Menselijk hart met hulpmotor Tuinier met meer plezier! De brief van jmeegse de Nij: hoogl eraren DELFTSE TAPTOE en de tiendaagse veldtocht Surveillance per scooter Een elektronische gangmaker in het lichaam ingeplant Zwaardere opleidingseisen bepleit voor kleine handelsvaart Stukje geschiedenis over het onderdeel karossiers, dragonders en lanciers van T pagina Instituut voor debiele doofstommen Varen met radar bij dichte mist Twee aanvaringen voor Raad van Scheepvaart Parijse geruchten NIEUWE PUTSCH OP KOMST? Bezorgdheid van vakbonden Vijf historische huizen verworven Vijfjarig meisje verdronken N Z H N S C—N D C VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1961 Een Amerikaanse vrouw, die leed aan een hartkwaal, welke tot voor kort als fataal werd beschouwd, leidt thans een normaal leven dank zy een door General Electric USA gebouwde electronische gangma ker voor haar hart, die in haar lichaam werd „ingebouwd". Dit ap paraat dat werd ontwikkeld door ingenieurs van General Electric in samenwerking met een New-Yorkse chirurg, levert kleine stroom- sfcotjes die het hart in het juiste tempo doen kloppen. 1 De chirurg toont de door General Electric ontwikkelde gangma ker" van het hartdie het leven kan redden van lijders aan de ziekte van Adams-Stokes. „Hendrick de Keyser Zij, die durven beweren, dat de Taptoe welke eind van deze maand weer op het Delftse marktplein zal worden gehouden, toch eigenlijk steeds weer hetzelfde is, zullen ook dit jaar ongelijk krijgen, want telkens komt men weer met wat anders voor de dag. Zo zal men deze keer karossiers, dragonders en lanciers te zien krijgen in de uniformen, vervaardigd naar het model, dat zij 130 jaren geleden gewoon waren te dragen, terwijl tevens aan het militaire ceremonieel van die dagen de nodige aandacht zal worden besteed. Liefhebbers op dit gebied zullen dit schouwspel niet zonder meer voorhij mogen laten gaan. Het betreft hier onze soldaten uit de z.g. tiendaagse veld tocht. Nu wil het geval, dat deze veldtocht juist honderd en dertig jaar geleden heeft plaatsgevonden. Deze duurde xn.l. van 2 tot en met 12 augustus 1831. ontvingen om het hart op gang te hou den. De patient was evenwel altijd ge bonden aan deze elektronische appara tuur die zelfs bij gunstige omstandighe den een ernstige belemmering vormt voor zijn bewegingsvrijheid. In het onderhavige geval moest dus bereikt worden, dat de patiente onaf hankelijk werd van enig hulpmiddel bui- •ten het lichaam. Bovendien schreef dr. Kantrowitz voor. dat de hartslag moest nen regelen van de polsslag bij een ap paraat, dat in het lichaam zou worden de werkzaamheden. Dit van buitenaf kun- kunnen worden opgevoerd bij inspannen- ingebouwd. vormde een probleem op zich. Eén overweging ging echter boven alles- het apparaat moest volkomen betrouw baar zijn, want er hing een mensenle ven af van de goede werking. Voor de werkgroep van het laborato- ruim voor elektronica was dit een extra stimulans Ontwerpen en modellen wer den gemaakt, gecontroleerd en weer ge controleerd. Uitsluitend materialen van de hoogst mogelijke betrouwbaarheid en duurzaamheid werden verwerkt in de verschillende onderdelen. Een gereed mo del werd gedurende enige weken getest op de juiste impulsen voor deze speciale patiente, In deze proefperiode kwamen de twee definitieve apparaten gereed, een voor de inplantatie en een als reserve ze werden in een plastic massa ingego ten, waarvoor het lichaam ongevoelig is. Drie ingenieurs van General Elektric waren in de operatiekamer aanwezig toen het belangrijke moment aanbrak, het aan brengen van het apparaat in