Nagenoeg ge he ie Kamer
ingenomen met plan-Luns
gesprek met Indonesië
TERUG NAAR EGYPTE
saVMSOSSfertf
Contact geweigerd
ondanks toezegging
„Izvestia" somt activiteiten op
van Nederlandse beklaagden
CANADEES VOORSTEL
V.N. bestuur voor
geheel Berlijn
Vluchtelingen sleepboot
in ons land aangekomen
Ontsnapping op rubbervlot
was een hachelijk avontuur
Opvolging van
Hammarskjöld
POLITIEKE DEBATTEN BEGONNEN
OLIESTOOKDEIMONSTRATIES
Dr. Bruins Slot v
Mr. Burger: Een
moedig stuk werk
Mariniersofficier
omgekomen
Schiphol in mist
n
Spionage-proces in Kiev
Bliksem doodt
vader en zoon
Plan van kleine
mogendheden
v de echte
Het
weer
Zacht
0B0SH00RH
WOENSDAG 4 OKTOBER 1961
Kr GIS""™ sp5» ,W
Ontslag gehandhaafd
Hulde voor Romme
van opvolger
Bij duikoefening
op Texel
ONTSLAG ONGEDAAN GEMAAKT
Tweede zoon getroffen
en bewusteloos geraakt
WITTE KRUIS
Plaatselijk mist
N"A
12 pagina's
b
(Van onze parlementaire
redacteur)
Den HAAG, 4 oktober De
Indonesische minister van Bui
tenlandse Zaken Soebandrio heeft
bij het Nederlandse parlement
enig succes kunnen boeken met
zijn uitspraak naar aanleiding van
het door minister Luns ingediende
voorstel om Nieuw-Guinea onder
toezicht te brengen van de Ver
enigde Naties. Op de uitnodiging
van de Indonesische minister om
weer tot herstel van betere ver
houdingen te komen en onderhan
delingen daartoe te openen is dr.
Bruins Slot (A.R.) bij de alge
mene politieke beschouwingen
positief ingegaan. Hij vindt dit
gesprek met Indonesië onmisbaar,
juist nu de verhoudingen tussen
heide landen zo dreigen vast te
lopen, dat zij kans maken voor
altijd bedorven te worden. Hij zei
dat wij daar geen vrede mee mo
gen hebben.
NEW YORK, 4 okt. (Rtr„ UPI)
De Canadese minister van bui
tenlandse zaken, Green, heeft in
de Algemene Vergadering der
V.N. een internationaal regiem
voor geheel Berlijn voorgesteld.
De V.N. zouden met de uitvoering
ervan belast moeten worden. Dit
voorstel was bedoeld als een mo
gelijke oplossing van de crisis in
Duitsland. Green zei verder, dat
de Algemene Vergadering midde
len moet vinden om de verant
woordelijke landen te dwingen, op
te houden met kernwapenproe
ven. Hij gewaagde van een aan
zienlijke stijging van de radioacti
viteit boven Canadese plaatsen,
gemeten na de jongste Russische
kernproeven.
DEN HAAG/MOSKOU/KIEV,
4 oktober (A.N.P., Rtr., U.P.I.)
Ondanks de toezegging daar
toe, is het contact met de twee
Nederlandse beklaagden in het
spionage-proces dat vanmorgen in
Kiev is begonnen, vóór het proces
niet toegestaan. De tweede secre
taris van de Nederlandse ambas
sade in Moskou, de heer P. J.
Polak, die naar Kiev was gegaan
om gisterenmiddag een ontmoe
ting te arrangeren met de Neder
landers Evert Reydon en Lou de
Jager, kreeg naar Reuter
meldde en naar in Den Haag is
bevestigd van de Oekraïense
vice-minister van Buitenlandse
Zaken geen toestemming voor een
ontmoeting vóór het proces.
NEW YORK, 4 oktober (U.P.I.)
