Expositie van Albert Servaes
wekt beroering
in
Brugg
m
Betosrineen en dreigbrieven
Vooruitgang
I
V
Architect A. J KROPHOLLER I e
wordt volgende week 80 jaar
w
mm
M,
Minister-president van België:
Geen Europese geest bij
een der E.E.G.-partners"
Bonn in het geweer om de
zaak recht te zetten
foto's vol plezier
Westfriezendag Dromedaris is nu inderdaad studentencentrum
EERHERS TEL VOOR DE TYPISCH NEDERLANDSE
BOUWMATERIALEN
Hl
Politieke poppenkast
V B
ACTIE VAN OUD-VERZETSGROEPEN
b b
Benoeming
ZOEKER NAAR EIGENTIJDSE VORM VOOR DE KERKELIJKE
BOUWKUNST DEZER EEUW
Vn
DONDERDAG 20 JULI 1961
PAGINA 7
Evolutie
Vier themata
C1ACK 6X9^25,-
CUCK 6x6 f 19.75 t 25,1-
I SOLA 6x6 f38.50 f49.50
Ook voof kleurenfoto's &-
de beste. Wjkcp foto's!
Wapenstilstand
55
BONN/BRUSSEL, 20 juli (Rtr.,
A.N.P.) De minister-president
van België, Th. Lefèvre, heeft
gisteren voor enige politieke sen
satie gezorgd door op het Brus
selse vliegveld Meisbroek, na zijn
terugkeer uit Bonn, de volgende
verklaring over de topconferentie
van de zes E.E.G.-landen af te
leggen: „De bijeenkomst heeft
niet alle gewenste resultaten
opgeleverd, omdat één van de
partners beslist niet van de
Europese geest is bezield". On
middellijk werd hem natuurlijk
door journalisten gevraagd welk
land hij op het oog had, maar de
heer Lefèvre weigerde op deze
vraag antwoord te geven.
'n ÜUia» op z'n tijd
is goed voor meneer.
maar...,, geen alcohol
bij snelverkeer!
Harakteristiek voor het werk van Servaes is zijn getekende kruisweg, waaruit
hier de achtste statie wordt gereproduceerd.
(Van een medewerker)
BRUGGE, 19 juli
De retrospectieve tentoonstelling,
gewijd aan het oeuvre van de nü
80-jarige schilder Albert Servaes,
die thans in het Brangwynmuse-
l"b te Brugge gehouden wordt, heelt;
'eroering gewekt in België. Zelden werd
?.®n expositie zo streng bewaakt door po-
ut'e en talrijke zaalwachters als deze
Van Servaes. De maatregelen zijn brood-
hodig wil nlen relletjes vermijden.
De kunstschilder, die als de voortrek-
van het expressionisme in Vlaande-
l?n moet worden beschouwd, vertoeft
*'.nds 1945 in Luzem in Zwitserland. In-
"'en hü naar België zou komen, zou hij
0r>niiddelli.jk aangehouden worden om
een gevangenisstraf van vijf jaar uit te
f'jten. Na de jongste wereldoorlog werd
"(i immers wegens collaboratie veroor
deeld. maar hij bevond zich toen reeds
ln het buitenland.
Hoezeer men ook de houding van.
Albert Servaes tijdens de Duitse be
zetting moet betreuren, men kan toch
moeilijk ontkennen dat hij kunsthis
torisch gezien een figuur van formaat
is. Zijn invloed op bekende Vlaamse
expressionistische kunstschilders als
Gust De Smet. De Saedeleer cn niet in
het minst op Constant Permeke is dui
delijk. Hjj verwierf zich faam ook in
het buitenland en talloze van zijn wer
ken prijken in musea en particuliere
verzamelingen over de gehele wereld,
een in Zurich gehouden omvangrijke
tentoonstelling van zijn oeuvre wekte
veel belangstelling. In Salzburg werd
zijn werk bekroond met de gouden me
daille van hedendaagse religieuze
kunst. Hieruit kan blijken dat men
Albert Servaes niet kan negeren in de
evolutie van de moderne schilderkunst
in Vlaanderen.
