Bandrecorder biedt ongekende
mogelijkheden aan blinden
San Bias Eilanden: 's nachts
verboden voor blanken
Vrouwen met lan ge neuzen
vindt men er het mooist
Vorming van arbeiders in
onderontwikkelde landen
K
D
Liefde voor de natuur
commentaar
Pinksteren
..altijd mee op reis
Dr. M.J. Prinsen overhandigt de
eerste van een aantal van dertig
CURIEUSE EILANDJES BIJ PANAMA
Geen geldmaar
wel kokosnoten
m
Opheffing van geestelijk pauperisme
dringend noodzakelijk
BEZINNING OP
WERELDCONGRES
Intellectuelen
teleurgesteld
Moeder zet haar
dochter in
bruidshemd
SCHAERMAN'S
lakken
V B
ZATERDAG 20 MEI 1961
PAGINA 5
Technische hulpmiddelen
YANTUPU, Panama, 20 mei
(U.P.I.) Onder de kust van
Panama ligt een vrij onbekende
eilandengroep, de San Bias Eilan
den, waarvan er niet minder dan
365 zijn. Sommige van die eiland
jes zijn niet groter dan een paar
tennisbanen bij elkaar en een
daarvan is Yantupu: 200 meter
lang en honderd meter breed. De
Indianen op dit eilandje (er zijn
er ongeveer honderd) hebben
veelal namen van Amerikaanse
filmsterren. Dat is een overblijf
sel uit de oorlog, toen vele van
die inboorlingen naar het vaste
land gingen om er voor het
Amerikaanse leger te werken.
Hun eigen namen waren zo onuit
spreekbaar (zoals bij voorbeeld
Equainyhgueynah)'dat zij al
spoedig werden omgedoopt.
mm
de
Vrouw brengt haar
baby om het leven
Tien maanden geëist
Uitstel belastingverlaging
Kamerfractie K.V.P. om
interventie verzocht
Bij botsing gedood
Liturgische weekkalender
Beschermen verfraaien
Rinke Tolman
r' Sla
In Kerk en Christendom leeft in
°nze dagen een diep besef van
verantwoordelijkheid voor de we-
het re^' ^ie, zoals Paus Plus XII
itvo uitdrukte, weer van de grond af
(j. worden opgebouwd. De waar-
Wa v°or menselijke en goddelijke
.„«Men heeft een dusdanig diepte-
dip ^erei^t, dat nog slechts een ra
gliiri vernieuwing hl staat is het af
hio ï1 naar volledige geestelijke en
de e decadentie te voorkomen en
rner)sheid het verloren begrip voor
Gna11 Waai-digheid terug te schenken
tela tyaakt echter over „Zijn" we-
hie h om heeft Zijn Geest langza
me *n de Christenen het on-
stefrstaanbaar verlangen naar her-
te rrf11 eenheid gewekt om hen zo rijp
ver en met nieuwe overtuiging en
gei.?®nde krachten de enige heilsmo-
k6riheid, die ons in Christus geschon-
gen
aan de wereld te verkondi-
danv11 C^eze werhing van Gods Geest
hun de reformatorische Christenen
Ven st^eeds krachtiger wordend stre-
thorinaar onderlinge eenheid, de Or-
hen Xen 'let groeiend heimwee naar
^e AVan wie zij gescheiden zijn, en
be Kerk van Christus het toenemend
len a^es 'n het werk te moeten stel
de °m het einde te bespoedigen van
hel n2,0dlottige verdeeldheid der ge-
pae Christenheid. Om die reden heeft
Con V0anneu XXIII een Algemeen
teJ --e uitgeschreven, dat zich ech-
het V°Ór a'les za* hezig houden met
Va gehoorzaam toetsen, volgen en
du .ggen van de nieuwe inzichten,
Zij de Kerk onmiskenbaar gewekt
u door de leiding van de H. Geest,
hel at deze machtige beweging, die de
is v Christenheid beroert, het werk
ste tn.?e Geest, lijdt niet de min-
°ok jtel. Daarom spoort de Paus
d0o alle gelovigen met aandrang aan
aa r vurig en volhardend gebed er
een 1?ec'e te werken het Concilie tot
deVleuw Pinksteren te maken, dat
repffk in staat stelt de huidige we-
de gemoet te treden met eenzelf-
ap ^Ver -n eenzelfde vuur als de
toen -?n bezielde op de morgen,
ren zii voor het eerst gesterkt wa-
jj met „kracht uit den hoge".
