KlV. in Katanga delen mee:
TSJOMBE WIL
Verwarde berichten over
toestand Elisabethstad
Massa-deportatie
van Oostduitsers
Punt van overleg Grote Vier
in Washington
VERBITTERDE campagne op hoogtepunt
Hard tegen hard in strijd
om Westduitse stemmen
ADENAUER struikelblok
voor eventuele coalit
C.D.U. vreest
HULP VOOR GEWONDE IN ELISABETHSTAD
Willy Brandt
RENAULT
DAUPHINE
MODEL
1962
TWEE ARRESTATIES IN
ZAAK VALSE DOLLARS
In een schoen 55 biljetten
aangetroffen
Saterdag i6 september 1901
STATEN GENERAAL
Dissel en Parijs
laken de Y.N.
katanganen door
vN-militairen
doodgeschoten
sras
Langs de grens met het Westen
^toomproeven VS
Voortaan geheim
MINDER WARM
Tyfoon „Pamela"
eist 120 doden
Mislukte aanslag
op Adenauer
STAATSGREEP
VOORKOMEN
IN IRAK
I MENSEN DIE
I HET GOED
I BEKIJKEN
I KIEZEN
1 ARISTONA
OPENING DER
Na zwerftocht door het land
20 pagina's
^ANcroft (Noord-Rhodesië)
LEOPOLüSTAD, 16 sept.
Dj,ev UPI) Mo'ise Tsjombe, de
o-^ent van Katanga, is bereid
te °ver de toestand in zijn land
Ve Verhandelen met de hoge
5utegenwoordiger van de V.N.
0>r?ar. de Ierse dr. Connor Cruise
ien. Dit deelde radio-Katan-
°bder controle van de volke-
j
renorganisatie, gisteravond mee.
Dezelfde bron berichtte, dat
Tsjombe op weg was naar Elisa
bethstad. In V.N.-kringen werd
ook vernomen, dat Belgische „ex
tremisten" Tsjombe en diens mi
nister van binnenlandse zaken,
Godefroid Moenongo, gevangen
zouden houden met het doel de
blanke belangen in Katanga te
verzekeren. Een officiële V.N.-
woordvoerder verklaarde, dat
«KI
«W
hielden, thans door de stad rond'
lopen en „pochen", dat ze de op- hoge wachtpost een goed overzicht heeft
(Van onze speciale verslaggever)
BONN, 16 sep: Met een
kwiek gebaar, nögal verrassend
voor een man van zijn leeftijd,
stapt dr. Konrad Adenauer uit
zijn glimmende, zwarte Mercedes.
De duizenden Duitsers, die zijn
samengestroomd om hem te be
groeten barsten uit in een ovatio
neel applaus, dat al gauw overgaat
in een enthousiast juichen. Maar
de onvermijdelijke dissonanten
zijn er ook. IneRR hoek van het
plein werpen enkele honderden
mensen een afkeurend boeh-ge-
roep en een schril gefluit in de
deinende massa. Harde kreten
stijgen op: „Wahlt SPD! Wahlt
Brandt! Der Alte ist gefahrlich!"
De oude Heer Bundeskanzler kijkt
niet op of om. Zwaaiend met bei
de armen, hier en daar een hand
drukkend, verdwijnt hij in de ko
lossale Beethovenhalle, fraai gele
gen aan de Rijn in Bonn. Ook daar
wordt hij met een donderend ap
plaus begroet zónder dissonan
ten. De mannen van de CDU heb
ben leergeld betaald. Wie niet in
het bezit is van een door de partij
uitgegeven kaart komt de zaal
niet in.
