Nederlands voorstel aan V.N.-Assemblée: Zelfbeschikking mo worden gegarandeerd INDONESIË VERWERPT PROMPT VN-BEHEER Uiteenlopend commentaar Nederlandse Kamerleden De Kort (KVP): „verstandige daad" De Kadt (PvdA): „verkeerde stap" Vrije boeren" zien af van verdere blokkade Krachtig politie-ingrijpen IN 4 UUR S."" MADRID SOVJET-MINISTER IN VK Gromyko verwerpt traps gewijs ontwapeningsplan op strijdmachten Nederland wil de honderd miljoen blijven betalen Australië steunt Ned. voorstel Bus met 35 man in Leurse Haven Het weer f GRAND GALA DU DISQUE Kremlin tegen contr „WEST-BERLIJN WORDT NIET BEDREIGD WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1961 Redelijk Ned. Nieuw-Guinea 1 gs GROTE PANIEK Het weer in Europa Depressies op komst 12 pagina's NEW YORK, 27 sept. (Rtr., U.P.I.) Nederland stelt voor het beheer over westelijk Nieuw- Guinea aan de Verenigde Naties over te dragen onder voorwaarde, dat de zelfbeschikking van de be volking gewaarborgd wordt. Bo vendien is Nederland bereid dan zijn financiële bijdrage tot de ont wikkeling van westelijk Nieuw- Guinea, ten bedrage van ongeveer honderd miljoen gulden per jaar, voort te zetten voor een zodanige periode als in de toekomst zal worden beslist. Dit voorstel heeft de Nederlandse minister van bui tenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, gisteravond de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties gedaan. Bestuursambtenaren Bedenkelijk Overwegingen Djakarta niet gepolst F lËLËSïS NU PER KLM GOEDKOPER EN SNELLERI Nu en dan regen I MENSEN DIE 1 HET GOED I BEKIJKEN KIEZEN ARISTONA Reportage vanuit het Kurhaus Sierra Leone HEI NIEEWE DAGBLAD NIEUW-GUINEA onder V.N, De Indonesische afgevaardigde in de V.N.-Assemblée, dr. Ali Sastro- amidjojo, reageerde hierop met de mededeling, dat zijn regering het Voorstel moet verwerpen. Volgens de Indonesische visie immers vormt wes telijk Nieuw-Guinea een onafschei delijk deel var» Indonesië, waarover Nederland derhalve niet rechtens kan beschikken. Sastroamidjojo zou zijn afwijzing vanavond nader in de V.N. toelichten. Minister Luns herinnerde in zijn toe spraak tot de Assemblee aan de eind vorig jaar aanvaarde, en ook door Ne derland gesteunde, verklaring omtrent bet verlenen van onafhankelijkheid aan koloniale volkeren en landen, in welke resolutie nadrukkelijk op het zelfbe- iiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitin UlllillllllllllllllllllllllllllllllllllIllllllillllllllllllllllMIIIIIIIIIII schikkingsrecht van die volkeren ge lezen wordt. Het voorstel van de Nederlandse regering is vervat in de volgende vijf punten: 1. Nederland is bei-eid het bestuur en de ontwikkeling van het gebiedsdeel westelijk Nieuw-Guinea te brengen onder het actieve toezicht van de V.N. en is bereid een beslissing van de Algemene Vergadering te aanvaar den, welke duidelijke waarborgen geeft voor het recht van de bevolking op zelfbeschikking. 2- Te dien einde is Nederland bereid de souvereiniteit af te staan aan de be volking van Nederlands Nieuw-Gui nea. In dit verband is Nederland bereid zijn huidige bevoegdheden, voorzover vereist door bovengenoemde doelstel ling, over te dragen aan een organisa tie of een internationaal gezagsor- "himiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii MINISTER LUNS gaan, opgericht en geleid door d« V.N., welke met uitvoerende bevoegd heden zou zjjn omkleed en geleidelijk werkzaamheden en verantwoordelijk heden over zou kunnen nemen, aldus de bevolking voorbereidend op spoe dige zelfbeschikking onder stabiele omstandigheden. 