Polen
zijn
van
gaat
bij opbouw
iteliaartsniveau ligt nog
aan de zeer lage kant
eigen weg
socialisme
z
I
V
Voor W out
Nieuwe Medinos triomf
voor extra witte tanden
X
W
LONBENSE BRIEF
V'
T
HET ..DOGMATISME" BESTAAT NIET MEER
RYNBENDE'S
tl.40
Gouden C met diamanten voor zweefvlieger
Reuze-karper
Doe wat terug"
Sinterklaas-sprong
Schommelstoe!
Amerikaans gezin
loopt over naar
de communisten
§5$ H
was heilig De haan is dood 1
Natte en droge zondagen Mokkende waarden 1
DONDERDAG 16 NOVEMBER 1961
Een van de zeldzame verschijn
selen, die in Polen niet be
drieglijk zijn, is dat wat
'cn aan mij voordeed vanaf het
onient van mijn eerste bezoek
ean Warschau. Het beeld van
,en klasseloze maatschappij
i°ng zjch daar onweerstaan-
aar aan mij op. Op straat, in
e hotels, in de restaurants, in
e goedgevulde publieke balza-
lijk
overal blijkt het onmoge-
een sociaal etiket te plakken
de gezichten die men ziet, op
A^'i'Omg, op de omgangsvormen,
ybtenaar? Ingenieur? Arbeider?
]ouw van een handelaar? Of
n een parlementslid? Spoedig
tPef miJ ^at ik dit wel kon ach-
ee^ en aan de hand van het
1 gesprek, maar het was ze-
e r niet te zien. Er is alleen maar
.^bepaald deel van de intelli-
0lijs'a dat men kan herkennen
^dat deze mensen een parapluie
gejia Chamberlain plegen te dra-
sew!ezien van dit beeld van een klas-
\ethvrMaatschappij zou tijdens mijn
zien''n P°len weinig gevoeld, ge
ils-? °f ervaren hebben van het socia-
st>re£i a's 'k er n'el bewust vele ge
len ken over had gevoerd. Ik zou Po
ten gcmakkelijk hebben kunnen verla
kten Zonder aan de weet te zijn geko-
sch,,-iWelke realiteiten achter dit woord
kans gaan- Maar gelukkig kreeg ik de
'al a ln. cont;act te komen met een aan-
op °GsKundigen, die mij een en ander
hekuen uitstekende manier duid
tmt n gemaakt. Daarbij ging he
te natuurlijk in de eerste plaats
Dynamiek
Laag levenspeil
ijf jaar geleden brak er
in Boedapest een opstand
uit. Het was toen ook de
tijd van de Poolse oktober
die overigens reeds in juni in
Poznan was begonnen. Het
Stalinistische dogmatisme
verdween uit de Poolse samen
leving en maakte plaats voor
de „Poolse weg naar het socia
lismeTer gelegenheid van
het feit dat dit alles nu vijf
jaar geleden gebeurde heeft
een redacteur van het Franse
blad „Informations catholiques
internationales" een bezoek
van drie weken aan Polen ge
bracht. In enkele artikelen
zullen wijin verkorte vorm,
het verslag van zijn bevindin
gen publiceren. Dit eerste arti
kel handelt over de economi
sche aspecten van Polens eigen
weg naar het socialisme. In
drie volgende artikelen komt
de situatie, waarin de katho
lieke kerk in Polen zich be
vindt, aan de orde.
een pittige 'jonge'
jonge
1*
.fte waard begon snel te tappen. Mttt
daan van der m*r
tl A\70nol KIl.~T Dl zvT Anniorre
jvrakau kreeg ik echter de indruk
t"ssen "i l5eter gemarkeerd onderscheid
krak verschillende sociale klassen.
Keoj rs dan ook een oude „bour-
li-aditT '"- waar men zijn klassieke
laten nauwelijks door elkaar heeft
Zoals fooien. Maar ook in Krakau,
een .°veral elders, verplaatst ieder-
i voet of reist met dezelfde
tran?' dezelfde autobussen of dezelfde
Weivarn iedereen leeft op hetzelfde
kant i ,niveau> 3311 de magere
v°orrPi.'"dien er al sprake is van be-
Zaam^0 - ',urKers> dan zijn die zeld-
hpr en zjj weten zich uitstekend te ver
kan I?1' *rijw-el «le enige luxe die men
kuit. ,rn6men wordt gevormd door de
tr?,, Mercedessen of Tsjechische Ta-
uto's, die het eigendom van de
sta^tul" s« die het eigendom
Van iZ,jn en die ter beschikking staan
res-oT hoogste functionarissen van de
K r,"g of van de partij.
