Repetities voor de taptoe delft
BI
Beslag op banksaldo van
„Seven Seas" in Hollandia
^lmoezenier Cardijn spreekt
Christian Young Workers toe
Geniet van Uw pijp met
COOP
Toekomst van transatlantische
luchtvaart ligt in de ruimte
IN EEN RAKET TIEN MAAL ZO SNEL
ALS HET GELUID OVER DE OCEAAN
Visioenatoomvliegtuig in
permanente baan om aarde
Uitzicht via
de televisie
li
j§?'
4:
Reizigers gedupeerd door betalings
moeilijkheden van reisbureau
°ngeren in ontwikkelingsgebieden
1)l°gen niet worden alleengelaten
Binnen vijf jaar
naar
de
maan
DOUWE EGBERTS
„Dodenweg nr. 1"
wordt veiliger
Broodprijs moet
naar oude niveau
Haarlemse jongen
valt van dak
V B
HoSUn^Er W"re"
ïw
DINSDAG 22 AUGUSTUS 1961
PAGINA 5
or^e ft
V, f
evoegd uitoefenen
dïl tandheelkunde
Politie doet inval in
nstituut te Oost burg
'lbonezen verhuizen
^aar woonwijken
Mi
J^orrijder omgekomen
botsing met auto
- de"?EN
v< *hock op"
°helij}c overschot aan
i^ijlrand aangespoeld
j
XL i
tóSen
<0 Hl
*n h?°n*
In Brabant en Den Haag
Bij zoeken naar vlieger
Toen de gebroeders Wright
aan het begin van onze
eeuw met hun bouwsel van
zeildoek en latten experimenteer
den, zullen zij wel nooit hebben
vermoed, dat vijftig jaar later
reeds enorme straalverkeersvlieg-
tuigen het ene deel van de wereld
met het andere zouden verbinden.
Inderdaad is de ontwikkeling
van de vliegtechniek zo snel ver
lopen, dat het onmogelijk was op
dat tijdstip ook maar bij bena
dering te voorspellen wat de toe
komst zou brengen. Op het ogen
blik zijn wij daartoe wel iets beter
in staat. Het straalvliegtuig is
bezig de conventionele machine
met propelleraandrijving te ver
dringen en zij zal op haar beurt
plaats moeten maken voor het
raketvliegtuig, althans op de
intercontinentale routes.
Raketverkeers
vliegtuig
Zo zal de luchtvaarttechniek
van de toekomst haar triomfen
vieren in de ruimte, hoe para
doxaal dit ook moge klinken. De
huidige ontwikkeling wijst onmis
kenbaar in deze richting.
P. L. L. SMOLDERS
Een alledaags gebeuren
omstreeks 1970: Op de
grens van dampkring en
wereldruim snélt een
Boeing 733 naar liaar
doel. Aan boord bevinden
zich honderdvijftig passa
giers. De snélheid is drie
maal die van het geluid
en de hoogte is ongeveer
vijfentwintig kilometer.
I
a
,nder jie
•n f pi
'm'pira:
(V
3n onze correspondent)
22 aug. De rijkvpoli-
e„n t^UWs-Vlaanderen heeft giste-
'"l'lie «hval geda .11 in een tamlheel-
'nstri, 8t*^uut te Oostburg:. Het g:ehe-
n ''Pl| -"HVIIUHI W r 1 II I»1 ucoia^ m"
d Wtaij p'Kpnaar is door de politie
trin.-L Pn wegens het uitoefenen van
/heelkunde zonder daartoe he-
Vwld hu **®n' Hangende het onderzoek
tie v- 'n de loop van de dag op
Al J <en (festeld.
