I
Revolutionaire" taal over
God op de kleuterschool
geeft
nieuwe
°H, DIE
KNAAPJES
Maandblad
RICHTLIJNEN, die een
ware VERADEMING zijn
SINTERKLAAS als
„Boogschutter"
Karakter-horoscoop
voor de december-mens
I)
ecember in
w de keuken
RAPHAEL
i
TERUGKEER van de
„Dame in het ZWART"
Zes eeuwen geleden verscheen se voor het
eerst aan het Bourgondische Hof
Feest jurk je
van NV is ook
ZWART
GOED
GEKLEED
GAAN
Niet te veel
niet te lief
over God
laten leren
reislust,
onvermoeid,
vaderlijk en
dol op een
BAARD"
nylons
Boeken venster J
Een aangrijpende
levensbeschrij vin g
'lï8ff" hiJ Uw APotheek>
WAT ZINGEN
ONZE KLEUTERS?
tyeVl0.°£!
Vaak ontmoeten we ouders,
die vastbesloten zi,jn hun
kinderen anders op te voe
den dan ze zelf zijn opgevoed. Ze
herinneren zich uit hun eigen
jeugd dwang, en al te grote ijver
om hen te doordringen van de
waarheden van ons geloof. Die
ijver heeft soms tragisch ge
noeg juist een soort tegenzin
gewekt. Opvoeders uit vroeger
jaren wilden ervoor zorgen, dat de
jonge mens met een volledige reli
gieuze „uitzet" het leven inging.
Als hij de regels maar kende, de
geloofswaarheden kon opdreunen,
de hele catechismus bij de- hand
had als geneesmiddel tegen alle
twijfel, kon hem niets gebeuren,
maar in de praktijk werden die
lesjes, die meer met het hoofd dan
met het hart waren geleerd, bij de
eerste stormloop van het leven
wel eens eenvoudig weggevaagd.
Zelfde wasvoorschriften
Cocktaii
„Oude kost"
van arrix -■
want arrix
handcreme
Conservatief
99
Nüütyin zeep-, of in
sPrayof in poedervornu
jPe°doreert - voorkomt alle
Yan$piratiegeur.
WK .*?K
Parfumerie.
Eau ae toilette
wmm%
i Mi
m
Waardig
begint mei
m 6 knif ge,n mijn tante, de
u begrijpt wélke
rri!^f>j,es Z(>als mijn tante on
tslaap* 1,11 begreep dat ik ze zo
hftire i, v°nd, die knaapjes. De ves-
n,u lekker knap, vond de
®.envopHi anl< ZÖ de knaapjes. De
,le son? volksziel kan een situa-
daat, ra.ak treffen. Want inder-
ks. igtpi?n jassen meer zonder lus-
s- Het alle jassen zonder lus-
^deren Ians.chijn der aarde zou ver-
lusje Nooit meer mannen met een
felrj ag,ett -de gore boord, een we-
!UsteWV »r lusjes, lusjesloos. Niet
*baaDin®' lntegendeel. De kleur der
t?ateria»i oet je iets- En dan- dat
Haast vacht van plastic.
tri; rAteed °m je ias aan te trek"
3es-yacht zacflt' beve jas op knaap-
i°cht n!n^6n bleken nog duur. Toch
heb j0 .er twee, „Leuke knaapjes,
zae ,5?aï zei mijn broer. ,.Ja,
ha gevz®,pD tante". „Ik zal. ze Myr-
binterki- dacht mijn broer, „met
atv??' behoeft ze geen lusjes
Ham iif„ .te naaien". Ik het hem uit.
phl rriBt c'las van bet knaapje. „Leuk
hu y.p'Hterklaas te geven", dacht
hiijn v™Jst 'k eindelijk eens iets voor
?as pn Vr'- En daar ik ook getrouwd
a°ht it a ze °°k zo leuk vond,
„Dip n°g veel meer...
:°h zio» uaaPÏes heb ik ook bij An-
„Die"j_bog veel meer...
