Adenauer
zonder
P1
eitte
bezieling
He Gaulle niet overtuigd
van noodzaak tot gesprek
PARIJS MAAKT JACHT
OP SATAN C.S.
Binnenkort debat over OAS
in Nationale Vergadering
D
Paus draagt Mis op in
Kerkmuziekschool
Tussen de biddende menigte
op de Piazza d'Espagna
E
Spanje ontmoet de
Reformatie
Betere verhoudingen
eisen meer kennis
D
H
[Restauratie van ,Waardenburg' en ,,Ravesteyn'
Midwinterblazen
Huis van paus Adriaan
Ku nsfvaartexpositie
Wisselverwarming
DER ALTE" IN PARIJS
Evenwicht in de
kernbewapening
is niet gewijzigd
Terreur Algerije:
negentien doden
Partij van negers
buiten de wet
Benauwde zege
voor Meuzies
B.B. IDOOL-AF IN ALGIERS
Columbia breekt
met CUBA
GHANA doet een
boekje open
Toeristen wekken
nieuwsgierigheid
ZUID-RHODESIË
AUSTRALIË
i#
t U:
T
^ee nieuwe chemische
industrieën op Aruba
"Ulej
Overijssel
'gram aan minister
J^ver wateroverlast
BEGIN VAN ZAKELIJKE VOORLICHTING
V B
Kaarslicht flatteert!
GOUDA KAARSEN
O
?''ndflNjESTAD/ARUBA, 11 dec-
K
h b.
rji
(Van een correspondent in Spanje)
Vier eeuwen lang heeft het Spaan
se volk als geheel, geografisch
en geestelijk, afgezonderd ge
leefd van de kerken uit de Reforma
tie. Het gevolg daarvan is, dat het
huidige, snel toenemende contact met
het protestantisme een daarop totaal
onvoorbereid volk aantreft. Histo
risch en apologetisch heerst er een
vacuum. De confrontatie met de Her
vorming is voor de Spanjaarden niet
of nauwelijks te verwerken."
Aldus karakteriseert mgr. J. Iri-
barren, de leider van het kerkelijk
bureau voor statistiek en voorlich
ting, de hedendaagse situatie in het
land. Onder de leden van de Spaanse
clerus, die zich in het bijzonder bezig
houden met godsdienstsociologie,
neemt mgr. Iribarren onbetwist een
eerste plaats in. Met de boven geci-
in het teerde woorden reageert hij enerzijds
I op de niet zelden groteske houding
van de Spanjaarden tegenover het
protestantisme, anderzijds motiveert
hij daarmee de besliste noodzaak van
een zakelijke, niet polemische voor
lichting der katholieken, die tot nog
toe geheel en al ontbroken heeft.
Advertentie)
(Van onze Parijse correspondent)
Schan'1^®' dcc. Ken kort gemeen-
avonH communiqué, zaterdag-
seil u''segeven, na het tête-a-têtc tus-
bon,i ie Fr:>-nse president en de Duitse
vai„ sknnselier, heeft in hoofdzaak het
stukjt e bekend gemaakt: „De vraag-
oor i- van gemeeusehappelijl-
biKo.Hlern ri'1k C" Duitslaml
Raand
rag
helaug
en in het
i Berlijn,
oorvverp geweest van een diep-
onderzoek. Vastgesteld is, dat
over de te herei-
over de noodzaak
Rijn het het w aagstuk
D-.,ut voorvvorn
oVp:; «nuerzoeK. M
ken ,e ornst bestaat
oni 0elstcliingcn en
eera c saamhorigheid tussen de gealli-
is „j6 hiogcndheden te handhaven". Het
Öuj, bepaald onthullend. Dat er Frans-
de (,Se overeenstemming heerst over
Van' '«stellingen, te weten handhaving
genn, aa.nwezigheid der Westerse bond-
lana Berlijn en van West-Duits-
- 1 m het
Menu."1 net Westerse kamp, is geen
8aaniiS' Pat bet noodzakelijk is de
- horigheid van de verbonden
_pden te handhaven, laat voll
daar*i'aaR open of president De Gaulle
ei,i„ "J "og altijd solidariteit op zijn
mi,. v°orwaarden op het oog heeft,
Verwin 1T,eer zoals hij zelf Khroesjtsjev
delen da4 deze slechts wil onderhan-
d(, R,ov?r een accoord inzake Berlijn op
Ussisehc voorwaarden-,
kort° memorie ZÜ nog eens in het
dio Sevfezen op diverse elementen,
om President De Gaulles tot dusverre
Vater2e*-telijk gebleven standpunt om-
w „Geen onderhandelingen met
u> zolang Khroesjtsjev met drei-
2-1?'Ëhten schermt. Niet zwichten,
«s niet voor de bedreiging met ato-
sen 6 ver')ietiging. Wanneer de Rus-
orn 'IPbouden met dreigen, bereid zijn
Duit onderhandelen over de totale
van S Problematiek, met inbegrip
over n recbt voor de Duitsers om
ke R b eigen lot te beschikken. Inza-
onn in valt er trouwens niets te
bovea?ndelen- Waarschijnlijk zijn
ten en Khroesjtsjevs dreigemen-
G alleen maar bluf".
