V)
e
j Er werken al 111.000
mensen
Maar over kanonnen wordt niet
meer gesproken!
KRUISWOORD-PUZZEL
Herstelplan Delfshaven
Vlotte handel in krokodil!^
Voor de huid of als „huisdier"
SINTERKLAAS
BESTOLEN
Prijspuzzel
Opstellingen va#
semi-profs
9
X
2500
Nieuw hoofdkwartier
Al in 1951 winst
Provinciale subsidie
voor WK A en NA TU
,Met troffel en zwaard
Stremming Baanhoek-
brug
Aanbesteding
ROTTERDAM
De krant kunt
missen, geen
NSC
ZATERDAG 2 DECEMBER 1961
PAGIN^J
KANONNEN, WAT ZIJN DAT? Men
kan het horen, wanneer men op het
archief van Krupp informeert, of er mis
schien nog een foto van de fameuze
„Dikke Bertha" of van de minder fameu.
ze „Dikke Gustav" aanwezig is. De grijze
archivaris kijkt dan verbaasd onder zijn
brilleglazen door en schudt het hoofd.
Kanonnen, daar heeft onze onderneming
niets mee te maken, zegt hij dan. Het
werd dezer dagen in een Duits blad ver
teld, natuurlijk met een sneer. Want
Krupp en kanonnen, ze zijn generaties
achtereen voor de Duitsers en voor heel
de wereld synoniem geweest. Maar in
het park van de Villa Hügel, waar meer
generaties Krupps gewoond hebben, zijn
de kanonnen, die er vroeger opgesteld
gestaan hebben, verdwenen. Ze hebben
moeten plaats maken voor vreedzame
scheepsschroeven, een der vele produkten
van het huidige Krupp-concern. Con
cern we mogen het woord eigenlijk
niet gebruiken, zeker niet in de oude
betekenis, want de „onderneming" is im
mers na de oorlog in ettelijke aparte be
drijven gesplitst,, toen de geallieerden be.
gonnen, het in aanzienlijke mate ver
woeste „Krupp" in Essen verder te ont
mantelen. Als de publieke opinie in de
geallieerde landen haar zin had gekregen,
zou er van „Krupp" geen steen op de
andere zijn blijven staan, had er nu in de
Kruppstad Essen wellicht een groot park gelegen, waar vroeger de enorme kanonnenfabrieken ston.
!"n. Tot veler verbazing is „Krupp" evenwel niet verdwenen en komt het steeds meer in het nieuws
voor. Dit jaar bestond „Krupp" honderdvijftig jaar en de herdenkingsdag is feestelijk gevierd.
Tweeduizend eregasten werden er voor uitgenodigd. Alfred Krupp heeft hen ontvangen in een enorme,
speciaal opgebouwde tent, waarvan het stalen geraamte een der nieuwste produkten van de onder,
neming is. De tent werd neergezet op de plaats, waar nog steeds de oude smederij staat, waarin in
1811 de stamvader,, Friedrich Krupp, de grondslag van de onderneming legde.
w j
r-' ->
Alfred Krupp, de zoon van de stichter Friedrich, die de
grondslag voor de grote staalfabrieken legde.
Gustav Krupp von Bohlen und
Halbach, vader van de huidige
leider van het concern. Hij stelde
zijn onderneming volkomen in
dienst van Hitiers bewapenings
programma.
Het gebouwtje werd in de oorlog verwoest, maar is weer opgebouwd.
Met een speciale trein kwamen de hoogste eregasten uit Bonn:
ministers, gezanten, ambassadeurs. De ambassadeurs van Engeland,
Frankrijk en de Verenigde Staten lieten zich vertegenwoordigen. Ze
beoefenden er de terughoudendheid mede, welke voor hep nog steeds
geboden is. Immers, in hun landen staal men nog huiverig tegen
over Krupp en velen houden er nog steeds aan vast, dat de voor.