duidelijk
het er
.j^.„ats om
van G terhalen bij wie het eigendom
irifj,' produktiemiddelen berust. De
hlepk -.en de openbare diensten, zo
hiaan m''' z'Jn 'n handen van de staat,
hiaai de landbouw is nog bijna hele-
Ovei' een particuliere aangelegenheid,
hien ens z'-'n er °°k nog andere vor-
Sch'riyan eigendom. In Polen onder
hen" men in dit opzicht „vier secto-
I e eerste sector is die van de staat.
J omvat de gehele zware indus
trie, het grootste deel van de
klein - h'e industrie, de helft van de
hana 'hdustrie, bijna de gehele groot-
kfea he helft van de détailhandel,
de p a 'e bossen, twaalf procent van
vjjApnultiveerde landbouwgronden, de
aijg fll' de gehele buitenlandse handel,
P'ocn1 (uitgezonderd één, die één
Whppj, van het particuliere kapitaal
'ransr, het verzekeringswezen, het
aütak0r1wezen (uitgezonderd enkele
den ,9slijnen, die in particuliere han
d's c™ en de openbare diensten, zo-
ze <tt s' elektriciteit, enzovoorts. Al de-
va„ laatsinstellingen werden in de tijd
lis^ het „stalinisme" sterk gecentra-
sinT'd 0n bureaucratisch geleid, maar
hesr? die fameuze „oktober" (de veel-
"Poln oktober-maand in 1956, die
biet- ens nieuwe voorjaar" werd), ge-
- en zy, jn )le(. kader van het totale
ei ®ns..nieuwe voorjaar'
staajd zy, in het kader vf
E;n aPlan, een grotere zelfstandigheid.
W0rrtdeel van de winst kan door ze
''iVpi, .gebruikt voor het doen van
vOor a'ngen, voor de sociale lasten en
tie t salariëring van hun personeel,
hdrai sector is die van de coö-
de ]j'?s- Zij omvat een klein deel van
'dduet e industrie (vooral de voedsel-
v°otic j' en van de groothandel en
de J® de woningbouw, één procent van
liel{f u"iveerde landbouwgronden, de
van de détailhandel en het kleine
t'atip, De meningen ov de coöpe-
dat Z1in verdeeld. Sommigen menen,
SchonS voldoende vrij zijn, anderen be
den u en ze als onvrij, omdat zij wor-
Öe p es'uurd door een staatscommissie.
k«va] coöperaties worden in ieder
opjg biet erkend door de Internationale
De yan Coöperaties,
lierp verde sector, die van het particu-
j?epU](Pezit, omvat 87 procent van de
®in a eerde landbouwgronden, een
'otaa, "eel van de kleine industrie (in
vep E omvattende 217.666 arbeiders),
diprtp Pln deel van de détailhandel als-
et1 eer, i van het kleine ambacht
klein deel van het hotelwezen,
dtipd.1 over de vierde sector, die het
•bsp-, belangrijk is, maar tevens de
hctbin-ddderlinge. Zij omvat de „onder-
jeggpn n van samenwerking", dat wil
de Vrondernemingen die door bepaal-
°tn jTenigingen mogen worden beheerd
'•Boofi hun behoeften te voorzien. De
?chisrne, katholieke kerk" (een kleine,
oAuf.hcke beweging) leeft van de
?°ncl 7 van tandpasta. Ook de
^peiaaY?n Katholieke Intellectuelen, de
°Üek^Christelijke Beweging, de ka-
?(*n Ae organisatie „Pax", verenigin-
vati jan oud-strijders, van technici of
•v^oven, ]even van dg opbrengsten
(Advertentie)
cuP'.® motl«l
F'ra, NE D'amour
mo?*, j''ur»nf°ldermet alle
van?"1"1 der CONSTANT-
Ov, - ,nKIrinjen is bij of vi*
-- i welitr verkrijjbaar.
van dergelijke „ondernemingen van sa
menwerking". De groep „Pax" alleen
ai (op de activiteiten van „Pax" ho
pen wij nader terug te komen) beheert
43 van dat soort ondernemingen.
o is momenteel de situatie in Po
len. Maar deze situatie tekent zich
af tegen de achtergrond van een
zekere dynamiek en van de „op
bouw van het socialisme". Sinds die
..oktober" en na de excessen, misluk
kingen en knoeierijen van het stalinis
tisch dogmatisme'' blijken de opgeda
ne ervaringen bij de socialistische op
bouw van liet land echter een hartig
woordje mee te spreken „Een groot
deel van de economische problemen,
die moeten worden opgelost, is niet van
doctrinaire aard", schreef begin 1958
de heer Bobrovski, die vice-voorzitter
is van de Poolse Economische Raad.