Een aantal kleine mogendheden
heeft in de Algemene Vergadering
een „Plan-Hammarskjöld" voor
gesteld op aanwijzingen van de
voormalige secretaris-generaal,
als mogelijke oplossing voor de
opvolgingskwestie in het secreta
riaat-generaal. Het plan is geba
seerd op opmerkingen die door
Hammarskjöld op 3 juli van dit
jaar aan een commissie van des
kundigen waren gedaan die een
reorganisatie van het secretariaat
bestudeerden. Volgens het plan
van Hammarskjöld zou de positie
van secretaris-generaal gehand
haafd worden, maar zou hij wor
den bijgestaan door vijf assisten
ten voor de regeling van politieke
kwesties. Het plan is aan de Rus
sische en Westerse delegaties
voorgelegd.
tegen hoofdpijn, kiespijn,
griep, reumatische pijnen ete.
MET
HEI NIEUWE DAGBIAD
De moeilijkheid is natuurlijk, dat In
donesië tot. dusverre altijd voorwaarden
heeft gesteld tot overdracht van
Nieuw-Guinea. Dr. Bruins Slot vroeg
de regering echter of zij al onderzocht
had, of de Indonesiërs bereid zouden
zijn die eis bij een gesprek achterwöge
te laten, wanneer ook van Nederland
se zjjde geen voorwaarden worden ge
steld. Hij vindt, dat de mogelijkheid
daartoe moet worden afgetast, ook al
kan men daarvan direct jgeen ecla
tant succes verwachten. ..Er worden
hier, zowel als in Indonesië, bidstonden
gehouden in onze kerken", aldus de AR-
spreker ,,ïk ben ervan overtuigd dat
ook onze geloofsgenoten daarginds met
de bestaande toestand van verkilling
verre van gelukkig zijn
Met uitzondering van de extremisten
van link, n a, dn Knm.r met dr. Brum,
was verworpen. Het gaai tussen
Nederlantfen de Veren^e Naties, maar
king'"wordf betrokkjui. Een commissie
de mogelijkheid
Uitspraak door de bevolkiiig. f rof. Ou
ziet met de heer Tilanus (CH) echter
geen mogelijkheid voor ee P cüe,ei_
sprek met Indonesië. De vn
der hield zich aan de uitspraak inde
troonrede, dat een dergelg^
wegens het stellen van voorwaartien
door Indonesië inderdaad onm g J
De fractievoorzitter van de sLagde
de Arbeid, mr. J. A.W. Burger,
er gisteren tijdens zijn rede bUk de
de Kamer, waar op A ,Tf„nPn over
algemene politieke beschoftNp fijn ver-
de rijksbegroting ^n,d "nwezigen aan
schillende malen m de aanw d
het lachen te brengen. Ook acMer^ae
regeringstafel werd er meer ond
geglimlacht. Beneden op de vuu y
mr. A. C. Beerman, minister- van Justly
tie, verder van links naar recht TOr
De Pous, van Economische za 'uen
E. H. Toxopeus van Binnenlands
de heer H. A. Korthals van VerlKeer
'Waterstaat, minister-president V
J. E. de Quay en mr. J. M. L. Th-J^is
E. de Quay en .nr. j. m. de
van O. K. en W. Met zijn rug naa
camera, rechts vooraan, mr. J. v. id
van Volkshuisvesting en Bouwnijve
Dr W J M. P. de Kort bezette gisteren
voor 'het eerst als voorzitter van de
K V.P.-fractie zijn plaats in het Tweede
Kamer-gebouw.
Dr. De Kort (KVP) ziet wel de moge
lijkheid, dat het wantrouwen wordt weg
gewerkt. Hij zag in dit plan vele posi
tieve kanten. Wordt het door de VN aan
vaard, dan is de deur voor de eenzijdige
overdrachtseis van Indonesië dichtge
daan. Hij wilde niets geloven van de
voorstelling van zaken, als zou het voor
stel ons daardoor juist de eeuwige
vijandschap van Indonesië op de hals
halen. Eeuwige vijandschap tussen vol
keren wordt niet door feiten ad hoe
bepaald. Dr. De Kort noemde dit „his
torische nonsens".
Het belangrijkste acht hij dat, wan
neer men eenmaal het zelfbeschikkings
recht, aanvaardt als het beginsel van
recht en orde in de wereld, de oplossing
van het conflict aan Indonesië is voor
behouden. Dat land zal het belang van
Nieuw-Guinea in de plaats moeten stel
len van zijn nationalistische gevoelens.
