ortugal weigert COA aan
Indiê af te staan
Koude oorlog om relikwie
van koloniaal verleden
Kreymborg
[ndië: Geduld uitgeput" - Portugal; „Historisch recht
Nehroe hoopt nog
°p aandrang van
de N.A.V.O.
wam
£hilippijnen
Garcia erkent
Zljn nederlaag
Minister LOUW
over Loethoeli
Groep Anglicanen
wil snel eenheid
met de r.-k. kerk
„Grandma" Moses
overleden
Verrassend
mooie stoffen
verrassend
veel modellen
verrassend
prettige
prijzen.
Al deze
verrassingen
vindt u
209.-
V B
f
m
298.-
„Hij is geen man
van de vrede
T a gore-vertalingen
Gesprek met paus?
DONDERDAG 14 DECEMBER 1961
"°ns geduld is uitgeput", zei
Jj' eiriier Nehroe van Indië een
2er dagen in zijn parlement,
"Haar we hopen nog steeds, dat
Portugezen uit zichzelf, of op
j;,nclrang van hun N.A.V.O.-
°ndgenoten, zich uit Goa willen
^-'i'Ugtrekken. Zo niet, dan moet
Mië die maatregelen nemen, die
thans al in gedachten heeft".
0rtugal weigert Goa, zijn „over-
M.Gfe Provincie" aan de kust van
Habar, af te staan. Met de dag
v Dgt de spanning aan de grens
]/H de kleine geheel door Indië
'■'grensde enclave, met zijn opper-
n a^te van 3.805 vierkante kilo-
leter nog niet zo groot als onze
vineie Noord-Brabant. Er zou-
1t('n 2ich 10.000 man Portugese
lo^Pcn bevinden. Portugese oor-
pschepen bewaken de kust
•Hwlettend. Ook Indië heeft
troepen rond
In. gr.Gns met Goa geconcentreerd.
v' zïin al kleine incidenten ge-
eest> maar het accent valt tot nu
°P de „koude oorlog". De
&oÜ!Sche regering verklaart cate-
^at ze geen gewapende
kiv°SS-ing wil forceren van de
in ?Qtie' feitelijk ontstaan is
toen Indië onafhankelijk
r.-.-.-S
Isolatie
Portugals dictatuur
m
Orde en rust..
y
s/
Alleen bij Kreymborg vindt U herenmode
met dat onnavolgbare Waarborg-cachet:
vlot, modern... mannelijk-gedistingeerd!
In zulke kleding worden de komende
dagen met recht feestdagen.
tot
25 zaken in Nederland
'0r"n1 tno,''' yoor Portugal een ver-
Sevvit>faj z'j". wanneer het tot een
O'Ser conflict met het Indische
•■fcisciJiuPÏ». wereld-opinie is het
S' vnw geregeerde Portugal als
a|loslE>hV?" 711 r' houding in Angola
"««den^laive,w.?]gezind. De Portugezen
'''Se,, pegetwyteh] dapper vechten
Z(>uri,„, Indjers, aan beide zijden
tou" er. 'loden vallen erf Portugal
z(jii r strljd, waarbij het volledig in
(j0„ 'echt staat, „eervol" verliezen.
v0()i, 'eelt voor Portugal immers een
t affectieve waarde. Het stukje
h,...j is een kostelijke relikwie, die
i\r, 'nnert aan de Portugese glorie uit
Pnp; 'ouden Eeuw van dat land, de
O -u- tussen 1460 en 1560, toen ont-
aa''"gsreizigers als Hendrik de Zee-
Albu Vasco da Gama, Cabral en
li,rt hnerque een even imposant als
is a?°ndig imperium opbouwden. Goa
°nte»n 151° Portugees. Het heeft
Von^'^ggelük een van de rest van
Iton.r, a'wijkend karakter; het is
een kleine kustvlakte, be-
e" het ('°"r ttha.'.s indisch) gebergte,
yjordt ook thans nog „volkomen
Sese u''g" bestuurd als een Portu-
7''gt ,lrovincie overzee, want Portugal
cie zoals in de Oudheid Phoeni-
a"n veen ri''1 te zÜn' samengesteld uit
vinei(ys"rschi»ende kusten gelegen pro-
'oen°rt;Usal „dekoloniseerde" in 1951,
Uwb e-en decreet afgekondigd werd
bc»,.„ ..jaar later door het parlement
,,ovp dat de ..Koloniën" tot
be ?IZ€ese provincies" promoveerde.
