//Geen verzamelaar van woestijnen
Hij wist niet, dat Libië zo rijk was
aan vloeibaar goud: OLIE
Krijgt A'damsche Bank
7 van de 8 ton terug?
Vondst/jf het zoeklicht
LONDEJVSE BRIEF
0
DE KLERKeZN
Mussolini verklaarde eens geringschattend:
honderdduizend vaten per dag
mmmm
jJLl
Gearresteerde fraudeur bood
jakkoordaan
Verrassingen in
provinciale
damcompetitie
vb
Él WÊm I mm
JZé^j-VAKGROEP
Woningbouw vrije
5*» onderschat
Uitkomst
Marsa el Brega
voor Uw zaak
m
Vermiste sergeant in
hotel aangehouden
Twaalf op de
driehonderd
Slachtoffers van Guy Fawkes Een opmerkelijke
dichteres De verschrikkingen Van de rekenkunde
VRIJDAG 10 NOVEMBER 1961
PAGINA 11
Libische arbeiders bij een olietoren,
de Oieuv
„IK BEN GEEN VERZAMELAAR van woestijnen",
zei Mussolini verontwaardigd, toen hem indertijd door
de Westelijke mogendheden een stuk van de Sahara
aangeboden werd. Hij wilde koloniën hebben,
bevroedde toen uiteraard niet, wat voor een last
koloniën spoedig zouden opleveren. Overigens, hij
bezat reeds Tripolitanië en de Cyrenaica, heden ten
dage het koninkrijk Libië, mitsgaders Somalia en
Erythrea. Derhalve richtte hij zijn begerige blikken
op Abessynië. hopend, daar vruchtbaar land te kunnen
exploiteren Om hem hiervan af te houden, bood men
hem dat stuk Sahara aan. Had hij geweten, welk
ten ontzaglijke rijkdom de onvruchtbare woeste
Sahara aan olie en natuurgas bevat, dan zou hij zich
beslist niet zo geringschattend hebben uitgelaten. En
dat ook in de totaal kale Cyrenaica eens de oliebron-
tien zonden vloeien, daaraan heeft hij natuurlijk nooit
gedacht. Het is trouwens pas na de Tweede Wereld
oorlog, waarin hij zulk een jammerlijk einde vond en
zijn verminkt lijk aan eenbenzine- en olie service
station le kijk werd gehangen, dat men iets van die
onderaardse rijkdommen van de Sahara is gaan ver
moeden. Men ging er naar ertsen zoeken, maar de
geologen kwamen al spoedig tot de conclusie, dat er
olie in de grond zat en het zelfs niet zo heel moeilijk
zou zijn, haar te exploiteren. De Fransen zijn in
Algerië het eerst begonnen en thans is de Sahara een
twistappel. Tunis, Algerije, Marokko, straks wellicht
stuk van. En daar is
ave, onafhankelijke negerstaten van Midden Afrika, willen er ieder een
Z .Libië> waarop intussen niemand rechten kan loen gelden, omdat men er in het verre verleden
j rnt eens enig gezag over heeft uitgeoefend. Het kan zijn oliebronnen als een onbetwistbaar bezi
Scbf':iwen en het vloeibare goud gaat voor het jonge koninkrijk een vloeiend fundament leggen
een grootse economische ontwikkeling.
qJ1 vÜftal jaren geleden kwam. er uit de grond van Tripolitanië, de
Pi~c inbegrepen, geen druppel olie. Thans is de minimum-
sta ^btie honderdduizend vaten per dag. Libië s regering is zo ver.
V(,ri' L' e" handig geweest, concessies aan een aantal olieconcerns te
ee„ e,l€'1 en hen als een soort. Verenigde Naties aan de opbouiv van
Jachtige olie-industrie te doen samenwerken. Er zijn Ameri.
n'iZ^j Engelse, Duitse. Franse en Italiaanse concessies. En het is
aLeQn de bedoeling oliebronnen aan te boren, doch tevens naar
C(| "^Sas en delfstoffen te zoeken. Het een kan met het ander ge.
om nneer<l worden en tegelijkertijd kunnen landbouw en veeteelt
L mfckeld worden. Men overweegt reeds een pijpleiding aan te
ggen.
via T
Welke metaangus ovei de bodem van de Middellandse Zee
naar Sicilië zal voeren. Tunesië ligt het dichtst bij
do rf en zce Is hi de Straat van Sicilië niet diep. Bovendien,
ki^. r(tnse concessie in Libië loopt in Tunesië door en wordt in
ge- G ^oor een Italiaanse begrensd. Het is logisch, dat men hier
111enlijk zo'n gedurfde onderneming wil aanpakken.
