E „Vele Indonesiërs pro-Nederlands" Noord-Holland emannmg werd goed behandeld Maar reis naar Singapore was bepaald geen plezier Rijksoverheid volgt een discriminerende Tal van Brabantse gemeenten cultureel nog „onontwikkeld" Gevallenen „Oranje-hotel" in Scheveningen herdacht Bevolking groeit sneller dan rijksdienst voorzag Jubilaris in V leer en stenen Motorrijder bij botsing dodelijk verongelukt Politieke partijen achter plan-Luns Zeven Duitsers gearresteerd Benoemingen bisdom Rotterdam Kolendamp eist twee levens Lectric Shave Nederland deed in oorlogstijd zeer veel goeds" Randstad blijft achter bij ramingen Zieke militair - alleen thuis - meegenomen naar kazerne In Nieuw-Guinea Belgische Elisabeth voor Chinese Muur Buiten-Mongolië en V.N. TSJANG KAI-SJEK DRAAIT WAT BIJ Verdacht van diefstal en oplichting Hiswa en Goed Kamp gaan samen Grote expositie in het voorjaar in R.A.I. BURGEMEESTER VAN GILZE-R1JEN: Dodelijke val Wijdingen WILLIAMS iwmm. Nederland in het jaar 2000: twintig miljoen inwoners Arts gaat eigen machtig ivoning in Mr. Luns naar New York Goodwill N.-Guinea- plan niet afmeten naar stemmen in VN" J. L. Theeuwes MAANDAG 16 OKTOBER 1961 5? Dekpassagiers U KUNT ZICH SCHONER UITSCHEREN MET UW ELECTRISCH SCHEERAPPARAAT... als U vóóraf Lectric Shave pre-shave lotion gebruikt! (bon Zend proefflacon voor 1~ï mPlasftic-'Vaten PLASTSG-VERKOOPKANTOOR iedere dikte, elkeljnaat bouw- en meubelplaat (Advertentie) DEDEMSVAART, 16 okt. Gister middag is de 49-jarige A. Leunge uit Westerbork verongelukt ter hoogte van do buurtschap „do Pol" op de provin ciale weg van Balkbrug naar Dedems- vaart. Toen een voor hem rijdende per sonenauto plotseling linksaf sloeg kwam de heer Leunge met zijn motorfiets met de auto in botsing. Daarna ramde hjj een lichtmast; hjj is ter plaatse over leden. UDENHOUT Een verkeersongeval heeft hier zaterdag het leven geëist van de 19-jarige mej. C. A. M. Bouwens. Zij stak de weg over voor haar ouder lijke woning om een boodschap te doen, maar zij keerde even later terug en stak voor de tweede maal over, nu echter zonder uit te kijken. Zij werd toén door een personenauto gegrepen en zo zwaar gewond, dat zij na korte tijd overleed. IJLST Zaterdagmiddag is de vijf tien-jarige lyceïst De Jong uit Oudega, bij het passeren van een vrachtauto, verongelukt. De jongen fietste achter een bromfietser die uitweek voor de auto Hij viel en kwam in aanraking met de vrachtwagen. Hij was vrijwel op slag dood. HOLLANDIA 16 okt. (ANP) Drie politieke partijen in Nieuw-Guinea, de Pong (Partai Orang-de Partij der Nieuw- guineanen), de Epang (Eenheidspartij Nieuw-Guinea) en Parsepp (Verenigde Partij van papoea-jongeren) hebben za terdag via de resident van West-Nieuw- Guine, van Bodegom, een motie aange boden aan gouv emeur Platteel. Deze partijen verklaren zich daarin akkoord met de inhoud van het voorstel van minister Luns in de VN. Zij zeggen het volste vertrouwen te hebben in het be leid van de Nederlandse regering, dat er op gericht is het zelfbeschikkings recht van de Papoeas te garanderen. De motie was ondertekend door Jo- han Ariks, voorzitter van de Pong, Lo- dewijk Mandatjan, voorzitter van de Epang, en Johan Wamaen, voorzitter van de Parsepp. PA TALING, 16 okt. (UPI) De Koningin-moeder Elisabeth van België heeft gisteren met haar gevolg een be zoek gebracht aan de grote Chinese Muur bij de heuvel van Pa Taling, in de buurt van Peking. De Belgische vor stelijke gast maakte verscheidene foto's van Chinese kinderen, die met een groep toeristen eveneens de muur bezochten. Baron en barones Allard, uit het ge volg van koningin Elisabeth, beklom men het hoogste punt van de muur en brachten haar vervolgens verslag uit over het landschap, dat zij konden over