Zonder Adenauer"
Rücksichtlos
elders in deze
Der Alte tè oud?
krant het nieuws over
tmammtrxasm
HET NIEUWE DAGBLAD
Veer praten
V
"""'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiti
t tcn^NNESBURG, 15 september
gfov. vuidafrikaanse zakenman, die gis-
fhQ(j hit Elisabethstad in Kiwe in Noord-
iMm1 0 is aangekomen, heeft ver-
Sezien te hebben, dat woensdag
x,s Katangaanse militairen, die zich
6 V.N.-militairen hadden overge-
5W' berden doodgeschoten en dat hun
?t> s van het dak van het postkantoor
t, a®t werden gegooid. Vier leden
Rode Kruis, die de stoffelijke
Joof hadden willen weghalen, waren
li" VN-troepen beschoten. Volgens
Jhifp hman worden de Katangaanse mi-
sie door officieren uit Rho-
Europese officieren, die Zich te- Elisabethstad dat het er gisteren weer
voren in Elisabethstad schuil rustig was, schijnt er nogSteeds pe-
K
i
WASHINGTON, 16 sept. (Rtr)
Een woordvoerder van de Amerikaan
se regering heeft gezegd, dat de Oost-
duitse regering met goedkeuring van
de Sovjet-Unie de arrestatie en massa
deportatie van Oostduitse burgers voor
bereidt, die langs de westelijke grens
van de Sovjet-sector van Berlijn en
langs de westelijke grens van Oost-
Uuitsland wonen.
De functionaris, die zijn naam niet
wilde zeggen, zei dat de deportatie ver
gezeld zou gaan van het stopzetten tij
dens de operatie van alle verkeer van
de bevolking in het betrokken gebied.
vochten te worden. De foto toont hoe
Zweedse V.N.-militair vanuit een
een
eh Zuid-Afrika.
,%M <iezagvoerder van een verkeers-
^.r. UlC Vfln Rplfrisn-hp Sahpna heeft
g van he Belgische Sabena heeft
JW ahnesburg verklaard, dat vijf Zuid-
hse burg'ers. die in Elisabeth-
A l6gen Indische militairen van de
tp 'den gevochten, na hun overga-
r Plaatse zijn doodgeschoten.
WASHINGTON, 16 sept. (AFP) Het
Huis heeft bekendgemaakt, dat
kernwapenproeven
N^'hlerikaanse
Hl- aan 'n het diepste geheim tot stand
zullen worden en dat het Witte
7'ch zal beperken tot mededelingen
P van deze proeven.
hop Perschef van het Witte Huis, Sa-
Vp dpi r\ï'ooiTnvi A i es
s4"- j.j
\Af°rden. (onder de regering-Eisen-
heeft gezegd, dat de proeven die
''«t Ten dag of tien zullen beginnen
a°or journalisten bijgewoond kun-
cfand teeen de VN leiden op het kamp van de V.N. voor vluchte-
siana te^en ue v.iv. lemen. lingen in de Katangaanse hoofdstad,
Hoewel de meeste bronnen nog steeds waar het nog zou wemelen van sluip-
van verwoede straatgevechten in Elisa- schutters,
bethstad gewagen, deelde de Indische
opperbevelhebber van de V.N.-troepen,
generaal Ra ja, mee dat de toestand er
gisteren rustig was. Zijn mededelingen
druisen in tegen die van andere V.N.-
functionarissen, die onder meer ge
waagden van twee luchtaanvallen door
Katangaanse straaljagers, waarvan er
een het huis van O'Brien tot doel had.
O'Brien bleef evenwel ongedeerd. Ver
ward is de toestand in ieder geval.
Artsen van het Italiaanse hospitaal van
de V.N. in Elisabethstad hebben en
bloc liun ontslag ingediend, omdat het
gebouw in staat, van verdediging is ge
bracht, dit om het afslaan van aanval
len uit het nabij gelegen postkantoor
(in handen van Katanganen) te verge
makkelijken. Anderzijds klagen Belgi
sche artsen in Elisabethstad er over,
dat Katanganen hun hebben verhinderd
gewonde militairen van de V.N. te be
handelen.
Een woordvoerder van het Franse
ministerie van buitenlandse zak ver
klaarde. dat secretaris-generaal Ham-
marskjöld met zijn act.ie „wellicht" het
Handvest van de V.N. heeft geschonden.
