Vijf klankbeelden over de
gerechtelijke psychiatrie
DAG PU ZZLE
DE RODE CIRKEL
DE LAATSTE
Alfredo
Positie banken verbeterd
SCHROOT
DRAADLOOS
CONTACT]
Nieuwe serie van Gabri de Wagt
UNIVERSITEITSZONDAG
IN DE ETHER
Hoogmis Nijmeegse Studentenkapel
op televisie
Openbaar lichaam
„Rijnmond"
11
s
Omvang bankbïljettencirculatie
verder gedaald
fcc4
Daarnaast programma
Zonder blinddoek
Prijzen reuma-aktie
TV pluk, radio min
Radiocursus Frans
Vanavond
Spoedig wetsontwerp
*4
ECONOMISCHE KENNIS
assistent econoom
WEEKSTAAT NEDERLANDSCHE BANK zouden komen te zitten, heelt de N Jijf
Staar
<Lvie
CMt
5}
SS?
V B
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1961
Grenswijzigingen
Tekeningen: °ierre
Scenario: Guy Hempay
o 1
S<hC/9 33 -£7
°S AMONOS..^ j/j
ERIC DE NOORMAN
20. „Het kan verkeren," mompelt Svein met een laatste blik op de
boer, als ze achter elkaar lenig en geruisloos langs de trap naar boven
glippen. Voorzichtig loert Eric boven de rand van het brokkelige stuk
muur uit, om op hetzelfde moment zijn hoofd' verschrikt terug te
trekken. Zwijgend gebaart hij zijn makkers, om terug te gaan en nog
sneller als ze er uitgekomen zijn, glippen ze het duister weer in. In
een plotselinge ingeving keert Eric echter op zijn schreden terug en
sleept de boer-tot achter het hek. „Dat is sluw bekeken, Noorman,"
gromt Svein met ontzag, als Eric zich even later bij hen voegt. „Er
komen er twee hierheen," fluistert hij hijgend, en gedempt laat hij er
op volgen: „Ze kamperen met een flinke troep op nog geen vijftig
meter afstand van deze ruïne." Dan houdt hij abrupt stil en luistert.
„Duidelijk hoorde ik hier iets piepen," klinkt een stem. „Waakza^1'
broeder," antwoordt een tweede, „er huist daar wat in het donker,
hoorde geluiden achter het hek, toen ik de boer had neergeschoten
Er klinken zachte voetstappen en een onverstaanbare uitroep.
ijzeren hek staat open, broeder. Ik meende toch dat deze oude wou'
bewoner dood was. Ja, ik weet het zeker." De ander lacht. „Ge j
hoe ge u vergist hebt. Het gepiep, dat wij hoorden was het hek,
de oude met zijn laatste krachten opende. Ziet, daar ligt hij op
trap." Het hart kloppend in de keel, loert Eric om de'hoek. En c!aj
slaan de vlammen hem uit; hij heeft de sleutel vergeten... de sleute'
die nog aan de binnenzijde van het hek in het slot steekt.
Wij kijken naar
door
P. H.
DE WIT
i Negentien honderd ea veertien» Oostenrijk- ver
so05 de
Het"die
V slee
4°hke
CaaP 1
dt
V War
Wut
Chet
w;
kf'disd
t<ai ^fo]
H f1' H
b-punt
me
f
j?'
(Van onze radio- en t.v. redactie)
HILVERSUM, 20 sept. In het ko
mend radioseizoen, zal Gabri de Wagt
(VARA) enkele nieuwe serie-uitzendin
gen verzorgen. Hij is reeds maanden
bezig met de voorbereidingen van een
vijftal grote klankbeelden over de ge
rechtelijke psychiatrie, waarvoor hij de
medewerking heeft gekregen van het
ministerie van Justitie en waarin een
indruk zal Worden gegeven van de be
handeling van de mensen, die met onze
wetten in botsing komen. Hierbij zullen
opnamen worden gemaakt in een aantal
inrichtingen, waar psychopaten worden
verzorgd.
Bjj de voorbereidingen van deze serie
ontstond bij Gabri de Wagt het plan
voor een reeks andere programma's.
