Joegoslavië Amsterdam: „Graag! De
terreinen liggen klaar"
Skoplje: minstens
2.000 doden en
6.000 gewonden
Nog meer dan
tienduizend
vermisten
i
A
Blarenbal het slot
van Vierdaagse
Feest van strompelaars
en ijdeltuiten is uit
Half miljoen
toeschouwers
in Nijmegen
23 uitvallers
Apeldoo
rn
m
Zeer positief
rapport
Éf
haltlOl v/eer
AVRO-reporters
naar SKOPLJE
ANWB-ploeg naar
rampgebied
Nog geen melding
van Nederlandse
slachtoffers
!il#SÜ
Resolutie tegen
Portugal maakt
weinig kans
Fraai weekeinde
EREKRUIS VOOR 9761 LOPERS
171
Aardschokken aan
Franse Rivier a
WËË' M
Aan zee
ZATERDAG 27 JULI 1963
16 pagina's
54sfe JAARGANG No. 15505
BELGRADO, 27 juli (Rtr,
UPI) Minstens tweeduizend
hiensens zij er volgens semi-offi-
ciële schattingen, om het leven
gekomen bij de aardbevingsramp,
die in de vroege vrijdagmorgen
Skoplje, een stad van 200.000 in
woners in de Joegoslavische deel
staat Macedonië, veranderde in
een droeve puinhoop. Het aantal
gewonden moet minstens zesdui
zend bedragen. Preciese verlies
cijfers kunnen uiteraard nog niet
gegeven worden, maar het staat
wel vast, dat de aardschokken,
die slefchts vijftien tot twintig
seconden duurden, de grootste
ramp in de Joegoslavische ge
schiedenis hebben aangericht
Vanmorgen vroeg waren oOO
lijken geborgen.
Handboekje
Eindbalans
Toeristen
Twee beelden uit de door de
aardbevingsramp grotendeels
verwoeste Joegoslavische stad
STcoplje. Huizen en gebouwen
zijn als kaartenhuizen inge
stort. Overal zijn redders in de
weer slachtoffers onder de puin
hopen vandaan te halen.
(Telefoto's)
Wmm
ZWITSERSE HORLOGES
SIEBEL
STADHUISPLEIN 24-26
C00LSINGEL 50(BEURS)N.BINNENWEG 227
AMSTERDAM, 27 juli Het
nieuwe kabinet en meer in het
bijzonder de minister van Finan
ciën, prof. dr. H. J. Witteveen en
de minister van Economische
Zaken, prof. dr. J. E. Andriessen
zullen waarschijnlijk in het ko
mend jaar voor een ongewone
vraag worden gesteld: zal Neder
land zich bij het Internationaal
Bureau in Parijs kandidaat stel
len voor de organisatie van een
Wereldtentoonstelling in 1972 of
1973? In Amsterdam is inmiddels
binnenskamers al druk overleg
gaande over dit grote plan. De
afdeling Economische Zaken van
de gemeente heeft onlangs een
studierapport aan het college van
B. en W. voorgelegd, waarin met
nadruk voor een Expo-Nederland
in het begin van de jaren zeventig
wordt gepleit.
Kosten f 800 miljoen
e„ EU ™i.
oSn kw»,
ÜÉÉKI
Andere plannen
Animo niet algemeen
HET NIEUWE DAGBLAD
i* **3 ahJ
lux«
NOG HULPGEROEP VAN ONDER 1972 een Expo
PUINHOPEN rimaan de Amstel?
Vanonder de puinhopen, die ftaiig
ongeveer tachtig procent van de stad
uitmaken klonk vannacht nog op meer
da^ één 'pïaLts hulpgeroep. Met man
en macht zwoegden de gehele dag
door, reddingsploegen van het leger en
tal van vrijwilligers om de slachtof
fers te bevrijden. En bij het licht van
schijnwerpers werd ook s nachts door
gewerkt. De dakloze bevolking moest
maar zien, hoe en waar ze de nacht
doorbracht. Velen deden dit in de par
ken van de stad, die in normale om
standigheden toeristisch zeer aantrek
kelijk zijn. Des te hartverseheurender
is het er thans. Hier en daar wordt
het reddingswerk bemoeilijkt door ra-
deloze overlevenden, die hun familie
willen zoeken. Er zijn mensen, die to
taal verbijsterd iedereen aanklampen
om te vragen, wat er van hun gezin
geworden is, die met blote handen
zware steenbrokken pogen te ver
plaatsen. De piloot van een vliegtuig,
dat slechts een paar minuten vóór de
(Van onze correspondent)
NÏJMEGEN, 27 juli. Het zit er
heer op voor een jaar. De lopers zijn
"nar huis ot' bezig hun koffers te pak
ken, met bruin gebrande koppen en
'het bloemen overladen. Nog even zul-
Jen de vierdaagsekruisen hun glans be
houden, daarna wordt het ook voor de
handelaars weer fietsen of brommen.