Door opdracht te geven tot een „be
treurenswaardige" operatie op zo gro
te schaal heeft bij in ieder geval zijn
bevoegdheden overschreden. Sir Roy
Welensky, de premier van de Rhodesi-
sche Federatie (grenzend aan Katanga)
veroordeelt eveneens het optreden van
de V.N., dat tot doel zou hebben „een
klein gedeelte van de Congo te onder
werpen, waarvan de leiders de moed
hebben gehad voor hun overtuiging op
te komen tegen intimidatie van buiten
af. Zoals bekend zou Tsjombe met de
gedachte gespeeld hebben zijn land
aan te sluiten bij de Rhodesische Fede
ratie.
De Belgische regering is weer boos
op de V.N., omdat een van de functio
narissen van de volkerenorganisatie
gezegd heeft, dat een twintigtal Belgen,
oud-officieren in liet leger van Tsjombe,
vanuit het Belgische consulaat in Eli
sabethstad geschoten zouden hebben op
V.N.-troepen. Dit is onwaar, aldus de
regering in Brussel.
n Werd de pers wel toegelaten tot
neh in Nevada). Gisteren is ook in
Nt (Vjenigde Staten 's middags om 6
A yed. tjjd) in Nevada een kernbom
'Hw^Hnge kracht onder de grond tot
lt) f'hg gebracht.
At ®en verklaring van het Witte Huis
(T ja?res'dent Kennedy, dat de V.S.,
t« k» n van Pogingen om een verbod
,rnwapenproeven te verkrijgen,
tAfle* n wil en omdat zij gedwongen
it moesten besluiten de proeven
Vf
li bi- ''aHen. De explosie heeft volgens
S Ver'dent g_een radio-actieve neer-
l^TER, 16 sept. Gisteren is op
A pWispunt alhier het zesjarig jonge-
w. m. van Heijningen door een
*4 .aangereden. Het jongetje over-1
s. er Plaatse.
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 16 sept. Een actieve de
pressie trekt naar de westkust van de
Britse eilanden en houdt een krachtige
zuidelijke luchtstroom in stand, waar
mee vandaag warme lucht uit frank
rijk wordt aangevoerd. Tot in midden-
Frankrijk werd gisteren 30 graden C.
gemeten, in ons land 22 gr. Vandaag zal
in een deel van Nederland het kwik
tot 24 a 26 gr. stijgen. Het koufront van
genoemde actieve depressie komt de
komende 24 uur dichterbij en doet de
kans op een regen- of onweersbui snel
toenemen. Zodra het front is gepasseerd,
ruimt de wind weer naar zuidwest, zo
dat er morgen wat minder warme lucht
wordt aangevoerd, waarin echter wel
zonnige perioden voorkomen.
Morgen zon 6.17-18.52; Maan 13.57-22.51.
Maandag zon 6.18-18.49; Maan 14.59-
23.45.
HiiiiiiiiiiintAiiiHitniiiiiiiiimiiiiHiiiiiMüiMiiiiiiiiiiniiiiin
TAIPEI, Formosa, 16 sept. (UPI)
Van officiële zijde is vernomen dat de
tyfoon „Pamela" dinsdag op Formosa
tenminste 120 doden en 156 ernstig ge
wonden heeft geëist. 27 personen wor
den nog vermist.
De materiële schade in de hoofdstad
van Formosa wordt alleen al geschat
op twee miljoen dollar.
Tengevolge van zware regenval - gis
teravond werd 25 centimeter neerslag
gemeten - ontstonden plaatselijk over
stromingen.
(Advertentie)
19 September
fb
g]
-A":: o
/A',:
Het is ongelofelijk hoe vitaal de West
duitse Bondskanselier nog is. Deze 87-
jarige moet toch doodop zijn na de af
mattende, maandenlange verkiezings
strijd, die op een voor hem bijzonder
onplezierige wijze nog werd doorkruist
door de crisis in Berlijn. Als men dicht
bij hem staat kan men trouwens ook
wel zien hoezeer de jaren hun stempel
hebben gedrukt op zijn gezicht hij
lijkt op een gepantserde mummie. Maar
hij loopt nog kaarsrecht en zijn geest
kracht is onaangetast, nat blijkt me
teen als hij het woord krijgt. Met lange,
vloeiende zinnen gaat hy zijn tegenstan
der Willy Brandt te lijf- er schijnt geen
spaan van de man over te blijven.