Vp ®ze oproep van Paus Joannes
fe- uderstelt echter, dat wij besef-
zij hoezeer wij in alles afhankelijk
da? Van hegenade van de H. Geest,
^iin tenminste iets vermoeden van
ai a als wij het zo mogen zeggen -
iH^vattende „functie" in de godde-
ftiei heilseconomie. Tussen de He-
his i aart en Wederkomst van Chris-
G0 s Hij „de vertegenwoordiger van
*Us'» eS de Plaatsvervanger van Chris-
W Zeer ten nadele van ons geeste-
tje Ieven schenken wij in onze devo-
aaneY?nwel veel te weinig aandacht
hip. Hem. Niet ten onrechte heeft
ot1kp,tJaarom de H. Geest de „grote
nde" geuoemd. Hijzelf schijnt
g0(jheze onwetendheid aangaande Zijn
Ie- uehjke persoon een einde te wil-
Zijnrriaken. Daartoe gedwongen door
'h k 0nmiskenbaar duidelijk werken
gie I rk en wereld tracht de theolo-
v,JOr ti vroegere tekort aan aandacht
i'ipi'Hem, Die ons „alles in herinne-
hee?, hfengt, wat Christus ons geleerd
\VervDie onze heiligmaking be
te vKl en de „ziel" van de Kerk is, in
]w n- Ziin betekenis in de Oude
vee]heuwe heilsorde wordt zodoende
toj lnzichtelijker voor ons en stemt
flg^ederige bescheidenheid bij het
h *baar overwegen van Zijn onop-
Pfet- i Hjke, nooit vermoede werken.
.hgt voor de hand, dat de H.
br0?'P onze voornaamste informatie-
in ols voor de plaats van de H. Geest
God-
V0i
s heilsbestel. Wanneer men,
ewgeheht door de moderne Bijbel-
v0ofse gaat begrijpen, hoe God stap
Oijr, s*aP hèt uitverkoren volk in het
tielj.® Verbond leidde tot een uitein
de if zuiver geestelijk verstaan van
Jg[1/ieeds werkzame „geest" van
6e'ha Wanneer men zich reken-
«te p, gpeft van het feit, dat de eer-
leep(] 'stenen de H. Geest daarna
die beschouwen als een Persoon,
Zb0n e.H één met de vader en de
Cd E m hen werkte, hen heiligend
bed„ph'makend en men vervolgens
ö0e, nkt dat, tot nu toe, de Heilige
tichtp ons' m bijzonderheden onder-
de h' hoe heel de Nieuwe Heilsor-
U, p Clt uit de kracht van de
aatihiaest' dan kan men zich slechts
Von mdend buigen voor Gods liefde-
Gejp. z°rg voor wereld en mensheid.
berj'uelijk heeft de goddelijke Open-
hikdo de mens binnengevoerd in de
H -Pmmen van Zijn genade en de
bieere.est, zet in de Kerk dit steeds
'°t ff lazicht schenkende werk voort
Oen JOngste dag.
Sf>reoifr talloze namen en beelden
Hij j at de H. Schrift over de Geest,
dp q de adem of de vinger van God,
van heiligheid en heiligma-
^at-de Raadsman, Die ons terzijde
Hij is vuur, levend water en
?®ge1 f' de Godsgave bij uitstek, het
ehni eenheidHij schenkt ons de
1(1 on Van Gods geheimen en woont
v4p ~}s: Onze lichamen zijn tempels
Vah n GeestHij is het onderpand
'Hijj, n.s erfdeel en deelt ons het god-
kindschap mede: Hij verenigt
Ogjj/Uet de Zoon en verschaft ons
°Hiiei tot de Vader; Hij doet ons
rfs h geboren worden en schenkt
k^tist vermogen te getuigen voor
"Pgjj Us- Dit zijn maar enkele voor-
Vej en hoe de Evangeliën en de brie-
i.,lrok Apostelen over de H. Geest
p.eri- Maar wat er ook over Hem
ri? di 6z?gd worden, alles komt neer
e St ^ne' Oomvattende waarheid,
v°oprt' Augustinus als eerste onder
MefflpU bracht: De H. Geest is de
>elljke H de kern van de chris-
Advertentie)
NATUURZUIVER
OPWEKKEND VERKWIKKEND
HAARLEM, 20 mei De commissaris
der koningin in de provincie Noord-
Holland, dr. M. J. Prinsen, heeft gister
avond in zijn kwaliteit van voorzitter
van de Stichting voor de beschikbaar
stelling van technische hulpmiddelen
aan blinden in Noord-Holland de eerste
van de dertig bandrecorders overhan
digd aan de heer W. Kramer uit Pur-
merend. Daar het de heer Prinsen on
mogelijk was alle bandrecorders met
een persoonlijk woord uit te reiken op
de bijeenkomst in Restaurant Brink-
mann, sprak hij in de persoon van de
heer Kramer alle dertig gelukkigen toe.
In zijn openingsrede had dr. Prinsen
reeds gewezen op het grote belang van
de bandrecorder naast het brailleschrift.