4. Nederland is bereid zijn financiële bijdrage tot de ontwikkeling van het gebiedsdeel voort te zetten op het huidige jaarlijkse niveau van onge veer dertig miljoen dollar en wel voor een zodanige periode als in de toekomst zal worden beslist. De Nederlandse regering is, aldus deelde minister Luns mee bereid haar bestuursambtenaren van Nederlandse nationaliteit, die momenteel op Nieuw- Guinea dienen ten bedrage van on geveer 2.800 te verzoeken in functie te blijven als internationale ambtena ren. Voor het voorgestelde V.N.-beheer den HAAG, 37 sept. De fractie voorzitter van de Katholieke Volkspar- 0 in de Tweede Kaïner, dr. W. L. P. de Kort, bleek graag eerst eens ver ter over de voorstellen-Luns in de V.N. "Ossemblée te willen nadenken. Hij vond dee voorstellen op zichzelve een „heel verstandige daad van de regering". Of schoon de uitslag van de consultaties an een aantal landen, waarop in de woonrede werd gedoeld, niet bekend is, toch een redelijke hoop op een sünstige uitslag worden gevestigd, zo beende dr. De Kort. In ieder geval is hij blij, dat de Twee de Kamer bij de algemene beschouwin gen een concreet plan van de regering 'dzake Nieuw-Guinea voor ogen krijgt. v De heer J. de Kadt, lid van de Partij 7atl de Arbeid in de Tweede Kamer Kenschetste de voorstellen-Luns als "een stap vooruit, maar niet echt in de soede richting". -De heer De Kadt noemde deze con structie van souvereniteitsoverdraehl "kunstmatig en niet in overeenstem ming rnet de realiteit". Naar zijn me- "dg is het onjuist te stellen, dat de souvereiniteit zou kunnen worden over- ?edta.gen aan liet volk van Nieuw-Gui- ,ea- De rijpheid daartoe ontbreekt bij Papoeas. Depaald teleurgesteld was hij over ..'T l'*it dat de heer Luns inzake de op- dttingen van Indonesië alleen de vage iAjSage uit de troonrede aanhaalde. zou goed geweest zijn, wanneer ge- l'-.Kd zou zijn, dat tijdens de bestuur- ue fase van V.N., orgaan of groep levendheden Indonesië gelegenheid zou „«KW» vrijelijk en vreedzaam de uit- r k van de zelfbeschikking op Nieuw- Güi "iea te beïnvloeden. Pc heer J. Couzy, lid van de Twee- e Kamer voor de WD vond het vol komen juist, dat minister Luns het recht van zelfbeschikking voor de papoea-bevolking onverkort op de voorgrond stelde." Daar gaat het in wezen om. Dat wjj daarbij gaarne de hulp van de Verenigde Nateis inroe pen na alles wat gebeurd is, is zeer redelijk. „Ik geloof, dat de dit juiste weg is naar een aanvaardbare op lossing." De heer F. H. van de Wetering, Nieuw Guinea-specialist van de C.H.U.-fractie in de Tweede Kamer bleek niet geheel onvoorbereid ten aanzien van de voor stellen in de Verenigde Naties. „Een verbreding van het vlak voor de ontwikkeling van Nederlands Nieuw- Guinea is altijd toe te juichen, zo zei hij. „Deze verbreding moet echter in een zodanig vertrouwen geschieden, dat het zelfbeschikkingsrecht tot realiteit wordt gebracht. „In di! voorstel ligt geen oplossing van de kwestie met In donesië." Gezien de woorden van Soe- karno in Tokio en gezien de praktijk met de federale staten van Indonesië, zal men daar nimmer instemmen met een reëel zelfbeschikkingsrecht van Ne derlands Nieuw-Guinea". Mr. A. B. Roosjen, lid van de Tweede Kamerfractie van voor de A.R., zei, dat deze oplossing kan leiden tot de begeer de zelfbeschikking, hoewel het de vraag is of hiermede de spanningen in Zuid- Oost-Azië kunnen worden opgeheven. De heer Roosjen zeide voorts: Ik per soonlijk vind dat aan internationalisatie