Boeiende „nabeschouwing" over
Rotterdamse zeilschepen
wm&mÊmêm.
«te
Centraal Bureau Rotterdam
boekte lagere omzetten
m
Felle achtervolging
van vier joy-riders
Nederlandse regering over de
rede van Soekarno
Ex-onderdirecteur van Amster-
damsche Bank vrijgesproken
Expositie in Maritiem Museum
Rotterdam toen
Afscheid ir.
G. H. Wieneke
IIoop blijft op bereidheid tot
vreedzame regeling
goede tweede
Rooi overval in Londen
Onderzoek tegen beulen
van Auschwitz
I
f 4 li
■^L --- 1
-
Verf deskundige
vrijgesproken
sjjü
Verduistering noch oplichting gepleegd
Japan bouwt dammen
op Oost-Jay a
WOENSDAG 20 DECEMBER 1961
PAGINA 5
\r'[" 'MT''
s VERDAM, 15 december. Gisteravond is in het Maritiem mu-
st l"1 «Prins Hendrik" door mr. A. Blussé van Oud-Alblas de tentoon.
CJc u*8 "Rotterdamse Zeilschepen in de 19e eeuw" geopend. Op deze
afli i *'e *s een Sroot aantal scheepsmodellen, halfmodelleu, scheeps-
eeldir
tingen en foto's bijeengebracht.
Mi
FRAAIE FOTO'S
HEIMWEE
O
gegaan-
diè'1"
,?eM Uit
Unde
S°LDAAT mishandeld
veroordeelt
^tenant ten dele
%N voorwaardelijk
N,
y Van Eerste Kerstdag (25 december) t/m 7 januari
v N
V;h.
^ÊM-ben e-zaak
«et
(Advertentie)
Hef
evenement
van
schaafs-
fenomenen
het niidden van de
19de
^ah 'lnnnd op 'laar hoogtepunt uit meer
u® zeeschepen die het eigendom
h?8® een zeer groot aantal rede.
'ln 1859 meer dan 1100), rederijen
y an één enkel schip.
'chec jhe grote vloot hoorden de meeste
sMd i„ 'n de hoofdstad thuis. De Maas-
16 Bo,eCht{
Qseweest.
j m ae Hoofdstad thuis, ue iviaas-
gp\vee J61" altitd een zeer goede twee.
as" ho6' ^0°gtepunt van de zeilvaart
-'erh een Rotterdamse rederij (van C.
tal (,°0rn Zonen) die het grootste aan-
l>Iaa e®tien) schepen bezat.
rdar" tweede plaats dongen de Rot-
5a,bse mer ^an Hoboken en de Amster-
ji rederij L. Bienfait en Zonen, bei-
elf schepen. Vierde was de Rot-
l^aalf e reder W. Ruys J. D. zn met
Hna„ schepen, doch een iets kleinere
Öekëe'
?ets Pde namen van Rotterdamse re-
ïliri p de bloeitijd van de zeilvaart
K °nke, de Cock, Van Hoboken,
en t-habot, Minderup en
?Uys ®®L Van Rijckevorsel, Roelants,
erini->berruys, Stuivenberg Cankrien,
®lepK.ndt' Vai"kevisser, Vlierboom.
sings. Huygens en Van Gelder en F- F.
Groen te Amsterdam, de Smitten aan de
Nieuwe Maas, Noord en Lek bouwden ze,
deels voor eigen rekening, deels voor an
deren. Ook uit deze „periode" kan men
op dó tentoonstelling in het Maritiem
Museum prachtige afbeeldingen zien.
Het is een boeiende expositie geworden,
waarop een romantische periode uit on-
omvat de tentoonstelling een groot aan
tal scheepsportretten van de schilders
Teupken, Spin, Carlebur, Vermaas en
anderen, voorts scheepstekeningen en
oude brieven en journalen, die in eigen
vaak plechtige taal verhalen over
dagen en tenslotte een aantal foto's van
grote en kleine gebeurtenissen uit die
zeilschepen.
Hoewel de glasplaten zeventig jaar
oud zijn, konden van deze negatieven
nog uitstekende afdrukken worden ge
maakt. En zo kan de bezoeker op deze
tentoonstelling door middel van deze
bijna modern aandoende reportage-fo
to's getuige zijn van een tewaterlating
van een zeilschip, de reparatiewerk
zaamheden en het bezoek van de Kin-
derdijkse gemeenschap aan een zo
juist voltooid vaartuig
Dit illustratie-materiaal wint aan waar
de, wanneer men weet dat er uit die
tijd praktisch geen foto's van zeilsche
pen bewaard zijn gebleven.
