Ruiterlijk
Felle Kamerkritiek op het
BOUW- en HUURbeleid
„Maatregelen in vrije sector
kwamen ergerlijk te laat
WILLEM II
Gehuwde emigrant
behoudt subsidie
Nu ook financiële steun
voor beroepskeuze-bureaus
Vij f l i ende kerstn uinmer
Drukke
ïkblad
OSRAM
„Minister weet niet wat hij wil"
Somber beeld van
volksgezondheid
NIEUWE K.V.P.-SUCCESSEN
O pdracht-ontwer p-uitvoering
van
Tswe<
Luxe visitekaart
Waarschuwing van
Kamer genegeerd
Klachtenlijsten
Kamerleden: meer
planning onmisbaar
Minister Veldkamp
geeft grondslagen
sociaal beleid
i
Nederlands echtpaa1'
in Frankrijk met
auto verongelukt
V B
DONDERDAG 14 DECEMBER 196,
am—BsggaggBBBg i i i i i bb
iviPers
HOOFDPIJNPDEDERS
Subsidies te laag
Huren
Extra Senoritas van Willem II, het fijne sigaartje dat
zo lekker licht in de mond ligt. In de nieuwe fleurige
blikverpakking van 50 stuks die Uw sigaartjes in
topconditie houdt (14 ct. per stuk). Een altijd ge
waardeerd geschenk. Extra Senoritas, op elk moment
van de dag even prettigdaarom roken heel wat jonge
en oudere mannen nooit iets anders. En nóg meer
rokers vinden het zeker een prettige afwisseling!
sigaren, klein of groot; in elke prijs
klasse beter. Door betere tabakken
en zorgvuldige fabricage.
f
Extra Senoritas. Ware grootte
Particuliere organen
krijgen subsidie
(Advertentie)
Er heerst vreugde in het aanne
merskamp nu de gerechtsho
ven in Amsterdam en Den
Haag zich hebben uitgesproken te
gen de Prijzenbeschikking Bouwbe
drijf 1960. Vernietigt de Hoge Raad
deze uitspraken niet dan mogen de
aannemers 55 miljoen gulden tou
cheren, zijnde het bedrag van de ge
stegen arbeidskosten op het meren
deel der werken, die „lopend" wa
ren toen de beschikking werd uitge
vaardigd. De rechtsgrond van deze
vordering ligt in de z.g. risicoclau
sule in de aannemingscontracten,
bij welke clausule de opdrachtgever
zich verplicht de gestegen loonkos
ten na beëindiging van het werk te
vergoeden.
Men herinnert zich, dat over deze
clausule moeilijkheden ontstonden
toen de nieuwe CAO voor het bouw
bedrijf aan de orde kwam. De spel
regels van de loonpolitiek staan geen
doorberekening van gestegen lonon
in de prijzen toe en minister De
Pous eiste op die grond, dat de
aannemers hun aanspraken uit de
risicoclausule zouden laten vallen.
De aannemers weigerden dat te doen.
Kun argument was, dat de aanneem-
sommen hoger geweest zouden zijn,
wanneer de clausule niet was toe
gepast. Daar de minister niet bereid
was de loonsverhoging goed te keu
ren als er een prijsstijging uit voort
zou komen liep de zaak vast. Er
kwam een bouwstaking van. De t>e-
windsman hakte de knoop door met
de Prijzenbeschikking, die de toe
passing van de risicoclausule onmo
gelijk maakte.
Maar contract is contract. Er zijn
no^ rechters in Nederland. Derhalve
is er vreugde bij de aannemers.
Het blad van de katholieke aan
nemers De Bouwvakpatroon
begrijpelijkerwijs zeer ge-
irriteerd door het „gesloten pers
front" dat zich destijds tegen de aan
nemers richtte eist na deze overwin
ning nu ook de ruiterlijke erkenning,
dat de aannemers „toch niet zulke
rechtsverkrachters zijn als men wel
eens heeft willen doen voorkomen".
Wij hebben aan deze ruiterlijkheid
geen behoefte daar wij een dergelij
ke beschuldiging nooit geuit hebben.