van Nieuw-Guinea een griezelige kant zit en dat springt temeer in het oog wanneer we zien, wat er met Katanga gebeurt. De onderhavige oplossing was min of meer in de troonrede aangekon digd. Ik vind haar persoonlijk niet fraai en ik begroet haar niet met onmiddel lijk applaus. Internationalisatie blijft een „bedenkelijk geval". zou een verdrag tussen Nederland en de V.N. kunnen worden gesloten. Voorts stelde de Nederlandse mi nister' van buitenlandse zaken voor dat de Algemene Vergadering na raadpleging van de bevolking tussen tijdse en definitieve streefdata zou vaststellen voor de zelfbeschikking en de verdere overdracht van de be voegdheden aan de inwoners van Nieuw-Guinea. De Nederlandse rege ring geeft de Assemblee in overwe ging een V.N.-commissie naar Nieuw- Guinea te zenden om daar de politie ke, economische, sociale en opvoed kundige toestanden te onderzoeken en de mening van de bevolking over haar huidige en toekomstige positie, alsmede de mogelijkheden voor het organiseren van een vroegtijdige volksstemming. De volgende vijf overwegingen heb ben, aldus minister Luns, de Neder landse regering tot haar voorstel ge leid: 1. Het enige oogmerk van Nederland in zijn beleid ten aanzien van Neder lands Nieuw-Guinea is het verlenen van een volledige zelfbeschikking aan de bevolking ervan, in overeenstem ming met het Handvest van de V.N. 2. Overeenkomstig resolutie 1514 Ctegen kolonialisme en vóór zelfbeschikking) is Nederland bereid zijn souvereini teit over Nederlands Nieuw-Guinea op de korst mogelijke termijn te be ëindigen, dat wil zeggen zodra het recht van de bevolking op zelfbeschik king behoorlijk is gewaarborgd. 3. De Nederlandse regering is zich echter ervan bewust, dat het gebieds deel nog geruime tijd buitenlandse technische bijstand en voorlichting nodig heeft. 4. Daarom zoekt Nederland naar moge lijkheden, waardoor de bovengenoem de resolutie wat Nederlands Nieuw- Guinea betreft zo snel mogelijk kan worden uitgevoerd en waardoor tege lijkertijd de bevolking de nodige ga ranties voor bijstand en voorlichting kan ontvangen, welke nodig zijn voor de volledige ontwikkeling naar zelf beschikking. 5. In haar resolutie 1514 verklaarde de Algemene Vergadering dat de behe rende mogendheden onmiddellijk stap pen behoren te ondernemen om op de kortst mogelijke termijn alle bevoegd heden aan de bavolkingen van de ge biedsdelen, welke zij besturen, over te dragen. In overeenstemming met dit uitdrukelijk verlangen verzoekt Ne derland thans de hulp van Je Alge mene Vergadering bij het bereiken van dit doel. Aan het begin van zjjn rede heeft mi nister Luns ook gepleit voor zelfbeschik king voor de bevolking van Oost-Ber- lijn en Oost-Duitsland. Na zijn toespraak deelde de Nederlandse minister tijdens een persconferentie mee, dat Indonesië niet van tevoren een aanwijzing had gekregen inzake hetjuist door hem inge diende voorstel, omdat de Indonesiërs zelfs niet willen dat een ander land Nederland in Djakarta vertegenwoor digt, na het verbreken van de diploma tieke betrekkingen. In antwoord op een desbetreffende vraag zei minister Luns: „Ik denk niet, dat Indonesië blij met ons voorstel zal zijn. Maar we hopen, dat Indonesië de algemene tendentie in de wereld naar zelfbeschikking zal gaan volgen en dit beginsel zal kunnen aanvaarden voor de bevolking van Nieuw-Guinea, die van dezelfde afkomst is als die van hel door Australië bestuurde deel. Austra lië heeft ook meermalen te kennen ge geven, dat liet de bewoners van dat deel zelfbeschikkingsrecht zal geven". Voorts wees minister Luns er op, dat Nederland wil vermijden, dat er op Nieuw-Guinea een toestand ontstaat als in de Congo. De Australische V.N.