Ruslands 50-megatonbom moet de
vrije wereld ontzag inboezemen
Vervaardiging van een superhom heeft
volgens Amerika,
H
Zullen de V.S. over twee
maanden de kernproeven in
de atmosfeer hervatten?
A
E
MEER EEN POLITIEK DAN EEN STRATEGISCH WAPEN
Kanaries vliegen - met KLM - over Oceaan
Moet Verwoerd
uit de VN
Cl'
Kennedy staat
voor een zware
beslissing
Akkoord bereikt
in W.-Duitsland
M»
Record-order
Wasserij-voorlichting
Monsterjubüeum
Storm als spelbreker
sap s SS-tAJtt
Adenauer wordt iveer
Bondskanselier
>k* jjH I
ZATERDAG 21 OKTOBER 1961
PAGINA 7
treft men bankboekjeshouders van Van Lanschot
of Vermeer Co. overal in ons land aan, zoals
b.v. in Haarlem, Heerlen en Hengelo, in Hilver
sum, Helmond en Heiloo (N.H.)?
deze belegging een aantrekkelijke rente geeft
van
omdat
ook over grote bedragen steeds gemakkelijk
kan worden beschikt
deze banken in alle geldzaken voor raad en
daad ter beschikking staan
omdat waar men ook woont
stortingen en opnamen kunnen geschieden
via bank- of postrekening of het postkantoor
ter plaatse.
Vraag onze folder „bankboekjes"
i t-an V'?spectieste)sel °P de na"
:>da
Stpo
A^tise r' verdedigen. Enkele Afri-
de öi en hadden zelfs gewild,
'ciële C:K5t .van Louws rede uit bet
^cbrap|.V^S a 8 van de vergadering
Wordt
w ^en
MEN heeft Khroesjtsjevs
openingsrede voor het par
tijcongres in Moskou al be
titeld als de 50-megaton toespraak.
De aankondiging van de Sovjet
premier en partijleider, dat Rus
land nog vóór het einde van deze
maand een bom zou laten ontplof
fen met een explosieve kracht van
50 miljoen ton TNT heeft in de
hele wereld grote indruk gemaakt.
Met deze mededeling heeft
Khroesjtsjev kennelijk vooral een
politiek of psychologisch effect
beoogd. Hij wil de mensheid dui
delijk maken, dat de Sovjet-Unie
de grootste bom ter wereld bezit,
en hij wil suggereren, dat de mili
taire macht van Rusland groter is
dan die van de Verenigde Staten.
Hfj beseft terdege, dat hij zich met
zo'n verklaring buiten het commu
nistische kamp niet populair
maakt, maar daar gaat het hem
niet om. Hij is slechts uit op
machtsvertoon. Hij wenst de vrije
wereld ontzag in te boezemen.
Toen hij op 1 september bekend
maakte, dat Rusland, na drie jaar,
de kernproeven zou hervatten,
heeft hij zich niet bekommerd om
de indruk die dit besluit zou ma
ken op de conferentie van niet ge
bonden staten in Belgrado. Hij
achtte een onmiddellijke hervat
ting van de atoomexperimenten
nu eenmaal noodzakelijk en hij
nam de ongunstige reacties uit. de
neutrale wereld op de koop toe.
Met twee maten
Geen garantie
A 1 v<
a KI
'V. "«staan, in net lndi-
niet gesproken van
I Cf AP tl *7A'v. 1
.gentleman's agree-
^cht van het 22ste congres van de communistische partij van de Sovjet-Unie tijdens Khroesjtsjevs openingsrede
u nez zzsie coi -
ton toespraak lanceerde de Russische premier en partijleider zijn plan voor een proef met een kernbom van 50 mega-
1 Congres wordt gehouden in het pas voltooide Orote Kremlin Theater. Op de achtergrond ziet men de beeltenis
van Lenin.