eelt president De Gaulle zich nu
ReiuiiY R"el(i van "e verbonden mo
de neden te handhaven, Iaat volkomen
,1.. .raag onen nf nresirlent De. Deiille
door kanselier Adenauer iaten overre
den om zijn straffe standpunt wat te
maligen? Het geldt als bekend dat Ade
nauer zich door president Kennedy heeft
laten overtuigen van de hoge wenselijk
heid om met de Russen tot een gesprek
te komen en dat Adenauer op zijn beurt
de bpdracht heeft aanvaard om zijner
zijds te proberen president De Gaulle te
bewegen zijn onbuigzaamheid op te ge
ven.
In Franse waarnemerskringen ver
luidt, dat kanselier Adenauer zich giste
ren van deze opdracht inderdaad heeft
gekweten, evenwel met meer handig
heid dan met eigen overtuiging. Het
voornaamste door hem in het veld ge
brachte argument zou hierop neerko
men: Frankrijk mag zich niet afzijdig
houden van onderhandelingen met Mos
kou over Berlijn, onderhandelingen die
de V.S. en Groot-Brittannië hunnerzijds
bereid zijn op stapel te zetten.
Adenauers toch al niet bijster grote in
nerlijke overtuiging achter dit argument
zou nog een extra knauw hebben opge
lopen door het feit, dat aan de vooravond
van zijn vertrek naar Parijs de drie be
langrijke Duitse partijen hem practisch
alleen hebben laten staan met zijn van
Washington overgenomen standpunt. Dit
maakt ook al neemt men aan dat
Adenauer De Gaulle vooralsnog niet
heeft kunnen overreden, een zienswijze
waartoe men in Franse waarnemerskrin
gen overhelt de aardige kernachtige
formulering dat ,,De Gaulle Duitser is
dan de Duitsers" jammer genoeg voor
de uitvinders, aanzienlijk minder rele
vant.
De voorzichtige conclusie van dit al
les moet zijn, dat eerst aan het eiiule
van deze week, waarin eerst de vier mi
nisters van buitenlandse zaken van de
Westerse Grote Vier en 'ervolgens de
leden van de NAVO-raad de koppen bij
elkaar steken, zal kunnen blijken in hoe
verre de ontmoeting De Gaulle - Ade
nauer het bereiken van een gemeenschap
pelijk Westers standpunt, met inbegrip
van Frankrijk, zal hebben vergemakke
lijkt dan wel tegengehouden.
WASHINGTON, 11 dec. (AFP) In
een zaterdag uitgegeven communiqué
heeft de Amerikaanse commissie
voor atoomenergie verklaard, dat on
danks de wetenschappelijke vorderin
gen, die de Sovjet-Unie door haar
jongste serie kernbomontploffingen heeft
gemaakt het evenwicht in de kernbe
wapening ongewijzigd is gebleven.
Dit evenwicht berust volgens de com
missie niet alleen op de kerntechniek,
maar ook op een aantal beschikbare wa
pens voor lancering. De Russische vor
deringen berusten voornamelijk op een
verkleining van de kernbommen en op
het verminderen van de radioactieve
neerslag.
De commissie verklaarde voorts, dat
de voorbereidingen voor een eventuele
hervatting van de Amerikaanse kern
proeven in de dampkring worden voort
gezet en dat de beslissing over het al
dan niet doen van dergelijke proeven
afhankelijk is van de omstandigheden.
De betekenis van de Russische kern
proeven voor de Amerikaanse veilig
heid blijft onderwerp van een nauwge
zette studie, maar er is geen reden te
veronderstellen dat het krachtseven-
wicht op dit gebied ten gunste van de
Sovjet-Unie is verstoord, zo besluit de
commissie.