Het 'is moeilijk geweest de oude stukken
op te sporen Wel bestond er een
..aanknopingspunt", omdat in '43 ook een
zeilschepen-expositie is gehouden maar
heel wal afbeeldingen en modellen ble
ken niet meer te achterhalen Zeer ge
lukkig is men met de bijdrage van de
werf van Jan Smit te Alblasserdam
Praktisch het gehele archief is daar be
waard gebleven: het vormt thans uniek
materiaal. De oude negatieven zijn af
komstig van L. Smit en Zoon te Kinder-
dijk.
Met heimwee denkt men in het mu-
seuin aan het prachtige schegbeeld van
de Noaon VI, dat in 1939 nog op de Clip-
pertentoonstelling kon worden getoond,
maar dat in later jaren verloren is ge
gaan. Nu kan de expositie nog slechts een
foto worden getoond
De unieke herinneringen aan de zeil
schepen, die thans in het museum bijeen
'■'ju gebracht, zijn belangrijk en interes
sant. Wy geloven dat vele Rotterdammers
verheugd van deze gelegenheid ge
bruik zullen maken om deze collectie te
gaan bekijken
De tentoonstelling is geopend dagelijks
van 10-17 uur 's woendags bovendien van
1922 uur. Op maandagen en op Nieuw
jaarsdag is het museum gesloten, maar
op zondagen en Eerste Kerstdag kan
men er wel terecht. Dan is het museum
geopend van 1119 uur. De expositie
duurt tot en met 3 februari a.s.
Schilderij van de „Lichtstraal" een
prachtig zeilschip, dat in 1863 werd ge-
ze Nederlandse scheepvaartgeschiedenis 1 bouwd. In 1868 voer het schip van
opnieuw tot leven komt. Er is er
jammer genoeg uit de 19e eeuw bij
zonder weinig aan maritieme schatten
overgebleven, maar men is er toch in
geslaagd enkele tientallen getuigde mo
dellen van fregatten, barken, brikken en
schoeners bijeen te brengen Daarnaast
Rotterdam naar Batavia in 88 dagen en
dat was voor die tijd bijzonder snel.
ROTTERDAM, 20 december. De Na
tionale Coöperatieve Aan- en Verkoop-
vereniging voor de Landbouw „Centraal
Bureau" G.A. heeft over het boekjaar
1960/1961 een totaal behaald van 454
miljoen 489 min). Naar hoeveelheid
beliepen de omzetten 2,24 (2,28) miljoen
ton. In de diverse afdelingen werd een
omzetdaling geconstateerd in de twee be
langrijkste artikelen-sectoren, nl. voor
meststoffen en voerartikelen.
De omzet in bestrijdingsmiddelen bleef
vrijwel gelijk, terwijl in kolen, zaaizaad
en pootgoed, aardolieprodukten en land
bouwwerktuigen aanzienlijk meer werd
omgezet dan in het vorige boekjaar. De
De „Noach IV" een van de vele fraaie
scheepsmodellen, welke in het Maritiem
Museum te bewonderen zyn.
LONDEN, 20 dec. (Rtr.) Vier ban
dieten zijn er met behulp van een „taxi"
in geslaagd drie bankbedienden in het
centrum van Londen 20.000 pond sterling
afhandig te maken. De slachtoffers, een
kassier en twee boden, hadden de taxi
aangeroepen om het geld van de Bank
of England naar een bijkantoor van de
Hambros Bank over te brengen. On
derweg stopte de taxi plotseling en daar
na sprongen vier mannen, van wie twee
gemaskerd, de wagen in. De bankbe
dienden werden later ongedeerd in een
ondergrondse garage achtergelaten.
^an_enkele rederijen is tot dus-
,akstgefeg|escbiedenis in gedenkboeken
en het is wel zeker dat ver-
'teiÓ"!1?.6 archieven van rederijen ver-
K 6f on ket bouten schip overheerste,
rr d op het gebied van de ijzer-
oJU?1 achter. Reeds in 1847 bouwde
v 'jzer. voor de reder W. Ruys J. Dzn.
l es h scboener „Industrie". Zij be-
d no r zeewaardigheid (men dacht
t 'iven? dat ;ïzeren schepen niet konden
t 2eile ^°°r 'n 1848 ront* KaaP Hoorn
t WP„„; bet was het eerste ijzeren schip
if -^at vo)bracht. Ook maak-
bmit als een van de allereersten
OibLm?sten
Dit is het
barkschip
(strenge)
.Cornelis
schegbeeld van het
Smit", dat in 1861
in Kinderdijk te water werd gelaten. De
afbeelding van de scheepsbouwmeester
werd in 1883 van het schip verwyderd.