Waarschijnlijk was het ook geenszins
een dergelijke gedachte, die een in
derdaad tamelijk eensluidenden opi
nie in de pers teweeg bracht. Wat
ons destijds het meest dwars zat
was de „ergernis wekkende ondoor
zichtigheid" in de sociale en econo
mische verhoudingen in de bouwwe
reld, het buitenbeense karakter, het
gebrek aan gegevens. Enerzijds
het emotionele aandikken van de
nood der aannemers door de heer
Dura, anderzijds het feit, dat de
protestantse aannemers de zijde van
De Pous kozen.
Nu er inmiddels wat meer erva
ring met de nieuwe loonpolitiek is
opgedaan, nu de eenzijdigheid en de
onvolmaaktheid van de gebezigde
normen in de praktijk haar nade
len tonen hetgeen wij nooit hen-
ben nagelaten te constateren zou
het bouwconflict, speelde het zich
vandaag af, wellicht met andere
ogen bekeken worden. Maar dat zou
dan voornamelijk liggen aan deze
vrij negatieve ervaringen op het ter
rein van de loonpolitiek en veel min
der aan het bouwbedrijf zelf, want
dat is vooralsnog ondoorzichtig ge
bleven. Dit komt, zo begrijpen wij,
door de aard van deze bedrijfstak,
maar zeker niet alléén daardoor.
Als de aannemers wat minder pas
sief geweest waren op het gebied
van de voorlichting, als zij niet ge
noodzaakt waren geweest tijdens net
conflict inzicht te forceren in zaken
waarover zij zich nooit duidelijk had
den uitgelaten en waarover, blijkens
de splitsing in eigen gelederen, ook
geen uniforme mening leek te be
staan, dan was de reactie die hun
optreden teweeg bracht misschien
iets anders geweest. De les van het
„gesloten persfront" is, naar aan
activiteiten hier en daar te vermoe
den valt, ook niet geheel tevergeefs
geweest en dat moge zo blijven.
Tot bezinning geeft het gebeurde
met de Prijzenbeschikking in
tussen ruimschoots aanleiding,
maar deze hezinning moet verder
gaan dan het belang van de aanne
mers alleen.
De meest spectaculaire kant van
het bouwconflict was tot nu toe de
staking. Als het over lonen gaat,
denkt men met een sociaal conflict
te doen te hebben. De terminologie
van de discussie en de gebezigde
strijdme*hoden houden die gedachte
dan ook levend. Toch was er van een
strijd tussen werkgevers en werkne
mers geen sprake, daar zij het vol-
dig eens waren over de loonsverho
ging. In een ander land dan het on
ze zou een staking ook niet nodig
zijn geweest. Waarom bij ons dan
wel? Eigenlijk alleen om ie aanne
mers te dwingen zich te voegen naar
de regels van een spel, waarin zij
zich niet huis \oelden, en dat ook
in strijd scheen te zijn met de risi
co-clausule zoals die in de praktijk
was gegroeid, gestimuleerd door de
overheid zelf. en tot op het moment
van de uitvaardiging van de Prijzen
beschikking ook algemeen gehanteerd
door de departementen van Verkeer
en Waterstaat, Volkshuisvesting en
alle andere opdrachtgevers in de
overheidssectoren. Toen de aanne
mers ondanks die pressie niet toega
ven, nam de minister van Economi
sche Zaken uit benauwenis voor het
precedent, een juridische beslissing,
die slecht te rijmen viel met de be
staande praktijk bij andere departe
menten, maar die uiteindelijk rust
moest brengen in de sociale verhou
dingen tussen de aannemers en de
bouwvakarbeiders, die echter in fei
te slechts theoretisch ruzie met el
kaar hadden.