hjt hot11*16 tijd werd de man verdacht
.or|oevoegd uitoefenen der tand-
ne. Hü is destijds werkzaam ge-
U een soortgelijk instituut te
lea«J. Verleden"jaar vestigde hij
Oostl
Durg. Na veel speurwerk
gisteren op he-
bjj het behandelen
v^daaVl 9ksPolitie hem gisteren op he
hr! «en b'f>niMaÉMMM
1;^^^ Belgische patiënt. Het is ge-
hf'1 een gappen
li'eken "algische PL.MI
rut h!> .a* de man voor een behande-
Sin en t^aade H
Jnezen
J erTI^ahde uit het trekken van tan-
c uZen en ket P
°eg «pbit ongehoord hoge bedragen
en het plaatsen van een
t)U*an onze Haagse redactie)
w®8«aa^*AG, 22 aug. Het thans
v^en woonoord .Oranje" zal niet
On Amr.®e')rui^t voor het huisvesten
ovden a°nezen, die nog in andere woon-
tiiArt erWijven. De Ambonezen die
hi e') rP^.or|h>lik nog in kampen wonen,
„,'*en ^"tstreeks naar woonwijken ver-
j-iA'dus de 1
!S)k Werk.
op schriftelijke vragen
'1 .•"'WCCRS Xladi WUUJ
ih aDr> A, ctas de minister van Maat-
vl ant' Werk, mejuffrouw Klompé
W°°rd °P schriftelijke vragen
hU'tf.Ai Tweede Kamerlid Scheps
IV, r«se.A ^et woonoord .Oranje" zal
hi 1 worden gehouden in verband
r!-?r bü, tl'aliteiten. De minister denkt
ttf,J AmK00rbeelrl aan de mogelijkheid,
ajBReU nezen die naar Indonesië zijn
to«~e1rd aldaar niet zouden wor-
gelaten.
f 'J s «MM
®h tJ*ear E. J. Zoeten uit Amster-
V2. aug.
J
Gistermorgen
U®5, t" °'ddendijk om het leven g~ko-
1ojaih "m. zÜn motorrijwiel in botsing
sen auto. De heer O. Pan-
tjl 'Or 5'e als duo-passagier op de
w. Potsin'eer.sed, kwam als gevolg van
z\vS ln de ringvaart terecht. Hij
ApAhisto8 jr sewond in een ziekenhuis
i*:,.; van rdam opgenomen. De bestuur-
hoUeent, e nogal beschadigde auto,
«en afkomstig uit Amsterdam,
>i?h den d Gisteravond is de heer
8v ^fomf* frg uit Groot-Ammers met
'«nu^eti :Ilets tegen een stilstaande auto
UN kwn^ar^oor hÜ °p het wegdek te-
d:j tegp»: Pe man is daarop door een
k'as moctkomende wagen overreden.
°P slag d00d.
h^aii" u^P. 22 aug. Gistermorgen
eiïh stc"ffpji*i?trand te Egmond aan Zee
OiJ onbeko j0verschot aangespoeld van
v vro*®nue, ongeveer veertig jaren
W, efls 2, d®e naar men aanneemt
enige tijd geleden is verdron-
scheepspassagebiljet (waarvoor
was betaald) behouden, hij zich
HOIXANDIA, 22 aug. Een aantal]zijn
reizigers uit Nederlands Nieuw.Guinea reeds
dat deze maand via. Australië naar Ne- met de K.P.M. te Hollandia
derland zou vertrekken, is door de lie- binding moest stellen.
talingsmoeiUjkheden van het reisbureau De K.I
„Seven Seas" In Melbourne gedu
peerd, zo meldt de „Nicuw-Gulnea Koe
rier."
De eerste aanwijzing dat het met
.Seven Seas" mis ging kreeg liet gou
vernementskantoor reiswezen op 4 augus
tus, toen een van de cliënten van „Se
ven Seas", dr. A. H. Meyer uit Hollan
dia. een brief van het hoofdkantoor in
Melbourne ontving. Daarin werd me
degedeeld, dat, wilde de heer Meyer
H. on*e Haagse redactie)
2' augustus Meer dan
<lrt V,Hl^dpwvijfti? Engelse Chris-
aï in f,'\orkers hebben gisteren-
Sehev
eningen in het kader
internationale
ook Neder-
ii1,,.">-'Pn ,o1"""p K.A.J.-ers naar Sche-
Mi,,l pn »|l. ni,m* De Engelse C.Y.W.s
,p0h Wpelt 'n epn ander land een
'k„ -1 en'fteneinde dat land te leren
levens om vakantie te hou-
•hiP„*
j^jS'sche internationale aalmoe-
G. R -
Cardtjn wekte de aan-
jiht^dgefjg^ket uitdragen van do we-
;at.