ALGIERS, 11 dec. (UPI) Terreur
daden en andere gewelddadigheden
hebben dit weekeinde in Algerije negen
tien mensenlevens geëist. Een woord
voerder van het gouvernement deelde
mede dat veertien Algerijnen en vijf
Europeanen werden gedood, terwijl twee
entwintig andere personen gewond wer
den. Vijf aanslagen met kneedbommen
kunnen op rekening van de OAS worden
geschreven.
SALISBURY, 11 dec. (UPI) De pre
mier van Zuid-Rhodesië, Sir Edgar Whi
tehead. heeft de Nationale Democrati
sche Partij, de organisatie van de Afri
kaanse nationalisten in Zuid-Rhodesië,
buiten de wet gesteld.
Zaterdag ..zijn de Afrikaanse wijken
en belangrijke negercentra rondom Sa
lisbury en andere steden bezet door mi
litairen. Alle kantoren van de N.D.P.
werden verzegeld en onder politiebewa
king gesteld. Er is nog geen enkele lei
der van de N.D.P. gearresteerd. Wel is
huiszoeking bij hen gedaan.
De voorzitter van de N.D.P., Joshua
Nkomo, bevindt zich momenteel in Tan
ganyika om de viering van de onafhan
kelijkheid van dat land mee te maken.
Een aantal leden van de N.D.P. heeft de
lidmaatschapskaart al ingeleverd bij de
politie.
In een radiorede zei premier White
head dat de N.D.P. was afgedreven naar
een „koers van geweld".
SYDIsEI. 11 de,.. (UPI) Premier
Robert Menzies van Australië, die zater
dag in algemene verkiezingen voor een
vijfde ambtstermijn js gekozen, heeft
verklaard dat hij geen verklaring zal af
leggen voordat alle stemmen zijn geteld.
Volgens de laatste uitslagen heeft de re
gering twaalf zetels verloren terwijl over
zes zetels nog onzekerheid bestaat.
In de Senaat heeft de regering de
meerderheid verloren, terwijl de meer
derheid in het Huis van Afgevaardigden
beduidend is geslonken
Oppositieleider Arthur Calwell (La
bour) verklaarde dat een. ontbinding van
het parlement tot de mogelijkheden be
hoort.
De Labour-partij boekte de meeste
overwinningen in Queensland, waar zij
zeven zetels van regeringscandidaten
overnam.
1
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, 11 dec. Tegen zeven in ver
band met de april-putsch bij verstek ter
dood veroordeelden, te weten de ex-ge-
neraals Salan, Jouhaud en Gardy, en de
ex-kolonels Argoud, Godard, Lacheroy
en Gardes, benevens tegen Pierre La-
gaillarde en Jean-Jacques Susini en nog
enkele andere „oude bekenden", bij
verstek veroordeeld tot diverse straffen,
is de vorige week een nieuwe instructie
aanhangig gemaakt wegen samenzwe
ring tegen de veiligheid van de Franse
staat. Zaterdagavond heeft nu zelfs de
met deze aangelegenheid belaste rechter
arrestatiebevelen tegen hen uitgevaar
digd. De ex-generaals en ex-kolonels
bevinden zich onder de hoede van al
diegenen in Algerije, die de O.A.S. zijn
toegedaan, en de heren Lagaillarde en
Susini (als we het allemaal nog goed uit
elkaar houden) slijten rustige dagen op
een afgelegen Canarisch eiland, naar zij
door de Spaanse regering zijn opgebor
gen. Men is benieuwd.
In het Franse parlement zullen
voorts deze week twee gerechtelijke
aanvragen om opheffing van parle
mentaire onschendbaarheid worden
bie, ^pdcstoken hand lóópt generaal De Gaulle toe op bondskanselier Adenauer,
le hij in het afgelopen weekend besprekingen heeft gevoerd, voornamelijk
over de Berlijnse kwestie.
BOGOTA, 11 dec. (UPI) Zaterdag
avond heeft Columbia de diplomatieke
betrekkingen met Cuba verbroken, en
kele uren nadat premier Fidel Castro
in een radiorede had verklaard, dat de
regering van Columbia is samengesteld
uit verraders".