Zijn bezoeken aan de rechtbank brach
ten hem op het idee een spel voor de
microfoon te brengen, dat geënt is op
de gang van zaken bij de rechtbank,
maar waarbij het menselijk aspect voor
op staat.
In dit spel zullen een voorzitter (pre
sident), een aanklager (officier van jus
titie), een raadsman, verdachten en ge
tuigen optreden. In principe worden deze
rollen niet gespeeld door acteurs, maar
door personen, die genoeg begrip heb
ben voor het onderwerp om tot een ree-
ele zitting te komen. Al deze medewer
kers beschikken slechts over één stuk
je tekst: de dagvaarding. Het gehele
programma wordt dus geïmproviseerd.
De rol van voorzitter zal worden ge
speeld door dr. C. van Rijsinge. Raads
man is mr. G. J. H. de Deeuw uit Haar
lem. Het is de bedoeling, dat deze recht
bank elke veertien dagen op zondag
avond zitting zal houden. Het eerste pro
gramma in deze serie, die als titel heeft
„Zonder blinddoek", is te horen op zon
dag 8 oktober, van half acht tot acht
uur.
Gabri de Wagt kwam enkele jaren
voor de oorlog op kantoor van het Phi-
lipsbedrtjf in Eindhoven. Het was in de
crisisjaren. Evenals vele anderen was
hij blij met een werkkring en een sala
ris. Maar zijn hoofd en hart waren er
niet bepaald bij. Journalistieke arbeid
trok hem aan. Het lukte. Daarnaast
studeerde hij reclame-psychologie.
Na de bevrijding van het zuiden van
het land belandde hij bjj de radio. Hij
verzorgde de jeugdprogramma's van
Herrijzend Nederland. Via Radio Neder
land in Overgangstijd kwam hij in dienst
van de V.A.R.A. Hij werd de man van
het klankbeeld. Met een grote aanleg
voor deze vorm van radiowerk genoot hjj
spoedig de achting van de omroepwe
reld. Het ene klankbeeld na het andere
werd uitgezonden. Hjj zwierf door eigen
land, maar ook tot ver over de grenzen.
De karakteristiek van zijn klankbeel
den is, dat Gabri de Wagt steeds op
treffende wijze de mens belicht. En dat
op een eenvoudige maar oorspronkelijke
wijze. Het natuurlijke, het echte en
ware hebben zy'n volledige aandacht.
Vandaar dat zijn klankbeelden aanspre
ken. Niet alleen verstandelijk, maar bo
venal van hart tot hart.
Gabri de Wagt is daarom een kunste
naar, in wiens handen de radio-techni
sche apparatuur wordt tot wat het pen
seel is voor de schilder.
GABRI DE WAGT
HILVERSUM, 19 sept. In een amu
sementsprogramma, dat volgende week
vrijdagavond door de KRO wordt uit
gezonden, zal notaris M. J. Meyer de
prijzen bekend maken van de Nat. Loterij
Aktie ten bate van het Nationaal Rheu-
mafonds. Deze uitzending komt uit de
Sint Maartenskliniek te Nijmegen en de
Rheumakliniek „Sole Mio" te Noord-
wijk aan Zee, waar een uur amusement
wordt verzorgd door het ensemble
Harry Bannink, het Cocktail Trio en
Eddy Sanchez en Llice Kellenbach. Kees
Schilperoort heeft de leiding van een
wedstrijd, die tussen patiënten van bei
de klinieken wordt gehouden en de heer
A. M. Bergers maakt tenslotte het re
sultaat van de Rheuma-Aktie bekend.
DEN HAAG, 19 sept. Volgens een
opgave van de P.T.T. bedroeg het aan
tal geregistreerde televisietoestellen op
1 september van dit jaar 950.223 tegen
936.530 op 1 augustus, een vermeerde
ring dus met bijna 14.000 stuks. Op
18 september bedroeg het aantal 959.800
In hetzelfde tijdvak daalde het aantal
geregistreerde radio-ontvangers van
2.643.666 tot 2.622.304, een vermindering
met ruim 21.000 toestellen.
