Joseph Kittinger in rol van
aeronautische held
NIEUWE I.C.I.-FABRIEKEN VOORZIEN
IN EUROPA'S BEHOEFTEN
BOSCH koe
ilcle filmsraketjes in
rook en valse muziek
WBSr ftjDQfb oe/duMb hve/ik üt SuAjopo.-
Klein meisje door
auto gegrepen
V B
AMERIKAANSE WONDER TENT OP LE BOURGET
en werking in het
bidden- en klein-
W bedrijf
iVf>dnwerkine
^tfcdfeeid3" de mknmping Va"
CAO voor mijn
industrie 1 juli op
geheven
75 gld. boete voor
boze moeder
Katholiek Nijverheids
onderwijs
Bijna genoeg katholieke
huishoudscholen
WIJDAG 2 JUNI 1961
Veel Duitse namen
Rook en geluidjes
j. °nze luchtvaartredacteur)
2 juni Hij is de
1Van de Franse luchtvaart
wet fors
'gebouwde man
i haar, bolle fletse ogen
i zomersproeten. Zijn naam
eftiiri0Sepil >>Joe" Kittinger. De
V|%0 Van 32 jaar verrast ons
zo op het
Joe" veel meer
oog
het
W van een goede veertiger.
s ht houdt dit verband met
Wtj6 ;nier bovenmenselijke pres-
Augustus van het vorige
0en technici van de Ame-
k-ehstjSe luchtmacht hem ge-
Wljw? in een wankel gondeltje
Hy -6n de ankers van de reus-
ballon erboven losgooi-
luck, Joe" was het
u dat majoor Kittinger van
rt^bih°-0rde- In volstrekte een-
ti%lae,ld sP°°f hij omhoog, de
"W- "Uwo hf>rr>pl boveh Nieuw
e*icnuwe hemel
o„ tegemoet.
H?
iü UlU. Was dl' p- p- van
Nfektio ^an Vroenhoven stelt in zijn
iNirpk, at liet probleem van de
Sfl 'rtii$(,u_ groepsvorming onder de
vraagstukken van onze
hShl- Ten'» belangrijker plaats in-
C tl 'b hp, aanzien van belangrflke sec-
eon« beidden- en kleinbedrUl valt
flV^ernpl^eren dat bij de betrokken
llH ^botiov^- niet slechts overwegingen
srS!s?be aard een rol spelen
Ju jbe. 'yb'ologische en sociaalpsycho-
ifSa,Vetnup?ra' het gevoelige punt van
",'f:A'Sheirt I?,..aantasting, van de zelf-
i 0»Hke f„,"'likt in dit opzicht een be
rk rW,? te spelen,
t? 16 beperkt zich echter zo-
.Blauwe stilte"
Onderwijzeres in hand
gebeten
In de laatste jaren begon I.C.I.-Engeland silicium te produceren dat de bloeiende eïectronlsche industrie nodig heeft
voor de fabricage van transistoren. Dit silicium is van een dusdanige kwaliteit, dat de onzuiverheid niet meer dan
één deel per miljard bedraagt. Voor de atoomindustrïe heeft I.C.I. de eerste fabriek in Europa in gebruik gesteld
voor de productie van beryllium, dat wordt gebruikt voor splijtstofhulzen en andere reactoronderdelen.
Een andere nieuwe I.C.I.-fabriek voldoet aan de vraag naar acrylonitril voor de fabricage van synthetische vezels
en synthetische rubber. Sedert kort levert I.C.I. aan de industrie van electronische apparatuur een nieuwe polyester
folie Melinex die waardevolle isolatie ei genschappen paart aan zeer grote sterkte. Uit weer een andere Ï.C.I.-
fabriek vinden de veelzijdige siliconen hun weg naar een groot aantal bedrijfstakken variërend van de bouwnijverheid
tot de verf- en poetsmiddelenindustrie. Het concern breidt de productie van isocyanaten nog steeds uit. Dit zijn
de hoofdbestanddelen van de polyurethaan schuimen, waarnaar een belangrijke en steeds toenemende vraag is voor
velerlei toepassingen, variërend van stoffering tot isolatiemateriaal voor schepen.