Het beeld bleef daardoor voor het nage
slacht bewaard, want in 1888 sloeg het
schip op de rotsen bij Makassar aan
stukken.
ruim 30% tot 16,6 miljoen. Ook de af
deling aardolieprodukten, waarvan de om
zet thans 27 miljoen bedraagt, kon we«r
een flinke vooruitgang boeken (14%).
Van alle aan- en verkoopcoöperaties ge
zamenlijk die in het Centraal Bureau G.A.
verenigd zijn, heeft de omzet in 1960/'61
ongeveer 600 miljoen bedragen.
Ondanks de geringe omzetdaling en de
opwaartse beweging van het kostenpeil,
waren de financiële resultaten ever het
afgelopen boekjaar zeer bevredigend.
Voor uitkering aan de leden-coöperaties
komt een bedrag van ruim 673.000 be
schikbaar, terwijl de reserve, na aftrek
-- van de verschuldigde vennootschapsbelas-
landbouwwerktuigenomzet steeg zelfs met J tingi met ongeveer 1.7 miljoen kon wor-
den versterkt.
ROTTERDAM, 20 dec. In de kantine
van het gebouw van de Plaatselijke Tele
foondienst aan de Botersloot zal vrijdag
middag 22 december van 2 tot 5 uur ge
legenheid zijn, afscheid te nemen van ir.
G. H. Wieneke, directeur van deze dienst,
die op 1 januari 1962 wordt gepensioneerd.
FRANKFORT, 20 dec. (DPA) Een
gerechtshof in Frankfort heeft gisteren
een vooronderzoek ingesteld tegen 26
personen, die beschuldigd worden van
massamoord in het voormalige concen
tratiekamp Auswitz. De helft van het
aantal beschuldigden is in verzekerde be
waring. De voornaamste van hen is de
een jaar geleden bij Hamburg gearres
teerde laatste kampcommandant Richard
Baer. Verder wordt genoemd de 67-jarige
Robert Mulka, die kampadjudant is ge
weest. Twaalf der op de lijst voorkomen
de personen worden nog gezocht, met
name de voormalige kamparts Josef Men-
gele, die laatstelijk in Argentinië gezien
zou zijn.
Volgens de mededeling van de gerech
telijke autoriteiten wordt dit proces het
grootste, dat ooit in Duitsland is gevoerd.
In Neurenberg was destijds een twintig
tal beschuldigden. Het zal maandenlang
duren. In het Frankforter gerechtsgebouw
zal geen voldoende grote zaal hiervoor
gevonden kunnen worden.
De documenten van de openbare aan
klager. twaalfduizend pagina's, vullen 52
mappen. Tot nog toe is een duizendtal ge
tuigen gehoord van wie enige honderden
in het proces nog eens zullen voorkomen.
een
",dslen en andere rondhouten.
e hanare,eks 1888 neemt de bloei van on-
hadieJfoloot een keer. De vijftien ja
"Ib 858 geven een geleidelijke terug-
°0ral fbj het aantal schepen te
h rti„ d? barken en de koffen
„U:
het aantal schepen te zien,
hir
aogrijk, want zij heeft onze zeil-
oM1seh;J nabloei heeft het
!>iöp ?!echts
Nederlandse
op zeer bescheiden wijze
een oogpunt van scheeps-
be)110® is deze Periode niettemin
,VS JY,
en u* een aantal prachtige fregat
bark,
staal
ten verrijkt, zowel in hout,
56u'e^{_aal als composietbouw, die in
htise opzicht voor de beste buiten-
schepen onderdeden. De Meur-
*tAAfl 9n rioo iiof v,.