4"fi zip„ ilaaPjas heb ik ook. mj ah-
ahte wnan&en", zei mijn broer bij
2e' tante -w'l maar niet zomeren",
„De die al wat ouder wordt.
?ei m«„ur m°et ook nog komen",
luist broer fijntjes, maar dat is
huani voor knaapjes. „Met
8eva(- Jas geen nood" zei mijn tante
Jaag n zo kwamen zij nog heel
Zür „r knaapjes te praten, knaap-
at kn» knaapje zo en het bleek
|atie i?aPjes wel degelijk de conver-
j'hterk?11 n sPekken. Ja, het werd
u« tüa ,as voor ze eraan dachten,
Uit ?"en het. Nicht kwam over
ter *ed«i. En daar nicht de doch-
ailer_as van tante, zouden we het
^'st n' bij tante vieren. Maar nicht
ja n- fet- dat die enige knaapjes die
Holla??. overal in Zweden zag, uit
Wat waren ingevoerd. Weet je
k\vam a?bt ze want haar vertrek
Seei n°S onverwachts ik
!&der riri? al een knaapje. Ja,
'®Ur Pp maar dan in verschillende
^'sch Zweeds*Chele ogen en toch ty-
H et was een droeve Sinterklaas,
«errtian gaf er drie aan Myr-
en Myrna drie aan Her-
?h Mia ,,?n' Saf eF vier aan Mia
?aal ;J,ler,?an m ij. Tan te gaf er alle-
ze u„ dan waa ze er van at)
»at B»f ?eeg .er van allemaal twee:
?ah Mvllen*''en' °ok ik gaf er drie
v"a hen dl"ie aan Herman,
^&green ;ketzeifde idee gehad... Nu
een ill t 'uec geuau... .nu
hiopRt baar geheimzinnigheid,
>,«n. Wj? jfen echte verrassing blij-
rt en broer is welgestelder dan
Vhbiis ?p v.?V0nd W6et bij altjjd jn
Küisd w« Wazen. Daar we pas ver-
m "Ion ,?ren- gaf hij er ieder van ons
Vpv, 4 «BS On „i -ut
an 'ón.?S ien °°k nog eens aan nicht.
riaa#r kreeg ze er maar twee
5v°ht aiïU? bad gelukkig net ge-
p'et ach? Gerard. Zo raakte nicht
t?a be«<- ^el schaamde ze zich
^ee. lie met haar „ieder maar
Het"
£ak]mnVV6rdlaat met knaapjes uit»
K 'k rl-ip' i zÜn met de Volkswagen
ii^hgen Anton en Mia nog thuis
);s Wei' kom morgen de knaap-
e?t6h wq!3 alen zei Herman. Zo
beeppi. tante achter, met twee
WBebtig knaapjes...
aar zijn de knaapjes?" vroeg
K, met mijn jas thuis geen
raad wetend. ,,Ik dacht te
b lk aan nicht", zei Mia, ,.toen
kakt." v twee van ons gauw tnge-
il'Geef 11. un l'e mijn lusje maken?"
stei0J?aar", klonk het. Een beetje
Anton.
We zjjn het er tegenwoordig over eens,
dat men God vroeger vaak te zeer heeft
gezien als de grote Verbieder, dat men
in het Evangelie wel eens over de lief
de heen lieeft gelezen. Dat was een gro
te fout, die zich wreekte met ongeloof,
opstandigheid, onoprechtheid.
AI die ouders, die het anders willen
doen en die meer tot de kern van de
zaak willen doordringen, moeten eens
de aflevering lezen, die het maandblad
„School en godsdienst" {Arksteestraat
1. Nijmegen) aan de godsdienstige op-
Het internationaliseren van de codes
voor wasbèhandeiing neemt toe.