Dr. Prinsen haalde enkele regels uit
het werk „Het persoonlijke en sociale
leven van de blinde" van prof. dr.
Rêvesz aan, waarin de schrijver wijst
op de gunstige wending, die de houding
van onze moderne maatschappij ten op
zichte van de blinden vertoont. Als be
langrijke factoren, die tot deze wending
hebben meegewerkt, noemt prof. Rêvesz
de buitengewone prestaties van blinden,
die bewezen dat ook zij uitzonderlijk
begaafd en geestkrachtig kunnen zijn
en de ontdekking en invoering van het
brailleschrift. „Hoeveel levensverrijking
heeft het brailleschrift niet gebracht.
Wie de uitvinder van de bandrecorder
is, weet ik niet, maar hij heeft door
zijn uitvindingen het gehoor in plaats
van de ogen gesteld. Welke ongekende
mogelijkheden dit biedt voor studie
doeleinden, voor een breder deelnemen
aan onze zo dynamische samenleving,
behoef ik u niet te zeggen", aldus dr.
Prinsen. Spreker stipte voorts aan, dat
er natuurlijk een selectie was toegepast
bij de blinden die voor een bandrecorl
der in aanmerking kwamen. De drie
blindenbonden. de Nederlandse Blinden-
bond, de R.-K. Blindenbond St.-Odilia
en de Ned. Christen Blindenbond, die
het initiatief tot de oprichting van de
stichting hebben genomen, hebben een
nauwkeurige enquête gehouden. „De
dertig bandrecorders worden uitgereikt
op de eerste plaats aan blinde echt
paren, aan dubbel gehandicapten: jon
geren voor wie het bezit van een band
recorder versnelling en verruiming van
hun studiemogelijkheden betekent en
verder aan alleenwonende en alleen
staande blinden en aan hén die blind
geworden zijn op oudere leeftijd en
geen braillelezen hebben kunnen leren",
zo deelde dr. Prinsen mee.
De heer W. Tingen, directeur van de
Vereniging Het Nederlands Blinden
wezen, releveerde de grote behoefte,
waarin de bandrecorder voorziet. „Het
uitgangspunt voor de aanschaf van de
bandrecorders was het zuivere cultu
rele en economische nut. Het luisteren
naar gesproken literatuur is meer dan
ontspanning voor de blinde, omdat hij
wordt opgenomen in het culturele le
ven", meende de heer Tingen. Ook wees
hij op het belang van de correcties op
uitspraak en spreekfouten bij het op
nemen van de eigen stem op de band.
Hierna zong Jules de Corte onder
veel bijval van de aanwezigen enkele
van zijn simpele, levenswijze liedjes.
Na de ontvangst van de bandrecorder
sprak de heer Kramer uit naam van
de dertig blinden een hartelijk dank
woord tot de stichting voor de vorste
lijke gift. De heer Kramer is buiten
lands correspondent bij een groot be
drijf en is o.m. bekend door zijn roman
„Roelie" en vele artikelen in tijdschrif
ten. Hierna sprak nog de heer J. van
Vliet, die de stichting herinnerde aan
de tijd toen de aanschaf van de band
recorders nog een sympathiek voorstel
was en aan het vele werk dat daarna
verzet is.
Zo wonen er op Yantupu thans ver
scheidene John Wayne's, Marilyn Mon
roe's, Esther Williams', Doris Days cnz.
De „burgemeester" van Yantupu heet
Tsu-Tsu, hetgeen voor die contreien een
ongewoon korte naam is, maar ook hij
heeft zich een Amerikaanse bijnaam
aangemeten en nu staat hij algemeen
hekend als C harlie Foster. Hij is overi
gens de enige, die zich een paar woor
den Engels heeft eigen gemaakt, waar
zijn waardigheid te
aan hij dan ook
danken heeft.
De andere inboorlingen hebben aan
Engels bitter weinig en evenmin in
teresseren zij zich voor geld. Op de
San Bias Eilanden is geld onbekend.
Men betaalt elkaar in kokosnoten, zo
als vanouds. De bevolking, die thans
naar schatting 35.000 koppen telt, leeft
nog altijd op de wijze der voorvade
ren. Metaal wordt er niet gebruikt
en men houdt zich nog strikt aan de
oude wet, dat geen blanke op een van
de eilanden mag overnachten.
Overdag zijn deze Indianen de aardig
ste mensen die men zich maar wensen
kan, maar tegen het vallen van de avond
moet elke blanke bezoeker zorgen, dat
hij van de eilanden afkomt. Deze In
dianen. of „Cuna's" zoals de anthropo-
logen hen noemen, menen, dat in hun
bloed magische krachten schuilen. Soms
leiden deze mysterieuze krachten er toe,
dat er een albino geboren wordt, ofte
wel „maankind". Zo'n „maankind" kan
in het donker zien, hetgeen blijkbaar
zeer grote voordelen heeft.