I.C.I. streeft ernaar de behoeften van de afnemer voor te zijn op ieder gebied waar de chemie
toepassing vindt. Derhalve zijn grote kapitaalinvesteringen nodig geweest voor de bouw van
nieuwe fabrieken: f/z miljard gulden in de afgelopen 16 jaar. Deze investeringen, zomede
een research- en ontwikkelingsprogramma van igo miljoen gulden per jaar hebben de positie
van I.C.I. gevestigd als één van 's werelds toonaangevende chemische industrieën.
Imperial Chemical Industries Ltd.s London
In Nederland vertegenwoordigd door: I.C.I. (Holland) N.V., Wijnhaven 107,
Rotterdam 1, Tel. (oio) 11 6390
De moderne chemische industrie kent geen stilstand. Intensieve research in laboratoria enerzijds en-de dringende
behoefte aan nieuwe of verbeterde chemische producten anderzijds leiden tot een Steeds grotere vftrsr.bpiidpnjipid hj
de productie. Om enkele voorbeelden te noemen:
(A&vertentief
de strengste eisen. Joe vertelt:
„Shepard zat in een drukcabine en
stond in voortdurend contact met de
begane grond. Ik zat in m'n dooie een
tje op het bankje van de open gondel
en om me heen was niets anders dan
de kou en die afschuwelijke blauwe stil
te, die mij als verpletterend voorkwam
en eigenlijk mijn zelfverzekerdheid on
dermijnde. Daar werd me een les ge
lezen, die ik maar moeilijk begrijpen
kon. Toch stapte ik uit, eerst het ene
been en dan het andere over de rand
van de gondel... Wat ik kon, kunnen an
deren ook. Een man kan de ruimte in,
hoger dan hij tot nu toe gekomen is.
Daar ben ik absoluut zeker van". Bijna
plechtig klinkt dit nu en op een toon die
ons deed denken aan een spiritual.
Majoor Kittinger legt er de nadruk
op dat hij van zijn val geen nadelige ge
volgen heeft overgehouden. Hij wil niet
ontkennen dat hij enigszins geteisterd
op moeder aarde terugkeerde. Maar
ja, wat wil je ook met zo'n kou en zo'n
vaart tijdens dè vrije val, waarin hij
nog steeds het wereldrecord in vaste
handen heeft. Als men hem zou vragen,
ging hij weer de lucht in. Tot nu toe
heeft men hem volkomen met rust ge
laten en Joe Kittinger neemt het er
van. Hij doet het kalm aan en vult zijn
vrije tijd met jagen en vissen, zo af en
toe nog een sprongetje om er in te blij
ven, als lid van de „Wing Foot Lighter
Than Air Society", een van de vele
aeronautische verenigingen waarvan
Joe Kittinger lid is en hij toonde ons
een dikke map vol kaarten van lid
maatschap.
„Maar kom, u bent hier niet voor
old Joe alleen, dat kan ik niet ge
loven. TI moet hier goed rondkijken.
We hebben in deze ruimtevaarttent
flink ons best gedaan". En of wij wil
den of niet, Joe Kittinger leidt ons
rond in dit wonderlijke wereldje. De
binnenkant van het tentdak heeft men
hemelsblauw gespoten en er zoveel mo
gelijk de bek de sterrenbeelden op
aangebracht. Bij de Ingang staan twee
borstbeelden van de gebroeders
Wright. Boven de foto's van hun klei
ne, enge probeerseltjes hangen hou
ten modellen van de supersonische
verkeersvliegtuigen, waarmee men
over zo'n jaar of tien met snelheden
als drie tot vier maal sneller dan
het geluid van continent tot continent
hoopt te vliegen. Een machtige por
tretgalerij toont de gezichten van de
mannen die allen hun bijdragen aan
de ruimtevaart hebben gegeven en
nog geven. Opmerkelijk was het grote
aantal Duitse namen onder hen.