Sjnt rS^P Verdische Eilanden Guinee,
AnenT ?as er- de Prinsen Eilanden,
itior Mozambique, Macao en Ti-
Se z"n niet alleen origineel-Portuge-
grai"on.tdekkingen", maar ook „inte-
Te e delen" van Portugal,
de ,S®I?9ver al deze romantiek staat
dat kni van 1961- De feiten zijn,
VorrnK01°niën, ook in gecamoufleerde
r'P,Alet meer kunnen bestaan en
"ar o de regering in Lissabon
^hinntt1;' ze za' er in de wereld niet
iikeUf,-- eker door worden. Begrüpe-
wUs is het bestaan van Portugese
(Advertentie)
^"Wasmachine
de luxe
iarpr'ess 290455 l*»f f-, -
».VAVA*.V.VyA^ I», V.VPi
A a s j m i r •f.
Afghanistan4, \%A &*Chnitt*%
.1
Vx
ff V
V DELHI
\i
v
OAAkaratsji
Damao
0MBA V
Portugese bezittingen 2=1
„om de bevolking dom en politiek-
onbewust te houden") in Goa voor
onvoldoende onderwps-accomodatie ge
zorgd heeft: er zjjn we! lagere scholen,
maar slechts één middelbare school.
Jonge Goanezen, die anders aan de
universiteit van Bombay zouden heb
ben gestudeerd, gingen nu naar Lis
sabon. Dat versterkte de Portugese
cultuur in Goa, die daar vier eeuwen
geleden al bloeide, >.r dat was alles
behalve de bedoeling van de Indische
regering.
enclaves voor de Indische regering een
doorn in het oog. Behalve Goa bezit
Portugal nog, ten noorden van Bom
bay, de kleine gebieden Damao en
Diu, eveneens in Indische ogen een
storend anachronisme, met geweld
onttrokken aan de Indische Unie,
waartoe ze redelijkerwijs dienen te
behoren.
Bij dit alles komt nog de „groot
moedigheid" van Frankrijk, dat tot
voor enkele jaren eveneens minus
cule stukjes Indië bezat: Pondichéry,
Carical en Mahé, evenmin als Goa
van spectaculaire economische be
tekenis, en eveneens souvenirs voor
de Fransen aan hun kortstondige
Indische imperium uit liet midden
van de achttiende eeuw. Frankrijk
gaf zijn souvenirs zonder meer prijs
Portugal blijft weigeren. Pogin
gen van de Indische regering om
met Portugal te praten hebben
steeds schipbreuk geleden. In 1950
al kwam het tot een diplomatieke
breuk tussen Lissabon en Nieuw
Delhi.
Portugal stelt tegenover de Indische
zienswijze, dat Goa en de andere
enclaves minstens geografisch
tot Indië behoren, dat de be
woners ervan Portugezen zijn, Portu
gese burgers, evenals die in Lissabon
wonen, met dezelfde rechten en plich
ten. Inderdaad dragen vele inwoners
van Goa net zulke welluidende namen
als die in Lissabon en zelfs Portugees
bloed kan men hun niet ontzeggen
omdat de Portugezen blijkbaar nim
mer last van rassenwaan gehad heb
ben. De onderkoning AlbuquePque
voerde in de eerste decennia van de
zestiende eeuw zelfs een politiek van
bewuste rassenvermenging, teneinde
het christendom en de Portugese be
schaving definitief in Indië te vestigen.