Op 1 september waren er 478.229 aan
sluitingen van de draadomroep tegen
478.953 op 1 augustus.
In het radioprogramma van de KRO
begint volgende week zaterdagmiddag
(14.10 uur) de eerste van een serie les
sen van een tweejarige curus in de
Franse taal, die wordt uitgezonden in
samenwerking met de Mission Univer
sitaire de l'Ambassade de France. Deze
cursus, die bestemd is voor degenen,
die de Franse taal enigermate kunnen
verstaan, kan worden afgesloten met
een examen voor het „Certificat Prati
que de Langue frangaise Ier degré."
HILVERSUM, 20 sept. Na het Sport-
panorama, waarmee het televisiepro
gramma van de AVRO begint en waar
in het twèede deel wordt uitgezonden
van eën reportage van de atletiek-ont-
moeting 'tussen Engeland en Rusland
kan mén kijken naar de documentaire
„Eilanden van zand en staal" over de
bouw van een kunstmatig eiland zoals
dat thans voor de kust van Kijkduin
op stalen stelten staat. Daarna volgt een
programma vhn en door Marie-Cécile
Moerdijk, bestaande uit Indiaanse,
Turkse en Amerikaanse volksliederen en
-muziek. Tot slot van de avond wordt
onder de titel „Weddenschap om tien
schilling" het derde deel uitgezonden
van Francis Durbridge's detective-serie
„De andere".
Voor de NCRV-microfoon zingt van
avond om tien uur de tenor Cornells
Kalkfhan, aan de piano begeleid door
Marinus Voorberg, „Lieder eines Lum
pen" van Kur* Hessenberg. Het betreft
hier een eerste radio-uitvoering in Ne
derland.
HILVERSUM, 19 sept. Bij gele
genheid van Universiteitszondag zendt
de KRO zondag a.s. om 10 uur in sa
menwerking met Radio Nederland Wei
reldomroep een Hoogmis uit, die wordt
opgedragen in de parochiekerk van de
H. Lambertus te Hengelo. De predikatie
zal worden gehouden door mgr. prof. dr.
H. J. H. M. Fortmann, president van
het aartsbisschoppelijk grootseminarie
„Dijnselburg" te Huis ter Heide.
Om half twee zondagmiddag wordt
in het radioprogramma een klankbeeld
uitgezonden onder de titel „De maat
schappelijke oriëntering van ons hoger
onderwijs", waarin de toekomst van het
LETTERGREEPRAADSEL
Horizontaal en vertikaal dezelfde
woorden invullen.
1 touw (Mal.) - 2 meetgerei - 3 vogel
- 4 van de hand doen - 5 uurwerk - 6
lawaai.
Oplossing 19 september:
Horizontaal: 1. fataliteit; 2. yard, nijd;
3 Spaans, eer; 4. Amstel; 5. cijns, spa;
6 taks, alleman; 7. espalier; 8. snipper
dag; 9. Ie, noest; 10. akela, n.n.o.; 11.
box rad, lij.
Verticaal: 1. fysica, slab; 2. aap, ijken,
k.o.; 3. traan, silex; 4. adamsappel; 5.
N.S.. Lap, ar; 6. instellen; 7. tij, eirond;
8. edelsmeden; 9. parasol; 10. tarpan.
gast.
DONDERDAG
HILVERSUM I, 402 m. AVRO: 7.00
Nws 7.10 Gym. 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO8.00 Nws. 8.15 Gram.
9.00 Gym v.d. vrouw. 9.10 De groenteman.
9.15 Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Gram 10.50 V. d. kleuters. 11.00 Kook-
praatje. .11.15 Zangrecital. 11.35 Gram.
11.45 Lezing. 12.00 promenade-ork. 12.30-
12.33 Land- en Uiinb. meded. 13.00 Nieuws.
13.15 Meded en gram. 13.25 Beursber.
13.30 Lichte muz. 14.00 KamermuZ. 14.40
V d.vróuw 15.00 "Pianorecital. 15.30 Hoor
spel. 16.10 Gram. 16.45 Gram. 17.00 V.d.
jeugd 17.30 Gram.v.d.Jeugd. 18.00 Nws
18.15 'Lichte muz. 18.55 Gesproken brief.