het lichaam van de patiente. De operate werd met succes bekroond De patiente leidt een normaal leven en kan weer alles doen, wat van een vrouw van haar lee'tijd verwacht mag wor den. De gangmaker voor haar hart werkt op een paar batterijen, die pas over drie tot vijf jaar behoeven te worden vervan gen. De gangmaker is afgesteld op 60 polsslagen per minuut. Daarnaast heeft zij nog een tweede apparaatje, dat uit wendig wordt gedragen, wanneer er om een of andere reden behoefte aan zou bestaan het tempo van de hartslag te versnellen. Dit apparaat heeft ongeveer de afmetingen van een kleine transistor- radio en is voorzien van een kleine cir kelvormige antenne; bij het gebruik van dit apparaat wordt het gedragen op de plaats waar de gangmaker in het li chaam is ingebouwd. OOSTELBEERS, 4 aug. In het dorp Oostelbeers zal binnen enkele Jaren een groot instituut voor debiele doofstom men worden gebouwd. Dit is mogelijk geworden door een besluit van de ge meenteraad, waarbij aan de initiatiefne mer, mgr. Van Overbeek uit St .Michiels gestel, voor dit doel circa 43 ha bosach tig terrein door een schenking beschik baar werd gesteld. Het ligt in de bedoeling reeds zeer spoedig met de eerste werkzaamheden te beginnen. De onwikkeling van dergelijke appa raten begon ongeveer twee jaar geleden, toen Jerome J. Suran. hoofd van een af deling van General Electric's laboratori um voor elektronica een ontmoeting had met dr. Adrian Kantrowitz, hoofdchirurg vrn de afd. hart- en vaatziekten van het Maimonides zekenhüis té Brooklyn ,New York. Suran had gehoord van de interes sante proefnemingen, die dr. Kantrowitz oo het gebied van de medische elektro nica had gedaan en vroeg zich af of zijn laboratorium hierbij misschien goede diensten zou kunnen bewjzen. Dr. Kan trowitz was zeer verheugd over de tech nische steun op dergelijk niveau, zodat de ontmoeting het begin werd van een nauwe en vruchtbare samenwerking. Jerome Suran toog direct aan het werk en vormde een groep ingenieurs en tech nici, die zich gingen specialiseren in de problemen van de toepassing der elek tronica op medisch gebied. Na verloop van enige tijd kwam van het Maimonides ziekenhuis het bericht, dat men een patiente had, die leed aan de ziekte van Adams-Stokes: er moest met spoed een apparaat worden gebouwd dat de hartslag „op toeren" zou kunnen houden, maar dat bij voorkeur in het lichaam zou kunnen worden ingeplant. Een van de verschijnselen van de be doelde hartziekte is. dat de poisslag te rugloopt tot crca 20 slagen per mi nuut normaal is het gemiddelde 72 per minuut wat nauwelijks genoeg is om in leven te blijven. De gebruikelijk procedure was in zul ke gevallen met de meeste spoed twee stalen elektroden in het hartweefsel aan te brengen die door middel van een bui ten het lichaam staande elektronische apparatuur de elektrische stroomstootjes AMSTERDAM, 4 aug. De hoofd inspecteur voor de scheepvaart, de heer J. Metz, heeft tijdens de zitting van de raad voor de scheepvaart te Amsterdam een pleidooi gehouden voor het stellen van dezelfde opleidingseisen met betrek king tot de kennis en het gebruik van radar aan stuurlieden van de kleine handelsvaart en van de grote vaart. Het is noodzakelijk, aldus de inspec teur, om de verplichtingen van een dergelijke opleiding voor de kleine handelsvaart te bespoedigen. Het is volgens hem, óók voor de kleine vaart een internationaal vast recht en een onafwijsbare eis in druk bevaren rou- teè en bij slecht weer de radar per manent bezet te houden door een des kundige. De heer Metz zei, dat de klei ne vaart daaruit de nodige consequen ties zal