Columbia is de elfde Latijns-Ameri
kaanse staat die met Cuba heeft gebro
ken. Negen Latijns-Amerikaanse landen
hebben nu nog een diplomatiek vertegen
woordiger in Havana.
beg0 aS is op Aruba de officiële bouw
hpj:en van twee nieuwe industrieën
tj'etni Antilliaanse eiland, beide in de
e sektor. Het zijn de Antilies
LISal Company en de Aruba Che-
?-Ulle dus try, die terreinen in gebruik
gaan nemen van resp. ruim 15
De pm 24 hectare groot.
°cht s^genoemde maatschappij is een
Oif^rmaatschapp ij van de Standard
?'Sen ew Jersey. Zij zal geheel voor
°U\v reIfening een ammoniakfabriek
en exploiteren. De tweede on-
n® is een vennootschap, waarin
iabrip^^lznurfabriek, een salpeterzuur-
v^heri een ureumfabriek en een ge
achte"kunstmestfabriek zijn onderge-
>?ht -Peze firma wordt voor 50 pro-
6 rpg!financierd door de Standard Oil.
Pike van het kapitaal is van belang-
Ihöd-Pdternationale ondernemingen en
uauv"telen uit Amerika, Duitsland en
?lie
'ei,
Pbrjd|^ hieuwe water- en elektriciteits-
Beidpfïomstig-
jan bedrijven zullen stroom en water
gaan betrekken. Onvoorziene om.
?aq .gheden voorbehouden zal de bouw
be?fZe fabrieken ongeveer twee jaar
var, Y ag nemen. In de ammoniakfabriek
"bilj0p® ACC zal een bedrag van negen
e fai? dollar worden geïnvesteerd, in
SlaJörieken van de ACE elf miljoen
11 dec. De recente over-
hv, '.'.'"gen in Overijssel zijn voor de
ï'iit se Waterschapsbond adhlei-
ll'uli Revyeest, aan ile minister van
iCl"<>uvv, Visserij en Voedselvoorzie-
telegram te sturen, dat aan-
op het verlenen van hogere subsi-
ROME, 9 dec. (KNP) Vrjjdag heeft
de paus op de Pauselijke Kerkmuziek
school de H. Mis opgedragen ter ge
legenheid van het vijftig jarig bestaan
van het instituut. Daarbij waren de
leerlingen van het instituut en de over
sten van degenen die donderdagavond
waren onderscheiden, aanwezig.
De paus heeft na de mis nog een kor
te toespraak gehouden en gewezen op
de waarde van de muziek voor de li
turgie, die de vorm is waarin de Kerk
zich tot God richt.
De Spanjaarden op deze school en
hun oversten hebben van deze gelegen
heid gebruik willen maken de paus een
cadeau aan te bieden. In een aparte
zaal ontving de II. Vader hen en nam
daar do paramenten in ontvangst, die
zij hadden meegebracht. De paus prees
de Spaanse geestelijkheid vanwege het
prachtige werk, dat zij in hun land tot
stand hebben gebracht.
Vrijdagmiddag tegen 4 uur vertrok
de paus uit het Vaticaan naar de Pi
azza d'Espagna om er de volksvere
ring van de Onbevlekte bij te wonen.
Op de trottoirs van de straten, die
de paus met zijn kleine stoet volgde,
stond een dichte massa Romeinen de
paus toe te juichen. De Piasza d'Es
pagna was op de gebruikelijke ma
nier zwart van het volk. De Paus nam
daar plaats op de voor hem gereed
gezette bidstoel en bad met het volk,
bij het beeld op de hoge zuil, waar
zoals alle jaren de brandweer bloe
men had opgehangen.
Daarna begaf hij zich per auto naar
de Maria Maggiore, opnieuw begeleid
door de motorpolitie. Na door de kar
dinaal-aartspriester ontvangen te zijn
begaf hij zich naar de Borghese-kapel,
waar het wonderbare beeld van „Maria
Salus populi Romani" is uitgestald,
uiteraard rijk versierd met bloemen en
badend in een zee van kaarslicht.In
een kort lof vereerden paus en aanwe
zigen de H. Maagd, waarna de paus en
kele woorden sprak over de godsvrucht
tot Maria. Togen zes uur keerde hij
naar het Vaticaan terug.
ZWOLLE, 11 dec. De N.V. Elek-
triciteits Maatschappij IJsselcentrale be
staat vijftig jaar. Dit feit is vandaag, de
stichtingsdatum, feestelijk herdacht.
