I
Aandelen Vereenigd Bezit van 1894? veilig Beleggen met aantrekkelijk rendement
draadloos
ECi^ST=fCIRyD
Het MJQ
vrij toevallig
Moderne taak van
^-volwassen vakbeweging
Wijziging van TV-
programma
Billy Holiday omringd door groten
Bfonchiletten
Verschillen tussen „vroeger"en „nu"
commentaar
Tweede Kerstdag
•v.d.A. betaalt T.V.-
uitzendingen zelf
ZATERDAG 23 DECEMBER 1961
Eerste Kerstdag
Tweede Kerstdag
GASFORNUIZEN
e hebben dit jaar een bij
zonder lang Kerst-week
end. Het is te verwachten,
dat veel lezers een deel van hun
ruime vrije tijd zullen willen be
steden aan de oplossing van een
kruiswoordraadsel: het van ouds
bekende zelfonderzoek naar vin
dingrijkheid en parate kennis.
Geschaard rond de tafel in de
huiskamer, kan de hele familie
eraan deelnemen. Met het oog
daarop zetten wij de lezers dit
maal een zeer uitvoerig kruis
woordraadsel voor. Om de aan-
trekkelijkheid ervan te verhogen
stellen wij beschikbaar de volgen
de prijzen:
een geldprijs van f 50,—
een geldprijs van f 30
een geldprijs van f 20,—
een geldprijs Van f 15,—
een geldprijs van f 10,—
tien waardevolle boeken.
De prijzen zullen bij loting worden
toegewezen.
De oplossingenvóór zaterdag
6 januari binnen moeten zijn,
dienen te worden gericht aan het
bureau van ons blad (op de enve
loppe in, de linker-bovenhoek ver
melden „Kerst-kruiswoordraad
sel").
De uitslag wordt gepubliceerd in
ons blad van 13 januari.
Veel succes!
(Advertentie)
kerstfeest in de aether
Vaticaanse nachtmis op
T.V.-scherm
eil DVERSUM, 23 dec. Televisie
de £a('io Weden het publiek gedurende
n-i Kerstdagen een keur aan pro-
Van rna s- ^a" de belangrijkste daar-
or<i ^even we in chronologische volg-
'e een overzicht.
«3.50
uur: Voor het eerst in de geschie
denis van de televisie wordt de plecli-
"ge Nachtmis, opgedragen door Z. H.
Joannes XXIII in de Sala Cle
mentina van het Vaticaans Paleis in
egenwoordigheid van het corps diplo-
lS£ll<Jue, via het Eurovisienet door de
NI b uitgezonden.
uur: De KRO zendt via de radio
een plechtige Nachtmis uit, die in de
Annakerk te Amsterdam wordt ge-
eiebreerd door pastoor F. Wolterink,
^GJ. Deze uitzending vindt plaats in
arnenwerking met Radio Nederland
Wereldomroep.
9.15
uur: Kerstoratorium opus 12 van
S-amille Saint-Saëns, dat op 20 decem
ber werd uitgevoerd in de Grote
'Serh te Hoorn en waarvan de VARA
eigen opnamen maakte.
•00 uur. uitzending door de KRO in
^arnenwerking met Radio Nederland
wereldomroep van de Hoogmis in de
Parochiekerk O.L. Vrouw Hemelvaart
Je Breda, opgedragen door pastoor J.
jian Osta. Predikant pater Michael
j ensen OP uit Nijmegen.
uur; Kersttoespraak door H.M. de
Aoningin in een nationaal program
ma over beide zenders.
•05 uur; ^Dit wonderbaarlijke Kind",
ï,0.'.1 Kerst-declamatorium van C.
g'Jnsdorp, dat onder regie van Wim
aauw in het radioprogramma van
Qe NCRV wordt uitgezonden.
•00 uur: Via een rechtstreekse Euro-
»isieuitzending uit West-Berlpn kun
nen de Nederlandse kijkers zien, hoe
'®t Kerstfeest daar wordt gevierd
°°r burgers en geallieerde militai-
®h. In deze uitzending zijn filmflitsen
"Pgenomen van de voorbereidingen
J^QOr hqt kerstfeest en een speciale
20o rStgroet van Pres'hent Kennedy.
;?0 uur: Televisiereportage van de
uit het Minerva-theater in Heem-
?tede, waar Toon Hermans optreedt
21.00
2ijn One Man Show.