In 1951 zijn de bewoners voor het
eerst in hun geschiedenis afgeweken
van hun ijzeren wet geen blanken op
hun grondgebied te laten overnachten.
Dat was ten gunste van een zekere heer
Smith, die luxe-cruises organiseerde
voor de Holland-Amerika Lijn. Hij
kwam met de plaatselijke autoriteiten
onderhandelen over de mogelijkheid om
de weinig bekende San Bias eilanden
op te nemen in het reisschema. Toen
de zon onderging besloot men, dat deze
bezoeker belangrijk genoeg was om op
de eilanden te mogen blijven. Hij kreeg
dus toestemming te overnachten. De
onderhandelingen slaagden en sindsdien
hebben de Holland-Amerika Lijn en
andere maatschappijen al 27.000 nieuws
gierige Amerikanen een kijkje laten
nemen op deze merkwaardige eilanden
groep. Natuurlijk alleen overdag.
Een jong gezinnetje van een van de San Bias Eilanden trots op hun „maankind"
een albino-kleuter, die er onmiskenbaar Noordeuropees uitziet, maar een Cuna-
Indiaantje pur sang is.
v VeHossingsboodschap, het we-
Wjs u11 ^et Christendom, God zelf.
i 1 in ons n'et genoeg verdie-
voortdurende aanwezigheid
vuui luuicimc aauwcii
jj.e Geest onder ons. Hij is tot
onesT,ezonden om Christus' Verlos-
JTerk te voltooien. En al is Hij,
u - de, met de Vader en de Zoon,
h 6est de schepping werkzaam ge-
v t toch betekent Zijn zending op
teni Ste Pinksterfeest een nieuwe,
v h,. Sende verhouding dóór Hem
Sen God en mens.
en breed de theologische
e ?reliri& ook moge zijn, zegt p.
,ver Wenry O.P. in zijn mooie boek
j?h jn H. Geest, er ligt meer beslo-
de Menswording, in de hande-
Shi t .®n woorden van Christus, in
{''CM-i'den en Verrijzenis, in de uit-
'^da? Van de H. Geest, op de Pink-
v6Sft p Ken God is gekomen, God
We°e"Jiroken en gehandeld in de-
eato
it J|i ®nder ons, God heeft ons
Qtv v,er
h(?0's.t geschonken, opdat wij zou-
..Rpi J.Hjpen en leven,
jv mksterfeest moge ons tot ern-
vat ajj ez'nning brengen op ons geloof,
dof1 het heilschenkende verstaan
°'t, rj Geest mogelijk maakt. Zo
ah is dat verstaan een levens-
UTRECHT, 20 mei Een gevange
nisstraf van tien maanden met aftrek
van voorarrest en terbeschikkingstel
ling van de regering eiste de officier
van justitie bij de rechtbank, mr. P.
van Dijke, gistermiddag tegen een 29-
jarige vrouw uit Eemnes. Deze werd
ten laste gelegd het met voorbedachten
rade beroven van het leven van haar
kind, kort nadat dit was geboren op de
negentiende augustus van het vorige
jaar. De zaak werd voor een groot
deel met gesloten deuren behandeld.
Mr. van Dijke zei, dat uit de psychia
trische rapporten blijkt, dat verdachte
in sterk verminderde mate toerekenings
vatbaar moet worden geacht. Volgens
hem dient de vrouw echter, met het
oog op vroeger gepleegde misdrijven,
geruime tijd uit de maatschappij te wor
den verwijderd. Uitspraak 2 juni.
(Advertentie)
noodzaak in onze tijd, die nog slechts
door de kracht en de stuwing van de
H. Geest kan teruggevoerd worden
tot God. Wanneer wij, als Katholie
ken, onze verantwoordelijkheid be
grijpen, zullen wij gehoor geven aan
de dringende oproep van Paus Joan
nes en vooral in deze dagen de H.
Geest bidden het komende Concilie
te leiden naar het doel, waarvoor het
bijeengeroepen werdde Kerk in haar
volle goddelijke schoonheid aan de
wereld te tonen en zodoende de we
reld tot heil te zijn.
(Van een medewerker)
ROME, 18 mei Een groep van
meer dan 400 arbeiders en arbeidsters
uit 42 landen, uit alle werelddelen,
waren deze week in Rome bijeen voor
hun periodieke bezinning op een taak,
die terecht mondiaal, wereldwijd mag
worden genoemd. Ook schrijver dezes
mocht tot die groep behoren. Men kan
dat op zijn best ervaren, wanneer men
in persoonlijk contact kan treden met
arbeiders uit onderontwikkelde landen.