«Ég
li
a jv*
ROYAL,
MIDDELPUNT
VAN GEZELLIGHEID
99
290 soorten kaas
miiil W een seer w&m
Geparfumeerde straten
Ook in Praag
Advertentie)
Voi
or
i
kuststrook gekoloniseerd. Er waren ve
le Sicilianen heen getogen, die van de
woestijn vruchtbaar land hadden ge
maakt, Maar hun koloniserende arbeid
had zich voornamelijk tot de kuststre
ken bepaald. Daar verrezen nieuwe
steden en dorpen, werd een kleine in
dustrie gevestigd en talrijke Arabieren,
die tot dan een zwervend leven hadden
geleid, werden er hokvast gemaakt,
doordat er werkgelegenheid voor hen ge
schapen werd. In het binnenland echter
bleef doo,r gebrek aan financiën de si
tuatie vrijwel onveranderd en de moder
nisering beperkte zich tot de voor
naamste oases en enkele gemakke'ijk
te bewerken gedeelten van de woestijn.
De oorlog deed de zwakke economie van
het land uiteraard geen goed, zodat daar
na in belangrijke mate van voren af
aan begonnen moest worden.
tyfsie gg in 1955, dat de eerste oliecon-
a»- Ven f ?en Amerikaans concern
V- of er ®,nd- Velen twijfelden er nog
loeier, werkelijk 0lie zou worden ge-
hp?lng var, i onge staat, zich onder
beroerd j nin§ ïdriss, een telg van
ë0 pij geslacht «der Senoessi in
*0i?r aan nm. v°l'l?eren sohaarend, daar-
he, w»rd(>n °?lene financiële middelen
li*. °hafhani-g,e.M0lPen. Libië was, nadat
'iaa»nederi?o» was geworden Ita-
Nae 16 kolp^® haakte de voormalige Xta-
op j e, vrÜ door de Verenigde
tien zal hp®. been geholpen. Zoals men
°Dsr„pan hef nneren- werd de organisa-
t'pi. ^age-, nogal wankele koninkrijk
die p_ Nederlander Adriaan
^te p- u iicucuaxmei Auriaau
verriph»V -gewo°n verdienstelijk
de ,.naar hoi. hieraan herinnert o.a.
- tad T-: genoemde boulevard in
Italianen hadden "'0
onzer verslaggevers)
5('ihn.rde Mrnni*' n0v- De ongesub-
*iie-aleerd ns °uw moet worden ge-
,chai, 9 d e Particuliere bouwer dient
'teh, 'd, e. °ninEbouw te worden inge-
t'iltv bet tiirt-,"6' zekerhejd bestaan om-
eoeökeuri„p van de afgifte van de
eer,jltnhs((jip 6 vo°r te bouwen wonin-
ftjjj? aati slechts worden ver-
het staat-KMo*1 wier inkomen 'n dcr-
evph'gen-,.,-raKe rechtvaardigt, en
khi«d Vi?f dient te worden
Fhlo^nan pu"'en die de heer B. J.
Jjei]ahghoUw' van de vakgroep
,">w ase aan" de markt van de Ne-
i4ht, ,v°<>r a bcniersbond en patroons-
r bouwbedrijvcn in Nedcr-
,r*aderin~ gieren hier in een le-
1 het if Van de vakgroep als wen-
d( Pos'f e UUr naar voren bracht.
^"rrth'ste h,-Ian d® bouwondernemer is
F door v ",eer veel moeilijker ge-
V 'nisterippiee 'uld,ge wijzigingen in
Nd»61 vaJ w°ningbeleid. Zo moest
Uitgpv„Uin- en C-woningen
b®ian,n
d D g -
dp-.^'een ondn-f6., vr'ie sectorbouw nog
en dftC a^dus de heer Huur-
Van hJi__Y<.,ors' in de over we-
De olie bracht uitkomst. Libië is thans
een soort mierennest. De vroeger zo
rustige steden Tripoli en Benghazi (Cy
renaica) kregen het aanzien van de
Amerikaanse Wild West. Van alle kanten
kwamen de fortuinzoekers opdagen en
de oliemaatschappijen brachten lie
den van allerlei slag en naties binnen.
De motor verdróng de muilezel en de
kameel Een jeep is goedkoper dan het
schip der woestijn Tot diep in het
binnenlands liggen de kampementen
der olieprospectors. Radio en televisie
zijn tot in de tenten der nog zwervende
bedoeïenen doorgedrongen en op ver
schillende plaatsen is men bezig met het
aanleggen van pijpleidingen Enkele kor-
•e leidingen zijn reeds in gebruik. Port
Brega is een naam. die staat voor een
der grootste en bedrijvigste oliehavens
Een kamp van olieboorders in de
woestijn, op het olieveld van Zeiten.