zien. Daarna ging het vorstelijk gezel schap naar het mausoleum van de kei zers van de Ming-dynastie (1366-1644). De gaten werden daarbij begeleid door Vang Shoeo, lid van het Chinese vre- descomité. TAIPEH, 16 okt. (AFP) President Tsjang Kai-sjek van nationalistisch China heeft besloten „een soepeler hou ding" aan te nemen wat de eventuele toelating van Buiten-Mongolië tot de V. N. betreft, zo heeft men in welingelich te kringen te Taipeh vernomen. Het ministerie van buitenlandse zaken van nationalistisch China had al lang ge leden aangedrongen op een minder star re houding, maar Tsjang Kai-sjek had zich daartegen verzet. Hp schijnt van'/j gedachten te zijn veranderd na een on derhoud met de nationalistisch-Chinese ambassadeur in Washington, die vrij dag voor overleg naar Formosa is te ruggeroepen. Algerije Twaalf militairen van de Algerijnse verzetsbeweging, die in de strijd tegen de Fransen ernstige ver wondingen hebben opgelopen, worden woensdag in de V.S. verwacht, waar zij op kosten van de Amerikaanse ver eniging van oorlogsinvaliden zullen jvórden behandeld. (AFP). (Vervolg van pag. 1) „Wij zijn in dat kamp", aldus de werktuigkundige, „uitzonderlijk goed behandeld. We beschikten over een zwembad en waren beslist geen gevan genen. hoogstens gedwongen gasten. We kregen het lekkerste eten en konden bestellen wat we wilden; ook mochten we gaan en staan waar we wensten." Geregeld was de groep dan ook naar Buitenzorg geweest. Op die tochtjes werd zij wel begeleid door een mari nier, „maar dat was niet ter bewaking, alleen ter bescherming. Men kon niet weten of er misschien Indonesiërs zou den zijn, die ons, Nederlanders, zouden willen lastig vallen". Van dit laatste had hij daar overigens nooit iets gemerkt. „Integendeel, van hoog tot laag is de bevolking er pro- Nederlands. Zjj zou gelukkig zijn als de Nederlanders weer terug zouden ko men, want zij ziet immers wel hoe slecht het nu gaat. Wij hebben er in die zestien dagen ontzaglijk veel vrien den gemaakt, niet alleen in de kam pong, maar ook onder dè intellectue len." Op 26 september Edelenboscn werden kapitein en stuurman Meyer uit het bungalowkamp gehaald en per auto naar Djakarta overgebracht. Er bleven in het kamp toen nog achttien bemanningsleden. Dezen zijn vorige week op een Indonesisch schip naar Singapore gebracht, waar men hen vrij liet. „Aan boord had den we goed eten," zei de heer Roos, „maar we waren dekpassagiers en moesten zonder behoorlijke slaap- accommodatie drie dagen in de open lucht doorbrengen." De heer Roos kreeg als enige van bureau Wijsmuller gelegenheid vrijwel terstond naar Nederland terug te keren omdat zijn in Scheveningen wonende moeder ernstig ziek is. Het bureau heeft de overige bemanningsleden in Singapo re gehouden opdat zij de sleepboot naar Nederland konden terugbrengen voor het geval Indonesië het schip zou vrijgeven. Tot slot vertelde de heer Roos nog, dat de verzegelde NAVO-voorschriften van de „Noord-Holland" niet waren vernietigd. „Zij zijn in de kluis blijven liggen en kunnen dus nu in handen van de Indonesiërs zijn gekomen." Hij doel de op de voorschriften die alle schepen uit NAVO-landen vergezeld meekrijgen en waarin de gezagvoerder kan lezen wat hem te doen staat in geval van het plotseling uitbreken van een oorlog. Dat de scheepvaart-attaché van het Indonesische consulaat-generaal in Singapore, dan wel de consul zelf, de Nederlandse autoriteiten van tevoren zou hebben gewaarschuwd niet met de „Noord-Holland" Indonesische wate ren binnen te varen, had de heer Roos nog niet eerder vernomen. Vrijdag is dit meegedeeld door een woordvoerder van het consulaat in Singapore. Tijdens het proces in Djakarta kwam deze waarschuwing ter sprake. MAASTRICHT-WEERT, 16 okt. De afgelopen