Tegelijk met deze herdenking is
de zojuist gereedgekomen uitbrei
ding van de centrale te Hareulo met een
produktieëenlieid van 131 Megawatt
offyeieel in gebruik genomen. Inmid
dels is reeds weer begonnen aan de
volgende uitbreiding met eenzelfde een
heid.
ingediend en behandeld, de een in de
Senaat tegen senator Claude Dumont,
de ander in de Nationale Vergadering
tegen de afgevaardigde Le Pen. Sena
tor Dumont wordt er van verdacht dat
hij deel uitmaakt van de Organisatie
van het Geheime Leger, zulks op
grond van een tijdens een huiszoeking
bij zijn secretaris aangetroffen over
vloedige briefwisseling.
De gevonden brièven droegen adres
seringen als „Lux a Palmolive" en „Sa-
ponite a Lux". Deze klaarblijkelijk heel
t-epasselijk geachte merknamen van af-
wasmiddelen en zeep dienen als schuil
namen voor personen, die de politie aan
de hand van een eveneens opgespoord
werkrooster heeft weten te identifice
ren. „Lux" was senator Dumont en
„Palmolive" zijn secretaris, de heer Ar-
mand Dirier die inmiddels al in hechte
nis zit
De tegen afgevaardigde Le Pen inge
diende aanvraag valt samen met uitla
tingen die hij heeft laten horen op de
laatste openbare bijeenkomst, die het
sindsdien ontbonden Comité van Vincen-
nes organiseerde op 16 november en die
minstens als een morele steunverlening
aan het Geheime Leger kon gelden. Het
heet de bedoeling van de regering te
zijn om naar aanleiding van deze aan
vraag om onschendbaarheidopheffing
het parlement de gelegenheid te ver
schaffen een debat te houden over de
O.A.S. en het desbetreffend regerings
beleid.
Met name premier Debré is van di
verse zijden in de schoentu gescboven
dat hij een dergelijk debat liefst uit de
weg gaat en dat hij daarvoor wel eens
zijn eigen, natuurlijk duistere, redenen
kon hebben, namelijk sympathie voor
diezelfde O.A.S. Niettemin willen de
socialisten in de Nationale Vergadering
een motie van wantrouwen indienen
tegen een regering, die zij uit de aard
van haar samenstelling niet in staat en
niet bekwaam achten doeltreffend tegen
de O.A.S. op te treden.
Intussen heeft het nationale bestuurs-
comité van de Volksrepublikeinen (re
geringspartij) gisteren eenstemmig een
motie aangenomen, waarin het aan
dringt op de vorming van een regering
van nationale cohesie, alleen in staat
„om het Franse staatsregime de hoogno
dige bescherming te bezorgen en om
met succes te kunnen optreden tegen het
geweld". Een bewogen slot van de par
lementaire najaarszitting ligt in het
vooruitzicht.
En B.B., tot voor kort idool van het
Franse bioscooppubliek in Algerije is
daar, door haar ten strijde trekken te
gen dc O.A.S., idool-af. Wanneer ze nu
op het witte doek verschijnt kort, in
een uit diverse taferelen bestaande
film; meer hebben de exploitanten nog
niet aangedurfd gaat het publiek te
keer alsof het haar van het doek af wil
fluiten.
ACCRA, 11 dec. (Rtr.) - De regering
van Ghana heeft een witboek uitgege
ven ter verklaring van de massale ar
restaties van oktober j.l. Aangehouden
werden voornamelijk leden van de Ver
enigde Partij (oppositie) cn mensen uit
de vakbeweging, maar ook leden van
de regerende Volkspartij. De regering
beschuldigt hen thans van het beramen
van een moord op president Kwame
Nkroemah en van plannen tot een mili
taire staatsgreep, alsmede van het
„scheppen van verwarring".
Volgens het witboek waren mensen
van allerlei slag, van marktvrouwen tot
prominente politici, bij het complot be
trokken. Ook president Sylvanus Olym-
pio van het naburige Togo speelde
een rol. Generaal Alexander, de voor
malige Britse opperbevelhebber van de
Ghanese strijdkrachten, en andere Brit
se officieren zouden eveneens bij het
complot tegen president Nkroemah
betrokken zijn geweest. Hun wordt ver
weten, dat zij het optreden van de op
positie, waarvan vijftig leden nu op be
schuldiging van hoogverraad gevangen
zitten, hebben toegestaan.
