Fietsen
5, Wij hebben geen tijd meer
Kinners te zijn
om
JüjX
Groot-moefti Jeruzalem
torpedeerde „exodus"
Duitsers verboden emigratie
van Joden naar Palestina
E
fietspak voor
Huisvrouwen, profiteer van dit extra voordeel!
Steeds aantrekkelijker speeltuinen
Finsferwolde kan ook
eensgezind zijn
Carnegie-helden
Klokkeninventarisatie
Restauratie slotkapel
te Egmond
Boeiend werk mn dr. Jef Last
ri'v-.M ■■"Nv.ïN,
^root-Brittannië
en Indonesië
Pauselijke geste
voor patriarch
Constantinopel
BESCHULDIGING VAN EICHMANN
in rood pak
WOENSDAG 28 JUNI 1961
Japan pleegt sinds het begin
van deze eeuw de wereld
nogal eens te confronteren
0et niet altijd aangename of zon-
'r meer verklaarbare verrassin-
per>- Nu eens is Japan een fascis-
'sche, agressieve mogendheid
Net niemand minder dan een god-
Nd als staatshoofd, dan weer
11 als bij toverslag een land
let een bij wijze van spreken
^gebreidelde democratie. Voor
Ot vrije westen vormt Japan een
aHtste voorpost in het Verre Oos-
economisch zowel als tech-
PIsch, strategisch en cultureel van
Ng altijd groeiende betekenis.
^0n land anderzijds, dat in zijn
ectuele politieke manifestaties
allesbehalve stabiele indruk
'aHkt en daarom dikwijls met
c°h ook door oorlogsherinnerin-
gevoede achterdocht vanuit
et westen bekeken wordt.
Nu tijdelijk ter kennismaking'.
het teSte
Thans ook de vuilste was
een „wissewasje"
automatische ïnweekwerking -
vooraf weken overbodig
nieuwe wonderbaarlijke waskracht
7 emmers sop in plaats van 6 uit een
dubbelgroot pak, per groot pak een
halve emmer sop meer
+<f r
"UAPAN IN KIMONO
EN OVERALL
eizer Hirohito, de voormalige zonnegodheid, als geestdriftig verzamelaar en
kenner van waterdieren.
tip,'apan 'n Wwono en overall" is de
vai uen ollrc<'i1t^ veelbelovende titel
W boek, waarmee de ook als des-
"y?e van het Verre Oosten bekende
"ni f Last de litteratuur over Japan
va,n 'nz'pl,si verrekt heelt. ,,I)e vrucht
vert Xf1® Jaren studie en twee maal een
l»o«, van v«f maanden in Japan"
I, '"t hp in zjjn verantwoording het
I»,?'int. in de trant van de boeiende
bijschrijvingen, voor een ieder lees-
k? lal van wetenswaardigheden rap-
'eert. Naast de „Leesstof" biedt het
tev exact vademecum met zakelijke ge-
1,8over land en volk, en, wat
k'e.st Is, het geeft antwoord op v?le
lioj^erse vragen over het Japanse fe-
<0%i hebben eenvoudig geen tijd meer
J;w,.JaPanners te zijn", verzekert een
I.11 ,i°urnalist de schrijver, wanneer
^ij Katste borgstelling toont voor het,
ti» °enadering welbekende kimono-ach-
i'lur cukuurpatroon. Tegenover de
MitL°pese zie'> gewend aan een betrek-
®hn sfatis°Pe, door overvloed en wel-
vatio en steeds behoedzamer en conser-
ij,. yVor wordende maatschappij" stelt
sehiiVaJit dt „zoveel sneller wentelende
hopji-M1- Oosterse dynamiek", voor ons
Nlclriï- te begrijpen omdat „de ont-
hlo^bng er vaak in decennia eeuwen
CrjVar> de westerse litteratuur over een
de J,aPan kleeft bijgevolg
vetA j ikheid van zienderogen te
Pan S ren' ontwikkeling van Ja-
rji. kan men allang niet meer „Ame-
'canjstisch" noemen, eerder technn.
teresse en waardering op voor Euro-
pose beeldende kunst, ook waar men
die met zou vernachten, en hij kan
constateren dat die voor ons juist zo
belangwekkende en als typisch-Japans
beschouwde culturele uitingen zoals
het Zen-Boeddhisme, de No-spelen of
de waaierdans, voor dc tegenwoordi
ge Japanners „ouderwets" geworden
zijn: tot oninteressante antiquteiten.