Nu deze beslissing van minister
De Pous door de rechter verworpen
is, moet men toch wel concluderen
dat wij op zijn minst genomen een
zeer merkwaardig volk zijn. Zolang
wij rond hoge overlegtafels zitten,
doen wij alles voor een eensluidend
standpunt en zijn wij lenig in het
bedenken van compromissen. Maar
Is de spelregel, het cijfer, de for
mule eenmaal de deur uit, dan wor
den wij plotseling hardnekkig in de
leer. Dan is iedere pragmatiek ons
blijkbaar vreemd en zijn wij forma-
DEN HAAG, 14 dec. Minister Van
Aartsen wordt in het voorlopig verslag
over de begroting van Volkshuisvesting
en Bouwnijverheid van verschillende
zijden krachtig aangevallen op zijn wo
ningbouwbeleid. Ook over het huurbe
leid van de AR-bewindsman maakt
men een aantal kritische opmerkingen.
Vele Kamerleden verwijten de minister
dat hij telkens verandert van inzicht
omtrent wat wel en wat niet mogelijk
is in de volkshuisvesting.
„Zo was de laatste maatregel, welke
de facto op een bouwstop voor de vrije
sector neerkwam, niet nodig geweest
als een aantal maanden eerder de con
sequenties waren getrokken van de toen
reeds op gang zijnde zeer sterke ont
wikkeling in deze sector", aldus deze
leden. Verder betogen zij, dat de bouw
nijverheid niet jn onevenredig sterke
mate herhaaldelijk wordt gebruikt als
een soort regulator voor de conjunc
tuur.
Vele andere leden beschouwen het
beleid van minister Van Aartsen ten
aanzien van de "regeling der woning
bouwcapaciteit als mislukt. Sedert
eind 1960 is de bewindsman volgens
hen tekort geschoten in zijn streven
de bouwcapaciteit binnen verantwoor
de perken te houden om overspanning
en prijsstijging te voorkomen. Ook de
ze leden menen dat de maatregelen
om een onverantwoord oplopen van
de woningbouw in de vrije sector te
gen te gaan te laat zijn genomen.
„Overspanning, prijsstijgingen en
moeilijkheden ten aanzien van de
voorziening van baksteen en kalk
zandsteen zjjn thans een feit, terwij]
de verdeling der woningen naar re
delijkheid over de onderscheidene be
volkingsgroepen is verstoord. Deze
ontwikkeling is daarom zo ergerlijk,
omdat de minister tijdig van verschil
lende zijden uit de Kamer werd ge
waarschuwd".
Men vraagt zich af, of het in een ver
antwoord beleid wel past, dat geduren
de de eerste negen maanden van 1961
voor ruim 450 miljoen méér aan bouw
vergunningen is uitgegeven dan in de
overeenkomstige periode van hot vorig
jaar, terwijl de minister in april van
dit jaar de stijging der bouwcapaciteit
ten opzichte van 1960 raamde op 140
miljoen. Van andere zjjde verwijt men
de minister, dat zijn beleid te veel op
twee gedachten hinkt: enerzijds het
streven naar een spoedig geheel vrijla
ten van de volkshuisvesting en de wo
ningbouw en anderzijds het rekening
DEN HAAG, 14 dec. Ter inleiding
op het Kamerdebat over Sociale Za
ken, dat vandaag zou worden voortge
zet met het hoofdstuk volksgezondheid,
heelt mr. De Vreeze (KVP) gisteren
de minister voorgehouden, dat op het
gebied van de algemene planning in
onze volksgezondheid nog alles ont
breekt. Zijn visie op de toestand in
verband met het ziekenhuiswezen, de
salariëring en opleiding van verpleeg
krachten, het verzekeringswezen e.d.
was bepaald mistroostig.
Op alle gebieden constateert mr.
De Vreeze het uitblijven van voldoende
maatregelen en wetgevende bepalin
gen. Zijn mening is ook, dat de be
staande inrichtingen voor krankzinni
gen binnen enkeie jaren „verstopt"
zullen raken wanneer hierin niet meer
systeem en coördinatie wordt ge
bracht. Ernstige bezwaren ontwikkelde
de woordvoerder van de K.V.P, tegen
hetgeen de socialist Van Lienden naar
voren had gebracht: inschakeling van
vrouwelijke hulpkrachten voor tand
artsen. Men kan zijn krachten beter
besteden dan met bet opdringen van
hulpkrachten aan onze tandartsen, die
daarvan niet zijn gediend, aldus mr.
