Imperial Chemica
vestigen aan Waterweg
ABASIN
Vervaardiging van ook voor
ons land nieuwe produkten
Kadervergadering ARK A
Taak belastingambtenaren
wordt ondergewaardeerd
Mensen in een museum
keelpijn
Exportprodukten beter
dan die voor binnenland
STOPT HOOFD?
THEREXIN
Zo'n heerlijke reep cadeau
GWATTA
voor 10 Kwatta-soldaatjes
De mens in de ruimte
MINISTER DE POUS BEVESTIGT:
Kamer aanvaardt
verhoudingswet
Bisschoppelijke
hr
leven
aan gezinnen
0*
Nog geen plan eigen verwerkende
industrie op te zetten
met
terij kom
Valsmunterij k
voor rechtbank
VICKS
VRF RISKTE.
ill
V B
DONDERDAG 23 MAART 1961
kalmeert de zenuwen
zonder slaap te verwekken I
R ijkgemeenten
Mgr. Bekkers
StaatssêCretaris Veldkamp:
Middenstandsbedrijven
krijgen betere kansen
Maar ondernemer moet
geboden kansen benutten
M.I.R.-voorstellen
COGNAC - FINE CHAMPAGNE - V.S.O.P.
De beste cognac-districten zijn
de Grande en de Petite Cham
pagne. Alleen cognac uit deze
gebieden en voor minstenB
de helft uit de Grande
Champagne afkomstig,
mag zich volgens de fran
se wet Pine Champagne
noemen.
Rémy Martin maakt uitsluitend
Fine Champagne - in één enkele
kwaliteit: V.S.O.P. Vraag daar
om Rémy Martin - dan
kunt u er te allen- tijde
verzekerd van zijn vol
maakte Cognac te krijgen.
JACOB U S B OELE N
OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE
Houdt U ervan zo nu en dan een
museum binnen te wandelen?'
Dan zult U wel gemerkt hebben
er zijn van die dagen waarop
het lijkt of iedereen precies
hetzelfde uur uitgekozen heeft
om zich te laven aan de kunst.
Wat een aanloop bij Appel
wat een beweging rond
Rembrandt! Het streelt Uw
kunstminnend hart! Jammer
alleen dat er hele groepjes
mensen „eindeloos" lang voor
één schilderij blijven staan
om details te bestuderen. U
wilt er óók wel eens bijNiet hof
felijk - niets voor U. Wèl iets
voor U is Gladstone, want
Gladstone - met of zonder filter -j
is de sigaret die iedereen
voldoening schenkt.
VOORNAAM EN AANGENAAM
Voorz. Centr. Bureau Tuinbouwveilingen
snel en
doeltreffend
^.JLHILIPS-D U P HAR
Ander beginsel
Prof. dr. L. Grondijs
begraven
Hulp
aan
Algerijnen!
Uitbreiding van
Scheveningen-radio
ARKA dringt aan
op
salarisverbetering
verplegenden
Politie van Frankfort
hield Nederlander vast
Misdaad: niet tonen van
groene verzekeringskaart
voor
snelle verlichting
DECQNGESTIE-TABLETTEN
Prof. dr. P. M. van
Wulfften Palthe
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIllllHIIIMIllIMIIIIIMIIIIIililllllllllll
Advertentie
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 22 maart De ministers
Zi.ilstra en Toxopeus hebben succes se'
had met hun verdediging van het wets
ontwerp, dat de financiële verhouding
van het rijk en de gemeenten op een
heel wat gezondere basis zal brengen
De Tweede Kamer heeft het ontwerp
e.h.s. aangenomen. Uit de discussies
bleek echter, dat men van twee kwa
den (de wet of het voortbestaan van de
oude noodregeling) het minste koos
van enig enthousiasme gaf niemand
bli.ik.
Ook de oppositie van de PvdA ïs
tenslotte voor deze urgentie gezwicht.
