Felle kritiek van Spaak
°p V.N.-actie in Katanga
KATANGAANSE SOLDATEN IN ACTIE
Maar in Brussel twijfelt
,r*en aan zijn oprechtheid
r
g?£bure
Begrip gewetensbezwaren
militaire dienst verruimd
Ongewapende dienstplicht nu
even lang als gewapende
Geen gesprek
met Rusland
over Re i'lij n
Eichmann schuldig
op ALLE punten
Doodvonnis is waarschijnlijk,
meent men in Jeruzalem
J. A.Middelhuis„Verbijs
terende kortzichtigheid''
Bestuursbeleid ontmoet grote
waardering van vergadering
Uitlevering gevraagd
Woensdag 13 december i96i ló pagina's1
BRUSSEL STEUNT TSJQMBE NIET
weer
Westen besluit:
Koudere lucht
onderweg
RECHTBANK STELT VAST
Psychiatrisch
onderzoek van
verdachten
Ook Praag roept
ambassadeur uit
Tirana terug
Aantal leden „St. Raphael" bedankt
vveer in Europa
MINISTERS VOLGEN KAMERWENSEN
Moordzaak Baarn
Russische bezwaren
tegen band met EEG
an onze Brusselse corres
pondent)
eo^KSSEL, 13 december Na
\Va Merkwaardige verklaring,
gj'111 de heer Spaak, de Bei-
Zak 'C m'n'ster van buitenlandse
aet|en'. °P scherpe wijze de V.N.-
heef. 111 Katanga had afgekeurd,
y0jj de Belgische Kamer van
av0l!S)Vertegenwoordigers gister-
haar met grote meerderheid
lese I v,ertrouwen in het Congo-
sproj d van de regering uitge-
van v.en- Zijn houding ten aanzien
..Katangaanse afscheiding
er a rUvend, had minister Spaak
Parle'1 r'nnerd dat het Belgische
vóór de machtsover-
te]e 'n de Congo de fundamen
tal A''1 had goedgekeurd, waarin
staaj. 011 So tot één ondeelbare
haar W.er<^ geproclameerd. Zonder
ehpno c'Sen beginselen te verloo-
de a rn .n ,^e Belgische regering
Ook ja ding van Katanga dan
Wat ri '°t steunen, aldus Spaak.
verki 6 erenigde Naties betreft,
^Marde
'oden
de minister dat hun
aanvankelijk gewettigd
was. Maar het was een vergissing
de V.N. te belasten met de oplos
sing van een zuiver intern geschil.
De internationale organisatie had
zich er toe moeten beperken de
centrale Congolese regering te
helpen bij het herstel van haar
economie en de reorganisatie van
haar leger.
«h\van
Vee, b aatselijk regen
Verzoening nodig
Onoprecht
is»*
OOSTENRIJK
JERUZALEM, 13 dec. (Rtr.)
De Israëlische rechtbank, die is
belast met de berechting van
Adolf Eichmann, heeft de be
klaagde schuldig bevonden aan
alle vijftien punten van de tegen
hem uitgebrachte tenlastelegging.
President Landau, die deze con
clusie gistermiddag voorlas, moest
onmiddellijk daarna om stilte
hameren omdat de publieke tri
bune nogal luidruchtig op zijn
bekendmaking reageerde. Eich
mann zelf stond rechtop, met de
knokkels van zijn handen op de
tafel voor hem. Zijn gezicht was
bleek, zijn lippen perste hij krach
tig samen, maar verder verraadde
hij op geen enkele wijze zijn emo
ties, aangenomen dat hij die had.