Het is ons aller menselijke en christe
lijke opdracht eraan mee te werken,
dat de aarde bewoonbaar zal zijn voor
alle mensen. Dat zij bewoond zal zijn
door individuen die bewust eer bréngen
aan God.
Och, we kennen de feiten uit de
statistieken. Dikke boeken verschijnen
er elk jaar, die ons in cijfers aan
tonen hoe erg het overgrote deel van
de wereldbevolking er nog steeds aan
toe is. We offeren dan weer eens wat
extra's voor de missie, we doen mee
aan een „Wij en Zij" actie van de
K.A.B., we steunen ijverige Kajotters,
die in Centraal Afrika gaan mee
helpen 'n school, 'n ziekenhuis te
bouwen. En we hebben dan soms ook
nog het gevoel, dat we echt gedaan
hebben, wat mogelijk was.
Ja, zegt ons een Nederlands priester,
die al jaren in Ceylon werkt, als
't alleen 'n kwestie van geld was, dan
was tenminste het einde van de nood
in zicht. De Paus had in zijn prachtige
rede, zondag 14 mei tot 100.000 arbei
ders gehouden, groot gelijk toen hij
stelde, dat de materiële wereldnood nu
tot de oplosbare vraagstukken be
hoort. Daarom heeft het meer dan ooit
zin, ook via persoonlijke offers aan
die oplossing mee te werken.
Maar het wereldproletariaat ver
keert tegelijkertijd in een toestand
van geestelijk pauperisme, waarvan
we ons beslist geen voorstelling kun
nen maken.
Ter voorbereiding op dit congres van
de Internationale Federatie van
Katholieke Arbeiders Bewegingen
(I.F.K.A.B.) was in alle bij deze
organisatie aangesloten landen een
onderzoek ingesteld naar de situ
atie in verband met de verstandelijke
vorming van de arbeiders. Gesteld
dient immers te worden dat de af
wezigheid van inzicht in de eigen
ellendige toestand, wel de ergste rem
is op de weg naar het gestelde doel.
Mej. Mercedes Delmas, nationaal
leidster van de Kath.-Actie voor de
Vrouw in Spanje, had getracht een
samenvatting van de resultaten te
geven. We kunnen in een commentaar
als dit natuurlijk geen congresverslag
geven, maar een paar gegevens als
illustratie, mogen de strekking van
ons betoog verduidelijken.
ennen we in West-Europa prac-
tisch geên analfabetisme meer,
in India kan 85 pet van de
bevolking lezen noch schrijven.
In Viëtnam is dit cijfer 71 pet, op de
Philippijnen 35 pet., Columbia 44 pet.,
Ceylon 43 pet enz. De boven reeds
eerder geciteerde Nederlandse priester
voegde hier nog aan toe, dat op een
bevolking van 11.000.000 inwoners van
Ceylon 500.000 kinderen niet naar
school gaan. Op de vraag of er wette
lijk verplicht onderwijs is, antwoordden
alleen India, Kameroen en Columbia
ontkennend. In alle ander landen dus
leerplicht. In Ceylon zelfs vanaf de
leeftijd van 4 jaar en 9 maanden.
Maar toch gaan er 500.000 kinderen
niet naar school. Er zijn nl. onvoldoen
de scholen, er zijn geen leerkrachten.
En als laatstgenoemden uit de bevol
king zelf gevormd zijn, worden ze
direct weggekocht door de opkomende
industrie of... door het communisme.
Werkelijk, het vraagstuk van de onder
ontwikkelde gebieden is bepaald niet
alleen een vraagstuk van materiële
aard. Daarom was dit congres vooral
gewijd aan de voormingsarbeid onder
de arbeiders.
Alhoewel dit op het congres zelf niet
zo duidelijk uit feiten bleek, kwam in
de groepsdiscussies en onderlinge ge
sprekken meer dan eens naar voren,
dat, met alle eerbied en bewondering
voor het werk van missionarissen, de
verstandelijke vorming van de inheem
se bevolking vaak te eenzijdig religieus
en te weinig sociaal is gericht. Het ge
vaar is daarbij zeer aanwijsbaar, dat
de man die op een missieschool wel
heelt leren lezen, zijn maatschappelijke
vorming van het leven zelf en dat
wil in feite vaak zeggen van de com
munisten ontvangt. En dat „vor
ming" dan „misvorming" wordt, behoeft
geen nader betoog.