De Vreeze. Hjj vroeg echter voor de
tandheelkunde meer aandacht vooral
op het gebied van de voorlichting.
Dr. Lamberts (P.v.d.A.) heeft een
a! even sombere lijst by de minister
ingediend betreffende de gevaren die
onze gezondheid bedreigen. Zijn con
clusie komt met die van mr. De
Vreeze overeen: meer planning is on
misbaar.
Het P.v.d.A-Kamerlid noemde met
name de zorg voor de zieke ouden van
dagen, de verontreiniging van lucht,
water cn bodem door het steeds toe
nemend aanwenden van chemische
stoffen en vraagt in verband daarmee
afzonderlijke inspecties, meer voor
lichting, meer invloed van consumen
tenbelangen en het prevaleren van de
belangen van de gezondheid boven die
van de industrie. In dit verband her
innerde hij opnieuw aan de Planta-
affaire van 1960.
(Advertentie)
listisch, dogmatisch en ijzer-conse
quent. Tot zelfs de wetsovertreding
er op volgt.
Wij kunnen ons niet onttrekken aan
de indruk, dat de geringe omvang
van ons land, gepaard met de scher
pe indeling in een aantal beginsel
vaste groeperingen op politiek zo
wel als op sociaal-economisch ter
rein deze starheid en deze hang
naar perfectie bevordert. Het woord
discriminatie ligt ons op de lippen
bestorven. In dit klimaat zouden wij
een al te willig slachtoffer kunnen
worden van de aanlokkelijke schijn
zekerheden van sociaal-economische
plannen en schema's. Daarom kan
de oude, maar daarom niet minder
juiste algemene leuze van „contract
is contract" ons wellicht in een heil
zame staat van alarm brengen.
houden met de omstandigheden, töe de
ze vrijmaking in de weg staan.
Over het algemeen kan de Kamer
wel instemmen met het besluit van mi
nister Van Aartsen, in het bouwpro
gramma voor volgend jaar de bouw
van 90.000 woningen op te nemen. Over
de verdeling is men het echter niet
steeds eens met de bewindsman. Zo
meent men dat bet aantal woningwet
woningen wel kan worden verhoogd,
desnoods ten koste van de vrije sec
tor. Sommige leden merken op dat de
verdeling niet in overeenstemming is
met de behoefte in de verschillende in
komensgroepen.
Een aantal Kamerleden zegt eerst re
cente gegevens te willen hebben over
de totale huurprijzen van de woningen
in de woningwet en de A-premie-sector
om aan de hand daarvan te kunnen
vaststellen of er meer dan wel minder
woningen in de goedkope sector moe
ten worden gebouwd.
Vele Kamerleden achten de over
heidssubsidie voor de bouw van een
eigen woning te laag. Hierdoor ont
breekt volgens hen voor de personen
met een gemiddeld- of nog lager- ar
beidersinkomen de mogelijkheid een
eigen woning te bezitten. Zjj noemen
dit een weinig bevredigende situatie,
omdat juist zy, die bij het streven
naar bezitsvorming het meest finan
ciële hulp nodig hebben als liet gaat
om de verwerving van een eigen wo
ning deze niet in voldoende mate ont
vangen. Zij bepleiten dan ook een wij
ziging in de premie en bjjdragebe-
schikking-1961.
Voorts menen zy dat ook in de vrye
sector de bouw van eigen woningen een
zekere voorrang behoort te krygen en
dat daarbij speciale aandacht dient te
worden besteed aan de eigen woning
voor grote gezinnen. De /erwachtingen
van de minister omtrent de stijging der
bouwprijzen achten deze leden „rijke
lijk optimistisch".
Een groot aantal Kamerleden vraagt
zich af, of de huurverhoging van der
tig procent, die zoals de minister in
zijn nota van 6 juni heeft uiteengezet
in de klasse I- gemeenten in drie, fa
sen van elk tien procent tot stand zal
worden gebracht, niet een totale ver
hoging van meer dan dertig procent
van de huidige huurprijzen tot gevolg
zal hebben.