is, werd over de incidenten een vinni
ge interpellatie gehouden door de heer
Opdebeek, lid van de Volksunie, dank
zij een accoord verkozen op de lijst van
de Christelijke Volkspartij. Hp betreur
de dat het stadsbestuur gezwicht was
voor de kleine minderheidsgroep, welke
het „Onafhankelijkheidsfront" volgens
hem vormt. Hij vond het eveneens jam
mer, dat zovele jaren na de oorlog er
nog zoveel haat en wrok aan de dag
wordt gelegd. Hij herinnerde aan het
voorbeeld, onlangs gesteld door de am
bassadeur van Noorwegen, die te Brus
sel openlijk hulde bracht aan de wereld
vermaarde nobelprijswinnaar Knut
Hamsun, alhoewel deze wegens colla
boratie in zijn land ter dood werd ver
oordeeld. Burgemeester P. Vandamme
wees elke verantwoordelijkheid in deze
zaak van de hand. Alle beslissingen
zijn genomen door het Christelijk
Vlaams Kunstenaarsverbond, dat ook
zelf de naam van Albert Servaes van de
affiches heeft verwijderd. De medewer
king van het stadsbestuur heeft enkel
bestaan in hét ter beschikking stellen
van de zalen, aldus de burgemeester.
Iedereen, die belang stelt in de evo
lutie van de moderne Vlaamse schil
derkunst en die een ogenblik het poli
tiek verleden van Albert Servaes ter
zijde kan laten, zal de expositie in
Brugge (tot 31 juli) een kunsthistori
sche manifestatie van grote betekenis
achten. Het is immers meer dan twin
tig jaar geleden dat men in de gele
genheid was om het werk van de eer
ste Vlaamse expressionist in zijn ge
heel te overzien.
Ondanks de grote moeilijkheden, is
men er immers in geslaagd een-groot
aantal werken van Servaes bijeen te
brengen, die de evolutie laten zien,
welke de schilder heeft doorgemaakt.
Een grote handicap vormde het
feit dat geen enkel doek, dat aan
Servaes zelf toebehoort, geëxposeerd
kon worden. Het parket van Brugge
had opdracht gekregen elk doek, dat
eigendom is van de kunstschilder, in
beslag te nemen. De goederen van
Servaes werden immers in 1945 ver
beurd verklaard ten gunste van de
Staat.
De schilderijn, welke men in het
Brangwynmuseum te Brugge te zien
krijgt, zijn afkomstig uit officiële mu
sea en privé-verzamelingen in binnen-
en buitenland.
Servaes is in Vlaanderen ongetwij
feld de eerste geweest, die in expres
sionistische zin heeft geschilderd. Het
is van belang dit vast te kunnen stel
len, omdat men de jongste tijd hierbij
vooral aan die andere grote Vlaamse
kunstenaar, Constant Permeke, dacht.
Servaes is sinds meer dan 20 Jaar im
mers een grote afwezige in eigen land.
In het oeuvre van Albert Servaes on
derscheidt men vier verschillende the
mata.
Vooreerst is er de serie Boerenle
ven", waarmede hij zijn naam vestig
de. Opvallend is hier het bijzonder
warme en levendige koloriet, dat af
wisselt met koele, grijze contrasten. In
deze prachtige reeks, waarvan men
verschillende doeken in het Brangwyn
museum te Brugge kan bekijken, heeft
Servaes het leed en de miserie willen
uitbeelden van het toen nog doodarme
Vlaanderen.
Hier reeds merkt men de sterk-gods-
dienstige strekking, die volledig tot
uiting zou komen in de in 1919 ontstane
Tja, dat Bulgaarse com
munistische dagblad „Ote-
ohestven Glas" heeft na-1
tuurlijk wel een beetje ge-
lijk. Het veelvuldige knie-
len en opstaan tijdens
godsdienstige plechtigheden
zal best een bedreiging in-
houden voor de nationale
economische vooruitgang van het
land. En nu heeft het blad wel vooral
het oog op de „gymnastische oefe
ningen" van de moslims, die de des
betreffende gelovigen natuurlijk ver
zwakken, maar ik zou in dit verband
toch willen opmerken, vlak ons,
Rooms-Katholieke gelovigen, ook niet
uit. Weliswaar doen wij bij voorko
mende gelegenheden, geloof ik, niet
zó driftig aan gymnastiek als onze
Mohammedaanse broeders, maar het
werpen van centjes in collecteschalen
en -zakjes hakt er óók in. Dat kan ik
de collega's van „Otechestven Glas"
uit eigen ervaring verzekeren.