moeten trekken. Indien men op het standpunt blijft staan dat op kleinere schepen economisch gezien (Van onze farlemutaire redactie) DEN HAAG, 4 aug. Desgevraagd af mr. K. van Rijckevorsel het volgende commentaar, op de brief van de 21 Nij meegse hoogleraren: De bedoeling van deze brief is mij niet duidelijk, omdat daarin geen enkel ar gument of standpunt naar voren wordt gebracht, hetwelk niets reeds ruim be kend is, aan regering en volksvertegen woordiging. De bedoeling van deze brief zou dus geen andere zijn dan een open bare bekendmaking van enige voor aanstaande Nijmeegse hoogleraren dat zij het niet eens zijn met het regerings beleid ten aanzien van Nieuw-Gumea. met welk beleid de meerderheid van de volksvertegenwoordigng, waaronder de K.V.P.-franctie, het in hoofdzaal wel eens is. Welk beleid de hoogleraren dan wei voorstaan, is evenmin duidelijk. Zij wil len .een vreedzame oplossing van het conflict". Dat willen regering en volks vertegenwoordiging echter ook. Het moet echter de hoogleraren bekend zijn. dat de Indonesische regering onder een vreedzame oplossng enkel en alleen ver staat een brengen van de bevolking van Nieuw-Guinea onder Indonesische heer schappij, zonder dat aan die bevolking ooit het recht en de praktische mogelijk heid zal worden geboden om in vrije en werkelijke zelfbeschikking over haar eigen politeke levenslot te beslissen, xiei standpunt van prof Duynstee is, althans na zijn bespreking met minister Nasoe- tion daartegenover wel duidelijk. Dat standpunt komt hierop neer, dat Neder land de bevolking van Nieuw-Guinea on der Indonesische heerschappij dient te brengen en dat zulks, behalve in het Nederlands belang, ook in het belang van die bevolking zelve zou zijn. Het spreekt echter vanzelf, dat regering en volksver tegenwoordiging thans niet meer zo kolo nialistisch denken ais ten tijde van de souvereiniteitsoverdracht in 1949. bevolkingsgroepen van het voormalige Nederlands-Indë zijn toen, zonder einige volksraadpleging ook al waren zij veel meer ontwikkeld en tot het doen van een keuze veel meer in staat dan de meer derheid van de huidige bevolking van Nieuw-Guinea aan een grotendeels vreemd en soms zelfs vijandig Soekarnn- bew'nd overgedragen. Dit mogen wij de bevolking van Nieuw-Guinea niet aan doen. Bevolking, die onder n koloniaal bewind een zeker staatkundige eenheid vormden, behoren niet automatisch, na cegvallen van dat koloniale bewind niet meer dan twee navigators (een kapitein en een stuurman) kunnen va ren, zullen deze functionarissen bei den moeten weten hoe ze het radar apparaat moeten bedienen en zullen ze dat ook voortdurend ondanks de daardoor ongetwijfeld zwaardere be lasting moeteiv doen. De heet Metz maakte deze opmerkin gen tijdens d'e behandeling voor de raad van twee aanvaringen, die beide in dichte mist hadden plaatsgevonden. Te gen de 47-jarige kapitein van het m.s. „Favoriet", uit Delfzijl, eiste de inspec teur ontzegging van diens bevoegdheid om als kapitein te mogen varen voor de duur van een maand, omdat de kapitein op 15 februari j.l. tijdens een reis door het Engels Kanaal in aanvaring was ge komen met het Engelse s.s. „Lady Sharon". De kapitein had dit schip op zijn radar waargenomen, maar was in de dichte mist doorgevaren, nadat de echo op de radar plotseling vervaagde en later verdween. Kort daarna doem de de „Lady Sharon" voor hem op en was een aanvaring onvermijdelijk. Tegen de tweede gezagvoerder, die door de hoofdinspecteur schuldig werd geacht aan een aanvaring, een 46-jari- ge kapitein uit Vlaardingen, eiste hij slechts een berisping. Deze kapitein was op 