*•30
T uur: Weihnaohts-Oratorium van
S. Bach, voor de NCRV-microfoon
ithgevoerd door solisten, het Klein
V'mroepkoor en het Radiokameror-
5,®st onder leiding van prof. Kurt
■"■nomas.
uur: Uitzending in het radiopro-
s.'amma van de KRO van de plech-
pge Hoogmis in de kapel van de Nor-
»lei'tijner Priorij ,,De Essenburgh" te
Jl'crden bij Hardewiik, gecelebreerd
mpor de zeereerw. heer Everardus
gmhter. Predikant is de zeereerw.
g leer Raymond van de Bosch.
uur: Op grammofoonplaten opge-
homen Kerstliederen, bewerkt door
\h-inhard Schwarz-Schilling, die voor
"e NCRV-microfoon worden gezongen
voor de sopranen Maria Friesenhau-
en Rotraud Pax en de alt Frauke
^aasemann.
'"25 uur: Een lichtvoetig NCRV-pro-
5ta®ma, onder de titel „Kerkgang
Q6r Lichte Muze", uitgevoerd door
23 dec. Het N.T.S.-
Tty'Phögramma van dinsdagavond,
do e Kerstdag, wordt gewijzigd, daar
SQl^rangekondigde hoofdfilm niet be-
luirit ar is- Het nieuwe programma
01 als volgt:
2n'^2"'2"' SP°rl iu beeld.
htew"r~20.50: „From a tot zoo", docu-
20s e °ver dieren.
'he?T2R*5: "Ba vie est une fête"
hyvi leven is een feest), een satirisch-
SeltJ lstische uitbeelding van verschijn-
°ond)an Cle rnocierne ün 1961 be-
(Iq^'16—21.50: „Apprende a marcher"
«en leren), een gedanst verhaal van
O), haan, die opnieuw moet leren lopen
r6r. ysrliefd wordt op de hem assiste-
ue verpleegster.
Ito?.'50—22.50: „De wintertuin", een
konJpans programma, zoals is aange-
Advertentie)
m
"ttr
een briefkaart aan ATAG n.v. postbus 60
bro'u*1* ontvangt gratis de meest inspirerende
Ure voor kook- en bakapparaten.
doo,
Haag, 22 dec. In verband met
de staatssecretaris van Onder-
Ti kunsten en Wetenschappen geno-
diu». beslissingen, dat televisie-uitzen-
k't,NfU van politieke partijen zullen
e*f» ,n ®esubsidieerd uit de kijkgelden,
Ijtr» bestuur van de P.v.d.A. op ecu
decodering jn Den Haag zijn reeds eer-
*>0^,1" a's enige politieke partij inge-
"hjuj slandpunt gehandhaafd, dat het
?ah ,1 is politieke propaganda anders
°eU r"or de Politieke partijen zelf te
jj "Uancieren.
ïahsii,.??rtÜbestuur heeft besloten in
Ai..nE aan het door de fractie van
biejj jhj in de Tweede Kamer ingeno-
ri Punt §een gebruik te maken
!!'6iwe mogelijkheid declaraties in te
,v°or kosten, die verband houden
v-d ^elevisie-uitzendingen van de
Ronnie Bierman, Jules de Corte, Her
man de Greef, Gerton van Wagenin-
gen en Geert van de Boogaerdt.
13.10 uur: Grammofoonplatenprogram-
ma van de KRO onder het motto
„Muzikale kerstklanken", waarin
o.a. optreden Les Petits Chanteurs de
Saint-Frangois d'Assise.
13.45 uur: Het Concertgebouworkest on
der leiding van Bernard Haitink
speelt met medewerking van de Pool
se sopraan Helga ,'Uarezyk voor de
KRO-mrrofoon Nachtstiicke und Ari-
en voor sopraan en groot orkest van
Werner Henze en de Rapsodie espag-
nole van Maurice Ravel.
14.35 uur: Internationaal schakelpro
gramma van de KRO, waarin onder
het motto „Kerstfeest met de missio
narissen" langs radio-telefonische weg
contact wordt gezocht met zes missio
narissen overzee.
15.30 uur: Uitzending door de NTS van
het eerste, op telerecording vastge
legde deel van de Internationale IJs-
show bij gelegenheid van het tienjari
ge bestaan van de NTS. Aan deze
show hebben op 25 oktober de beste
kunstschaatsers van Europa, onder
wie Sjoukje Dijkstra, deelgenomen.
