Ijl Elisabethstad wordt nu
niet meer gevochten
President Tsjombe duikt
in SALISBURY
op
Begin van een
guerrilla
„Beledigende en schandalige geruchten"
Koning Leopold verdedigt
zich tegen perscampagne
Ex-monarch neemt prinses
van Retie in bescherming
I
Franse Boeing
stort neer:
25 doden
De schoolgezondheidszorg
opnieuw in discussie
Katholiek Onderwijzers Verbond heeft
nog geen afgero nd oordeel
STAD GEHEEL IN HANDEN VAN DE V.N.
KENNEDY OMHELST
CUBAANSE LEIDER
Kerstvoorstelling-nieuwe-stijl in Heerlen
TIME roept Paus
uit tot de „man
van het jaar"
Het bos door de
bomen moeilijk
te zien
Flessen voor Het Dorp
Mevr. Bandaranaike
naar PEKING
Kalme jaarwisseling
voor QUEMOY
HET NIEUWE DAGBLAD
MAANDAG 31 DECEMBER 1962
ELISABETHSTAD, 31 dec.
(AFP, Rtr., UPI) President
Tsjombe en de regering van Ka-
tanga gaan het nieuwe jaar in
met gevoelens van grote onzeker
heid over hun toekomst en die
van hun land. Aan zelfvertrouwen
en vaste wil om Katanga's onaf
hankelijkheid te verdedigen, ont
breekt het hun overigens niet, dat
blijkt voldoende uit de talloze
krijgshaftige verklaringen, die zij
tijdens de tumultueuze en verwar
rende gebeurtenissen van het af
gelopen weekeinde hebben afge
legd. De belangrijkste van deze
gebeurtenissen zijn:
ge»J»"pe1a, door hot -a;™
SïtSrÏÏf 'do »ft.ro™Se«i.
Plan van Thant
Gelukwens
Geen bommen
Beschuldigingen
Oriënteringsreizen
naar Japan
en Israël
11
Ondergeordend
Op school geen
tandverzorging
FIat.500 D
3.450,-
Flat 600 D
4.150,-
FlatllOO
5.700,-
Fiat 1300
7.600,-
Fiat 1800
9.850,-
Flat 2300
11.850,-
1. Na langdurige en hier en daar zeer
felle gevechten met de Katangaanse
„gendarmes" (Tsjombe's eufemisti
sche benaming voer zijn steeds ster
ker wordende leger) veroverden de
troepen van de Verenigde Naties
alle strategische punten m Elisabeth
stad. De controle over de gehele
stad, en in een straal van twintig
kilometer eromheen, is nu in handen
van de V.N. Er wordt nu niet meer
gevochten.
2. President Tsjombe dook zondag
middag op in Salisbury, de hoofdstad
van de Rhodesische Federatie. Ruim
vierentwintig uur lang was hij on
vindbaar geweest. Tsjombe zei 'n
Sir Rov Welensky's central-Afri
kaanse bolwerk, dat hij onmiddellijk
naar Katanga zou terugkeren om de
leiding op zich te nemen van een
onvervalste guerrilla-oorlog tegen de
Verenigde Naties.
3. De secretaris-generaal van de V.N
Oe Thant, gaf in New York een
verklaring uit, waarin hu bevestigde
dat (1e volkerenorganisatie de contro
le over Elisabethstad en omgeving
geheel in handen heeft. Eater werd
bekendgemaakt dat T,*a"i.
Tsjombe een vrijgeleide Eeeft ver-
strekt. Dit vrijgeleide behelst dat de
veiligheid van de Katangaansc presi
dent door de V.N. wordt gegaran-
deerd als hU naar Katanga terug
keert om te onderhandelen over
constitutionele en economische pro
blemen". Wat hiermee wordt be
doeld is duidelijk: Tsjombe moet nu
eindelijk eens serieus gaan praten
met de centrale regering ui Leopold-
stad om de terugkeer van Katanga
in de Congolese eenheidsstaat te be-
werkstelligen.
De gevechten in Katanga begonnen
vrhdal Wie precies is begonnen is niet
duidelik, omdat beide partijen elkaar
het verwilt van ,,het eerste scnoi
naar het hoofd blijven gooien, e
ontkennen overigens met, dat z« vr j-
daga vond in het offensief zijn gegaan.