En tegenwoordig zegt-men ronduit, dat
het Poolse socialisme niet zozeer ver
ankerd ligt in de doctrine, maar uitgaat
van de feiten.
Deze feiten zijn, dat bij de bevrij
ding, in 1945, een groot deel van de
Poolse produktiemiddelen zonder be
heer was. Dertig procent ervan was
Duits bezit geweest en werd Pools
als gevolg van de grenswijzigingen;
dertig procent behoorde toe aan de
uitgeroeide Poolse Joden, en weer
een ander deel behoorde toe aan uit
geweken Polen. Zonder te spreken
over dat deel van de produktiemid
delen, dat reeds voor de oorlog gena
tionaliseerd was, moet men derhalve
in aanmerking nemen, dat Polen aan
de nationalisering niet geheel en al
kon ontkomen. Zelfs heeft de staat
sindsdien ondernemingen, die reeds
door haar werden beheerd, aan par
ticulieren teruggegeven.
Polen heeft, zeker sinds die „okto
ber" zijn eigen weg naar het socialis
me, een weg, die men aflegt zonder
haast. De regering heeft niet afgezien
van de collectivisering van de land
bouwgronden, maar dit doel poogt men
te bereiken via een omweg, namelijk
via het systeem van „agrarische krin
gen". In het kort komt dit systeem
hierop neer, dat de boeren worden ge
leid door boeren. Parallel in de indus
trie lopen daarmee de „autonome ar-
beidersconferenties", die in 1958 bij de
wet werden opgericht in de genationa
liseerde industrieën.
edereen in Polen is het erover eens,
dat de volledige verdwijning van
de werkloosheid, die voor de oor
log het land zo teisterde, op reke
ning kan worden geschreven van
het socialistische systeem. Aan dit sy
steem dankt men ook het niet meer
bestaan van de grote tegenstellingen
tussen héél rijk en héél arm, alsmede
een duidelijk aanwijsbare verbetering
in de levensomstandigheden van arbei
ders en boeren. Niettemin ligt het wel
vaartsniveau nog steeds aan de zeer
lage kant: iedereen kan bestaan, maar
met moeite. Het gemiddelde jaarlijkse
inkomen bedraagt vijftienhonderd zlo-
tys. Iedereen zou er minstens vierdui
zend moeten hebben om- zich een
fatsoenlijk bestaan te kunnen verzeke
ren. De Poolse autoriteiten erkennen
dit, maar volgens een plan op lange
termijn zal het duren tot tegen 1975
voordat de voedselconsumptie het peil
zal kunnen bereiken dat als ideaal door
de fysiologen wordt voorgeschreven.
Er zijn Polen, op z'n minst de in
telligentste, die begrijpen en aanvaar-
den dat het huidige ritme te traag
is en dat hun land zich grote inspan
ningen moet getroosten om te in
vesteren en zich te industrialiseren.
In vergelijking met vóór de oorlog
is de produktie reeds enorm geste
gen, omdat men doelbewust een stuk
welvaart opoffert voor het doen van
nieuwe investeringen. Maar Polen
heeft ook de hulp nodig van het
buitenland om in het bezit te ko
men van grondstoffen, die het zelf niet
heeft. Zoals men het binnenlandse
consumptiepeil moet opofferen ten
bate van de investeringen, zo moet
men dat ook en méér doen voor
de buitenlandse handel. Bij de gehele
bevolking leeft een sterk verlangen
naar een snelle verbetering van het
levensniveau. Dit verlangen is uiter
aard een voortdurende potentiële be
dreiging van het socialistische regiem.
Ziehier hoe het socialistische Polen
zich voordoet aan een buitenlandse
waarnemer. Het Poolse socialisme heeft
ongetwijfeld nog vele andere dimen
sies, maar ons gaat het er thans om
vast te stellen hoe de katholieke Kerk
er voor staat in dit socialistische land.
In enkele volgende artikelen hopen wij
dcarvan een beeld te geven.