De I.F.K.A.B. nu heeft zich zelf voor
de opgave gesteld, in Christelijke zin
solidair te zijn, heel in het bijzonder
met de armsten onder ons. Aanvanke
lijk waren de samenstellende delen
praktisch uitsluitend de landen van
Europa. En zelfs daar bleek reeds
een enorme taak te liggen. Ook nu nog
kent b.v. Spanje 57 pet. analfabeten,
Portugal 20 pet., Italië in het alge
meen 13 pet, maar daar zijn nog stre
ken, waar dit percentage zich rond de
50 beweegt! Het is echt niet merkwaar
dig dat waar geestelijke armoede be
staat ook de materiële ellende groot is.
Een min of meer gevormd mens kan
toch eenvoudig geen genoegen nemen
met onrechtvaardige armoe-situaties.
ank zij de zich steeds uitbreiding
activiteit van het Internationaal
Christelijk Vakverbond (I.C.V.)
zijn ook steeds meer nieuwe re
laties ontstaan rond de Internationale
Federatie van Katholieke Arbeiders Be
wegingen. En zo ontstond de, ook al
weer helemaal "iet merkwaardige si
tuatie, dat van de 42 deelnemende lan
den, er 23 moeten worden gerekend tot
de onderontwikkelde landen. (En daar
zijn dan natuurlijk? Spanje, Por
tugal «i Italië, niet eens bij). Dit is
daarom niet merkwaardig, omdat nu
eenmaal 75 pet. van de wereld zowel
materieel als geestelijk, armoede-ge-
bied is.
Nu heeft de Paus in zijn zondag uit
gesproken rede gezegd dat hij de hoofd
punten uit de nieuwe, binnenkort te
verschijnen sociale encycliek gaf. Dat
betekent dat hij, alhoewel het woord
voerende tot arbeiders, zich tot geheel
de wereld, in het bijzonder tot de ka
tholieken van geheel de wereld richtte.
Maar als de Paus dan zegt, dat de
hulp aan de onderontwikkelde gebie
den „het probleem van dit moderne
tijdperk" is. dat oplosbaar is, „niet met
noodhulp, doch met het beschikbaar
stellen van grote kapitalen, deskundigen
en technische krachten", dan legt hij
een taak, niet' alleen op de schouders
van missie en arbeidersbeweging, maar
op ons allen.
De vorming van arbeiders en vooral
van arbeidersleiders in geestelijk (ver
standelijk) opzicht is een wezenlijk on
derdeel van de in te zetten wereldwij
de hulpactie. Toen Ariëns in Nederland
zijn emanciperende arbeid begon, zag
hij zich ook genoodzaakt, zijn eerste
kernleden te leren lezen en schrijven.
Hij stond vrijwel alleen. De katholieke
intellectuelen van die tijd lieten om
achteraf gezien vaak verklaarbare re
denen vrij algemeen verstek gaan.
De ontwikkelingen in West-Europa
hebben ons doen inzien, dat de bijdrage
van intellectuelen aan de vorming van
arbeiders geen weggegooid kapitaal is,
geen steun aan „rooie rakkers".
Nu het gaat om een zo wereldom
vattende opdracht als waarvoor de
Paus zelf de katholieke wereldbevol
king stelt, zullen we moeten bedenken
dat ook heel de katholieke wereld zal
moeten mee-offeren, ook wanneer het
gaat om de vorming van katholieke ar
beiders en hun leiders in de onderont
wikkelde gebieden.
Het is wel zeker, dat hierover het
laatste voord nog niet is gesproken.
We hopen o.m. door publicaties als de
ze onze bijdrage hieraan te mogen le
veren.
Men heeft op deze miniatuur archi
pel nog wel meer vreemde gewoonten.
Zo wordt bijvoorbeeld de schoonheid
van de vrouwen afgemeten naar de om
vang en lengte van de neus. Vandaar
dat vrouwen van kinds af aan ringen
door de neus dragen. Deze gouden, zil
veren of koperen ringen zijn een dei-
weinige voorbeelden van het gebruik
van metaal. Door het dragen van die
ringen wordt de neus breed en lang,
hetgeen aan de mannelijke bevolking
kreten van bewondering ontlokt.
Wanneer er toeristen op de eilanden
komen, verkoopt men produkten van
de eigen kunstnijverheid, waarvoor dan
geld wordt aangenomen, doch alleen
munten. Die worden dan elk van een
gat in het midden voorzien en tot snoe
ren aaneengeregen. Dergelijke kettin
gen worden door de huwbare meisjes
gedragen en beschouwd als de bruids
schat. Omdat iedereen op die manier de
munten kan tellen, zijn geschillen over
de financiën onbekend. Voor alle dage
lijkse transacties wordt evenwel de
kokosnoot gebruikt. Die kan men im
mers eten en munten niet. Natuurlijk
zijn de San Bias Indianen met een
kokospalm in hun achtertuintje mil
jonairs.