Vele andere leden merken op, dat de
aangekondigde voorstellen tot verdere
huurverhoging hun instemming niet heb
ben omdat het door de vertegenwoor
digers der vakbeweging in de SER uit
gebracht advies geheel is genegeerd.
De regering zoekt volgens hen te een
zijdig de financiële oplossing van het
woningprobleem in liberalisatie en huur
verhoging; ook neemt naar hun me
ning zy te weinig maatregelen tot ver
laging van bouw- en exploitatiekosten.
Met net oog op een mogelijke toekom
stige terugslag waarschuwen deze le
den dan ook tegen een te sterke ver
hoging van het huurpeil van nieuwe wo
ningen.
Advertentie
50 EN 10 STUKS
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 14 dec. Minister Veld
kamp zal de suggestie van mr. Brou
wer, gehuwde emigranten niet met een
schuld te belasten door hun in plaats
van subsidie een voorschot te geven
om de overtocht te financieren, „in
zeer ernstige overweging nemen". Voor
de K.V.P. als gezinspartij een mooi
succes. Tevens een bcwjjs, dat de voor-
schottenregeling van dr. Veldkamp,
vva *rin vele deskundigen op emigratie-
gebied een zwaar hoofd hadden, inder
daad zoals hij heeft aangekondigd,
uiterst gematigd zal zijn. En voorts hef
beste middel voor de minister om aan
te tonen, dat zijn beleid terzake ook
positief zal zijn. Hij had het ter gerust
stelling van de emigratie-ambtenaren
niet positiever kunnen nresenteren.
Onder deze deskundigen heerst een
stemmig de opvatting, dat emigratie
van gehuwden, zowel voor de emigrant
zelf als voor het ontvangende land,
verre de voorkeur verdient boven bet
doen van deze belangrijke stap door
ongehuwden. Van anti-revolutionaire zij
de heeft de heer Biewenga gisteren in
de Tweede Kamer nog eens naar vo
ren gebracht, dat men ongehuwden be
ter kan laten tonen dat het hun ernst
is, door hen de kosten van de over
tocht althans voor een deel zelf met
sparen te laten verdienen.
Minister Veldkamp heeft de Kamer
de verzekering gegeven dat de voor
lichting aan onze emigranten op het
zeer hoge peil dat is bereikt, zal wor
den gehandhaafd. „Dit kan nooit goed
genoeg zijn", merkte de minister op.
Zijn motivering van de voorschot
regeling luidt als volgt: de schatkist
kan niet zomaar de gemiddelde ver
hoging van kosten met tweehonderd
gulden per emigrant opvangen van
wege het wegvallen van de Ameri
kaanse steun aan het Internationaal
Europees Emigratie-Comité. Neder
land heeft zich steeds verzet als ont
vangende landen een voorschotrege
ling voorstelden. Dit kan men niet
volhouden. De ervaringen in het bui
tenland met terugbetalingen zijn ech
ter gunstig; gemiddeld 93 pet. betaalt
zjjn schulden af. Een gematigd voor
schotsysteem betekent, dat de Neder
landse emigranten toch nog in een
veel gunstiger positie verkeren dan
die uit andere landen.
Minister Veldkamp heeft ook de ver
zekering gegeven dat hel. commissari
aat voor de emigratie zal worden in
geschakeld voo. de hulp aan onder
ontwikkelde gebieden. Met minister
Luns is dit al besproken.
Mr. Brouwer heeft voor <lc K.V.P.
nog twee andere winstpunten geboekt.
De minister heeft bekend gemaakt dat
de particuliere emigratie-organen sub
sidie zullen ontvangen om hun arbeids
terrein te kunnen ontginnen: zy zullen
in staat worden gesteld de opvang ter
hand te nemen van de Europese ar
beiders die in Nederland komen wer
ken.
Staatssecretaris Rooivink ziet de pri
maire taak voor deze onmisbare maat
schappelijke begeleiding juist by de
particuliere instellingen. „De overheid
heeft een duidelijke verantwoordelijk
heid voor deze mensen, die zij hier toe
laat en die zij in den vreemde aan
werft, maar deze verantwoordelijkheid
rust ook op ons gehele volk". Over de
hoofden van Je Kamerleden heen sprak
hjj duidelijk tot die gebieden in ons
land, waar men dit geluid goed zal
moeten verstaan. Het aantal buiten
landse arbeiders is in Nederland, naai
de staatssecretaris meedeelde, nog be
trekkelijk gering. In West-Duitsland is
men er veel eerder bij geweest om de
best geschoolden tot zich te trekken.