Massaal is Nederland gisteren m Nij
megen te hoop gelopen om het bonte
?h innemendeiule sluitstuk van deze
?ste vierdaagse mee te maken.
?tad, die normaal 135.000 inwoners
'elt, moest er gisteren naar schatting
een half miljoen verwerken. De Nij
meegse verkeerspolitie had een krijgs-
h'an vol listige omleidingen uitgewerkt
?m verkeersknopen te voorkomen,
h'tgeen voor een goed deel gelukt
De lopers zelf hadden daar voor de
''fish weinig of geen weet van. zuj
Zongen zich deze laatste dag naar de
eindstreep van een vierdaagse, d'ie ais
®en van de zwaarste in de geschiede-
d's van de wandelsport geboekstaafd
zal worden. Pas gisteren was het weer
Waarvan iedere vierdaagse wandelaar
dF°omt. Helder, zon, wolken en een
P'ttig windje. Tegen twaalven kwam
ne eerste wandelaar al binnen. De
groepen en militairen hielden in net
ï'oht van de stad halt om zich op te
fissen en het stof van hun tenue te
aiaan. De Londense bobbies vonden er
keurig 0p de afgesproken plaats hun
bp-top uniformen, compleet met hoog-
gehehnd hoofddeksel, de Canadezen
hun in fel rood gestoken kapel en de
Zwitsers een onnoemelijk aantal vlag
gen, die trots in brede formatie voor
het gehele 500 man sterke contingent
uit langs de eretribune naar de fimsh
Werden gedragen.
Enthousiast applaus was er, als alle
laren voor de Israëli s, de meisjes en
oneens van het leger en de fiere groep
van El-Al, die ongebroken en opval
lend fris hun glorieuze rentree maak
ten.
Tenslotte waren er nog de strom-
„J™ de geteisterden, die met
verbeten gezichten de laatste loodjes
Jnnlaus En vanzelfsprekend
meer. Ze waren ei 111 2
mindere mate dan voorgaan
1 eiti
De eindbalans van deze vierd;aagse,
die dinsdagochtend met 10-332
startte, vermeldde in totaal 571 u
Iers, waarvan er 9 op deze la atste g
in het zicht van de haven strandde
Nijmegen besloot het feest in tic
avonduren met een muzikale snow
door de aanwezige militaire muziek
korpsen, een vuurwerk aan de
en het herstel van een schone tradi
tie: het befaamde blarenbal in alle za
len van De Vereeniging.
ramp van het vliegveld van Skoplje
was opgestegen, vertelt, dat hetgeen
hij beneden zag gebeuren, duizend
maal erger dan de meest verschrik
kelijke scènes tijdens bombardemen
ten in de oorlog is. Gisteravond laat
nog woedden er op verschillende pun
ten in de stad hevige branden.
Nog meer dan tienduizend mensen
werden er vanmorgen vroeg nog ver
mist. Het gevaar voor het uitbreken
van een epidemie wordt groot ge
acht, ook al omdat de watervoorzie
ning is uitgevallen (evenals gas en
electriciteit) en het uiteraard niet
mogelijk is om aanstonds alle stof
felijke overschotten te bergen.
Uit vele landen zijn reeds aanbiedin
gen voor hulp gekomen. Vooral nodig
zijn bloedplasma, kleding, tenten, veld
bedden en dekens. Secretaris-generaal
Oe Thant van de Verenigde Naties
heeft alle mogelijkehulp toegezegd.
En uiteraard is geheel Joegoslavië ge
mobiliseerd om de nood te lenigen.