dagen zijn in Limburg in to taal zeven Duitsers aangehouden, ver dacht van oplichting, respectievelijk diefstal. Drie van hen werden reeds ge ruime tijd door Interpol gezocht. De rijkspolitie te Nuth heeft de laatste drie Duitsers gearresteerd. Tot het drie tal een vierde lid van de groep, een Griek, vertoeft nog in West-Duitsland behoort een zeventienjarig meisje uit Rüsselsheim, dat ongeveer een half jaar geleden van huis wegliep en sindsdien onvindbaar was. De andere twee zijn een 23-jarige jongeman uit Trier en een 33-jarige inwoner van Koblenz. De man uit Trier, die werd gezocht wegens ondermeer oplichting in Nederland, België, Duitsland en Luxem burg, en het meisje zijn aan de Duitse politie overgegeven. Da derde gearres teerde wordt nog door de Nederlandse politie aan de tand gevoeld. De politie te Weert heeft een viertal Duitsers aangehouden, die verdacht worden van diefstal van auto's en geld. Gearresteerd zijn 3 inwoners van Duisburg, resp. zeventien, negentien en vierendertig jaar oud, en een 28- jarige vrouw uit Hamburg. Zij zouden zich hebben schuldig gemaakt aan de diefstal van een auto te Weett, Am sterdam, Eindhoven, Duisburg en Wesel. In de nacht van 8 op 9 oktober zou dit viertal bovendien een inbraak heb ben gepleegd bij een juwelier in Eind hoven, waarbij voor een waarde van on geveer f. 4.000 is ontvreemd. Het groot ste gedeelte van de buit is inmiddels-in Apeldoorn en in Duitsland achterhaald ook zijn vier van de vijf gestolen auto's terecht en aan de eigenaars teruggege ven. In Duitsland is voorts nog gearres teerd een twintigjarige jongeman uit Duisburg, die wordt verdacht van he ling. Een van de vier is reeds voor de officier van justitie te Roermond ge leid. (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 14 okt. De grote wa tersporttentoonstelling „Hiswa" en de nationale kampeer- en caravantentoon stelling „Goed Kamp" zullen het ko mende voorjaar voor het eerst gezamen lijk georganiseerd worden en wel in het nieuwe RAI-gebouw in Amsterdam. De ANWB kondigt aan, dat het een „waarlijk gigantische expositie zal wor den, enig in Europa". Alle toeristische facetten van de recreatie in de open lucht zullen er de aandacht krijgen. De Hiswa en Goed Kamp, die beide voor de tiende keer gehouden zullen worden, hebben de laatste keer respec tievelijk 75.000 en 60.000 bezoekers ge trokken. Op een gisteren gehouden ver gadering is de beslissing om beide ex posities onder één dak te houden aan de exposanten voorgelegd. Deze belang hebbenden hebben er hun instemming mee betuigd. ROTTERDAM, 16 okt. (KNP) In verband met zijn werkzaamheden voor het St. Willibrord-apostolaat en daarmee verbonden activiteiten heeft mgr. M. A. Jansen, bisschop van Rotterdam, aan H. L. J. K. Sondaal, eervol ontslag ver leend als rector van huize „Duinzigt" te Oegstgeest, als hoofdredacteur van de „Analecta" van het bisdom Rotter dam, als hoofdredacteur van Sursum Corda van het bisdom Rotterdam, en als dekenaal redacteur van Sursum Corda van het district Leiden en tot zijn opvolger in deze functie benoemd Tli. van Vugt die pastoor was te Haastrecht. Tot pastoor te Haastrecht is benoemd L J. A. Boomgaard, die pastoor was te Vlaardingen-H. Willibrordus. Tot pastoor te Vlaardingen-H. Willi brordus is benoemd P. E. J. Bottelier, die pastoor was te Lisse-H. Engelbe waarder; tot pastoor te Lisse-H. Engel bewaarder W. J. A. Mulder, die pastoor was te Dordrecht-H. Bonifacius; tot pastoor te Dordrecht-H. Bonifacius de hoogeerw. heer Th. J. Hilhorst, deken van Dordrecht en tot nu toe pastoor van Zwijndrecht. Deze blijft tevens deken van het dekenaat Dordrecht. Tot pastoor te Zwijndrecht is benoemd Th. J. M. Ruiter, die kapelaan was te Rotterdam-H. Antonius abt. (Van onze