Dolf van de actie was de bewegings
vrijheid van het VN-leger ek en
de ene wegversperring na de anaere,
steeds moeilijker. Toen sjombe een
naast zich neerlegde, b®g?n k®*
sief, dat zondagavond met succes
worden afgesloten.
De bedoeling van de VN-actiewas
officieel geredeneerd met de ai-
scheiding van Katanga met wapeng
weid te beëindigen. Daarvoor had nel
VN-leger geen volmacht. Dat het de
monstreren van de VN-macht een bij
bedoeling van de actie was, ljjkt eenter
vrij waarschijnlijk.
De spanning in Katanga was in de
afgelopen weken sterk gestegen om
dat het plan van Oe Thant Tsjom-
dg tot rede dwingen door een inter
nationale economische boycot als-
maar op het punt stond in werking
te treden. Wat de Verenigde Naties
nu verder zullen doen, moet worden
afgewacht. Wil het probleem-Katan-
ga op een bevredigende wijze een
oplossing bereiken, dan moet in ieder
geval een regeling worden getroffen
voor een rechtmatige verdeling van
de inkomsten van de Union Minière
tussen de Katangaanse en de Congo
lese regering. Dat is nog altijd punt
één van alle moeilijkheden.
President Kennedy wordt hier omhelsd
door een van de leiders van de invasie
op Cuba in april 1961. De honderden
Cubanen, die door het leger van Fidel
Castro bij die mislukte invasie knjgs-
Qevangen joerden gemaaktzijn onlangs
vrijgelaten en teruggekeerd naar de
Verenigde Staten. Zaterdag defileerden
zij voor de heer en mevrouw Kennedy
in Miami (Florida). De Amerikaanse pre
sident zei bij die gelegenheid er zeker
van te zijn dat Cuba eens van het re-
giem-Castro zal worden bevrijd. Me
vrouw Kennedy zei (in het Spaans) dat
zij het een eer vond te vertoeven te-
vaidder van de dapperste mensen van
de wereld". Zij voegde hieraan toe:
»lk ben er trots op dat cok mijn zoon
John met u in contact is geweest. Hij
ïi nog te jong om te weten wat er is
Oebeurd, maar eens zal ik hem de ge
schiedenis van uw moed vertellen. Ik
hoop, dat hij later een man zal zijn, die
tenminste half zo dapper is als u."
„Te™'!)1 gisteravond werd bericht dat
isjombe en zyn regering zich zouden
hebben teruggetrokken in Kipoesji om
daar de strijd tegen de Verenigde Na-
j,1®® WMrt- te zetten, werd later bericht
aat Kipoesji door Ierse VN-troepen
was veroverd. Van Tsjombe en zijn
geen spoor. De VN-leiders in
tuisabethstad ontvingen inmiddels een
telegram van Oe Thant, waarin deze
zijn hartelijke gelukwensen uitsprak
„voor de voorbeeldige wijze waarop u
in de afgelopen twee dagen uw plicht
hebt vervuld". Tsjombe telegrafeerde
ook dat de VN-troepen „een opmerke
lijke zelfbeheersing" aan de dag had
den gelegd.
De Verenigde Naties, zowel in New
York als in Elisabethstad, hebben met
nadruk ontkend dat zij bombardemen
ten op Elisabethstad hebben uitge
voerd. Tsjombe en zijn ministers had
den daarover zeer afgrijselijke verha
len verteld. Een VN-woordvoerder zei
echter, dat de VN-vliegtuigen in de
Congo niet over bommen beschikken
en dat jachtvliegtuigen bij de strijd
rond Elisabethstad niet zijn gebruikt.
De woordvoerder erkende alleen dat
de V.N. zaterdag met vliegtuigkanonnen
een luchtaanval hebben uitgevoerd op
het Katangaanse militaire vliegveld
van Kolwesi.
Generaal Chand, een Indiër die de
VN-troepen in Katanga leidt, zei: „Er
zijn heel weinig Katanganen gesneuveld
en we hebben slechts twintig krijgsge
vangenen gemaakt". Ook dit was ken
nelijk een reactie op Katangaanse be
weringen over „moord- en slachtpartij
en die door de VN-troepen zouden zijn
aangericht. De VN-troepen hebben in
totaal vier doden te betreuren, terwijl
vierentwintig VN-militairen werden ge
wond.