(Foto Esso)
van de Middelaodse Zee. Ook Libië is be
zig ons Europa onafhankelijker te ma
ken van de olie van het Nabije Oosten en
Arabië, waar men niet meer op pen
soort monopolie kan bogen. Wat Ara
bië betreft, men liep steeds het gevaar
dat de verbindingen, evenals die met
Perzië (Iran) plotseling verbroken wer
den, zoals in de periode van de Suez-
kanaal-crisis.
Brega heet officieel Marsa el Brega en
het ligt ongever op de grens van de
Cyrenaica en Tripolitanië, welke landen
overigens, zoals we hebben gezien, één
staat vormen, zoals ze vroeger één Ita
liaanse kolonie waren. Het heeft lang ge
duurd, voordat men, zoekend tussen Tri
poli en het vermaarde Tobroek, een plek
vond, waar men een geheel nieuwe olie-
stad kon bouwen. De doorslag gaven een
in de zee vooruitstekend schiereiland en
een rif - in de zee, dat de toegang tot de
haven tegen de zware golfslag be
schermt. Hier heeft de Esso een kracht
prestatie geleverd In 1959 werd met de
aanleg begonnen. De haven werd uitge
diept en uitgebreid, zodat er oceaanva
rende tankers in konden meren. Grote
haveninstallaties ontstonden. Aanvanke
lijk laadde men de tankers door middel
van een op de havenbodem liggende pijp
leiding, maar thans is het mogelijk, 50 Ó00
vaten per uur rechtstreeks te laden. De
Esso bouwde een aantal voorraadtanks,
die in totaal de inhoud van 268.000 vaten
olie kunnen bevatten. Er kwamen ook
kleinere tanks voor gasoline, kerosine,
dieselolie en asfalt, welk laatste in Brega
zelf geproduceerd wor jt en tot het afdek
ken van nieuwe wegen dient.
Van het olieveld Zelten loopt een hon
derdzestig kilometer lange pijpleiding
naar Port Brega. Ze is. gelijk gemeld, de
vorige maand officieel in gebruik geno
men Langs de pijpleiding werd een weg
aangelegd, voor de aan- en afvoer van
materialen. De weg legt tevens het bin
nenland open In 1963 wordt te Port Bre
ga een raffinaderij in gebruik genomen.
Deze raffinaderij zal in de behoefte van
heel Lybüë kunnen voorzien. Aan de
werkzaamheden voor de uitbreiding der
haven wordt ook deelgenomen door een
Lybische firma, de Al Oumram, die in
tussen een dochtermaatschappij van een
Nederlandse onderneming is, de Kon.
Ned. Mij. voor Havenwerken.
Evenals de andere concerns in Lybië
heeft Esso zich contractueel verplicht,
75 pet procent van zijn personeel uit
Libiëers te vormen. Het percentage be
draagt thans 60 pet Door het organise
ren van speciale opleidingscursussen
hoopt men in 1965 aan de wet te kun
nen voldoen, ook wat betreft talrijke ho
gere posten, zowel wat geologen, hoor
ders als aannemers betreft. Een aantal
veelbelovende employé's is door de maat
schappij naar de Verenigde Staten, Enge
land. de Libanon en andere landen gezon
den. om daar een hogere opleiding te
ontvangen, welke ze in Lybië niet kunnen
krijgen.
De officiële ingebruikneming der nieu
we pijpleiding Zeiten-Port Brega ge
schiedde. zoals reeds in 't kort werd ver
meld, door koning Idriss I die de afslui
ter omdraaide, waarmede het vloeien van
de oliemstrcom naar een in de haven lig
gende tanker een aanvang nam. Bij de
plechtigheid waren ongeveer 1000 perso-
a* i 1 Cli L-wuiiiuöcii
log slecht 'n de vriie sector,
1 verstrput 'n de A-klasse premiën
/an rt„, Oyerigens wordt het
- tl .1 v>»n ho vyr<" in ae overwe-
Nem ^cninshff ,e Politieke partijen.
1!,~ de diienit eahiter.
rëxe*, 'e ValrV.. u aiieinn earner, zo
s6 v.f^P^itter, te worden I
i> 'ike PPLtieke vlaik en meer
h 1?!ë0raen" a^ ter hand te wor-
'°n'n®er" - i^m_. zo „ongetwijfeld
n te t,,„ de grote vraag naar
Kunnen voldoen.