19.00 Gram. 19.50 Sportpraatje. 20.00 Nws.
20.05 La Wally, opera. 22.30 Nws., beurs
ber. v New York en meded. 23.00 Sport-
act. 23.10 Lichte muz. 23.40 Hammondor
gel en zang. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM 11. 298 m. KRO: 7.00
Nws. 7.15 Gram. 7.45 Morgengebed en
overweging. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50 V.
d.vrouw. NCRV10.00 Gram. 10.15 Mor
gendienst 10.45 Gram. KRO: 11.00 V.d.
zieken. 11 45 Gewijde muz. 12.00 Middag
klok. 12.04 Gram. 12.25 Wij van het .and.
12.35 Land- en tuinb.meded. 12.38 Gram.
12.50 Act. 13.00 Nws. 13.15 Zonnewijzer.
13.20 Nvvo gram. 13.35 Dansmuz. NCRV:
14.00 Bondsdag Herv.vrouwenver. 14.45
Gram. 15.00 Omr. ork. en solist. 15.35
Gram. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.20 Alt
en piano 16.50 Gram. 17.00 V.d.jeugd.
17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Lichte
muz. 18.15 Sportrubr. 18.30 Vokaai ens.
18.50 Sociaal perspektief, lezing. 19.00 Nws
en weerber. 19.10 Lichte muz. 19.30 Radio-
krant. 19.50 Pol. lezing. 20.00 Gram. 20.55
Gram. 21.00 Lichte muz. 21.30 Bijbelse
quiz. 22.00 Orgelconc. 22.30 Nws. 22.40
Avondoverdenk'ing. 22.55 Boekbespr. 23.00
Gram. 23.15 Gram. 23.30 Lezing. 2^.55-
24.00 Nws.
ENGELAND. BBC. Home Service, 330
m: 12.00 Ork.eonc. 15.20 Lichte muz. 19.00
KamermuZ. 20.00 Ork.eonc. 21.30 Gram.
22.30 Gram. 23.06-23.36 Kamermuz.
ENGELAND, BBC Light progr., 1500
en 247 m: 12.00 Gram. 12.31 V.d.arb.
13.00 Gevar.muz. 15.00 Lichte muz. 15.31
Muz. Dij het werk. 16.34 Gram. 17.31 Lich
te muz. 18.00 Gram. 19.31 Wedstr. tussen
scholen. 20.00 Lichte muz. 21.00 Relsverh.
en lichte muz. 21.31 Gevar. muz. 22.40
JaZzmuz. 23.31 Amus.muz.
NDR VSXHi 309 m: 12.00 Muz. v. blaas-
lnstrum. 13.15 Ork.eonc. 16.00 Ork.eonc.
16.30 Kamermuz. 17.50 Gram. 19.15 Ork.
muz. 22.15 Gram. 0.10 Jazzmuz. 1.00 Weer
ber. en gevar.muz
FRANKR3K, III, 280 en. 235 m: 12.10
Gram, 14.05 Kamermuz. 17.15 Orgelspel.
Golflengten: 25,55 m; 31,10 m;
196 m.
Uur van uitzending: 22.15 uur.
WOENSDAG 20 SEPTEMBER
.nhaalprogram: Ontmoeting in een
Romeinse straat.
VRIJDAG 22 SEPTEMBER
De wereld zou niet zo ongelovig
zijn, als
DAGELIJKS 21.00 UUR
Gezinsrozenkransgebed in het La
tijn o.a. op 196 m.
(N.B.: Programma-wijziging voor
behouden vanwege aktualiteiten)
hoger onderwijs in Nederland wordt be
ticht en becommentarieerd. Aan dit
door Herman Fikkert en Tom Bouws
samengestelde klankbeeldwerken o.a.
mee prof. dr. E. J. Leemans uit Nij
megen, prof. dr. M. J. M. Daniels uit
Eindhoven en vertegenwoordigers van
enkele maatschappelijke organisaties
zoals de Katholieke Nederlandse Boe
ren- en Tuindersbond en de Katholieke
Arbiedersbeweging.