8 maart j.l. tegen de veerpont ^Hoofd ingenieur van Elzelingen" opgevaren, toen hij met zijn schip, de „Geestdam", de haven van Maassluis binnenliep. De kapitein verklaarde de veerpont niet op zijn radar waargenomen te hebben. Hij was ondanks de dichte mist zonder loods de haven ingevaren, omdat hij een la ding pony's aan boord had, die hij zo spoedig mogelijk aan land wilde bren gen. De hoofdinspecteur vond het geno men risico weliswaar te groot h ij sprak van een „huzarenstukje" maar achtte toch voldoende verzachtende om standigheden aanwezig om het bij een berisping te laten. De Raad van de Scheepvaart zal op 22 augustus schriftelijk uitspraak doen. ejaut" VASTE PLANTEN I BORDER voor- voorna- herfst jaar zomer zomer SOLITAIR .;;wv Toorts HOOGTE VAN DE VASTE PLANTEN Vuurpijlen PAD DOOR DE BORDER RANDAFWERKING Blauwe distel DECORATIEVE PLANTEN PLANTEN OP HET TERRAS Vaste planten. Kruidachtige planten, die in het najaar afster ven en in de grond overwinteren met wortel- of stengeldelen, worden vaste planten genoemd. Deze planten bieden ons een grote variatie in kleur, hoogte en vorm, het zijn de dankbaarste bloemplanten van de blijvende tuinbeplanting. Het meest worden ze aangeplant in borders; lange stroken met plakten langs het gazon of een pad, met een achtergrond van een haag of van struiken. De hoogte van de vaste planten loopt uiteen van enkele centimeters tot één of twee meter. De voorjaarsplanten zijn gemiddeld 20 cm hoog, de in de zomer bloeiende van 60100 cm en de hoogte van de najaarsbloeiers kan wel meer dan 150 cm bedragen. Op deze hoogte moeten we letten bij het maken van groepe ringen, doch ook aan de bloemkleuren. bloei tijd en de vorm van de planten moeten we aan dacht schenken. Omdat de lage vaste planten uitgroeien tot in het gras, legt men langs de border een rand van tegels, deze zorgen voor een overgang tusen gras en planten Vaste planten kan men ook op andere plaatsen in de tuin gebruiken- Zo wordt er bij het terras of het huis wel een hoge vaste plant geplaatst, die mooi bloeit of sierlijk blad heeft. Tussen lage vaste planten of in het gazon kunnen een of meer exemplaren van een hogere en decoratieve soort uw tuin verrijken. Zulke planten zijn bv. toorts, vuurpijl of blauwe distel. Heeft men een groot terras of een andere geplaveide ruimte, dan kan men hier en daar openingen uitsparen en aar dige combinaties maken met vaste planten, bloembollen of lage struikjes. Hoewel vele soorten lang en rijk bloeien, zijn er enkele vaste planten, zoals papaver, primula of doronioum, die sneller uitgebloeid zijn. Voor of tussen deze planten kan men eenjarige bloemen planten, die overi gens ook op andere plaatsen in de border een fleurige aanvulling kunnen vormen. In het al gemeen moet men t>m voldoende kleureffect in de border te bereiken, van elke soort minstens drie exemplaren planten. De grootte van de groepen hangt af van de groeikracht van de planten en van de bloemkleur: van een felle kleur heeft men minder planten nodig dan van een zachtere tint. In het voorjaar bloeiend: Iberis (scheefkelk), bloem wit; Doronicum (voorjaarszonnebloem), bloem geel; Trollius (ko- gelbloem) bloem geel of oranje. In de zomer bloeiend: Helenium, bloem geel of bruin; Salvia (salie) bloem paars; Phlox (vlambloem) bloem rood, rose lila of wit; Iris, bloem blauw, wit of geel; Buph- thalmum (koeieogen) bloem geel, Nepeta (katten- kruid) bloem lila. In het najaar bloeiend: i Aster (herfstaster), bloem blauw paars, rose of wit, Rudbeckia. bloem geel, Solidago (gulden roe de), bloem geel PARIJS, 4 aug. (UPI) Vier van Frankrijks grootste