Maar ook buiten de godsdienstige
plechtigheden om worden er van een
m'ens nogal eens enige „gymnastische
toeren" verwacht. Ik denk nu bijvoor
beeld aan het bekende buigen als een
knipmes, dat onze Bulgaarse vrinden -
toch niet vreemd kan zijn.
Hoe dat zij, ik zou mijn collega's
van „Otechestven Glas" ernstig wil-
ien vragen: waarom willen jullie
eigenlijk steeds maar weer vooruit- j
gaan? Je hebt er geen idee van hoe
vermoeiend en tenslotte uitputtend
dat is. En refererend aan een inder
daad infantiel mopje uit mijn kinder
jaren zou ik dan ook willen besluiten
met een welgemeend: „Bul, ga er
nou óók eens even bij zitten. Of knie
len".
(Advertentie)
W:Wf
HAARLEM, 20 juli Mgr. dr. J. A.
E. van Dodewaard, bisschop van Haar-
lem, heeft benoemd tot con-rector van
de Mariastichting te Haarlem de wel-
eerw. heer G. M. den Hollander.
Con-rector Den Hollander blijft gods
dienstleraar en moderator aan het Pius
X College te Amsterdam.
„Kruisweg", die indertijd zoveel beroe
ring heeft verwekt. Na een hele reeks
werd „De Kruisweg" uiteindelijk zelfs
door het Heilig Officie te Rome onge
schikt geacht voor de openbare ere
dienst; deze verbodsbepaling, werd pas
zestien jaar later opgeheven. Het groot
ste gedeelte van de kruisweg wordt
thans bewaard in een abdij te Tilburg.
Een derde thema vormen de land
schappen, waarin de kleuren zich op
stapelen in dikke, gedurfde lagen, naast
zacht-doorschijnende vlakken. Als por
trettist tenslotte toont Servaes zich Heemkundeboek samenstellen
eveneens een gioot meester. Doorgaans d Westfriesland. Mevr. Zwaan,
zpn het met de door labeur getekende R it t Wjjdenes zal een cursus ge-
figuren, welke men by Permeke aan- i h t van de 0ude West-
treft, maar integendeel bezielde, ver-} f-T" kannïïi
tederde koppen, waarin weer die sterk aapp
4. Na de vergadering werden de deel-
an de bijna duizend leden, die het
Historisch Genootschap „Oud
West-Friesland telt, waren er
ruim 250 naar Schagen geko
men, om er gisteren de 37ste West
friezendag mee te maken; velen had
den zich in het oud-westfries kostuum
gestoken, zoals de heer Jb. Posch,
burgemeester van Oterleek en dijk
graaf van de Schermer, die wegens
zijn verdiensten voor de bekende
Schenner Dansgroep, waarvan hij de
leider is sinds 1933, het erelidmaat
schap' van het Genootschap mocht ont
vangen.
De heer D. Breebaart van Hoogwoud
reikte voorts aan de tachtigjarige me
vrouw ter Horst-Hoekstra een in kunst
leer gebonden exemplaar uit v:.n haar
onlangs verschenen streekroman „De
Boerderij van -Siewert Klomp",
waarvan de uitgave mogelijk werd
gemaakt door bijdragen van Anjer
fonds en de provincie Noord-Holland.
De 28ste bundel van het Genoot
schap is hoofdzakelijk gewijd aan het
werk van de archeologische groep van
het Genootschap met betrekking tot
de opgravingen van de d wangburg van
Floris V de „Nuwenburg" b(j Enigen
burg. Besloten werd een stichting in
het leven te roepen voor het verwerven
van oudheidkundige vondsten uit het
gebied boven het Noordzeekanaal.
Van 5 tot 12 augustus zal in huize
„Kinheim" te Bergen (NH) een studie
week worden gehouden, gewijd aan de
leefgewoonten van onze Westfriese
voorouders en aan de ontwikkeling der
Zuiderzeesteden sedert 1500.