'v
mm
Ml***
'■L>i
-sax#*-»*-
r;-
nen tegenwoordig, onder wie de eerste
minister Mohammed Ben Otman Said. De
minister voor olieaangelegenhedon, Foe-
ad Cabasi, hield een toespraak, waarin hij
wees op de grote economische mogelijk
heden, welke de oiiehaven Port Brega
voor zijn land opent. „We staan op de
drempel der economische onafhankelijk
heid", zo besloot hij. Van de kant van de
Esso werd verklaard, dat de Lybische
olie van groot belang voor de industria
lisatie van West-Europa zal blijken. Men
hoopt, tegen het einde van dit jaar gemid-
deld 8500 ton olie oer dag te kunnen ver
schepen. Dit getal zal in 1962 tot 18.000
ton per dag moeten worden opgevoerd.
Er bestaan voorts planner., om het in de
woestijn van Cyrenaica liggende Raguba-
olieveld met een pijpleiding met het olie-
Ynio van .f ?n te verbinden. Ze zal in
gereed kunnen zijn en dagelijks
tan °Le naar Zelten kunnen verstu
wen vanwaar het via de thans in ge
bruik genomen pijpleiding naar Port Bre.
ga kan worden getransporteerd. De nieu
we raffinaderij zal 400,000 ton zuivere
olie en bijprodukten per jaar kunnen pro
duceren Een ander maatschappij heeft
een pijpleiding naar Es Sider aan de
,-cust van het eigenlijke Tripolitanië in
exploitatie
Het is, zoals reeds aangestipt, niet al
leen de Amerikaanse Esso (Standard
Oil), die in Lybië naar olie boort. In
een gebied, dat zich van de Golf van
dyrte uitstrekt tot de bergen van Tibesti,
bijna tot aan de grens van Egypte, wer
ken in totaal negeptien grote oliecon
cerns, dertien Amerikaanse een Engelse,
een Engels-Nederlandse (Shell), een
Franse, een Duitse en twee Italiaanse.
Deze concerns hebben concessie verkre-
^elï v®or het boren in 'n oppervlakte van
anderhalf miljoen vierkante km. waar
bij inbegrepen zijn twintig duizend vier
kante kilometer op de bodem van de ge
noemde golf. Ze ontlenen hun concessies
aan een speciale wet, waarbij het bui
tenlandse kapitaal tn verband met 'de
economische ontwikkeling van het land,
uitgenodigd werd de olierijkdom te ex
ploiteren. De staat Lybië zelf was hier
toe niet in staat.
Uit het bovenstaande valt voor een
leder de gevolgtrekking te makcn, dat
zich in het koninkrijk Lybië grote ver
anderingen voltrekken. De opkomende
f h/efï tot dusver tienduizend
Libieers aangetrokken, merendeels voor
malige kameeldrpvers en herders In de
naaste toekomst zullen weIlicht honderd
duizend Libieers werk bij de oliemaat
schappijen vinden, die stuk voor stuk op
zich genomen hebben, zodra ze hun olie-
bronnen op winstgevende wijze kunnen
exploiteren, fabrieken te bouwen, uiter
aard hoofdzakelijk aan de olie-industrie
annex. De exploitatie van het mentaangas
zal eveneens een belangrijke bron van
Mikomsten gaan vormen. Als afnemer
heeft zich o.a. Engeland aangemeld.
Welke oliestad in Lybië het Franse
Hassi Massaoud zal gaan evenaren, hangt
van de hoeveelheid olie af, welke men in
de Sahara zal ssntreffen. Indien deze er
even rijk is a.s m Algerië, dan zouden
er meerdere grote oliehavens kunnen ont
staan De Fransen winnen in Algerië 13
tot 14 miljoen ton ruwe olie per jaar en
hopen deze massa over vijf jaar tot niet
minder dan 50 miljoen ton opgevoerd te
hebben!
De exploitatie van de olie in Lybië
wordt vergemakkelijkt door de omstan
digheid, dat 't binnenland langzaam naar
zee afhelt Er zijn geen bergen, die door
boord moeten worden, of waarover men
een pijpleiding moet leggen. De olie
vlneif bijna vanzelf naar de havens
Hierdoor en tevens vanwege de veel kor
tere afstand het verschil met de olie
uit de Perzische Golf loopt tot meer dan
vijfduizend kilometer kan de Lybische
«Me in Europa aanzienlijk goedkoper ge
leverd worden. Het ts la"g niet onmoge
lijk, dat Sovjet-Rusland binnen afzienba
re tijd zijn dumpingpolitiek met de olie
uit de Katikasus zal moeten staken, me
de dank zij de olie uit Lybië.
OBSERVATOR.
Hei ROYAL wandmeubelsysteem, ont
worpen door de bekende Deense archi
tect Poul Cadovlus, biedt een eigentijdse
en Ideale oplossing voor bergruimte
In kleinere woningen en flats.