President Tsjombe hield zondagmid
dag in Salisbury waar hij was aan-
Advertentie)
Speciaal gepland voor
handel en industrie.
Ideaal voor marktver
kenning en het leggen
van contacted
Naar Japan van
20 april tot 7 mei 1963.
j Naar Israël van
fc 23 april tot 7 mei 1963.
C
<D
D
co 2S
co c
m
«2
voor een
voor een
goede
gekomen in een vliegtuig van de Rho
desische luchtmacht een persconfe
rentie, waarop hij de Verenigde Naties
beschuldigde van de ene wrede barba
rij na de andere in Elisabethstad. Hij
dreigde met een langdurige guerrilla
tegen de Verenigde Naties.
„Hoe lang duurde de oorlog in Alge
rije? De onze zal langer duren. Des
noods blazen we de grote installaties
van de Union Minière op. Waarom
zouden wij dat niet doen? Ik ben niet
gevlucht, ik keer onmiddellijk terug
naar Katanga", aldus Tsjombe, die ook
weer voor de dag kwam met zijn be
proefde verhalen over Katangaanse
ziekenhuizen, die door VN-soldaten op
zettelijk zouden zijn verwoest en ver
pleegsters die door hen zouden zijn ver
moord. Al deze verhalen kunnen niet
worden gecontroleerd, dat is het minste
dat men ervan kan zeggen.
Kestgroep nieuwe stijl in Schandelen
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, :ji dec. Voor het eerst
sinds hy in 1951 afstand deed van de
gische troon heeft ex-koning Leo-
i i5-lstere? bet stilzwijgen verbroken,
aat nij elf jaar lang in acht heeft ge
nomen, teneinde scherp te protesteren
tegen hetgeen hij noemt „de campagne
tegen mijn gezin", die sinds enkele
weken weer wordt gevoerd door be
paalde boulevard-kranten in binnen- en
buitenland. In een officiële verklaring
aan de pers, waarvoor vrijwel geen
enkel precedent te vinden is in de
geschiedenis van de Belgische monar-
en waarvan het uitzonderlijke ka-
,iLi iT;i°.ve.r,g®ns wel een beetje zwaar-
7®r wbt te wegen dan het feitelijke
van bedoelde campagne, legt de
Y2rsï uit waarom hij zich
fn l?ÏÜ aa^ ziet zijn terughoudendheid
te laten varen. De toon van het com-
a'tha.ns wat sommige
„„nncm^i e striemend worden
Sp®°Iaal bet feit dat de ko-
TL «li1"86 nadruk vermeldt dat
e gezaghebbende stem zich
et .?Penbaar heeft doen
b° ®n .om m zpn plaats te protes
teren, kan worden verwacht dat re
acties niet zullen uitblijven
„Sedert 1951 is mijn gedragsregel
steeds geweest", aldus de verklaring
h££ bouden van het opem
bare en officiële leven, zonder daarom
de gelegenheid te verzuimen mijn er-
bepaalde weten^happe-
lpke kwesties en mijn mogelijkheden
aangaande zekere menselijke coiUacten
in dienst te stellen van mijn land voor
welks vrede en voorspoed ik mH bi het
verleden de zwaarste offers heb gt
„In ruil daarvoor meende ik nor
maal de vrede en de bescherming te
mogen genieten, die onze gebruiken en
onze democratische wetten aan een
particuliere persoon verlenen, en in het
bijzonder meende ik voortaan tegen be
paalde lastercampagnes beschermd te
zullen zijn." u l®
„Zoals gij weet, is deze hoop voort
durend odel gebleken. Speciaal sinds
enkele weken heeft de op schandaal
beluste pers, weldra gevolgd door
sommige belangrijke organen van de
NEW YORK, 31 dec. (UPI) Aan
Paus Joannes is gisteren een door hem
waarschijnlijk niet verwachte eer te
beurt gevallen: de redactie van het
beroemde Amerikaanse weekblad
Time heeft hem uitgeroepen tot „man
van het jaar".