Hij huwelijkte bijvóorbeeld de door
hem „gekerstende" weduwen van zijn
Indische tegenstanders, die hij had
laten onthoofden, uit aan voorname
Portugese officieren.
Wie de toestand van thans in het
Portugese moederland in aanmer
king neemt, kan begrijpen, dat het
in Goa niet veel slechter kan zijn.
Portugal wordt dictatoriaal bestuurd
(een „verlichte" dictatuur „om
der Portugezen bestwil") en niet
minder dan vijfenveertig procent
van de moederlandse Portugezen
bijvoorbeeld is analfabeet en telt
dus niet mee als „burger". Om in
overzeese provinciede Portugese
burgerrechten te genieten, dient men
„assimilaüo" te wezen: te voldoen
aan een aantal eisen, voornamelijk
op het gebied van ontwikkeling, be
lastingopbrengst en (Europese kle
ding. Meer dan de helft van de
bevolking in Goa van een 550.J00
zielen bestaat uit Hindoes. Ruim een
derde is katholieü en gaat in de
regel prat op oude Portugese af
stamming. Opmerkelijk bij de katho
lieke Goanezen is, dat ze een oud-
Indisch kastensysteem handhaven.
Het woord „kaste" is trouwens ont
leend aan het Portugese „casta",
dat vakje betekent. Er bestaat bij de
katholieken een sterk ontwikkeld
klassenstelsel, dat door de kerkelijke
autoriteiten eerder gestimuleerd dan
tegengewerkt zou worden. Dit doet
al weinig eigentijds aan, maar hier
bij komt het verwijt van Indische
zijde, dat de Kerk in Goa het Por
tugese regiem zou verdedigen.
De Indische isolatie-tactiek had
wel succes in twee niet aan zee
gelegen Portugese enclaves, Dadra
en Nagar Haveli waar de bevol-
king zich van het Portugese bewind
ontdaan had. Indië belette de door
tocht van Portugese troepen, die de
opstandige enclaves hadden moeten
onderwerpen. Portugal meende, dat
zijn souvereine rechten de toegang
daartoe, een soort „recht van over
pad" impliceerden. De kwestie
kwam voor het Internationaal Ge
rechtshof in Den Haag, dat Portugal
vorig jaar in het ongelijk stelde voor
wat het recht van toegang betreft
en de kwestie van de souvereiniteit
in het midden liet. Enkele maanden
geleden lijfde Indië Dadra en Nagar
Haveli formeel in.
Deze daad gaf opnieuw aanleiding
tot agitatie rond Goa. Opmerkelijk is,
dat deze acuut werd enige dagen voor
dat in Bombay een congres geopend
werd van „verdreven Goanezen". Pre
mier Nehroe van Indië verkeert in
een moeilijk parket omdat „agressie"
zijnerzijds zou indruisen tegen de poli
tieke lijn van Indië, ook al kan hi.l
zich verzekerd weten van de sympa
thie van de andere Afro-Aziatische
landen, die zijn houding tot dusvr - als
„slap" kunnen kwalificeren. Hierbij
komt nog voor Nehroe, dat een oplos
sing van de kwestie-Goa hem bij de
verkiezingen van volgent jaar bepaald
geen politieke windeieren zou leggen.
sags.#-
Ongewapend, maar Indische vlaggen met zich meevoerend, pogen grote groepen leden van de „Satyagraha het Comité
tot bevrijding van Goa" vanuit Indisch grondgebied de grens met de Portugese enclave Goa te overschrijden. t,en ris
kante onderneming, want nadat enkele betogers er in slaagden hun vlag in de „overzeese provincie van Portugal ie
planten, waarschuwden de Portugezen, dat er voortaan zonder pardon geschoten zou worden. Er werd geschoten, ue oeto-
gers bleven ongewapend. Tientallen verloren er het leven. Deze tactiek paste de volgens Portugal door de maiscne
regering in het leven geroepen Satyagraha toe in de jaren 1954- 55.