De televisieuitzending van het r.k.
Kerkgenootschap brengt de kijkers op
Universiteitszondag naar Nijmgen. Om
half tien 's morgens wordt vandaar een
Hoogmis uitgezonden, die wordt opge
dragen in de Studentenkapel door pater
dr. H. P. J. M. van Waesberghe, S.J.,
pastoor van de studentenparochie. De
wisselende gezangen onder deze Hoog
mis worden gezongen door de Schola
Cantorum der Nijmeegse studenten. Drs.
F. de Grijs spreekt het commentaar
bij deze uitzending, die wordt verzorgd
door Manus van de Kamp.
iiiiiiiiHiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiHiiiiiiimiiiiiiii
DEN HAAG, 20 sept. Minister
Toxopeus verwacht spoedig een wets
ontwerp in te dienen tot instelling van
een openbaar lichaam voor het gebied
van de Rijnmond. Het is de bedoeling,
dat aan' dit lichaam ook bevoegdheden
op het terrein van de ruimtelijke orde
ning zullen worden toegekend. Het ont
werp is er één, van een lange lijst wets
voorstellen, die de minister in dc toe
lichting op zijn begroting voor het ko
mende zittingsjaar aankondigt- Op de
lijst ontbreekt de regeling voor de Haag
se agglomeratie. Hierover is nog over
leg gaande met het provinciale bestuur
en de betrokken gemeentebesturen, al
dus mr. Toxopeus.
In 1962 zijn grenswijzigingsvoorstellen
te verwachten voor o.a. de gemeenten
Amsterdam, Landsmeer en Oostzaan;
Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarn-
woude; samenvoeging van de gemeen
ten Beverwijk en Heemskerk, gepaard
gaande met een wijziging van de grens
tussen Velsen en Beverwijk; een ge
meentelijke herindeling van de Vecht
streek en een wijziging van de grenzen
van Leiden en omringende gemeenten.
In het kader van de herziening van de
Gerheentewet worden wetsontwerpen
voorbereid die betrekking hebben op:
de „binnengemeentelijke decentra
lisatie" (wijkraden e.d.),
de bepalingen betreffende de plaatse
lijke belastingfen,
het toezicht op de Gemeentebesturen,
de positie van de Gemeente-ontvan
gers.
Het rapport van de commissie terri
toriale decentralisatie zal, naar de mi
nister verwacht, op zeer korte termijn
aan hem worden aangeboden.
K/u behalve ic ook Legreb buiten
verdenking staatblijven er nog
TWEE tnogelijlc Schuldigen over:
PBTRANTONt enRfVCT...
Da(- lijkt
mij'ook...
Een van de tvvae
moet schuldig zijn}
Wat
Uh
niets
bullen we di&
'grappige
Petranboni
va na vond 'ns
niet een bezoek,
verrassen
- Maar Per ran torn doet geen
vlieg kvvaad en Pivot is een
Fatsoenlijke kerel
Stal je voor
ik onbvoerci
f
Die hu hebben ook.
niet de minste zin voor
humor
Advertentie)
Bent U geïnteresseerd in economie, dan
biedt de opleiding tot
perspectieven. Dit nieuwe, 2-jarige oplei
dingsprogramma wordt georganiseerd
door het INSTITUUT VOOR SOCIALE
WETENSCHAPPEN in 12 plaatsen in
ons land.
Documehtatiegéschrift aan te vragen bij
het Secretariaat, Wassenaarseweg 39e,
Den Haag, tel. 070-775382 - 774663
(na 18 uur 667661).
AMSTERDAM, 19 sept. De krap
te die op de geldmarkt is ontstaan en
die ertoe heeft geleid, dat het tarief van
call money met ingang van 15 septem
ber werd verhoogd van tot 1 pet.
vindt haar weerspiegeling in de week
staat van de Nederlandsehe Bank. De
ze Iaat namelijk zien, dat de banken
deze week genoodzaakt zijn geworden
een beroep te doen op de Centrale Bank
en tegen betaling van 4 pet voorschot
ten hebben moeten opnemen tot een
bedrag van bijna f 13.5 min.
