dodental ligt veel hoger
Duizenden mensen
wachten op hulp
Plunderaars in Hamburg
wacht kogel van de politie
Schiermonnikoog
dijkgaten gedicht
Militairen assisteren bij
aanleg voorlopige dijk
Uttentie
ctie
DOOD EN VERNIELING IN MILJOENENSTAD
'27 lijken geborgenmaar
Omvang van de
r;"iip moeilijk
te overzien
Honderd helicopters in actie
SCHADE LOOPT IN MILJOENEN
Rijkswaterstaat
schuldig
VAN DER GRIFT
op tweede plaats
in Lenin-stadion
Het weer
Dijk Emmapolder
meer beschadigd
dan gedacht
Baandag 19 februari 1962
""■i'yr
sA
r/i
12
pagina s
BMMw!Wm III
uari
Schrp ,anS het weekeinde voort-
*S ^et aanta* doden in het
kieej. Urgse rampgebied meer en
°ffic: J^tegen. Vanmorgen waren
het st hjken geborgen. Maar
^ep aa^ Vast dat er veel en veel
%gcr ,s'achtoffers moeten zijn.
dat h~ g?n hoen verhalen, die
kr vestigen. Volgens hen is de
(lo0r f vyaarmee het Elbewater
het 0 S ^jhen brak, zo groot, dat
J,1 enkele plaatsen in luttele
Harriet f11 ^e'e huizen van de fun-
tepijjk sleurde, die daarna let-
lo0s 171 et man en muis spoor-
%enp donderende vloed ver-
het 7n' Ergens in de buurt van
st&<Wmarst getroffen deel, een
helm J Van Hamburg, die Wil-
elkaa,. Urg heet, werden twee aan
§etr0i.l?Gh)Ouvyde, uit baksteen op-
n huizen middendoor ge-
ho°j. He bewoners redden zich
ten v-iu aan he n°g staande res-
>>Bij n auP huis vast te klampen.
peri y.,ns 2iet het er uit alsof er
^hus Pare bomaanval is geweest",
?chtena^ ^er °°ggetuigen zondag-
Vt? ln een ziekenhuis in Ham-
Pehtp^f1? her ooggetuigen zondag
rg.
N
St
ife.1'611 wLkomen- In de tuin van de
5!!^
omen
eu«^efV
oëe
fe'o'fe bezi® fee aantallen Duitsers la
?1 b dio nota6th dl'ogen van hun
»Sdl ranrl fe ,enc' g'steren nog tot
isfel f'1- rtia-i- f bet dak onder water
D1deaUende peif gi7tC("en dankzij liet
Al? zw
Pokkensl&chtoffers
irt West-Duitsland
Wm<
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 19 februari -
Het 70-meter brede gat in de dijk
bij de nieuwe aanlegsteiger op
Schiermonnikoog is dicht. Met
man en macht heeft men zand
zakken aangesleept. Honderd
militairen uit Assen en Zuid-
Laren waren hierbij voor hulp
verlening ingezet. Gisteravond
was een tijdelijke afsluiting be
reikt en men verwacht de situatie
nu meester te zijn wanneer even
tueel de stormwind opnieuw
mocht aanwakkeren.
HALVE TON OP LOT
NR. 12945
Rustig weer
ONDERGOED
Verrassing
Alleen maar plannen
2'1
Ui l NIEUWE BAGBIAD
e>>
yA>
Water ontreddert Hamburg
K,. cHu ln no„ r.;„iu..;_ tt
De
aan onder een
ie»'iffd ,UWe hemel. De winter-
'"'st ll°t onmetelijke leed
h d i—T, 'on, maar z!:-
Hlijfenii],,.. alios behalve l
'kli f docir 5 (,e koude van de nog
lt.„" wiha Uamhurgse straten snij
-H t_ »«m nipf WoKflé;:,,».. 1. ,i_ i_..