Hij ziet voor onze regering en vooral
voor de Nieuw-Guinea P.aad echter de
mogelijkheid om Indonesië dahrtoe loy
ale kansen te geven.
De verhouding van ons land tot Indo
nesië is voor liem een kwestie van
tweede rang. Herstel van de relaties
zou de KVP-fractie zeker op hoge prijs
stellen, maar zij is er zich van bewust,
dat de huidige generatie het ressenti
ment van de nietsvtfeedzame dekoloni
satie van Indonesië wel zal moeten dra
gen.
(Vervolg op pag. 9)
UTRECHT, 3 okt. De centrale raad
van beroep heeft vandaag de uitspraak
van het ambtenarengerecht in den Haag
vernietigd, waarbij het aan de heer
C. H. van der L. gegeven ontslag als
calculator bij de Staatsdrukkerij als on
juist, in casu te zwaar, werd geacht.
De heer v.d. L. had werkzaamheden
verricht voor particuliere drukkerijen,
waaraan de staatsdrukkerij werk had
uitbesteed. Een en andei is in strijd
met de ambtelijke voorschriften. Hem
was deswege dan ook ontslag verleend
met ingang van 6 mei 1960.
De centrale raad, opnieuw uitspraak
doende, verklaarde het beroep van de
heer v.d.L. tegen het hem gegeven ont
slag ongegrond.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 4 okt. De fractie
voorzitter van de K.V.P., dr. W. de
Kort, heeft gisteren bij zijn eerste
optreden in deze functie in de Twee
de Kamer zijn voorganger, prof.
Romme, in herinnering gebracht.
Diens verdiensten samenvattend zei
dr. De Kort: „Prof. Romme aarzelde
nimmer. Hij was overtuigd. Hij was
de sterke man. De waarde van Rom
me als christen-democratisch politi
cus was, dat hij het verstond tijd aan
eeuwigheid te binden."
Ook dr. Kortenhorst kreeg een ge
lukwens bij gelegenheid van zijn on
langs gevierd 12V2-jarig jubileum als
voorzitter van de Kamer. Dr. De
Kort heeft een gedegen betoog ge
houden, dat alle sporen droeg van
langdurige arbeid. Aan het slot, toen
hij al improviserend o.m. tegen mr.
Burger van leer trok, kwam ook zijn
gave in het vrije debat naar voren.
DEN HAAG, 4 okt. Rij het am
fibie-oefenkamp op Texel is gister
avond de eerste luitenant der mari
niers T, Nolles bij duikocfeningen ten
gevolge van een ongeval om het leven
gekomen.
Deze oefeningen werden gehouden als
sluitstuk van de opleiding tot kikvors
man. Naar de toedracht van het onge
val wordt thans een onderzoek inge
steld. Het slachtoffer was 24 jaar oud,
ongehuwd en afkomstig uit Breda.
SCHIPHOL, 4 okt. Dichte mist
heeft om twee uur vannacht het lucht
verkeer naar Schiphol lam gelegd.
Geen enkel toestel kon landen, ook
niet de drie po&tmaehines (twee uit
Loriden, een uit Zurich), die 's nachts
plegen te arriveren.
Twee DC-8-machines van de KLM
de een uit New York en de ander uit
Houston, weken vanochtend uit naar
Prestwick, waar ze vele uren op be
ter weer in Nederland moesten wach
ten. Een derde KLM-DC-8 die vanoch
tend om 8.40 uur hier had moeten aan
komen, was reeds bij vertrek uit .New
York vertraagd en bevond zich van
ochtend om tien uur nog boven de oce
aan. Ook het uitgaande luchtverkeer
ondervond hinder van de mist. Tot tien
uur vertrokken alleen kleinere toestel
len.
tflÜtjitiiinf
r
Dit kleine Egyptische meisje beseft gelukkig nog niets van de politieke gebeur
tenissen, welke haar ouders er toe noopten Syrië te verlaten en naar hun vader
land terug te keren. In haar handje houdt ze een (verbleekt) portret van Nasser.