Minder opzienbarend bij deze apprecia
tie-verschuivingen is, dat de „upper
class" het oud-Japanse cultuurpatroon
als statustraditie in ere houdt en zich
voor het overige niet anders gedraagt
dan overal elders in de westerse we
reld.
„In Tokio 1 of ik in het 2/3" heet een
van de hoofdstukken van het boek. Dat
2/3 schijnt de sleutel tot de Japanse
dynamiek: het minderwaardigheids-
eompex, veroorzaakt door een zoveel
kleiner zijn van Japanners dan blanken,
cn de zucht om dit te compenseren. Het
fysieke verschil uit zich voor blanken
dikwijls allerverrassendst. Dr. Last for
muleert in grote lijnen zijn indruk over
religie in Japan bijvoorbeeld als volgt:
„ahinto (de na 1945 officieel afgeschafte
nationalistische staatsgodsdienst met
de keizer-godheid) is dood, boeddhisme
ligt op sterven; de enige drie levende
godsdiensten in het land zijn christen
dom, marxisme en base-ball". Met de
opvallend intensieve beoefening van dit
laatste hopen de Japanners fysiek, gro
ter, sterker en „Amerikaanser" te wor
den...
De oosterse dynamiek vertoont in
Japan een geestelijke souplesse,
die zich met groot gemak van het
ene uiterste naar het andere be
weegt en die zich thans manifesteert
als sterk vervlakkend en internationa
listisch met in de progressief-toonaan-
geyende kringen dikwijls een mentaal
tnti-Amerikanisme cn de daarbij passen
de rode sympathieën. Japan heeft van
geheel Azië de hoogste levensstandaard,
maar vergeleken bij die in Nederland
toch maar 2/3. Daarbij komen een dui
delijk labiel economisch bestel, sociale
wantoestanden en onrust in arbeiders
kringen, die vanuit Moskou en Peking
handig aangewakkerd wordt. De rege
ring bestaat uit een conservatief-libera-
le coalitie, die enerzijds te maken heeft
niet uiterst-rechts gestook van nationa
listen, waar een oppositie tegenover
staat van uiterst-linkse socialisten, die
uit hun democratische minderheidsrech
ten al het mogelijke willen halen en
meer dan dat. Daardoor kon de Japan
se regering vorig jaar gedwongen wor
den haar invitatie aan president Eisen
hower af te zeggen en dit maakte ook,
dat "net bezoek van onze (gezien de oor
logsherinneringen al voor de Japanners
onsympathieke) „Karei Doorman" niet
door kon gaan.
Tegenover dit alles staat, dat de Ja
panners zulke aardige, zindelijke en wel-1
levende mensen zijn, aldus de ondervin
dingen van d$. Last, die by zijn loftui
tingen de „Jappen" uit dc oorlog niet
vergeet, maar wol disculpecrt ais door
een misdadig bewind misleiden een
■verschijnsel dat niet alleen Japans is.
Afgezien van het zich voor Europeanen
voortdurend manifesterende 2/3 in zo
goed als alles wat Japans is, ziet dr,
Last weinig wezenlijke verschillen in I
het levenspatroon van Japanners en bij
voorbeeld N .derlanders. Hij logeerde
enige tijd op een Japanse boerderij, waar
het leven hem sterk deed denken aan
dat op een boerderij in ons eigen Fries
land. En zulke parallellen moeten er
voor vrijwel alle lagen van de Japanse
bevolking te trekken zijn.
v. Opz.
noemen, eerder techno-
Schc 111 llet algemeen. Daarbij
Last?t. ec'}lter. ,z9 mag men uit dr.
