waardige en indrukwekkende
h
etoging van
voor rechten
200.000 mensen
van
de
negers
s
Druk overleg over
de koppelbazen
t
I
Bankemployé verdronken;
tas met ƒ157.000 zoek
Raadselachtig ongeluk
Amsterdam
Ordelijk en rustig verloop
Ook massabetoging
in Amsterdam voor
rassengelijk
VA
v
^fgr Djajasepoetra
in ons land
Haag'
baanden tvegens
oord op negerin
Kard. Mindszenty
voorlopig nog
niet vrij
Van 25 ingesloten
mijnwerkers in
Utah zijn er tivee
gered
i n
Toch vol salaris
voor v. d. Putten
Het
weer-
POND
LICHTER
IN 10
DAGEN
JÜS%W 2.40
j*e maaltijd iit een koekje
DELEGATIES ZATERDAG BIJEEN
Af en toe zon
Aan
zee
Het weer in Europa
/V
V
dONDERDAC 29 AUGUSTUS 1963
12 pagina's
54ste JAARGANG No. 15532
WASHINGTON, 29 aug. (Rtr„
UPI) President Kennedy heeft
gisteren over de spectaculaire
„Mars naar Washington" gezegd
dat deze massale protestdemon
stratie ten gunste van de burger
rechten van de Amerikaanse
negers in Washington „de zaak
van de twintig miljoen negers"
onder de aandacht van de mens
heid heeft gebracht.
|H |É|r H maaitijden
,eïd.
Oorzaak onbekend
De auto van de, bankemployt
wordt uit het water gehaald.
Petitie
Aan de demonstratie in Amster
dam voor gelijkheid van rassen
namen gisteravond ook van links
naar rechts) de toneelspelers
Ton van Duinhoven, Ko van Dijk
en Frans van der hingen deel.
Concurrentiepositie
AUGUSTUS; BIJZONDER NAT EN KOUD
11
s
t/
T-'-i 1111111-
HET NTEUWE DAGBLAD
^tgave van De MaaSSode N.V., directeur J. Kuijpers; directeur-hoofdredacteur mr. W. A. M. v. d. Kallen; algemeen redacteur H. Paalvast. Kantoren: Rotterdam: Kortenaerstraat 1, tel. 135270, postbus 723, giro 590948; Gouda: Lange Tiendeweg 23, tel. 3600, giro 590947;
■Delft: Oude Delft $7. tel. 23441 en 23792, giro 590944; Sehiedam: Dam 18, tel. 66152, giro 590943; Vlaardingen: Oosterstraat 14 B. tel. 2539; Dordrecht: Wijnstraat 147, tel. 6121, giro 590946. Abonnementsprijs: f8,25 per kwartaal, f2,80 per maand en 0,65 per week.»
Keünedy trots op massale
Mars naar Washington
"""""'""■'■■iiiiHimiiiimiiiimimtiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiMi
SCRlPHOL'
29 aug. Woensdagmid-
is de aartsbisschop van Djakarta,
A. Djajasepoetra S.J. op Schiphol
waar hij werd verwelkomd
r Pater J. Hommels, secretaris van
>s provinciaal der paters Jezuïeten uit
j0 gr- Djajasepoetra, die voor de oor-
,ziin studie voltooide in Maastricht,
e'genlijk op weg naar het Concilie in
waar hij over enkele weken
^0rdt verwacht. Omdat hij Nederland
v er eens wilde zien, is hij wat eerder
Europa gereisd. Zijn korte verblijf
Vo^r zal hij mogelijk ook nog benutten
r een bezoek aan Duitsland.
De president maakte deze opmer
king na een onderhoud van een uur en
een kwartier met leiders van de de
monstratie die meer dan 200.000 men
sen op de been heeft gebracht. Hij
was onder de indruk van de grote
geestdrift en rustige waardigheid van
(Ie duizenden betogers. Kennedy prees
de leiders voor de uitvoerige voorbe
reidingen en de deelnemers voor de
ordelijke wijze waarop de betoging
was verlopen. Als wij denken aan an
dere demonstraties die in verschillen
de delen van de wereld zijn gehouden
kan dit land trots zijn op de betoging
van vandaag, aldus Kennedy, die be
loofde dat zijn regering voort zal gaan
met haar pogingen om gelijke behan
deling van de negers te verkrijgen.
Een der organisatoren, Philip Ran
dolph, verklaarde bij het verlaten van
het Witte Huis te geloven dat de de
monstratie van invloed zal zijn op het
beeld dat de gehèle wereld van de
V.S. heeft.