(Van onze correspondent)
ARNHEM, 4 okt. Bijna vier weken
na hun ontsnapping zijn de zeven ge
vluchte bemanningsleden van de in In
donesië aan de ketting gelegde zeesleper
„Noord-Holland" vanmorgen in ons land
teruggekeerd. Eindelijk heeft men het
verhaal van hun ontsnapping, dat door
het IJmuidense bureau Wijsmuller zo
lang is „vastgehouden", nu kunnen ho
ren uit hun eigen mond. De directie
heeft hun zwijgplicht opgeheven en
belangrijk nieuws, dat echter juist na hel
opleggen van deze plicht wel werd ver
wacht hun ontslag ongedaan gemaakt.
In de nacht van 8 op 9 september zijn
de zeven bemanningleden in twee ploe
gen gevlucht van de „Noord-Holland",
die bij het eiland Pulu Sambu in de
Riouw-Archipel lag. Drie ervan verlie
ten het schip op een rubbervlot: ma
troos R. Versteeg (23) uit Haarlem en
de runners J. C. M. Handgraaf f19) en
W. C. Middelkoop <27) uit IJmuiden.
Peddelend met hun handen verwijderden
zij zich van het schip. Dat was vooral
voor Middelkoop een hachelijk avontuur:
hij kan niet zwemmen en het lekke vlot
zonk gaandeweg. Met „grote moeite wist
het drietal het rubbervlot niettemin drij
vende te houden. Tenslotte bereikte het
Singapore, zonder door de bemanningen
van Indonesische patrouilleboten die in
de omgeving van de Noord-Holland'
opereerden, te zijn opgemerkt.
De andere vier, de Rotterdamse chef
runner M. Pronk (47), matroos onder de
gage A. Florie (17) uit Haarlem en dek
jongen A. Hartenhof (17) en koksmaat
R. Basjes (17) uit IJmuiden zijn met een
motorsloep gevlucht, eveneens onopge
merkt. In Singapore hebben de zeven
man elkaar weer ontmoet. Vandaar is
via consulaire bemiddeling voor hen
passage geboekt op het Italiaanse pas
sagiersschip „Roma", dat hen van Sin
gapore naar Genua heeft gebracht. Daar
zijn zij gisteravond op de trein naar Ne
derland gestapt.
Runner Middelkamp zei: „Wij hebben
allemaal de gélégenheid gehad om te
ontsnappen, maar waarschijnlijk durf
den de anderen niet". De chef-runner
voegde cjaaraan toe: „Wat wij hebben
gedaan, vind ik normaal".
In Genua had de heer Pronk gehoord,
dat alle zeven gevluchte bemanningsle
den door de N.V. Wijsmuller waren ont
slagen, maar vanmorgen bleken zij dat
allemaal laconiek op te vatten. Een
van hen vertelde, dat zij genoeg vertrou
wen hadden in de maatschappij, dat alles
weer zou goed komen- Vertrouwen, dat
dus niet is beschaamd. Met een auto van
de N.V. Wijsmuller zijn zij vanmorgen
naar IJmuiden teruggegaan. In Arnhem,
waar zij in een hotel naast het station
achter gesloten deuren ontbeten, ver
brak de heer Arthur Wijsmuller eerst an
derhalf uur na hun aankomst de zwijg
plicht.
De Canadese minister drong aan op
een spoedige tussentijdse regeling van
de kwesties betreffende opvolging van
Hammarskjöld en op uitbreiding van de
Veiligheidsraad en andere V.N.-Iichamen
om een „billijke vertegenwoordiging"
van alle gebieden te verkrijgen.
De afgevaardigde van Pakistan, Sir
Mohammed Zaffrullah-Khan, verklaar
de met betrekking tot Berlijn, dat ener
zijds „bestaande overeenkomsten nauw
lettend moeten worden nageleefd", maar
dat anderzijds „het vasthouden aan sta
tische posities vooruitgang belemmert
en een bron van wrijving en conflic
ten wordt." Hij bepleitte voorts spoedi
ge behandeling van het agendapunt over
het staken van proeven met kernwa
pens.