Mits deskundig geadviseerd met
ROYAL wandmeubelen meer vloer
oppervlakte en meer bewegingsvrijheid.
Komt U eens bij DE KLERK kijken, op
onze uitgebreide meubelafdeling Werden
U de talloze combinatiemogelijkheden
van het Royal-systeem gedemonstreerd.
l
Vraagt onze speciale Royal - brochure
Eigen CREDIET-SERVICE
Ml'/
BINNENWEG „City-Centrum"
BEU ER LAND SELA AN
ROTTERDAM - DEN HAAG - UTRECHT - VLISSINÜEN
AMSTERDAM, 10 nov. De kans is
nirl gering dat de Amst. Bank zeven
ton van de acht ton, die haar employee
J. E. Frauderend deed verdwijnen, zal
terugkrijgen. De ton die nog over zij
van het aandeel van vier ton van J. E.
liggen reeds geblokkeerd in Zwitserland.
Hetzelfde geldt voor twee to n van het
aandeel van de onlangs gearresteerde
handlanger G. Deze zijn door de snelle
activiteit van de Bazelse Staatsanwalt
Burkhard, geblokkeerd in Zwitserland, i
Bovendien, heeft G. een bedrag van
150.000 verspreid over dertig Franse ban
ken Het achterhalen van dat geld zal
nog wel enige moeilijkheden geven,
want G. is bepaald niet zo mededeel
zaam en medewerkend als de eerder ge
arresteerde E. Bovendien zal de uitle.
vering van G. uit Spanje wel vele maan.
den vergen, als G. tenminste verzet aan
tekent tegen de stukken, die de Spaanse
autoriteiten morgen worden toegezon
den.
Hoofdinspecteur Postma van de Am
sterdamse centrale recherche, die te
ruggekeerd is uit Spanje kon zich mo
lijk voorstellen, dat G. een verblijf in
een Spaans gevangenis boven een-Ne
derlandse zou preferen. In Alicante
was hij opgesloten in 'n zaal met 60
medegevangenen, hoewel t aantal
was den veel kleiner was. G. had zijn
goed hemeur bewaard, ondanks het
cluderen, dat de verklaringen van E.
waarschijnlijk op waarheid berustten.
De arrestatie van de buitenlandse
handlanger G. is mogelijk géwordén
door een tip van de Bazelse Staatsan
walt. die op zijn beurt goede relaties had
met de banken. De bank, die 200.000,-
gulden aan waardepapieren van G. onder
zieb had, tipte dat G, opdracht had ge
geven de stukken te lquideren en de
gelden over te maken naar Alicante in
A. WAAR HIJ EEN VRO LEVE NÏT
SPANJA, WAAR HIJ
Spanja, waar hij een vrolijk leven - te
midden van vele vrienden - leidde.
He moet G. overrompeld hebben, dat
hij al een paar dagen later in een bunga
low, die hij had gehuurd, werd aange
houden. Dit gebeurde op bevel van hét
Interpol-bureau in Madrid, dat door
hoofdinspecteur Postma was ingelicht.
Men neemt niet aan, dat ook E. de be
doeling had, in Spanje onder te duiken.
Deze was in het bezit van een vals Frans
feit, dat de overgang van het dure
„Carlton Hotel" in Alicante en het ge
mis van zijn Cadillac 1961, hem wel
aan het hart moet zijn gegaan. Hij
heeft nog geprobeerd de heer Postma
en de Amsterdamse Bank-directeur
André de la Porte te winnen voor een
soort vergelijk. Hij zou de heren m
zijr Cadillac naar Nederland rijden op y„.
voorwaaede, dat hem daar een paspoort op naam van Jean Neuveu. De
DEN HAAG, 10 nov. De legervoor-
lichtingsdienst deelt mee, dat de ge
meentepolitie van Nijmegen tn een ho
tel aldaar een 42-jarige sergeant der eer
ste klasse, dien sinds 1 november was
vermist, aangehouden.
Iljj zal waarschijnlijk via de bri
gade van de koninklijke marechaus
see in Nijmegen, worden overgebracht
naa; Cuyk. De marechaussee aldaar is
met het onderzoek in deze zaak belast.
Dt sergeant woont te Wijhe; hij be
hoort tot de 428-ste compagnie. Van
Heutsz - mobiel" en was gelegerd in de
Boreel-kazarne te Deventer. Sinds 30
oktober was hij gedetacheerd in het kamp
Mill; daar zag men hem voor het laatst
op de eerste november.
leide zou wachten. In Amsterdam,
meende hij, zou het wel mogelijk zijn
om met de Amsterdamsche Bank tot
een „accoord" te komen.