Zeer uitgebreid en
nadruk wees hij op de
'men tot een beweging,
en lokaal, regionaal of na-
tv.eel -urus
Saw*- ane-ko-men
A-*l., 'Oj ïy. j X t 1 \J t 1 CA 1 V/A- A.1X
iij wof, die de hele wereld om-
ZUiri\er°P. dat er in Afrika,
te zïin ru ?rika miljoenen jonge
2iin
>>Z]\ b?e aan zichzelf zijn over-
r!1 niet unnen niet schrijven, zij
L^ien vieZ€Ln' kennen zelfs de
Jieacht^i1 v,eifeL-leI-erL^k:
net
k i
wer"tj het, dat de meisjes
arbeia sinds enige jaren
asProces zijn gaan mee-
?aaf.jet vpfiiu",sen 'n die landen ken-
aiei- dl*,- tussen de levensstan-
'iÈn ei,1. de levensstandaard
ai* tot dat besef z\jn ge
komen, zegt de vijand", aldus de aal
moezenier, „dat wy ons niet om hen
bekommeren. Dat is het grootste ge
vaar". Spreker legde de nadruk op
het feit, dat wij als christenen de eer
ste verantwoordeliikheid hebben te
genover hen. Hij zei ervan overtuigd
te zijn. dat als men overschillig blijft
voor die jonge mensen, men geen wa
re getuige is van het Christendom.
De aalmoezenier riep de jongeren op
de jonge arbeiders in die landen te vor
men, opdat zjj eigen leiders krijgen, die
daarna zelfstandig het contact kunnen
verzorgen tussen ai hun broeders en zus
ters. Alleen op die manier kan de be
weging werkelijk internationaal zijn.
Hij wees er ook op, dat men de rege
ringen /an alle landen moet overtuigen
van de noodzaak de landen, waarin de
nood nog heerst, hulp te verlenen.
99
WENEN, 22 aug. (UPI) De eerste
Russische ruimtevaarder, Joeri Gagarin,
heeft in Hongarije, waar hij op dit ogen
blik rondtoert, gezegd, dat „binnen vijf
jaar de eerste reis naar de maan zal wor
den gemaakt".
Sedert in 1954 in Delft voor het
eerst de groots opgezette taptoe
werd gehouden, hebben in Ne
derland vele steden zich beijverd
ook een of andere taptoe binnen hun
grenzen te laten plaats vinden. Het
begrip taptoe is daardoor misschien
zelfs wel wat gedevalueerd. Maar veel
mensen zijn er nog altijd van over
tuigd dat de taptoe bij Delft hoort.
In zeven jaar heeft Delft dan ook een
volledig ingeburgerd zomer evenement
gekregen, Taptoe Delft. De meeste
toegangsbewijzen waren ook dit jaar
binnen een week uitverkocht.
De goede, oude Prinsenstad beleeft
donderdagavond de generale repetitie
van de Taptoe Delft 1961. Na weken
van repeteren binnen kazernepoorten
m legerplaatsen zijn de vele deelne
mende korpsen gisteren naar Delft ge
komen om ter plaatse van de uitvoe
ring, de fraaie en unieke Markt, waar
de tribunes al staan, de laatste repeti
ties te houden. Het grijs en blauw van
de uniformen van landmacht, marine
en luchtmacht brengen weer grotere
afwisseling in het Delftse kleurenbeeld
dat voor de vele toeristen toch al
rijk geschakeerd is.
En al rijn dan de eerste repetities
wat grauw en nat verlopen, deze
maandag was bepaald een van de
slechtste dagen van deze zomer
de uitvoerenden zowel als de eerste
toeschouwers hebben met enthousias
me enige uren op de Markt vertoefd.