Mtis
iiitrif UIL ar.
q(^is werk opmaken, een merkwaar-
wN specimen van collectief minder-
haaJv, F d®o°mplex een van de voor-
Uit rollen te spelen. Dit complex
'ine ln een duidelijke belangstel
len* v°or de westerse wereld, niet al-
Nr» ?p mercantiel, maar ook op cul-
baar terrein- De schrijver, die blijk-
:vr,„ Seen moeite heeft willen schu-
JaDSnClmJzo diep m°gelijk in al het
'Ma f dooi\te dringen, heeft bijvoor-
iho.t plattelande ontmoetingen
*ou^renal;L?jders, die werken van
sseau of Gide lezen, lay merkt in-
Japanse
van
De vliegers
kinderen zijn fantastische wezens.
Als u dacht
dat fietsen gewoon
fietsen en hard
fietsen gewoon
hard fietsen is, dan
heeft u nooit in de
Tour de France
meegereden. Giste
ren heb ik enige
tijd achter enige
uitlopers aangejak-
kerd. Achter André Vanderveken,
Adriatic Zamboni en Pierre Beuffeuil
met name. Ik sloeg hun verrichtingen
met stijgende bewondering gade. Maar
ineens zei een deskundige collega in
onze auto droog: „Zamboni rijdt niet
goed". De vent de Italiaan dus
trapte als een gek. Ik zag het met eigen
ogen. Nochtans reed hij niet goed.
Waarom met? Omdat hij niet trok.
Maar kan een mens dan fietsen en
trekken tegelijk? Zeker. In dc Tour
is het een onmisbare voorwaarde.
De wielersport is trouwens genuan
ceerder dan menigeen vermoedt. Som
mige renners zijn uitgesproken klimr
mers,..wat nu ook weer niet betekent
dat zü op de vlakke weg stilstaan;
maar als zp klimmen gaan zij toch
iets vlugger Neem bijv. Charly Gaul.
Waarom heeft hij tot nu toe nog niets
gepresteerd? Omdat hij nog geen berg
gezien heeft. Van de andere kant is
dat niet zo erg voor die jongen, want
hij kan weer minder bekwaam dalen.
En wie klimt zal dalen,-dat is duide
lijk. Dat komt ongeveer overeen met
staan en vallen. Maar heeft u Magni
wel eens zien dalen? Ik ook niet, maar
ik weet nu, dank zij allerlei aange
waaide informaties, dat hij in zijn tijd
daalde als een duivel. Niet zo diep
natuurlijk, maar toch met ongekende
bekwaamheid. Magni doet nu niet meer
mee en wij hoeven verder dus niet
over hem in te zitten. Maar Jacques
Anquetil bijvoorbeeld is een man, die
door niemand te verslaan is in de
tijdrit. Nu zijn er in deze Tour maar
twee tijdritten en je zou dus zeggen:
jij krijgt niet al te veel kans; maar
nochtans gaat hij hem winnen. Dat
zegt iedereen tenminste.
Maar goed. Ik heb in de etappe van
gisteren, die dus liep van Roubaix
naar Charleroi, weer allerlei indruk
ken opgedaan. De eerste was deze,
dat de renners cfes morgens weer zo
fris en gewassen aan de start ver
schenen, afgezien dan van degenen
die inmiddels naar het ziekenhuis wa
ren vervoerd. Als ik eens bij vergis
sing op een maandag 230 km per fiets
afleg ben ik dinsdag nergens. Maar
Woutje stond gistermorgen gaaf te
midden van de anderen, en zijn achter
wiel was niet meer vierkant, maar
rond, zoals het een behoorlijk fiets
wiel betaamt.
Overigens, wat ik hierboven naar
aanleiding van dat klimmen van Char
ly Gaul betoogde, was niet helemaal
waar. Hij heeft namelijk wèl een berg
gezien. Een berg van de derde cate
gorie weliswaar maar een berg: de
muur van het Belgische Geeraards-
bergen. En weer sprak in de auto de
deskundige, loen wy begonnen te
klimmen zei by: „Dit stelt helemaal
niets voor. Die muur hebben ze ai-
leen maar tot derde categorie ver
heven om de Belgen een plezier te
doen". Enrin, aie Belgen in.hun schik.