Zijn verklaringen waren overigens met
allemaal even waarheidslievend. Hoofd
inspecteur Postma verklaarde tromscn
dat men uit G.'s woorden had kunnen co
freudeur G. leefde onder zijn eigen naam.
Hij deeld de heer Postma mede, dat hij
van beroep „journalist" was, hoewel zijn
visltiekaartje de functies vermeldde van
„President de la Franc-Brlttanique des
Pays-Bas en President du Conaeil admi
nistratieve des produits Siliroe".
Slechts twaalf van de driehonderd plan
tensoorten, welke tot voedsel voor ae
mens kunnen dienen, worden heden ten
dage voor voedingsdoeleinden gebruikt.
Deze twaalf I-veren negentig procent van
hetgeen de huidige wereldbevolking con
sumeert.
Het is mogelijk, dank zij de moderne
wetenschappelijk methoden, een veel gro
ter aantal plantensoorten voor onze
voedselvoorziening aan te wenden, zodat
er van voedselschaarste voor het steeds
in aantal groeiende mensdom geen spra
ke behoeft te zijn. Het zou zelfs moge
lijk wezen, de huidige voedselproductie
te verdriedubbelen, aldus een deskundige
op het congres voor voedselvoorziening
te Rome.
Een land met tweehonderd verschil
lende soorten kaas kan nooit ten onder
gaan, moet Winston Churchill eens gezegd
hebben. Hij poneerde deze stelling toen
iemand in zijn gezelschap de vrees uit
sprak, dat Frankrijk aan de rand van de
afgrond stond. Inmiddels is gebleken, dat
Frankrijk niet slechts groot kan gaan op
tweehonderd soorten. Het zijn er méér en
precies geteld 290. Een zekere meneer
miHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiHHiiiiiiiiift^
et regent en het is
november". De vijfae
dag van de maanu is
acnter de rug en de
^getogen en zeliDeheerste
rmgeisen hebben de dag van
Uuy Fawkes met de gebrui
kelijke ingetogenheid ge
vierd. Dank zij het beheerst
gebruik van vuurwerk .„wa-
men vier personen om hei
leven, saterdag en zonaag
moest de brandweer meei
aan 700 keer uitrukken in
Londen. Meer aan driehoji-
aeravljitig personen weraen
gearresteerd. Tien Lonaenst
politieagenten werden ge-
wona. jsen particulier buis en
een bakkern ter waarde van
een half miljoen guiben wer
den door orana verwoest,
in Liverpool was het aantal
slachtoffers van vuurwerk-
jol ,t op zondagavond tot 13u
gestegen, m Leeds werden
04 pe sonen behandeld in zie
kenhuizen voor brandwon
den. En in aiie oogheelkun
dige afdelingen van alle zie
kenhuizen ligger dt slacht
offers die oogietsel hebben op
gelopen.
Dit derhalve lijkt ons de
maand en dit het ogenblik
oni een gedachtenisrede uit te
spreken. Beminde gelovigen,
Wij willen een dode geuengen
en wij willen onze preeg op
bouwen rond een tekst welk
in ons iano. heiaas, te weinig
bekendheid geniet, maai
welke in Engeland en meei
nog in Bchotiand terecht be
roemd is. Let is een teksi
ontleend aan de werken van
een bekende dichteres en hij
luidt; „Het kon haar geen
donder schelen", indien ei
oy het horen van ogen-
ocnymyk zo ruwe woorden
een afgrondelijke siddering
gaat door ons fijnbesnaart
gehror, kan dit slechts onzt
indruk bevestiger dat wi.
prediken vanaf een zeer netti
gansel voor een zeer net ge
hoor. En wij haasten on.
aan onze tekst toe te voeger,
Jat hij uit het Engels ver
taaij is en in het oorspronke
lijk zo mogelijk nog ruwe.
Klinkt dan in onze ietwa
vrije vertaling. De woordi
welke de dichteres schreef ii
aaar vers (inderdaad, in haa
vers, nok al komt in onz,
vertaling de schoonheid vai
Jeze poëzie nauweluks to
uiting) luidden wü hou
Jen ons aan de door haai
telf ,'ebezigde spelling
.She did not give a singh
ram." Deze regel vormt d
slotzin van een couplet dat h
tijn geheel luidt als volgt:
„A direful daeth indeed
they ha
That would put any paren
I ma/
But she was more thar
usual calm
And did not give a single
dam."
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiKiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiHiiiiHHiiii""1"^
kort leven geen omvangrijk Thy graceful air and
oeuvre heeft voortgebracht. heavenly mug...