Overlevenden worden zoveel mogelijk
naar elders geëvacueerd. Gewonden
worden tot in wijde omtrek in zieken
huizen verpleegd, waar men al met
ernstig plaatstekort te kampen heeft.
Een klem geluk bij de grote ramp is
dat het voornaamste ziekenhuis van
Skoplje ongedeerd gebleven is. Maar
er zijn enkele tientallen, die armen of
benen gebroken hebben toen ze bij de
aardschokken in paniek uit de ramen
van hetzelfde ziekenhuis sprongen.
Onder de slachtoffers moeten zich
ook vele toeristen bevinden. In het
grootste hotel ter plaatse, „Macedo
nia" bevonden zich bijvoorbeeld 180
mensen ten tijde van de aardbeving.
(Zoals gisteren reeds in een deel van
onze oplaag vermeld is het vrij waar
schijnlijk, dat er zich geen Nederlan
ders in de stad bevonden).
De radio is thans de enige mogelijk
heid berichten van en naar de getrof
fen stad te zenden. Het radiostation
zelf werd zwaar beschadigd, maar kon
naar een plaats in de buurt overge
bracht worden. Het postkantoor werd
zo zwaar getroffen, dat het zeker nog
een dag of tien zal duren voordat de
verbindingen weer normaal zijn. Trein
verkeer tussen Belgrado en Saloniki
bicoplje ligt op die route is thans
niet mogelijk omdat de spoorbanen te
ernstig beschadigd zijn. Volgens de
eerste en uiteraard voorlopige balans
„r5 de r&mp is vooral het centrum
fff,ad getroffen. Hele huizen
blokken, die na de oorlog herbouwd
een oogwenk tot puin.
X XclX cL di.e "vandaag een be-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHmiMiiimimiiHiMiiimiiiiiiiiiiiii
HILVERSUM, 27 juli. De AVRO-
reporters Wim Ruth en Joop van Zijl
zijn gisteravond van Schiphol vertrok
ken naar Skoplje in Joegoslavië, ten
einde aldaar radio- en televisieopna
men te maken. Deze opnamen zullen
zondag worden uitgezonden, te weten
in het radio-programma om 12.45 uur
(herhaling in het radio-jdu maal 's-
avonds tussen 22.40 en 23.00 uur) en
in het AVRO-televisieprogramma om
ongeveer 20.30 uur.
DEN HAAG, 27 juli. Een contact-
man van de ANWB is naar Belgrado
vertrokken om gegevens te verzame
len over de welstand van eventuele
Nederlandse toeristen in Skoplje. Gis
teravond is ook een hulpverlenings-
ploeg van de ANWB vertrokken be
staande uit een repatriëringsauto met
aanhangwagen en de speciale „ram
penbus" met bemanning. De bus ver
voert ravitailleringsmateriaal, EHBO-
middelen en een aantal kampeeruit
rustingen.
Via zijn alarmcentrale zal de AN
WB contact onderhouden met zijn hulp
ploeg in Joegoslavië.
tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiHHiiiiimiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiii
Door de aardbeving brak op een aantal
punten in Skoplje brand .uit. Hier is de
brandweer bezig met blussingswerk-
zaamheden bij een schoolgebouw.
(Advertentie)
(Van een verslaggever)
Geruchten over Expo-plannen in Am
sterdam doken ongeveer een jaar ge
leden voor het eerst op. Het KVP-
raadslid Brinkgreve maakte zich in
november 1962 tot veler tolk door de
wenselijkheid van een Expo in een
uitvoerig gedocumenteerd voorstel te
bepleiten. Het voorstel werd B. en W.
in handen gesteld voor nadere studie.
Bat thans de afdeling Economische
Zaken haar onderzoek met een posi
tief advies heeft besloten, mag zeker
als een belangrijke stop voorwaarts
worden beschouwd, al ligt er nog een
lange weg in het verschiet. Verwacht
mag worden dat B. en W. met eerder
met een voorstel bij de raad zullen
komen, voordat de mening van het
nieuwe kabinet zorgvuldig is gepeild
Het was bekend dat het vorige kabi
net vooral de minister van Financi
en,' prof. dr. J. Zijlstra, weinig voor
dit kostbare avontuur voelde. Amster
dam kan niet meer doen dan de ou
tillage verschaffen en participeren in
de financiering; voor het overige ligt
het besluit bij de regering en de volks
vertegenwoordiging. Het Internationaal
Bureau in Parijs, dat krachtens inter
nationale overeenkomsten de beslis
sing heeft over een kandidatuur, stelt
zich alleen open voor nationale aan
vragen.