We volgen de man in het eenvoudige
kaki-uniform, die ons met zevenmijls-
passen voor gaat in deze tent vol ver
rassingen. Het enige wat er eigenlijk
letterlijk en figuurlijk uit de toon valt,
is dc afschuwelijk vals klinkende Vierde
symfonie van Beethoven, die op een
grammofoonplaat wordt afgedraaid. Het
schijnt Joe Kittinger niet te deren. Hij
duwt ons een koptelefoon op de oren.
vraagt of we aan Engels of Frans de
voorkeur geven en vervolgens om on
ze ogen dicht tp doen We gehoorzamen
gedwee en wanen ons even later in de
cockpit van een Super-Constellation, die
op het punt staat een perfecte landing
uit te voeren op het vliegveld van Le
Bourget. We krijgen onze instructies
van de verkeerstoren en nadat we niets
hebben gedaan, maar volgens de ver
keerstoren toch veilig en wel op de
startbaan uitrollen, nog een compli
ment ook.
Van dit soort grapjes wemelt het trou
wens in de wondertent. Joe toont ons
foto's van allerlei toekomstige ruimte
schepen en laat ons zelfs in een model
zitten, waarvan men het interieur heeft
verwijderd uit veiligheidsoverwegingen.
Op tientallen televisietoestellen zien
we filmpjes over het gigantische werk
dat met de ruimtevaart gepaard gaat.
Op de een worden dé meest verwrongen
uitdrukkingen getoond van mannen die
op het fenomeen van de middelpuntvlie
dende kracht getest worden en op een
tweede toestel toont men hoe toekom
stige astronauten als wanhopige ploe
teraars met hun gewichtsloosheid op
idiote wijze langs en over elkaar liecn
vallen. De Amerikanen schijnen werke
lijk aan alles gedacht te hebben. In een
ruimte die met het panorama van Mes
dag kan wedijveren, zetten zij hun hele
Dyna-Soar uiteen, het project dat niets
meer of minder tot doel heeft dan een
bemand ruimteschip In het heelal te
brengen en terug naar de aarde. Dit
project heeft verschillende program
ma's, die stuk voor stuk worder, uit
gewerkt. Bij dit panorama vol raketten,
gehuld In echte dikke rookwolken com
pleet met allerlei mogelijke knetterge-
luidjes, staat precies aangegeven hoe
ver men gevorderd is. De rondgang
door de witte, geheimzinnige „knobbel
tent" op Le Bourget is vermoeiend.
Maar ze verwezenlijkt de meest fan
tastische dromen.
De 32-jarige Amerikaanse majoor van de luchtmacht Joseph Kittinger naast de
open gondel, waarmee hij onder een ballon tot een hoogte van 33.330 m steeg.
Het opstapje van de gondel is niet al te groot maar ota de betekenis er van wat
meer beeld te geven hebben de Amerikanen er in duidelijke letters op geschreven:
This is the highest step in the world".
(Advertentie)
Alleenvert. N.V.Willem van Rijn»
Amsterdam-W. - Postbus 8005
^ytbeeld van een bemand ruimteschip op een tocht van de maan naar
arde, waarbij de sterren een belangrijke rol spelen in de navigatie.
'b' b-y i,.." «km.
"'1 ijselijk kalm aan
het "lPte zonder blikken
Sert'1?»81 km. afstand van de aarde
'IM., hu i i.i...
zijn op-
of blo
nk' hot.Kondeltje uit en viel omlaag
"°°it iemand gevallen is. Een
kWj,'™e vrije val van maar liefst
met een grootste snelheid
!&itt 1 Juni Op het proef-
b, J'typj.j'Peschouwingen over de sa-
h<mijf;' 'nS in het midden- en klein-
k, t J'^omoveerde vanmiddag de
k w. van Vroenhoven tot doc-
k>)koir,»economische wetenschappen.
vï ki 1 de l tot de economische aspec-
A '6iriberi -l?er'werking in het midden-
A 6 mat name ten aanzien
biliteit en de continuïteit
V^fc'tihp +n ondernemingen en met
Apyb s *°t de maatschappelijke be-
Af ®le0 °°rneming. Tegenover de
vÜt6ai.samo^p economisch terrein die
kunnen worden
tv- staat het reeds eerder
is y 6in nvendus ziet de toekomst van
dPbedrijven niet pessimistisch
ze algemene welvaartsvermeer-
er bovendien nieuwe kansen
A ridatVooF bet midden- en klein-
X j zijn arbeidsterrein vooral
ttiaiJ z°eken in de sector van de
e Productie.