Onderscheidingen
SPAAK
"'fens
Spaak heeft de Veilighcids-
tie Cen ve,"K'ss'"K gemankt toen
Vh. egllheU1 va» de V.N.-strüil-
'l 'tove '"i ('C ^°llKO uitbreidde. De op
In., ,,Pr aall8eno,iien resolutie keur-
Klii,, Ke "k Va" Seweld goed om het
U'" van i'e buurlingen op te los-
Vin»** 111 w<irkelijkheid is het uiterst
'leze resolutie ten uitvoer te
N*an^ aldus Spaak, vrijwel
(lie v l' Iyk 250 huurlingen te arresteren
ti;llh"'"'0r de minste twijfel op de sym-
kj|1(t Va" de zwarte en blanke bevol-
^'n Kalanga kunnen rekenen.
hoe[at cGi"dor, naar de mening van de
feit claP8,3^' "OS vee' el'ger is, is het
Sa u 8 rie,.'luiclige operaties in Katan-
uUrlin Jk "iet tot doel hebben de
iler hoP0n onschadelijk te maken. On-
?en sta-.voorwendsel dat zij zich in
6vinrW. ,va,n wettige zelfverdediging
®6n cn. hebben de Verenigde Naties
•a'®n ontketend, waarbij hospi-
'kstaiia? 'ndustriële en commerciële
ties worden gebombardeerd.
i)Seft getracht de operatie te
VpU katan» en door de onthulling van
slr20ek "e,aans aanvalsplan". Op mijn
blkleWaat h-,S 1Spaak' heeft het V"N-
en dat u Jplan gepubliceerd. Thans
t,fi dat U cen defensief plan was
l' °'t -■ e Katangaanse strijdkrachten
hi
0|q dp J "'feomibc öli jjuivi aciiifii
de u,wheimof n'g hebben gehad de
'int YerenicS a5P le vallen. „Wanneer
al bittero ^P Naties deze oorlog tot
do,'! de cera entde uitvechten, zuilen zij
vita>°verdrawie re8ering een Congo kun-
loo» e bestaSaa waarvan een der meest
zai olen volkomen waarde-
zijn geworden'
h'n'c onthiu'f1 minder ophef makende
C^dvoer",1!® de '«eer Kronacker, de
V.jyba dat Viln liberale oppositie,
Ka*i,'"strii(]i'._op1 bet ogenblik waarop de
ho^nl on if c en verleden week hun
'«etlT6 onderh fa, ontketenden, de ge-
blia.bid P11, "delingen tussen Elisa-
s'ontlon centrale regering op het
tii ®1(l. ,n«et succes te worden be-
'iiitt reeds j'ucipe hadden de twee par-
top tussp,, "jestemd met een ontmoe-
ïki Sp„ doela, Tsjombe, Moboe-
vèil0|Tlbe "."we. Voorts had president
h> Waaron jjf fe'yk de basis omschre-
Rerine J bereid was met de contra
il» 8en gesprek aan te knopen.
Cl^roi^gteHen waren
volgens de
niet onrede","
- 1 bereid verklaard het ge-
'-ao-dad >zïouk^5' niet onredelijk." Tsjom-
k'Qn de '.cl™ veraiaara net ge-
^ah6' raanT^eSering-Adoela te erkennen
de veri?o T,an een federale staat,
cnniende provincies zou ech-
(op'j'ing tot donderdagavond
Pgemaakt te 11.15 uur)
o}VOIk'nS met plaatselijk enige
lu-St. f.«otregeii en hier en daar
4» eh 7„i,ycrwegend matige wind
laUehit>e.-,i)"fd en zuidwest. Dczelf-
Kere a uren als vandaag of iets
Maan: 13.05
^ldenSen
^boö
Weer:
half bew.
mist
regen
mist
mist
mist
ëeh. bew.
geh. bew.
onbew.
z-w. bew.
geh. bew.
mist
regen
mist
geh. bew
zw. bew.
2W. bew.
bew.
geh. bew.
onbew.
mist
mist
max min
temp temp neersl
gisteren 24 ui
10
12
10
10
12
11
14
14
—7
ter in een ruime mate zelfbestuur moe
ten worden verleend. Op het economisch
vlak stelde Tsjombe een monetair ak
koord voor, de verdeling van de douane
rechten tussen centrale regering en Ka-
tanga en de uitvoer van het Katanga-mse
koper via de haven van Matadi.
Volgens de heer Kronacker- is de ver
zoening tussen Adoela en Tsjombe de
enig mogelijke oplossing voor liet Congo
lese vraagstuk. Het is noodzakelijk, al
dus de liberale woordvoerder, dat in de
Congo alle krachten zich verenigen nm
weerstand te bieden aan de imperialis
tische oogmerken van de communisti
sche agent, Gizenga, die publiek tegen'
de centrale regering rebelleert op een
ogenblik waarop Tsjombe zich bereid
verklaart met haar te onderhandelen en
prompt door de V.N. wordt aangeval
len.