20 dec. Het hoog mi-
öe ochtshof alhier heeft gistermor-
1 ^tOCDS «ftrstp-lnit.pnant. van de
hebbeYdfie Arfdiowageens Van'dc Zwie^steravond" b0"""11 P"
g ct achter een blauwe Chevrolet. De zeventienjarige bestuurder van deze wagen
een Goudenaar, ontvreemde de wagen zaterdag in Den Haag. Gisteravond werd" hil
gesignaleerd in de Karei Doormanstraat met drie kornuiten De
gewaarschuwd, maar de vogels waren al gevlogen, richting Gouda. Pas bij Nieuwerr
iwage" tot stilstand gebracht. In de eerste verwarring slaagden twee
ontsnappen. Daar men meende, dat ze met een bus van Van Gogh
naar Rotterdam terug zouden rüden, wachtte een vierde radiowagen de bus in
linanp1^611'-°P' Jongens zijn echter tot nu niet gevonden. De twee aangehouden
knapen zijn vanmorgen naar Den Haag op transport gesteld.
Als nieuwe deelneming is te vermelden
een belang bij de Transnational Oil Pro
ducers Inc. te New York, een maatschap
pij die zich tezamen met andere aard
olieproducenten de winning van ruwolie.
met name in het JConinkrijk Libië ten
doel stelt.
In het verslagjaar is voor een totaal
van ca. 3,4 miljoen netto geïnvesteerd,
waarvan de afdelingen aardolieprodukten
en landbouwwerktuigen het grootste deel
voor haar rekening hebben genomen. De
omvang van het investeringsbedrag werd
mede beïnvloed door de bouw van een
nieuw hoofdkantoor te Rotterdam, dat in
de loop van 1962 in gebruik zal worden
genomen.
Dat de meststoffenomzet van het Cen
traal Bureau in 1960 '61 een geringe da
ling te zien heeft gegeven, is het gevolg
van een structurele verandering in het
verbruik Deze verandering komt vooral
tot uiting in een toenemende vraag naar
mengmeststoffen (de omzet van het Cen
traal Bureau hierin steeg met ca. 45%) en
hoog geconcentreerde meststoffen, waar
door de omzet, uitgedrukt in tonnen, ge
ringer wordt.
Bij de voerartikelen kan de omzetdaling
worden beschouwd als een reactie op het
abnormale boekjaar 1969/'60. waarin de
behoefte der leden-coöperaties sterk werd
beïnvloed door de droogte in de zomer
van 1959. Dat de als gevolg hiervan be
haalde recordomzet van ruim 1.1 miljoen
ton niet weer zou worden bereikt, was te
verwachten; toch werd ook in 1960 '61
nog weer ruim één miljoen ton omgezet.
O
ROTTERDAM, 19 dec. De rechtbank
heeft vanmorgen de 48-jarige verfdeskun-
dige L. M. B., die op 5 december j.l. te
rechtstond wegens schending van geheim
houding, vrijgesproken van het hem ten
laste gelegde. B.'s broer, de 46-jarige la
borant J. B„ werd veroordeeld tot een
boete van 300 of zestig dagen.
De oudste der twee broers werd ten las-
te gelegd, dat hij na zijn vertrek in 1952
bij de fabriek van plastics en kunststof
fen te Hoek van Holland, waar hij als as
sistent-bedrijfsleider werkzaam was, in
januari 1958 aan een lak- en verffabriek
te Deil aanwijzingen heeft gegeven voor
het stoken van kunsthars volgens een re
cept van zijn vroegere werkgever en dat
hij tussen eind 1957 en begin 1958 aan een
andere fabriek een recept heeft verkocht
dat toebehoorde aan de Hoekse fabriek
J. B. werd ervan beschuldigd, dat hij in
de periode van febru*ri 1954 tot april 1958
aan zijn broer recepten en aanwijzingen
had verstrekt, waarvoor hij irr zijn be
trekking bij de fabriek te Hoek van Hol
land kon beschikken.
De officier van justitie eiste veertien
dagen geleden tegen beide mannen 500
of 25 dagen, drie maanden voorwaardelijk
en een proeftijd van drie jaar.
Advertentie
Wi blaeiL oePs eerstc-luitenant
•w'F. M. veroordeeld
van
tot twee
4i
4,
A Cgjj ®evangenisstraf voorwaardelijk
l«a boet oeft'jd van een jaar en 200 gul-
&,,e,hbeA De advocaat-fiscaal had op 5
h 'cre n be luitenant in hoger be-
Oliv s*«>nd, zes weken gevangenis-
°orwaardelijk geëist.