De opzet van de mars voor „werk
gelegenheid en vrijheid" was symbo
lisch. De 200.000 deelnemers liepen
van het Washington-monument naar
het Lincoln-gedenkteken. De deelne
mers waren gekomen met twintig
speciale treinen, zevenhonderd bus
sen, negen gecharterde vliegtuigen,
auto's en ook te voet. In het begin
heerste er op de zonovergoten ga
zons een sfeer die aan een reuze-
(Advertentie)
9 Verkrijgbaar met
BV V «Of vanille-, kaas- of
£3 fl Mi. chocoladesmaak
R ffi M pak voor 3 k 6
e apotheker en drogist hebben Sikt>
|;RAgerStowN, 29 aug. (UPI)
^baksplanler, behorende tot de
h^t '°emde aristocratische families van
M^iuillen der V.S., is gisteren in de
S»d Maryland veroordeeld tot zes
^en gevangenisstraf en een boete
V4lJ dollar wegens het toebrengen
hl, s'°kslagen aan een 51-jarige nege-
zij hem niet snel genoeg zijn
bracht. De negerin, die groot-
r was en moeder van 11 kinde-
stierf acht uur daarna.
b»,
h^hail3111 Zantzinger, de 24-jarige moor-
f- kreeg van de rechter, D. Ken-
ïepLaughlin, te horen, dat hij niet
h°eft t sePternber de gevangenis in
K; gaan, zodat hjj ^ijn tabaksoogst
mr
e,eri fï?ee'd wegens dood door schuld
en ^an balen. Zantzinger werd
jfbeeld wegens dood door schuld,
-Van'S(Mif waar maximaal tien jaar
be genisstraf op staat.
fechter weigerde te verklaren,
.hl hii zulk een licht vonnis heeft
^tt^nger heeft de negerin, mevrouw
h b st Varroll. van beroep kelnerin, met
geslagen tijdens een liefdadig-
0fgua| dat op 9 februari jl. in Balti-
werd gegeven.
ASSISI, 29 aug. (KNP) „Ik geloof
niet, dat kardinaal Mindszenty op 29
september naar Rome zal komen om de
tweede zitting van het Vaticaans Con
cilie bij te wonen", heeft kardinaal Koe-
nig dinsdag verklaard op het congres
van Pro Civitate Christiana, dat te As-
sisi wordt gehouden. De kardinaal
voegde eraan toe, dat de onderhande
lingen over kardinaal Mindszenty niet
alleen van de H. Stoel afhangen.
picnick deed herinneren. Maar al
gauw werd het aspect er een van
een „revival"-bijeenkomst.
De Mars op Washington is stellig
de tot dusver grootste demonstratie
voor de rechten van de negers gewor
den, die ooit in de geschiedenis van
de Verenigde Staten is gehouden. De
mars begon 's middags om kwart over
vier, onze tijd, toen bij het Washing
ton monument de tienduizenden zich
in beweging zetten voor de tocht naar
het 800 meter verder gelegen Lincoln
Memorial. Bijna 3.000 politiemannen,
ruim 300 leden van de reserve-politie,
ongeveer 1.700 militairen van de natio
nale garde en 350 brandweerlieden
waren al paraat toen de eerste beto
gers, zowel negers als blanken, de
stad begonnen binnen te stromen. Al
les verliep echter bijzonder ordelijk.
Voordat de eigenlijke mars begon wer
den liederen gezongen en de menigte
raakte zeer onder de indruk, toen de
negerzangeres Odetta een emotionele
vertolking gaf van de spiritual „Where
I stand". Duizenden betogers klapten
rhythmisch in de handen en zongen en
kele meer bekende coupletten van het
lied mee. Constitution Avenue was be
volkt met één grote deinende massa
die zich uitstrekte tot de voet van het
Washington-monument.
Tezelfdertijd hadden enkele neger
leiders een onderhoud met vooraan
staande leden van het Amerikaanse
congres. Ds. Martin Luther King, Roy
Wilkins en de „vader van de mars",
Philip Randolph, vergezeld van enige
andere topfiguren onder de negers
spraken met de Democratische sena
tor Mike Mansfield, de voorzitter van
het Huis van Afgevaardigden, John
McCormack en de Republikeinse se
natoren Everett Dirksen en Charles
Halleek. Een negërdelegatie had later
nog een onderhoud met president Ken
nedy. Met de congresleden werd van
gedachten gewisseld over de voorstel
len die de president heeft ingediend
voor gelijke rechten voor de negers.