'«d.
na> 'e v>' "vi uuineieiiiKe ïeeu
fclj <l;i i7 lC ,pn' maar zijn stralen
Mtii, "den °y alles behalve toereikend,
'loof ?ielf* <le koude van de nog
Visn,| Hamburgse straten snij-
I '011 '"''t venlrijven, noch ile Ira-
•»s u 'laLi. tienduizenden, die niet
W?, ®1 hun i?s geworden, maar ook
tei> n e,,. z,ttmgen slechts het hemd
Wtoen !,"en redden dat ze droe-
'1 hn,., v'oet' ken zaterilagoch-
e hu" bed verraste.
vfe Verrif in Kirchdorf zijn vele men-
tifl 28 iaf keTn". vertelt een man
h f hterhii "7k zaS het water steeds
ff krnmof. e£P vrouw in een boom
i_6k a°en ik later nog eens
tfket; waL„Ze- verdwenen. Ze" moet
nii •loor'1 Zl;)n gevallen. Wij
Üh rilblHor"Hrvnf rfónnz
,.,j zijn la-1
ufn rubherboot gered. Waar
ik- vrom,7' A oouerooot gerea. waar
kv.fl'et wïï en kinderen nu zijn weet
geraakt''1' na de redai,ng elkaar
ater A
orm»"1
ijf ee
I 'opsff0'1®. school zit de kleine
l^ar, nin5freicller, een meisje van
H berp: j ler voor zich uit te kijken
N ,te vfi haar avontuur aan ieder-
tn vHrtO|]oM r»zsi,,i.u:~ tc.
vet».! V, ttvuniuur aan leaer-
'einiff ifn' Gell,kkig heeft zij
an li begrip van de verschrik-
khsf91- oeór, krv)gt zy toch de tranen
'J K&n<le a.ü, a z'i de augst van het
V, tla^e Water horinn„„. j_
■i'
0
,risr»e
plek*'
...Aiflt'
Nin P'kstub.fen tante in een complex
ft ij n b&d in h ?s" werd wakker toen
N. „°°m kn, water 'oegon te drjjven.
l°§pfp een w? T1auw en zette me bo-
tA'aT; Oom „5. water steeg steeds
ShfP er Pn„ tante verdronken. Toen
iA h7 zwP man d.00r bet raam naar
ï4 w °bt ntïPei>- haalde mjj er uit
St^rcl d "je naar een bootje". Daar-
v. it-> Rpnato mof onn Hol
IC'"'
'ter
ln von7 mei
0lllgheid gebracht.
I ^an!?11d1eenle,-Ziate7das ln uitgeput-
St feht, vert»i5:'ekenhuis werd binnen-
Atf 7as ep„- fe at °°k bij pas wak-
'oen het water al
>t buiten .b'uuen stroom de. Hjj wilde
i feu dPen kr«Sen' maar bij kon de deur
-t e bnito fn' olridat het water er
1 ,fen^°otintM?kant tegenaan drukte.
Ai 1 en he, £SGn boor de kieren naar
1 VfhVtoUvv wam steeds hoger. „Met
r71 dolk slofn ku"ieren vluchtte ik
>P hotr dakn=een gat in llet plafond
fes ft dak „fbj™. waardoor wij ons
tid^58 mibf u IIet eerste dat ik
"Nrifbok 2at bond, die bovenop zijn
fe rtfteef. trf cn daarmee in de tuin
fet .ffe spron J dreigde weg te drjjven
N f'er ik naar beneden en trok
feNon^a off Iff?1 d' Urenlang hebben
r°ot ?tte h?lp geroepen voor we
worn -£ten in een rub-ber-
t Selfl en- beb ik niets meer,
VSen geen Papieren.
»St>Sen geen Papieren."
fed fey do nffyp de Hamburgers zeker
Peakken neer- de Hanse-
l v&n oot rouw en men merkt er
Si>ren neerslachtigheid. IJve
bezifr°te aantallen Duitsers la
die bet drogen van hun
„"tieren "veisiacnugneia. uve-
veer op het droge
ric'
fih'rfc.