16.15 uur: Rechtstreekse reportage door
de NTS van de finales in het interna
tionaal Kersttoernooi zaalhandbal,
dat in de Utrechtse Bernhardhal
wordt gehouden.
18.30 uur: Het Metropoie-orkest onder
leiding van Dolf van der Linden speelt
voor de KRO-microfoon Internationale
Kerstliederen.
20.00 uur: „De Kerstbeeldjes uit de Pro
vence", een pastorale van Yvan
Audouard in het radioprogramma van
de KRO.
20.30 uur: Uitzending door de NTS van
„The smallest show on earth" een
vermakelijke filmcomedie van de
Britse regisseur Basil Dearden.
21.00 uur: In het radioprogramma van
de KRO kan men luisteren naar „Le
Mystère de la Nativité" -an Frank
Martin, uitgevoerd door solisten, het
Rotterdams Filharmonisch Koor en
het Rotterdams Filharmonisch Orkest
onder leiding van Eduard Flipse. Het
betreft, hier eigen opnamen van een
uitvoering op 22 december in de Rot
terdamse Schouwburg.
21.50 uur: „Giardino d'Inverno" (Win
tertuin), een op telerecording opgeno
men amusementsprogramma van de
Italiaanse televisie, dat door de NTS
wordt uitgezonden.
23.00 uur: Uitzending door de AVRO
van de op grammofoonplaten opgeno
men Negende Symfonie in C gr.t. van
Schubert, gespeeld door het Stutt-
garts Radio Symfonieorkest onder
leiding van Cari Sehuricht.
23.30 uur: Een luchtig grammofoonpla-
tenprogramma van de KRO onder de
titel „Onder de mistletoe". -
s
w
Advertentie)
P. LORILLARD - NEW YORK
met de lichtblauwe micronite filter
Jn het jaar 1951 kwamen vier leden
van het voormalig orkest van Dizzy
Gillespie bijeen in een opnamestu
dio in New York. En de- minofmeer
toevallige samenkomst is de aanleiding
geweest tot de oprichting van het Mo
dern Jazz Quartet. Connie Kay, drums,
Percy Heath bas, Milt Jackson vibes
en de pianist-leider John Lewis hebben
sindsdien gestreefd naar het vinden van
een synthese tussen de jazz en de klas
sieke muziek. En Lewis is hiervan met
zijn puur-klassieke opleiding de voor
naamste drijfveer geweest. Onder zijn
bezielende leiding heeft het kwartet al
tijd een gespecialiseerde en gave vorm
van musicieren weten te bereiken, waar
in het subtiele de boventoon voert. Is
John Lewis de grote inspirerende figuur
van het viertal, Milt Jackson is beslist
do meest begenadigde solist. Zijn barok
ke muziek met haar lange melodi
sche lijnen en enerverende drive, is
niet meer weg te denken uit het tegen
woordige MJQ.
Een goede indruk van de raglijne mu
ziek van deze vier uitnemende musici
geeft wel de langspeelplaat „The Mo
dem Jazz Quartet on Tour" (United
Artists 69003). Praktisch alle facetten
van het rijk gevarieerde spel van Jack
son en Lewis komen hier tot uiting en
bovendien nog in en smaakvolle af
wisseling. „Cue no. 9" en ,,A cold
wind is blowing" geven die wonderlijke
mengeling van sfeer en kleur te zien
waarin Lewis zo bijzonder sterk is. Ook
ritmisch zijn deze stukken interessant.
De vele verschuivingen in metrum en
ritme, de tempowisselingen, de lange
rusten, het; doet allemaal niets af aan de
subtiele, maar toch dynamische swing
van deze vier jazz-musici. De wals „Ska
ting jn central park" is een als water
zo doorzichtig werkje, dat met een
summum aan raffinement wordt voor
gedragen.
Drie stukken uit de al eerder
op Fontana opgenomen „Jazz Track"
staan ditmaal op Fontana 662 042 TR.