,acbt bewezen dat M. als com-
wS g a officier op 28 juli in de kam-
dienst nabij Merauke tijdens een
kv.bien.. ftening heeft toegelaten, dat
WJ&SBB,!?lichti8e
',tr>JssEe,,c""-""Sc sergeant F. R. een
Vangen" soldaat „realistisch" ver-
!ra eenr§eant maakte daarbij gebruik
Sm bri„ krandend sigarettenpeukje dat
in aat Maa* °P be blote arm van de
U krj;_bi'ukte „om hem aan het praten
0arï(3 jVoorts goot hij de soldaat
fh-b ha» 2bn °°i' en wierp enkele malen
tl; tad°net vlak langs zijn hoofd. Een
Sr»f Srnetarts bie de drie brandwondjes
h te van een dubbeltje van de
tjb Se,.handelde, diend een klacht in
da„ ant werd' hierop gestraft met
j gen streng arrest.
werd door de krijgsraad
v"bia op 20 september tot een
M V-I lU acptLiUUCl cv u V-kill
fctJr'°°rdeeld. Hij hield echter, te-
'beha genverklaringen in, vol niet bij
n". elinë" met de sigaret aanwezig
gew.
eest.
toch
nooit een gevangenen
Hhi'id ve V nabootsen zoals dat in oor-
V-Nt. {*;-!• tegen de conventie in, ge-
y cbt,g J hoemde het daarom „een kin-
StrAaad-fb onbehoorli.jk spel".
dai Man van de luitenant had be-
overdreven zou zijn,
5<3vopb=el?anbeling in hoger beroep had
0ef6n a Hscaal gezegd dat men bij
b a dat i van
AMSTERDAM, 19 dcc. Het gerechts
hof heeft vanochtend de 48-jarige ex-on-
derdirecteur van de Amsterdamsche Bank
T. H., uit Bussum volledig vrijgesproken
van de hem ten laste gelegde twee ge
vallen van verduistering in dienstbetrek
king (resp. 2% miljoen en 150.000) en
een geval van oplichting in vereniging
met de Socratesdirecteur Den B.
500.000)Zoals bekend is werd II. veer
tien dagen geleden na het driedaagse pro
ces voor het gerechtshof op verz.oek van
zijn raadsman meteen op vrye voeten
gesteld, hoewel de procureur-generaal
een gevangenisstraf van vijftien maanden
had geëist. Hij achtte zowel de verduiste
ring in dienstbetrekking als de oplichting
in vereniging bewezen. H. heeft elf maan-
dx in voorarrest gezeten.
Wat betreft de beide verduisteringen
overwoog het hof in zijn arrest, dat de
verdachte, hoewel mogelijk laakbaar door
het niet geven van bepaalde inliqhtingen
aan zijn directie, niet wederrechtelijk
heeft gehandeld en dat hij niet wist of
moest begrijpen dat de N.V. Socrates on
voldoende dekking bood. De kredietver
lening ten behoeve van het Scala-project
in Rotterdam (bijna 2% miljoen gulden)
geschiedde volgens het hof in het belang
van de Amsterdamsche Bank, omdat bij
het niet doorgaan van deze transactie de
N.V. Socrates met een boete van zes ton
werd bedreigd.
Ook ten aanzien van het tweede ten
laste gelegde geval van verduistering in
dienstbetrekking (de verstrekking van
een krediet van 150.000 gulden ten behoe-
rA1 dit nooit voor de krijgsraad j ve van Socrates als eerste aanbetaling
bb». had moeten laten komen, i op de koopsom voor gronden in Amster
dam-noord en Oostzaan) overwoog het
hof, dat verdachte niet wist, dat onvol
doende dekking aanwezig was. Uit de be
handeling van deze zaak is volgens het
hof aannemelijk geworden, dat dit object
aantrekkelijke aspecten had voor de N.V.
Socrates. Dat H. zijn fiat aan de betaling
van dit bedrag zou hebben gegeven, nadat
de directie van de Amsterdamsche Bank
hem verboden had nog betalingen te
doen, is volgens het hof niet komen vast
te staan. Het gerechtshof achtte het aan
nemelijk, dat de uitbetaling van deze
chèque al eerder was toegezegd. De recht
bank veroordeelde H. destijds alleen voor
deze zaak tot een gevangenisstraf van
een jaar met aftrek nadat de officier van
justitie 2y2 jaar had geëist.
Ook ten aanzien van de oplichting in
vereniging met Den B., van de Rembours-
en Industriebank in Amsterdam (500.000
gulcfen als hypotheek op percelen in Ven-
lo) werd H. vrijgesproken.