(Advertentie)
White Label dubbele klare
f 8.55 per literfles exclusief glas
Er gebeurt iedere dag van
alles in de wereld. De heer
Kroll moet naar Bonn terug
komen, we registreren onze
miljoenste t.v.-kijker, minis
ter Luns spreekt in de alge
mene vergadering van de
U.N.O. voor lege banken
over Nieuw-Guinea ik
heb het zelf op de televisie gezien
en de kwestie-Berlijn is nog steeds niet
de wereld uit
Maar Woutje Wagtmans neemt af
scheid van de wielersport. Dat drukken
wij in de krant een beetje weg. Woutje
is geweigerd voor een zesdaagse in
Milaan en nou lefet hij het bijltje er
bu neer. Hij heeft bereids zijn zeven
race-fietsen verkocht en wordt vracht-
wagen-chauffeur. En daar word ik dan,
on?imte 0 Schmidt en Wim Sonne-
veld toespreken,,een beetje weemoe
dig van Voor minister Luns vond ik
het ook zielig, maar ik heb mij nog
kunnen troosten met de gedachte dat
allerlei afgevaardigden in koffieka
mers door microfoontjes tóch stickum
naar hem zalen te luisteren. Bovendien
zegt minister Luns op een gegeven mo
ment gewoon „Barst" tegen de helewe-
reld en gaat over to* de orde van zijn
welverdiende vrije dag. Maar Woutje
mc-st in Milaan geweigerd worden. Ze
konden Woutje niet meer gebruiken.
Hij kon niet meer zó met de trappers
te keer gaan als wel wenselijk was. En
als Woutje „barst" zegt, betekent dat:
vrachtwagen-chauffeur worden. Nu is
dat een mooi "ak, maar je komt er
niet mce in de krant en de mensen
staan zelden langs de weg om je toe
te juichen. Eu veel vrije dagen, wel-
v?i ifl z^n er ook n'e'; bij-
Ik heb op deze plaats in de loop der
jaren nog vel eens een woord over
Wout kunnen laten vallen. Want ineens
stak by in de gele trui of verricht hij
een wapenfeit van gelijke strekking.
In ieder geval stond hij op gezette tij-
den,,m de publieke belangstelling".En
daar moet ik het nu eenmaal van heb
ben, van jongelui die bereid zijn dat te
doen.
Deze zomer nog heb ik, vóór het in-
gaan van de laatste Tour, Wout Wagt
mans in Parijs persoonlijk de hand mo-
gen drukken. Hij zag toen al een tik-
je pips. Waarschijnlijk had hij reeds:
dat vervloekte Milaan voor ogen.
Maar voor Woutje in de vergetelheid
verdwijnt, wil ik heir wel verklaren,
dat ik hem zal missen. Wielerbaan-di-
recteuren niet, maar ik wel. Ik hijb ve
le malen gehoord dat Woutje altijd voor
een grapje te vinden was. Hij was 1
een wielrenner met gevoel voor humor.
Dat is dan exceptioneel genoeg om als
\S ae geschiedenis in te gaan.
Woutje kon lachen als iedereen gruwe-
lijk ernstig was. Houen zo, Wout. En
kalmpjes aan. ik blijf ook mijn best
doen.
(Advertentie)
extra reinigend, geen spoor meer van, tandaansiag
extra krachtige en langdurige bescherming tegen tandbederf
extra anti-septische werking, desinfecteert mondholte
extra krachtige bestrijding van slechte adem
extra lekkere, zuivere spearmintsmaak
grote tube
M 955
Uitsluitend verkrijgbaar bij H.H.-apothekers, drogisten, kappers en de speciaalbranche
's Lands Kroniek
anneer eer
ste luite
nant-vlieger
Ed. van Bree
uit Brunssum een
maal over de
zweefvliegsport be
gint te praten, valt
het hem moeilijk
van thema te ver
anderen. Hij is in
deze sport hele
maal opgegroeid en
volkomen thuis.
Vorige week zag
hij zijn zweefvlieg-
carrière bekroond
met de hoogste in
ternationale onder,
scheiding op zweef,
vlieggebied: de
gouden C met de
drie diamanten,
i door met een
WENEN, 16 nov. (Ktr) „Wij wil- c Schleicher KA-6
n voorconrl i» m ii i,::~ 1.1:: T? Tinne po-Tm
len voorgoed in Tsjechoslowakije blij
ven". Dit heeft de vtouv/ van de Ame
rikaan Charles Juiige woensdag in
Praag tegen een verslaggever van
Reuter gezegd.