Deze week heeft de textieletiket-
tering weer een stap voorwaarts
gemaakt. De wasvoorschriften zoals
die in kleurige code staan aangegeven
op de innaai-etiketten van velerlei tex-
tielgoederen, zullen op dezelfde wijze als
in ons land nu ook in Duitsland dienst
gaan doen. Een soortgelijke overeen
komst, die beoogt tot een internationale
regeling te komen, ten gerieve van de
Europese huisvrouw, die steeds meer
met geïmporteerde goederen te maken
heeft, wordt ook voorbereid met Zwit
serland en Italië.
voeding op de kleuterschool heeft ge
wijd. Daarin worden nieuwe richtlijnen
gegeven voor de kleuterleidsters, richt
lijnen, waarnaar misschien nog niet
overal gewerkt wordt, getuige de won
derlijke verhalen, waar kleuters soms
mee thuis komen, maar die toch in de
komende jaren het kleuteronderwijs op
dit terrein zullen bepalen.
Het. is overigens altijd gevaarlijk om
de verhalen van de kleintjes zonder
meer aan te nemen. Ze jokken niet,
maar ze zien de werkelijkheid heel an
ders dan wij. Ze halen uit een verhaal
net dat, wat hun aandacht trekt of hun
genoegen verschaft, ze associëren het
frank en vrij met dingen, die ze elders
gehoord'hebben, ze mengen er een paar
onbegrepen woorden daarom juist
zo aantrekkelijk en een paar drup
pels fantasie doorheen en bieden ons
een resultaat, dat ons de haren te ber
ge doet rijzen. Koept u niet te gauw:
„Zijn ze daar op school nu gek gewor
den?" Het is vaak uw kleuter, die van
spontane improvisatie en waarheidsge
trouwe verslaggeving een onherkenbare
cocktail heeft, gebrouwen.
Ook als de kleuterleidster zich aan
deze nieuwe richtlijnen houdt, zal het
jonge kind daarom nog wel eens met
vreemde en ontstellende interpretaties
naar huis komen, maar dat is niet zo
erg. Hoofdzaak is, dat men hier met
liefde en verstand heeft uitgemaakt wat
het kind kan bevatten.
Enerzijds waarschuwt dit rapport
tegen al te „lieve" opvattingen. Het
vraagt om vermijding van verklein
woorden, het raadt aan het verhaal
van de Geboorte eerst te vertellen,
nadat er over Jezus als volwassene
is gesproken, om te voorkomen, dat
de verbeelding blijft staan bij het ver
tederende toneel in de stal, anderzijds
legt het er de nadruk op, dat er niet
te veel geleerd moet worden. De kleu
ter Is nog in het stadium van het
spel. Het spel is zijn manier om het
leven te benaderen, om ervaring! op
te doen. Hij kent niet zoals wij de grens
tussen ernst en spel.
Willen we het kind dus tot God bren
gen, dan hoeven er geen regels geleerd,
geen dogma's verklaard te worden, zelfs
niet op kinderlijke wijze. Het is genoeg
om de aandacht van het kind van tijd
tot tijd vooral niet te vaak, zegt het
boekje op God te vestigen. Hij is de
Maker van alles, Hij is groot en vooral
ook goed. Hij houdt van ons en heeft
de aarde voor ons bewoonbaar gemaakt.
Dat kan met sprekende voorbeelden ge
ïllustreerd worden, zelfs zo, dat er na
afloop van zo'n vertelling bijna vanzelf
een gebedje volgt. Geen „Onze Vader",
geen „Wees gegroet", maar een sim
pel „God is groot, God is goed" of
een „Dank u, Heer", of „Blijf altijd bij
ons, Jezus!"
Dat is bijna revolutionaire taal,
want hoe lang is het niet In het katho
lieke gezin gebruik geweest, dat het
kind, dat nauwelijks praten kon, al pro
beerde te bidden, meer tot vermaak
dan tot stichting van de huisgenoten.
iiiiiiiiiiHtiiiiiiiiiiiilililtiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilMiiit
uimiiiiiiiiiiiii!HiiiiMiiii)iiiiiiiiiiiiiiiiiiii)iiiimimiiiiiiiiiin
Het ligt zeker niet in de bedoeling van
de samenstellers om deze gebruiken als
verkeerd te doodverven, maar toch is
het goed, als we ons eens afvragen,
wat voor zin dit moeilijke bidden voor
het kind zelf heeft. Vaak bereiken we
er alleen maar mee, dat het gebed, als
het kind het eindelijk kan begrijpen, als
het ware „afgesleten" is en nauwelijks
meer in zijn volle betekenis bevat kan
worden.