DRU-centrifuge
4 kg
Ü&J^A, 14 dec.(UPI) De Phi-
i e't tt Pr'"si(lent Carlos P. Garcia,
r|''(l!i avo"d zijn nederlaag in de
maand gehouden presidents-
!'Ul;ij j "gen toegegeven. Hij deed dit
do ftt tongres vice-president Dios-
l""aaPaCapagal had geproclameerd tot
i Me Van ('e verkiezingen.
Garcia en 'ik zenden u en
IelUkw„P Macapagal onze hartelijkste
3'js torsen en de beste wensen," al-
"St y egram van de 65-jarige pre-
Mac' dle ,«u binnenkort zal aftreden.
NooregD geniet van een vakantie
®&06tii„ d-^aguio. Men verwacht dat hij
!aaï Manilla zal terugkeren om
n 2l)n ka?» n over de samenstellin®
In Goa heersen, aldus de Portugese
regering, orde en rust. Een nationalis
tische beweging, die aansluiting bij In
dië wil, bestaat er eenvoudig niet. De
Indische regering heeft weliswaar een
„zogenaamde" nationalistische be
weging voor Goa op touw gezet, die
vanuit Goa opereert, maar in het ge
bied zelf bestaat hiervoor aldus de
zienswijze van Lissabon niet de min
ste sympathie. Hierbij moet men in
aanmerking nemen, dat Goa evenals
Portugal een land is, waar opp' itie
en vrijheid van meningsuiting niet
geduld worden, met het daarbij be
horende zeer indringende politieke
politie-apparaat. Op het Indische ver
wijt, dat slechts een derde deel van
de vruchtbare bodem van Goa in
cultuur gebracht is, en dat de land
bouw er primitief beoefend wordt, ant
woordt Lissabon: Kijk eerst eens naar
je zelf. Het gebied kan zich econo
misch vrij goed bedruipen. De voor
naamste uitvoerproducten zijn man
gaan, cocos, zout en gedroogde vis.
Daarbij komt nog de '.eer levendige
en Nieuw Delhi uiteraard onwel
gevallige smokkelhandel, die mede
een steen des aanstoots is voor Indië,
omdat alleen de Portugezen er wel bij
varen.
Een handelsboycot, die de Indische
regering ee vijftal jaren ge
leden tegen Goa probeerde liep
op een mislukking uit. De boycot
was het antwoord op pogingen van de
„Satyagraha", het „Comité tot be
vrijding van Goa" in Bombay om zijn
doel te bereiken door middel ,an
ongewapende grensoverschrijdingen.
De Portugese autoriteiten lieten, na
gewaarschuwd te hebben, in de jaren
1954-'55 op de betogers schieten, waar
bij tientallen doden vielen. Na de
handelsboycot probeerde Nieuw Delhi
het met een totaal isolement van het
Portugese gebied, maar ook aan deze
maatregel moest snel een eind ge
maakt worden, omdat de Portugese
regering (volgens haar tegenstanders
E.-W.v.O.
PRETORIA, 14 dee.(UPI) De Zuid-
afrikaanse minister van buitenlandse
zaken, Eric. Louw, heeft gisteren in Pre
toria gezegd dat Albert Loethoeli's re
devoering tegen de apartheidspolitiek,
uitgesproken in Oslo, de beperkingen
van zjjn bewegingsvrijheid in Zuid-Afri-
ka volkomen heeft gerechtvaardigd.
Volgens Louw moeten Loethoeli's
Noorse gasten nu wel definitief de over
tuiging hebben gekregen dat „hij geen
man van de vrede is."
De minister die aan een clublunch
sprak, zei dat Loethoeli's „grove be
schuldigingen, uitlatingen en gekijf"
niet alleen gericht waren tegen de rege
ring maar tegen alle blanken in Zuid-
Afrika.