De 46-jarige Junge, een deskundige op
het gebied van de visserij in liet noor
den van de Stille Oceaan, en zijn vrouw,
die arts is, hadden precies een maand
geleden in Seattle terug moeten zjjn van
een reis door Europa. Men had inter
pol verzocht het echtpaar op te sporen.
Mevrouw Junge zei voorts tegen de
verslaggever, dat zij en haar man uit
leg van hun gedrag hadden gegeven in
brieven aan verwanten en de universi
teit van Seattle. Junge, zijn vrouw en
hun aangenomen zoon van 14 jaar ver
blijven in een hotel in Praag.
West-Duitsland Het Russische pers
bureau Tass is van oordeel, dat de nieu
we Westduitse regering bestaat uit „de
meest reactionaire politici van de Bonds
republiek, die de belangen van grote
monopolies -vertegenwoordigen en van
wie velen vroeger actieve nationaal-
socialisten zijn geweest." (Reuter).
Over herbergen, over dode,
droge en natte tavernes. Een f )p nnn n
van de drukste verkeers- x-'C 11(1 UII
wegen van Engeland is die
van Birmingham naar Co
ventry. Eenieder die ooit
door Birmingham heeft ge
wandeld in de regen en die
slechts dank zij een uiterste
wilsinspanning erin geslaagd
is er zich van te weerhouden
uit te breken in luid gehuil
en om moeder te gillen, kan
zich voorstellen waarom alle
wegen die uit Birmingham
naar elders leiden vol zijn
van menigten die de stad
ontvluchten. Ongelukkiger
wijze zijn er even grote me
nigten die zich om duistere
redenen naar Birmingham
bewegen, met het gevolg dat
de wegen overbelast zijn.
Drukke wegen hebben druk
ke herbergen, soms mooie
herbergen, zoals de herberg
„De Haan" in het dorp Me-
riden op de weg tussen Bir
mingham en Coventry. Het
dorpsbestuur van Meriden
vernam van de minister van
Volkshuisvesting dat het in
geen geval „De Haan" mocht
afbreken vanwege de histo
rische waarde van deze ta
verne, welke dateerde van
de zestiende eeuw, welke
doorgerookt was van de open
aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiMiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiia
vuren en de tabakswalm en
waar de balken geurden van
vele eeuwen bier en jene
ver. Wat het dorpsbestuur
van Meriden ook zou willen
afbreken het moest met zijn
vingers afblijven van de her
berg „De Haan". De haan
was heilig. Het dorpsbestuur
was natuurlijk van goede wil.
Het had gaarne op bevel van
de minister van Volkshuis
vesting de haan gespaard.
Ongelukkigerwijze evenwei
kwam het bevel een weinig
te laat. Drie jaren geleden
kwam de minister van Ver
voer tot de zonderlinge en
bijna zondige conclusie dat
men de toegang tot Birming
ham behoorde te vergemak
kelijken en dat de weg van
Coventry naar Birmingham
diende te worden verbreed.
Hij gaf derhalve bevel om de
herberg „De Haan" af te bre
ken om de weg te kunnen
verbreden. Het dorpsbestuur
gehoorzaamde en de haan
werd geslacht. De minister
van Volkshuisvesting, die
blijkbaar de mening deelt dat
men zich niet uit vrije wil
naar Birmingham begeeft,
was er nooit achter gekomen
dat de oude herberg van
Meriden was afgebroken en
gelastte in alle onschuld drie
jaren na de afbraak dat er
van afbraak geen sprake kon
zijn. De haan is heilig. De
haan is dood.
Maar op zondag ging de
belangstelling van geheel
Brittannië uit naar de droge
en de natte herbergen van
Wales. De volwassen bevol
king van Wales was naar de
stembus getogen, niet om de
bezetting te bepalen van een
parlementaire zetel, maar om
te beslissen of de café's voor
taan op zondagen zouden
worden geopend. Van de
zeventien kiesdistricten van
het land besloten negen tot
het invoeren van natte zon
dagen en acht tot het hand
haven van de droge zondag.
Tot de laatste districten be
hoorde Pembrokeshire, waar
per hoofd en dorst der be
volking meer gevallen van
openbare dronkenschap voor
komen dan in enig ander
graafschap in Groot-Brittan-
nië. Zondag was de grote dag
waarop de inwoners van de
natte districten hun dorst
konden lessen in de café's.