correspondent) GILZE, 16 okt. De burgemeester van Giize-Rüen, mr. E. L. H. M. van Mierlo, heeft bij gelegenheid van de ope ning van het gemeenschapshuis alhier scherpe kritiek geleverd aan het adres van de rijksoverheid. Hjj deed dit in het bijzijn van de loco-secretaris-gene- aal van het ministerie van Maatschap pelijk Werk, dr. P. C. J. van Loon, die de opening van het tot gemeenschaps huis verbouwde herenhuis had verricht. Burgemeester Van Mierlo wierp zich op als „woordvoerder" van een „groot aantal Brabantse gemeenten" toen hij zei dat de overheid op het gebied van de financiële hulpverlening tot stich ting van culturele centra en gemeen schapshuizen een discriminerende poli tiek volgt. „Ik kan nog altijd niet begrijpen", al dus de burgemeester, „dat op dit ter rein nog steeds met twee maten wordt gemeten, dat Depaalde gemeenten vroeger heetten ze onontwikkeld, tegen woordig probleemgebied het geld met karrevrachten krijgen aangereden en gemeenschapshuizen met complete schouwburgen kunnen bouwen. Die ge bieden genieten de bijzondere belang stelling van de overheid. Daar is niets op tegen zo lang het gaat om het aan brengen van structurele verbeteringen enzovoorts, voorzover zij daarin achter gebleven zijn. Die plaatsen hebben wel een duwtje nodig," aldus de burgemees ter. „Maar wanneer het aankomt op het gebied van culturele outillage, zijn tal van Brabantse gemeenten nog onont wikkeld. bijvoorbeeld Etten, Üden en Cuyck." De totstandkoming van het gemeen schapshuis en de modernisering van de bioscoopzaal hebben zeer veel voe ten in de aarr'e gehad. Tot het rijk plotseling voor een „suprise" zorgde (Van onze correspondent) BAARLO (Limburg), 16 okt. Ten gevolge van kolendampvergiftiging is hier de 73-jarige M. van Knippenbergh om het leven gekomen. Toen een van zijn gehuwde dochters gistermorgen eeu bezoek aan haar ouders wilde bren gen, trof zij haar vader dood op bed aan, terwijl ha„r moedei in bewuste loze toestand verkeerde. Deze vrouw is overgebracht naar het ziekenhuis in Venlo. WIJCHEN Gisteren is de 52-jarige mevr. Chr. Roelofs-Hellegers ais gevolg van kolendampvergitfiging om het le ven gekomen. Haar man 1* overge bracht naar een ziekenhuis te Nijme gen. Zijn toestand is zeer ernstig. in de vorm van een financiële bijdrage voor het gemeenschapshuis èn het daarnaast gelegen clubgebouw. Dr. Van Loon, die opnieuw het woord had gevaagd, wilde mogelijk misverstand als zou de rijksbijdrage via zijn per soonlijke tussenkomst zijn verkregen, bij voorbaat uit de weg ruimen. „Dit zou hierop neerkomen," zo zei hij „dat het mogelijk is hogere ambtena ren in Den Haag te bewegen bepaalde wensen te vervullen en dat is beslist niet waar." Wat de kritiek op het subsidiebeleid van het departement betreft, liet dr. Van Loon het bij: „Het ministerie heeft dringende redenen om de huidige gëdragslijn te volgen." Wel liet hij mer ken dat hi) over een en ander met de burgemeester binnenskamers nog wel van gedachten wilde wisselen. KOUDEKERK A/D RIJN. 16 okt. Zaterdagmiddag is de 11-jarige Johan nes Franken hier om het leven ge komen toen hij met enige vriendjes aan het spelen was in een in aanbouw zijnde fabriek. Hij viel van tamelijk grote hoogte op een betonnen vloer, waarna hij onmiddellijk overleed. DEN BOSCH, 16 okt. Mgr. W. Beckers heeft gisteren in de kapel van het klooster der Paters van de H. Geest te Gemert de H. Priesterwijding toege diend aan de eerw. fraters Gerardus van Rooyen, Adrianus Tijssen. Petrus Beunen, Mattheus Otterloo, Wilhelmus Graat en Everardus Nass. (Advertentie) Doe enkele druppels Lectric Shave op Uw gezicht en Uw shaver scheert 10 x beter en sneller zonder dat U harder hoeft te drukken... zonder ingewikkelde scheermethode... Want Lectric Shave is een zeer