Alan Shcpards ruimtecapsule de
„Freedom 7", zoals deze op de Parijse
luchtvaartshow tentoongesteld wordt.
van 721 km. per uur. Aan het feit dat
zich op de laatste vijf km. precies vol
gens de berekeningen automatisch een
parachute boven hem opende, dankt
Kittinger zijn behouden terugkeer op de
bewoonde wereld.
Op de salon van Le Bourget geldt
Joseph Kittinger als een aeronauti
sche held. Hij geeft er aan iedereen die
dat maar wil tekst en uitleg van zijn
aandeel in het Amerikaanse ruimte-on
derzoek. En wie in de enorme, geheim
zinnig witte knobbeltent van de Ame
rikanen rondwandelt, is op het eerste
gezicht niet eens geneigd dit erg hoog
aan te slaan. De indrukwekkende en
tegelijk fascinerende verzameling, die
de VS hier in een opmerkelijke open
hartigheid bijeen brachten, wordt zon
der twijfel beheerst door de „Freedom
Seven", de legergroene capsule, waar
in Alan B. Shepard Jr. zijn, eerste
ruimtevlucht maakte. Het luik, waar
door deze astronaut in de capsule kon
klimmen, heeft men verwijderd en daar
voor in de plaats een grote glasplaat
aangebracht.
De bezoekers van de salon hebben
de Europese primeur om het inwendige
van dit kegelvormige object te kunnen
bestuderen. Ze zien er een ongelooflijk
gecompliceerde hoeveelheid metertjes,
draadjes, knoppen, spiegeltjes en ca
mera's in. Door middel van een pop
heeft men de liggende houding aange
geven, het hoofd naar achteren en de
knieën omhoog, waarin 'Shepard zijn
vlucht boven de Redstoneraket be
gon, om even later, na het afstoten, in
een zittende houding door de ruimte
te vliegèn. De pop draagt een ruimte-
pak, zoals ook Shepard dat droeg, toen
hij 5 mei in de capsule stapte.
Bij dit alles vergeleken maakt de
kleine, witte gondel van Kittinger
maar een zielige, kale indruk met
slechts een kleine installatie dat het
uiterlijk heeft van een centrale ver
warming, een grote koperen pot on
der het zitbankje en een flinke spie
gel om tijdens de vlucht het eigen ge
zicht te kunnen bekijken. Op oen bord
je aan het opstapje van de gondel
staat: „The highest step in the world"
geschreven. Voor Kittinger en zijn
gondel gaat dat overigens niet meer
op. Kort voor Shepards geslaagde
ruimtevlucht, stegen twee officieren
van de- Amerikaanse marine tot ruim
33 km hoogte met :en ballon. Bij
de afdaling kwam een van hen in de
Golf van Mexico om het leven. Een
hoge prijs voor zo'n ballonvlucht.
Joe Kittinger geeft dat onmiddellijk
toe. Maar daarbij wijst hij ia alle rust
en kalmte op dc onvoorziene omstan
digheden, die tot dit dramatische onge
luk hebben geleld. „Denk niet dat ze
bjj zo'n vlucht over één nacht ijs gaan.
Aan mijn tocht bijv. zijn jaar strenge
voorbereiding voorafgegaan. Gedurende
die tijd heb ik 44 keer in een drukcabine
gezeten en werd ik op alle mogelijke ma
nieren vertrouwd gemaakt met situa
ties die ik hierboven kon verwachten.
Bedenk (lat als mijn poging zou lukken
ik 99 pet. van de aardse atmosfeer on
der me kreeg". Op een hoge, ietwat
zangerige toon, vertelt Joe Kittinger
zijn verhaal. Misschien is het op deze
show wel de honderdste keer, maar hij
doet het met een verbazingwekkende
toewijding en een opvallende beschei
denheid. Hij weet deksels goed dat er
voor de vlucht met (le „Freedom Se
ven" heel wat meer Is komen kijken,
maar van de andere kant viadt, hij (lat
men de waarde van balionvluchten toch
niet mag onderschatten.