Het sextet op Fontana 662 042 TR.
vis speelt hier „On green dolphin
street, Fran-dancee en Stella by star
light". Het spelen van „baljads" heeft
Davis altijd bijzonder goed gelegen. En
in deze drie stukken bereikt hij een
bijzondere hoogte. Hij speelt uiterst
eenvoudig, (d.w.z. meestentijds wei
nig noten), maar met een maximum
aan voordracht, terwijl hij afstand
doet van het zoeken naar effecten, die
vooral in „On green dolphin street"
soms nogal voor de hand liggen. Vol
komen in balans met Davis' ijle,
tastende spel is de scherp gemarkeer
de melodiek van John Coitrane en
de felle spirituele toonschildering van
Cannonball Adderley (resp. op te
nor- en altsax). De ritmegroep geeft
de solisten voortdurend de ruimte
die ze nodig hebben, terwijl ,de veren
de ritmiek van Bill Evans, Paul
Chambers, bas, en Philly Jo Jones,
drums, heerljjk ontspannen werkt.
Van Miles Davis naar de zangeres
Billy Holiday is een kleinere stap dan
zo op het eerste gezicht wel I(jkt.
Want wat beiden gemeen hebben is een
bijna ongelooflijk gevoel voor timing.
Zij blüven te allen tijde swingen, terwijl
sofs elke binding met de ritmegroep
verloren lijkt. Voor- en overhoudingen
van soms hele maten doen niets af
aan de toch doorgaande ritmische
spanning van de solostem. Voor Billy
Holiday is dit des te opmerkelijker,
omdat zij deze „moderne" vorm van
timing al toepasten in de jaren dertig.
De meest opnamen van deze zangeres
zijn een waardevolle informatiebron
van iedereen die werkelijk in de jazz
is geïnteresseerd. Want zij heeft prak
tisch met alle groten gewerkt. Op de
Philips-opname „This is my last af
fair" (B 47015 L) is het al niet anders.
Hier voonameljjk stukken uit de pe
riode 1935-1938. En als begeleiders een
conglomeraat van belangrijke figuren
uit die dagen: De altist Johnny Hod
ges van de Ellington-baud; de com
plete ritmegroep van de Basie-band;
Lester Young en Ben Webster op te
nor, Boy Eldridge, trompet, John
Kirby, bas en uiteraard de meest vol
maakte begeleider van Billy: de pia
nist Teddy Wilson. Voor dé verzame
laars een bron van informatie van een
zeer interessant tijdperk in de jazz.
De zangeres Aretha Franklin is
wel enige klassen minder dan de
grote Billy Holiday. De eerste opna
men van haar droegen nog een stem
pel van de jazz. Tegenwoordig ech-
HORIZONTAAL: 2. grap; 5 vogel- 9.
nagerecht; 11. fr. lidwoord- 12 deel v h
°fïfl !3' ihR°lte inJe ,TUr; e» anderen
tfi i 'rJ?' ooUCht: 18' verdieping; 20. ti
tel (afk.); 22. oevergewas- 23 titel- 25
metaal; 27. slede; 28. lengtemaat (afk.) j
30. onze (fr.); 32. lang stuk hout; 33. deel
v. e. boom; 37. familielid; 39. soort Poe-
tlll ié herk?u1we,r;. 4f- levenslucht; 45.
part, 47. lustplaats, 48. adel persoon;
51. schrede; 53. insect; 54. Werelddeel;
57. deel v. e kippenhok; 58. toverkunst;
fafk P°«d iw K 163- maanstand
(alk.)64. rondhout 65. als eerder (afk
66. vogel; 68. vochtig; 70. deel v e fr
ontkenning; 71. nummer (afk)- 73. 'mu
ziekterm (afk); 74. ik (latl* 7fi zóón-
dier; 78. staande lat v. hekwerk- 81.
vr. munt; 83. bloem; 85. persbureau; 87.
afvai; 89. omroepvereniging. 93 boom-
95. afgescheiden; 97. kledingstuk v. e.