Het rapport van de afdeling Eco
nomische Zaken van Amsterdam be
helst ook een voorlopige becijfering
van de kosten van een Expo. Deze
bedragen ongeveer 800 miljoen gul
den. Amsterdam zou voor ongeveer
honderd miljoen kunnen participe
ren, onder meer door het beschik
baar stellen van terreinen en talrij
ke andere voorzieningen.
In de zuidelijke stadsuitbreiding
heeft de hoofdstad een omvangrijk ge
bied gereserveerd voor tentoonstellin
gen en congressen.. Bij het grote Lu-
ropaplein is het nieuwe RAI-gebouw
verrezen met aansluitend h®t _meuZXi
Congresgebouw, dat begin 196->
worden geopend. Van dit plein x
een meer dan honderd meter
weg de Europaboulevard, naar de z -
delfj'ke gemeentegrens. Ten oosten va„
de weg ligt een zeer groot terrein
De Bundeswehr, met het Budels
handboekje voor tactvol optreden on-
*'er handbereik, wist er niet zo goed
raad mee. Het had er alle schijn van,
dat het detachement opzettelijk niet
b de pas liep en orders had niet te
dingen. De Duitsers zwaaiden maar
wat met hun bloemen en dat gebaar
oogstte toch wel bijval.
(Van onze correspondent)
APELDOORN, 27 juli Met een
rlorieuse intocht is gistermiddag een
einde gekomen aan de 10de Apeldoorn-
se vierdaagse. Duizenden ingezetenen
zonder bloemen binnen.
Tn ap stoet bevonden zich drie or
kesten waaronder de Ottawa Techni
cal High School Band, die op het
ca „w f een toernee door Europa
maTkt Voor het Protestants Militaire
Tehuis aan de Asselsestraat, defileer
den de wandelaars voor het .gemeen
tebestuur, genodigden en officials van
de Nederlandse Wandelsport Bond. Een
extra hulde viel de 3" wandelaars ten
deel die voor de tiende keer aan de
Apeldoo rnse vierdaagse deelnamen.
Zii ontvingen een kruis met een kroon-
tie Er werden in deze vierdaagse
slechts 23 uitvallers geboekt.
,™i, o o, dle Vandaag een be-
SL ?.n pi]e brengt, heeft twee
nfjt? plan .nationale rouw afgekon
digd. Premier Stambolic heeft giste
ren reeds zich naar de plaats van
ramp begeven.
(Zie ook pagina 5)
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 27 juli. Uit telefo
nisch contact dat het ministerie van
Buitenlandse Zaken gistermiddag
heeft gehad met de Nederlandse am
bassade in Belgrado is nog geen mel
ding gemaakt van Nederlandse slacht
offers tengevolge van de aardbeving
in Joegoslavië. De Joegoslavische au
toriteiten is verzocht ogenblikkelijk
melding te maken van eventuele Ne-
deiiandse slachtoffers. Een staflid van
de ambassade heeft zich inmiddels sa
men met vertegenwoordigers van an
dere ambassades naar het rampge
bied begeven.
NICE, 27 juli (Reuter, UPI). Aan
de Franse Rivièra zijn vanmorgen twee
aardschokken gevoeld. De laatste duur
de vier seconden.
Tal van inwoners vluchtten de straat
op Van slachtoffers of materiële schade
Is nog geen melding gemaakt. Het is de
tweede keer in veertien dagen dat ln
deze streek aardschokken ztfn gevoeld.
m
zich uitstrekt tot aan de Amstel. D.t
terrein is het aangewezen gebied vooi
een wereldtentoonstelling. Bovendien
is aan de overzijde van Amstel een
nog veel groter gebied voor tentoon
stellingsdoeleinden bruikbaar. Een deel
ervan is onlangs gereserveerd voor de
„Holland Promenade" van Joop «Gee-
sink. Bij elkaar is er zowel voor de
Expo als voor de onontbeerlijke par
keerterreinen minstens zoveel ruimte
voorhanden als in Brussel. De ver
keerssituatie is bijzonder gunstig door
de nabijheid van grote invalswegen en
Schiphol.