Maar Gaul met. Het was geen echte
berg. Hij begint pas in zpn handen
te wrijven als de Pyreneeën of de
Alpen in zient zijn, die als ik mij
niet vergis tot de eerste categorie
behoren. Ik heb hem dan ook niet ge
zien gisteren. Wel zag ik op een ge
geven moment in een evca hefelijk als
verlaten dorpje een pastoor op het
verschrikkelijk lawaai, dat wij met zijn
allen veroorzaakten, zyn pastorie uit-
snellen. Hij greep zyri bonnet en hij
heeft waarschijnlijk één moment ge
dacht dat de Russen waren gekomen.
Aan de andere kant van de weg stond
een onbegrepen paard or.s enerverend
gedoe weemoedig aan te kijken.
Daar is echter wielersvreugd en
wielersleed. Op een gegeven moment
vielen ergens in Het landelijke Wal
lonië de spoorbomen dicht, net tussen
de kopgroep en het peloton. Wieiers-
vreugde bij de kopgroep. Maar ook
wielersvreugde bij de staartgroep. Me
nigeen kon daar immers enige meter-
tjes iniopen. Alleen het peloton had
de pest in. Nu vind ik dat peloton
in zo'n Tour een te verwaarlozen fac
tor. Oprecht meeleven kan slechts
uitgaan naar kop of staart. Er zijn in
België ongetwijfeld weinig spoorbo
men die op tijd dicht gaan.
Tja, de Nederlandse jongens. Zjj
doen het niet al te best. Ik mis hen te
frequent aan de kop. Aan de staart
valt het over het algemeen wel mee.
Maar u heeft het ongetwijfeld al
gelezen Klaas Buchly zou ais ploeg,
leider gedreigd hebben naar huis te
gaan. Dat stond in „l'Equipe" Maar
het is een flop van de eerste orde.
Ik heb Klaas er even over aange
sproken; want als hij gaat, ga ik
ook. Hij heeft echter in Roubaix slechts
dit verklaard: „Wij gaan morgen in
de richting van thuis. En mis
schien gaat het dan wat beter". En
nu weet ik niet of die verslaggever
van „l'Equipe" even goed Nederlands
verstaat als Klaas Frans spreekt, maar
wij gaan nog lang niet
naar huis. Nog lang niet. En nie.
mand kan ontkennen dat Charleroi
dichter bij St. Willibrord ligt dan be-
voorbeeld Montpellier. Wij gaan dus
met zijn allen gewoon verder.
De finish in Charleroi heb ik gemist,
omdat enige duizenden Belgen mij
voor de voeten liepen. Maar ik heb
in het tumult wel Woutje weer zien
staan. En hij goot wéér een fles bron
water over zjjn zonnig hoofd.
fAdw*nU«ti«>
bij aankoop van een zelfde pak voer normale prijs
Al Uw wensen zijn vervuld de witte was - witter
kan niet de bonte was - helder en frlse de-fijne
was - luchtig en zacht. En alles zo gemakkelijk:
zonder apart Inwekenezonder lang koken e zonder
warm spoelen.
en voortgaande verbetering van de speeltmnorganisaiies zal het onderwerp
zijn van bespreking tijdens de zaterdag en zondag te houden algemene
vergadering van de Nederlandse Unie van Speeltuin Organisaties (N.U.S.O.)
Uit alle delen van het land komen de afgevaardigden der aangesloten
verenigingen naar Enschede om over deze en andere kwesties, o.a. de finan
ciële, van gedachten te wisselen. Een technische studiecommissie houdt zich
intussen reeds anderhalf jaar bezig met wat genoemd wordt een „meer creatieve
inrichting van onze speeltuinen". Op de foto: het glijbaantje in de speeltuinen,
bron van grote kindervreugd.
iiiHiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiHiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
(Advertentie)
27 juni (Ktr) De Britse
lA?Dh Ner van I'dtralaudse zaken
b"1't ij Godber, heeft gisteren in een
H'ts-i6 at in het Lagerhuis over de
i, Nm" donesische betrekkingen, ver-
li1' WL' l'af de Indonesische aanspraken
U'ttaL ."Aieuw-Guinea, „waar Groot-
11 de Nederlandse soevereini-
1) ed een vraagstuk is, dat in-
'I I.,1.1 loef ent op de stand van deze
CKkiiliren.
"'ngen.