9?
Hetzelfde gevaar bestaat bij een te
vroeg vertellen van bijbelse verhalen,
waarvan de strekking het kind toch ont
gaat. Later is het dan „oude kost", ter
wijl het ogenblik, waarop de jonge mens
voor de altijddurende nieuwheid van het
oude verhaal ontvankelijk wordt, nog
heel ver is.
Gemakkelijker wordt hét er niet op
voor de kleuterleidster. Deze methode
vraagt van haar niet minder dan dat zij
zichzelf zal verdiepen, haar geloofsschat
Advertentie
HANDEN HOUDEN
HOUDT ZE MOOI
elk jaar uit Spanje wegtrekt, het grote
avontuur van de schimmelrit langs
schoorstenen tegemoet.
De Boogschuttermens is „fatsoenlijk
en meestal conservatief". Wie zou dat
in dit geval durven tegenspreken. Hij
is „overvloeiend van levensvreugde"
en hij „weet zich overal op de juiste
manier te bewegen". .Treffender karak
teristiek van Sint Nicólaas is ondenk
baar. In hoeveel gezinnen, scholen, te
huizen, bedrijven, «tiulcntenkroegen,
winkels, moet' hij niet letterlijk of fi-
(Advertentie)
fj ScAl6arige herziene druk is ver-
de ril n van „Lekkernijen voor
rett' ,omhermaand", een brochu-
jt'su.de v an het Voorlichtingsbureau
i hi? ag. Voor vijftien cent te
ast ?cht dl Benoemd bureau. Koningin-
N dutzH?'. Haag. Bij hetzelfde
bestellen een tiende druk
ep a„eötnS van de schoolgaande
„cti? als ®esde druk van „Onze voe-
"ef.:De h a ou,der worden". Beide tien
8 hiinlHen bewijzen dat die fol-
11111 dienst doen.
Sinterklaas, hei
lig, maar in toe
nemende mate
commercieel,
heeft een handige
ontdekking gedaan.
Hfj heeft de „Die
renriem" heront
dekt. Het .is een
reuze manier om
dingen, die iedereen
allang heeft, een
nieuwe cadeau-
waarde te geven. Er
zijn ballpoints' res
pectievelijk met het
teken van de stier,
de kreeft en de
weegschaal, er zijn
stukken zeep met
het merkteken van
de schorpioen en
de maagd, zakdoek
jes en sierdoeken
bedrukt met de hele
'Tmram van de ram
tot de vissen. De
boekjes waarin men
vinden kan, hoe de
„ster" waaronder
men geboren is, de
persoonlijkheid
heeft beïnvloed, zijn
als cadeautjes óók
erg in trek. In deze
tijd van het jaar is
de „Boogschutter",
voor degene wiens
verjaardag valt tus
sen 22 november en
22 december, bijna
uitverkocht.
Er zijn massa's
mensen, die „niet
geloven aan die on
zin", maar er zijn er
veel meer die het
in hun hart heel
leuk vinden om eens
te ruiken aan dat mysterieuze verband
dat sinds de oeroude tijden gelegd wordt
tussen de tekenen aan de sterrenhemel
en de levenden op aarde. Hoe ook, het
is wei een amusant spelletje om de ka
raktereigenschappen te ontdekken, die
worden toegeschreven aan je sterrete-
ken. Er klopt altijd wel iets.
Toen we de stoute gedachte kregen
om Sinterklaas zelf eens aan de tand
te voelen wat betreft de Dierenriem,
waar hij, zoals ieder ander ook ergens
in past, bleek het frappant te kloppen.