De socialisten hadden hun troeven
reeds verloren, toen niemand met hen
tneeging bij de stemming over een
amendement, dat beoogde het aandeel
van het gemeentefonds in de opbrengst
van de belastingen te vergroten. De
verdere behandeling was een kwestie
van details. De meeste wijzigingen in
de wet werden verworpen. Een enkel
winstpuntje was een amendement, dat
minister Toxopeus had ontraden. Het
legt de regering de verplichting op, los van
de bepalingen omtrent het noodzakelijk
aantal onderwijzers toch vergoeding te
geven voor scholen, die om bijzondere
oorzaken beter niet kunnen worden
gesloten. Het was voor de regering te
onbelangrijk om er een halszaak van
te maken, maar het ging wel in tegen
de principes van de wet. Minister Toxo
peus waarschuwde, dat nu toch nog
iets van het subjectieve element van
de bestaande noodregeling komt binnen
sluipen. Om dezelfde reden heeft hij
een aantal andere amendementen met
Kracht en met succes van de hand
gewezen.
Dr. Van Heivoort (KVP) heeft zich
met zoveel hartstocht in de details ver
diept, dat de ministers enige malen
Werden genoopt de vergadering te on
derbreken om met hem in het reine
te komen. Zodoende konden enige
amendementen worden ingetrokken.
Dit was onder meer het geval bij de
regeling van de vergoedingen aaii ge
meenten, die extra lasten moeten dra
gen wegens mijnschade. Minister Toxo
peus stelde een soepele behandeling van
oeze gemeenten in het vooruitzicht.
Ook prof. Oud, die tien jaar lang als
voorzitter van de commissie de nieuwe
■"egeling heeft voorbereid, gaf met te
genzin zijn stem aan het ontwerp, om
dat het lang niet dat was, wat hij zich
bad gedacht.
(Van onze correspondent)
ETNDHOVEN, 23 maart Tijdens de
discussies van de tweede bijeenkomst
mdt lekendeputaties, deze keer uit pa
rochies in Eindhoven, heeft mgr. Bek-
hfFS verklaard zich voor te stellen zijn
bsschoppeiijke brieven voortaan niet
ieer van de kansel te doen voorlezen,
kaari-tieze brieven rechtstreeks aan de
Wp i gezinnen te zenden. Hij ver
solt d?1 een Persoonlijk gericht bis-
io- i ppelljk scl.irÜven meer aandacht zal
On'i??11 dan hU het voorlezen daarvan.
Kondigde de bisschop aan, dat mo-
bjk nog dit jaar een vernieuwde uit-
sdve van de Katechismus zal verschjj-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 23 maart Er zijn
inderdaad concrete onderhandelingen
gaande over de plannen van het
Engelse Imperial Chemical Industries-
concern voor de vestiging van een
chemisch bedrijf in het Waterweg
gebied, zo bevestigde minister De
Pous woensdag in de Eerste Kamer
de informaties van ir. H. Vos (PvdA).
Maar de minister ontkende, dat met
de plannen -zulke enorme sommen ge
moeid zouden zijn. als door ir. Vos
waren genoemd. De socialistische af
gevaardigde had gesproken ovpr in
vesteringen van honderd miljoen per
jaar gedurende tien jaar. De minister
kan in dit stadium geen verdere in
lichtingen geven. Hij zei alleen nog
dat er ook voor Nederland nieuwe
produkten in het geding zijn.
Rij de bespreking van de energie-
politiek gaf rirs. De Pous blijk van
gematigd optimistische verwachtingen
over de vooruitzichten van de Neder
landse mijnindustrie. De concurrentie
positie van de Nederlandse kolen
blijft echter zijn aandacht vragen. In
dit verband kon de bewindsman mee
delen, dat maatregelen worden ge
nomen om de import van Engelse
kolen, die thans tegen dumpingsprjjzen
op de Nederlandse markt worden ge
bracht, in redelijke banen te leiden.
Dok zal de omzetbelasting voor alle
m Nederland gedolven kolen worden
aangepast aan de omzetbelasting op
mrmortkolen.
Evenals de heren Maenen en Vos
is de minister overtuigd van de nood
zaak om t.e komen tot een gecoördi
neerde energiepoiitiek, zowel natio
naal als internationaal. In afwachting
van de formulering van een gemeen
schappelijk energiebeleid binnen de
KSG is een voorlopig urgentieprogram
ma opgesteld. De minister kan met
veel van de daarin omschreven doel
stellingen instemmen, al blijft hij het
een bezwaar vinden, dat het program
ma tezeer is toegespitst op maatrege-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 23 maart Of de
nieuwe vestigingsbesluiten inderdaad
het gunstige gevolg zuilen hebben,
dat de middenstandsbedrijven door
verbreding van het assortiment de ba
sis krijgen voor een gezonde groei,
hangt in de eerste plaats af van het
gebruik, dat de ondernemers van de
nieuwe mogelijkheden zullen maken.