In verband met het debat in de Ka
mer werd gisteren in Brussel de vraag
gesteld of de verontwaardiging van
minister Spaak wel oprecht is. Men
meent te weten dat in de omgeving
van het ministerie van buitenlandse
zaken veertien dagen geleden geruch
ten Circuleerden over een op handen
zijnde V.N.-operatie tegen Katanga en
de Union Minière. Er werden op dat
ogenblik geer. détails genoemd; men
wist slechts dat het V.N.-secretariaat
in New York vastbesloten was tegen
de Union Minière „met krachtige mid
delen'' op te treden, teneinde deze gro
te Katangaanse mijnonderneming te
dwingen haar steun aan de afschei
ding van Katanga te staken. Aan dit
V.N.-plan onze minister Spaak zijn
zege hebben gegeven.
De Brusselse katholieke krant „La
libre Belgique" publiceerde in dit ver
band gisteren een correspondentie van
haar verslaggever in New York, waarin
deze het V.N.-secretariaat ervan be
schuldigd dat dit reeds een maand gele
den. de krijgsoperaties tegen Katanga
heeft beraamd.
..Op 30 november, schrijft de corres
pondent van „La Libre", kwam ik.
door een indiscretie op liet tclecommu-
nicatiebureau van het V.N.-hoofdkwar
tier 1e weten, dat de D-dag voor Katanga
op 3 december was vastgesteld. De
Katangaanse wegversperringen, die de
blauwhelmen als voorwendsel hebben
aangewend om hun aanval te rechtvaar
digen, waren op dat ogenblik nog ner
gens opgericht. De operatie voorzag in
het bombardement van de vliegbasis en
in een huis-aan-huis zuiveringsoperatie
in Eiisabetstad om de blanke huurlingen
te elimineren".
De correspondent schrijft verder te
hebben vernomen, dat Oe Thant op 6
december, de dag waarop het vuren in
Katanga begon, tot, zijn raadgevers ge
zegd Heeft: „Tn Katanga zetten wij nu
alles op alles. Wanneer wij binnen een
redelijke termijn geen succes boeker,
zuhen we genoodzaakt zijn een disenga-
gemen1 in de Congo in overweging te
nemen".
Generaal McKeown, de opperbevelhebber van de V.N.-strijdkrachten in de Congo, heeft gezegd, dat over enkele dagen
rust cn orae in rfatunga zullen zijn hersteld. Maar de Katangaanse soldaten in Elisabethstad storen zich niet aan deze
voorspellingen. Een groepje van hen, dat gebruik maakt van de dekking van een niet meer helemaal solide pantservoer
tuig, laat gewillig een „actiefoto" van zich maken.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 13 dec. Naar aanlei
ding van kritische opmerkingen van
Tweede-Kamerleden over het wetsont
werp gewetensbezwaren militaire dienst
hebben de ministers Visser en Beerman
enige artikelen van het wetsontwerp ge
wijzigd. Zo is onder meer de omschrij
ving van het begrip „ernstige gewetens
bezwaren" verruimd en de bepaling,
dat de ongewapende militaire dienst
twee maanden langer moet duren dan
de gewapende, vervallen. Dit blijkt uit
de memorie van antwoord van de beide
bewindslieden aan de Tweede Kamer.
Onder ernstige gewetensbezwaren wil
len de ministers verstaan: onoverkome
lijke gewetensbezwaren tegen de vervul
ling van de militaire dienst van hem
wiens godsdienstige of zedelijke over
tuiging verbiedt, dat hij aan enig wa
pengeweld tussen de staten deelneemt.
De bezwaren kunnen zich richten hetzij
tegen de vervulling van de militaire
dienst, bepaaldelijk gericht op strijd
met de wapenen, hetzij tegen de vervul
ling van de militaire dienst van welke
aard ook. De uitdrukkelijke vermelding,
dat het gewetensbezwaar onoverkome
lijk moet zijn, achten de ministers ge
wenst.