speciale vinding van Williams - een der grootste specialisten ter wereld in toilet-artikelen voor mannen. Lectric Shave richt de baardharen op smeert de huid verwijdert transpiratie jweek. Hierbij ingesloten 30 cents I I aan postzegels voor verzendkos-1 ten etc. I NAAM ADRES: PLAATS: iZend deze bon aan Kuypers&Co. |N.V„ Postbus 9002, Amsterdam I Afd. no. TM- 6 DEN HAAG, 16 okt. In <le strafge vangenis te Scheveningen hebben zater dag de oud-gevangenen en nabestaan- De kranslegging bij het monument in de buitenmuur van de gevangenis in Scheveningen. DEN HAAG, 16 okt. In het zojuist verschenen verslag over I960 van de rijksdienst voor het nationale plan wor den hogere ramingen voor de bevolkings groei in de eerstkomende decennia ge geven, dan indertijd zijn opgenomen in ■ie nota inzake de ruimtelijke ordening. Cijfers over de jaren 1950-1960 zvjn in middels beschikbaar gekomen. Hieruit blijkt, dat de werkelijke groei aanmer kelijk groter is geweest dan de ramin gen waren. Bij het voortgaan van deze ontwikkeling zal het in de nota genoem de getal van veertien miljoen inwoners in 1980 worden overtroffen. Globale be cijferingen van de bevolking omstreeks het jaar 2000 leiden tot een raming van achttien a twintig miljoen, een cijfer dat reeds nu bij het bepalen van het ruimtelijke beleid verdient in gedachten te worden gehouden, „ook al Iaat het zich nog niet in een ruimtelijk plan ver talen". Ui; ie cijfers over de werkelijke groei in de periode 1950-1960 is gebleken, dat deze groei in het westen achterblijft bij de raming, terwijl die van de andere landsdelen tezamen daar in toenemende mate boven uitgaat. Het verschil op 31 decemoer 1960 'voor het westen 48.000, voor overig Nederland 274.000) ligt dus boven do raming, omdat de totale lands- bevolking in het beschouwde tijdvak sneller is gegroeid. In de landsdelen buiten het westen lopen het zuiden en het oosten hoger uit; de groei in het noorden en het zuidwesten blijft daarentegen iets be neden de raming. In het westen te kent zich een belangrijke verschuiving af tussen de randstad en het overige westen: de groei v-an de randstad blijft achter bij het geraamde verloop, die van het overige (in hoofdzaak Advertentie) Inhoud 30 liter. Met schroefsluiting. Uit voorraad leverbaar. Pracht kwaliteit. Ongelooflijk laag in prijs. Vraag heden nog bemonsterde offerte. „U heeft het in de gaten - één adres voor plastic-vaten". Ook leveren wij prompt: flessen, /erry-cans en faecaliën-vaten. Herenstr. 16-Tel. 070-11.13.80-Den Haag „De concurrent van de concurrent" „landelijk") westen gaat daar boven uit. Van de bevolkingsgroei in 1960 in het westen (56.600 personen) kwamen slechts 30.500 of 53,9 pet. voor rekening van de randstad en 26.400 of 46,1 pet. voor rekening van het „overige westen". Dit laatste percentage is tijdens de af gelopen tienjarige periode snel gestegen en bedroeg over 1960 het dubbele van dat in 1951. Bij de randstad treft de geringe groei van de grote steden (althans van de cen trumgemeenten) met daartegenover een sterke ontwikkeling van de randgemeen ten van het overige westen en van de agglomeratie Amersfoort-Heuvelrug. den van gevangenen van het „Oranje hotel" hun jaarlijkse herdenking gehou den. Velen verzamelden zich op de bin nenplaats van het geitouw, rondom het monument ter nagedachtenis van hen die vielen. Onder de aanwezigen bevon den zich de voorzitter der Eerste Kamer, Mr. J. A. Jonkman, de vice-voorzitter van de Raad van State, prof. dr. L. J. M. Beel, de particuliere secretaresse van prinses Wilhelmina, mej. J. C. M. M. Geldens en de minister van Justitie, mr. A. C. W. Beerman. De voorzitter van de stichting „Oran je-hotel", prof. mr. R. P. Cleveringa, hield een toespraak, waarna allen staan de het