n ^ttid-Afrika zijn weer zogenaam-
iJir^ingen gehouden. Hoewel de
grot° ®ng van dit land voor het over
ig6 uit niet-blanken bestaat,
d*1 blanken onder elkaar uit
geri ,e I1;;itie geregeerd zal worden. Te-
do0r jZe wantoestand is bijvoorbeeld
uid Ar ^bolleke bisschoppen in
PtotP herhaaldelijk scherp ge-
tij trj f>erc', maar de Nationale Par-
\v0e^j^'cb daar niets van aan. Ver-
zijn overwinning van
a8 j.l. opgevat als een mach-
%V{,f Z'^j Apartheidspolitiek met
Pévve)'1^ c'e kracht voort te zetten,
j.i beleid slechts door een
L)e gedeelte wordt gesteund.
er Qp Afrikaanse premier schijnt
6 Jebenen, dat „de wind van de
H^dering" die over Afrika waait
li. n'e VaU Zuid-Afrika niet zal de-
«e Q?ra' sinds Zuid-Afrika het Brit-
^uebest heeft verlaten, is het
land in een zeer
geïsoleerde positie
gekomen. Bij een
stemming in de
Verenigde Naties
is nog eens geble
et Vg t ken dat Verwoerd
APrp-ld Pj ,Vr'f!nclen meer beeft in de
Afrika e 'mP°puIaritcit van Zuid-
^0tlSe AM™' voortdurend toe, en de
Z°Pder f ^aanse staten zijn wel bij-
LV°e,,ds r6 'n ^un aanvallen op Ver-
"Paalrjre?'rne" Soms gaan zij daarbij
,°eh {n 0 ver, zoals vorige week,
Pripn et'a in de Algemene Verga-'
7 4 n de V.N. een motie indien-
["'«ter r'n Zuid-Afrikaanse mi-
.?pW, f rJ.., buitenlandse Zaken.
Ut e',e jk het recht ontzegd werd'
i ja 1
'Aj. e'^ dat Zuid-Afrika uit de
de"^.; maaki Jjei nu nog bonter,
6
«ia.;' Rusland
SJestoten, wegens lier-
jngen van de beginse-
>-. h'berenorganisatie. (Art.
en R andvest). Maar waarom
>en 1 land en de Sovjetsatelliet-
Sft man n°S steeds in de V.N.. of
Züid_^e legen een klein landje
|jacbtinp r'kfi en niet tegen een
®1 vonr S ia' a's de Sovjet-Unie?
'Pep l lflaniste bezwaar, dat men
|laPVoe voorstel van Senegal kan
'tUn U-i lS' de V.N ennpdit»
'Is -aa,Vsrecbt zouden
alle staten
ZOU
spoedig
verliezen
uitstoten
opvattingen niet
*r 'eden Vt van de meerderheid
feit J 's inderdaad een ern-
P vele Zuid-Afrika's Apartheid
l.etoPrdepU 6n V.N.-resoluties is
r'd z°nder dat de Zuid-Afri-
>t6'' z'cl' daar iets van
>den mgeMAen. Maar de V.N.
vl' Oefp°eten 'nnrtgaan morele druk
^^iderl nCn °P Verwoerd. Mét een
n8 van Zuid-Afrika uit de
Volgens de deskundigen heeft een
proef met een bom van 50 megaton
geen militair nut. De destructieve
kracht van zo'n bom schijnt niet zo
veel groter te zijn dan die van een
bom van 20 megaton, en Amerika is
al gedurende zeven jaar in liet bezit
van 20-megatonbommen. Reeds in
maart 1954 hebben de Amerikanen een
BONN, 21 okt. (Beuter) Gisteren
is in Bonn van bevoegde zijde verno
men, dat de Westduitse Christendemo
cratische partij en de partij van de
Vrjje Democraten ermee hebben inge
stemd een coalitieregering te vormen,
die zal worden geleid door dr. Konrad
Adenauer. De overeenkomst moet nog
door de parlementaire fracties van de
twee partijen worden goedgekeurd.
Van dezelfde zijde werd ook verno
men, dat Adenauer de leiding van de
Vrije Democratische Partij een brief
zal schrijven over de vraag, hoelang
hij als Bondskanselier zal aanblijven.