DEN HAAG, 20 mei De „Beroeps
centrale Katholieke Intellectuelen" heeft
aan de fractie van de KVP in de Twee
de Kamer een telegram gezonden, waar
in zij haar teleurstelling uitspreekt
over het uitstel van de belastingverla
ging.
De centrale meent, dat vooral leiding
gevende werknemers en vrije beoefe
naars, die reeds jarenlang gebuk gaan
onder een te sterk progressief belasting
stelsel, daardoor langer benadeeld blij
ven dan voorzien was. Zij verzoekt de
fractie daarom om interventie terzake.
Bij de Beroepscentrale Katholieke In
tellectuelen z\jn aangesloten de „St.
Adelbert vereniging", de Algemene Ka
tholieke Kunstenaarsvereniging, de Al
gemene Rooms-Katholieke Ambtena-
renvereniging. de Algemene Rooms-Ka
tholieke Officierenvereniging, de Katho
lieke Artsenvereniging, de Katholieke
Katholieke Journalisten Kring, de Ka
tholieke Lerarenvereniging „St. Bo-
naventura", de Katholieke Lectoren-
vereniging en de Katholieke Vereniging
van Hoger Personeel.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 19 mei. In het
stadhuis deed zich vanmorgen het on
gewone feit voor, dat er een huwelijks
sluiting strandde, omdat de moeder van
de oruid geen toestemming wilde geven.
Het jonge bruidje en de bruidegom wa
ren in de trouwzaal aanwezig plus een
aantal belangstellenden en niets leek
het feest in de weg te staan. Maar het
bleek dat de moeder van de bruid er
niet was om haar fiat tot het huwelijk
te geven. Bruid en bruidegom vertel
den aan de ambtenaardat moeder een
schriftelijke toestemming had gestuurd,
maar dit bleek niet het geval te zijn.
Dan moeder maar even ophalen, zo
werd besloten en enkele functionaris
sen van het stadhuis gingen op zoek.
Ver behoefden ze niet te lopen, want
moeder stond enkele tientallen meters
van het stadhuis op een hoekje zich te
verkneukelen dat de boel zo mooi in de
war liep. Ze was niet te bewegen om
mee te gaan voor het geven van een
toestemming. Toen men haar vroeg
waarom zij de jongelui hadwijsge
maakt dat zij een schriftelijke toestem
ming had gestuurd, verklaarde zij dit
met opzet te hebben gedaan „om ze
voor niets te laten loven". Dit resultaat
had zij dan ook inderdaad bereikt.Bruid
en bruidegom verlieten onverrichter-
zake, althans niet getrouwd, weer het
stadhuis.
ZEIST, 20 mei Op de Driebergse-
weg ter hoogte van het landgoed
„Schoonoord" is gistermiddag een ern
stig ongeluk gebeurd, dat het leven
heeft gekost aan de 34-jarige gehuwde
heer C. Scholten uit Nijkerk, hoofd
vertegenwoordiger van een vleeswa-
renfabriek in Wijhe. Door tot nu toe
onverklaarbare oorzaak is de heer
Scholten, die in een auto met grote
snelheid over de Driebergseweg reed,
aan de linkerzijde van de weg tegen
een boom gebotst, waarbij hij op slag
werd gedood.
Zondag 21 mei: Hoogfeest van Pink
steren; eigen Mis; credo; pref. eigen; com-
municantes en Hanc tgitur; —rood
Maandag: 2e Pinksterdag; ci.gen Mis;
verder als -zondag.
Dinsdag: 3e Piinksterdag; eigen Mis;
verder als zondag.
Woensdag: Quatertemperdag; eigen Mis;
verder als zondag.
Donderdag: Octaafdag; eigen Mis; ver
der als zondag.
Vrijdag: Quatertemperdag; eigen Mis;
verder als zondag.
Zaterdag: Quatertemperdag; eigen Mis;
verder als zondag.
Zondag 28 mei: Feest van Drieëenheid;
eigen Mis; credo; pref. v. H Drieëenheid;
wit
Advertentie
Als Rinke Tolman op 25 mei
deze leeftijd zal hebben
bereikt, kent ons land een
driemanschap van 70-ja-
rige biologen, die aan velen de
schoonheid van de natuur heb
ben geopenbaard. Jan P. Strij-
bos en A. B. Wigman waren
reeds in maart bij deze mijlpaal
aangeland. Zij hebben ook ge
meen, dat hetgeen bij hen be
gon als een liefhebberij is uit
gegroeid tot een levenstaak en
zij hun grote kennis omtrent het
leven van dier en plant niet ver
kregen door een systematische
opleiding, maar door eigen ont
dekkingen en een gedegen zelf
studie. Deze wetenschap hebben
zij niet voor zich alleen willen
houden, maar in woord en ge
schrift meegedeeld aan anderen.