Overigens is de positie van de banken
iets beter geworden, want zij hebben
hun saldo met f 20 min. weten te ver
sterken, waardoor zij nu weer op het
goede gemiddelde van f 565 min. te
recht zijn gekomen. Om evenwel te
20.00 Festival v. Besanson: Ork. conc.
22.25 Gram. 23.10 Gram.
BRUSSEL. 324 m: 12.02 Gram. 12.35
Amus.ork. 13.15 Gram. 14.00 Gevar.muz.
16.06 Franse les. 16.21 Festival van Luik:
Liederen. 18.00 Gram. 18.20 V.d.sold.
18.50 Gram. 19.40 Herfstdraden. 21.00
Gram. 22.15 Gram.
484 m: 12.02 Gevar.muz. 12.25 Gevar.
prugr. 13 15 Gram. 14.03 Belg.muz. 15.15
Gram. 15.30 Gram. 16.07 Gevar.muz.
17.30 Pianorecital. 18.30 Jazz. 19.00 Gram.
20.30 Gram. 2J..00 Lichte muz. 22.00 We-
reidnws. 22.15 Vrije tijd.
NTS: 20.00 Journ. NCRV: 20.20 Memo.
20.30 Filmbespreking. 21.00 Het gezicht
van de vijand, TV-spel. 22.10 Dagsluiting.
DUITSE TELEV1SIEPROGR.
17.00 V d.Jkind. 17.10 V.d.kind. 17.35-18.00
V.d.kind. (Regionaal progr.: NDR: 18.25
Progr.-overz. 18.30 Die Nordschau. 19.25
lm Schatten des Minaretts. WDR: 18.40
Hier und Heute. 19.15 De avonturen v.
Hiram Holiday). 20.00 Journ. en weer-
overz. 20.20 TV-spel. 22.20 Laatste nws.
VLAAMS-BELG. TELEVTSIEPROGR.
19.00 V.d.jeugd. 19.30 Sportprogr. 20.00
Nws. en weeroverz. 20.25 Het manneke.
20.30 Speelfilm. 22.00 Wegwijzer. 22.45 Nws
FRANS-BELG. TELEVTSIEPROGR.
19.30 De Christenen in het sociale leven.
20.00 Journ. 20.30 Avonturenfilm. 20.55
Filmrep. 21.30 Filmfragm. 23.00 J. urn.
illltllillllllllllllllllllllllll
.nllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllirïï
54
„Accoord, dan doen wij dat. Die zaak is ook al weer
uit de wereld". Hij heeft nu eenmaal in de zure appel
gebeten, nu zal hij hem met schil en al opeten. Toch
kan hjj bij het naar huis gaan het gevoel niet van zich
afzetten, dat hij een stomme zet heeft gedaan. Gerard
van Berckelaer als commissaris. En een, die de ge
hele dag om je heen springt. Een die je ziet als je
opstaat en als je naar bed gaat. Maar waarom eigen
lijk niet, stelt hij zich dan weer gerust. Ik geloof, dat
ik spoken zie. Zo'n vaart zal het niet lopen.
Veertien dagen later, als de circulaires naar do aan
deelhouders uitgaan en de vergadering ook per ad
vertentie wordt bijeengeroepen, heeft hij zich geheel
met de voorstellen verzoend-
De „Noordstar" is nog altijd de „Noordstar van
Verdam. Hij voelt zich de sterke schipper, die ziöh
nooit en te nimmer het roer uit handen zal laten ne
men. Al zal het scheepje een wrak zijja, dan nóg zal
hij het ergens op het strand weten te zetten... of er
mee ondergaan.