Sinterklaas verschijnt hier eind novem
ber, begin december, hij is dus een
Boogschutter. BÜ een figuur als Sint
Nicolaas kun je gerust zijn. verschij
ningsdatum nemen voor zijn geboorte
datum. Hij is onder en boven de wet,
trouwens, wie weet precies wanneer hij
geboren is? Op de heiligenkalender
komt hij voor op 6 december, zijn
sterfdag, ook te beschouwen als zijn
geboortedag voor de eeuwigheid. En is
hij op aarde, waar hij jaar op jaar te
rugkeert, niét een beetje eeuwig? Maar
goed, Sint Nicolaas te paard lijkt zelfs
op het Boogschutters-teken, het galop
perend paard met zijn vier benen op
de grond, en daarboven de centaurfi
guur, mikkend met pijl en boog naar
een hoog hemels zegt de astrologi
sche beschrijving doel.
Prent uit „De Sterrenspiegel".
Aan de hand van een populair astro
logisch boekje zijn we eens nagegaan
wat ons zoal onthuld wordt over de Sint
als Boogschutter. In het betrokken
deeltje, een van de twaalf, in de.aller
aardigste serie „De Sterrenspiegel"
uit het Frans vertaald, aantrekkelijk
verlucht en uitgegeven door Breughel,
Zwolle, vinden we wel wat frappante
staaltjes. Een Boogschutter of Sagit
tarius „heeft een passie voor grote rei
zen" dat is dan meteen in de x'oos
„voor verkenning en praktische onder
zoekingen". Wat doet de Goedheilig
man anders in deze tijd, rijdend van
schoen tot schoen en wikkend en we
gend wat hij de kindertjes brengen zal.
De Sagittarius „koestert geen vrees
voor de oneindigheid van tie ruimte".
Inderdaad, wie durft er zoals de Sint
bjj nacht en ontij over hoge daken te
rijden, elk jaar hogere, nu met de mo
derne flatbouw? En aarzelt de oude man
zelfs niet om, als het verkeer dat
vraagt, in een helikopter neer te da
len? I-Iij „hunkert naar avontuur", zegt
de psychologische horoscoop, „hij
tracht te ontsnappen aan zijn omge
ving". Dat is nu zo'n onthulling, waar
door een mens zichzelf beter en eerlij
ker leert kennen. Want wie weet is dat
i. vel de reden, dat de Sint
guurlijk opdraven, en overal weer weet
hU precies wat hü juist in dat milieu
moet zeggen, moet doen, moet geven,
hoe hjj moet vermanen of prüzen. Maar
hjj is ook „diplomaat". Juist, dat
brengt zün hoge geboorte mee. En
„niet zonder trots neemt hü risico's".
Ja, sommige surprises en sommige rij
men brengen wel eens ecu klein risico
mee. Dat is juist die heerlijke spanning
van pakjesavond.
Telkens benadrukt de sterrenkundige
karakteristiek de „lust tot reizen". De
Bc igschutter-reiziger, wordt gezegd,
„vertrekt, wanneer. ,hU wil en komt aan
wanneer hjj wil". Ook dat klopt hele
maal met het onverwachte karakter
van het verschijnen en verdwijnen van
de man in de rode tabberd. Wat de fy
sieke trekken vermelden van de 'Boog
schutter-man is merkwaardig toepasse
lijk op de Sint. „Hij is onvermoeibaar".
Wie kan dat tegenspreken van deze fi
guur die schier alomtegenwoordig is,
zelfs op drie plaatsen tegelijk kan zijn.
Daarenboven is hy „d°l op een baard".
Geen sterveling geloven wij, is zo dol
op een baard als Sint Nicolaas, die he
lemaal zichzelf niet zou zijn als hij
clean-shaven was. Jaren geleden heb
ben wy hem eens op bezoek gehad, op
zijn terugweg naar Spanje, wat haastig,
en zoals hy het noemde, in reiskleding.
Hij had wel een zak met cadeaus bij
zich, maar hij excuseerde zich, dat zijn
pontificale gewaden reeds waren inge
pakt, ook de baard. Het was lang niet
zo echt. Wat. hij zei was veel minder in
drukwekkend nu hij het niet uit
sprak boven de mee bewegende gol
vende witte dos.
zal verruimen, zodat ze, van die echte
rijkdom uit, het kind in werkelijk con
tact met God zal brengen. Haar voor
bidden moet zelf bidden zyn, geen con
trole op gesloten oogjes, gevouwen hand
jes of een eerbiedige houding.