De Bondskanselier wilde echter geen
bijzonderheden mededelen over hetgeen
hij zal schrijven.
Bevestigd werd, dat de Vrij Democra
ten vijf van de achttien ministerporte
feuilles toegewezen zullen krijgen. In de
Bondsdag hebben 67 Vrjje Democraten
en 242 Christen-Democraten zitting.
Een woordvoerder van de Vrije De
mocraten bevestigde dat de twee par
tijen overeenstemming hebben bereikt
over het vormen van een coalitierege
ring. Ook h\j weigerde echter nadere
bijzonderheden te verschaffen.
volkerenorganisatie is de negerbevol
king van dit land niet gebaat, want
naarmate de Zuid-Afrikaanse staat
meer in bet isolement wordt gedreven,
zal de regering van die staat minder
geneigd zijn bet oor te lenen aan bui
tenlandse kritiek.
proef met zo'n wapen genomen. Sinds
1957 is men in de V.S. in staat bom
men van 50 tot 100 megaton te ver
vaardigen. Men heeft er het materiaal
voor en men bezit de technische ken
nis om een dergelijke superbom te con
strueren. Washington acht de aanmaak
van superbommen echter niet nodig
voor de opbouw van een effectief wa
penarsenaal. Men maakt liever voor
hetzelfde geld een aantal kleinere bom
men. (Met twee bommen van 25 mega
ton kan men meer schade aanrichten
dan met één bom van 50 megaton).
Bovendien is het volgens de Amerikaan
se experts, heel goed mogelijk een 50-
megaton bom te vervaardigen zonder
dat men het wapen hoeft te beproeven op
zijn deugdelijkheid. De proef met zo'n
superbom zou silechts de radio-actieve
stofregen kunnen doen toenemen, die
door de huidige serie Russische kern
proeven is veroorzaakt.
Als een Russische proef met een
50-megatonbom in de atmosfeer, in
plaats van op zeer grote hoogte, zou
worden genomen, zou de radio-actie
ve fall-out, die sinds de eerste atoom-
proef waar ook ter wereld werd ver
spreid met dertig procent toenemen
Het grootste deel van die stof zou
in de lente van volgend jaar op het
noordelijk halfrond neerkomen. De
Russen zouden aldus aanzienlijk bij
dragen tot de radio-actieve verontrei
niging van de aarde, met alle af
schuwelijke risico's die daaraan ver
bonden zjjn. Khroesjtsjev kan nu wel
zeggen, dat hij eind oktober zijn kern
proeven beëindigt, maar met zijn
spectaculaire 50-megaton explosie kan
hij eerst nog heel wat onheil aanrich
ten.
Naar aanleiding van Khroesjtsjevs
verbijsterende aankondiging van een
50-megatonprri <f zou men echter kun
nen citeren wat Polonius zei over het
ogenschijnlijk krankzinnige optreden
van Hamlet: „Thought this be madness,
yet there is method in't". De Russische
premier doet soms vreemde dingen,
maar hij is bepaald geen dwaas.
hroesjtsjev'zou zich zeer impopu
lair kunnen maken met zijn su-
perproef, maar Amerika loopt
ook het gevaar spoedig de erger
nis te wekken van de picipiële tegen
standers van kernproeven in het alge
meen. En in Belgrado is weer eens ge
bleken, dat de niet-gebonden staten
in deze kwestie met twee maten plegen
te meten. Hun reactie op de Russische
hervatting van de kernproeven is over
liet algemeen niet buitengewoon heftig
geweest. Als het de Amerikanen, in-
plaats van de Russen waren geweest,
die de proeven het eerst hervat hadden,
zou er een veel grotere storm van ver
ontwaardiging zjjn opgestoken. Stel, dat
Khroesjtsjev nu op het laatste ogen-
Wik toch nog afziet yan zijn voorge
nomen 50-megatonproef. dan zal hjj dat
voorsteilen als een concessie van de
Sovjet-Unie. Missehjen zou hij in de
Afrikaans-Aziatische wereld dan nog ge
prezen worden voor zo'n „edelmoedige"
geste.