Volgens het gerechtshof heeft de ver
dachte een goede informatie over Socra
tes niet aan de Rembours- en Industrie-
bank afgegeven cn evenmin wist of be
greep hij op welke wijze de naderhand
dubieus gebleken taxatierapporten voor
deze reeds met een tweede hypotheek be
laste percelen tot stand waren gekomen.
Zowel H„ als zijn raadsman mr. A. G.
Maris uit Den Haag hadden na de uit
spraak vele gelukwensen in ontvangst
te nemen.
DJAKARTA, 20 dec. Ken Japanse
ingenieursfirma (Nippon Koei Engineer
ing) zal volgend jaar beginnen met de
bouw van de Karangkates-dam op Oost-
Java, de grootste dam in het ontwikke
lingsobject voor de Brantas-rivier.
Er zullen vijf dammen worden gebouwd
in de Brantas en de zijrivieren, o.a. voor
opwekking van elektriciteit. De totale
kosten van het werk worden geschat op
250 miljoen dollar.
DEN HAAG, 19 dec. Een woordvoer-
er van het ministerie van Buitenlandse
/.aken in Den Haag heeft als commentaar
op de rede van Soekarno het volgende
meegedeeld:
„Hoewel de Nederlandse regering nog
niet beschikt over de volledige tekst van
de hedenmorgen door president Soekarno
te Djokjakarta uitgesproken rede, heeft
ze wel terstond aandacht besteed aan
radioberichten, volgens welke president
Soekarno een opvoering van de paraat
heid der Indonesische strijdkrachten zou
hebben aangekondigd.
Naar de mening der regering bestaat
voor een dergelijke maatregel geen en
kele aanleiding. Nederland heeft niet
alleen onlangs in de Verenigde Naties ver
strekkende voorstellen gedaan voor inter
nationalisatie van de kwestie Nieuw-
Guinea via de Verenigde Naties, maar
is ook, nadat het door Nederland aan
vaarde compromis-voorstel wel een ge
wone meerderheid, doch niet de vereiste
tweederden meerderheid in de algemene
vergadering kon verwerven, actief voort
gegaan met het zoeken naar andere
mogelijkheden om tot een constructieve
regeling voor de toekomst van Neder
lands Nieuw-Guineu te geraken.
De regering is van mening, dat in de
procedure om tot een dergelijke oplossing
te geraken zeer waarschijnlijk een onder
handelingsfase zal moeten voorkomen.
Zoals reeds meegedeeld in de brief, die
de minister-president op 8 dezer gericht
heeft tot de voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten-Generaai, wordt onder
meer onderzocht, in hoeverre de onlangs
door de Verenigde Naties in het leven
geroepen zogenaamde „commissie van
zeventien" hiertoe zou kunnen worden
ingeschakeld. Voorts zijn besprekingen
gevoerd met de Verenigde Staten en met
de president van de algemene vergade
ring der Verenigde Naties.
Maatregelen als die welke, volgens de
hierboven bedoelde radioberichten, door
president Soekarno zouden zijn aangekon-
digd, kunnen uiteraard pogingen om tot
een vreedzame oplossing van de kwestie
Nieuw-Guinea te geraken, slechts be
moeilijken. De Nederlandse regering biyft
hopen, dat de regering van Indonesië haar
verplichtingen als lid van de Verenigde
Naties zal naleven en bereid zal blijven
om alle middelen te onderzoeken, die tot
een vreedzame regeling zouden kunnen
leiden,' aldus de woordvoerder.
COMMENTAAR UIT NIEUW-GUINEA
HOLLANDIA, 19 dec. (ANP) „Ik
geloof, dat Soekarno zijn laatste bevel
niet heeft gegeven voor Indonesië, maar
voor de autochtone bevolking van
Nieuw-Guinea, speciaal ook voor de pro-
Indonesische elementen, om daarmpe een
actie of zelfs een opstand uit te lokken.
Ik vergelijk Soekarno's houding met die
van iemand, die een steen werpt en dan
gauw zijn handen verbergt."
Dit zeide Marcus Kaisiepo, een der
vooraanstaande Papoea-leiders in Hol-
landia, toen hem naar een reactie werd
gevraagd op de rede van Soekarno Met
andere woorden, zei hij: Soekarno' kan,
nu hij het commando in handen heeft ge
legd van het Indonesische volk, er zelf
maast gaan staan, wanneer dat volk mili
tair iets tegen Nieuw-Guinea wil begin
nen. Dit zou ook zo zijn, indien de bevol
king van Nieuw-Guinea gevolg zou geven
aan zijn oproep in het „commando", aldus
de heer Kaisiepo verder.