Ij hpLer verklaarde dat Engeland alles
rJJ^kin„vverk y-al stellen om goede be-
'Sen met Indonesië te onderhou-
fc!1 V'é„e Britse regering meent dat
iNant n,gd Komnkrjjk en Indonesië
tNeirCi6 termijn in hoofdzaak dezelfde
vr2Seu nastreven. Beide landen wen-
v Plati, en rust in Zuid-Oost-Azië. opdat
i'Zh 'en tot voortgaande verbetering
«'ad 0„ tevensomstandigheden in dit ge-
d uit on§ehinderde wijze kunnen wor-
tgevoerd."
JERUZALEM, 33 juni (Ktr, UPU
Mr. Robert Servatius, de verdediger
van Adolf Eichmann, heeft in het
kader van het getuigenverhoor san
zjjn cliënt deze gisteren nader onder
vraagd over de plannen tot emigratie,
welke de nazi's aanvankelijk voor de
Joden gekoesterd zouden hebben. Vol
gens Eichmann was het de groot
moefti van Jeruzalem, een moslim
leider en notoire nazi-vriend, thans in
volle vrijheid in Syrië verblijf houdend,
die de Duitsers ertoe bewogen had om
de emigratie van Joden naar het toen
malige Palestina te verbieden.
Servatius stelde Eichmann ook vra
gen over de toestemming die Engeland
gegeven zou hebben voor de emigratie
van 5.000 Joden van Bulgarije naar
Palestina. De Duitse ambassade in
Bulgarije zou echter opdracht gehad
hebben de emi;ratie tegen te wer
ken. Zou men kunnen stellen, zo vroeg
Servatius aan Eichmann, dat de op
dracht tot tegenwerking het gevolg is
geweest van een aan de Arabieren
gedane belofte? Voor zover mjj be
kend, antwoordde Eichmann, zijn de
bezwaren tegen de emigratie pas op
gekomen na de overeenkomst met de
moefti, hoewel er daarvoor wel verzet
was aangetekend tegen een mogelijke
emigratie naar Palestina, omda' de
Joden daardoor sterker hadden kunnen
worden en er tevens een nieuwe factor
in de buitenlandse politiek had kunnen
ontstaan, die uiteindelijk de vijanden
van Duitsland ten goede had kunnen
komen.
Servatius stelde Eichmann vervol
gens vragen over een brief van de
beklaagde aan het Duitse ministerie,
van buitenlandse zaken, waarin gezegd
wordt dat de emigratie van 1.000 Jood
se kinderen uit de Balkanlanden naar
Palestina zo mogelijk stopgezet dient
te worden. Eichmann verklaarde dat
bare cn invloedrijke kringen, die ge
heim gehouden moeten worden". Daar
om moest men deze kwestie behande
len in het licht van Himmlers bevel
om de emigratie stop te zetten. "lelit
u enig contact met de moefti gehad
en hebt u met liem samengewerkt?,
zo vroeg Servatius. Eichmann: „Ja, ik I
heb hem één keer gesproken".
Op de vraag waarom hfj, na eerst
althans volgens zyn zeggen de
emigratie van Joden naar Palestina
begunstigd te hebben, zjjn tactiek
gewijzigd had, antwoordde Eich
mann, dat hij tot de ontvangst van
Himmlers bevel de emigratie niet
stopgezet had. „Integendeel, ik
moedigde emigratie aan." Na
Himmlers bevel was het zinloos
de emigratie te bevorderen. Niets
zou nog door het dichte net an
voorschriften hebben kunnen glip
pen, aldus Eichmann.
GAETA, Italië Herbert Kappler,
voormalig SS-kolonel en bekend als <le
meest gehate mail in Italië, heeft in
de gevangenis van Gaeta verklaard,
dat lijj tot voor kort nog nooit van
Adolf Eichmann had gehoord.
Kappler zit in Italië een straf uit
levenslang voor het neerschieten
van 335 Italiaanse gijzelaars. De
moord werd gepleegd uit wraak op
het door Italiaanse partisanen doden
van 32 Duitse soldaten. De Duitse
officier verdient thans een extra zak
cent met het kweken van goudvissen,
die hij verkoopt aan handelaren in
Rome. Kappler zei, dat de Jodenkwes
ties in Italië geregeld werden door
kapitein Theodor Danniker. Hij gaf toe,
dat hij een rapport had getekend op
18 oktober 1943, waarin de arrestatie
werd gemeld van 1.007 Joden. Maar
hjj verklaarde dat zijn handtekening
slechts een formaliteit was, om het
deze brief van 3 maart 1943 viel onder I bureau te machtigen het rapport naai
de categorie „gegevens van betrouw- I Duitsland te zenden.