Als de R.ussen na eind oktober hun
huidige serie experimenten staken, moe
ten we niet oenken dat we nu voor
goed at zpn van atoomproeven in de
atmosfeer. Het ziet er namelijk naar uit,
dat Amerika zich binnenkort genood
zaakt: zal zien dit soort experimenten,
dat in oktober 1958 gestaakt werd, te
hervatten. Kennedy zal zijn beslissing
laten afhangen van de uitslag van een
discussie, die binnenkort in de Algemene
ergadering van de Verenigde Naties
yolTr en' de assemblée van
5n karn®n binnenkort twee voor-
stellen in behandeling, die betrekking
hebben op het stopzetten van de atoom-
proeven.
Indië wil dat de atjoommogendhe-
geen atoomproeven
Uff; zullen nemen. De Indiërs
si '^oratorium" zoals dat
hJüf^ïooi 1958 en 1 septem-
sehe 5taan' In het
e en ei
leving van zo'n*
ment."
ingeland stellen voor,
van de kemproe-
g /egeld in een verdrag
„ï00™ mogendheden. Dit
Firnflboriani voorzien in een in-
ternationaal controle-systeem. Was
hington en Londen eisen, dat de Ge
vat n opeonferentie worcj^- jjer-
CorrLmissie van de V.N.-
assemblee heeft vorige week besloten,
dat de beide voorsteilen (het Indische
en het Brits-Amerikaansetegelijk in
1 SC1iaSen I81 .(totoen. Het Westen
vreesde aanvankelijk een V.N.-uitspraak
oyer een ongecontroleer moratorium
voor het probleem van de inspectie
onder ogen was gezien. De beslissing
van de Politieke Commissie heeft de
F;^hiZFrngF^?^yari de Russen, die het
FIF staken der kemproe-
y "deld willen zien met
Htussen reeds laten
1 «1,+ ilet zich niet gebonden
zal achten door een V.N.-goedkeu-
r,rit!S 7an bet Indische voorstel.
Als Rusland wel akkoord zegt te gaan
met een vernieuwing van het „gentle
man's agreement" inzake het stopzet
ten van de kernproeven geeft dat het
Westen nog geen enkele garantie, dat
Khroesjtsjev met Weer over enige tijd
met atoomproeven begint. (Dat de Rus
sen pak, op^ dit terrein geen „gentle
men" zijn, is op i september j.l. wel
weer gebleken)
Als het Amerikaans-Britse voorstel
niet wordt aangenomen zal Kennedy
weër proeven in de atmosfeer moeten
gaan nemen. In het Amerikaanse Con
gres hebben de leiders van beide poli
tieke partijen op een hervatting van dit
soort experimenten aangedrongen, in
het belang van de defensie van de V.S.
Het Pentagon en de Atoomenergie-com
missie zijn ook van mening, dat Ameri
ka niet kan volstaan met ondergrondse
proeven, als de V.S. met hun kernbe
wapening niet bjj de Sovjet-Unie achter
willen komen.
Als de Amerikaanse president in
derdaad besluit, na drie jaar, weer tot
experimenten in de atmosfeer over
te gaan, dan zullen die proeven toch
niet vóór eind december beginnen.
Men zal eerst het proefterrein van
Eniwetok, in de Stille Oceaan, weer
in gereedheid moeten brengen, waar
minstens twee maanden mee gemoeid
zullen ..zijn. Bovendien zou men ook de
proefterreinen in de Amerikaanse
staat Nevada willen verbeteren.
Een
deel
Staten.
voersafdeling heeft bevorderd met
een te verwaarlozen laag sterftecijfer
onder de vervoerde vogels.
van een zending kanaries bestemd voor de Verenigde
verzorging van deze vogels is in vertrouwde handen.
ist u dat de kanarieteelt in ons
land en vooral in het zuiden
een zo grote vlucht heeft ge
nomen, dat wij nu een der
grootste vogel-exporterende landen
van West-Europa zijn? Natuurujk is
dit laatste niet alleen door de teelt
zo geworden. Er is naast de fokkerij
een goede exportorganisatie gegroeid
welke begon met het vinden van afzet
mogelijkheden. Bovendien moest de
overbrenging van de pietjes naar hun
bestemmingen een niet zo eenvou
dige zaak speciale aandacht hebben.