vakbonden hebben gezamenlijk een communiqué uitgege ven waarin zij hun bezorgdheid uitspre ken over de geruchten als zou een het wegvallen van dat koloniale Dewuiu njeuwe aanslag op de regering van pre- tot eenzelfde scuvere.me staat, is e De Gaune wor(ien beraamd. Het onnatuurlijk en t zeer formeel juricnscn gedacht. Het politieke levenslot van de bevolking van Nieuw-Gu:nea kan en mag niet meer, zoals in het kolonialistische in i Invloedrijke ochtendblad „Le Figaro" schreef in een artikel op pagina 1 over die geruchten, die reeds enige weken in tijdperk, over haar en :'s". I de Franse hoofdstad de ronde hebben fold De^?euw'-GuJ:*n"-°"Raad heeft zulks gedaan. De voornaamste inhoud was, dat in zijn resolute van 25 apirl 1961 da rech.se extremisten van de vakanties in AMSTERDAM, 3 aug. De vereni ging „Hendrick de Keyser" (tot behoud van architectonisch- en historisch-belan- ryke gebouwen) heeft dit jaar vijf huizen aan haar bezit toegevoegd. Het zjjn de panden Spuistraat 233 in Amsterdam (door legatering verkregen), Kerkstraat 237 in Blokzijl, Bierkade 155 in Blok zijl, Weezenland 7 in Monnikendam en Kerkstraat 26 te Zaltbommel. De koop sommen van de laatste drie aankopen ontving de vereniging van het Prins Bernhard Fonds. d:ig van de u'troeplnz van de onafhanke lijkheid van de Zo dmolukse Republiez. zoa's de Papoea-leider Kssiepo memo reerde - du'deliik uitgesproken. Dat „overdracht van Nieuw-Guinea aan Indnnes;" niet wordt uugesloten zoals in de brief wordt gesteld, is steeds het standpunt van regering en volksverte lenwoordig'ng geweest, omdat dit besloten ligt in de vrije en werkelijke zelfbeschikking, die wij aan de bevolking van Nieuw-Gu!nea willen en moeten waarborgen, zo mofelijk met behulp van de Verenigde Naties. Nederland dient z'ch bij de uitoefening van het bestuur over Nieuw-Guinea te houden aan art 73 van het Handvest der Verenigde Na ties, waarin is vooropgesteld het begin sel, dat de belangen van de bevolking allesoverheersend zijn en voorts onder meer, dat vrije politieke instellingen van d'r bevolking zullen worden ontw'kkeld Daaruit volgt dat de Neuw-Guinea- Raari rechtens en feitelijk de bevolking van dit land vertegenwoordigende, zoal niet de alleenzeggenschap. dan toch ze ker een overwegende mede-zeggenschap behoort te hebben in hetgeen de Nijmeeg se hoogleraren willen dat met" die bevol- k'na zal gebeuren. Het wordt overigens tijd. dat ons volk zlcv' meer gaat bezighouden met de wer kelijk® sociale, culturele en economische vraagstukken van de bevolking van Nieuw-Guinea. D't is oneindig veel be- lar, Tiiker dan alle geschrijf, gewrijf en gekijf over de internationale gevaren, die ons ten gevolge van de vijandige Indo nesische oorlogsophitsing bedreigen. Ook resre-ing de volksvertegenwoordiging en de KVP -fractie zijn over die geva ren bezorgd Deze bezorgdheid mag ons aug us us gebruik zouden wiilen maken om een nieuwe putsch uit te voeren. De viervakbonden, C.G.T. de door de communisten geleide algemene arbei dersbond, de katholieke C.F.T.C., de bond van onderwijzers F.E.N.n en de bond van studenten U.N.E.F. verklaar den, „Wij hebben de noodzakelijke maatre gelen genomen en wij hebben besloten met eikaar in kontact te blijven, ten einde verzet te bieden, zoals wij hebben beloofd, aan elke nieuwe gewelddaad tegen de taat." Het artikel in „Le Figaro" en de ver klaring der bonden volgde op een tijd van verhoogde activiteit van de orga nisatie van het geheime leger (O.A.S.). Ondermeer heeft de O.A.S. in de afge lopen weken steeds meer vlugschriften verspreid en waren verschillende drei gementen hierin