De man uit Ohio beschrijft deze bal
ionvluchten als de meest economische
hulpmiddelen voor het ruimteonderzoek.
Voor de ballonvaarders geiden echter
HEERLEN, 2 juni Met ingang van
1 juli a.s. zal de uit 1938 daterende
C.A.O. voor de mijnindustrie zijn op
geheven. Tijdens een gisteren alhier ge
houden bijeenkomst hebben de direc
ties van de vijf Limburgse mijnonder
nemingen en de vertegenwoordigers
van de werknemersorganisaties daar
toe, in aanwezigheid van het dagelijks
bestuur van de mijnindustrieraad, be
sloten. Een zuiver formeel besluit, aan
gezien deze C.A.O. haar betekenis had
verloren.
Sedert de inwerkingtreding van het
mijnstatuut 1945 zijn alle bepalingen
van de C.A.O. voor de mijnindustrie
vervangen door verordeningen van de
mijnindustrieraad. Deze ontwikkeling
werd 1 januari J.l. voltooid, toen de
nieuwe bovengrondse loonverordening
en de nieuwe verordening betreffende
punten van gemeenschappelijke aard
van kracht werden.
Het thans genomen besluit is wel in
teressant in het kader van de ontwik
keling van de P.B.O., aangezien hier
mee gedemonstreerd wordt, dat het be
drijfschap voor de steenkolenmijnindus
trie in tegenstelling tot andere bedrijf
schappen het ais een van zjjn voor
naamste taken ziet om regelend op te
treden ten aanzien van lonen en ande
re arbeidsvoorwaarden, punten, welke
elders nog in C.A.O.'s worden geregeld.
ZUTPHEN, 1 juni Een opgewon
den huismoeder in Apeldoorn heeft 22
maart j.l. een onderwijzeres in de lin
kerhand gebeten. Hiervoor had de
vrouw zich te verantwoorden voör de
politierechter te Zutphen. Deze veroor
deelde de moeder tot een voorwaarde-
li-'ke gevangenisstraf van een maand
met een proeftijd van drie jaar. Daar
naast zal de vrouw een boete moeten
betalen van 75,- gld. De onderwijzeres
had het zoontje van de vrouw terecht
bestraft. Toen de moeder dit hoorde
holde ze naar school- Zij wond zich zo
op dat zij de onderwijzeres in de hand
beet.
APELDOORN, 2 juni Het bijna
driejarige dochtertje van de familie
Nauta te Apeldoorn is gistermiddag in
het Juliana-ziekenhuis alhier overleden
aan de verwondingen, die het opliep,
toen het werd gegrepen door een auto
op de Kerklaan.
De kleine wilde plotseling de rijweg
oversteken.
DEN BOSCH, 1 juni De bisschop
van Den Bosch, mgr. W. Bekkers, heeft
vanmiddag de vergadering van de bond
voor rooms-katholiek nijverheidsonder
wijs bijgewoond. De staatssecretaris van
O., K. en W. was vertegenwoordigd
door de heer Dollekon.
In zijn openingsrede constateerde de
heer B. Engelbertink, dat binnen afzien
bare tijd ieder katholiek meisje in Ne
derland katholiek huishoudonderwijs kan
volgen. Ten aanzien van het N.O. van
de jongens zei hij, dat er nog har#
gewerkt zal moeten worden eer het zo
ver is, hoewel het aantal lagere techni
sche scholen thans tot 81 gestegen Is.
Bepaald ongerust toonde hij zich ech
ter met betrekking tot het uitgebreid
technisch onderwijs en de jongste mini
steriële nota over deze materie noemde
hij allesbehalve geruststellend. HU
hoopt, dat van de talrijke aanvragen
om subsidie die ten departemante aan
wezig zijn een aanzienlijk deel spoedig
gehonoreerd zal worden. Het N.O. staat
thans aan de top van het voortgezet on
derwijs. Van de kinderen, die voortgezet
onderwijs volgen, veertig procent bij
het N.O. betrokken, aldus de voorzit
ter.