De heer B. Veurman te Wassenaar
kreeg de opdracht een biografie te
schrijven van de stichter van het Ge
nootschap, dr. W. van Balen Blan
ken. De heer H. Langendijk zal zich
belasten met de opdracht tot het
schrijven van een schoolboek, waarin
alle Westfriese uitdrukkingen en zegs
wijzen voorkomen, die nog in het al
gemeen beschaafd Nederlands
gebruikt worden. De heren L. Voets,
J. J. Schilstra en dr. Scheers zullen
religieuze neiging tot uiting komt.
stenaarsverbond ertoe gebracht om een
grote retrospectieve expositie te wijden
?8n deze kunstenaar. Het initiatief werd
ln de Belgische kunstenaarswereld met
°Pen armen ontvangen. Het stadsbestuur
vSn Brugge was aanstonds bereid om
?nkole zalen ter beschikking te stellen
>n het Groeninge-museum, waar de
Waardevolle schilderijen van de Vlaam
ss primitieven bewaard worden, samen
^et andere prachtige collecties, die bij
®lkaar een kapitaal van honderden mil-
Joenen francs vertegenwoordigen. Ook
"et ministerie van nationale opvoeding
kuituur zegde zijn volledige steun toe,
?°dat alles blijkbaar van een leien dak-
Je zou lopen.
Verschillende vaderlandslievende ver
buigingen dachten er echter anders over.
fti vonden dat een officiële overzichts-
pntooustelling In feite een volledig eer-
n®rstel t an de „inciviek'' Albert Ser-
*8.es betekende en daarom verzetten
iyi zich er met man en macht tegen.
I e Brugge werden, enkele dagen voor
tentoonstelling haar deuren zou ope-
II allerlei vlugschriften verspreid en
aan het Groeninge-museum vatten beto-
^Jrs post met spandoeken, waarop het
a'gelasten van de expositie geëist werd.
"it bracht de organisatoren in een
Moeilijk parket. Het stadsbestuur vrees-
voor relletjes in het Groeninge-mu-
Sehm, waarbij de kostbare schilderij-
tjtldie er bewaard worden, schade zou
den kunnen lijden.
Er werd onderhandeld met het Ohris-
wlijk Vlaams Kunstenaarsverbond, dat
renter de tentoonstelling in ieder geval
wilde doorzetten. Voor alle zekerheid
w^es het stadsbestuur andere zalen toe,
f}-1- in het Brangwynmuseum. Affiches
Terden gewijzigd en de actie van de
erzetsgroepen, met aan het hoofd het
'•ynafhankelijkheidsfront" dat commu
nistisch gericht is, luwde enigszins, zodat
{Ben aannam, dat de voornaamste moei-
wKheden achter de rug waren.
h Niets was echter minder waar, want
de vaderlandslievende verenigingen
y?«rkten dat het kunstenaarsverbond
,'Jn plan toch zou doorvoeren, werden
'8lloze dreigbrieven gericht aan het
rydsbestuur en Burgemeester Vandam-
kreeg zelfs een telefoontje, waarin
«edreijjrt werd met het in brand steken
,,a8 het Brangwynmuseum, indien
I|p tentoonstelling toch zou plaats heb-
Het Christelijk Kunstenaarsverbond
besloot dan te onderhandelen met de
betogers en uiteindelijk kwam men tot
„-'"gaan op
Albert Servaes van de aanplakbiljet-
;?.h geschrapt werd. Om verdere moei-
Hlkheden te voorkomen is men ten
'otte op dit voorstel ingegaan.
v„{ erschillende dagen later dan men
pi Plan was werd de expositie open-
steld voor het publiek, nu onder de
\v bt Enkele Latemse schilders Er
ho.fj °°k geen officiële „vernissage ge-
d tiden. Maar goed beschouwd hebben
kp..{Toetsgroepen het tegenovergestelde
"tt. van wat zij beoogden.
bet rumoer heeft immers de aan-
L*>*it gevestigd op Albert Servaes, met
8r. R*volg dat de expositie in het
(^blïwjmmuseum een grote toeloop
qjtEjdens de gemeenteraadszitting, wei-
maandagavond te Brugge gehouden
oensdag 26 juli a.s. wordt archi
tect A. J. Kropholler 80 jaar.
Sinds jaren woont hij in het door
hemzelf gebouwde landhuis in
Wassenaar.