Indien het beleid slaagt, zal ook de
consument ermee gediend zijn, zo zei
staatssecretaris Veldkamp gisteren
in de Eerste Kamer. Hij erkent, dat
het nieuwe levensmiddelenbesluit ook
bezwaren kan hebben. Het is heel goed
mogelijk, dat de ondernemer te hoog
grijpt of de mogelijkheden verkeerd be
oordeelt^ De mogelijkheid van dergelij
ke vergissingen kan eehter nog geen
leden zijn om de vooruitgang, die met
deze vorm van parallellisatie ïs ge
diend, tegen te gaan.
Voor het welslagen van het beleid is
goede voorlichting noodzakelijk. De
staatssecretaris ziet hier vooral een
belangrijke taak voor de vakorganisa
ties. De eisen van handelskennis en vak
bekwaamheid zullen aan de nieuwe si
tuatie worden aangepast.
Dr. Veldkamp zei wel wat te voelen
voor de argumenten van de heer Hooy
(KVP), die had betoogd, dat de maxi
ma voor middenstandskredieten moe
ten worden verhoogd. De heie materie
van het middenstandsgarantiekrediet
is thans in studie en de staatssecretaris
wil bever eerst de resultaten daarvan
afwachten.
len, die in een crisistoestand moeten
worden genomen.
Dc minister zei, dat hij pas na
overleg met zijn ambtgenoot van
sociale Zaken een beslissing zou
kunnen nemen over de door de
M.I.R. voorgestelde verbeteringen
in de arbeidsvoorwaarden van het
irnjnpersoneel.
De Staatsmijnen zullen in ruime
mate worden ingeschakeld bij de rege
ling van exploitatie en afzet van de
aardgasvondsten in Groningen. Dat
deze vondsten de energiemarkt zouden
ontwrichten, behoeft niet te worden
gevreesd, meent de bewindsman. Bij
de jaarlijks toenemende energiebehoef
te zal de markt het verhoogde aanbod
van aardgas zeker kunnen verwerken.
De begrotingen van het Staatsgasbe-
dnjf en de Staatsmijnen werden z.h.s.
door de Senaat aanvaard. De VVD-
fractie (met uitzondering van mr.
Van Riel) stemde tegen het ontwerp-
Prijzenwet. Mr. Van Riel zei het ont
werp te willen steunen, omdat het de
regering de mogelijkheid zou geven
wanneer een verstoring van het
economisch leven dreigt een soort
„shock-therapie" toe te passen. „Hoe
heilzaam dat kan zijn, is gebleken
toen de gemeentelijke financiën uit de
hand waren gelopen", aldus de heer
Van Riel.
HE
Advertentie
MARTIN
IMPORT:
UTRECHT, 23 maart Het kader
van de landelijke „subgroep belastin
gen van de Algemene Booms Katho
lieke ambtenarenbond, bestaande uit
de voorzitters en secretarissen van al
Ie plaatselijke subgroepen, heelt gis
teren hier een vergadering gewijd
(Advertentie)
(Advertentie)
ZUIG
WEG
DEN HAAG, 23 maart De staats
secretaris van O. K. en W„ mr. Y.
Scholten, heeft voor dit jaar een prijs
beschikbaar gesteld voor de beste korte
film, vervaardigd in de periode van
juni 1959 t.m. 15 mei. 1961.
bij de belasting
vergadering heeft daarbij ™h™,erI?dclle' die d? wetenschap met
geheel nieuwe aspecten heeft verrukt,
en die over een geweldige beheersing
van de vorm beschikte, welke echter
nooit verstarrend werkte. Karakteris
tiek voor de overledene, noemde spre
ker de openheid waarmee deze ieder
een tegemoet trad.
KING A si2E
STUKS F
DEN HAAG, 23 maart ,,üe keuring
van tuiubouwprodukteu maakt dat er
een schier zwart-witte scheidingslijn
door het hele aanvoerpakket loopt, de
Hjn namelijk van wel of niet export-
geschiktheid. Die scheidingslijn heeft
er in hoge mate toe bijgedragen, dat
de verzorging van de exportprodukten
aanzienlijk beter is dan de verzorging
van het „binnenlandse" produkt". De
voorzitter van het Centraal Bureau van
de tuinbouwveilingen in Nederland, de
heer M. Prins, vertelde dit vanmorgen
in de rede, waarmee hij de algemene
vergadering van deze instelling in
Scheveningen opende.