BERLIJN. De burgemeester van
West-Berlijn, Willy Brandt, heeft giste
ren gezegd dat het westen de vernieti
ging van de muur tussen Oost- en West-
Berlijn dient te eisen bij onderhandelin
gen met de Sovjet-Unie. Brandt zei
dat hij b(j onderhandelingen over de
kwestie-Berlijn steeds zou hameren op
de muur. „Zelfs al zou ik niet kunnen
hopen op het neerhalen ervan," voegde
hij eraan toe, „maar op deze wijze
zou de schijnwerper gericht blijven op
de Russische verantwoordelijkheid voor
de onmenselijke consequenties van de
muur." Brandt gaf toe dat er West-
berlijners uit de stad waren getrokken
sinds de afsluiting der sectorgrenzen
door de communisten. H(j zei dat in
de week na de 13de augustus ongeveer
2.000 Westberlijners naar West-DuitsJ
land waren verhuisd, maar dat het ge
middelde thans tussen de 700 en 1600
per week bedraagt. Hiertegenover staat
dat er zich ongeveer 500 Westduitsers
per week in West-Berlijn vestigen. De
Westerse sectoren tellen ongeveer
2.250.000 inwoners.
Over (le economische toestand zei
Brandt dat West-Berlijn nog steeds zou
kunnen worden ontwikkeld tot Duits-
lands grootste en modernste industrie
stad en ook de rol kan blijven spelen
van groot cultureel centrum. Dit hangt
van drie factoren af, aldus Brandt: 1.
dat de geallieerde troepen er blijven, 2.
de vrije toegangswegen tot de stad wor
den beschermd, en 3j de vrijheid der
Westberlijners wordt gegarandeerd. Hij
verklaarde zich ertegen dat de Ame
rikaanse, Britse en Franse troepen zou
den worden Vervangen door een troe
penmacht van de V.N.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken in Den Haag had de ambassade
in Moskou officieel doen weten, dat con
tact met de beklaagden mogelijk zou
zijn. Voorts dat het Oekraïense ministerie
van Justitie een raadsman heeft toege
voegd aan de Nederlanders en dat
Evert Reydon en Lou de Jager daar
mee akkoord waren gegaan.
Do heer Polak ontmoette gistermid
dag de Oekraïense vice-minister van Bui
tenlandse zaken, die zei het te betreu
ren, dat eerstgenoemde zo laat kwam,
waardoor het, gezien het feit dat het
proces vanochtend zou beginnen, onmo
gelijk werd Reydon en De Jager alsnog
te bezoeken. De bijzonderheden van de
tenlastelegging zou de Nederlandse ver-
tegenweordiger eerst vanochtend, tijdens
het proces, in handen krijgen.
De Nederlandse autoriteiten hebben
sinds de arrestatie van Reydon en De
Jager bekend werd voortdurend met
klem verzocht een vertegenwoordiger
van de Nederlandse ambassade in Mos
kou contact te laten opnemen met de
verdachten. Dat is tot gisteren, ondanks
de toezeggingen daartoe, niet toege
staan.
Een Russische woordvoerder heeft
de journalisten die in verband met het
proces naar Kiev zijn gegaan meege
deeld, dat het proces waarschijnlijk tot
donderdag zal duren. De journalisten
werd geen afschrift van de aanklacht
verstrekt.
Het regeringsorgaan „Izvestia"
schreef gisteren dat Reydon en De Ja
ger voor hun vertrek naar de Sovjet
unie een gedegen spionage-opleiding heb
ben ontvangen van een Nederlandse
ag'ent, Van Maurik, een Amerikaan, Kap,
en een derde man, Otto. Reydon en De
Jager zouden als zeeman reeds eerder
China en de Sovjetunie hebben bezocht.
In het verhaal, dat het blad aan de
twee Nederlanders heeft gewijd en dat
een halve pagina beslaat, wordt een
gedetailleerd verslag gegeven van de
reis die zij volgens de Russen in opdracht
van de NAVO hadden ondernomen. Zij
zouden, zoals reeds eerder was gemeld,
foto's hebben genomen en aantekeningen
hebben gemaakt over de plaatsen waar
zich vliegvelden en militaire installaties
in Rusland bevinden.