Voor de katholieke kerkbouw is zyn
werk van grote betekenis geweest, waar
om w\j er hij deze gelegenheid nog eens
de aandacht voor willen vragen.
Als leerling van Dr. H. P. Berlage
had Kropholler aanvaard, de typische
Nederlandse bouwmaterialen in hun eer
te herstellen, om daar een eigen vormen
taal aan te geven. Dit hebben uiteraard
meerdere architecten van zijn tijd ge
daan. Wp hebben slechts te denken
aan figuren als De Bazel, Kromhout
e.a.
Het ging er in die tijd om, zoals Her
mann Muthesius het uitdrukte, het hand
werk en de kunst tot een organische
eenheid tot ontwikkeling te brengen.
Want dat was in die jaren nog geens
zins iets, dat vanzelf sprak. Door dr.
P. J. H. Cuypers was de gedachte ont
staan, dat de bouwmaterialen op een
natuurlijke, dat wil zeggen op een
naar hun aard overeenkomstige wijze
ver werkt moesten worden. Maar om een
bouwwerk tot een kunstwerk te ma
ken, werd het noodzakelijk geacht, zich
tot een keuze uit de historische stijlen
te bepalen. Op deze wijze ontstondeD
het neo-klassicisme, de neo-renaissance
en de neo-gotiek.
Toen Kropholler zijn eerste kerken
bouwde, had hij deze nog algemeen
geldende opvatting voor de katholieke
kerkbouw te doorbreken. Zijn eerste
grote kerk voor 1000 zitplaatsen die
hij te Beverwijk bouwde, dateert van
1914. Op het gebied van de profane
bouwkunst had er al een vernieuwing
in deze zin plaats gehad, waarvan in
verschillende landen van Europa de
voorbeelden zijn aan te wijzen. Maar
op het gebied van de kerkbouw in ons
land is architect Kropholler zeker de
voornaamste figuur geweest, die de
Een van de beste kerken, d:e architect Kropholler gebouwd heeft, is die van de
Martelaren van Gorcum in Amsterdam.
banden met dc historische stijl-vor-
men gebroken heeft.
Rond de twintiger jaren kwam hij in
contact met de „Nederlandse Liturgi
sche Weken", die meestal in de Abdij
de Keizersberg te Leuven gehouden wer
den. Daar kwamen liturgisten en kun
stenaars samen om onder leiding van
de president van het Brugsche Semina
rie, Mgr. C. Callewaert, de hernieuwde
beleving van de H.Liturgie, aan de
historische ontwikkeling getoetst, te
bespreken, en ook, om de realisatie
daarvan in de praktijk van de nieuwe
Kerk- en Kloosterbouw in studie te ne
men.
Het is in deze samenkomsten van
priesters en architecten, dat Kropholler
zijn basis gevonden heeft om zijn bouw
kunstige inzichten aan de kerkelijke
bouwkunst dienstbaar te maken en ver
der uit te werken.
In veie plaatsen van ons land staan
zijn kerken als een teken van zijn
grote artistieke bekwaamheid. En hoe
wel er thans door velen gezocht wordt
naar nieuwe ruimtevormen en naar
toepassing van de nieuwste materia
len en constructies, zal men toch al
gemeen moeten erkennen, dat het ar
chitect Kropholler is geweest, die de
eerste binding tussen liturgie en een
eigentijdse kunstvorm voor de kerke
lijke bouwkunst in de 20ste eeuw ge
legd heeft.
De menselijke geest is nu eenmaal
beperkt en in een bepaald tijdvak van
de geschiedenis wordt hem slechts de
mogelijkheid geboden datgene te onder
kennen, wat wjj gaarne als de tijdgeest
aanduiden. Zoals Teilhard de Cliardin
het heeft uitgedrukt: ,,De mens kan
geen evolutieve toekomst verwachten
buiten zijn verband met de andere
mensen". Hierin ligt de erkenning, dat
wij slechts voor een beperkt deel aan de
totale evolutie liet onze kunnen bijdra
gen. Zo gesteld, heeft Kropholler zijn
aandeel met volle overgave gerealiseerd
Men kan tenslotte nog de vraag stel
len, hoe Kropholler staat tegenover de
bouwkunst, zoals deze zich na de twee
de wereldoorlog ontwikkeld heeft.