malige kanonnenfabrieken hadden moeten verdwijnen. Praktisch is
dit al niet meer mogelijk, sinds de bezettingsautoriteiten, uiteraard in
opdracht hater regeringen, Alfred Krupp toestemming gaven,
althans een gedeelte van zijn fabrieken te reorganiseren, zij het dan
voor vredesproduktie. In hoeverre Krupp t.z.t. op oorlogsproduktie
zou kunnen omschakelen, blijft een open vraag, die door de betrokke
nen liever niet in het openbaar behandeld wordt. Maar Duitslands
herbewapening zal toch niet alleen op Amerikaanse leveranties kun
nen blijven steunen en op den duur zal men er wellicht niet aan
kunnen ontkomen, het enorme industriële complex te Essen weer in
te schakelen. Er werd heel wat herbouwd en l4rupp is al weer een
machtig bedrijf, ondanks de in 1953 met Alfred gesloten overeen
komst, dat de kolen, en staalfabrieken aan derden verkocht moesten
worden.
Alfred Krupp von Bohlen und
Halbach
ROTTERDAM, 30 nov. Met
veel genoegen en dankbaarheid
nam de Rotterdamse raad kennis
van het plan, een deel van het
oude Delfshaven te restaureren.
Dat bleek wel uit de eenstemmige
lof, die het college werd toege
zwaaid, een lof, die wethouder mr.
H. Bavinck endosseerde aan de
ambtenaren van de dienst, die er
zich mee bezig houden,
(Van onze correspondent in Australië)
De krokodil heeft plotseling in Australië handelswaarde gekregen;
er is grote vraag naar dit reptiel; hetzij dood of levend. Dood van
wege de huid, levend om als „huisdier" te dienen, omdat in het
bijzonder de Amerikaanse dames daar plotseling liefhebberij voor
kregen.
Ze zijti niet zo kwaad
Krokodillen per vliegtuig
BURGERLIJKE STAj d;
t i
GeP
KRUPP" honderdvijftig jaar
J- O" s-SWf-J-
i VïVV;..,-
moeilijkt door de omstandigheid, dat
de Duitse industriëlen een stilzwijgende
overeenkomst hadden getroffen, om geen
eigendommen van Krupp te kopen, ter
wijl buitenlandse liefhebbers aanvanke
lijk stellig gemeend hebben, dat „Krupp"
ten ondergang gedoemd was. Alfried
Krupp heeft gepresteerd wat zijn voor
vader Alfred, de eigenlijke stichter, voor
eikaar wist te brengen, nl. een wanke
lende onderneming weer op poten te zet
ten. Alfred moest eerst de door zijn va
der zoon van een handelaar in kruide
nierswaren gemaakte schulden afbeta
len. Zijn nazaat Alfried kreeg tot taak
het door de oorlogsverwoestingen aan de
rand van de afgrond gebrachte bedrijf
te saneren en te trachten de ongunstige
reputatie, welke het vooral onder het be
stuur van zijn vader, dr. Gustav Krupp
van Bohlen und Halbach verworven had,
uit de wereld te helpen. Gustav werd
ai in 1923, dus na de Eerste Wereld
oorlog, als oorlogsmisdadiger tot een
lange gevangenisstraf veroordeeld, wel
ke hij echter niet uitzat. Hij verwierf zich
zijn slechte reputatie, vooral door Kei
zer Wilhelm, die hem te pas en te onpas
de „wapensmid der natie" noemde en
vervolgens tijdens het nazLregime, toen
hij van Hitier tal van gunsten accepteer
de, o.a. het recht de naam Krupp aan te
nemen. Hij was nl„ een Von Bohlen
und Halsbach, trouwde met Bertha, de
Kruppse erfdochter. Interessant is wel,
dat Gustav te 's-Gravenhage geboren
werd, als zoon van een daar geaccre
diteerd Duitse diplomaat, terwijl de
Krupps oorspronkelijk uit Nederland af
komstig zijn en wel uit Gendringen bij
's-Heerenberg, vanwaar een Arndt Krupp
m 1538 naar Essen emigreerde.
De huidige „kroonprins" van het
Kruppse imperium heet eveneens Arndt.
Hij is vierendertig en is assistent van zijn
vader.