De zaal komt steeds meer op tem
peratuur. Minutenlang duren soms de
ovaties, waarmee Herr Bundeskanzler
wordt onderbroken. Als hij zegt dat de
SPD oppositie heeft gevoerd tegen alle
grote dingen die sinds de ondergang van
Hitier tot stand zij" gebracht, lijkt
het of de Beethovenhalle definitief naar
beneden zal komen. Niet alleen de gro
te zaal, maar ook vijf, zes kleinere zalen
zitten vol mensen. Die zien en horen
alleen maar een batterij luidsprekers.
Maar zij juichen en bulderen even op
getogen als de gelukkigen die een kaart
hebben bemachtigd vopr de grote zaal.
En buiten, op het plein, staan er nog
eens een paar honderd.
Audenauer gaf gistermiddag ook
zijn laatste persconferentie voor de
verkiezingen. Hij sprak uiteraard zijn
vertrouwen uit in een voor de C.D.U.
gunstige afloop en ging °ok zij het
vagelijk in op vragen over zijn
eventuele opvolger. „De C.D.U. heeft,
in tegenstelling tot de S.P.D., een hele
reeks verdienstelijke en geschikte men
sen daarvoor in petto. Vooraanstaand
onder deze prominenten is Erhard".
Meer niet. Men hierinnert zich het
gekibbel tussen Adenauer en Erhard
Willy Brandt, de kandidaat van de
socialisten, verklaarde gisteren dat zijn
partij bij een overwinning geen enge
partijheerschappil wil. MMf een „bun-
De, S.P.D.-kandidaat liet uitkomen, dat
hij eventueel voor samenwerking met
de C.D.U. voelt, maar dan zonder Aden
auer als kanselier.
Het is merkwaardig te horen en te
lezen hoezeer de verkiezingspropaganda
hier in Duitsland zich evenveel richt op
het afbreken van de tegenstander als
op het pleiten voor eigen standje. Dat
zijn wij in Nederland niet zo gewend.
Het is zonder meer duidelijk dat de CDU
die Schumacher en Ollenauer wel aan
kon, bang is voor Brandt. Hoe anders
teverklaren dat men keer op keer zo diep
diep in zijn oorlogsverleden graaft om
hem zwart te maken! Onlangs nog heeft
men 'n boek in de publiciteit gebracht dat
de huidige burgemeester van West-Ber-
lijn schreef toen hij, uitgeweken voor
de nazi's, in Scandinavië leefde. Brandt
gaf in dit verzetsboek want dat was
het nauwkeurig enkele methodes
aan die konden worden gebruikt om
Duitse soldaten in 'n hinderlaag te lok
ken en te doden. Kijk, zo redeheren nu
de mannen van de CDU, iemand die op
deze wijze enkele honderdduizenden
Duitse soldaten naar 't leven heeft ge
staan, kan natuurlijk nooit Bondskanse
lier van West-Duitsland zijn.Nog één
stap verder en men gaat Brandt verwij
ten dat hij in de tweede wereldoorlog
niet voor het vaderland heeft gevochten!
n
De nog bestaande doorlaatposten in
Berlijn zouden dan tijdeljjk gesloten
worden. De berichten zouden volgens
hem afkomstig zijn van „onze gebruike
lijke bronnen in dat gebied".
De massadeportatie kan binnen de
eerstvolgende paar dagen gebeuren,
maar de regering van d? Verenigde
Staten kent de juiste datum niet.
Het bericht is besproken tijdens de
bijeenkomst van de vier Westerse mi
nisters van buitenlandse zaken, die in
Washington over het te voeren beleid
ten aanzien van Berlijn gehouden wordt,
aldus de functionaris.
„Waaneer de berichten juist zijn, zal
de Sovjet-regering op deze manier op
nieuw de menselijke rechten schenden".