In 1927 begon Time mei de traditie
aan het eind van elk jaar een „man
of the year" aan te wijzen. Deze ver
kiezing is in de loop der jaren uitge
groeid tot een gebeurtenis, waar tal
van Amerikanen en niet-Amerikanen
steeds met spanning naar uitkijken.
In december regent het altijd inge
zonden stukken in Time, waarin aller
lei suggesties worden gedaan ten aan
zien van de vraag wie dit jaar voor
de ere-titel in aanmerking komt.
Dit jaar werden vooral genoemd:
president Kennedy (die vorig jaar al
„man van het jaar" werd), premier
Khroesjtsjev, James Meredith, John
Glenn, Adlai E. Stevenson, Paus Joan
nes, premier Nehroe, president Tsjom
be en mevrouw Roosevelt, want ook
vrouwen komen voor de titel in aan
merking.
Eén inzender schreef dat de keuze
in ieder geval moest gaan tussen drie
Johns: „John Kennedy, Pope John or
John Glenn".
Het is de eerste maal dat Time een
geestelijke voor de titel aanwijst.
In een begeleidend commentaar
schrijft Time: „Door het Concilie bij
een te roepen heeft de Paus ideeën en
krachten in beweging gebracht, die
van grote betekenis zijn, niet alleen
voor katholieken, zelfs niet alleen voor
christenen, maar voor de gehele zich
uitbreidende wereldbevolking, lang na
dat Cuba weer vrij zal zijn geworden
en Indië niet meer wordt aangevallen".
buitenlandse pers, naar aanleiding
van mijn afwezigheid, die nochtans
haar verklaring vond in een studie
reis in het Braziliaanse Amazonege
bied, terwijl mpn vrouw en mijn kin
deren in onze residentie te Argen-
teuil vertoefden, tegen mijzelf en
mijn gezin een ongehoord hevige
campagne ontketend en over mijn
privé-leven de meest beledigende en
schandalige geruchten verspreid."
(De geruchten, waarop hier gezin
speeld wordt, hadden betrekking op
een eventuele scheiding van koning
Leopold van zijn vrouw en op het be
staan van een geschil tussen koning
Boudewljn en zijn stiefmoeder, de prin
ses van Retie. Toen koning Leopold een
tiental dagen geleden uit Brazilië te
rugkeerde werd hij op het Parijse
vliegveld Orly opgewacht door zijn
echtgenote, hetgeen de Franse journa
listen de brutale vraag in de mond
legde „of er dan geen sprake was van
een scheiding". Waarop de koning zon
der meer antwoordde: „Ik ben blij dat
u deze vraag stelt, omdat ik aldus de
kans krijg te zeggen dat er tussen mijn
echtgenote en mij zelfs geen schijn
van onenigheid bestaat.")
„Tot dusver heb ik gezwegen", zo
vervolgt de verklaring. „Thans echter,
wegens het bijzonder hatelijke karakter
van de huidige campagne, en aange
zien geen enkele gezaghebbende stem
zich spontaan in het openbaar heeft
doen horen om de snoodheid en het
onduldbare karakter van dergelijke
aanslagen op de eer van een familie
aan de kaak te stellen, zie ik mij
dringend genoopt mijn terughoudend
heid te laten varen."
AJAOCIO (Corsica), 31 dec. (UPI)
Honderden redders, aangevoerd door
Franse parachutisten en legioensolda-
ten, hebben gisteravond het zoeken
naar de viermotorige Franse Boeing,
die met 25 personen aan boord is ver
ongelukt op de 2500 meter hoge berg
Renoso op Corsica, opgegeven wegens
de invallende duisternis. Het zoeken
werd vandaag bij het aanbreken van
de dag hervat. Er is geen hoop meer
dat overlevenden zullen worden aan
getroffen.
Een verblindende mist en een
sneeuwstorm hebben de berg, die op
een afstand van veertig kilometer van
Ajaccio ligt, in een ondoordringbaar
waas gehuld. Een speciaal uitgeruste
ploeg van ongeveer honderd parachu
tisten heeft het wrak gisterenmiddag
op de top van de berg ontdekt, maar
de mannen waren niet bij machte voor
net invallen van de duisternis het toe
stel te bereiken.