,si Haar IJL6fr?Ucn wijk Wilhelms-
."i| 'hwonpTp fn,g ',e helft van alle
fel; "dso vof f Keevacueerd. Naar Ne-
f?iM<,"HstatJfei1lgKevers niet. zonder ont-
ife'nfe a,"C|Hlhpf,'i i1' ,Aval lnct Duitse
Nw 24 (*e Reichsstrasse reeds
»,%ri groteiw" '\a l!e aanval van hel
fenij'T van e!s hersteld. Voor de
fet "him- J" 'eder huis had de over-
fetpn' btrr „p.fyn gapend, meters (liep
fe"tu- z"n«lai y- °veral waren die
),>a 'ft<n-(,'| g reeds gedicht, terwijl de
fek .fe'arV.,, k,1urig in het gelid ge-
b h, >0r r.,.. oni zo spoedig moge-
pl-,j" stratenmakers weer
^llij. s te worden gelegd.
fyfpf, bwatff^-hfeïbt wel, hoe snel het
Zater-ri 0e snel h-et weer ver-
Se iffeh in ydaSfnorgen stond het tot
K 'de, oude-stadsdeel. Het liep
V,]'haakt0 alj bet raadhdis binnen en
"hdo^htidda telefoons onklaar. Za-
\ifennenftari'as- van "ater in cle
wei niets meer te beken-
'd het toen vlak onder de
Elbe (Hamburg ligt aan beide zijden
van deze rivier) in het stadsdeel Ved-
del op vele plaatsen nog meters hcfog,
maar zondag was het ook daar al terug
gestroomd. Gemeente-ambtenaren
waadden overal door het water en zoch
ten naar de rioolputten. Vonden zij die,
dan werden de putten weer vrij ge
maakt van de opgelopen verstoppingen
en dan zag men het water snel weg
stromen.
Terwijl in grote delen van de mil
joenenstad de elektriciteit is uitgeval
len, zodat 's avonds alleen de volle
maan er een sinister licht op werpt,
terwijl vreemd genoeg door sommi
ge van die onwezenlijk donkere stra
ten helverlichte trams rijden,, terwijl
in andere delen van de stad, waar
de straatverlichting wel brandt, de
tram evenals de ondergrondse stroom
loos staat, gieren overal met angst
aanjagende tweetonige sirenes ambu
lances, brandweerwagens en politie
auto's heen en weer naar de door de
overstroming zwaarst getroffen stads
delen.
Op vele kruispunten hebben verkeers
agenten de taak van de stroomloze ver
keerslichten overgenomen en naarmate
men het havengebied nadert komen er
de opstoppingen. Alle auto's worden
door de agenten eerst tegen gehouden
en vervolgens hoofdschuddend doorge
laten met de toevoeging, dat ze over
200 meter toch niet verder kunnen.
En daar is dan dat water, op som
mige plaatsen slechts kniediep, op an
dere vele meters. Hamburg kent vele
viaducten, waar de wegen naar bene
den duiken. Dat zijn nu allemaal vjjvers
geworden.
In de vermaakswijk van Hamburg,
de Reeperbahn, ging het nachtleven
ongestoord verder. Er was daar nog
wel elektrische stroom, zodat de
neonverlichting brandde. Nauwelijks
300 meter verder zaten enige honder
den geëvacueerden in noodverblpven
bij kaarslicht.
Zondagochtend is een tweede contin
gent van 15.000 militairen van het
Westdultse leger met veertig hefschroef-
vliegtuigen naar het overstroomde ge
bied getransporteerd. Ook Amerikaan
se en Britse militairen, alsmede Deen
se en Nederlandse hulpploegen nemen
aan het reddingswerk deel. Het telefoon
verkeer in de stad is nog volle
dig verbroken. Ook de gasvoorziening
is gestoord. Men durft nog lang niet
te voorspellen, hoe groot het totale
aantal doden zal zijn. In de wijk Wal-
terhofsgrund bijvoorbeeld zouden een
honderdtal bewoners van een kamp
voor onbehuisden zijn omgekomen. De
bewoners van dit kamp werden door
het water in volle slaap verrast en men
vreest, dat velen van hen geen tijd ge
had hebben, zich in bomen of op da
ken in veiligheid te stellen.
STORMRAMP IN DE DUITSE DOCHT
llllllllllllflIilllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllltlllllllllllllllilllllllllllllltllMllilltlllllllllllllllltlllllllllllMMIIIIIIilllll'
HAMBERG, 19 febr. (DPA, Rtr.,
UPI) Pas in de loop van zaterdag,
toen reeds vele tientallen mensen in
Hamburg en omgeving in het snel stij
gende water waren verdronken, werd
het in West-Duitsland duidelijk dat een
grote ramp zich had voltrokken in het
noordwestelijke deel Van de Bondsrepu
bliek. Natuurlijk, de incidentele hulpver
lening kwam snel op gang, maar op
grote schaal werd zaterdagmorgen nog
niet veel gedaan. Vandaar dat vele tien
tallen mensen, die in de vroege morgen
uren door het water werden verrast
en die kans zagen op de daken van
hun huizen te klimmen, daar vele uren
moesten doorbrengen voordat zij wer
den gered.