De zinsnede „deelneming aan enig
wapengeweld tussen de staten" betekent
een aanmerkelijke verruiming, ontleend
aan de „Wehrpflichtsgesetz" van de
Duitse Bondsrepubliek. Zij heeft tot
doel ook de gewetensbezwaren van de
gene, die het doden van de evenmens
onder bepaalde omstandigheden wellicht
nog wel kan aanvaarden, maar die
deelneming aan de specifieke functie
van het militair apparaat op grond van
zijn godsdienstige of zedelijke overtui
ging afwijst, voor erkenning in aanmer
king te brengen. De verandering houdt
echter ook een belangrijke en essentiële
beperking in van de gewetensbezwaren,
die kunnen worden erkend, omdat deze
zich ook moeten richten tegen ieder
(enig (wapengeweld.
PAKIJS. 13 (lec. (Ijpi, De minis
ters van buitenland;,zaken van de
Westelijke Grote Vier hebben gisteren
definitief besloten, dat het Westen
voorlopig niet met de '"se. jet-Unie moet
praten over de kwestie Berlijn. Zij 'jn
slechts tot de conclusie gekomei dat
de Amerikaanse ambassadeur in Mos
kou, Thompson, moet doorgaan met
zijn pogingen te achterhalen wat pre
mier Khroesjtsjev precies wil.
De Verenigde Staten, zo blijkt uit de
verklaringen van goed ingelichte zegs
lieden, blijven bij hun standpunt dat h t
tot onderhandelingen met de Sovjet-
Unie moet komen, zodra een redelijke
basis daarvoor is gevonden. Voo"*als-
no heeft echter het standpunt van
generaal De Gaulle gezegevierd. Niet
praten zolang de Kussen blijven drei
gen.
De ministers hebben vandaag rap
port uitgebracht aan de ministerraad
van de NAVO, die vanmorgen is be
gonnen.
Israël. In een instituut voor elek
tronische muziek, dat bij de Hebreeuw
se universiteit in Jeruzalem wordt ge
bouwd, zal een installatie voor elektro
nische muziek een gift van de UNES
CO worden geplaatst, die in Canada
is gebouwd en waarmee geheel nieuwe
geluiden kunnen worden voortgebracht
waarmee componisten kunnen experi
menteren. (ITIM)
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 13 dec. Aan de periode
van bijzonder zacht decemberwcer komt
nu een einde. Eer hogedrukgebied dat
boven Scandinavië nog in betekenis toe
neemt, voert met oostelijke winden kou
dere lucht over Polen en Duitsland naar
het westen. Bij de Elbe was de tempera
tuur vanmorgen al tot om het vriespunt
gedaald. Na vandaag zal van het oos
ten uit ook in ons land de temperatuur
verder dalen en komt er een einde aan
dit zachte weer. Er is ook in de afge
lopen 24 uur weer regen gevallen zodat
december nu al in een groot deel van
ons land het record voor deze maand
benadert.
UTRECHT, 13 dec. Het gerechte
lijk vooronderzoek in de moord op de
veertienjarige scholier Theo Mastwijk
te Baarn heeft de rechter-commissaris
bij de Utrechtse rechtbank, dr. C.
Bronkhorst, aanleiding gegeven een
onderzoek te doen instellen naar de
geestvermogens van de drie verdach
ten, de gebroeders H. en de vertegen
woordiger W.
Dit is opgedragen aan de Utrechtse
psychiaterj-hr. dr. J. J. M. van der
Does de Willebois. Uiteraard zal deze
maatregel leiden tot een verlenging
van. het vooronderzoek. Hoogstwaar-
scnijnlijk zal de zaak niet vóór april of
mc!ter openbare behandeling voor de
rechtbank worden voorgedragen.
WENEN, 13 dec.(IÏTR) De Sov
jet-Unie heeft laten weten, dat zjj een
associatie van Oostenrijk niet de Euro
pese Economische Genieenschap onver
enigbaar acht met het Oostenrijkse
staatsverdrag en de neutraliteit van dit
land.