Piloten van reddingsvliegtuigen, die
net wrak eveneens hebben gezien, deel
den mede dat het vliegtuig in brand
stond Het is waarschijnlijk, dat het
toestel tegen de berg is aangevlogen
als gevolg van de verblindende mist
en sneeuw.
Zelfs al zouden enige personen de
ramp overleefd hebben, dan nog is er
weinig hoop dat zij de lage tempera
turen op de top van de berg hebben
overleefd.
TOKIO, 81 dec. (UPI) De Ceylo-
nese premier, mevrouw Sirimavo Ban
daranaike, is gisteren in Kanton aan
gekomen, op weg naar Peking voor
besprekingen over de Chinees-Indische
grensoorlog, aldus meldt het persbu
reau Nieuw China.
Mevrouw Bandaranaike gaat naar
China als vertegenwoordigster van zes
meegebonden naties van het Afro-Azi-
atische blok,
„Sedert meer dan twintig jaar heeft
mijn echtgenote mijn wel en wee ge-
deeld. Dank zjj haar heb ik een tehuis
weergevonden. _Zij heeft mij geholpen
de kinderen, (lie mij door koningin
Astrid waren nagelaten, op te voeden
en heeft zich aan hen gewijd met een
overgave en een tederheid, die van hen 1
gemaakt hebben wat zij thans zijn.
Eenmaal die taak vervuld, hebben i
mijn vrouw en ikzelf geen andere wens
dan in vrede te leven, in de intimiteit
van onze huiskring te Argenteuil, en
ons te wijden aan werken van weten-
schappelijke, filantropische en sociale
aard, waarvoor wij een grote belang
stelling koesteren."
„Ik verwacht niet dat die persoon-
Hjke en schandalige aanvallen nu plot-,
seling en voorgoed zullen, ophouden,
maar het was mijn plicht deze verkla
ring openbaar te maken. Ik was dat i
verplicht aan mijn eigen eer, aan die
van mijn echtgenote en mijn kinderen
en aan die van mijn ganse familie. Ik
was dat ook verplicht aan alle recht
geaarde mensen, die eerbied voor de
persoon en het particuliere leven nog
steeds boven eventuele meningsver
schillen plaatsen."
(w.g.) LEOPOLD VAN BELGIë
n de buurtschap Schandelen in
Heerlen heeft de traditionele, ro
mantische Kerststal afgedaan.
Niet in de huiskamers van de
parochianen, maar wel in de Heilig-
Hartkerk. Daar ontbreekt dit jaar
voor het eerst de vertrouwde kerst
kribbe. Geen stalletje meer met be
sneeuwd dak, geen grillige rotspartij
en, geen gipsen beelden met plooi-
gewaden en geen zoete herders met
wollige schaapjes. In plaats van dit
alles een hoogoprijzende flat (ver
vaardigd uit latwerk en beschilderd
linnen) en vóór dit décor een aantal
levensgrote étalagepoppen, aange
kleed volgens de mode van deze tijd.
De beeldengroep bestaat uit een mo
dieus gekleed „meisje" (jurk zonder
mouwen) en dito „jongeman" in con
fectiepak en een pasgeboren „kind
je", uitgebeeld door een baby-pop.
Op „kraamvisite" komt een echtpaar
met twee kinderen eveneens zó
weggelopen uit de étalage van een
plaatselijk kledingmagazijn als
mede een bijzonder drietal, gevormd
door een negerzanger met gitaar, een
priester in „clergy-man-pak" en een
leke-apostel met verenigingsvaandel.
Schandelen dankt deze eigentijdse
Kerstgroep aan het parochiële ver
sieringscomité, waarvan deel uit
maken, kapelaan J. M. Weerts, eta
leur J. Btismans en warenhuis-em
ployé J. Dolmans. Piekerend over de
versiering van de kerk met Kerst-
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG, 31 dec. Op de ver
bondsvergadering van het Katholiek On
derwijzers Verbond, die aanstaande
woensdag wordt gehouden, zal als stu
die-object het onderwerp „Schoolge
zondheidszorg" aan de orde komen.