ISTANBUL, 28 juni (KNP) De H.
Stoel heeft twee leden van concilie
commissies officieel afgevaardigd om 1
informatief materiaal over het concilie
te overhandigen aan de orthodoxe pa
triarch van Constantinopel, Athenago-
ras I.
Deze delegatie bestaat uit mgr. Gia-
como Testa, vroeger 'apostolisch dele-
gaat in Turkije en pater Alfons Raes
S. J„ president van het pauselijk Oos-
ters Instituut.
Zij hebben aan Athenagoras I onder
meer een boekwerk overhandigd, waar
in alie toespraken van de paus met be
trekking tot het concilie zjjn vervat,
alsmede een overzicht van de concilie
commissies en secretariaten met de na
men der leden. De delegatie is twee
maal door de orthodoxe patriarch ont
vangen.
In een te Istanbul uitgegeven verkla
ring zegt pater Raes, dat het bezoek
van de pauselijke delegatie aan Istan
bul gezien moet worden als een hoffe
lijke geste van de paus ten aanzien van
de patriarch, juist zoals het bezoek van
de Anglicaanse primaat dr. Fisher aan
de paus. Het bezoek heeft een tweele
dig doel, zo voegde hij eraan toe. Aller
eerst wil het demonstreren, dat de H.
Stoel erkentelijk is voor de sympathie
betuigingen van de orthodoxe patriarch
ten aanzien van dc Kerk van Rome.
Ten tweede is het bezoek bedoeld om
de patriarch direct over de voorberei
dingen voor te lichten.
Het had echter niet de bedoeling de
patriarch uit te nodigen aan het conci
lie deel te nemen of hem te inviteren
voor een bezoek aan Rome.
Van grote meningsverschillen in
de gemeenteraad, anders dik
wijls resulterende in felle be
togen en discussies, was hier
gisteren niets te merken. Integendeel,
de raad was eensgezind van oordeel,
dat de architecte mevr. C. van Oven-
Hansen uit Groningen het oude stad
huis tot een fraai modem gebouw
heeft herschapen. Het herbouwde
stadhuis van Finsterwolde is gelegen
in een plantsoen met vijver, waarin
gisteren kort na de ingebruikneming
van het stadhuis een aantal eenden
doken, een geschenk van de burgerij.
De officiële opening van het riante
bouwwerk werd verricht door de
echtgenote van de commissaris der
koningin, mevr. L. P. C. Offerhaus-
baronesse Von Engelhardt. Mevrouw
Offerhaus hing in de sfeervolle raad
zaal een foto op van de koningin en
prins Bemhard. Mr. W. A. Offerhaus
zei daarna in een toespraak, dat
Finsterwolde een begrip is in Neder
land, dat er in deze gemeente vele
goede eigenschappen aanwezig zijn,
dat verschil van mening wel gezond
is, mits men tot constructief werk
komt en dat men het best vergadert
in een feestelijke omgeving. Hij zei
te hopen, dat de feestelijke omgeving
van dit nieuwe gemeentehuis stimu
lerend zal wei-ken op een construc
tieve arbeid van de raad.
De bevolking van Finsterwolde
leefde mee met. dit feestelijk gebeu
ren. De commissaris en mevrouw
•Offerhaus werden in een open rijtuig,
omstuwd door landelijke ruiters de
uitbundig vlaggende gemeente bin
nengehaald. Bij het gemeentehuis
speelde de plaatselijke harmonie
„Excelsior" het Wilhelmus. Daarna
onthulden kleuters in de gevel de
leeuw uit het wapen van Finster
wolde.