Moeten we nu het kind, dat al spe
lend God ontdekt en leert kennen, dit
alles helemaal op zyn eigen manier
laten beleven? Gelukkig hangen de sa
menstellers op dit punt niet de grote
vrijheid aan, die een tijdlang het laat
ste woord bij de opvoeding was. Ten
eerste moet de kleuterleidster in de
korte ogenblikken, die zij aan specia
le religieuze onderwerpen wydt
twee keer een kwartier per week sug
gereert men proberen een sfeer
van blijde rust te scheppen. Ze wordt
echter wel gewaarschuwd, dat het
kind uit de zwak-sociale omgeving
minder rust heeft' dan het kind uit het
harmonische gezin, maar in ieder ge
val moet ze een te grote vrolijkheid
of luidruchtigheid vermijden. Ten
tweede kan men van het kind tijdens
zo'n kort onderhoud een eerbiedige
houding vragen. Het heeft tenslot
te niet alle impulsen te volgen en kan
bijvoorbeeld ook heel goed leren in
de kerk stil te zijn, zacht te praten,
voorzichtig te lopen.
Het boekje noemt verder een hele
reeks onderwerpen uit de Bijbel en uit
de naaste omgeving van het kind, waar
het gesprekje over God bü aangeknoopt
kan worden. Om de gevoelige, oprechte
godsdienstige manier, waarop het de
stof benadert kan het niet alleen voor
kleuterleidsters, maar ook voor ouders
een leidraad zijn en een aanleiding om
zich wat meer in dit vraagstuk te ver
diepen. We hebben vooral bewondering
voor de consequente poging om af te
rekenen met de spinnowebben en stof
nesten, die dit onderwijs te lang hebben
aangekleefd.
H.Sw.
Advertentie
V" V
Imp. V I PARCCfcjN.V. Den H»J
•V«V«V4V»V«V«,»V»VêV«%"»V»V»V
simpel" (Balmain)
Koninklijk (Heim)
S >^*V» '.V<N\
Dat hjj iets „nobels en blijmoedigs"
heeft, „ontslaan door waardigheid en
eenvoud", is de december-bisschop
ten voeten uit. Ook dat hjj „in zijn werk
graag een beetje vaderlijk is" en dat
(lij „handig en aardig kan praten".
Slechts één eigenschap die Boog
schutters wordt toegeschreven, past to
taal niet op de Sinterklaas die nu de
advertentiepagina's doet overlopen van
aanbiedingen. „H'i bekommert zich
meer om geestelijke dan om aardse
zaken", zegt de karakterhoroscoop.
„De wereld waar het geld heerst, krügt
geen vat op hem". Ach ja, zo was het
misschien vroeger, in die goeie ouwe
tijd. Maar nu is hij omgekocht tot pu-
bliciteitsman voor ill®*- Hjj is verkocht
met huid en haar. met haard en mtJter.
A.Bgl.
(Van een medewerkster)
ZWART is deze winter troef, in alle
vormen en mogelijkheden; simpel,
koninklijk, romantisch, bizar, een
samenvatting van „De dame in
liet zwart" zoals zü in vele verschijnin
gen door de geschiedenis is geschreden.
Steeds had haar komst een diepere be
tekenis. De eerste keer veroorzaakte zij
een shock als geraffineerd staaltje van
de allereerste couture-kunst waarbij
oude vooroordelen en daarmee gepaard
gaande kledingvoorschriften overboord
werden gezet.
Dat was aan het Bourgondische hof
in do veertiende eeuw. De dame in het
zwart kwam in do gestalte van een prin
ses. Rank en slank schreed zij in een
nauwsluitend, zwart lakens kleed met
meterlange sleep omzoomd met herme
lijnbont de kathedraal binnen, de plaats
waar men „gezien" werd. „Hoe durft
zij" fluisterde men: „zwart is de kleur
van de dood." Bijgeloof speelde hier
parten maar ook liet feit dat goed ge
kleed gaan in die dagen betekende, zo
bont, zo rijk, zo kleurig mogelijk. Toch
voelden alle dames zich plotseling slécht
gekleed want het zwart flatteerde en
was bovendien het eerste staaltje van
couture, het omsloot het lichaam als
een handschoen. „Schande" vonden de
kerkelijke overheden, ..duivelse ver
leidingskunsten."