Over inhoud en organisatie van de
schoolgezondheidszorg wordt reeds ver
scheidene jaren gediscussieerd. Veie
rapporten en beschouwingen hebben de
gedachtenvorming op gang gebracht,
maar er leven nog altijd, ook in ka
tholieke kring, verschillende opvattin
gen over deze materie. Een grote mate
van eenstemmigheid bestaat eigenlijk
alleen over het uitgangspunt, dat een
heroriëntering van de schoolartsen-
dienst gewenst is.
Door de intrekking van een bezet
tingsregeling, het z.g. „Schoolartsenbe-
sluit", is de bestaande organisatie min
of meer in de lucht komen te hangen.
Er moet een nieuwe wettelijke basis
gelegd worden. In 1958 verscheen een
rapport van de commissie-Souren, die
de ontwikkeling van de schoolgezond
heidszorg bestudeerd had in opdracht
van het r.k. Centraal Bureau voor On
derwijs en Opvoeding en het Centrum
voor Staatkundige Vorming. Dit rapport
was de eerste systematische studie, die
van katholieke zijde aan het onderwerp
werd gewijd. Het bevatte een pleidooi
voor het meer tot z'n recht laten komen
van het particulier initiatief. Diensten
voor schoolgezondheidszorg zouden moe
ten uitgaan zowel van de overheid als
van particuliere instellingen, al dan niet
op confessionele grondslag. Gewezen
werd op de verantwoordelijkheid van
de kruisverenigingen voor de gezondheid
der schoolgaande kinderen.
Het rapport lokte hier en daar kritiek
uit omdat men er zekere perfectionis
tische neigingen ten aanzien van de
taak van de schoolgezondheidszorg in
zag. Ook werd de vraag opgeworpen of
de kruisverenigingen wel een claim
konden laten gelden op de gezondheids
verzorging van het schoolgaande kind.
Ongeveer tegelijkertijd riepen de Ne
derlandse r.k. Schoolraad en de Natio
nale Federatie „Het Wit-Gele Kruis'
een stichting „Katholiek Nationaal In
stituut voor Schoolgezondheidszorg" in
het leven. Op studiedagen, die in no
vember 1959 door dit instituut werden
georganiseerd, kwam een meerderheid
van de daar aanwezige artsen, psycho
logen, pedagogen, sociologen, onderwij
zers, schoolbestuurders en politici tot de
conclusie, dat de toekomstige organisa
tie van de schoolgezondheidszorg uit
zou dienen te gaan van een samenwer
king van onderwijs en gezondheids
zorg, in casu de kruisvereniging.
Het rapport-Souren had inmiddels
een reactie uitgelokt in een nota van
de zijde van het Katholiek Pedagogisch
Centrum. Pater E. Pelosi S.J. en de
heer J. M. H. Crijns betuigden in een
reeks kanttekeningen instemming met
de gedachte de schoolgezondheidszorg
een andere opzet te geven, doch zjj
spraken de vrees uit, dat bij een opzet
volgens het rapport-Souren dé eigen ver
antwoordelijkheid van de school aange
tast zou worden. Het begrip „gezond
heid" was naar (le mening van het
K.P.C. bijna oeverloos en daardoor on
hanteerbaar geworden. Men toonde zich
geporteerd voor adviesinstanties onder-
geordend aan het onderwijs. Dr. Pelosi
merkte later in een commentaar ten
aanzien van het Katholiek Nationaal
Instituut op, dat er een neiging aan de
dag was getreden „schoolgezondheids-
dienst" te venvarren met „jeugdge-
zondheidsdienst."
Het idee van „advies en service voor
de school" keerde terug in een rapport
„Adviesinstanties voor het onderwijs in
Noord-Brabant", dat in 1961 verscheen.
Dit rapport, dat van meer dan regio
nale betekenis was, stelde dat de school
specialistische hulp van huiten niet kan
ontberen. De bijstand van de deskundi
gen zou moeten bestaan in medewer
king aan het optimaal verlopen van het
onderwijsproces, in zoverre de nood
zaak en de mogelijkheid tot beïnvloeding
voortkomt uit het onderwijsproces zelf.