Zoals uit de gevolgen wel is af te
leiden, was rle kracht van de storm,
die op de dijken van Duitslands klei
ne kust beukte, vreeswekkend. Op
vele plaatsen werden die djjken zwaar
beschadigd en toen eenmaal de dijken
van de Elbe het hier en daar be
gaven, was de zaak niet meer te hou
den.
Het ministerie van defensie in Bonn
nam grootse maatregelen, toen de ernst
van de situatie eenmaal goed duidelijk
was geworden. In de loop van het week
end. zaterdagmiddag vroeg te beginnen,
werden niet minder dan elfduizend leden
van de Bundeswehr naar het rampge
bied gedirigeerd. Het Amerikaanse legei
maakte zich ook nu weer enorm ver
dienstelijk door het sturen van enkele
tientallen helicopters, de toestellen die
in tijden van watersnood onovertrefbaar
zijn.
De helicopterbemanningen pikten tien
tallen mensen op, die in Hamburg zelf
en in de omgeving van de stad op de
daken van hun huizen hadden moeten
klimmen. Duizenden politiemannen en
vrijwilligers trokken de stad binnen om
te helpen waar maar te helpen viel.
De keerzijde was er ook: plunderaars.
Zaterdagmiddag gaf de hoofdcommissa
ris van de Hamburgse politie een ver
ordening uit, waarin hij zijn manschap
pen de vrije hand gaf. wat betreft het
optreden van deze menselijke aasgieren.
Dit betekende: schieten op elke rover
die in het gezicht komt!
DENEMARKEN
HAMBURG
Wondsbek
Flensburg
Kamp -
nken
werder
msburg
gebied
Pelt worm
lösum
Harburg
SLEESWIJn -
,11(il/"-«<*STEW
Ntumünster
Itzehof
Helgoland
CUXHAYEN-
Borkum
Elmshorn
Sc/nermon
Wfsermunde
*>Altina HAMBUR6
BREMERHAVEN Stade I
Geestemünde Wilhelm*.
Bremeriörde Hirburg^<J^r'
x^V&e
Aunch
EMDEN
Delfzijl
GRONINGEN
NEDERLAND,
Ned. Genie
helpt hier
Zeedijk zwaar
beschadigd
Luneburj
BREMEN
Oldenburg
c Oelmenhorst
WEST ^oU
Getroffen
eilanden
Yerden
NEDER SAKSEN
km DUITSLAND
Zwaar getroffen
gebied
P£LT|62 212 I y
Vanmorgen nog was, ondanks de goed
op gang gekomen hulpverlening, nog
gen duidelijk beeld van de omvang van
de ramp verkrijgbaar. Het staat wel
vast dat het aantal slachtoffers nog zal
stijgen, misschien wel met vele tien
tallen. Vanmorgen om negen uur werd
vastgesteld dat nog twintig- tot dertig
duizend mensen van de buitenwereld wa
ren geisoleerd. Hun levens lopen echter
geen gevaar meet. Het aantal helicop
ters, dat voor de reddingswerkzaamhe
den wordt gebruikt, is al opgelopen tot
over de honderd.
DUSSELDORP, 19 febr. (DPA)
Een 49-jarige verpleegster is gisteren
aan pokken gestorven. Het was het
tweede slachtoffer in deze stad. Op 20
januari overleed een ander' verpleeg
ster. In Dusseldorp bevinden zich voorts
nog 26 mensen in quarantaine.
Ir»»!
Burgers en militairen helpen zo el
mogelijk bejaarden en andere hulpbe
hoevenden bij de evacuatie uit het ge
bied van de overstromingen rond Ham
burg.
Kl
Een beeld van de dijkdoorbraak op Schiermonnikoog. Heel klein tekenen de met
zandzakken zwoegende militairen zich af tegen de water- en zandmassa s. (Lucht
foto ANP).