„Ik had er eenvoudig behoef
te aan. anderen deelgenoot te
maken van mijn gelukservarin
gen, als ik door bossen en pol
ders zwierf en daar de verrich
tingen van vogels, vlinders en
vissen gadesloeg. Vanzelf kwam
ik ook onder de bekoring van
het wonderlijke leven van plan
ten en bloemen. Kortom, alles
wat leeft en groeit, had al vroeg
mijn bijzondere interesse en om
een en ander te leren onder
scheiden, snuffelde ik in boeken over natuurkundige historie, die ik als
jongen van mijn zakcenten kocht."
Dit vertelt ons de heer Tolman, toen wij hem bezochten in zijn woning
te Soest, waar hij zich vestigde, toen hij als jongeman op de redactie van
een dagblad in Utrecht kwam werken. Zijn vader had liever gezien, dat
hij op zijn boerderij in Wijtgaard kwam, waarheen het gezin verhuisde,
toen Rinke. die in Oosterzee is geboren, een half jaar oud was. De jongen
was het grootste deel van de dag te vinden in de weilanden achter het
huis om de bewegingen van allerlei vogels gade te slaan. Hij maakte
daarvan aantekeningen en schreef zijn eerste artikelen over het leven der
vogels, die hij echter niet heeft gepubliceerd. Wel bewezen ze hem goede
diensten, toen hij bij dr. P. H. Ritter jr. kwam solliciteren om bij de krant
te komen. Stijlvorming had hij geleerd bij de letterkundige L. Leopold op
de kweekschool in Leeuwarden, want vader had beslist, dat zoonlief dan
maar onderwijzer moest worden. Hij heeft daar de studie niet afgemaakt en
midden in een nacht stond hij plotseling voor zijn vader, na een urenlange
wandeling uit de Friese hoofdstad. Omdat hij vond, dat de directeur van
de school hem onrechtvaardig behandeld had, nam hij toen maar de benen.
„Ik was een echte Friese stiefkop," bekent de heer Tolman. Vader stelde
hem voor de keus naar familie in Amerika te gaan om daar zijn fortuin
te zoeken of elders de studie te voltooien. Rinke koos het laatste en vond
in Amsterdam een vriend, die hem wel voor het onderwijzersexamen zou
klaar stomen. „Ik kwam voor het diploma echter een paar punten te kort,
omdat ik voor mijn lievelingsvak natuurkunde een onvoldoende had." Hij
besloot daarop de journalistiek in te gaan, omdat hij goed met de pen over
weg kon. Inmiddels had hij gepubliceerd in „De Gulden Winckel", terwijl
ook enige verzen van hem verschenen waren in „Van onze tijd", het blad
van Maria Viola. „Ik heb ook nog eens gesolliciteerd bij „De Groene
Amsterdammer", zo vervolgde onze gastheer zijn levensverhaal. „Als proef-
werk kreeg ik een zonderlinge opdracht, die ik maar niet uitgevoerd heb.
Ik moest boven in de Westertoren klimmen en dan later in een artikel
vertellen, hoeveel mensen ik beneden me zonder lintje had zien rondlopen."
„Nu draag ik zelf een lintje," verontschuldigt de heer Tolman zich.
Vorig jaar werd hij benoemd tot ridder in de Orde van Oranje Nassau,
vanwege zijn verdienstelijk werk als bioloog en publicist, maar ook op
grond van zijn moedig gedrag tijdens de bezetting. Het was de Duitsers
niet onbekend, dat de journalist Tolman het voor de Joden had opgenomen
en hij behoorde tot de eerste groep gijzelaars, die naar St. Michiels-Gestel
werden gestuurd. Toen zijn dagtaak bestond in de verzorging van de
buitenlandse rubriek in de krant, waaraan hij verbonden was, schreef hij
reeds in verschillende tijdschriften artikelen over het leven in de natuur,
maar de grootste activiteit op dit terrein ontplooide hij toch pas na de
laatste wereldoorlog. „Ik hoop ermee door te gaan, zo lang mij een goede
gezondheid blijft gegeven"
Zijn meeste artikelen en ook boeken, waarvan hij er een veertig op
zijn naam heeft staan, werden geïllustreerd met prachtige foto's, gemaakt
door zijn vrouw. Om enige Scandinavische ooeken te kunnen vertalen,
leerde hij Zweeds, Noors en Deens. Hij stichtte de tijdschriften „De Wan
delaar" en „In weer en wind", bezorgde met Jan Vriends een serie popu
laire boekjes over het dierenleven onder de titel Wat leeft en groeit" en
was voor talrijke gezelschappen bij excursies een deskundige gids. De
meeste speurtochten maakte hij te voet en bij elkaar legde hij „per pedes
apostolorum" een afstand van enkele mAen de omtrek van de aarde af.
Rif!