De Eindhovense docent in de peda
gogiek, de heer W. H. A. Renders, die
aan de onderhavige materie uitvoerige
beschouwingen heeft gewijd in het tijd
schrift „Onderwijs, Opvoeding en Ge
zondheidszorg", maakte echter bij de for
mule inzake het onderwijsproces de op-
werden opgeroepen aangaande aard en
vorm van de te bieden hulp. Hij sprak
zich uit voor een schoolpedagogische
dienst, die vanuit een gelijkwaardige ver.
antwoordeljjkheid als die van de leer
krachten hulp zou verlenen in de vorm
van pedagogisch onderzoek en behan
deling van de leerlingen; die de school
en de ouders zou adviseren bij de ge
wone moeilijkheden in het opvoedend on
derwijs, voor zover die moeilijkheden op
de school storend aan de dag treden. In
dividuele bijstand zou verleend moeten
worden als de ouders er om vragen,
collectieve bijstand voor zover de school
de hulp gewenst acht.
Men is dus in de loop der jaren tot
steeds meer genuanceerde formulerin
gen gekomen. Het zou te ver voeren een
samenvatting te geven van wat er in
nog verscheidene andere rapporten en
studies, o.a. van de Nederlandse Onder
wijzers Vereniging en van de Gezond
heidsraad, over het onderwerp naar vo
ren is gebracht. Over de rechten en
plichten van ouders, school, gezond
heidsorganisatie en overheid zijn aller
lei meningen ten beste gegeven; het be
grip „gezondheid" is op verschillende
wpzen omschreven; men heeft zijn ge
dachten laten gaan over de specialisten,
die naast de schoolarts zouden moeten
optreden (schooltandarts, schoolpsycho
loog, schoolpedagoog, maatschappelijk
werk (st) er) enz. enz. Al met al is hét
moeilijk geworden door de bomen nog
het bos te zien.
De laatste nota over de schoolgezond
heidszorg is afkomstig van een com
missie, ingesteld door het K.O.V. In
deze nota wordt gesproken van een mo
rele verplichting van het onderwijs mee
te werken aan de schoolgezondheids
zorg. Men wil de dienst opgebouwd zien
op particuliere grondslag, volgens de
levensbeschouwing van de ouders. De
Staat moet het werk op basis van het
subsidiariteitsbeginsel bevorderen. Of
en in welke vorm samenwerking ge
zocht zal worden met de georganiseerde
gezondheidszorg, zullen de initiatiefne
mers zelf hebben te bepalen. De nota
omschrijft taken voor een schoolarts,
een schoolpsycholoog en een schoolpeda
goog. Men meent echter, dat de tand-
-- verzorging uitsluitend een gezinsaangele-i
merking, dat hiermee nieuwe vragengenheid is. Contact met een maatschap-1
parochie, pastoor M. Brand, maakte
de vroegere kerststal plaats voor het
flatdécor en de als normale „twintig
ste eeuwers" aangeklede étalage
poppen.
Het versieringscomité begreep dat
deze „revolutionaire" daad (althans
in de ogen van menig parochiaan)
de nodige reacties zou uitlokken en
misschien zelfs op fel verzet zou
stuiten. Derhalve bereidde kapelaan
Weerts de parochianen van Schande
len via het wekelijkse parochieblaad
je op de „omwenteling" voor. Hij
verdedigde de noodzaak te komen tot
een meer eigentijdse uitbeelding van
het Kerstgebeuren o.a. door voorbeel
den uit de schilderkunst aan te halen.
„Wanneer een Chinees kunstenaar de
Madonna uitbeeldt als een echte
Chinese, aanvaardt men dit wel,
waarom dan geen Maria gekleed vol
gens de mode anno 1962? En wat voor
Maria geldt, geldt evenzeer voor de
Jozef-figuur, de herders, de koningen,
etc.'"
De reacties zijn sterk uiteenlopend.
De ouderen staan zeer gereserveerd
om niet te zeggen afwijzend tegen
over het Kerstexperiment van Schan
delen; de jongeren hebben er veel
begrip voor, al moeten ook zij nog
wel even wennen aan een Jozef-zon-
der-baard-en-in-confectiepakje of aan
een Madonna-in-vlotte-jurk. Met de
drie wijzen-nieuwe-stjjl hebben zjj veel
minder moeite.