geestelijke; 100 rom. keizer- ip, vaak
(eng.); 102. palm; 104. attentie- 107 te
gen; 109 tijdperk; 111. fris-112. koor;
114. vrucht; 115. voorzetsel- i'ik tam' 118
burgerlijk wetboek (afk.)-' ilq' „mmen
vereniging; 120. klaar; 12j Dlln Over-
y.sek sireUng; 1M. talmen; 126. elas-
ticiteit; 128 welwillende lezer (lat. afk.);
129. karakter; 131. kleefstof- 133 lief
kozing;-134. de lezer heil Qat afk)'-135
drinkgerei; 136. onlangs; 138.geestdrift;
140. amer. echtscheidmgspiaatsf 142. telg;
144. zangstem; 147. bloem; i50. uitheemse
vogel; 152. leerlingen (fr.); 154^ ijverig;
(Advertentie)
Hoestdrank in tabletvorm.95ct
tor heelt Aretha Franklin alle bindin
gen met de jazz losgeiaten. Zij
is geheel overgestapt naar de lichte
muze. Maar dit werk beheerst zij en
zij bljjft hier geheel binnen de gren
zen van haar stem. De twee stuk
ken óp Fontana 271 170 TF zijn dyna
misch en trefzeker. Zij zjjn weinig
gecompliceerd, oppervlakkig, maar
het enthousiasme van Aretha Frank
lin maakt veel goed.
Sinds „The Allisons" in Cannes een
prijs kregen toegekend voor hun „Are
jou sure", is dit tweetal als een raket
omhoog geschoten. Dat z;j geen broers
zjjn, maar neven, is vele teen-agers
wel bekend. The Allisons zeggen van
zichzelf dat zij nooit de bedoeling heb
ben gehad „The Everly Brothers" te
imiteren, hetgeen ze wel vaak is ver
weten.
Maar deze veronderstelde gelijkenis
is verklaarbaar omdat dergelijke com
binaties meestal uitgaan van het zin
gen in tertsen. Ook lijken hun stemmen
wel wat op die van „The Everly Bro
thers". Maar wel of geen imitatie,
„The Allisons" zijn bij de meeste tieners
zeer geliefd, en hun hittebestendige mu
ziek gaat er dan ook in als koek. Geen
zoet gevooisde keelklanken of iets van
dien aard, maar hecht doortimmerde,
waterdichte rock 'n roll, die onomwon
den op de luisteraar afstormt. Op Fon
tana 267173 TF twee nieuwe nummers
van deze bejubelde neven: „Lorrai
ne" en „What a mess".
156: familielid; 157. spoorstaaf; 158. meis
jesnaam; 160. vrouwelijk zoogdier; 161.
godsdienst (afk.); 163. laatste nieuws
(afk); 164. eng. universiteitsplaats; 166.
zuivelprodukt; 168. dwaas; 169. eur. vul
kaan; 170. afsluiting; 171. wortel; 173. en
omgekeerd (afk.); 175. loon; 176. plant;
177. soort struisvogel; 179. beproeven;
181. gooi; 182. sturen; 184. beteuterd; 185.
fr. onbep. vnw.; 186. holte in de muur;
188, eerwaardige vader (lat. afk.); 189.
grens; 191. buigzaam; 193. selenium
(afk.); 195. hex-kauwer; 197. soort vaar
tuig (afk,); 199. verheugd; 201. bolge
was; 203. herkauwer; 204. water in Fries
land; 206. zelfkant; 208. landbouwwerk
tuig; 210. windrichting (afk.); 212. voor
zetsel; 214. duur van eb en vloed; 216.
dubbelklank; 217. militaire rang; 221.
grendeltje; 223. militair; 226. jongens
naam; 228. bijwoord; 230. onder andere
(afk.); 232. dichter; 235. ambtshalve (lat.
afk.)236. reus; 238. omroepvereniging;
239. maanstand (afk.); 241. deel van het
varken; 242. Chinese maat; 243. plaats in
Drente; 245. wintervoertuig; 246. ker
ving; 248. tijdperk; 251. middel; 252.
steensoort: 254. verstand; 256. germaanse
godheid; 258. koraaleiland; 259. iedere;
260. sinds; 262. boom; 263. de dato (afk.);
264. het vruchtbaar maken van land; 267.
soort onderwijs (afk.); 269. einde (eng,);
270. land in Europa; 272. frans bez. voor-
naamw.; 273. sportartikel; 274. deel van
het been; 276. land in Azië; 278. boom;
280. in dat geval; 281. groente; 283. lid
woord; 284. dus (eng.); 286. klein per
soon; 288. putemmer; 289. vorm van
genezen; 291. onb. voornaamw.; 292.
nevel; 293. koning (fr.); 294. onderricht;
295. soort bij.