Doch het wonderkind Mar- His noses cast is of the
Beminde gelovigen. Wij
hebben een zeer bijzon
dere reden om onze ge
dachtenisrede uit te
spreken, deze reden zijnde
dat niemand anders, zelfs in
Schotland, deze taak zal uit
voeren. Het is honderdvijftig
jaar geleden dat c'e dichteres,
uit wier oeuvres wij zo juist
hebben mogen citeren, d,t
aardse tranendal verliet. Deze
Schotse dame, of liever, dit
Schotse dametje droeg de
naam van Margaret Fleming
Zij stond evenwel bekend
onder de naam „Pet Mar-
jorie" en was de dochter van
de Schot James Fleming van
Kirkcaldy. De reden waarom
zij „Pet", d.w.z. „lieveling"
wercf genoemd was, dat zij
de lieveling en favoriet was
van Sir Walter Scott, de
dichter die ophield met
dichten toen Byron zulks
beter begon te doen en die
zich vervolgens wierj. op het
schrijven van vele romans en
zich letterlijk dood schreef.
De dichteres en prozaïste
Pet Marjorie stierf in 1811 en
wat het heengaan gedenk
waardig maakt, is het feit
dat de dichteres stierf od
achtjarige leeftyd Want zij
werd geboren in 1803. Het
ipreekt van zelf dat een zo
jorie bezat een voor haar
leeftijd grote letterkundige
veelzijdigheid. Zij liet een
dagboek na, waaraan boven
geciteerde versregels zijn
\tleond, alsook verzamelde
gedichten en brieven. Onder
de gedichten is er een over
Plary Stuart, Koningin van
Schotland, en een over een
mopshond. De ironie van de
geschiedenis heeft gewild, dat
laatstgenoemd gedicht gro
tere bekendheid geniet in
Brittannië dar het eerste
Wij vertalen de regelf
welkwij uit de hondecai.tatf
zullen citeren: „O liefelijke
o allerbekoorlijkste mops
Jouw bevallig uiterlük en
hemelse tronia.... Zijn neus
is van het Romeinse model
Hij is een zeer mooie
vrouw...." De rest van de
regels maakt duideHjk
waarom de dichteres zich ge.
noopt zag de hond. een tyde-
lijke geslachtsverandering te
doen jndergaan. Zij had een
rijm nodig voor „Roman". De
tekst in Marjories eigen spel
ling luidt:
„O 'ovely O most charminr
pug
romar
He is a very pretty
weoman
I could not get a rhyme foi
roman
And was oblidged tc call i!
weoman."
p school had zij moeite
met de rekenkunde en
in haar dagboek heeft
zy het weerspannig ge.
moed gelucht over de tafel!
/an vermenigvuldiging. Achl
naai acht vond zy het meest
iuivels en tegen zeven maal
zeven kwam de natuur zeil
in opstand. „(The most devi
lish thing is 8 times 8 and 7
times 7 it is what nature it-
selfec nt endure.") Zy streef
de op eigen wyze naar vol
maaktheid. In een van de pas.
sages in het dagboek verwiji
zij aan zichzelf dat zy ruwe
aal heeft gesproken Merk-
waardigerwyze is ook hiel
sprake van een vreemde ge
slachtsverandering. Want zy
schreef: „Vandaag het ik een
-voord uitgesproken dal
nooit uit de mond van een
iame behoorde gehoord te
worden. Het was dat ik John
;en Brutale Teef noemde."
Het Engelse woord voor
.teef" is „bitch". Het wordt
zeel gebruikt als scheid
voord, doch vanzelfsprekend
Heen voor vrouwspersonen.
Jerhaaldeiyk lezen wij in
iet dagboek over vurige ver-
angens en nieuw leven te
beginnen en terug tc keren
ot het pad van de deugd: „Ik
{a een nieuw leven beginnen
m ik zal een braaf meisje
vorden en gehoorzamen aan
sa Keith, hier zijn heel veel
iri isbessen die mü het water
/m de mond doen lopen." Nu
m dan was zy de wanhoop
>aby. „Ik hoop dat ik weer
todsdienstig zal worden maai
k v/anhoop of ik ooit mijn
mrakter kan verbeteren."
laar eerste brief, gericht tot
sabella Keith begint fraai en
envoudig met de woorden:
Lieve Isa. Ik ga nu op mijn
chterste zitten om te ant-
voorden op al je vriendelijke
n gewaardeerde brieven
/elke je zo goed bent ge
veest te sturen. „Zij meende
en onrechte dat zij gespeend
was van sentiment. („Senti-
m, .t is what I am not acqu-
linted with".). En ze over
leed op achtjarige leeftijd.