De honderden schoolvrije kinderen op
de tribunes namen reeds een voor
schot op de speciale kindervoorstel
ling. En de toeristen keken hun ogen
uit op de zo gewoon geklede militai
ren die zulke muzikale prestaties le
verden. En ondanks de lage tempe
ratuur is er in Delft al enigszins
sprake van de Taptoekoorts.
Advertentie
Coopvaetf
DEN HAAG, 22 aug. - Rijksweg 25,
van Utrecht over Zejst naar Amersfoort,
krijgt op het gedeelte tussen Utrecht en
de Bilthovenseweg een betonnen mid-,
denrand. Tripleren en linksaf slaan
wordt daardoor onmogelijk. Plannen
voor deze verbetering worden op het
ogenblik bij Rijkswaterstaat nader uit
gewerkt. Genoemde weg is één van de
wegen in ons land waar de meeste onge
lukken met dodelijke afloop geschieden.
De weg had daardoor wel de bijnaam
„Dodenweg nr. 1".
N*NO 1Z5Ï
DEN HAAG, 22 aug. De Haagse
en Brabantse bakkers, die gisteren te
zamen met vertegenwoordigers van
van werknemers en van de Nederland
se Bakkerijstichting bij de minister van
Economische Zaken spraken over re
cent verhoogde broodprijzen, zullen be
vorderen, dat deze prijzen op het oude
niveau worden teruggebracht. Minister
drs. J. W. de Pous beloofde nadien ile
gehele situatie in het bakkersbedrijf
met de Nederlandse bakkerijstichting te
zullen bespreken. De in oost-, midden-
en west-Brabant en in Den Haag on
langs ingevoerde prijsverhogingen voor
volkswit- en volksbruin-, waterwit
brood, melkbrood en verpakt brood zul
len dus ongedaan moeten worden ge
maakt voordat de minister de situatie
verder onder het oog wil zien.
Aan de vertegenwoordigers der bak
kers is medegedeeld, dat in bepaalde
plaatsen uit de genoemde gebieden zon
der voorafgaand overleg met het minis
terie prijsverhogingen zijn ingevoerd, die
in striid zjjn met de spelregels van het
prijsstabilisatiebeleid. De minister, drong
er met de meeste klem op aan
deze prijsverhogingen, voorzover zulks
nog niet geschiedde, in de loop van deze
week ongedaan te maken. De verte
genwoordigers van de Haagse en Bra
bantse bakkers zegden toe te zullen be
vorderen, dat voor genoemde brood
soorten geen hogere prijzen in rekening
zullen worden gebracht, dan die welke
golden voor de recente verhogingen.
HAARLEM, 22 aug. - Gistermiddag
waren twee broertjes van de familie
Visser aan de Rollandstraat aan het spe
len op de zolder van het ouderlijk huis.
De jongens misten een vlieger en meen
den dat deze misschien op het dak zou
liggen. Een van de jongens, de tienjarige
Hans, klóm op het dak, maar zag alleen
een bal liggen. Hij pakte de bal, maar
toen hij in de goot naar het raam terug
liep, gleed hij uit en viel zeven a acht
meter naar beneden. Hij had een sche-
delbasisfractuur opgelopen en werd naar
het Grote Gasthuis overgebracht. Daar
overleed hij in de loop van de avond.
in ver-
De K.P.M. zond daarop het voorlo
pige ticket, dat de heer Meyer had ont
vangen naar haar kantoor in Sydney.
Daar bleek het niet inwisselbaar te zijn
tegen het definitieve passagebiljet, om
dat het geld er voor nog niet door het
reisbureau in Melbourne bij de betref
fende scheepvaartmaatschappij was ge
stort. Dit reisbureau had het geld in
Hollandia wel ontvangen. De agent van
de K.P.M. in Sydney stuurde hierover
telegrafisch bericht naar Hollandia.
Het kantoor reiswezen oriënteerde
zich vervolgens onmiddellijk aan alle
kanten over de positie van „Seven Seas".