Hij verklaarde echter er een groot ver
trouwen in te hebben, dat de Papoea's
zich niet zullen laten opruien.
GEEN GEWELD?
DJAKARTA, 19 dec. (AFP) Buiten
landse waarnemers in Indonesië zyn na
de rede van Soekarno van mening, dat
Indonesië niet zal overgaan tot het ge-
b>:u,ken van gewelddadige middelen om
West-Nieuw-Guinea te „bevryden".
LIJNBAAN ZUIDPLEIN - WEISSENBRUCHLAAN - OU DE DIJK - UNGERPLEIN - DEPEND. OLVEH FLAT - T E L. 11.90.5 5
Zy waren verbaasd over de betrekke
lijk gematigde toon van de rede van het
Indonesische staatshoofd. Naar hun me
ning^ zal men in de komende maanden
getuige kunnen zijn van Indonesische
subversieve activiteiten in Nieuw-Guinea
tegen de Nederlanders, teneinde het vor
men van een onafhankeiyke Papoea-staat
te beletten.
Er zijn, aldus deze waarnemers, drie
redenen welke de houding van Soekarno
zouden kunnen verklaren:
De vrees, dat de Nederlanders, bij een
Indonesische aanval op Nieuw-Guinea,
militaire represailles kunnen nemen tegen
Java en andere Indonesische eilanden;
de ongunstige economische toestand In
Indonesië, die wellicht het dragen van de
financiële last van militaire operaties op
grote schaal niet zal toestaan, en
de hoop, dat Nederland, waar een sterke
oppositie bestaat tegen de Nieuw-Guinea-
politiek van de regering, zich uit Nieuw-
Guinea zal terugtrekken.
WASHINGTON, 19 dec. (Rtr., ANP, AFP)
Amerikaanse func^onarissen waren te
leurgesteld over df /oenemende ernstige
mogelijkheid van Jfi „tweede Goa" -t
het geschil over 1 estelijk Nieuw-Guinef
Zij gaven toe dat de kans op strijd tussen
beide landen naderbij was gekomen.
Maar enige opluchting was in Washing
ton duideiyk nu president Soekarno afzag
van een opdracht tot 'n onmiddellijke aan
val in zyn rede waarin hy zei dat het be
vel algemene mobilisatie „spoedig" zou
worden gegeven.
Zijn rede was de eerste duidelijke wenk
dat Indonesië Indië zou volgen in het ge
bruik van militaire macht om zijn territo
riale aanspraak ten opzichte van een Euro
pese macht te steunen.
Uit betrouwbare diplomatieke bron wordt
vernomen, dat president Soekarno aan
president Kennedy heeft laten weten, dat
Indonesië genoodzaakt zal zijn geweld te
gebruiken om de kwestie Nieuw-Guinea
te „regelen" als de Nederlandse prrwoca-
ties niet onmiddcllpk ophouden. Soekarno
verklaarde dit in antwoord op de brief
van Kennedy, waarin Soekarno gevraagd
werd pogingen te doen het geschil met
Nederland op vreedzame wy'ze te regelen.
Volgens genoemde diplomatieke krin
gen heeft Soekarno voorts gezegd, dat
Indonesië niet lijdzaam kan blijven' toe
zien terwijl Nederland maatregelen
neemt om een onafhankelijke regering
in Nederlands Nieuw-Guinea Indone
sisch gebied te vestigen.
Waarnemers in Washington geloven, dat
Soekarno zich indirect tot de V.S. richtte
toen hij blijkbaar nog de mogelijkheid'
openliet, dat diplomatieke stappen op het
laatste ogenblik de kwestie zouden kunnen
oplossen. a
Er werd geopperd, dat de rede bedoeld
was als dramatische druk op de V.S., die
al geheel in beslag genomen worden door
de botsingen in de Congo en Goa om aan
de zijde van Djakarta tussenbeide te ko
men om het voor de derde keer uitbreken
vi*n JM^ '^kheden te voorkomen,
in Washington gelooft men, dat Soekarno
zi.in opdracht aan de Indonesische strijd
krachten hangende een verdere briefwis
seling met president Kennedy zou aan
houden.