Een andere vraag voor het Am
sterdamse gemeentebestuur is na-
I tuurlijk of de gigantische plannen,
die de komende tien jaar zullen moe
ter. worden gerealiseerd, niet door
de Expo zullen worden gedwars
boomd. Amsterdam moet een onder
grondse bouwen en talrijke wegen
er bruggen verbreden of vernieu
wen, 50.000 woningen saneren, een
nieuw raadhuis en een Operatheater
bouwen en zijn woningbouw opvoe
ren. Bovendien zijn enorme werken
aan' de gang op Schiphol en in de
havens De beide universiteiten heb
ben ontwikkelingsplannen van hon
derden miljoenen guldens en alleen
reeds de wachtlijst voor de kan-
torenbouw vermeldt projecten voor
enige honderden miljoenen.
Vein het rijk wordt gehoopt dat het
onder meer de aanleg van de Ring
weg en de Ringspoorbaan voor zijn
rekening zal nemen. Tot 1972 zal ten
behoeve van het verkeer jaarlijks
voor honderd miljoen in Amsterdam
moeten worden geïnvesteerd.
In het amsterilamse gemeentebe
stuur is de animo voor het Expo-
avontuur dan ook belist nog niet alge
meen. De voorstanders vinden nu ech
ter steun in het rapport van Econo
mische Zaken dat de Expo juist als
een machtige hefboom ziet om de pro
jecten binnen de gestelde tijd rond te
krijgen. De rapporteurs zeggen dat er
niets zo inspirerend is als een streef
datum.
Grote ontwikkelingen in steden, me
nen zij, voltrekken zich altijd op al
lerlei terreinen tegelijk. Het beroemde
Parijs van de vorige eeuw legde zijn
boulevards aan in dezelfde jaren als
het zijn befaamdste wereldtentoonstel
lingen hield. Men is van mening dat
voor Nederland de tijd is aangebroken
om zich met een grote manifestatie
tot de wereld te wenden. Op talrijke
gebieden zijn spectaculaire daden ge
steld en talrijke ontwikkelingen ver
dienen de aandacht. Daarom wordt in
Amsterdam reeds intens op het Expo-
olan gestudeerd. Maar het zal van dit
kabinet afhangen of in 1972 of 1973
aan de boorden van de Amstel een
wereldtentoonstelling zal verrijzen.
NEW YORK, 27 juli (Reuter) De
drie Afrikaans-Aziatische leden van
de Veiligheidsraad Ghana, Marok
ko en de Philippijnen hebben gis
teren een ontwerp-resolutie ingediend
waarin zij van Portugal onmiddellijke
maatregelen eisen om de zelfstandig-
wording van de Portugese koloniën in
Afrika te verhaasten. De indieners wil
len voorts een embargo op de leve
ring van wapens die Portugal zou kun
nen aanwenden om nationalistische be
wegingen in zijn overzeese gebieden te
onderdrukken.
In diplomatieke kringen twijfel
de men eraan of de ontwerp-resolutie
de vereiste zeven voorstemmen zal
krijgen tenzij er sterk aan het voor
stel gedokterd wordt.
(Advertentie)
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 27 juli. Een vrij sterk
hoge-drukcentrum ligt nu dicht bij ons
land en verplaatst zich langzaam m de
richting van Denemarken en Zuid-
Zweden. De zwakke wind draait naar
oostelijke richting en ook morgen is het
volop zonnig. De temperatuur wordt
daarbjj weer enkele graden hoger. Na
zondag komen wij aan de westelijke
flank van dit „hoog" te liggen met een
meer zuidelijke wind n nog een ver
dere temperatuurstijging.
Zonnig en fraai strandweer. Morgen
zwakke wind tussen N.O. en Z.O. In de
middag 20—22 graden, zeexvater 18 gra
den. Vooruitzichten: nog iets warmer
en fraai strandweer.
Zondag: zon: 4.54—20.38; maan: 13.17
—23.49.
Maandag: zon: 4.5520.36; maan; 14.23
tot