De architecte heeft getracht zoveel
mogelijk in te gaan tegen de be
staande tegenstellingen. Geen loket
ten en wachtlokalen, maar open
ruimten met veel glas. In het rijke,
smaakvolle interieur zijn kunstwer
ken opgenomen van zes Groninger
-kunstenaars. De hele verbouwing
heeft rond 260.000 gulden gekost.
i Is men de rubriek varia van
de lijst van reddingen bekijkt,
Zi die het Carnegie Heldenfonds
voor Nederland de afgelopen
vijftig jaar heeft beloond zou men
zich kunnen voorstellen in een rim
boe te leven: gered uit de klauwen
van een panter, een wolf, een groep
leeuwinnen en enkele beren." Dit
merkte de commissaris van de ko
ningin in de provincie Zuid-Holland,
mr. J. Klaasesz, voorzitter van het
fonss maandagmiddag op tijdens de
herdenkingsbijeenkomst, die werd ge.
houden ter gelegenheid van het vijf
tigjarig bestaan van het heldenfonds.
Ook andere dieren hebben in het ver
leden mensen zo bedreigd, dat ztj
door anderen met gevaar voor eigen
leven moesten worden geréd. Een
maal was het een woeste koe, twee
keer een dolle hond en in ongeveer
275 gevallen een op hol geslagen
paard. Het Carnegie Heldenfonds
voor Nederland heeft sinds 1911 in
totaal 5306 maal heldenmoed beloond.
Gelukkig hebben de meeste redders
de medaille, het diploma of een
souvenir (horloge, vulpen, armband
of broche met inscriptie) zelf in ont
vangst kunnen nemen. In de geval
len, waarbij de redder om het leven
kwam heeft het fonds de nabestaan
den financieel gesteund, zoals ook de
bedoeling is geweest van Carnegie
toen hij de heldenfondsen oprichtte.
Ongeveer 95 procent van de red
dingen wordt in het water verricht.
In de meeste gevallen betreft het
drenkelingen, die uit de zee worden
opgehaald. Bijna de helft van het
aantal meldingen, dat het Carnegie
Heldenfonds jaarlijks binnenkrijgt
komt niet in aanmerking voor een
beloning. „Men is al gauw geneigd
van heldenmoed en levensgevaar te
spreken, aldus de voorzitter. Men
doet dit natuurlijk te goeder trouw
al is het wel eens voorgekomen, dat
iemand een ander in het water liet
springen om als redder in de nood
te kunnen optreden en in aanmerking
te kunnen komen voor de beloning
van het fonds. Opmerkelijk is het,
dat er zich onder de redders zoveel
jeugdigen bevinden (vorig jaar was
de jongste vier jaar). Ook valt het
op, dat er in Nederland een aantal
mensen blijkt te zijn, die er een
zekere feeling voor hebben om net
langs te komen als er iemand in het
water is gevallen." Mr. Klaasesz
heeft gistermiddag aan drie mensen
de legpenning van het fonds overhan
digd niet omdat zij iemand hebben
gered, maar voor hun verdiensten
voor het Carnegiewerk. Het waren
de Belgische minister van Binnen
landse Zaken, de heer A. Gilson,
voorzitter van het Camegiefonds in
België, de viee-voorzitter van het
Nederlandse fonds P. R. Michael (hij
maakt al meer dan twintig jaar deel
uit van het bestuur) en de schout
bij nacht b.b. H. Tigchelman, die het
fonds binnenkort gaat verlaten.
Mede op initiatief van Monu
mentenzorg heeft de Neder
landse klokkenspelvereni
ging een historische commis
sie in het leven geroepen, die tot
taak zal krijgen de historisch waar
devolle klokken in Nederland te in
ventariseren. Men wil trachten het
werk zo universeel mogelijk uit te
voeren. Niet alleen zullen' de voor
de hand liggende gegevens genoteerd
worden, zoals grootte van de klok,
klokkengieter, gietjaar enz., djoh ook
het zuiver historische ter situering
in het tijdsbeeld, het kunsthistori
sche, het muziek-historische en het
technisch-historische onderdeel. Zo
zullen ook de opschriften, versierin
gen, profiel, toonkwaliteit, gietkwali-
teit enz. in de beschouwingen betrok
ken worden. Tot voorzitter van de
historische commissie, is benoemd de
campanoloog André Lehr te Asten.