Ook andere voorlopige passagebil,iet-
ten bleken in Australië niet meer ge
dekt te zijn door storting van bet. passa
gegeld. Het biljet voor het eerste tra
ject, van de reis, Biak-Sydney, per
vliegtuig, werd door de KLM gehono
reerd, zodat de betreffende passagiers
alleen gedupeerd zijn voor het tweede
en belangrijkste traject, nl. dat van Aus
tralië naar Europa per schip.
De pogingen van liet gouvernement
om „Seven Seas" er alsnog toe te be
wegen zijn verplichtingen na te komen
bleven zonder resultaat.
De Nieuw-Guinea Koerier heeft In
middels vernomen, dat de waarne
mend procureur-generaal beslag zal la
ten leggen op het banksaldo van „Se
ven Seas" bij de Nederlandsche Han
del Maatschappij te Hollandia. Dit sal
do bedraagt ongeveer 17.500 gulden. De
gelden die het gouvernement voor de
passage van dé reizigers reeds had ge
stort, bedragen in totaal 23.000 gulden.
De gedupeerden (vier ambtenaren met
gezinnen) hadden zelf het reisbureau
aangezocht de reis voor hen te regelen.
De afdeling reiswezen te Hollandia
heeft in toelichting op het beslag op liet
banksaldo verklaard, dat dit een maat
regel is, die ten doel heeft de gedu
peerde reizigers zo min mogelijk na
deel te laten ondervinden van deze li
quidatie door in hun rechten te treden.
Het gouvernement verleent in feite
de betreffende landsreizigers een voor
schot teneinde de verlofsaanspraken,
ontleend aan het overtochtsreglement,
niet aan te tasten. Over de uiteindelijke
verrekening van dit (tweede) voorschot
kan nog niets bekend worden gemaakt,
daar zulks nog in studie is.
De Nieuw-Guinea Koerier schrijft
voorts, dat er, naar verluidt, destijds
reeds verschil van mening tussen de
directeur van het reisbureau in Mel
bourne en zjjn agent in Hollandia zou
hebben bestaan over de vraag wie van
beiden de voorlopige passagebujetten
moest ondertekenen.
Het agentschap van „Seven Seas" te
I Hollandia werd reeds in april van dit
ijaar opgeheven
Een der snelste verkeersvliegtuigen
Is op het ogenblik de ons langzamer
hand wel vertrouwd geworden DC-8, die
met een snelheid van achthonderd km
per uur en zestienduizend kg lading
het luchtruim doorklieft. In feite is dat
een ontzettende vaart, maar toch duurt
een enkele reis Amsterdam-New York
nog altijd zeven uur. Dat is nu wel niet
veel vergeleken hjj de negentien uren
die er in 1950 nog voor nodig waren,
maar de moderne mens met zijn eeuwi
ge haast is er allerminst tevreden mee.
Aan onze geestelijke horizon duiken al
weer machines op, die hetzelfde kun
nen presteren in enkele uren, ja zelfs
in vijf kwartier.
De Douglas DC-8 blijft altijd onder
de geluidssnelheid, door vaklieden met
de benaming Mach-1 aangeduid. Er
gaan geruchten, dat de Russen op het
ogenblik een Mach-2 verkeersvliegtuig
zouden hebben, dat dus_ twee maal zo
snel vliegt als het geluid. Of dit waar
is valt op het ogenblik niet te zeggen,
maar zeker is dat er op dit moment op
allerlei plaatsen ter wereld aan derge
lijke toestellen wordt gewerkt. Zo heb
ben de Fransen hun Super-Caravelle op
het program staan, een Mach-2 machi
ne voor de verkeersluchtvaart die in
1967 moet vliegen en de passagier in
2'/s uur van Amsterdam naar New York
kan brengen.