VERTICAAL: 1. laatst leden (afk.); 2.
geldstukje; 3. engels telwoord; 4. jon
gensnaam; 5. vloerbedekking; 6. beetje;
7. poel; 8. onmeetbaar getal; 9. familie
lid; 10. zangstuk; 13. wrede keizer; 14.
natuurkunde term (afk.); 15. plaats in
Gelderland; 17. verharde huid; 19. Ita
liaanse meisjesnaam; 21. kleur; 22. pook;
24. wondvocht; 26. hoog bouwwerk; 27.
grote bijl; 29. afgemat; 31. communicatie
middel; 32. inhoudsmaat; 34. aanvaarden;
35. familielid; 36. voetbalvereniging; 38.
hemellichaam; 40. hevige samentrekking
der spieren; 42. meisjesnaam; 44. plaats
in Gelderland; 46. bar; 47. ledemaat; 49.
geestelijke; 50. water in Brabant; 52. ri
vier in Frankrijk; 53. pauselijke drie
kroon; 55. titel (afk.); 56. klant; 59. euro-
peaan; 61. loot; 64. europese hoofdstad;
66. plaats in België; 67. eigenaardig; 68.
verpakkingsmiddel; 69. bericht; 72. kle
dingstuk; 75. vernuftige; 76. vis; 77.
kleurling; 79. kleverige substantie; 80.
pook; 82. betrekking; 83. karakter; 84.
regelen; 86. trommelslager; 87. jongen;
88. zangnoot; 89. voornaamwoord (alk.);
90. de somma van (afk.); 91. knolgewas;
92. van het lopende jaar (lat. afk.); 93.
jongensnaam; 94. meisjesnaam; 96.
vreemde munt; 98. west-indisch eiland;
99. oude munt; 101. nakomeling; 103. ti
tel (afk.); 105. vrijwillige troonsafstand;
106. vlaktemaat; 108. windrichting (afk.);
110. eenheid van elec. stroomsterkte;
113. aanzien; 117. boterton; 119. onbe
groeid; 123. assistent (afk.); 125. ondui
delijk praten; 127. deskundige; 130. soort
paard; 132. steengruis; 133. zangstuk; 135.
deel van een klok; 137. kunstmatige
schijndood; 139. buitenstaander; 141. en
gelse ontkenning: 142. sprakeloos; 143.
engels telwoord; 145. keukengerei (meer
voud); 146. inwendig orgaan; 148. frans
lidwoord; 149. gindse; 151. dus (lat.);
153. zetel; 155. voorgerecht; 159. vlinder
larve; 160. plaats op Sumatra; 162. gele
genheid; 165. geogx-. aanduiding (afk.);
167. muziekteken; 139. frans voegwoord;
170. soort hond; 172. voegwoord; 174. ge-
leedpotig dier; 176. spil; 178. boom; 180.
kortschrift; 181. keg; 183. nummer
(afk.); 187. persoonlijk voornaamwoord;
188. rivier (spaans); 190. soort handwar
mer; 192. troefkaart; 194. gelofte. 196.
stofmaat; 198. heilige (afk.); 199. schuld
voldoen; 201. merk; 201. soort onderwijs;
202. interest; 205. vogelprodukt; 207.
voertuig; 209. bitter vocht; 210. deelv.d.
bijbel (afk.); 211. schouderholte; 212.
frans pers. voorn.w.; 213. lekkernij; 215.
vergeefse: 216. frans onb. voornaamw..;
218. bid (lat.): 219. deel van een franse
ontkenning: 220. schoeisel; 221. jongens
lip am; 222. plotseling; 223. zuigelingen
attribuut; 224. maanstand (afk.)225. hou
ding; 227. herkauwer; 228. niet het zeifde;
229. de oudere (afk.); 231. deel v.d,. wet
(afk.): 233. "klaar'; 234. drank; 237. kolen,
emmer; 238. uur.wérk; 240. larve; 241. deel
v.h. vistuig; 243. de somma van, (afk.);
244. en omgekeerd (afk.); 245. engels
voegwoord; 247. militaire rang (afk.);.
249. deel v.h. kippenhok; 250. vrucht; 253,
vogel; 255. uniek; 257. vloeistof; 259. pa
pegaai; 260. heilige (afk.); 261. deel. van
Sumatra; 265. deel v.e. boom; 266.- akeli
ge; 268. bediende; 271. hetzelfde (afk.);
273. vreemde munt; 275. frans pers. voor
naamw.; 277. gelofte; 279. water in Fries
land; 282. als eerder (afk.); 283. kinder-
groet; 285. voorzetsel; 287. vreemde munt;
288. tandeloos zoogdier; 290. voorzetsel.