Tenslotte heeft mr. Brouwer nog
.edaan gekregen, dat de minister nu
e knoop heeft doorgehakt inzake
de subsidiëring van de particuliere
bureaus voor beroepskeuze. Op 1 ja
nuari krygen deze bureaus de steun
waarvoor de K.V.P. jarenlang heeft
gevochten.
Hoe teleurstellend het voor de Ka
mer ook was, de minister kon geen da
tum noemen waarop by met het tech
nisch zeer moeilijke ontwerp voor een
arbeidsongeschiktheidsverzekering zal
komen. Hterin zal de positie van de In
validen beter woiden geregeld. De com
plicaties zijn echter te groot om te
kunnen verzekeren dat men er nog dit
jaar op kan rekenen. Het moeilijkst
is de overgangsregeling, die wellicht
echter nog voor de verkiezingen in
Het eerste huis in de wereld dat helemaal is gemaakt van plastic. Een gerieflijk
huis, zo te zien. Het is gebouwd in een van de buitenwijken van Leningrad.
Bijzonder opvallend is de buitenissige vormgeving.
CHATEAUROUX (Frankrijk), 1*
(UPI) Een Nederlands echtpaal uto
huwelijksreis heeft gisteren met zyh 1,r.
hier een ongeluk gehad. De door m® ;n
H. de Boer bestuurde wagen kwa\,rbii
botsing met een Franse auto,
haar man, de 33-jarige mijnbouwku' x.
ingenieur J. E. de Boer uit op*
dam, verwondingen aan het hoota
liep. Zjjn echtgenote bleef ongede t.
De auto werd geheel vernield; het c
paar was op weg naar Spanje.
«hd'
MAASTRICHT, 14 dec. Een
per heeft zich hier gisternacht vta ,er
niet gesloten achterdeur toegang gs-
schaft tot een woning aan het Kon
plein. Niet tevreden met de buiy jt
hij op de benedenverdieping aantrof
kristallen vaas en zilveren bestek) a cfit'
hij door in de slaapkamer van het ,lte-
paar M. en rolde daar terwijl Ac e
lieden rustig doorsliepen, de zakken j,
hetcolbert van de heer M. en hel
tasje van diens echtgenote. De bnl jer<>
droeg ca. driehonderd gulden, 'l0
Duitse marker, en een paspoort.
1963 als afzonderlijke nieuwe regeling
kan worden ingediend. Aanpassing van
de ziektewet, de unificatie met andere
grote verzekeringswetten e.d. maakt
het voor ingewijden volkomen begrijpe
lijk, dat dr. Veldkamp hierop niet voor
uit kan lopen.
.De datum waarop de A.O.W. met
vijftien procent zal worden verhoogd
blijft 1 juli 1962. Tegen het eind van dit
jaar komt bovendien de verhoging in
verband met de stijging van de kosten
van levensonderhoud tot stand, waar
bij de A.O.W. krachtens zijn waarde
vast karakter normaal wordt aange
past.
Wat de verdere verhoging van de
A.O.W. op lange termijn betreft de
consequenties hiervan voor het gehele
systeem van sociale verzekeringen
moeten nauwkeuring worden afgewo
gen. Ook daarom kan de minister nog
niet aangeven wanneer dit zover zal
zijn. Niet onmogelijk is dat de S.E.R.
een advies uitbrengt dat. erop zai neer
komen, dat de grondslagen voor deze
volksverzekering geheel zullen moeten
worden gewijzigd.