Maar de vliegtuigbouwers denken
al verder. In 1970 hoopt Boeing zijn
Mach-3 ljjnvliegtuig in de lucht te
hebben, een machtig toestel bekrach
tigd door vier enorme straalmotoren,
motoren, met een kruishoogte tussen
twintig en dertig km. Dergelijke hoog
ten brengen zeer bijzondere voorzorgs
maatregelen met zich mee. Op der
tig km hoogte hebben we negentig
procent van de aardatmosfeer onder
ons. We kunnen er niet meer adem
halen en ons bloed kookt er bij de li
chaamstemperatuur. Dergelijke on
prettige ervaringen moeten worden
voorkomen door zeer speciale druk-
cabines met een kunstmatige atmos
feer, die geregeld ververst dient te
worden. Medisch gezien bevinden we
ons hier op de grens van het wereld
ruim.
Er zijn dringende redenen om zo
hoog te gaan vliegen. In de eerste
plaats loopt bij snelheden als Mach-
2 de temperatuur van de machine op
tot grote hoogten, als gevolg van de
wrijving met de omringende lucht. Op
grote hoogten heeft men daar minder
last van vanwege de ijlere atmosfeer.
Vervolgens mogen supersonische vlieg
tuigen hun naam geen eer aan doen
beneden de twaalf km. Op geringere
hoogten heeft men dan namelijk op
de grond last van de konstant optre
dende „sonische knallen", met alle ge
volgen als gebroken ruiten e.d.
Wil Boeing dus in 1970 met zijn Mach-
3 snelheidsmaniak op de markt ko
men, Bristol Siddeley in Engeland
hoopt dat al in 1965 te kunnen klaar
spelen. De Britse machine, die wordt
uitgerust met „ramjets" en straalmo
toren zal honderddertig passagiers kun
nen vervoeren. Als om dit alles nog
te overtroeven, heeft Bell Aircraft Com
pany aangekondigd in 1980 de beschik
king te zullen hebben over een Mach-
5 vliegtuig.
De vorm van deze machines komt
maar weinig meer overeen met die
van straalverkeersvliegtuigen als on
ze DC-8, de Convair 880 (de snelste ver-
keersmachine ter wereld) of de Boe
ing. De kleine vleugels zijn ver naar
achter geplaatst, terwijl de hoogteroe
ren daarvóór gemonteerd worden.
Zij zijn berekend op het vliegen in ijle
luchtlagen en veelal tevens uitgerust
met raketmotoren. Hun huid is met
hitte-bestendig materiaal bekleed, wat
geen onnodige luxe is, als men be
denkt, dat de temperatuur aan de bui
tenkant nog wel zal oplopen tot dui
zend graden C. Van het fraaie uit
zicht zullen de passagiers alleen kun
nen genieten door middel van de te
levisie.
Het complete raket-verkeersvliegtuig
zal daarna in de lucht, of beter: in
de ruimte verschijnen. Dit project van
de ex-Duitser dr. Walter Domberger
van Bell zal in vijf kwartier over de
oceaan kunnen vliegen, op een ge
middelde hoogte van vijftig km. De
snelheid zal 12.800 km per uur zijn,
dus ongeveer tien maal de geluids
snelheid. Zo zullen velen van ons nog
aan den lijve de ruimtevaart kunnen
beleven, zij het dan op een. andere ma
nier als we ons misschien wel eens
hebben voorgesteld. Het ruimtevlieg
tuig van Domberger wordt met be
hulp van startraketten op de vereiste
hoogte en snelheid gebracht. In rood
gloeiende toestand volbrengt het de
snelle rei maar de landingssnelheid
zal door speciale voorzieningen niet
meer dan homderdvijftig km per'uur
bedragen.
Het allernieuwste toekomstvisioen
van de vliegtuig- en raketexperts is
een atoomvliegtuig, dat in een per
manente baan om de aarde ijlend
door kleinere aan- en afvoertoestel-
len van passagiers zal worden voor
zien en ontdaan. De atoomkruiser
zelf blijft maandenlang achtereen in
de ruimte, zonder te landen. De pas
sagiers zullen voorin zitten, ver ver
wijderd van de gevaarlijke kernreac
tor achter in de staart van het toe
stel.
aam