Niet dat dit erg veel ver
anderde aan de bestaande
toestand. Want voorheen kon
een Walliser, als hij dorst
had op de zondag, terecht in
een of meer van de duizen
den drankclubs die zo welig
tieren in Wales (om nog te
zwijgen van het groot aantal
herbergen waar je op zon
dag terecht kon, mits je aan
klopte aan de achterdeur.
Wij spreken uit ervaring).
Desondanks was er enige
reden voor de feestelijke
stemming, welke zich mees
ter maakte van de natte ge
westen, terwijl men daaren
tegen in de droge gewesten
somber aan de borrel ging
achter de horretjes van de
naargeestige drankclubs.
Wij waren helaas verhin
derd tHis naar Wales te be
geven. Anders waren wij met
grote geestdrift naar de ri-
vier gegaan, welke de grens
vormt tussen het droge Car
marthenshire en het natte
Glamorgan. De rivier draagt
de welluidende naam van
Llwohwr, een naam die uit-
noodt tot het spoelen van de
gefolterde keel. Tegen twaalf
uur op zondagmorgen, d.w.z.
de openingstijd voor de her
bergen in Glamorgan, togen
vanuit de andere helft van
het dorp. d.w.z. het gedeelte
liggend in Carmarthenshire,
naar het natte deel van het
dorp, dat, nog welluidender
dan de rivier, Pontardulais
heet. Terwijl (je beide her
bergen aan de verkeerde
kant van de Llwchwr vroom
en streng de deuren gesloten
hielden, openden zich in
Glamorgan de gastvrije deu
ren van het Gwyn Hotel en
nauwelijks had de klok
twaalf geslagen of de waard
begon in snel tempo de eer
ste vijftig glazen bier te tap
pen. Maar geenszijds van de
Llwchwr stonden de waarden
van Het Zwarte Paard en De
Rode Leeuw te mokken ach
ter de ruiten en staarden met
jaloerse blik in de richting
van het Gwyn Hotel.
Het was tachtig jaren ge
leden sedert het in Wales
toegestaan was zondags bier
te tappen in de café's. „Hoe
voelt u zich wel", vroeg een
verslaggever aan een 67-jarige
Walliser die met grote toe
wijding een glas bier stond
te drinken in de bar van het
Gwyn Hotel, „hoe voelt u
zich wel nu u voor het eerst
van uw leven op een zon
dagmorgen een glas bier
kunt drinken in een café?"
„Laat me niet lachen", ant
woordde de man. „Iedereen
in Wales kon vroeger op elk
uur van de zondagmorgen
een borrel krijgen in een
café, zolang hij maar niet
probeerde naar binnen te
gaan door de voordeur."
„Jakkiedé!" zeggen de Wal-
lisers als ze „proost" bedoe
len, en zulks niet alleen aan
de boorden van de Llwchwr.
Zij schrijven het natuurlijk
„Iechyd Da".
Rhönsegler een
hoogtewinst tc boe
ken van ruim vijf
duizend meter. Hij
is de tweede Ne
derlander, die deze
onderscheiding wist
te behalen. De eer-
te, drs. Willem Tou.
tenhoofd, die in
middels naar
Nieuw-Zeeland is
geëmigreerd, ver
overde in 1957 het diamanten brevet.
Luitenant van Bree vertrok zater
dag 4 november met een vriend naar
Innsbruck om te proberen die 5000 me
ter hoogtewinst te boeken. Dergelijke
reizen zijn altijd voor eigen rekening.
Aan de twee andere eisen voor het dia
manten brevet had hij deze zomer, tij
dens de nationale kampioenschappen
op Teriet, al voldaan. Hij was toen van
Teriet naar Beauville, bij Le Havre ge
vlogen. Dat is een afstand van 503 km,
zodat deze vlucht tevens meetelde als
vrije vlucht. Het vorig jaar had hij al
een doelvlucht gemaakt van 324 km.
Dat was van Teriet naar het Franse
vliegveld Albert, in de buurt van Ar
ras. Voor een stijgvlucht kun je vol
gens hem naar Frankrijk of naar Inns
bruck gaan. Door de bergen daar heeft
men het voordeel van de hellingsstijg-
winden, die een voortdurende ther
miek vormen.