afgedrukt direct tegen de persoon van de president gericht. AMSTERDAM, 4 aug. Gisteren Het Amsterdamse pand, dat van om streeks 1740 dateert, wordt gekenmerkt door een halsgevel met zandstenen vleu gelstukken en een gebogen afdekking. Het perceel Kerkstraat 237 in Blokzijl, dat blijkens de gevelankers dateert uit 1618, is gelegen aan de voet van de 17e eeuwse kruiskerk. Het interieur be vat nog vele fraaie uit de 17e en 18e eeuw daterende fragmenten. Het twee de perceel uit Blokzijl dat „Hendrick de Keyser" verwierf Bierkade 155 - maakt deel uit van een groep van drie in 1660 gebouwde huizen van een ge lijk karakter aan het havenfront Het perceel in Monnikendam dateert van omstreeks 1600. Het heeft een voor gevel met een in- en uitgezwenkte top- beëindiging en een uitgemetselde top- pilaster. Het object in Zaltbommel bestaat uit twep panden met achterhuizen, die al geruime tijd geledefl tot Woning zijn verbouwd. Op de 17e eeuwse gevelsteen is „Het Trippenhuis" geschilderd. Oor spronkelijk heette het huis „in de trip (Trippen noemt men vrouwelijk houten schoeisel, fraaier bewerkt en van lich ter hout dan dat voor mannen). Het pand heeft, zij het in bescheiden ma te, historische betekenis. De gevelsteen met „Het Trippenhuis" herinnert aan de Amsterdamse kooplle- is den Hendrick en Louis Trip, die hun koning streden, te weerstaan. De eerste divisie ging op 12 augustus des morgens om twee uur on mars om het dorpje Lubbeek in te nemen, maar eensklaps werd die voorwaartse beweging gestuit door een dikke mist. Toen de mist na r -veer een uur was opgetrokken, werd het dorp door de grenadiers en de Gro- nin' stu^nten bezet. De Belgen weken terug, daar -- V- bestooktwerden d®®- onze lanciers en rijdende artillerie. Op nieuw kwam het hierna bij Bautersem tot een hevie gevecht. Een voorbeen van het aard van de kroonprins werd hier door een kanonskogel verbrijzeld. Ter stond besteeg de prins een ander paard. de stad Leuven, terwijlmen zeke' p wilde hebben, of nu werkelijk een leger, dat de Belgen wilde helpen. 1,1 pi' tocht was. Weer ging het voorwaart' kroonprins voorop. Nu kwam de En - je consul te Leuven de prins smeken-,£r stad niet te bombarderen, maar een wapenstilstand te sluiten. Aan^^jS heV' voorwaarde werd hierop voldaan ri Êi kwam het na het sluiten van de w;1Li rtilpf vMfl „r\rf 1 Urti „m 1 C 1 .V stilstand nog tot een belangrijk inc'. Vanaf de wallen van Leuven eens weer geschoten. Vanwaar dit? Eerst jaren later is aan het ik'^ ji' komen, dat een Belgische kapitein verraderlijke vuren opdracht had ven. Niettemin zijn hierdoor ernstig6 liezen aan onze niets kwaads verino8 de troepen toegebracht. a Met de bezetting van Leuven aan de Tiendaagse Veldtocht een e y Toen de volgende dag bleek, dat v,j' daad een Frans leger onder bevel generaal Gérard de Belgen te hulp rjj; gesneld, trok de koning, die tot elke_v> geen oorlog met Frankrijk verim^- zijn troepen naar Noord-Brabant 1 Enige jaren na deze veldtocht Pnt„^ gen vele oud-strijders, die zich büz°„,iflj hadden onderscheiden, het z.g. m® .jH1 kruis, dat gegoten was uit het 111 p van op de Belgen veroverd gesctm.flg5' vele families wordt dit onderschei"1 j,e' teken nog als een herinnering aah voorgeslacht bewaard. W'-'« Tijdens de jaren zestig van de V.e;iis eeuw heeft men aan de nagedacb .p O V",/ in het water van de Nieuwe Meer bij de bekende vorstelijke woonhuis aan de Klo- Koenesluis te Amsterdam de 5-ja"rigeveniersburgwal In 1662 door Justus Vingr- Lenie Eier te water geraakt. Het meisje I boons lieten bouwen. Deze beide heren wa= omstreeks half acht van de woon-waren kleinzoons