Onze Vader baden. Terwijl pad vinders de Nederlandse vlag hesen zong men het eerste couplet van het Wilhel mus. Zwijgend verzonker begaf het ge zelschap zich in optocht naar de „Doden cel 601". Terwijl de donkere tonen van de Bourdonklok over de Waalsdorper- vlakte gonsde, brachten velen 'een stille bloemenhulde bij de cel en bij het ge denkteken dat in de buitenmuur van de gevangenis is aangebracht. Tijdens de middagsamenkomst in het Kurhaus tekende prof. Cleveringa pro test aan tegen geringschatting van de Nederlandse prestaties en offers in oor logstijd. „Ongeacht de 16.000 doden door verhongering en de slachtoffers in Indo nesië, heeft ons land in verhouding tot de bevolkingsomvang elf maal zoveel do den te betreuren als de Verenigde Sta ten, drie maal zoveel als Engeland en tweeëneenhalf maal zoveel als Frank rijk". (Van onze correspondent) HENGELO, 16 okt. Een militair» arts en een hospitaalsoldaat van de Apeldoomse Willem IH-kazerne hebben hier vorige week een zieke militair ui* zijn ouderlijke woning meegenomen, zonder zijn ouders te waarschuwen nadat zij het hnis, waarin behalve de zieke niemand aanwezig was, eigen machtig waren binnengegaan. De twintigjarige Fred Westerhof, dienstplichtig zeemilicien, was tijdens het weekeinde toen hij met verlof in Hengelo was, ziek geworden en niet naar zijn onderdeel teruggekeerd. Zijn ouders verwittigden zijn commandant hiervan maandag. Enige dagen later kwamen een arts en een soldaat met een ambulancewagen uit Apeldoorn naar de woning van het gezin Westerhof aan de Hengelose Langerlermaatweg. Zij trof fen niemand thuis maar zagen wel een deur open stcu:n. In de woning von den zjj na enig ztreken de kamer, waar de zeemilicien ziek te bed lag. Even later kwam diens jongste zusje thuis. De arts verzocht haar, de uniformkle- ding van haar broer te pakken. Toen het meisje deze niet kon vinden, kreeg de zieke militair het bevel zei zijn uni form te pakken, zich aan te kleden en mee te gaan. Voordat zijn moeder, die de woning even voor enige boodschap pen had verlaten, was teruggekeerd, was de ambulancewagen reeds met haar zoon naar Apeldoorn onderweg. 99 PARAMARIBO, 16 okt. De confe rentie van ambassadeurs op het weste lijk halfrond is geëindigd. Minister Luns, die als voorzitter optrad, heeft meege deeld dat „het een vruchtbare gedach- tenwisseling is geweest". De bewinds man reist vandaag naar New York ter bijwoning van een vergadering van de VN. Hij heeft medegedeeld dat het niet onmogelijk is dat hij later weer naar New York reist, wanneer het agenda punt „dekolonisatie" aan de orde komt. Over het Nederlands voorstel aan de VN inzake Nieuw-Guinea zei minister Luns dat de Nederlandse regering met voldoening kennis heeft genomen van het standpunt van Niger. De minister voegde hieraan toe, dat hem op een eer dere bijeenkomst met de Brazzaville-lan- den was gebleken, dat deze enthousiast waren voor het Nederlandse voorstel. Mr. Luns legde er nogmaals de na druk op, dat het Nederlandse initiatief door een zeer groot aantal landen met instemming is begroet. Hij achtte het echter mogelijk dat enkele landen toch tegen het voorstel zouden stemmen. „Daarom moet de goodwill die Neder land met het voorstel heeft bereikt, niet worden afgemeten aan het aantal voorstemmers". (Advertentie) oor de N.V. Van den Heu- vel's Steenfabrieken te Rijen is 1961 een veelvou dig jubileumjaar; het be drijf bestaat negentig jaar, het is veertig jaar in handen van de familie Theeuwes, de heer Fles- keus is veertig jaar president commissaris, de heer J. F. Theeu wes is 25 jaar gedelegeerd com missaris en de heer J. L. Theeu wes is 25 jaar directeur. Helaas heeft men het officiële feest al twee keer moeten uitstellen in verband met familie-omstandig