In de parochie is men er echter nog
lang niet over uitgepraat, getuige „de
ingezonden brieven" in het parochie
blad. Kapelaan Weerts heeft de eer
ste weken schrijfstof genoeg, ge
plaatst als hij zich ziet voor de op
gave om vragen te beantwoorden als:
„Was St.Jozef dan soms geen oude
man?" of „hoe is Uw kerstvoorstel
ling te rijmen met de bittere armoede
in de stal van Bethlehem?"
De ontstane discussie en het daar
mee gepaard gaande gevolg: veel
belangstellende kerkbezoekers, ook
van buiten de parochie, beschouwt
kapelaan Weerts, als een goed funda
ment voor een degelijke bezinning
over deze waarheid: ons geloof is van
alle tijden; het bijbelgebeuren speelt
zich iedere dag opnieuw af.
mis, opperde kapelaan J. M. Weerts
het plan de uitbeelding van het
Kerstgebeuren aan te passen aan
deze tijd. „Kerstmis", zo redeneerde
hij, „is van alle tijden. Vroeger heb
ben de beeldende kunstenaars de fi
guren uit Bethlehem steeds weerge
geven als mensen uit hun tijd, maar
later heeft men één bepaald cultuur
patroon tot een traditioneel gegeven
gemaakt. Zo traditioneel, dat het de
mensen van onze tijd bezwaarlijk
meer kan aanspreken. Om een voor
beeld te geven, waar zijn in onze
omgeving nog echte herders en wat
zeggen koningen ons nog? Bovendien
de „Drie Koningen" waren geen ko
ningen, maar wijzen of anders gezegd
het waren leidinggevende figuren, in
wie God Zich openbaarde aan de
wereld. Daarvandaan ook de aandui
ding voor het Driekoningenfeest:
Openbaring des Heren. In de twintig
ste eeuw openbaart God Zich door
de zanger van de zo levendige negro
spirituals, door het Hjden van de
verdrukte neger, door de verkondi
gers van Gods Woord (hetzij pastoor,
hetzij dominee) en door de leke-
apostel."
De mede-comitéleden waren met
een gewonnen voor het plan van
kapelaan Weerts zoon van de
Maastrichtse beeldhouwer Jean
Weerts en derhalve voerden zij
diens visie op het Kerstgebeuren in
eigentijdse afbeeldingen uit. Met
goedvinden van de herder van de
Zaterdag hebben de middelbare scho
lieren van Assen een „lege flessen-
actie" gevoerd voor „Het Dorp". Huis
aan huis zijn er naar een voorzichtige
schatting 25.000 flessen opgehaald. Op
de foto een van de vele scholieren
met haar buit op weg naar het ver
zamelpunt.
(Advertentie)
[sPMj
sunroof
Export
Geheel compleet, Incl. verwarming,
defrosters, ruitensproeiers e.d.
Importrice: J. Leonard Lang's
Automobielbedrijven N.V.iAmsterdam
pelijk werk(st)er kan in incidentele ge
vallen nuttig zjjn.
Het Katholiek Onderwijzers Verbond
heeft een enquête gehouden onder
zijn leden, waarbij een grote verschei
denheid van meningen tot uiting kwam.
Aangezien echter de deelname aan deze
enquête niet groot was en er met name
uit de grote steden niet voldoende ge
gevens binnen kwamen, kunnen de uit
komsten niet als normatief gelden.
De besprekingen over schoolgezond
heidszorg vormen het pièce de resistan
ce op de komende verbondsvergadering.
Het onderwerp zal worden ingeleid door
dr. E. Pelosi S.J. en mr. J. Th. M. de
Vreeze. Het Katholiek Onderwijzers
Verbond acht de tijd nog niet rijp om
met een vaststaande opinie naar buiten
te treden, maar men hoopt over een
aar wel tot een afgerond oordeel te
cunnen komen.
HONGKONG, 31 dec. (Rtr) De
communistische Chinese troepen op
het vasteland zullen op Oudej aarsdag
en Nieuwjaarsdag de beschieting van
Quemoy en andere door de Chinese
nationalisten bezette eilanden aan de
kust staken om de verdedigers van de
ze eilanden in de gelegenheid te stel
len de jaarwisseling te vieren, aldus
meldt het. communistisch-Chinese pers
bureau Nieuw China.