van een klopenma boot'van haar ouders naar de woonboot: ker in Zaltbommel. Zijn zoons behoor- van een tante gegaan. Toen zij na enige den reeds In Zaltbommel tot de vo.iraan- u „„„nun h m,a „n, ti'H nn» nipt was teruggekeerd, heeft staande ingezetenen. De kleinzoons ves Dehouden to on™ pïtehtl men een onderzoek ingesteld in het aan- iigden zich in de hoofdstad. Zij voerden echter rümmer afhouden van onze pnent men een onaerzue bos Later op als embleem in hu„ wapen drie trippen. ft'1" hiistand behoeft ver-1 de avond heeft de politie het stoffelijk blijkbaar als herinnering aan het am- dienUen daarvoorS da^baar is 'overschot uit het water opgehaald. I baoht van hun grootvader. Uit onze vaderlandse geschiedenis her innert men zich nog wel, dat in 1815 na de Franse tijd de noordelijke en de zui delijke Nederlanden tot één koninkrijk werden verenigd. Het ging geenszins goed Vooral in de zuidelijke Nederlanden groeide de ontevredenheid met de dag. Allerlei oorzaken werkten die ontevre denheid in de hand. Ook godsdienstige oorzaken werkten hierin mede. want het r.-k. bevolkingsdeel in het zuiden voelde zich achtergesteld bij het niet-katbolieke deel der bevolking. De opstand, welke in september 1830 in Brussel uitbrak, breid de zich als een olievlek in enkele maan den tijd over geheel België uit. Inmid dels werden in het noorden plannen be raamd om het gezag in de zuidelijke Ne der landen te herstellen Een Nederlands leger onder aanvoering van de prinsen Willem en Frederik stond klaar om naar het zuiden te trekken. Dit was aanleiding voor de grote mo gendheden in Londen bijeen te komen om met afgevaardigden uit beide landen te beraadslagen. Steeds echter stuitte men op de overdreven eisen der. Belgen. Op 18 februari 1831 stelden de grote mogend heden de scheiding voor, waarbij Luxem burg onder gezag van koning Willem I kwam. Deze voorwaarden werden door de koning Willem aanvaard. Maar de Belgen weigerden te tekenen en eisten Zeeuwsch-Vlaanderen, Maastricht en Lu xemburg Inmiddels hadden de Belgen Prins Leopold van Saxen-Coburg tot hun koning uitgeroepen. Deze had wel de kroon aanvaard, maar niet het voorstel der mogendheden en legde de eed op de grondwet af- waarin Nederlands-Limburg tot België werd gerekend. Dit feit wekte veel verontwaardiging in de noordelijke Nederlanden en de Nederlandse koning vond, dat het hoog tijd geworden was om met het zwaard zijn goed recht te eaan handhaven. Reeds in het najaar van 1830 had de koning eer) proclamatie „Te wapen" tot het volk gericht, welke tot gevolg had. dat vijf korpsen opgericht werden en ..vrijwilligers zich bij duizend tallen kwamen aanmelden. Zo ontstonden de korpsen der Leidse. Utrechtse en Gro ningse studenten. Ook de schutterijen werden opgeroepen, waaraan zo goed als algemeen gehoor werd gegeven. Op 2 augustus 1831 trok men naar het zuiden Op de Schelde lag de Nederlandse vloot gereed om met behulp van de forten aan de beide oevers elke vijandelijke over gang van deze rivier te belemmeren. Het opperbevel van ons leger berustte bij de kroonprins, de latere koning Willem de Tweede, die reeds in 1815 gedurende de slag bij Waterloo van zijn krijgskundige gavep blijk had gegeven. Ons leger be stond uit drie divisies en een reserve divisie, resp. gecommandeerd door de luitenants-generaal baron van Geen. de hertog van Saxen-Weimar, Meyer en Cort Heyligers. Ook moet nog een cava- lerie-divisie onder bevel van luitenant- generaal Trip van Zoutland bij ons leger gerekend worden. Het plan, ontworpen door prins Frede rik en de chef van de generale staf. de Constant Rebecque. was om zo