,,'t Is toch maar voor het binnen-
and is een uitdrukking die in telers-
kring burgerrecht heeft gekregen, zo
zei Men vergeet daarbij dat de bin
nenlandse markt groter is dan alle ex-
portmarKten tezamen en dat de ver
zorging van die markt even belangrijk
is als de verzorging van de export
markten. Aan de verzorging van de
binnenlandse markt, in de zin van het
leveren van uitsluitend goede kwalitei
ten, is nooit veel gedaan en het wordt
volgens de heer Prins ds hoogste tijd
dat daaraan de grootst mogelijke aan
dacht wordt gegeven. De tijd dat het
verantwoord was het zogenaamde „on
dereind" op de binnenlandse markt tot
waarde te brengen is voorbij, en de
telers zullen moeten gaan inzien dat
het normaal is dat dit „ondereind"
op het bedrijf vernietigd wordt. Dat zal
in het belang ziin van de bescherming
van de binnenlandse consument tegen
het kopen van inferieure kwaliteit en
van de bescherming van de lelers te
gen verstoringen in de prijsvorming.
De eerste stappen op deze weg zijn
aarzelend gezet, en naar de heer Prins
gelooft met suces. De moeilijkheid bij
bet doorvoeren van krachtdadige maat
regelen op dit terrein is, dat om kwa
liteitsredenen produkten uit de aan
voer moeten worden verwijderd, die
voor de veilingklok nog een prijs zou
den opbrengen die hoger, soms veel
hoger, is dan de minimumprijs. B(j
verwijdering uit de aanvoer krijgen de
ze produkten geen enkele compensatie
en de telers voelen zich tekortgedaan.
De heer Prins zei te menen, dat er
in de sector van de groenten- en fruit
handel nog geen verontrustende con
centraties zijn. In de sector van de ver
werkende industrie is wel sprake vancon
centratie, naar het oordeel van het Cen
traal Bureau echter van te beperkte om
vang om de prijsvorming te verstoren.
Toch is er in de ki-ing der telers enige
ongerustheid hierover, een ongerustheid
die zich uit in de vraag of de tijd niet
gekomen is, de verwerking zelf ter hand
te gaan nemen.
De enige mogelijkheid voor coöpera
tieve verwerking is volgens de heer
Prins het stichten van een fabriek, die
een groot deel van Nederland als grond-
stoffenfabriek heeft, en het Centraal
Bureau is de organisatie die het eerst
voor het stichten van zo'n coöperatie
ve fabriek in aanmerking lijkt te komen
Het gaat echter, als toporganisatie
van het veilingwezen, van een ander
beginsel uit. De veilingorganisatie
wil langs coöperatieve weg een ziuive-
re prijsvorming bereiken door de tuin-
bouwprodukten in het openbaar te
verkopen aan de meestbiedende van
de elkaar beconcurrerende afnemers.
Het Centraal Bureau is bereid deze
weg te verlaten ais het tot de conclu
sie zou komen dat, ondanks zijn be
moeiingen, de zuivere prijsvorming ver
loren dreigt te gaan. „Wij beschikken
over de kracht om, zo men ons ertoe
dwingt, de andere weg. die der coöpe
ratieve verwerking, te kiezen", aldus
spreker.
De heer Prins besprak verder o.a.
de moeilijkheden, die de totstandko
ming van een gemeenschappelijk
L.E.G.-beleid voor groenten en fruit
in de weg staan. Het sinds enkele ja
ren bestaande contact tussen de telers
vertegenwoordigers in de zes landen
heeft tot nu toe niet geleid tot een be
tere verstandhouding of toenadering
van de verschillende standpunten.
nan de salarissen
dienst. De
haar misnoegen tot uiting gebracht in
zake het tot nu toe door de minister
van Financiën gevoerde beleid. Ge
constateerd werd, dat de reeds vele
jaren bestaande onderwaardering van
een groot aantal taken, bij de belas
tingdienst verricht door ambtenaren
in de lagere en in de middelbare ran
gen, nog steeds niet is opgeheven
waardoor een blijvend achterblijven
van do promotiemogelijkheden in ver
gelijking met andere overheidsdien
sten wordt voortgezet. Het bestuur
sprak als zijn mening uit, dat in het
overleg bij de belastingdienst ernaar
dient te worden gestreefd met de
meest mogelijke spoed en op korte ter.
mijn aan deze onduldbare situatie een
einde te maken.