De functionaris zei niet te weten of
de Westerse ministers tegen het uit
voeren van deze deportaties zouden
waarschuwen.
(Advertentie)
uitgesloten, zeker na alles wat er in de
afgelopen maanden is gebeurd, ook al
heeft Mende gepleit voor 'n „Regierung
der Nationalen Konzentration". Wat dan
als de CDU inderdaad haar absolute
meerderheid verliest en Adenauer wordt
weer eerste man? Mende, de potentiële
man op de wip, heeft laten doorscheme
ren dat de BT)P misschien bereid zal
zijn een minderheidskabinet van alleen
maar christen-democraten te steunen.
Moet dat de oplossing worden voor een
Bondsrepubliek die in Berlijn momenteel
te kampen heeft met de ergste crisis
die zij tot op heden heeft gekend in haar
nog maar korte bestaan?
BONN, 16 sept. (UPI) Een rege
ringswoordvoerder in de Westduitse
hoofdstad heeft meegedeeld, dat er gis
teren een mislukte aanslag is gepleegd
op de bondskanselier dr. Konrad Aden
auer.
Op de hondskanselarij werd per post
een pakje ontvangen. Bij nader onder
zoek bleek er een bom in te zitten.
De veiligheidsdienst van de kanselarij
maakte haar onschadelijk. Het is de ge
woonte dat alle poststukken die de
bondskanselier ontvangt, met röntgen
stralen worden doorgelicht.
De veiligheidsdienst bestempelde de
bom als „zeer gevaarlijk". Het pakje
was gestuurd vanuit München en recht
streeks geadresseerd aan Adenauer. Een
onderzoek naar de identiteit van de
afzender is in volle gang. Men heeft niet
gezegd wanneer het pakje was verzon
den. maar 'iet bericht komt vlak voor
de Westduitse verkiezingen.
ZIE
Maar natuurlijk, de CDU heeft niet
het alleenrecht van „rücksichtlose" pro
paganda. De mannen van de SPD weten
er ook weg mee. Het is al vele malen
voorgekomen dat, als Willy Brandt op
een verkiezingsbijeenkomst de naam
Adenauer noemde, in de zaal hard werd
geroepen: „Doodslaan! Ophangen!". De
socialisten hebben de Bondskanselier
ook een „Man zonder eer" genoemd,
een „splijtzwam voor de Duitse een
heid". Zoiets komt natuurlijk hard aan.
Paul Lobke, de vroegere voorzitter van
de Rijksdag, schreef Adenauer onlangs
een brief waarin hij hem verzocht „fair
play" te spelen in de verkiezingsstrijd.
„Denk", zo schreef Lobke, „aan de ver
kiezingen tijdens de Republiek van Wei-
mar, die het hele staatsbestel in elkaar
deden vallen. Daarvoor heeft het Duitse
volk moeten betalen".
Juist gisteren stuurde Adenauer aan
Lobke zyn antwoord. „Ik wil in deze
verkiezingsstrijd dezelfde principes hoog
houden als u", zo schreef de Bonds
kanselier. Maar onmiddellijk daarna
ging hij over tot de tegenaanval door
sarcastisch op te merken; „Ik weet niet
of u ook uw politieke vrienden de
socialisten hebt vermaand hun per
soonlijke beledigingen achterwege te la
ten Zo ja, dan is uw oproep tot mijn
grote spijt geheel zonder gevolg geble
ven", waarna Der Alte zich erover
beklaagt dat de socialisten hem een
„man zonder eer" hebben genoemd. De
SPD heeft het trouwens ook bestaan in
een politiek cabaret in Düsseldorf de
paus, Adenauer en de veelbesproken
vermoorde call girl Rosemarie Nitri-
bitt op de een of andere ingewikkelde
manier met elkaar in verband te bren
gen. Zo gaat dat als er verkiezingen
zijn in West-Duitsland!
De meer bezadigde politici vragen
zich intussen bezorgd af wat er na de
verkiezingen moet gaan gebeuren. Als
Adenauers partij haar absolute meer
derheid in de Bondsdag verliest en
die kans is groot, zo menen hier vrijwel
alle kranten dan is Leiden in last.