Daags na de vergadering, die wel zeer kalm is ver
lopen op enkele uitzonderingen na waren alleen
de aandelen van de commissarissen gedeponeerd
leest hjj het simpele bericht in de krant, dat de verga
dering var aandeelhouders van de N.V. „Noordstari
met algemene stemmen heeft benoemd tot presi
dent-commissaris H. J. van Elzen en tot commissaris
G. van Berckelaer Jf.
De strijd hieraan voorafgegaan is met vermeldens
waard. En toch is het een licht schuimkopje op dc
golven, waarover de Noordstar" zidh naar de toe-
komst spoedt.
klaart Servië de oorlog, later Rusland. Duitsland ver
klaart Rusland en Frankrijk de oorlog. De 'Duitse
troepen rukken België binnen. Engeland verklaart
Duitsland de oorlog. Mobilisatie. Het Nederlandse
leger staat aan de grenzen. Wij blijven neutraal!
Treinen zitten stampvol met soldaten. Iedereen kijkt
angstig. De wereld staat plotseling in vlammen. Het
vuur is reeds jaren tevoren opgestookt en aangewak
kerd en nu laaiend uitgebarsten.
En het is weer de „Noordstar", die een surplus
aan materialen heeft kunnen lozen. Afbraak en op
bouw concurreren tegen elkaar op leven en dood.
Een worsteling, waarbij nu de een, dan de ander
weer boven komt. De fabrieken gillen om materi
aal. Schroot, oude platen, roestige binten, koper,
nikkel, alles kunnen zij gebruiken. De prijzen schie
ten omhoog, de winsten zijn bijna niet te overzien.
De beurs gedraagt zich als een steigerend paard.
Fondsen lopen op. Aandelen „Noordstar" noteren
iedere dag een paar punten hoger. Jpr is geld, meer
geld dan nodig is. Een interim-dividend wordt uit
gekeerd. Tantieme voor de directeur, tantième voor
de commissarissen, extra dividend voor de preferen
te aandelen. Geld! Geld! Geld! Wat is geld? De
eerste schrik over de bloedige strijd, die in België,
Frankrijk, Oostenrijk, Rusland gestreden wordt,
is voorbij. De run op de banken behoort tot het
verleden. Zilveren guldens hebben plaats gemaakt
voor zilverbons; de portemonnaiesvan de sjache
raars en de scharrelaars puilen ervan uit.
De ene fabriek na de andere moet haar poorten
sluiten wegens gebrek aan materiaal, de arbeiders
komen met drommen op straat en worden overge
heveld naar het Nationaal Steuncomité, het oor
logskind je, dat nooit tot wasdom is kunnen komen,
bloedarmoedig met uitstekende ribbetjes. Wie een
halve stuiver bezit, tracht er twee van te maken.
Gemalen dakpannen worden in de sluikhandel tot
cacao gepromoveerd, appelmoes tot boter, hei
struiken tot thee. De café's zitten overvol met lie
den, die niet weten of ze van een mes of van een
vork moeten eten en er is een nieuwe klasse, de
klasse der O.W.-ers. In straat- en spotliederen worden
zij beschimpt. Het deert, niet. Zij rijden in dure auto's,
maken grote verteringen in restaurants. De fis
cus slaat toe. Oorlogswinst wordt zwaar belast.
Geen bezwaar, dan maar een schepje op de prij
zen.
De oude beursklanten kunnen elkaar haast niet
vinden. Zij gaan schuil achter de ruggen van de nieuwe
lingen, die de koppen bij elkaar steken en geheim
zinnig smoezen. Verdam ziet geïnteresseerd toe en
weet op tijd zijn slag te slaan, doch direct daarop
de winst te consolideren. Hij buitelt en wentèlt niet
als een dolle in het rond, doch verkoopt voor
zichtig zijn voorraden en vult deze weer aan als het
mogelijk is. Hij tracht de goudstroom te remmen,
maar er valt niet te remmen. Oude schepen zijn
haast niet meer te koop. Aftandse sleepboten wor
den uitgerust ter visserij. De vis wordt duur betaald
door de verzekeringmaatschappijen. De Noordzee
is een groter sloper dan de „Noordstar", die het
heeft opgegeven daartegen in het strijdperk te tre
den. Eens zal de dag komen, dat de wereld de
grote verdwazing zal berouwen! Dat is de dag,
waarop het kaartenhuis van de schijnwelvaart in
elkaar zal storten. Op die dag hoopt Verdam de
„Noordstar" gaaf en sterk te zien staan. Dan kun
nen de stormen waaien zo hard zij willen. Voor de
overtollige gelden koopt hij grond. Er is nog ter
rein genoeg te koop. De Noordstar moet zich kun
nen uitbreiden, als het nodig is.