Dc bijnaam „kanonnenkonlng" moet Al
fried Krupp al gekregen hebben, toen
hij op de eerste wereldtentoonstelling te
Parijs een uit gietstaal vervaardigde reu-
zenhouwitzer inzond, terwijl hij toch zijn
fortuin maakte en de grondslag voor de
onderneming legde door zijn uitvinding
van het naadloze spoorwegwiel, voorts
met scheepsbouw, het vervaardigen van
de eerste bruikbare Dieselmotoren en het
exploiteren van nieuwe patenten voor
machines van allerlei soort. „Krupps"
wapenproduktie zou in vredestijd nooit
meer dan 14 procent van de totale pro-
duktie hebben uitgemaakt. De historie
vertelt inmiddels als markante bijzon
derheid, dat zowel in de beroemde zeeslag
van Tsjoesjima Japanse en Russische
oorlogsschepen en in de slag van Jut
land Engelse en Duitse oorlogsschepen
elkander met Kruppkanonnen bescho
ten terwijl ze met KruppstaaJ bepant-
serd waren
Dit zou de wereld „Krupp" nog wel
vergeven hebben, aangezien de Franse
Creuzot en de Engelse Armstrong-wapen-
fabrieken eveneens internationale wa
penleveranciers zijn geweest, Maar het
waren vèrdragende 28 cm. kanonnen van
Krupp, waarmede vier weken vóór zijn
vlucht naar Nederland Keizer Wilhelm
Parijs liet beschieten En Gustav
werd er om in staat van beschuldiging ge
steld Hij was evenwel oud en zwaar
ziek. Zijn zoon Alfried nam zijn plaats
in en werd te Neurenberg tot twaalf
jaren gevangenisstraf veroordeeld. Reeds
in 1951 is hij op order van de toenma
lige Amerikaanse hoge commissaris voor
bezet Duitsland, McCloy, vrijgelaten
Toen hij de beruchte gevangenis van
Landsberg verliet, waar ook de andere
bekende oorlogsmisdadigers waren on
dergebracht, die hun daden niet met hun
leven moesten boeten, zwoer hij, nooit
meei kanonnen te zullen maken. Men
is er in de Bondsrepubliek van over
tuigd, dat Alfried Krupp zijn woord
zal houden, in zoverre hij er de macht
toe zal hebben.
Maar Alfried Krupp heeft naar het
schijnt toch niet alles te vertellen Een
groot man achter de schermen is de reeds
genoemde Berthold Beitz. Hoe zijn posi
tie precies is en welke volmachten hij
heeft, is niet bekend en hij laat er zich
ook niet over uit Wel verklaarde hij
eens, heel het Krupp-concern te kunnen
verkopen, zonder daartoe verlof aan Al
fried Krupp behoeven te vragen. Hij
is uit Noord-Duitsland afkomstig en dus
een vreemdeling in het Roergebied, heeft
evenwel niets van de typische Pruis, is
een en al beminnelijkheid, charme en een
v/are Lebemann, zulks in tegenstelling
met de ietwat schuchtere, stijve Alfried.
Onder zijn directe leiding vond de recon-
scructie van het concern plaats en steeg
jaarlijks de winst. Desondanks mag Al
fried niet als een soort stroman worden
beschouwd.
Inmiddels, „Krupp" behoort lang niet
tot de grootste ondernemingen ter we
reld en zelfs niet van Europa. In ons we
relddeel is Philips volgens een recente
statistiek groter en staat Krupp op de
achtste plaats en in de Bondsrepubliek
is o.m. ook de Volkswagen groter. Maar
„Krupp" zou familiebezit zijn en dat is
wei uniek Wat de wereldconcerns be
treft, neemt het de negenenveertigste
plaats in. De Amerikaanse United Sta
tes Steel Corporation, de grootste Ame
rikaanse staalonderneming heeft een vier
maa' grotere omzet dan „Krupp".