„Izvestia? berichtte dat Reydon zelfs
een codenaam had. „Reinders", en dat
De Jager ook op reizen naar China spio-
nagefoto's had genomen. Volgens het
blad hadden agenten van de Amerikaan
se inlichtingendienst van wie een
een vergiftige naald, verpakt in een leren
etui, in zijn stropdas verborgen zou
hebben de reis van Reydon en De
Jager helpen voorbereiden.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 4 okt. Het hevige
onweer dat gisteren tijdens de middag
uren boven een deel van Friesland woed
de, heeft bij Wartena twee mensenlevens
geëist. Het waren de 60-jarige veehouder
Sytze Jonker en zijn 20-jarige zoon Wyfze
die in het land dodelijk door de bliksem
werden getroffen. Een andere zoon van
de veehouder, de 15-jarige Tjeerd, werd
ook door de bliksem getroffen maar niet
gedood. Hij werd gewond en raakte be
wusteloos. Toen hij enige tijd later weer
bij kennis kwam zag hij kans de boerde
rij te bereiken. De ^veehouder zelf was tij
dens het onweer niet op het land werk
zaam, maar hij was naar zijn zoons ge
gaan om hen te waarschuwen dat zij
thuis moesten komen.
Sinds 13 augustus, do sluiting van de
grens tussen Oost- en West-Berlijn, zijn
1.147 Oostduitsers, onder wie 107 leden
van de volkspoiitie, naar het Westen uit
geweken, aldus heeft de Westberiijnse
politie meegedeeld.
Twee van de assistenten zouden uit
Rusland en Amerika moeten komen, de
andere drie zouden afkomstig moeten
zijn uit landen die buiten de grote blok
ken lagen.
De landen die voorstander zijn van
Hammarskjölds plan hebben v oorgesteld
dat een van hen uit Afrika zou komen,
een uit Azië en de derde uit Zuid-Ame-
rika. Volgens sommige afgevaardigden
is het een ernstig tekort dat geen plaats
is ingeruimd voor een Westeuropeaan,
Advertentie
PIJNSTILLER
Verwachting tot donderdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Veranderlijke bewolking met
slechts hier en daar enige regen. In
de nacht en ochtend plaatselijk mist.
Ongeveer dezelfde temperaturen.
Donderdag:
Zon: 6.46-18.10 Maan: 1.57-16.45
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 4 okt. Voornamelijk
langs de lijn Leeuwarden - Meppel -
Zwolle - Apeldoorn heeft gisteren een
langdurig onweer gewoed, van 's mor
gens negen tot 's avonds zes uur; daar
bij viel in Hattem 61, in Zwolle 57, in
Apeldoorn 45 en in Leeuwarden 36 mm
regen. Het hogedrukgebied bij Polen
breidt zich verder naar het westen uit,
zodat men geleidelijk meer opklaririgen
kan verwachten. De temperatuur zal
daarbij boven normaal liggen en ook
morgen, na het optrekken van de plaat
selijke miSt, tot 17 a 18 graden stijgen.
station
Jen Heidei
fpenburg
Vüssingen
Eeide
Oe Bilt
Twente
ïiindhoven
Zn-Limburg
Stockholm
Oslo
Londen
Airsterdam
Brussel
Panl»
Bordeaux
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Geneve
Wenen
[nnsbrück
Athene
Rome
Madrid
Lissabon
max
min.
Weer
temp
temp
aeersl.
gisteren
34 u ur
geh. bew.
16
14
1
mist
17
8
1
mist
18
12
6
regen
14
12
2
mist
16
11
1
mist
15
14
3
mist
16
12
1
regen
16
14
1
geh. bew.
14
10
0
geh. bew.
14
11
0
zw. bew.
17
13
0
mist
16
10
1
mist
15
12
15
regen
19
12
0.1
zw. bew.
21
8
0
zw. bew.
20
9
0
zw. bew.
20
10
0
mist
20
7
0
mist
19
10
0
geh. bew.
21
9
0
zw. bew.
14
11
2
light bew.
26
9
0
orflbew.
27
19
0
zw. bew.
24
15
3
half bew.
23
10
0
licht bew.
24
15
0
(Advertentie)
KOLENHAARDENSHOW T/M 7 OKTOBER IN HET GROOTHANDELSGEBOUW
ZAAL 7 EN 8. 2e VERD. (LIFT EN TRAP) DAGELIJKS 10-1.0 UUR
Keuze uit meer dan 135 typen van 27 betaamde fabrikanten