DEN HAAG, 19 febr. In de 554e
staatsloterij 4e klasse 5e lijst is een
prijs van 50.000 gld. gevallen op lot num
mer 12945
Een prijs van 15.000 gld. is gevallen op
lot nummer 2366.
Gered uit de greep van de watermoloch:
een militair vervoert een kleuter in een
wasteil naar droger oorden.
(Van onze sportredactie)
AMSTERDAM, 19 febr. Henk van
der Grift heeft het net niet gehaald. Bij
de dit weekeinde gehouden schaatswed
strijden in het Lenin-stadion te Moskou
was hy er byna in geslaagd zyn wereld
titel te prolongeren. De schitterend rij
dende Nederlander eindigde op de twee
de plaats in het eindklassement achter
de nieuwe wereldkampioen, de Rus
Kositsjkin. Dat de Russische schaatsev-
perts deze prestatie van onze landgenoot
beslist niet hadden verwacht kunt u in
een uitgebreid wedstrijdverslag lezen
op één der sportpagina's.
Verwachting tot dinsdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Bewolkt maar op de meeste plaatsen
droog weer. Ook enkele verspreide
opklaringen. Zwakke tot matige wind
tussen west en zuid. Weinig veran
dering in temperatuur.
Dinsdag:
Zon: 7.47-18.02. Maan: 19.05-8.18.
Station
Weer temp.
gisteren
Den Heidei
geh. bew.
7
Ypenburg
geh. bew.
8
Vlissingen
geh. bew.
7
Eelde
geh, bew.
6
De Bilt
geh. bew.
7
Twente
geh. bew.
5
Eindhoven
geh. bew.
6
Zd-Limburg
geh. bew.
5
Stockholm
sneeuw
Oslo
zw. bew.
1
Kopenhagen
zw. bew.
4
Londen
zw.bew.
11
5
6
6
5
5
5
5
5
—12
—6
1
3
neersl.
afgel.
24 uur
0
1
0.1
0.5
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
1
1
0
In de Banckspolder op Schiermon
nikoog is in totaal 300 ha land over
spoeld. Er staan in deze polder zes
boerderijen die alle nu door het water
zijn omringd. Verschillende muren van
de boerderijen heeft men ook met
zandzakken moeten verstevigen. Men
heeft geen dieren behoeven te evacu
eren.
De eerste hulpploeg voor het eiland
moest bij gedeelten met de reddingboot
Willem Horsman aan land worden ge
bracht, omdat de boot van Rijkswater
staat nergens aan wal kon komen. Een
tweede groep werkers kon per veerboot
het eiland bereiken.
Rijkswaterstaat en gemeentepersoneel
hopen in ongeveer vier dagen de polder
weer droog te kunnen pompen. Er zal
waarschijnlijk hier en daar een laag zand
achterblijven op bouw- cn weideland.
De 500 meter lange oude dijk, die de
Banckspolder moet beschermen, was
doorgebroken op de plaats waar een
aansluiting voor de nieuwe aanlegstei
ger is gemaakt.
De boer die het ergste door de door
braak is getroffen, de heer De Vries,
had al eens gewaarschuwd dat men door
de gemeentelijke rioleringswerken ter
plaatse de zaak ondergroef, wat gevaar
lijke gevolgen zou kunnen hebben. Men
dacht echter dat het wel mee zou vallen.
De vraag is nu, zo deelt rijkswa
terstaat mee, of de voorzieningen het
zullen houden wanneer het weer hoog
water wordt. In de nacht van dinsdag op
woensdag aanstaande is het springtij.
Een kleine storm daarbij en de ramp is
voor Schiermonnikoog niet te overzien.
In ieder geval zullen de militairen tot
donderdag op het eiland blijven.
Over de schade, die door de dijk
doorbraken is ontstaan, heeft men nog
geen enkel beeld. Wel staat vast, dat
dit in de miljoenen zal lopen. Niet al
leen is het bouwland door bet water
overspoeld, maar ook het zand van de
in aanbouw zijnde pier is meegespoeld
over het land. De nieuwe pier zelf is
ook ernstig beschadigd over een leng
te van ongeveer dertig meter.