Tenslotte, om dit overzicht van de
menseliijke achtergrond van de glorie
der stad Essen te besluiten: de oude Al
fried Krupp voerde voor zijn arbeiders
arbeidsvoorwaarden en sociale maat
regelen in, welke Bismarck tot voorbeeld
dienden voor zijn sociale wetgeving. En
wat. de Krupss zelf betreft, in hun per
soonlijke leven komt het woord geluk
niei voor. Allemaal hadden ze met huwe
lijksmoeilijkheden te kampen. Een Krupp
veroorzaakte een groot schandaal en Al
fried is er al evenmin in geslaagd zijn
persoonlijk leven tot een succes te ma
ken Een Duitse schrijver slaakte in ver
band met het honderd vijftig-jarig be
staan van „Krupp" de verzuchting, dat
dr Krupps als het ware de belichaming
zijn van het oude gezegde, dat geld niet
gelukkig maakt Tevens nog een aan
tekening: de Amerikaande architect, die
het nieuwe hoofdkwartier zal bouwen,
is de uit Duitsland naar de Verenigde
Staten geëmigreerde, bekende Mies von
der Rohe.
OBSERVATOR
BERTHA KRUPP
Al komt het woord „wapenen" niet
voor in de catalogus van Krupp-produk-
ten, deze is tweehonderd bladzijden groot
en bevat 2500 verschillende soorten ma
chines. apparaten, gereedschappen, etc.
Zo het woord „bewapening" in het alge
meen bij Krupp taboe is, men kan er
toch wel enkele kanonnen bewonderen
en wel op de jubileumtentoonstelling,
welke in een vleugel van Villa Hügel is
ingericht. Daar staan o.a. modellen van
een veldhouwitser en een stuk afweerge
schut uit de Eerste Wereldoorlog. De ex
positie geeft een overzicht van hetgeen
zoal door Krupp gefabriceerd wordt. Hele
staalfabrieken worden er in elkaar ge
zet, om tot in de verste uithoeken der
wereld geleverd te worden. Er staat o.a.
een maquette van de staalfabriek van
Rourkela aan de rand van een jungle in
Indië.
De leiding van het Krupp-concern ze
telt nog steeds in het oude torenhuis,
dat meer dan vijftig jaar geleden ge
leden gebouwd werd. Het is in de afge
lopen oorlog tamelijk gehavend, kon ech
ter voldoende hersteld worden, om de
777 man van de topleiding te omvat
ten. Eens was het een middelpunt voor
het Kruppse Industrie Imperium, zo
als de bewoners van Essen het complex
trots noemden. Het omvatte honderd fa
briekshallen en administratiegebouwen
„Krupp" gaat het jubilee bezegelen met
de bouw van een modern hoofdkwartier.
De topleiding ziet de toekomst dus niet
bepaald somber in. In tegenstelling met
de ouderwetse constructie van de huidige
fabrieken, wordt het nieuwe hoofdkwar
tier een hypermodern gebouw van beton,
staal en glas. Het komt een heel eind
van het eigenlijke „imperium" af te
staan en wel in een heuvelachtig park,
dat ten zuiden van Essen gelegen is.
Ook in verband hiermede zal het geen
torenhuis worden, maar een lang, ge
strekt gebouw met een aantal vleugels,
hetwelk in het park niet zal detoneren.
Een Amerikaanse architect heeft er al
een ontwerp voor gemaakt. Het zal ove
rigens niet zo groot worden als het huidi
ge hoofdkwartier en slechts 400 personen
van de topleiding kunnen bevatten. Maar
die wordt ingekrompen. De grote man
achter de schermen bij „Krupp", Ber
thold Beitz, ig de mening toegedaan, dat
concerns de neiging hebben, een toplei
ding als een waterhoofd te krijgen en hij
is reeds bezig met het uitdunnen ervan.
De „brain trust" mag volgens hem niet
groter zijn dan 400 man.
Achter dat kleine hoofdkwartier zit
evenwel iets anders. „Krupp" kan zich nl.
nog niet veroorloven of. wil het voor
het oog van de wereld liever niet doen,
een pompeus hoofdgebouw neer te zet
ten, zoals vele andere industriële concerns
in West-Duitsland het gedurende het
„Wirtschaftswunder" hebben gedaan.
Een ding is overigens wel zeker, dat
„Krupp" er minder goed voorzit, zulks
omdat de ontmanteling er veel later is
ingezet dan bij andere industriële con
cerns en pas in 1950 tot stilstand kwam.
Inmiddels hadden die andere de moei
lijkheden van een opnieuw beginnen kun
nen overwinnen en waren al weer snel
begonnen, flink geld te verdienen. Alhoe.
wel „Krupp" al in 1951 winst maakte
was deze nog van bescheiden aard en in
de volgende jaren kwam het niet tot een
inzamelen van de financiële vruchten der
hoogconjunctuur in de Bondsrepubliek.