Generaal Alexander en de andere
Britse officieren, die aan Ghana waren
„uitgeleénd", dienen nu weer
Britse leger.
e Rijksdienst voor Monumenten
zorg heeft op het ogenblik twee
belangrijke restauratiewerken
onder handen. Op de eerste
plaats is men bezig het kasteel Waar
denburg (bovenste foto) bij Zaltbom-
mel op te knappen, dat tijdens de
oorlog ernstig werd beschadigd. Men
maakt van de gelegenheid gebruik
door middel van opgravingen vast te
stellen hoe de oorspronkelijke burcht,
die in 1572 tijdens een beleg groten
deels werd vernield, er uit moet heb
ben. gezien. Uit de vele vondsten is al
gebleken, dat de verdwenen gedeelten
groter zijn dan men tot dusverre
vermoedde en dat Waardenburg in
oorsprong waarschijnlijk een van de
grootste kastelen van Gelderland is
geweest. Aan kasteel Waardenburg
is de Nederlandse Faustsage verbon
den; in de vensterbank van een toren
kamer zijn nog brandsporen te zien,
naar de sage zegt: een afdruk van
de vurige poten van de duivel.
Verder is Monumentenzorg begon
nen de restanten van het Huys Rave-
steyn in Heenvliet (onderste foto), die
tijdens de watersnood in 1953 ernstig
hebben geleden, te restaureren. Door
uitspoeling aan de onderkant zijn de
muren van deze uit het begin van
de dertiende eeuw daterende donjon
gedeeltelijk ingestort. Een moeilijk
heid is, dat het soort en het formaat
van de baksteen, waarvan de muren
zijn ongetrokken, nergens meer wor
den gevonden. Thans wordt nieuwe
steen in het oude formaat gebakken,
tiiiiiiiiiimiiHiiiiiminiiniiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiii
waarmee dan het nog aanwezige
muurwerk met inbegrip van ramen
en deuren en een trap zullen worden
hersteld. Overwogen wordt nog og
men een van de hoektorentjes zal
completeren met een spits om het
tegen verval te behoeden.
ydens de Advent kan men in
Twente weer op vele plaatsen
liet bespelen van de midwinter
hoorn beluisteren. Dit aloude
folkloristische gebruik wordt nog
steeds in ere gehouden en vooral ge
stimuleerd door de heer Toon Borg
huis uit Oldenzaal. Dank zjj zijn ini
tiatieven zal Tweede Kerstdag in
Berghuizen een groot aantal midwin-
terhoornblazers elkaar in een wed
strijd de zilveren midwinterhoorn be
twisten. Ook de jeugd weet met het
oude instrument goed raad. Zij zal op
8 januari in Almelo strijden om de zil
veren midwinterhoornspeldjes.
EN van de fraaiste kleine sleden
van ons land is Goedereede of
Goeree, op het gelijknamige
eiland. Aanvankelijk een bloeien
de kleine zeehaven, geraakte het stad
je door inpolderingen steeds verder
van de zee verwijderd en door verzan.
ding van de havenmond zag het zijn
bron van welvaart .letterlijk droog
vallen. In 1482 werd Goeree geteisterd
door een vernietigende stadsbrand.
Daarna is het hele plaatsje opnieuw
opgebouwd. De ramp had tot gevolg,
dat vrijwel alle huidige gebouwen in
Goeree dateren van na de brand. Vele
van die gebouwen zijn bewaard geble
ven, doch zij zijn meestal niet dade
lijk als gotische huizen te herkennen,
omdat in de achttiende eeuw de vooi--
gevels veranderd werden. Daarachter
vindt men echter doorgaans nog vrij
complete gotische constructies. Maai
de stadsbrand en het langzamerhand
terugzakken tot economische onbedui
dendheid zijn niet de enige slagen ge
weest, die het stadje getroffen 'lebben.
In 1850 besloot het stadsbestuur het
stadhuis te moderniseren; het is er
naar de huidige begrippen zeker niet
beter op geworden. Nog ernstiger voo:
het karakter van het stadje was de af
braak van de middeleeuwse ommu
ring, waartoe in 1900 werd besloten.
De Rijksdienst voor Monumenten
zorg doet op het ogenblik veel om wat
er nog over is van het oude Goeree
zijn karakteristiek te laten behouden.