Eichmann moest blijven staan toen
rechte Laiulau de vijftien punten van
de tenlastelegging elk afzonderlijk be
handelde. AI deze punten omvatten mis
daden tegen het Joodse volk, misdaden
tegen de mensheid, oorlogsmisdaden of
misdaden voortvloeiende uit het lid
maatschap van misdadige organisaties.
Naar men verwacht zal de openbare
aanklager, Gideon Hausner, deze week
de doodstraf eisen tegen Eichmann.
Daarna zal dr. Robert Servatius zijn
laatste pleidooi houden, waarna de rech
ters vonnis zullen wijzen. Men verwacht,
dat het proces vrijdag zal kunnen wor
den beëindigd. Na het pleidooi van dr.
Servatius zal Eichmann zelf voor de
laatste maal in de gelegenheid gesteld
worden het woord te voeren.
In Jeruzalem neemt men aan dat
Eichmann weinig kans heeft aan een
doodvonnis te ontkomen. Men leidt dit
af uit enkele opmerkingen van rech
ter Landau, toen hp sprak over de
mogelijkheid van een verzoek tot ver
zachting van de straf. H;j wees er op
dat de Israëlische anti-Nazi-wetge-
ving verzachting van straf beperkt tot
die gevallen, waarin de beklaagde zfjn
best doet berouw te tonen over de ge
volgen van zijn daden.
„Maar", aldus rechter Landau, „on
danks alle verklaringen van Eichmann
dat hij ziek werd van de gruwelen, die
hij in de uitroeiingskampen aanschouw
de, en dat hij overplaatsing wenste en
niet sterk genoeg was voor zijn taken,
hebben wij geen woord gehoord over een
innerlijke afkeer van zim misdaden. Het
kwam nooit bij hem op zijn positie op
te geven. Zonder zijn diepe haat tegen
de Joden had hy nooit zijn misdaden
met zulk een niets ontziende doelmatig
heid kunnen bedrijven".
Rechter Landau merkte op dat Eich
mann zich niet zonder handigheid heeft
verdedigd. „Hij toonde waakzaamheid,
de kunde om zich aan een moeilijke si
tuatie aan te passen, hij was sluw en
had een gladde tong. Maar hij had niet
de moed de waarheid toe te geven".
De Westduitse generaal Adolf Heusin-
ger, voorzittervan de permanente mili
taire commissie van de N.A.V.O.wiens
uitlevering de Sovjet-Unie gisteren aan
de V.S. gevraagd heeft, omdat de West
duitse generaal zich aan oorlogsmisda
den in Rusland schuldig gefnaakt zou
hebben. Van Westerse zijde ziet men
hierin een nieuwe propagandastunt
van Moskou, gericht tegen de N.A.V.O.
en de Bondsrepubliek.
O)) het vliegveld van Brussel komen sinds gisteren ettelijke vliegtuigen aan met
Europese vróuwen en kinderen, die de wijk genomen hebben uit Katanga.
PRAAG, 13 dec. (AFP, UPI) De
regering van Tsjeclioslowakije heeft
haar ambassadeur in Albanië terugge
roepen en de Aibaanse ambassadeur
in Praag verzocht het land te verla
ten, omdat zijn „vijandige" activiteiten
niet Langer kunnen worden getolereerd.
Radio Praag meldt dat de Tsjechi
sche regering van plan is haar ambas
sadeur in Albanië, Malik, permanent
te vervangen door een zaakgelastigde.
UTRECHT, 13 dec. Het ledental
van de Nederlandse Katholieke Bond
van vervoerspersoneel „St. Raphael",
dat 18874 bedraagt, wordt bedreigd door
een niet onbelangrijke vermindering als
gevolg van een ongewoon groot aantal
bedankjes per 1 januari. Kennelijk
houdt dit verschijnsel verband met het
toetreden van een aantal leden tot de
bond voor rijdend personeel, waarover
de voorzitter, de heer W. Spit, gisteren
in zijn openingsrede op het congres zo
als wij toen reeds berichtten, het zijne
had gezegd. Ook de voorzitter van de
K.A.B., de heer J. A. Middelhuis heeft
aan deze zaak aandacht gewijd, waarbij
hij mede doelend op het in het alge
meen nog onvoldoende georganiseerd-
zijn van de werknemers sprak over
„verbijsterende kortzichtigheid en ego
isme".