Er moest te veel in de bouw en reorga
nisatie van de produktie gestoken wor
den. „Krupp" stelde er daarbij een eer
in, aan 13.500 gepensioneerden van het
bedrijf hun pensioen volledig uit te blij
ven betalen. Een dergelijke last behoef
de elders, zeker niet in zulk een mate te
worden opgebracht. De inwendige organi
satie van het bedrijf is voorts in sommi
ge opzichten nog te ouderwets en te kost
baar. Maar Alfried Krupp en zijn direc
torium van zes, bijgestaan door de „Ge-
neralbevolmachtigter" Berthold Beits,
konden pas in 1955 beginnen met een al
gemene reorganisatie en rationalisatie.
Wat een dergelijk karwei betekent, kan
men zich enigszins voorstellen, als men
zich er rekenschap van geeft, dat bij
„Krupp" in totaal 111.000 mensen wer
ken Tweemaal zoveel als bij het eind
van de Tweede Werreldoorlog, toen de
helft van de arbeiders trouwens nog druk
bezig was met het opruimingswerk. Ove
rigens, in 1944 werkten bij „Krupp"
277.000 man
Intussen, het bedrijf in Essen is betrek
kelijk klein, vergeleken bij vroeger Van
de enorme staalfabrieken is o.a. een ma
chinefabriek gemaakt, waar slechts
7.000 man werkt. De andere fabrieken
liggen nu veel meer verspreid. „Krupp"
mist tegenwoordig daartegenover de
Gruson-Werke te Maagdenburg, die
door de Sovjet-Russen in beslag geno
men zijn en de werf „Germania" te
Kiel. die door de Engelsen gedemonteerd
werd.
Van een verkoop van het Kruppse im
perium is tot dusver niets gekomen. In
tegendeel, Krupp heeft tal van onderne
mingen aan zich getrokken, wat hem
niet verboden was. De verkoop werd be.
Horizontaal: 1 spoor
wegmateriaal, 8 onge
zond, 11 op de manier
van, 12 getal, 13 uithol
ling, 14 voorzetsel, 18
zot, 18 geldvoorraad, 19
muzieknoot, 20 vistuig,
22 troefkaart, 23 vogei,
24 schuurmiddel, 25
punt, 27 zuster, 28 land
in Amerika, 30 ook, 32
vocht, 33 dwaas, 34
klein kind, 36 maag, 39
persoonlijk voornaam
woord, 40 Europeaan, 41
verdediger, 43 roem, 44
gewicht, 46 rijtoer. 43
voorzetsel, 49 water
kering, 50 schrijfgerei,
51 baardje, 53 vogel, 55
dorp in Noord-Brabant,
57 haar, 59 erg, 60 in-
sekt, Cl gebied, 63 vlug,
65 technicus, 66 onder
richt, 68 tam, 70 mu
zieknoot, 71 hemel
lichaam, 72 vod, 74 maat, 76 boordsel,
77 poldergemaal.
Verticaal: 1 vals, 2 ongeveer, 3 boom,
4 hemellichaam, 5 voorzetsel, 6 boom,
7 voegwoord, 8 waterdier, 9 herkauwer,
10 bevorderen, 13 drinkgerei, 15 kern,
17 opschepperij, 18 lichaamsdeel, 19
titel, 21 masker, 23 hoofd, 24 dik, 26
vlies, 27 onaangename gevolgen, 28 kre
diet, 29 beetwortel, 31 belofte, 35 wig,
37 niet plat, 38 bloeiwijze, 39 voor
schrift, 42 holte, 45 bang, 47 dierenver
blijf 49 insekt, 50 voor, 52 sleepnet, 54
bloeiwijze, 55 boom, 56 behoeftig, 58
voertuig, 60 water, 62 bekendheid, 64
waarschuwing, 66 vrij. 67 lief kindje,
69 omroepvereniging, 71 voornaam
woord, 72 muzieknoot, 73 muzieknoot,
75 maat.
Oplossingen kunnen ingezonden wor
den tot donderdagmiddag. Over de puz
zels kunnen wij geen briefwisseling
voeren.