De belangrijkste thans onderhanden
zijnde restauratie is die '.'an het z-g.
huis van paus Adriaan VI, waarin
zich nu de herberg De Gouden Leeuw
bevindt. Dit huis dateert inwendig ge
heel uit d-e herbcuw-periode van na de
stadsbrand. Volgens *de plaatselijke
overlevering heeft de latere paus
Adriaan VI dit huis in eigendom ge
kregen, toen hij in 1492 pastoor werd
van Goeree. De gotische kerk, waar-
Mgr. Iribarren, die als schrijver
ook in het buitenland een goede naam
heeft, publiceerde onlangs in het ka
tholieke dagblad „Ya" een artikel on
der de veelzeggende titel: „Introduc
tie in het protestantisme voor Span
jaarden". Dit artikel, waarin de he
dendaagse toestand in Spanje volkomen
objectief, eerlijk en zonder enige te
rughouding wordt geschetst, werd ge
schreven naar aanleiding van de
Spaanse vertaling van het hoek: „Het
katholieke geloof, do katholieke Kerk
en de godsdienstige gemeenschappen
der Reformatie" door de bekende ge
leerde p. Prudencio Damhoriena S.J.,
professor in de protestantse theologie
aan de Gregoriana te Rome. De hier
in gegeven voorlichting is voor Spanje
absoluut noodzakelijk en onmisbaar.
Prof. Damboriena, aldus Iribarren,
mag men dankbaar zijn voor de hel
dere wijze, waarop hij tracht in de
hoofden van de Spaanse intellectuelen
en van leidende kringen enige orde en
klaarheid te brengen. Hij stelt zich
ten doel onder zijn geloofsgenoten
meer begrip voor het protestantisme
en de protestanten te kweken, hun te
leren daartegenover de juiste, verant
woorde houding aan te nemen en alles
van de enige Nederlandse paus pas
toor is geweest, is verdwenen, doch
de toren is gehandhaafd. Deze toren,
die lange tijd als vuurtoren heeft
dienst gedaan en derhalve eigendom
is van het r(jk, js dringend aan res
tauratie toe. Hiertoe zijn nu plannen
in voorbereiding. Deze toren verdient
dat ten volle want hij is. ondanks de
afbraak van een paar prachtig gepro
fileerde steunberen in het eind van
de vorige eeuw, één van de fraaiste
laat-gotische torens, die ons land be
zit.
Het zal wel nimmer te bewijzen zijn.
dat het huis De Gouden Leeuw ooit
door paus Adriaan bewoond is ge
weest doch door zijn ouderdom be
hoort het pand zonder twijfel tot de
huizen, die reeds bestonden in de tijd,
dat paus Adriaan pastoor was van
Goeree. Bij de werkzaamheden aan
het huis, die zowel het inwendige als
het exterieur omvatten, is een goed
beeld, verkregen van de oorspronke
lijke toestand.
Helaas is de voorgevel in de 18c)e
eeuw zo ingrijpend gewijzigd, dat
niet mogelijk blijken, dan zal tot
handhaving van de achttiende-eeuwse
gevel, die op zich zelf fraai is, be
sloten worden.
Ook het moderne schip kan zeer
romantische associaties oproe-
P,en- van alle voertuigen heeft
slechts het schip altijd een
eigen naam, het wordt gedoopt en met
ceremomele hoffelijkheid behandeld
bij „e tewaterlating. En wie zal niet.
langs een kade kuierend, geboeid die
namen aflezen eh zich vagelijk afv ra
gen van waar die schepen kwamen en
waarheen zij gaan? Dit vraagt de di
recteur van het Groninger museum,
de heer W. Jos de Gruyter, zich af in
AÏ£L„de tentoonstel]ing
„KL (N)ST\ AART welke expositie
tot en met 7 januari in het Gronin^^r
Museum wordt gehouden. Daarna zal
deze bijzondere tentoonstelling in veie
andere plaatsen van het iand ziin te
zien.
Een twaalftal kunstenaars werd door
het Koninklijk Zeemanscollege De
Groninger Eendracht uitgenodigd een
leis met een coaster te maken en hun
indrukken m beelden vast te leggen.
Zij kozen zelf het land of de landen
van hun voorkeur en hun motieven en
hebben zich op de meest uiteenlopen
de wijze gekweten van wat men dan
hun „morele opdracht" zou kunnen
noemen, aldus de heer De Gruyter.
Sommigen hebben ter plaatse hard
gewerkt en kwamen thuis met een
heuglijke buit aan onmiddellijke
ï5.act]es; bijv. Abe Kuipers, Johan
uijkstra, Jannes de Vries en Evert
Musch Anderen daarentegen hadden
behoefte aan een nadere bezinning op
op nieuwe thema's die zij opdeden ge
durende hun vaart, ofwel aan een ver-
dere uitbouw van die thema's. Het
atelier van Van Duimen Krumpeiman
hangt boordevol halfvoltooide doeken.