(Van een medewerker)
Al vaak is in deze kolommen be
toogd dat de taak van de heden
daagse vakbeweging zich moeilijk
meer laat vergelijken met die
van de voor-oorlogse. Wel zeer duidelijk
sprak dit uit het betoog, dat de heer
Middelhuis, de landelijke K.A.B. voor
zitter, dezer dagen hield voor zijn gesa
larieerd kader, op de halfjaarlijkse wet
gevende vergadex-ing van het Verbond.
Deze redevoering van formaat werd,
afgezien van de aandacht voor enkele
binnenlandse sociaal-politieke aangele
genheden, gekarakteriseerd door twee
punten. Vooreerst door de oproep tot de
verantwoordelijke leiders van de afzon
derlijke vakbonden om tijdens de op
gang zijnde loononderhandelingen, veel
zelfbeheersing op te brengen en er daar
door aan mee te werken dat het „pact
van Wassenaar" goed zal worden nage
komen, en daarnaast door de uitvoerige
aandacht die werd geschonken aan be
langen die ver boven arbeidersgroeps
belangen of nationale aangelegenheden
uitgaan.
Beide punten zijn typerend voor de
hedendaagse vakbeweging en voor de
moderne vakverenigingsleider. Van
beide mag en moet gezegd worden, dat
zij een belangrijke, verantwoordelijke en
in wezen dankbare, taak hebben te ver
vullen al zal dit laatste vermoedelijk
eei-st over een grote reeks van jaren
blijken. Hoe ligt dat alles anders dan
vroeger!
Uit onze jongensjaren herinneren we
ons nog, eens te hebben deelgenomen
aan een staking in de bouwvakwereld
in Amsterdam. De lonen waren voor
die tijd bijna verbijsterend hoog, maar
de stakingsleiding stelde zich eenvoudig
op het standpunt: vroeger hadden wij
de bazen nodig, en daar hebben „ze"
dik van geprofiteerd door ons met zeer
karige loontjes naar huis te sturen, nou
hebben ze ons nodig (er was ook toen in
bepaalde vakken een arbeiderstekort)
vooruit jongens, haal er uit wat er in
zit en laat ze maar betalen! Wie trok
er zich wat van aan wal: zulk een hou
ding landelijk voor gevolgen bad voor
de economie. Niemand zag eigenlijk dat
deze leef-maar-raak-methode vrijwel
automatisch een opeenvolging van ar-
moede-diep'tepunten en schjjn-welvaarts-
hoogtepunten opriep. Zeker onder de
vakverenigingsleiders was er vrijwel
niemand te vinden die niet poogde er
voor „zijn jongens" uit te halen wat
maar enigszins mogelijk was. Ook wan
neer hij zelf wel aanvoelde en dit ook
wel eens een enkele keer uitsprak
dat het toch eigenlijk te gek werd. Een
andere houding zou door geen van de
leden begrepen zijn.
Do moderne vakverenigingsleider
heeft een heel andere taak. Sinds lang
lxeeft hfl de lange weg van het kleine
succes oj) korte afstand verlaten en
denkt hij in grote lijnen van nationaal
welzijn van een geharmoniseerd beeld
van onze Nederlandse samenleving,
waarin geen armoe-lijdende werknemer
of zelfstandige meer past. Daarom laat
hij zich bijstaan door academisch ge
vormde wetenschapsbeoefenaars, zowel
sociologep als economen en daarom ook
durft by het op een gegeven moment
aan om tegen „zijn mensen" ronduit te
zeggen, dat er niet uit gehaald mag
worden wat er in zit.
En daarmee zijn we toe aan een an
dere constatering, n.l. dat de moderne
vakverenigingsman het heel wat moei
lijker heeft dan zijn voor-oorlogse colle
ga. Zeker, hij heeft betere successen be
reikt dan ooit, zqn stem legt meer ge
wicht in de schaal dan ooit, voor hem
gesloten bureaus van werkgevers of re
geringsinstanties bestaan haast niet
meer. Maar de grote moeilijkheid, waar
mee hy nu wordt geconfronteerd, Is, dat
hy niet wordt begrepen.