De oplossing van de figuur-puzzel
van verleden week is: 12 meerkoet,
317 stampede, 418 admissie, 5-8 ka-
DEN HAAG, 1 dec. Terwijl de Ha
genaar A. K, van S- gistermiddag met
veel verve de rol van St.-Nicolaas ver-
vulde in een clubhuis aan de Noordpolder-
kade in Den Haag, is uit zijn kleding, die
hij op de tweede verdieping had laten
liggen, nadat hij zijn eerbiedwaardige pak
had aangetrokken, zijn portefeuille met
een bedrag van 250,- gestolen.
Maar niet alleen Sinterklaas werd be
nadeeld. Ook zijn veertien-jarige zwarte
Piet ontdekte dat zijn portemonnee
met twee gulden verdwenen was.
Van de dader ontbreekt ieder spoor.
ROTTERDAM, 1 dec. Gedeputeer
de Staten van Zuid-Holland hebben aan
Provinciale Staten van deze provincie
voorgesteld aan de Ned. Amateur Toneel
Unie en het Werkverband Katholiek
Amateur Toneel gezamenlijk subsidie
toe te kennen voor een regisseurscur
sus Deze zal voor de periode 1 septem
ber 1961 t.m 31 augustus 1964 bedragen
i 300.. voor dit jaar, f 1000- voor alk
der jaren 1962 en 1963 en 700.- voor het
jaar 1964 Deze cursus is bestemd voor
amateurs die zich als regisseur willen
bekwamen. Een eerste cursus die van
1958 t.m. 1961 werd gegeven blijkt een
succes te zijn geweest.
kelen, 513 kaffers, 6—9 kromstaf,
710 lantaren, 816 nijnagel, 1114
exceptie,'12—15 geveltop, 1316 stem
pel, 1920 parallel.
Prijswinnaar is deze week: J. E.
Linnenbrink, Hogenbanweig 73b, Schie
dam. Een postwisseltje solgt.
De kern van het voorstel ligt in de
aankoop van een complex, dat eens het
stadhuis was. Het is nu eigendom van
de Hervormde Gemeente Delfshaven,
van welke de gemeente het, dank zij
het heden genomen raadsbesluit, voor
70.000,kan overnemen.
Het restauratieplan omvat echter
veel meer: een groot blok oude panden
vanaf het voormalige stadhuis tot bet
punt, waar Achterwater en Aelbrechts-
kolk tezamen komen, alsmede 't „Zak
kendragershuisje" De bedoeling is, dat
deze huizen succesievelijk eigendom
van de gemeente worden, die er dan de
restauratiewerken aan laat uitvoeren.
UTRECHT, 1 dec. Het motorschip
„Ulla Danielsen" zal maandag 4 decem
ber de Baanhoekbrug passeren. Het
treinenverkeer op het baanvak Dor
drechtSliedrecht zal daardoor op die
dag zijn gestremd van 14.10 tot 15.45
uur. De treinenloop tussen Sliedrecht
en Geldermalsen is normaal. Van Slie
drecht en Dordrecht worden de reizi
gers met bussen vervoerd. Het tijdver
lies is 25 minuten. Op het tijdstip
waarop anders de treinen van Dor
drecht in de richting Geldermalsen ver
trekken zullen autobussen rijden naar
Gorinchem. Deze stoppen in Sliedrecht,
Hardinxveld-Giessendam en bij het
viaduct Rijksstraatweg.
Voor de reizigers, die verder willen
reizen dan Gorinchem, rijden autobus
sen van Dordrecht en Sliedrecht station
in aansluiting op de treinen aldaar.
Deze autobussen vertrekken van Dor
drecht ca. 20 minuten vroeger dan de
vervallen treinen. Bij ongunstig weer
wordt het een uur van tevoren bekend
gemaakt als het openen van de Baan
hoekbrug niet doorgaat en wordt ver
schoven naar de volgende dag.