heden, maar het personeel heeft toch onlangs het directeurs jubi leum gevierd. De heer J. L. Theeuwes is bij die gelegenheid tot ridder in de orde van St. Sylvester benoemd; hij was al ridder Oranje Nassau en officier in de orde van Leopold II van België. Deze laatste onderschei ding heeft hij gekregen voor zijn verdiensten voor de Antwerpse haven. Zijn relaties daar komen echter niet voort uit zijn functie van steenfabrikant, maar uit die van leerlooier; hij is in het leer begonnen en daar heeft hij al een gouden jubileum achter de rug. Leer en stenen hebben niet zo veel met elkaar te maken, maar de heer Theeuwes schrok in 1936 toch niet voor het steenbedrijf terug. „Het was allemaal een kwestie van goed personeel hebben en goed georganiseerd zijn", zegt hij zelf. „Ja, maar ook van durf en zakelijk inzicht", vult zijn zoon L. Theeuwes aan. Hij gaat de directeursfunctie over nemen en zijn broer heeft de leiding gekregen van de leerfabriek. Maar ze vallen allebei nog graag terug op hun vader, een geboren organisator en zakenman, die in Rijen zijn kwa liteiten volop bewezen heeft. De gemeente heeft aan zijn lijst van onder scheidingen onlangs het ereburger schap en de zilveren legpenning toe gevoegd. In de plaatselijke gemeenschap vervult hij diverse functies; hij is o.a. voorzitter van Rijens Industrieel Contact. Verder is hij bestuurslid van de R. K. Werkgeversvereniging in de Brabantse Steenindustrie en (wrnmissaris van de N.V. Steenhandel „Noord-Brabant". Deze laatste functie blijft hij in de toekomst nog vervullen. Verder blijft hij gedelegeerd com missaris van de looierij. „Zich terugtrekken" is voor de heer Theeuwes een relatief begrip. Hij geniet van het zakenleven, dat blijkt al uit een kort gesprek. Hij kent het ook, dat blijkt uit de na-oorlogse historie van de steenfabriek in Rijen, die nu met de steenfabriek in Udenhout de grootste van Brabant is. „Toen we in 1950 een vlamoven aanschaften in plaats van de oude ringovens, hielden de andere steenbakkers hun hart vast. Later zijn ze ons gevolgd." De looierij, waaraan de jubilaris de langste iijd gewerkt heeft, is na de oorlog helemaal herbouwd. De Duitsers lieten met Dolle Dinsdag de oude looierij in de lucht vliegen. De fabriek zat vol met bedden en beddegoed van de Afvoer Burger Bevolking, dat wilde wel branden. De heer Theeuwes, die commandant van de brandweer was, moest met lede ogen aanzien hoe zijn fabriek verwoest werd. De spuitgasten mochten van de Duitsers al leen belendende vercelen nathouden. De herbouw, vlak na de bevrijding, was een groot karwei, maar wel een kolfje naar de hand van de heer Theeuwes. Er was geen kilo betonijzer te krijgen, maar hij haalde het bij slopers van bunkers. Toen de looierij klaar was, begon hij in de steen fabriek, die nu met ongeveer 75 mensen 27 miljoen stuks per jaar produ ceert. Ze worden gebruikt in de omgeving en in Zuid-Holland, waar Dor drecht, Schiedam en Den Haag grote afnemers zijn. Exporteren doet de Rijense fabriek niet veel en verder dan Zuid-Holland gaan de stenen meestal ook niet„Stenen zijn zwaar, dat worden vrachtkosten", verklaart dé scheidende directeur. Hij rekent ons voor, dat een paar centen ver hoging van de stenen nauwelijks iets uitmaken voor de totaalprijs van een huis; dat zal hij „te bevoegder plaatse" al wel eens eerder betoogd hebbenOverigens ziet hij de toekomst voor de steenindustrie nog niet somber in, nog wel vijftien jaar hoogconjunctuur. Wel vindt hij. daf de regeringskraan te traag bediend wordt; ze gaat dicht als het al te laat is, maar ze gaat ook weer te laat open. Dat bleek in 1958, toen de beperking van de bouw een opslag van zes miljoen stenen veroorzaakte.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1961 | | pagina 4