Naar mijn mening is dat een vraag,
die hijzelf alleen te beantwoorden heeft.
Wel is het opmerkelijk, dat de vele raad
huizen, bankgebouwen enz., door hem
tot stand gebracht, een duidelijke beïn
vloeding vertonen van zijn werken t.d.v
de kerkelijke bouwkunst. In deze da
gen ontmoet men dikwijls Cen omge
keerde beïnvloeding van de profane
bouwkunst op de kerkelijke. Dit is m.i.
een kwestie van de geestelijke ingesteld
heid van de kunstenaar t.a.v. de midde
len die hem ter beschikking staan.
Daarnaast doet zich nog een ander
verschijnsel voor: de overweldiging
door de haast onbeperkte mogelijkhe
den welke dit technisch tijdperk biedt,
en wat een stempel op het leven drukt.
Dit vraagt om een scherpe aandacht
voor liet goede evenwicht nissen ideeële
en materiële waarden, welke nog niet
steeds gevonden wordt. Maar wij komen
hiermede te ver buiten ons eigenlijke
onderwerp. De tijd zal hier liet antwoord
op geven.
Er is naar mijn mening voldoende re
den aanwezig, om hetgeen door archi
tect Kropholler tot stand is gebracht,
met grote waardering te erkennen, en
hem daarvoor dankbaar te zijn.
C.M. VAN MOORSEL PZ.
nemers door burgemeester W. Wog-
num ten raadhuize ontvangen. Des
middags woonden zij een concert bij
in de Ned. Hervormde kerk en een
toneelvoorstelling in Royal, waar een
Westfriese eenacter „Met Duizend Ve
zels" van S. Sieswerda werd opge
voerd.
venals andere jaren brengt pop
penspeler Pieke Dassen, direc
teur van de Poesjenellenkelder
in Maastricht, ook dit jaar weer
tijdens de zomermaanden een serie
poppenkastvoorstellingen voor volwas
senen.
Elke dinsdag en donderdag kunnen
zij 's avonds om half negen in het
befaamde keldertje terecht, waar zij
onthaald worden op politieke satires,
De teksten van de nieuwe politieke
poppenkast zijn als voorheen van de
letterkundige Frans Brunklaus.
De optredende figuren zijn twee
Russische x-uimtevaarders Boris en 01-
ga cn de oude creaties als „teenager
Marietje". de directeur, Bubbeldebub
I en II, Watson en Holmes. Er valt
voor hen heel wat te hekelen o.a. de
treinenloop, de goede zeden in de
Maas, de pseudo-doctor honoris cau
sa, de hoogbouw in oud-Maastricht,
het afbetalingssysteem en de cultu
rele raad-perikelen.
et toespraken en een glas wijn
is de Dromedaris gisteren als
internationaal studentencentrum
in gebruik genomen. Alvorens
medebestuursleden de Amsterdamse
studenten Lyda Baerveldt (links op
de foto) cn drs. D. Grinwald (rechts)
uit te nodigen met een sleutel de
poort die tot de Dromedaris toegang
geeft te openen, gaf de initiatiefne
mer, student Johan Rijfkogel (mid
den) uiting aan zijn grote voldoening
dat het zover was. In zijn dankwoord
gewaagde hij van de grote financiële
steun van circa zevenhonderd mede
werkers, die hij helaas niet allen voor
deze officiële opening liad kunnen uit
nodigen. Voorts betrok hij het gemeen
tebestuur van Enkhuizen, de curatoren
en de heren D. Ybema, directeur
van gemeentewerken, alsmede archi
tect Th. Wijnalda in zijn hartelijk
dankwoord; hun aller hulp was van
onschatbare waarde geweest.
In de toneelzaal op de tweede ver
dieping voerden burgemeester A. Ad
miraal van Enkhuizen en prof. dr.
J. Kok, rector magnificus van de
Amsterdamse universiteit en president
curator van het Centrum het woord.
De burgemeester van de haringstad
hoopte, dat zijn stad de studenten zou
bevallen en dat de studenten Enkhui
zen zouden bevallen. Hij gaf uiting
aan zijn voldoening, dat, zoals het ge
meentebestuur altijd had gewild, de
Dromedaris een cultureel centrum
was geworden en hij hoopte, dat het
een bijdrage mocht leveren aan de
culturele verheffing, zowel van de stu
denten hls van zijn stadgenoten.