We maakten dezer dagen eens wat no
tities over een merkwaardig verschijn
sel, verband houdende met die heden
daagse vakbewegingstaak. En we no
teerden uit de paar laatste jaren, dat
vakverenigingsbestuurders van een
spreekgestoelte werden geslagen in Oss;
dat grafische werkers feiteiyk tegen hun
hoofdbestuur staakten; dat by de Ne-
derlandsche Spoorwegen 'n nieuwe vak
vereniging werd opgericht, die zich ken-
nelök stelt tegenover de tot nu toe werk
zame bonden; dat in meer. dan één ge
val door middel van een sit-down-
staking industriële werkers by hun
werkgevers meer afdwongen dan de of
ficiële vakvereniging verantwoord acht
te, enz. enz.
Het zijn eerlijk maar een paar punten
uit een bloemlezing, die we, even na
denkende, konden bijeenbrengen. Wan
neer we nog eens terugdenken aan een
paar wilde stakingen van de laatste
twee jaar, dan zien we, dat deze situa
tie van elkaar niet begrijpen of niet wil
len volgen, niet alleen bestond tussen
bepaalde werknemers en hun vakbon
den, maar ook weieens tussen vakcen
trales onderling. Hoe goed dan ook het
succes van een bepaalde aktie is, maar
zelden zal in een tijd als deze de vak
verenigingsman een complimentje van
zijn leden krijgen. Misschien zat er im
mers wel meer in.
Natuurlijk mag een bestuurder zijn di-
rekte taak niet verwaarlozen, maar de
leden moeten leren inzien, dat het suc
ces op korte termijn, dat verkeerd wordt
aangewend, vaak een ramp op langere
termijn kan zyn.
Daarom was het beroep van Middel
huis zo betekenisvol. Op een centraal
punt staande is het natuuriyk wat een
voudiger over die zaak te spreken dan
wanneer men dagelijks geconfronteerd
wordt met de verlangens van de werk
nemers naar meer en met de mogeiyk-
heid om het als vakbondsman er ook
uit te halen.
Het is in dit verband dat wij bepaald
geschrokken zijn van de houding van de
overheid ten aanzien van het salarisbe-
leid voor de ambtenaren. We spreken
hier geen oordeel uit over de vraag, of
de voorgenomen denivellering door een
progressieve salarisverhoging, varië
rend .van 8 tot 40 pet, verantwoord i$.
Het kan best zijn. Maar lükt de houding
van minister Toxopeus niet wat heel
sterk op de houding van sommige werk
gevers, die trachten bij elkaar personeel
weg te kopen? Wij geloven het verhaal
van een weglopende top bepaald niet.
Zeker geldt dat niet voor bestuuriyke
ambtenaren, die in een lange reeks van
jaren moeizaam naar een huidige rang
promotie maakten. Wat ons deze week
nog een referendaris zei: „Als referen
daris op een departement ben ik geloof
ik wel wat waard, maar als boekhouder
in een kruidenierswinkel zou ik misluk
ken." Maar nog afgezien daarvan heb
ben we ons meer dan verbaasd over dit
onpsychologische voorstel, omdat zes
jaar geleden een meerderheid van de
Tweede Kamer slechts accoord is ge
gaan met een denivelleringsvoorstel on
der nadrukkelijke voorwaarde, dat nu
eerst extra aandacht zou worden ge
schonken aan bijzondere kwesties in
verband met de laagstbetaalden.
Deze toezeggingen van minister Struü-
ckep zyn nog steeds niet gehonoreerd,
althans niet volledig. Spraken we over
zelfbeheersing in het vakverenigingslé
ven, we menen dat hierin de overheid
op de eerste plaats een voorbeeld heeft
te geven.
Van de binnengekomen giften voor de
bejaarde priester zonder AOW moeten
nog de volgende bedragen woi-den ver
antwoord: N.S.-K. ƒ2,50; mevr. M.v.d.
A. Si mei. de W. 10; N.N. ƒ5: F.J.J.
F- f-1°: J.M.H. 2,50; A.A.M.v.d.L.
2,5°; A.M.G.B. ƒ10; H.H.van V. ƒ5;
t 5' J-H.van D. 2,50; Gez. J.
i?'v-G- f15'. H.P. van G. 50; B.
ƒ2,50; E. I. Sch. ƒ2.50; A. M. J. 25;
C.AB y-d-E. ƒ3; C.S. ƒ10. Opnieuw;
hartelijk dank!