Erich Mende, de leider van de vrije
democraten (FDP), heeft donderdag
avond duidelijk gemaakt dat zijn partij
in geen geval een coalitie zal aan
gaan met de socialisten. Mende wil
ook geen coalitie met de CDU als
Adenauer weer Bondskanselier wordt,
want een minister-president van bijna
90 jaar vindt hij een belachelijk ver
schijnsel.
Opvallend veel Westduitsers zijn dat
met hem eens. Iedereen, taxichauffeur,
treinconducteur, hotelportier en noem
maar op, zegt zonder meer: „Adenau
er heeft veel voor ons gedaan, maar nu
is hij te oud. Hij moet nu weggaan, an
ders gaat het buitenland de spot met
ons drijven". O die Duitse eerzucht!
Geen coalitie SPD-FDP dus. Een sa-
De mislukte aanslag was de vierde
op Adenauers leven. Voor de derde
maal werden er explosieven voor ge
bruikt. Alle drie de bommen waren ver
stuurd vanuit München.
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN, 16 sept. In een cel
van het Nijmeegse politiebureau rusten
thans een 48-jarige Amsterdamse oud-
jj'zerhandelaar en zijn 33-jarige buiten
landse vriend uit van een avontuurlijke
zwerftocht door ons land, waarbij zij
een spoor van valse 20 dollar-biljetten
hebben achtergelaten. Een copieus di
ner in een Njjmeegs restaurant is de
aanleiding van hun arrestatie geweest.
Dat het tweetal gisteren in de cel
terecht kwam, is te danken aan de op
lettendheid van een kelner, die juist met
zijn patroon en een toevallig op bezoek
zijnde rechercheur van gedachten had
gewisseld over een courantenbericht,
waarin de Amsterdamse recherche waar
schuwde voor twee mannen, die o.a. in
Edam, Volendam, Zandvoort en Am
sterdam valse 20 dollarbiljetten hadden
verspreid. Net op dat moment deden
zich in hetzelfde restaurant twee man
nen tegoed aan een luisterrijk maai.
Toen zij even later betaalden met een
nogal slap aanvoelend 20 dollarbiljet
en na het incasseren van het wissel
geld vlug de benen namen, rook de
kelner onraad. Hij snelde naar het po
litiebureau, waar de signalementen wer
den vergeleken.
Verscheidene groepen politieagenten
zwermden uit over de stad. Een van de
patrouilles had het geluk op een par
keerterrein de buitenlandse auto aan te
treffen. Een agent in burger betrok de
wacht, met in zijn directe omgeving vol
doende assistentie om een heel regiment
misdadigers in bedwang te kunnen hou
den.
Deze hulp was niet nodig. De twee
mannen, die na ongeveer tien minuten
opdaagden, waren direct bereid even
mee te gaan naar het politiebur^au
Daar verdween spoedig de goede stem
ming toen bjj fouillering acht valse 20
dollarbiljetten tevoorschijn kwamen.
Een onderzoek van de auto leverde
verrassende resultaten op. In een schoen,
verborgen onder een schoenenklem, wer
den 55 valse biljetten aangetroffen, on
der de vloermat van de auto en tus
sen verscheidene paperassen kwamen
nog diverse muntbiljetten tevoorschijn.
Tegen zoveel aanwijzingen van kwa
de trouw konden de twee arrestanten
hun onschuld niet volhouden. Zij hebben
gisteravond na een urenlang verhoor
verklaard, de valse muntbiljetten van
een onbekende te hebben gekocht.
BAGDAD, 16 sept. (UPI) Radio
Bagdad heeft gisteravond gelukwensen
aangeboden aan premier generaal Ab-
del Karim Kassem, „wegens het onder
drukken van imperialistische bewegin
gen" in Noord-Irak.
Radio Koeweit riep om zes uur om
dat in Noord-Irak onder stamhoofden
in de Koerdische provincies Halabja,
Karadag en Akra, op grote schaal re
bellie heerste tegen het bewind in .oag-
daxi van president Kassem.