Hij vertelt verder: „Eerst trekken
ze je met een liei ongeveer 400 meter
omhoog. Dan ga je langs de hellingen,
voorzichtig achtjes draaiend en zoe
kend, omhoog, totdat je aan de golf
bent. Daar stuur je de kist dan in en
je stijgt maar net zo lang totdat er
niets meer te stijgen valt. Het moei
lijkste is om zo veel mogelijk profijt
te trekken van de hellingsstijgwinden.
In de golf gaat alles wel vanzelf. Ik
wist te komen tot een 5600 meter, en
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllli
Zevenentwintig pc nd woog
karper die de lieer J. v. cl- Voort
in Nieuwkoop na een strijd van
twintig minuten aan een 32/100
nylonsnoer uit de Nieuwkoopse plas
sen haalde. De heer Van der Voort
verhuisde speciaal om zijn hobby naar
hartelust tc kunnen beoefenen van
Amsterdam naar Nieuwkoop. Dat hij
nu elke dag van Nieuwkoop naar
Amsterdam moet reizen, vindt hij
geen bezwaar. Daar is Irij ten slotte
sportvisser voor. Een echte bovendien
want hij zet zijn vangst nadat die
door iedereen is bewonderd, in de
plassen terug.
olgend jaar mei /.al bet 75 jaar
geleden zijn dat het Leger des
Heils zijn arbeid in Nederland
begon, "vinster lam, waar thans
nog het hoofdkwartier van de organi
satie is gevestigd, was de basis van
het werk onder leiding van kanitein
Tyler van het Engelse heilsleger. Ge
makkelijk was dit begin niet. Met
gemengde gevoelens zag men destijds
met name de pers het begin
van het heilswerk tegemoet. De eer
ste reacties waren in het algemeen
een mengse' van bewondering voor
de reeds in het buitenland op soci
aal- en charitatief gebied behaalde
resultaten, maar scepsis tegen de me
thodiek. Als tolk van dit laatste kan
gelden een passage uit het verslag in
ons blad over de eerste bijeenkomst
van het Leger 8 mei 188'. in de zaai
van Emmanuel in de Gerard Don-
straat in Amsterdam gehouden en lot
op heden nog bij het Leger in gebruik.
De verslaggever van ons blad schreef
namelijk letterlijk daarover, dat „de
ze godsdienstoefening het werk (was)
van overspannen zenuwen en aller
minst op uiting van waarachtig gods
dienstig gevoel of opwelling van ge
zond verstand aanspraak mocht ma
ken".
De houding van de pers in die dagen
was nog niets vergeleken bij de wijze
waarop de gewone man het Leger
ontving. Vooral de avondbijeenkom
sten we. Jen herhaaldelijk door liet
publiek verstoord en meermalen
moest de politie met man en macht
optreden om de brengers van de nieu
we leer te beschermen. Zo moest bijv.
in Kampen de burgemeester de staat
van beleg afkondigen in verband met
de ernstige ongeregeldheden welke
zich daar voordeden tegen de „nieuw
lichters uit Engeland".
Er is sindsdien veel veranderd, zo
wel in de houding van onze vader
landse pers als in die van het pu
bliek. De grote kentering in de publie
ke opinie, althans in Amsterdam,
kwam in de strenge winter van 1890
toen het Leger haar goed verwarmde
lokalen des nachts openstelde voor
hen die geen behoorlijk onderdak had
den. Hoe het zij, vooral door zijn
nuttige werkzaamheid op sociaal en
charitatief gebied heeft het Leger des
Heils zich gaandeweg een geheel ei
gen plaats in ons maatschappelijk be
stel verworven. Men mag wei zeggen
dat het niet meer weg te denken is
uit ons volksleven.
Het is daarom niet bevreemdend
dat onlangs door enige vooraanstaan
de Ned landers, niet behorend tot het
Leger, maar vervuld van respect en
dankbaarheid voor deze internationale
organisatie, een stichting in het leven
is geroepen die acte d- présence
wil geven bij de viering van het 75-
jarig jubileum van de vestiging van
het Leger in Nederland. De stichting,
die de suggestieve titel voert „Doe
wat terug", en waarvan prins Bern-
hard het erevoorzitterschap heeft aan
vaard, wil het Leger in mei 1962 een
geschenk aanbieden in de vorm van
een geldsbedrag tot voortzetting, ver
nieuwing en aanvulling van haar
maatschappelijk werk. Voorzitter van
de stichting is de Utrechtse kinder
rechter mr. M. B. v.d. Werk. Er be
staan grootse plannen voor de viering
van het onderhavige jubileum.