DAAN VAN DXR VAX
Raymond Lindon heeft ze zorgvuldig ge
teld, hiertoe heel Frankrijk afreizend.
Uit zijn ervaringen stelde hij een dik
boek samen, dat hij de titel gaf: Le Livre
de l'amateu-r de fromage", het boek van
de liefhebber van de kaas. Meneer Lin
don ging ook de historie van de diverse
kaassoorten na en gaf heel wat interes
sante bijzonderheden. De oudste Franse
kaas is de Maroilles, die al in de elfde
eeuw gemaakt werd. Het staat historisch
vast, dat koning Philippe August verzot
was op Brie, hetgeen in het jaar 1217
schriftelijk werd vastgelegd. Andere lief
hebbers van Brie waren Hendrik IV,
Rabelais en de staatsman Talleyrand.
Van de laatste wordt verteld, dat hü tij
dens het Congres van Wenen, na Napo
leons nederlaag, een zitting iiet onder
breken, om door de deelnemers een ko
ning onder de kazen te kiezen. De keuze
viel op Brie, waarschijnlijk om hem een
genoegen te doen. Men beweerde inder
tijd, dat de Brie het enige is, waaraan de
wispelturige en door zijn vüanden zelfs
voor verraderlyk uitgekreten staatsman
heel zijn leven trouw is gebleven
In de stad Catania op Sicilië heeft de
gemeente een oud gebruik weer inge
voerd, nl. het begieten van de straten
met geparfumeerd water. Vijf sproeiwa
gens, in het centrum opererend, hebben
dit in een geü-rende bloementuin herscha
pen. Het parfumeren geschiedde, door
aan het water bepaalde essences toe te
voegen, in dit geval van de geur van
viooltjes. Het is de bedoeling, op de duur
alle grote straten te parfumeren. De
proefneming viel vooral by een aantal
toeristen m de smaak, dat juist Catania
bezocht. Menig lezer zal het zich kunnen
voorstellen, nademaal het in vele Ita
liaanse steden vaak sterk o.a. naar knof
look ruikt.
v 7vetïls in alle Sovjet-Russische satel-
lietlanden is men momenteel druk bezig,
alles wat aan Stalin herinnert, te verwij
deren, Straten en pleinen worden her
doopt, borstbeelden en monumenten ver
wijderd of neergehaald. Praag ging
groot op een enorm standbeeld van Sta
lin, dertien meter hoog. Toen het werd
opgericht, werd een hele wyk gesaneerd,
opdat het van alle kanten goed te zien
zou zijn. Het beeld stond op een prachtig
marmeren voetstuk, met basreliëfs ver
sierd, welke de overwinning van het com-
™u"'sme voorstelden. Het monument
heeft schatten gekost, zulks te meer, om
dat het uit de duurste steensoorten ver-
vaardigd werd Ook in Sofia is men bezig
met het „destalimseren", volgens Radio
Sofia En nu komen er ook uit Frank-
j ben,chten. Communistische
Moskou óp. *0lS'° 0rdm
(Van onze dammedewerker)
ROTTERDAM, 10 nov. Elke ronde
in de provinciale damcompetitie brengt
nieuwe verrassingen, zodat op het ogen
blik nog met geen mogelijkheid valt te
zeggen welk team provinciaal clubkam
pioen zal worden. Het Oosten lijkt een
serieuze candidaat, want de Rotterdam
mers versloegen in Den Haag mede
runner-up DJO met 128.
Charjois leed donderdagavond in eigen
huis een onverwachte 14—6 nederlaag te
gen LDV uit Leiden en Constant, dat in
ernstig degradatiegevaar verkeert, bood
't Residentie Dam Genootschap zoveel
tegenstand, dat de landskampioen voor
lopig maar op 7—9 kwam. RDG hoopt op
een krappe 11—9 overwinning, terwijl
Constant doorspeelt op 10—10 De partij
Roozenburg—Ivens staat inderdaad gun-
stig voor de RDG'er, terwijl daarentegen
De Kluyver winstkansen heeft tegen
Kinnegen.
Onderaan is de situatie nog verre
van duidelijk, afgezien dan van het feit,
dat Rijnsburg de laatste plaats niet meer
kim ontlopen HDC-ODB uit Den Haag
hield de Rijnsburgers donderdagavond in
eigen huis op afstand (met 146) en ver-
zienlijk 00r z'in eigen positie aan-
Afgebroken, bij de stand 79, werd ook
de wedstrijd Papendrecht—DDV, Dor
drecht, waarin de Papendrechters bijzon
der gebaat zouden zijn bij een gelijkspel.
Voorlopig heeft DDV evenwel de beste
kans op de overwinning.