„Zoals (minister vr.n binnenlandse
zaken) De Klerk destijds zei, is de toe
kenning van de Nobelprijs voor de vrede
aan een dergelijk persoon een bespot
ting," aldus Louw.
Eerder op de dag was van regerings
zijde hte voorstel verwopen dat repre
sailles tegen Loethoeli moeten worden
genomen vanwege zjjn in Oslo gemaak
te opmerkingen.
DEN HAAG, 14 dec. Het Frederik
van Eeden-genootschap te Amsterdam
heeft dr. H. W. van Tricht verzocht
een onderzoek in te stellen naar het
auteurschap van de Tagore-vertalin-
gen. Naar men weet is enige tijd
geleden in enkele publikaties in twijfel
getrokken of Frederik van Eeden wel
de vertaler is geweest van bekende
delen uit het werk van Tagore. Het
onderzoek zal worden ingesteld aan de
hand van beschikbare manuscripten
en van het deels nog ongepubliceerde
dagboek van Frederik van Eeden.
ROME, 14 dec. (KNP) Bij het Vati-
caan is het verzoek binnengekomen van
een groep Anglicaanse geestelijken, be
horend tot het gezelschap van het H.
Kruis, die door de paus in «udiëntie ont
vangen willen worden. Volgens een ar
tikel in het katholieke Engelse week
blad „The Universe" behoort deze
groep Anglicanen tot de „High Church."
Tijdens de audiëntie, die zij bjj de paus
hopen te hebben, zullen zjj namens de
hele groep nagaan, in hoeverre de her
eniging met de H. Stoel versneld kan
worden. Het bezoek aan Rome vindt na
Pasen plaats.
De leden van het „Gezelschap van het
H. Kruis" beschouwen zich leden van
het Mystieke Lichaam van Christus en
van de Wereldkerk: zij zijn immers ge
doopt en belijden het volledige katho
lieke geloof. De Church of England be
schouwen zij als een provincie va" de
gehele Kerk, die sinds de 16e eeuw om
politieke, maar veel minder om gods
dienstige redenen van de Moederkerk is
afgescheiden. Zij zouden daaraan graag
zo spoedig mogelijk, liefst nog tijdens
hun leven, een eind zien komen.
Volgens „The Universe" hebben ge
noemde Anglicaanse geestelijken enige
tijd geleden besprekingen gevoerd met
vertegenwoordigers van kardinaal God
frey, de aartsbisschop van Westminster.
HOOSICK, 14 dec. „Grandma"
Moses, één van de bekendste schilde
ressen van de Verenigde Staten, is
gisteren in de ouderdom van 101 jaar
overleden. Zij was op haar zeventigste
jaar met schilderen begonnen.
Anna Mary Robertson Moses ver
bleef sinds juli in een rusthuis te
Hoosick Falls in de staat New York.
Dinsdag werd haar toestand plotseling
zo ernstig, dat zij in een zuurstoftent
moest worden geplaatst.
Grandma Moses werd op 7 septem
ber 1860 geboreji. Zij verwierf wereld
vermaardheid door haar schilderijen in
primitieve stijl. Het merendeel van deze
werken, die het plattelandsleven in de
staat New York tot onderwerp hebben,
schilderde zij op de familieboerderij te
Eagle Bridge. Veel van haar schilderij
en zijn voor afbeeldingen op kerstkaar
ten gebruikt.
Kreymborg
Herenjassen, modern en vlot van coupe. Tot
in de puntjes afgewerkt en met het bekende
Waarborg-binnenwerk voor blijvende pasvorm.
Prachtige stoffen, sterk en warm. En een 79.~ tot 199.
grote variatie in de modekleuren
Herencostuums, in blauw, grijs en bruin. En
in elke kleur vele dessins. Zuiver wollen
kamgarens met plooihoudende pantalons OQ
(Si-Ro-Set) O^.'
(sQ