Het kaartje geeft het Delfshavense 8
weer, waar de gemeente Rottero
panden van de eigenaars wil k°P ge'
ze in de oude staat terug te breng
gebied beperkt zich tot de bouWP
langs Voorhaven, Aeibrechtskolk,
haven en Piet Heynsplein voorerce!e'!
liggende ten noorden van de V jje'
Voorhaven 16Piet Heynsplein 1
bedoelde gebied is op het kaartje tif'
omlijnd. Het aankoopvoorstel tV r>"
oude stadhuis betreft het stuk,
onderaan het kaartje
FEIJENOORD: Pieters Gra3* y,
Kerkum, Veldhoen, Kreyermaat.
Klaassens, Bergholz, Bennaars,
ming, Van der Gijp, Moulijn. ti\
SPARTA: Het elftal van Spar^ ge-
zondagmorgen pas worden beken
maakt, Dennis Neville heeft VJ
spelers geselecteerd. q0\-
EXCELSIOR: Jansen, Damen, pe
schot, Van de Polder, Hendrik5'
Hartog, Van de Burg, Libregts,
man, Slui, Brand.
S.V.V.: Tap, Romein, Bax, Van
wen, Van Kampen, Hekamn, Kaa ,'eI. iS
Pelt (het uitkomen van deze sp^' vgJ-
nog niet zeker; hij zal eventuee ;g,
vangen worden door Meeder);
Putters, Slavenburg.
HERMES-DVS: Wegens een 8^1
aantal geblesseerde spielers in he 3 p35
van Hermes, wordt de opstell10"
Ve<
zondag bekend gemaakt.
D.H.C.: Lagarde, Van de
Fluit, Tetteroo, Bavelaar, Janse
Gaaien, Van Miert, Van de GijP- -g,
FORTUNA VL.: Hooymans,
Kooiman, Hywat, Jansen, R°'b^r^ee''
Tamas, Hagenaars, Boumans,
Van de Berg. pyrk'
DFC: Hentenaar, Van den Bosck
Bellaard. Los. Sindorf. De V5'1
Linstee, Schoon, Van Rosmal0
Sluysdam. pek
EBOH: Smid, Hegemans, JanpU fi;"
Dielissen, De Visser. HamerlincK.
Tak, Ooyen, Den Boeff.
■fl
lea"
MAASSLUIS, 1 dec Ten
van de dienst van gemeentewerk011
besteed de vernieuwing van c ,lPD'
niuui aan de Govert van Wijnk0C(
de Hellinggatbrug over een
73.5 meter. Er werden 21 bilJetl1^ SP|,'(
leverde Hoogste inschrijver was *- efl
nisse Herwijnen met 320 900.-p
laagste J. K. Simon. Schiep,,„lid'
265.750.De gunning is aan
De krokodillenjacht beperkte zich in
het verleden eigenlijk voornamelijk tot
de sportieve elementen, zowel voor de in
boorlingen als de Australiërs. Veel „han
del" zat er niet in en zelfs als curio
siteit had de krokodil weinig waarde.
Daar is plotseling verandering is geko
men Het gaat hierbij niet alleen om de
huid, doch vooral om de geprepareerde
kleine soorten krokodil, die men in me
nige winkeletalage ziet. Niet dat de Aus
traliërs daar zoveel belangstelling voor
bezitten, doch het snel stijgend aantal
toeristen ziet daar wel iets in. Boven
dien is er grote vraag ontstaan naar le
vende krokodillen.
In het algemeen zijn de Australische
krokodillen niet zo kwaad; althans niet
de zoetwater-krokodillen, zoals die in
Queensland voorkomen. Deze zijn trou
wens niet zn groot van stuk als de zout
water soortgenoot, die het tot ruim 20
meter kan brengen en ook veel gevaarlij.
ker is. Ook dit soort komt voor in Queens
land, bijzonder in de Pioneer River.
De krokodil van het zoetwater heeft het
echter thans zwaar te verduren; de jacht
is intensief geopend, In het moerasachtig
gebied der binnenrivieren sliepen zij in
het verleden vrijwel ongestoord hun slaap
doch thans wordt op hen geloerd. Vooral
de inboorlingen hebben er slag van de
dieren te overvallen en met de hand te
vangen, als zij langs de oevers hun dut
je doen. Ook worden netten voor het bol,
waarin de dieren verblijven gespannen.