Afgezien van de noodzaak van een
verbetering van de promotiemogelijk
heden voor het belastingpersoneel
dient naar de mening van de vergade
ring daarenboven recht te worden ge
daan aan de positie van de lagere en
middelbare ambtenaren in het alge
meen, wier salarissen vooral sinds
september 1956 een belangrijke achter
stand vertonen, welke door de salaris
maatregelen per 1 april 1958 en 1 janu
ari 1960 geenszins is weggenomen. De
achterstand in salariëring van deze la
gere en middelbare ambtenaren is
naar de mening van het bestuur ook
een van de oorzaken van de thans
heersende ontevredenheid van de be
lastingambtenaren.
De kadervergadering betuigde una
niem haar instemming met het ge
voerde en te voeren beleid. De verga
dering besloot de bijzondere aandacht
van de KVP op de gesignaleerde on
duldbare situatie te vestigen.
DEN HAAG, 22 maart Op de be
graafplaats „Oud eik en duinen" is van
morgen, in aanwezigheid van nabe
staanden en vrienden, het stoffelijk over
schot van prof. dr. L. H. Grondijs ter
aarde besteld. In een korte rede gaf
prof. dr. W. J. Verdenius, namens se
naat en litteraire faculteit van de Ut
rechtse universiteit waar de over
ledene hoogleraar is geweest in kerke
lijke kunst en iconografie uiting aan
liet diepe respect dat men koestert voor
AMSTERDAM, 23 maart Het
rechtelijk vooronderzoek tegen een A
sterd anise redactiestenograaf en i
Griekse ingenieur, die 10 juni 1960 h
werden gearresteerd in verband met
geruchtmakende valse Franse fran
affaire, is voltooid. De substituut-o
cier van Justitie, mr. H. E. van Ken
se, heeft het lijvige dossier van de re
ter-commissaris ontvangen. Hij ho
in de loop van april de dagvaard
te kunnen uitbrengen.
Het proces tegen drie van de vil
in verband met deze affaire in Oss.l
°ruck gearresteerde verdachten, zal
en 18 april voor het Landesgericht t
Osnabrück worden gevoerd. Daar z
len dan terecht staan een Haarlenj'
chemigraaf, een Algerijn en een Dui,,
monteur De Algerijn fungeerde in d<
aitaire als contactpersoon tussen de 1
Yan het Algerijnse Bevrjjdingsfn
een zeer linkse groep, vva
van de Griekse ingenieu de leider woi
genoemd.
De Algerijnen bleken behoefte te hl
ben aan bepaalde documenten (legitin
tiekaarfen, loonstaten e.d.) voor de i
rr? '"egaal verblijvende landj.,
noten. Deze documenten werden vc.-
een deel gedrukt op persen van de A:.i
st veense '"tgever. die ook geruime t i
hrtSiT"5] zat Z«n zaak werd ree
behandeld, doch in een interlocuti-.
is nog niet voltooid.
onderzo!j
IJMUIDEN, 23 maart Het Nedej!
landse radiokuststation ..Scheveninge
radio' van de P.T.T. op het twee-'1
sluiseiland alhier zal binnenkort aa'
zienlijk worden uitgebreid. Het bestaak
de gebouw, dat in 1951 in gebruik we
genomen, is te klein geworden. Op hc.
zelfde eiland zal nog dit jaar ten oo,
ten. van net bestaande gebouw bego:
nen worden met de bouw van een twei'
de gebouw, dat ongeveer even groot zu
worden als het bestaande. Scheven!!
gen-radio verwerkt thans per dag vie f
honderd radiotelefoniegesprekken ei
duizend radiotelegrammen
DELFT, 23 maart Op tie jaar
vergadering van de groep verplegenden
van de Algemene Rooms Katholieke
Ambtenarenvereniging heeft de voorzit
ter, tie heer L. van Kammeren, aan
gedrongen op een spoedige en reële ver
betering van de salariëring van de
verplegenden. Hii wees erop, dat zo
lang geen redelijke materiële positie
voor de verplegenden wordt gescha
pen, het personeelstekort een ernstig
probleem zal blijven. De vergadering
bleek het standpunt van het bestuur te
delen.