Maar de dame in het zwart had haar
entree gemaakt: ze ging nog verder,
ze di >sg voor het eersi een decolleté
en zowaar voor het eerst in de geschie
denis een hoed. Een zwarte bontmuts.
En iedere vrouw die zichzelf respecteer
de droeg voortaan ook zwart. Want dat
betekende eveneens: afrekenen met
ouderwetse vooroordelen en onderstre
ping van de eigen persooniyicheid. Met
het dragen van zwart begon de emanci
patie van de vrouw en dat was het be
gin van een modern gezelschapsleven
waarbij tegelijkertijd de traditie van
mumiiiuuiiuitiiimmmuiiiiHiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu-uiiiiiiiiiiMmiüiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiii
„het zwarte jurkje" voor ceremonieel
en feestelijkheid ontstond.
Mode-ambassadeur René, hertog van
Anjou bracht het modenieuwtje naar
het-Parijs van de veertiende eeuw: Ve
netië. En daar, in de barok-paleizen
groeide het zwarte jurkje uit tot een
duizelingwekkend gewaad dat tot op van
daag de modekunstenaars inspireert bij
het ontwerpen van feestkleding. Want
Florence's koopmansdochters was he.t
Franse „jurkje" wat tè simpel. Zwart
dat wel, maar dan zwart fluweel dat
schitterdé van de juwelen, rpk gebor
duurd met écht goud en waarin meters
en meters stof waren verwerkt tot dra
perieën en losse fladderende panden die
mee deinden in de dans. Er hoorde een
mantel bij van goudbrokaat, geparfu
meerde handschoenen en vreemde sie
raden: een ring met magische steen die
in vergif gedoopt een lastige, minnaar
(Advertentie)
D-i-
romantisch
(Lauvin Castillo)
van duizend hovelingen, allen gekleed
in zwart fluweel en edelstenen. Dan
maakt ook hier de pest een einde aan
alies.
Een andere vrouw in het «wart mankt
haar entree, een barmhartige zuster in
zwart wollen, kleed, wit aan hals en pol
sen, ingetogen, naar binnen gekeerd.
Men volgt haar voorbeeld, een wereldse
levenshouding is niet langer in de mode,
nee. religieuze inkeer is liet teken van
goede smaak. Geestelijke inkeer en ver
dieping gaan samen met eenvoudige
zwarte kleren waarbij alleen smetteloos
wit linnen aan hals en polsen de enige
luxe is. Dat is liet kenmerk van de ech
te dame in die jaren van Venetië lot
Amsterdam, van Brugge tot Engeland
en tegeljjkertyd is daarmee het klassiek
geworden zwart-wit geboren, dat later
heel chic en kostbaar wordt wanneer
het witte linnen door echte Valencien-
nes-kant wordt vervangen. Dan vor-
dwijnt de dame in het zwart lange tüd.
Tot zjj in 1860 opnieuw versc-hünt. Dit
maal in Parijs. In een wolk van zwarte
tule. Tule, tot op vandaag nog feeste-
ljjk in de danszaal, maar gecreëerd voor
de romantisèh-meJaneholieke vrouw die
weg wilde zweven in de droom, wég uit
een wereld die steeds harder, materia-
listischer werd, waarin steeds minder
plaats was voor de droom. Die droom
die heel Europa, in de tweede helft van
de vorige eeuw, probeerde terug tc vin
den in de lege palazzo's van Venetië,
van Florence waar men, zelf schim ge
worden in zwarte sluierachtige tule ge
huld, luisterde naar de ;wind
Diezelfde palazzo's waar nu het mo
derne Italië zyn grote modeshows houdt
en waar de dame in het zwart opnieuw
haar entree maakte. „L'histolre se ré-
pète toujours!"