„Wij mogen van tijd tot tijd kritiek
hebben op de regering en de werkge
vers, maar laten we dan ook kritiek
hebben op die massa werknemers", al
dus de KAB-voorzitter. Het uittreden
van een bepaalde groep uit de bestaan
de organisaties van vervoerspersoneel
noemde de heer Middelhuis een merk
waardig verschijnsel, juist in een tijd,
dat de organisaties op nationaal niveau
66n verstrekkende invloed hebben ten
aanzien van de sociaal-economische po
litiek. Hij onderstreepte de woorden van
de heer Spit, dat met de loon- en sala-
rispolitiek alléén het vraagstuk van de
verdeling der welvaart niet is opgelost
en dat men ook moet werken aan be
zitsvorming en winstdeling.
De vraagstukken opsommend, waar
voor een centrale als de K.A.B. staat,
merkte de heer Middelhuis op, dat
haar politiek niet altijd een zodanige
kan zijn, dat elke bedrijfsgroep zich
daarbij gelukkig voelt. „Het gaat er
om, dat een klimaat wordt gevonden,
waarin elke bedrijfstak tot zijn recht
komt. Men moet met de loonpolitiek
binnen de aangewezen spelregels ver
der. Enerzijds moet men nieuwe spel
regels zien te vinden, anderzijds moet
men een combinatie zoeken met de
arbeidsvoorwaardenwet, die er zeker
komen moet".
Behoudens een enkele uitzondering,
die de voorzitter maar liet voor wat zij
was, ondervond het gedurende (le twee
laatste jaren gevoerde beleid van het
,,St. Raphael''-bestuur van de vergade-
ring grote waardering. Het verwijt van
de afdeling Utrecht, dat aan de op het
vorige congres aangenomen resolutie in
zake bezitsvorming geen uitvoering was
gegeven, wees de heer Spit af met de
mededeling, dat in twee wegvervoers-
liedrijven een gepremieerde spaarrege
ling is ingevoerd.
Belangrijk is vooral, dat in de afge
lopen periode bij de werkgevers in de
sector van het wegvervoer te dien aan-
wen meer begrip is ontmoet. Dit blijkt
uit het akkoord, dat in de c.a.o. ruimte
scnept voor het. invoeren van spaarre
gelingen bij de individuele ondernemin
gen aldus de heer Spit.
Het streven naar het invoeren van een
ondernemingsraad bij de N.S. zal met
onverminderde kracht worden voortge
zet; het bestuur van ,.St. Raphaël" is
van mening, dat uit de huidige situatie
nieuwe argumenten kunnen worden ge
put. Evenzeer zal men blijven streven
naar een herziening van de pensioenen,
waardoor aan het spoorwegpersoneel
recht wordt gedaan; men zal zich hier
bij door de brief van de raad van vak-
centralen inzake de aanpassing niet la
ten weerhouden.
Wat het machtsmiddel staken be
treft, wilde de voorzitter het misver
stand uit de wereld helpen, dat ,.St.
Raphaël" in zijn actie-program het
recht van staken zou willen opnemen,
lieke vakorganisatie anno 1961 dit
verbod tot staken, wat men moet zien
in het kader van de herziening van de
overleg-procedure bi.i de N.S. Daarbij
blijft gelden, dat een bonafide katho-
lieke vakorganisatie anno 1961 dit
middel met grote voorzichtigheid
moet hanteren."
De eerste congresdag eindigde met de
huldiging van de twee wegens pensione
ring aftredende hoofdbestuursleden, de
heren J. S. Goossens en L. P. J. Wil-
bers. De loco-burgemeester van Utrecht,
de heer H. Ploeg deelde hierbij mee,
dat de heer Goossens is benoemd tot
ridder m de Orde van Oranje-Nassau.
De heer Wilbers ontving uit handen van
pastoor J. J. Kroon van de St. Paiilus-
parochie de versierselen behorend bij
liet ridderschap in de pauselijke Orde
van St. Silvester.
HET NIEUWE DAGBLAD