A an de historie van de Heren van
Egmond herinneren nog de tot
jLjL een meter boven het maaiveld
herbouwde fundamenten van het
Slot dat zij eeuwen bewoonden, alsook
nog de kerk, die er in 1633 naust
werd gebouwd, ter vervanging van de
door Sonoy uit strategische overwegin
gen gesloopte oude Slotkapel. Het
kerkje werd verrijkt met een dertien
tal glasramen uit 1634, waarvan er
twee verloren zijn gegaan. De Stad
Haarlem schonk een raam, van de
hand van de glasschrijver Pieter Hol-
steijn; de ramen, geschonken door
Prins Frederik Hendrik, de Staten van
Holland, West-Friezland, Alkmaar en
Enkhuizen, zijn van de hand van de
Hoomse glasschrijver Jan Maertensz
Engelsman, die zich later te Alkmaar
vestigde en in 1654 overleed. Van de
overige ramen, geschonken door Mon
nikendam, Purmerend, Medemblik,
Johan van Foreest en Johan Thomas
van Egmont zijn de makers onbekend;
de ramen van Hoorn en Edam gingen
verloren. Het torentje draagt nog een
uurwerk van Constantijn Huygens en
brengt ook nog een welluidende klok
in beweging; zowel ramen als uur
werk behoeven, evenals het kerkje, dat
een halve eeuw geleden een beschei
den en minder geslaagde restauratie
onderging, dringend herstel. De kosten
hiervan worden op minstens 150.000
gld. geraamd.
Nadat de minister van O., K. en W.
op 1 juni in beginsel een rijksbijdrage
toezegde de slotkapel staat op de
Voorlopige Lijst van Monumenten
kon het Restauratie-Comité, dat al een
bedrag van tien- tot elfduizend gulden
bijeen wist te brengen, aan de Amster
damse restauratie-architect de heer
Y. Kok een voorlopige opdracht geven;
deze zou in het voorjaar 1962 met de
restauratie willen beginnen en denkt
deze in twee jaren te kunnen voltooien.
Voor de vóór-financiering is echter een
veel hoger bedrag dan 11.000 gld.
nodig, omdat het rijkssubsidie achter
af wordt uitgekeerd. Ter versteviging
van het restauratiefonds organiseert
het restauratiecomité, waarin Eg-
monders van allerlei richting, zelfs
de Abdij der Benedictijnen, vertegen
woordigd zijn, een historische tentoon
stelling, die op boeiende wijze herin
nert aan de tijd van de Heren van
Egmond. Men kan er een stenen
leeuwtje, afkomstig van een der poort-
torens, zien en een loden draak, fraai
gemodelleerd, afkomstig van de toren
spits; Jacoba-kannetjes die er in groten
getale werden opgegraven, voorts an
dere vaasjes en kannetjes, Spaanse
kruiken, tinnen borden en ander eet
gerei, munten, sieraden, wapentuig,
onderdelen van wapenuitrustingen, ed-
lerlei huishoudelijke gebruiksvoorwer
pen en fragmenten van het Slot zelf
en deszelfs versieringen. De opgegra
ven voorwerpen werden, daar Egmond
er geen plaats voor had, aan het
Stedelijk Museum van Alkmaar in
bruikleen gegeven. De Lakenhal te
Leiden gaf een volledige ridderuitrus
ting, compleet met harnas en wapen
tuig, in bruikleen. Men vindt op de
tentoonstelling ook veel archivalia, be
trekking hebbend op de geschiedenis
van de Egmonden, van het Slot en
de Abdij; men kan er het handschrift
lezen van René Descartes uit 1643; hij
woonde in het begin der 17de eeuw
nabij de slotkapel. Tenslotte is er een
fraaie collectie prenten, tekeningen en
aquarellen, die het Slot in verschillen
de stadia van zijn bestaan in beeld
brengen. In totaal telt de tentoonstel
ling, die voorlopig tot en met 6 augus
tus geopend blijft, een kleine 200 voor
werpen. Met de opbrengst hoopt het
restauratie-comité, dat ook een mapje
van zes reproducties van aquarellen,
geschilderd door Bob Denneboom voor
dit doel uitgaf, een stevige bijdrage te
leveren aan het restauratiefonds.