Eerste luitenant-vlieger Ed van Bree
(links) met vrouw en kind bij zijn
ouders thuis.
had dus ruim 5000 meter gewonnen
Een paar dagen geleden heb ik die
vlucht nog eens een keertje gemaakt.
Hier heb je de barograaf die ik toen
heb meegenomen. Je kunt hier goed
zien hoe ik gestegen en gezakt ben.
Daar op het einde begint hij snel te
dalen. Mijn zuurstof was namelijk op,
en omdat je in zo'n golf af en toe
moeite hebt om weer naar beneden te
komen, moest ik flink gebruik maken
van de remkleppen."
Luitenant Van Bree, die op de vlieg
basis Woensdrecht vlieginstructie geeft
op de Lockheed T-33 straaltrainer,
stamt uit een oud zweefvliegersge
slacht. Bijna al zijn ooms en neven zijn
of waren actieve leden van de Eerste
Limburgse Zweefvliegclub. Bij de ver
eniging leerde ook de succesvolle vlie
ger de eerste beginselen van de zweef-
sport. Dat was tien jaar geleden, toen
de E.L.Z.C. nog op de Brunssumcr-
heide vloog. Daar werd toen nog ge
pionierd en geïmproviseerd. De club
is nu met de voor- en nadelen van
dien gevestigd op het Vliegveld
Zuid-Limburg. Omdat hij nu op zijn
basis Woensdrecht woont is Ed gcè-i
lid meer n de E.L.Z.C. Hij zweeft
nu, als instructeur, bij de Koninklijke
Luchtmacht Zweefvliegclub op Woens
drecht. Ook mevrouw Van Bree is
meer dan enthousiast voor alles wat
met het vliegen te maken heeft. Zij
neemt dan ook actief deel aan deze
avontuurlijke sport en spreekt al even
vloeiend het „zweefjargon".
er gelegenheid van de intocht van
t. Nicolaas in Zwolle zjjn giste
ren boven de nieuwe stadswijk
Holtenbroek dertien parachutis
ten uit een vliegtuig, een Fokker F27
„troopship" gesprongen. Vele duizen
den belangstellenden, onder wie velen
uit de omgeving, sloegen het schouw
spel gade. Nadat de „troopship" twee
maal een rondje om het terrein had
gedraaid, sprong een man uit het toe
stel, maar in plaats van op het afge
zette terrein, kwam hij terecht vlak
naast de rijksweg Zwoile-Meppei. De
parachute trok hem door de heg de
weg op, waar de politie inmiddels het
verkeer had stil gelegd. De radiowagen
van de Eerste Nederlandse Parachu
tistenclub zond een boodschap naar
boven, dat de koers iets moest worden
verlegd.
Daarna sprongen drie parachutisten.
De eerste stevende tot ontzetting van
de menigte recht op een flat aan da
Minervalaan af. Het was de 28-jarige
Sjoerd Bleeker uit Amsterdam, die er
niet in slaagde zijn koers nog te ver
anderen. Mei, een smak kwam hij op
lie. dak terecht, nadat de touwen van
zijn parachute om een televisiemast
waren geslagen. Bleeker kwam er met
een schram af, de televisiemast sneu
velde.
Een springer kwam middenop de
rijksweg terecht en een springster viel
ui een sloot, waarb\j het vieze water
hoog opspatte. Alle springers, die in
groepjes van drie naar beneden spron
gen, kwamen neer in de buurt van de
rijksweg, ver van St. Nicolaas, die op
een podium op het terrein enigszins
teleurgesteld het schouwspel gade
sloeg. Tot slot werden enige „contai
ners" afgeworpen. Ze bevatten snoep
goed voor de intocht in Zwolle, die
hierna volgde.
Sinds president Kennedy men
heeft het zelfs kunnen zien op de
televisie zich heeft gepresen
teerd zittend in een schommel
stoel, schijnt dit meubel plotseling in
de belangstelling te zijn gekomen. De
Nederlandse meubelindustrie heeft
zich tenminste nu geworpen op de
vervaardiging hiervan.
Deze schommelstoel van Nederlands
fabrikaat was te zien op dt Meu
belbeurs in Utrecht en zal binnen
kort ook wei te bewonderen zijn in
de etalages van de grote meubelza
ken. ''Dus nu maar afwachten wie, het
voorbeeld van president Kennedy
volgend, zin krijgt uit te rusten in een
schommelstoel.
T