De K.L.M., reeds vertrouwd met di
verse vormen van dierentransport,
voegde het vervoer van de kanarievo
gels aan haar repertoire van speciali
teiten toe. Een zaak waarover men
niet te licht mag denken.
Niet minder dan tien stewards zijn
bij de vervoersafdeliug van onze lucht
vaartmaatschappij beschikbaar voor
do verzorging van dieren. En een zó
goede naam heeft deze afdeling zich
in de internationale wereld verworven,
dat (1e heer Todd, het hoofd van de
afdeling juist een dezer dagen naar
Dos Angeles in Californië is uitgeno
digd om daar als KLM-t:xpert te ad
viseren inzake het vervoer van apen.
Een goede verzorging van de vogels
(behalve de kanaries is er veelal een
klein contingent in Nederland ge
teelde rijstdiefjes) vereist, dat een ste
ward meereist met de zending. Het
transport gaat in de meeste gevallen
over de Atlantische Oceaan, want de
meeste kanaries worden geëxporteerd
naar Amerika. Om u een idee te ge
in de week van
et gemeentebestuur van Am
sterdam heeft bij de stalen
meubelenfabriek Galvanitas te
Oosterhout een order voor
schpolmeubelen geplaatst van twee en
een half miljoen gulden. Van de zijde
van de gemeente werd meegedeeld
dat dit de grootste bestelling op dit
gebied is, die ooit door Amsterdam
werd gedaan. Ook voor de Ooster
houtse fabriek geldt de order als een
record. Galvanitas legt zich pas acht
jaren toe op de fabrikage van school-
meubilair. Intussen is het bedrijf gaan
behoren tot de twee grootste fabrikan
ten van schoolmeubilair in ons land.
De directie van Galvanitas, zeer ver
heugd met de Amsterdamse order,
verwacht nog voor het einde van dit
jaar de duizendste „schoolbestelling"
te kunnen opleveren. De order hier
voor moet reeds binnen zijn, doch al
vorens men kan uitmaken welke
school de duizendste zal zijn, moet de
produktie voor een deel op gang ziin.
Kennedy staat voor een uiterst möei- yier? yande omvang,
liik besluit Als hii om drincende vei- 13 oktober transporteerde de
ligheidsredènen, de hervatting vin de K.L.M 24 500 '^^^s. ^e zendin-
proeven .in de atmosfeer zou bevelen, fe^mvatten een^gewc^
weekgemiddelde, berekend over de
afgelopen jaren. Het transport omvat
jaarlijks miljoenen vogels.
Volledigheidshalve vermelden wij,
dat het transport alle seizoenen voort
gaat en wat de faam van deze ver
zou hij zich daarmee hoogst impopulair
kunnen maken in een groot deel van
de vrije wereld. En Amerika is niet zo
ongevoelig voor de wereldopinie als
Rusland.
H. Br.
we de stichting „Wasserij-
voorliehting" mogen geloven,
gaat de wasserij een zwarte
toekomst tegemoet. Uit een onlangs
door deze stichting gehouden onder
zoek, waarbij vierduizend huisvrou
wen betrokken waren, is namelijk ge
bleken, dat vele vrouwen het gevoel
hebben, dat ze alleen maar het pre
dikaat „huismoeder" waardig zun in-
din ze de was zelf doen.
Bedroefd constateert de stichting
dat slechts drie en twintig procent
van alle Nederlandse huisvrouwen de
(Advertentie)
was geheel of gedeeltelijk door de
wasserij iaat behandelen. De rest wast
uitsluiten.' thuis.