-af- gevaardigde. Plimsoll, verklaarde te hopen, dat het Nederlandse initiatief brede steun zal vinden. CANBERRA, 27 sept. (UPI) De Australische regering steunt „in het al gemeen" het Nederlandse voorstel om de Verenigde Naties het bestuur over Nieuw Guinea te laten overnemen, aldus is vandaag door gezaghebbende kringen in Canberra verklaard. Volgens deze kringen kon zij zich niet verder binden tot zij van de tekst van de toespraak kennis heeft genomen. V V. V V - Rijkspolitie met karabijnen veegt de weg schoon om te voorkomen dat de zgn. vrije boeren" het verkeer belemmeren. Op de andere foto een aantal boeren die door politiemannen werden vastgehouden. Men dwong deze boeren langs de weg te gaan zitten, waar ze lange tijd werden vastgehouden. (Van een verslaggever) VAASSEN, 26 sept. De gehele na middag tot de koningin Gelderland ver liet, is de rijksweg Apeldoorn-Zwoile tussen Vaasscn en Ernst voor het ver keer, met uitzondering van de autobus sen van de lijndienst, afgesloten geweest om wanordelijkheden door demonstre rende „vrije boeren" te voorkomen. Als schoolkinderen onder het wakend oog van leden van de mobiele eenheid der rijkspolitie, die met helm op en een ka rabijn over de schouder surveilleerden, bleef een groep boeven in de berm zit- (Van onze correspondent) BREDA, 27 sept. Vanmorgen om acht uur is op de smalle bochtige weg tussen Leur en Zevenbergen een BBA- bus met een 35-tal passagiers in de Leurse Hav ri terechtgekomen. Alle pas sagiers konden worden gered. De bus bracht kinderen en volwasse nen naar Breda. Ter hoogte van Leur raakten, waarschijnlijk bjj het passeren van een tegenligger, de wielen van de bus in de zachte berm van de weg. Over een afstand van veertig meter reed de bus door de berm, voordat het gevaarte kantelde. De bus lag toen voor driekwart onder water. De chauffeur van een achterop komende BBA-bus, een wachtmeester van de rijkspolitie die in deze bus zat en enkele voorbijgangers begaven zich onmiddellijk te water. Een van hen zwom dwars over de haven om de bus te bereiken. Zij slaagden erin, na de ruiten te hebben stukgesla gen, alle passagiers, die in grote pa niek verkeerden, op de kant te brengen. Men verleende eerste hulp in de kantine van een nabij gelegen fabriek. (Advertentie) ELKE rS WOENSDAG KLM' J zaterdag Verwachting tot donderdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Veel bewolking met nu en dan regen. Overwegend matige wind in hoofd zaak tussen zuid en zuidwest. Lagere temperaturen overdag. Donderdag: Zon: 6.34-18.26. Maan: 20.55-11.16. (Van onze weerkundige medewerker) DE BILT, 27 sept. In het gehele land was het vandaag nog een overwe gend zonnige en mooie nazomerdag, maar zowel uit de richting van Frank rijk als uit het westen wordt dit fraaie weer bedreigd. Een onweersstoring uit het zuiden kan de komende 24 uur enke le buien breng' i en een oceaanfront, dat via Engeland nadert, komt morgen zo dicht bij, dat liet enige neerslag kar» geven. Daarna zal wellicht wat koelere lucht, van de oceaan binnenstromen, nu de hogedrukgebieden zich langzaam naar het oosten gaan terugtrekken. max mm -station: Weei temp temp neer.si gisteren 24 uui Jen Helder licht bew. 19 12 0 tfpenburg mist 20 11 0 Vlissingen licht bew. 20 16 0 Eelde onbew. 