Gerard van Berckelaer komt buiten adem het
kantoor van Verdam binnenstuiven. „Allemach
tig, Verdam wat ben ik blij, dat ik je nog hier tref.
Ik was al bang, dat je verdwenen was. Ik kom
nét uit Amsterdam en ik weet duizend ton koper
voor je te koop."
„Dat is een heleboel en hoe weet een notaris
die te vinden? Maar ik ben geen handelaar in ko
per."
„Man, weet je wel, wat je zegt, duizend ton ko
per, die kun je zo kwijt."
„Dat zal wel, maar ik ben geen handelaar in
koper. Dat zei ik je toch al. De „Noordstar" is
een sloperij en een notaris is geen sjacheraar, die
de markt afschuimt. Ik dank je voor je tip, ik zal
er geen gebruik van maken. Duizend ton koper,
quasi opgeslagen in een of ander pakhuis zeker?
zouden komen te zitten, heeft de ^ejiJf,
landsche Bank voor hen de mdf>
heid geopend om tegen het geredo jej
de tarief van 1 pet. hun mi® grf
aan te vullen. Met ingang van "t(g-
tember neemt de bank namelijk s
kistpapier in vervallende op 10
oktober, alsmede papier van 27 °.F,.
t/m ultimo mei 1962, echter met f
van wederinkoop. Inlevering moet p
schieden van 22 september t/m dj,
tober. Dit is dus een extra hulp a ,j#
instellingen die dreigen kort in hu®
delen te komen zitten.
De weekstaat laat voorts een bc'^jdj
lijke terugkeer van bankbiljetten «l1,
van f 62 min., waardoor' de cti'®. t>
voor het eerst sinds eind juni geK
neden de f 4900 min. is terecht f,
men. Men kan dus zeggen dat
mer-hausse voorbij is. Ook in
zullen de biljetten, volgens vei
ting, nog terugvloeien om dan v t&ii
dio november weer omhoog te
onder invloed van de dan beg'®'tK'j
Sint-Nicolaas aankopen. De sC Jjs
werd door belastingbetalingen, <ej
geen uitgaven tegenover stonden;,j.^
sterkt met f 53 min. De goudvod „jf
bleef onveranderd, de deviezenvo" i
daalde met f 5 min., zodat goud jjir.
vjezen samen nu staan op f 6l0°i(,j'
tenHiIE
4'het t
adee
W^el]
lit He
d<
'n rt W£
to
^Cht'
V etl
it at tt
Sk. L
3 iu 0 ft
Het officiële tarief van call r0,°/>e"
1 pet, maar in de markt wordt
meer betaald.
Activa:
Goua
Buitenl vord EOlld
en deviezen
Buit betaalmidd.
Vord buitenl guld
Wiss in disc
Wiss gekocht
Voorsch iek crt. (1
Voorsch Ruk
Nederl minnen
Diverse rek
Passiva:
Bankbiljetten
Rijks schatkist
Saldi Bank in Ned
Saldi andere ingezet
Saldi buit circ H
Saldi and niet-tng.
Saldi buit gelds.
Dtvei rek
in t 1000
Nederl. schatk. pap.
buit. circul. banken
Muntbilj duur de
staat in circulatie
gebracht
Tot
goud en dev.
W. v. conv. dev. netto
Percentage goud en
deviezen
Toelichting:
(1) waarvan uit
hoofde llq. bilat. ak-
i tjiifclhsj 1 Jcooeden
U/9
5.6Ö7.611
465.818
461
46.381
313.100
5.531
23.739
5.721
4.937.884
737.669
544.693
206.625
63.112
6.658
12.395
49.255
15.000
69.004
6.113.106
453.884
94.69
5'49>'#
j4'f'
835
PQ
°-15
t
'«•30
B«ei;
h*Vt
1 Ot
*11»
?«te,
Os
es