kon doden. Of een gouden Schakelket
ting met ineengestrengeld monogram
als teken van het trotse „Ik" dat niets
en niemand vreest, zells niet als de
pest uitbreekt en héél de stad bezeten
is door een ondergangssfeer. Als ieder
een nog éénmaal wil dansen, wil léven,
machtig, rijk zijn. Op straat rukt men
elkaar de met juwelen bestikte zwart
zijden gewaden uit de hand die aan ge
storven hoge vrouwen hebben toebe
hoord. Begerig kijkt men op naar dat
éne paleis waar de pest nog niet is door
gedrongen en waar de dans doorgaat
(Advertentie)
Het gekleurde omslag van een non
met op de achtergrond een Don
Juan is niet bepaald waardig
maar wel handig voor de ver-
hoop voor de aangrijpende levens
beschrijving „De drie witte sluiers" van
de zeer bijzondere Italiaanse vrouw, de
markiezin Alessandra di Rudini, die na
een veelbewogen werelds leven als
Carmelites stierf in 1931. Ze was van
hoge noblesse, door afkomst en ook
door innerlijk, zeer begaafd en zocht
met de hele inzet van zichzelf naar een
volwaardige levensvervulling. Noch een
kort,, vlak huwelijk, noch een harts
tochtelijke liaison met de beruchte
dichter d'Annunzjo, gaven haar dat. Pas
tot een onvoorwaardelijke overgave van
alle grootheid in zichzelf kwam ze na
intrede in de Karmel van Paray-le-
MoniaJ in Frankrijk, wat ook het offer
betekende van het achterlaten van haar
twee zoons. Van deze biografie, waar
voor geput is uit authentieke bronnen
zijn de hoofdstukken over Alessandra,
onthecht en nederig levend als zuster
Maria van Jesus, maar gloeiend van
liefde en de sterke stimulans tussen
haar medezusters, het meest aangrij
pend. A. Bgl
DRIE WITTE SLUIERS door
Lucy, Napoli Prario. Uit het Ita-
Jiaans vertaald door Jeannette M.
Hollaar. Uitgeversmij. Pax, Den
Haag.
D ikhóofdige kihdeftjes met piekha
ren buitelen in -athletiache hou
dingen over de notenbalken die
de kaft van het boekje „Kleuter
deuntjes" sieren, Ook in het binnenwerk
héei't de tekenarés Fiep Westendorp
haar kostelijke invallen, kwistig rondge
strooid. Tussen de acht en dertig liedjes,
die Herman Broekhuizen verzameld
heeft uit het radlopcogrardma „Kleu
tertje luister". Koddig en simpel van
tekst, rekening houdend met de beperk
te omvang van de kinderstem en ruim
schoots gelegenheid gevend tot impro
visatie in tekst, doet dit genre liedjes het
zeker wel bij de kinderen van de fröbel
school en eerste en tweede klas. Te
meer daar vele ervan berekend zün op
„vrpe expressie" (een üverig bereden
stokpaardje van moderne kinderosycho-
logen) „maniertjes" zeggen de Kinde
ren zelf, en soms tot complete éénacters
aanleiding geven. Dat deze liedjes een
aanvulling zoudert betekenen van de
juweeltjes, die de traditie van de kin
derzang heeft opgeleverd, met hun rijk
dom aan ritme en melodie" lijkt wat
pretentieus en overdreven, maar menig
kind zal er plezier aan beleven, met
dit boekje op de knieën bij de radio met
het kinderkoor meezingend, of zelf de
melodietjes proberend (een uitstekende
gehooroefening, waarbü de piano of de
blokfluit wel te hulp mag komen).
Ouders of kleuterleidsters kunnen het
hoogstens betreuren, dat er geen piano
begeleiding bij uitgeschreven is, dat
wordt dus improviseren
Uitg. De Toorts, Haarlem.
M. A.-VR.
KLEUTERDEUNTJES, verza
meld door Herman Broekhuizen.
Uitg. De Toorts, Haarlem.