19 9 0 De Bui half bew. 18 11 0.1 Twente licht bew. 19 11 0 Eindhoven half bew. 21 15 0 Zd-Limburg licht bew. 21 13 1 Stockholm mist 17 1 0 Oslo zw. bew. 14 10 0.1 Kopenhagen mist 16 8 0 Londen regen 20 Am sterdam zw. bew. 19 12 0 Brussel licht bew. 21 14 1 Parijs onweer 26 16 2 Nice zw. bew. 32 20 0 Berlijn zw. bew. 25 20 0 Frankfort onbew. 16 7 0 München half bew. 22 9 0 Zürich half bew. 23 11 0 Genève mist 22 10 0.3 Wenen mist 24 10 0 Innsbrück mist 24 10 5 Athene mist 25 7 0.1 Rome onbew. 30 12 0 Madrid licht bew. Si 16 0 ten. waar zij lieen waren gedreven, toen zjj tegen het voorschrift in toch de weg waren opgegaan. Toen de boeren - zij kwamen behalve van de Veluwe ook uit Drente - tegen twaalven in groten getale naar Epe wil den rijden, greep de politie krachtig in. Tientallen rijkspolitiemannen, gewapend met karabijn en sabel, veegden de weg tussen Epe en Vaassen schoon. Zij dwon gen de boeren hun auto's langs de weg te parkeren en ze te verlaten. De boeren raakten verspreid en werden geïsoleerd doordat de politie bijgestaan door de marechaussee de weg tussen Ernst en Vaassen afgrendelde. Alleen autobussen mochten passeren. In de loop van de middag arriveerden negentig marechaus sees ter versterking. De boeren werd aldus verhinderd naar Epe te gaan. Zij hadden deze plaats uitgekozen omdat de koningin Epe 's middags zou passeren. De boeren werden zo tot nietsdoen ge dwongen. De heer Koekoek, voorzitter van de vereniging voor vrije bedrijfsvoering in de landbouw, toonde zich hevig veront waardigd over de wijze, waarop de over heid de demonstratie is tegemoet getre den. „wij hebben een eerlijke partij ge speeld en gaan met een gerust hart naar huis. Wij willen niet de verantwoording voor doden op ons nemen en zullen onze demonstraties staken, al leggen we ons niet bij de zaak neer. Wij zullen blijven protesteren tegen dwangmaatregelen van het Landbouwschap en zoeken naar andere middelen". De heer Koekoek zei er zich bij neer te leggen, dat een gedeelte van zjjn land door het landbouwschap zal worden ver kocht, hoewel hjj nog goede hoop heeft, dat het beslag op zjjn land wordt opge heven. Om ongeveer kwart voor vier had de politie het verkeer Zwolle-Apeldoom in één richting vrjj. De auto's van de de monstranten - het gaat hier om enige tientallen - werden door de politie tot vjjf uur niet vrjj gegeven. De politie heeft twee demonstranten gearresteerd. Eén van hen, een jonge man uit Doornspijk, reed bjj Ernst met een auto recht op een agent af, die op de weg stond geposteerd. Hjj wist op de motorkap te springen. Daarna werd de heethoofdige demon strant weggeleid. Een andere jonge man werd door agenten meegenomen, omdat een mes in zijn bezit had. Pas tegen zessen heeft de rijkspolitie de boeren toestemming gegeven in klei ne groepjes huiswaarts te keren. Het verkeer tussen Ernst en Vaassen was na zes uur weer normaal. (Advertentie) Vrijdag 29 september mtoua NEW VORK, 27 september (Rtr. U.F.I.) De Russische minister van buitenlandse zaken, Andrei Gromyko heeft in een toespraak tot de Algemene Vergadering van de V.N. het trapsge wijze ontwapeningsprogramma dat pre sident Kennedy maandag aan de Assem blee had voorgelegd, verworpen. Gro myko zei dat aan elk stadium van het Amerikaanse plan inspectie- en contro lemaatregelen waren verbonden. Dit betekent volgens hem „controle op de strijdmachten". „Tenzij de voorstan ders van deze wijze van toezicht hun standpunt herzien", aldus de Russische minister, „zal dit betekenen dat ont wapeningsgesprekken tot mislukken zullen zijn gedoemd". De Sovjet-minister van buitenland