De arbeiders van de firma, die de
nieuwe pier aanlegt, zijn vrijdagmiddag
allen naar de vaste wal vertrokken. Men
is hierover op Schiermonnikoog ver
baasd, omdat reeds vrijdagmorgen her
haaldelijk waarschuwingen werden ge
geven voor zware storm. Toen de dijk
bij de nieuwe pier doorbrak en het wa
ter het polderland binnenstroomde was
er geen arbeider, die kon ingrijpen'. De
mannen van Schiermonnikoog hebben
zelf 's nachts gepoogd met zandzakken
het gat te dichten, maar toen was het
reeds te laat. Zaterdagmorgen arriveer
den de eerste vrijwilligers en militairen,
doch ook met deze versterking slaagde
men er nog niet in het gat te dichten.
GRONINGEN, 19 febr. Met man
en macht is zaterdag gewerkt aan het
herstel van de d(jk van de Emmapol
der nabij Delfzijl, Deze dijk heeft meer
van de hevige storm te lijden gehad
dan men aanvankelijk dacht. De scha
de in het noorden is over het algemeen
gebleven bij het wegslaan van grote
stukken grasmat, doch in de Emma-
poldei werd ook de asfalt-glooiing vrij
ernstig beschadigd. Er is een reeks ga
ten geslagen gelijkend op granaattrech
ters, soms een of twee meter diep.
Rijkswaterstaat vermoedt, dat volledig
herstel ongeveer een week zal duren.
Een groot deel van de gemeente
's-Gravenmoer naar schatting twee
derde deel heeft de afgelopen dagen
grote overlast ondervonden van water,
dat via een gat in de kade van de Donge
en een tweede gat in de achter deze
kade gelegen Spalerdijk op het gebied
van de gemeente is doorgedrongen.
Het water zette een groot aantal tuin
derijen blank, aan welke grote schade
is toegebracht. Ook werden enkele ge
zinnen geïsoleerd.
(Advertentie)
deze week
Jongens 3 Jr> 0.95
per 2 stnks f.75
Heren 1.65
per 2 stak» 2.95
De dijkdoorbraak heeft Schiermon
nikoog volkomen verraat. De eerste
berichten, die het vasteland bereikten,
waren voor de PTT in Leeuwarden
aanleiding om de postdirecteur op
Schiermonnikoog opdracht te geven,
rond het postkantoor een dijkje van
zandzakken te maken. Aanvankelijk
gaf men aan dit bevel gehoor, maar
later hebben de eilanders de zakken
weggehaald, om een rijpad over de
dijk voor de zandauto's te maken.
Een landbouwer in de polder, die in
het gevaar evenmin geloofde, weigerde
evacuatie van zijn vee. De landbouwer
zit nu alleen in zijn boerderij, die hij
met meer kan verlaten, omdat zijn hoe
ve volkomen door het water omspoeld is.
De commissaris der koningin in de
provincie Friesland, mr. H. P. Linthorst
Homan, heeft zondag, in gezelschap van
hoge militaire autoriteiten, een bezoek
aan het getroffen gebied gebracht. Het
blijkt, dat de 500 meter lange dijk, die
honderd jaar geleden met behulp van
kruiwagens is aangelegd, het op alle
plaatsen heeft gehouden, met uitzonde
ring van die dijkdelen, waar men de af
gelopen zomer gewerkt heeft aan de rio
lering en aan de pier. Ook werd de dijk
beschadigd op plekken, waar rijkswater
staat takkenbossen had opgeslagen.
Hoofdambtenaren van rijkswaterstaat
en van het adviesbureau voor riolerings
werkzaamheden, hebben de schade in
ogenschouw genomen. De vraag is, wie
verantwoordelijk gesteld moet worden
voor deze ramp, die Schiermonnikoog
trof. Uiteraard zijn dit in eerste instan
tie de natuurelementen, maar niettemin
is de dijk aangetast, en doorgebroken
op plaatsen, waar men nog deze zomer
gwerkt heeft. Daarnaast blijkt de Schier-
monnikogerdijk nog steeds niet op Del
ta-hoogte te zijn gebracht. Reeds jaren
lang zijn er plannen om de dijk te ver
hogen, maar dit is tot nu toe bij plannen
*-~bleven.