Prof. Kok prees de medewerking
van de vroede vaderen van Enkhuizen,
de stad waar zijn vader was geboren;
alle lof had hij voor de auctor intel
lectualis van het plan en voor archi
tect Ybema. Hij hoopte, dat de ont
brekende duiten er spoedig zouden
komen en zegde namens het curato
rium alle blijvende steun toe. De heer
Rijfkogel reikte aan burgemeester Ad
miraal, alsmede aan de heren Ybe
ma en Wijnalda het ere-lidmaat-
schap van het studentencentrum
uit. Vervolgens werd een bezoek ge
bracht aan de schilderijen- en foto
tentoonstelling op de eerste verdie
ping. Het centrum is voor september
en oktober wat de weekends betreft,
al volgeboekt. In september hoopt men
een dependance te openen met vijftig
bedden, hetgeen een verdubbeling van
de capaciteit betekent.
Toen in Bonn bekend werd wat de
Belgische premier op Meisbroek had
gezegd, belegde de officiële woordvoer
der van de Westdultse regering, Felix
von Eckardt, onmiddellijk een perscon
ferentie, waarin hij de verklaring van
Lefèvre prompt ontkrachtte. „De idee
dat de overeenstemming tussen de zes
regeringsleiders minder volledig is dan
uiterlijk schijnt is niet gerechtvaardigd",
aldus Von Eckardt.
Volgens Von Eckardt hebben premier
Lefèvre en ook de Belgische minister
van buitenlandse zaken, Spaak, „op ac
tieve en samenwerkende wijze" aan de
gesprekken deelgenomen. „Öp geen en
kel ogenblik hebben zü de indruk ge
wekt, dat zij slechts schoorvoetend in
stemden met de beslissingen", zo voeg
de hjj hieraan toe. Von Eckardt kan het
weten want hij heeft de conferentie van
de eerste tot en met de laatste minuut
bijgewoond.
In Brussel zag premier Lefèvre zich
genoodzaakt, als gevolg van Von Ec-
kardts mededelingen, nader op zjjn ver
klaring terug te komen. Hij zei, dat hjj
alleen maar had willen laten uitkomen,
dat er meningsverschillen blijven be
staan over de vorm, die aan de Euro
pese gemeenschappen moet worden ge
geven. „Ik ben verheugd over de resul
taten, die zjjn bereikt op het gebied van
de politieke samenwerking. Op dit ge
bied is een belangrijke stap vooruit ge
daan en daar kan België alleen maar blij
mee zijn", aldus de premier.
Lefèvre zei dat zijn terughoudendheid
betrekking had op de wijze, waarop de
andere punten van de agenda werden
behandeld. Aan deze besprekingen was
niet zoveel voorbereiding voorafgegaan
als aan het probleem van de politieke
samenwerking. Zp hadden dus niet de
zelfde betekenis, aldus Lefèvre, die de
indruk wekte dat hp wel een beetje sppt
had van zjjn op Meisbroek afgelegde
verklaring.
Felix von Eckardt zei in Bonn ook
nog, dat naar zijn idee de politieke
samenwerking van de zes H.K.O.-lan
den, als gevolg van de topconferentie
in Èonn, meer neigde in de richting
van een federatie (een politiek Sein-
tegreerd Europa) dan in de richting
van een confederatie (De Gaulles
„Europa der Vaderlanden
Politieke waarnemers verschillen, in
hun interpretatie van de na de confe
rentie uitgegeven „Europese verkla
ring", nog altijd van mening over del
vraag welke richting de regeringen van
de zes E.E.G.-landen nu eigenlijk heb
ben ingeslagen. De algemene indruk is,
dat verschillende interpretaties moge
lijk zijn en dat de toekomst zal moeten
uitwijzen wat er precies gaat gebeuren.
(Advertentie)
Aitreriie Het Franse legerhoofd-
kwartier in Algerije heeft gisteren be
kend gemaakt, dat op 13 juli TY"1'?
Franse soldaten zijn gesneuveld, toen zij
bij Ei Milia. in het oosten van Algerije,
in een hinderlaag vielen. (Reuter)