De ouderen worden hier met één
slag \«n hun belangrijkste wapen, het
enigszins geringschattend neerzien
op „die jeugd van tegenwoordig", be
roofd, want volgens de stichting ma
ken de jonge huisvrouwen minder ge
bruik van een wasserij dan haar
oudere seksegenoten. Gelukkig heeft
de stichting voor al deze droe
ve feiten een verklaring bij de
hand. Volgens haar is alle narigheid
alleen te wijten aan het feit, da', de
Nederlandse vrouw emotioneel achter
is bij haa<- emancipatie. Vandaar dat
velen van haar overgaan tot het kopen
van een wasmachine, die daarmee dus
bij haar ongeveer dezelfde functie
krijgt als de brommer bjj onze man
nelijke tieners.
De stichting tracht nu door het
geven van juiste voorlichting, stamla-
risatie van de werkwijze en intensive
ring van de kwaliteitscontrole, de
animo voor de wasserij te vergroten.
De. vierhonderd wasserijen in ons
land hopen, dat het zal lukken, anders
ziet het er voor hen bepaald somber
uit.
en dorpsfiguur bij uitstek", zo
wordt Terheydens wethouder H.
L. Visker genoemd. „Hij denkt
hardop en gaat overal doorheen",
zo heet het ook dikwjjls in het dorp
dat samen met Wagenberg een niet
onwelvarende gemeente vormt onder
de rook van Oosterhout en Breda. De
heer Visker is een dikwijls fel
omstreden figuur. Maar over één ding
is men het wel eens: als gemeen
schapsmens, als werker voor de ge
meente in al zijn geledingen, is hij
uniek. Vandaag is wethouder Visker
gehuldigd.
Aanknopingspunt is zijn zilveren
jubileum als raadslid, waarvan hij
zeventien jaar wethouder was. Een
plechtige raadszitting is aan hem ge
wijd. Maar er zijn er nog meer die
rechten hebben: de K.A.B. wil hem
onderscheiden wegens zijn veertig
jarig lidmaatschap van de vakcentrale.
Daarbij is de heer Visker 25 jaar voor
zitter van de plaatselijke afdeling. Er
is nog meer: hij is twintig jaar corres
pondent en toezichthouder van de
reclassering, tien jaar voorzitter van
de vaktekenschool. De heer Visker
was mede-oprichter van „Herwonnen
Levenskracht'", hij vervulde een func
tie in het hoofdbestuur van de voor
malige diocesane werkliedenvereni
ging, in de jaren dertig was hij secre
taris van het crisis-comité en lid van
de werklozen-commissie. De heer Vis
ker bekleedde bestuursfuncties in een
respectabele lijst van verenigingen:
voorop de sportvereniging „Terheyde".
het burgerlijk armbestuur, dan is hij
secretaris van de Hocres, Oranje- en
Sint Nicolaas-comité's (hij speelde der
tig maal voor Sint Nicolaas) en dan
verder natuurlijk de onmisbare ver
enigingen als vogelclub, pluimveever-
emgmg en ga zo maar verder
Wethouder Visker is 59 jaar en ge-
im vi r*f bepaald een goede gezond
heid. Als men hem ziet maakt hij een
broze mdruk. Desondanks is hii Ter
heydens grootste man. Hij is eerïiik
en recht door zee, maar ook wel hard
De doeien die hij nastreeft zijn echter
altijd gezond. Dat moeten zelfs achtel-
af diegenen die hij kwaad maakte
of dat nu burgemeester jonkheer Van
Bonnmghausen tot Herinckhave was
of de voorzitter van een biljartvereni-'
ging altijd weer toegeven
De heer Visker heeft in zijn actieve
loopbaan van dorpsorakel, organisator
en bestuurder op ontelbare tenen ge-
staan. Desondanks is hij vandaan in
De Gouden Leeuw en in hit readhtos
massaal en hartelijk gehuldigd. Men i!
tenslotte ook met vergeten dat de heer
Visker t.v.-toestellen bijeen collecteer
de voor jubilerende kapelaans wijk
verpleegsters of voor een paai- ziek»
meisjes. zieKa
«i<.
D°ntnrdnFiA0Udenr, Roel Kuil uit
Den Helder en Ursula de Ruyter
uit Oudeschild gaan trouwen.
storm kon hy niet met W i[.AtT