Voorts kwam tijdens de jaarvergade
ring de onlangs door de regering gean
nonceerde werktijdverkorting en -ver
schuiving ter sprake, die, alweer in ver
band met het pei'soneelstekort, in de
vei'jriegingssector bijzondere aspecten
HAMBURG, 23 maart (UPI) „Bild
zeitung", het grootste nationale dag
blad van West-Duitsland, heeft gisteren
de politie van Frankfort gehekeld, om
dat zij een Nederlander had gearres
teerd, die geen bewijs van auto-verze
kering, de z.g. groene kaart, toonde,
„Bildzeitung" vertelt, dat een Neder
landse zakenman door de politie was
gearresteerd en vijftien uur was gevan
gen gehouden in gezelschap van misda
digers. De politie dwong de Nederlan
der zijn vingerafdrukken te laten ne
men, zij doorzocht zijn zakken en stelde
zijn schoenveters en stropdas in bewa
ring. De Nederlander was een bezoeker
van de beurs van Frankfort. Nadat een
rechter zijn vrijlating had gelast, werd
hem een rekening van D.M. f,50 ge
presenteerd voor broodjes-met-kaas, die
ïjj tijdens zijn hechtenis had genuttigd.
,.Er gaat niets boven Duitse grondig
heid. Het is te hopen, dat de Frankfort-
se hoofdcommissaris van politie met die
zelfde Duitse grondigheid za.1 onderzoe-
ken wie de schuldigen zijn", aldus
.Bildzeitung".
UTRECHT, 23 maart Aan de rijks
universiteit alhier promoveerde van
middag de heer B. de Groot, wonende
te Werkhoven, tot doctor in de wiskun
de en natuurwetenschappen op een
proefschrift, getiteld: „Libido and se
men characteristics of bull twins with
special regard te genotypic and environ
mental variability". Promotor was
prof. dr. W. Hirschfeld.
(Advertentie)
(Advertentie)
Kies bij Uw winkelier uit: melk, puur, hazelnoot, pinda, mokka en Biskie (20 ct)
Er mag dan in ons land nog
geen Spoetnik weggescho
ten zijn, dit betekent niet,
dat op het gebied van de
ruimtevaart hier stil wordt ge
zeten. Zonder veel ophef vtorden
in het Nationaal Luchtvaartge
neeskundig Centrum te Soester-
berg door prof. dr. P. M. van
lVulfften Palthe, sinds een jaar
of twee onderzoekingen gedaan
naar de psychische reacties bij
de mens, als hij in volstrekte
eenzaamheid, geheel aan zich
zelf overgelaten, zonder zintuig
lijke prikkels opgesloten in
een capsule, waarin hij zich
praktisch niet bewegen kan, per
raket in de ruimte wordt gescho.
ten. Een situatie, die men kent
bij solovluchten in straaljagers
op grote hoogte.
Bij deze experimenten is dus
de mens centraal. Het komt er
tenslotte op aan, dat hij zich
leert aanpassen bij situaties, die
vroeger voor onmogelijk werden
gehouden, maar dank zij de
vooruitgang van de natuurkun
dige en technische wetenschap
pen. bestaanbaar zijn. De mens
heeft een groot, maar zeker geen
onbeperkt aanpassingsvermogen.
De techniek weet apparaten te
maken, die de mens zelf niet
meer aan kan. Er moet dus gezocht worden naar een congruentie tussen
het technisch mogelijke en het beheersingsvermogen van de mens, die nu
eenmaal geen robot is.
„Het menselijk brein, echter kan fysische en psychische hulpmiddelen
ontwikkelen, waardoor de mens in staat zal zijn de nieuwe situaties meester
te zijn. Hier ligt een medisch arbeidsterrein, waarop reeds veel is gewerkt,
maar waarvan nog veel verwacht moet worden. „Verwondering" moet hei
wetenschappelijk werk inspireren om te voorkomen, dat de machinede
mens boven het hoofd groeit."
Het zijn woorden van prof. Van Wulfften Palthe, die ondanks zijn
leeftijd van 70 jaar, waarop anderen meestal bij nieuwe ontwikkelingen
meewarig het hoofd schudden, zo enthousiast is over de te verwachten
mogelijkheden van ruimtevaart, dat hij een groot deel van zijn wetenschap
pelijke arbeid gericht heeft op de vraag, in hoeverre de mens in staat is uit
te voeren, wat in theorie mogelijk is gebleken door proeven met dieren.