De altijd uiterst produktieve Van der
Zee maakte zijn gouaches „en route"
maar wierp zich thuis op een reeks
kernachtige houtsneden. Klompien
bracht vele grotere tempera-studies
,Het v.erst in de richting van de
vrije fantasie ging een van de jongste
exposanten. Martin Tissing. Na zijn
terugkeer verscheen een reeks kieur-
gevoelige tekeningen met geheel on
verwachte, nieuwe vormpatronen.
Maar al voeren deze twaalf schil
ders uit op een ku(n)stvaart, er is
geen sprake van gemis aan variatie
op deze expositie.
e Nederlandse Spoorwegen heb
ben zoals elk jaar weer
maatregelen genomen om het
bevriezen van wissels te voor
komen. Bij de aanvang van dit win
terseizoen zijn er van de rond vierhon
derd stations-emplacementen in Neder
land 102 voorzien van door propaan-
gas verwarmde wissels. In totaal wor
den er 1452 wissels of onderdelen van
wissels op deze wijze verwarmd.
De grijze propaangas-tanks. die bij
de wissels zijn aangebracht, hebben
een inhoud, die varieert van 75 lot
355 liter. Verder worden er zogenaam
de industrie-flessen gereed gehouden
die eik een inhoud hebben van meer
dan tien liter. Wanneer alle verwar
mingsinstallaties branden, wordt er
per etmaal ongeveer 26600 liter pro-
paangas verbruikt. De Spoorwegen
hebben drie tankwagens in dienst om
alle tanks en flessen te vullen.
te vermijden, wat op onbeheerstheid
lijkt. Wie niet begrijpt en scherp voor
voelt, dat de Spanjaarden in de naas
te toekomst, nationaal zowel als inter
nationaal, contacten met de protestan
ten niet meer kunnen vermijden, moet
wel ziende blind zijn.
Het protestantisme in Spanje heeft
twee facetten: rqen is er nieuwsgierig
naar en het stelt een geestelijk pro
bleem. Die nieuwsgierigheid en proble
matiek groeien a.h.w. met de dag.
Door de onafzienbare stroom toeristen,
aic het land overspoelt, komen de
Spanjaarden voor het eerst in hun le
ven m aanraking met het feit, dat hele
naties niet katholiek zijn. De ontmoe
ting met deze mensen, die de Span
jaard over liet algemeen sympathiek
vindt en die hij bewondert wegens hun
welstand en rijkdom, werkt op hem
in als een shock. Hij kan niet anders
dan zich afvragen, of hij die sympa
thie ook moet uitstrekken tot hun
vreemde godsdienst. Hij ziet zich ge
confronteerd met een nieuw Europees
en universeel bewustzjjn. Doordat
Spanje zijn plaats gaat innemen in de
talrijke Europese organismen, zorgen
pers en radio ervoor, dat het volk be
kend raakt met een mentaliteit, die
niet zelden een uitgesproken protes
tants stempel draagt.
et protestantisme is tegenwoor
dig in Spanje duidelijk actueel.
Dat valt beslist niet te looche
nen. Daar komt nog bij, dat een,
voorlopig weliswaar nog zeer klein,
aantal Spanjaarden contact zoekt
met het protestantisme. Ofschoon het
bestaan van deze protestanten (zij
tellen tezamen nauwelijks enige dui
zendtallen, en dan nog in twaalf sec
ten verdeeld) bij de katholieke be
volking als geheel praktisch niet be
kend is en men het protestantisme
zo goed als overal als een buiten
lands verschijnsel beschouwt, zal
men toch niet kunnen ontkomen aan
de beantwoording van de niet een
voudige vraag in hoeverre en op
welke wijze de eisen van de chris
telijke liefde en liet besef van chris
telijke saamhorigheid de Spanjaar
den dwingen tot een meer verdraag
zame houding.
Over het algemeen kan men zeggen
- aldus mgr. Iribarren dat de hui
dige situatie het noodzakelijk maakt
eerst eens de voorwaarden 'te schep
pen voor een gezond nationaal en in-
i inationaal samenleven. Op de aller
eerste plaats dienen de Spanjaarden
dan op de hoogte te komen van wat
het protestantisme eigenlijk is.