In zijn antwoord aan de Kanier
heeft de minister de grondslagen van
zijn sociaal beleid aangegeven:
maatschappelijk overleg, gespreide
welvaart en gespreide verantwoorde
lijkheid. Hij wees in dit deeJ van zijn
betoog op het belangrijke loonover-
leg, dat tót de „vrede van Wasse
naar" heeft geleid en verdedigde de
gedifferentieerde loonpolitiek tegen
over de socialist Suurhöff, wiens in
stellingen hij als ondeugdelijk vér-
wierp. .Niet in het systeem van vrij
ere loonvorming, maar in de econo
mische situatie met zijn gespannen
arbeidsmarkt moeten de moeilijkhe
den worden gezocht, tot bestrijding
waarvan deze belangrijke afspraak
tot matiging van de looneisen tot
stand is gekomen."
De minister heeft de heer Van der
Ploeg (K.V.P.) verzekerd, dat hij de
positie van missionarissen, die door
langdurig verblijf in het buitenland niet
voor A.O.W.-uitkering in aanmerking
zonden komen, zal bezien.
(Van oen verslaggever)
AMSTERDAM, 11 dec. „Het boek
is een armzalig vod, dut gedachten aan
vervallen adel, verloren gegane groot
heid, aan kunstverval opwekt," was het
enige, dut ene heer J. Kalt in 1898 over
nog steeds een der belangrijkste com
municatiemiddelen wist op te merken.
Wij kunnen ons moeilijk voorstellen, dat
hij dit vol zou houden als hjj het kerst-
uummer van het Drukkersweek
blad van dit jaar zou zien.
Het is een goede gewoonte geworden
dat drukkend Nederland eenmaal per
jaar met een gezamenlijke krachtsin
spanning toont waartoe zy in staat is.
Het kerstnummer, dat gisteren aan de
pers werd aangeboden, is het vijftiende
in de reeks en het tiende, dat door de
organisaties van boek- en diepdrukkers
en clichéfabrikanten werd vervaardigd.
Ook Volgens gewoonte wordt in dil
speciale nummer aandacht gewijd aan
één onderwerp. Ditmaal werd gekozen:
opdracht-ontwerp-uitvoering van het
drukwerk.
Daarbij is een bijzondere" plaats
ingeruimd voor de man, die bij dit alles
centraal staat, nameljjk de ontwerper.
De twee belangrijkste figuren voor het
tot stand komen van het nummer van
dit jaar zjjn J. Kassies, die de tekst,
schreef, en W. Crouwel, die
vOOf
d«
lay-out zorgde. ,|-iedri'
Het in een merkwaardig oranje»
ge band gevatte boekwerk l"er(j giS'
komt in het hele boek tirug) we: iee'
termiddag tjjdens een bijzondere, pe
druk bezochte bijeenkomst uitgere' vgii
heer Jos A. M. Cleerdin, voorzin atics
de federatie dei werkgeversorf?8 nin ee'
in het boekdrukkersbedrjjf wees gI-jjliS
openingswoord o.a. op de bcf®,1k'we1i
plaats, die 'iet Nederlandse °||een
op de wereldmarkt inneemt, au yg)
uit het teit, dat voor een .uk*el
honderd miljoen gulden aan drjat o'\
wordt uitgevoerd, mag blijken,
land ook in deze een naam v?ilf)os L
heeft. Het is dan ook niet
neen. Het is aan ook mei ',gke' r
noemen, dat de Nederlandse d£!,9tba?,.
wereld eenmaal per jaar een »"de \Vfc
visitekaartje als dit kerstmimmeI
reld rond stuurt. c>vif
Daarna hielden prol. ar. G. -steb®.
hoogleraar in geschiedenis en
van de drukkunst en de daarmee - n a
hangende grafische technieken nejrt
universiteit van Amsterdam en ga»
J. Kassies, secretaris van o r o
voor de Kunst, een tweegesr1"®1:, (je '"a
betekenis van de ontwerpei - pa8r.r
standkoming van drukwerk, imps1,*
- *-t de K teed'
een minimale plaats beeft. Pr° dat
ugA— -A"
gaf als Zjjn mening te bennen,
kunstenaar een positiever bbd" ^gf
aannemen tegenover de ondern nl(jct
de handel en industrie, op za' rkZëfrt
treden ais creatief mens, die w ^epi
is tussen andere, op een anae
creatieve mensen.