Kan de mens dit psychisch allemaal verdragen? Kunnen wij assimilatie
bevorderen? J
Als we bedenken, dat hij 20 jaar hoogleraar in de psychiatrie en neuro
logie in Batavia is geweest, bovendien van 1914 tot 1924 een enthousiast
vlieger was en in 1921 is gepromoveerd op een proefschrift De zintuiglijke
en psychische functies tijdens het vliegen", wekt het eigenlijk geen verwon,
dervng meer, dat hij zich met deze vraagstukken bezig houdt,
rnen'i Va-U de ruir"-tevaart nu voldoende af, maar met de
TÏ.Vrin7^1* T geëxperimenteerd en daarom moeten wij de
ren Wat mif Jï}en-e? dle.daarbii aanwezig zijn, zo veel mogelijk imite-
stiae aftrTTnantol l?*eressetert> de psychische toestand, waarin de toekom-
T l komen te verkeren. In het bijzonder bij het afschieten,
wnarbi?nnneiïV1/ Zolk?"len onbeweeglijk in de capsule zit opgesloten,
Trouwde zfntvfnlïu, fcr.acj,te.nI hem inwerken en hij anderzijds van ver
trouwde zintuiglijke indrukken wordt afgesloten."
nu. \n Soesterberg een caisson, waarin de in een capsule
pgeslofeiiman, die zich aan de proef onderwerpt gewoonlijk, voor drie
nlhawü„un -mpn vm; de wereld wordt afgezonderd en van anderen totaal
hr, gonwak.t. Wat voelt deze mens, hoe reageren zijn hersens,
noe doet de ademhaling het. hoe functioneert zijn hart. hoe zijn de oog-
™S!n9en„m,®^ ,s ,de elektrische huidweerstand ofwel de psycho-gal-
rB^.e'T D',t nUes wordt door apparaten buiten de caisson na'uw-
g geregistreerd, en als de man bevrijd is, nadat men de deuren,
waarop een paar ton druk stond, heeft geopend, brengt hij zelf ook nog een
verslag van zijn bevindingen uit. Bij de meeste proefpersonen oudere
mgstige verwachting met soms vreemde fantasieën aanwezig te zijn geweest,
vliegers uitgezonderd blijkt een groot gevoel van ongerustheid en van
Ken enkele heeft zelfs in paniek verkeerd.
„Acht u het mogelijk, dat spoedig een mens wordt afgeschoten?" .Ik
houd er niet van, in de ruimte te praten," antwoordt de man, wiens qcdetch-
tenwereld een groot deel van de dag toch de ruimte is. „Mijn bevindingen
leooen mij echter wel geleerd" zo voegt de professor er aan toe dat
zeen mens. die geestelijk en lichamelijk in evenwicht is, het opschieten
verdragen kan en bovendien nog in staat is door het bedienen van eenvou
dige aparaten nuttige arbeid te verrichten. Als er maar gezorgd wordt dat
de mens wakker en alert blijft, waarvoor bepaalde prikkels, als bijv een be
kende marsmelodie via een bandje, hem toegevoegd zullen moeten worden"
wanneer de mens eenmaal in de baan is, zullen volgens prof Van Wulfften
Palthe, de moeilijkheden minder groot zijn, omdat hij zich dan kan bewegen
en er radio-contact is. a
Prof. Van Wulfften Palthe vertelde ons tenslotte nog dat hpt te ver-
wachten valt, dat zich bij astronauten, evenals bij sommiae straaliaapr-
nloten, verschijnselen als de gedachte een ander te zijntfniet tT weten
T'oZr ™en..ela?nliik ij, kunnen voordoen. De psychiater duidt dit aan met
kwfit Takev nt m dc.realisatle-1 Een straaljagerpiloot kan deze gevoelens
kwijt raken, als men hem enkele malen door een tweede straalAaaer heeft
dezT vormevr"enjHe- °nderzoe^ dJ?f V1 Soesterberg wordt verricht, is in
v IE ter wereld De Internationale Ruimtevaart-academie,
eer, ?'ccht f™"® waarde aan dit werk voor
dnnr fw ÜZhngT,V?H de rJum!evaart en gaf daarvan onlangs blijk
door prof. Van Wulfften Palthe onder haar leden op te nemen.