snel als maar mogelijk was naar Brussel op te rukken. Teneinde dit doei te bereiken, moest alles in het werk worden gesteld om te voorkomen, dat de Belgische le gers, het Maas- en Schelde-leger, welke elk ongeveer 15.000 man sterk waren, met elkaar in contact kwamen. Beide legers moesten afzonderlijk worden aan gevallen, eerst het Maas-leger onder be vel van Daine, die zonder ontslag het Nederlandse leger had verlaten, daarna het Schelde-leger onder de Tiecken de Terhove, vroeger kolonel onzer lanciers. die na eervol ontslag in Belgische dienst was overgegaan. Reeds op de eerste dag kwam men in botsing met het Maas-leger en werd er h®vig gevochten. De hertog van Saxen- Weimar en kolonel Bagelaar stegen van hun paarden, stelden zich met getrokken degen aan het hoofd van het tweede ba taljon der 18e afdeling onder majoor Te gelaar en bestormden het dorp Niëlon De andere dag werd Turnhout reeds be zet. Men was er na deze spoedig be haalde successen nog niet achter kunnen komen, wat de plannen van het Schelde, leger waren. Om zekerheid dienaangaan de te verkrijgen werd aan de tweede lui tenant der lanciers E. baron van Voorst tot Voorst opgedragen de toestand te verkennen. Hij kweet zich uitstekend van deze taak en kon al spoedig het belang rijke bericht doorgeven, dat het Schelde- leger niet was opgerukt Op 5 augustus werd Diest veroverd. Bij de verovering van het dorpje Beeringen op diezelfde dag hebben vooral de Leidse studenten zich dapper onderscheiden. De volgende dag had de reserve-divisie, welke voor het overgrote deel uit schutterijen be stond, een zware dag. Eerst raakte men bij Hechtel in gevecht, des avonds wer den de troepen door een zwaar onweer overvallen. De ochtend daarop bleef de reserve-divisie, die het gehele Maasleger tegenover zich had gekregen, te Houthae- len in gevecht, maar de schutters wisten moedig stand te houden Ook op 7 augus tus hielden onze schutters stand. Op die- zetfde dag werd naar Hasselt gemar cheerd om het Maas-leger in te sluiten Het Maas-leger trok echter terug en Has selt was toen in Nederlandse handen. Nu was het de beurt om met het Schelde- leger af te rekenen. Op 11 augustus wa ren onze troepen tot vlak bij Leuven ge naderd en had de derde divisie bij Bau tersem hevige aanvallen van de Belgen, die onder de ogen van hun pas gekroonde Moedig hielden de Belgen stand, maar tenslotte, moesten zij toch terugtrekken. Tegen twaalf uur des middags zou men -- onder Saxen-Weimar de IJzeren Berfe van de slachtoffers een monument hebben bezet, als niet parlementairs der richt op de Dam te Amsterdam, dat grote mogendheden tussenbeide waren tot ver in onze twintigste ecuw heet gek®vv,on. staan. In de volksmond werd dit ooj (i i monument „Naatje van de Dana A' „De vijandelijkheden moesten ter- noem(j. Het moest op zekere dag stond gestaakt worden aldus luidde de l1en gesloopt in verband met uitbreid'UiC der mogendheden De kroonprins piannen voor het elektrische tram11 wilde aan dit verlangen terstond gehoor j. geven, maar generaal de Constant Re becque verlangde eerst de overgave van 5$vN'N'j' Binnen niet al te lange tijd zullen de Rotterdammers een aantal agenten per scooter surveillancediensten zien verrichten. De verhol uit>e werkweek is mede van invloed geweest op de inschakeling van het n,t vervoermiddel en bovendien hoopt men ervan, dat het de politie men* in staat stelt het verlenen van meer service? aan het publiek op l'el' /e honden. Thans ziet men instructeurs met leerlingen voor zich op scooter bij het geven van lessen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1961 | | pagina 4