se zaken zei voorts: „West-Berlijn is „een broeinest van groot oorlogsge vaar" geworden, „een actieve vul kaan, die kan ontploffen". De Wes terse mogendheden willen dat de vrij heid en welvaart van de Westberljj- ners wordt verzekerd," aldus Gromy ko. „Maar dat willen wjj ook, dat heb ben wij talloze malen gezegd, en wij herhalen het nu nogmaals, dat willen wjj ook". dat de vrjje toegang tot West-Berlijn wordt bedreigd zijn een grove verdraaiing van het Sovjet-stand- punt. Verwezenlijking van onze voor stellen voor een vredesverdrag bete kent met het afsluiten van de toegangs wegen tot West-Berlijn of een blokkade, Wo,i? DS??mi^en 7-eSgm. De vrjje stad West-Berlijn heeft het recht betrekkin gen met elk land in elk werelddeel te onderhouden. De Verenigde Naties kun- i ,g?Fai?ties voor de vrjjheid en onafhankelijkheid van een vrjje stad West-Berlijn worden betrokken. De Sov- jet-regering is bereid in te stemmen met het gebruik van troepen uit neutra le landen of V.N.-troepen om de status van de vrije stad te garanderen. Maar wanneer er geen overeenstemming wordt bereikt met de Westerse mo gendheden zal de Sovjet-Unie een vre desverdrag met Oost-Duitsland sluiten. Het ontwerp voor een Duits vredesver drag is twee jaar geleden aan de betrok ken regeringen overhandigd. Zij heb ben ruimschoots de tijd gehad het te be studeren en een vredesconferentie bij een te roepen. In eerste instantie dient de Veilig heidsraad zich bezig te houden met de problemen die door de dood van Hammarskjöld zijn ontstaan, aldus Gromyko. (Zoals bekend streven de Westerse mogendheden naar een voor lopige oplossing door middel van de Al gemene Vergadering, waar de Sovjet unie geen veto heeft). Beweringen dat het Russische plan, de uitvoerende macht in handen van een driemanschap te leggen, de Ver enigde Naties zou verlammen zijn „absurd". „Het zou slechts de basis van de politiek, de Verenigde Naties onder geschikt te maken aan de beperkte zelf zuchtige belangen van de militaire blokken, vernietigen. Maar dit zou men nauwelijks kunnen betreuren", aldus de Sovjet-minister. De kwestie van het beheer van het secretariaat dient „overeenkomstig de huidige situatie in de wereld" te worden opgelost. „Wij moeten hen die menen dat het secretariaat voor het voordeel van ze kere staten moet blijven werken waar schuwen, dat zij op onze besliste bezwa ren zullen stuiten". Men kan streven naar een voorlopige oplossing, die ech ter niet de bestaande breuk" mag ver groten, maar „een hechte basis voor samenwerking binnen het kader van de V.N. moet vormen". In de Veiligheidsraad hebben de Sov jet-Unie en Frankrijk gisteren bezwaar gemaakt tegen het verlenen van voor rang aan de aanvraag van Sierra Le one voor het lidmaatschap van de V.N. Het oorstel hiertoe werd door Ceylon gedaan met steun van Engeland. De Rus Valerian Zorin zei dat hij slechts akkoord kon gaan wanneer de toelating van Buiten-Mongolië onmiddellijk daar na zou worden behandeld. De aanvraag van Buiten-Mongolië dateert van J946. De Franse afgevaardigde Arm and Berard zag geen aanleiding de volgor de in de agenda, n.l. Mauretanië, Bui deren. Bij stemming werd de gevraag- ten-Mongolië Sierra Leone, te veran- de voorrang voor Sierra Leone verleend. Sierra Leone krgeg later de steun van de Veiligheidsraad tot toelating als honderdste lid van de Verenigde Naties. Toelating geschiedt door de Algemene Vergadering met een twee-derden stem- menmeerderheid.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1961 | | pagina 1