Er zijn ook vele andere jagers op dit
soort „wild" en onlangs ontmoette ik
in genoemd gebied zelfs een Nedeuland-
se immigrant, die zich aan de voor hem
wel geheel nieuwe sport had gewijd.
Daar is dan nu het handelsobject bij
gekomen.
Zoals vele andere „goederen", worden
de krokodillen per vliegtuig naar de im
porteurs in Amerika en Canada verzon
den. Voor het transport worden natte zak.
ken gebruikt, waarin de dieren wel
een maand in leven kunnen worden ge
houden, Uiteraard wordt voor de kro
kodil als „huisdier" een klein exem
plaar gevraagd, doch er gaan zich op
den duur wel problemen voordoen. Want
ook de zoetwaterkrokodil kan het tot een
lengte van minstens 10 meter brengen. En
dan wordt het aquarium of wat dan ook
gewoonlijk te klein. Doch dat is niet de
zorg van de klokodillenvanger of hande
laar..
De vraag is zo ongelimiteerd, dat de
inboorlingen, die experts zijn in het pre
pareren van de krokodillen, in bepaal
de gebieden er de handen aan vo) heb
ben. Reg Ward, een bekend krokodillen-
jager in de buurt van Cairns heeft er een
heel bedrijf door opgebouwd. Hij bezit
niet alleen een half dozijn speciale boot
jes voor de jacht, doch bovendien een
10-tons koelwagen, waarmee het binnen
land wordt ingetrokken en waarin ge
vangen krokodillen worden bewaard. De
assistenten van Ward vangen zoveel kro
kodillen dat de inboorlingen moeite heb
ben hen bij het verwerken van de dieren
bij te houden.
De huid van een krokodil brengt tot
ruim 10 pond, dus bijna 100,- op.
Kleine krokodillen, die levend worden
verkocht brengen uiteraard P1, ,-t
Als geheel is echter een floreren pw
want toen onlangs 2 jagers lT>
van Normanton dachten een p\
lijke prooi te hebben aan een d5L,d'
van plm. 2 meter lengte bl j'oefl^'ed
met een zoutwaterkrokodii te 0ei'
den, die zij slechts met Srote-te''ei>'
veel gevaren konden overme0 j3ic"
Doch dat is nu eenmaal het
de krokodillenjacht.
(aangifte van 30 novem ^ïieSrgi'
HTM. A
BEVALLEN: A Kunst-FröinPjjA* r
C v Kuiik-Kuijper d; E We jC K. 0-
*- ö>.,ze
geman d; J C Wolff-Blanker z> gts %7,e
stok-v. Burg d; C. M. Vinger"" jj.OLni'
M Obee-Nuijen z; A H de bR;et-T.
z; W A S Maijstré-Elve z; C^ ijK 'jj
d; E. H. Hoogstraaten-Zuiderw]o0tvj.
Kost-Slingenberg z d;
Noordzij z; P Teunisse-v. n ^- "'(je1,
Bcuwmeester-v Steenbergen q A
Haan-Breukhoven z; M v
dingen d; C A Weijers-v Ni® er-Sc„o:
Hakman-Rietveld d; M N Ba zijd
d; G J Nobel-Rijnhart d; H M
Waardeloo z. vf
OVERLEDEN: M M KrUiJt. yr fli;
Hilbron 55 jr; A van der pc var> 4 jy
gew m A C Brandwijk 67 J1'; „hi' jy i
vr geh gew m P C Vreugd0 0 V»
M J van der Heijden, vr g0 vc P, V
van Vliet 71 jr; C van Wilg0"'dragfV,
<7R ïvr T van „nel'
ter Stege 76 jr: M J van «•"- pp<?v -
v A J Penninkx 71 jr; P (i t exe\ icef
tt t\/t ia -1 ^r* K U.v jyf
v C J Breijer 65 jr; H van jpr p
A F van Eeden 54 jr; F J va"
v M B Stierman 51 jr; K \V' M .„ri, <1
geh gew m L H van Es 68 jr. i.ibe} yf
vr v .T van Teiilineen 35 jr» p
e-
man v Nieuwland 61
man v P Hoekman 83 jrv d^r.„ 6
man geh gew m A E M
79 jr; J Bruins, man v J-