De negerleiders waren niet unaniem
in hun oordeel over de vraag of het
gesprek met de senatoren een groot
succes was geweest. Philip Randolph
had echter reeds eerder verklaard dat
de mars zelf al een succes was voor
dat deze in feite was begonnen door
de grote aandacht die deze gebeurte
nis overal in de wereld ten deel viel.
Pers, radio en televisie waren in
groten getale aanwezig en in totaal
werden er door de politie 2.300 specia
le perskaarten uitgereikt aan Ameri
kaanse en buitenlandse journalisten.
De Amerikaanse nazi-leider Geor
ge Lincoln Rockwell had aangekon
digd dat hij met enkele van zijn vol
gelingen een tegenbetoging zou hou
den. De politie arresteerde echter
een van zijn aanhangers, Carl Al
ien, toen deze een redevoering wilde
houden, waarop Rockwell en vijftig
van zijn mannen het toneel verlie
ten.
Toen om kwart over vier de mars
begon en de menigte het Lincoln Me
morial bereikte, waren daar ook de
afgevaardigden uit de film en toneel
wereld, Josephine Baker, Helena Hor-
ne, Marlon Brando, Charlton Heston,
James Garner en Paul Newman en
de negerschrijver James Baldwin. De
beroemdheden uit Hollywood ontlokten
uitbundige toejuichingen aan de beto
gers. Marlon Brando keek echter wel
enigszins verwonderd toen hij in het
gereserveerde gedeelte zijn zitplaats
wilde innemen en hem naar zijn naam
werd gevraagd.
Ook was er de onder-secretaris-ge-
neraal van de Verenigde Naties, dr.
Ralph Bunche. Ds. Martin Luther
King, die zich na zijn bespreking met
de congresleiders bij de demonstran
ten had aangesloten riep uit „gewel
dig, eenvoudig geweldig", toen hij de
n*--ViUlg lUCU JLIJJ VJC
duizenden langs zieh heen zag trekken.
MOAB, 29 aug. Utah (UPI) Van de
25 arbeiders, die dinsdag in de Ameri
kaanse staat Utah in een nieuwe mijn
ten zuiden van de stad Moab tengevolge
van een ontploffing werden ingesloten
zpn tot vanmorgen slechts twee gered.
Acht lijken zijn geborgen.
Gisteren werd ontdekt, dat nog min
stens vijf arbeiders in leven moesten zijn
achter een barrikade, maar laat in de
avond kwam een reddingsploeg na een
onderzoek van een groot deel van de
mijn teleurgesteld naar boven. Zij
had de bewuste barrikade niet kunnen
vinden. Hoe oostelijker zij kwam in
de schacht, hoe warmer het werd. Ten
slotte moest zij terugkeren. Volgens
haar is het niet onmogelijk, dat de be
wuste barrikade zich bevindt in het gedeel
te dat zij vanwege de hitte niet kon
bereiken.
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG, 29 aug. Zater
dag komen opnieuw de delegaties
van werkgevers en werknemers in de
Vakraad voor de Metaalindustrie bijeen
om te spreken over eventuele maatre
gelen ter bestrijding van de ronselarij.
Het lijkt echter zeer de vraag of beide
partijen er thans reeds in zullen slagen
tot volledige overeenstemming te ko
men op basis van het voorstel van de
vakbonden, dat inhoudt: een algemeen
verbod tot het inschakelen van geleende
arbeiders met een uitzondering voor de
kennelijk bonafide gevallen.
In de afgelopen dagen is er over deze
voorstellen druk intern overleg geweest
en dit overleg duurde ook vandaag nog
AMSTERDAM, 29 aug. Gistermid
dag omstreeks half vier is een kleine
bestelauto in de Kostverlorenvaart te
water geraakt. De bestuurder, de 31-
jarige employé van de Rotterdamse
Bank J. P. Valk is daarbij verdron-
ke De heer Valk was in het bezit
van een tas waarin een bedrag zat van
circa 157.000 gulden. De employé had het
bedrag bij de bijkantoren van de Rotter
damse Bank opgehaald.
De auto van de heer Valk kwam
uit de richting van het Surinameplein
en verdween, over de brug naar de
Overtoom, tot verbazing van de ve
le voorbijgangers, plotseling in het
water. Onmiddellijk sprongen drie
jongemannen te water, maar hun red
dingspogingen mochten niet baten.
Nadat de brandweer eerst de auto
uit het water had opgehaald, dregde
de rijkspolitie ruim een uur na het on
geluk het lichaam van de bestuurder
op.
over de oorzaak van het ongeluk tast
de politie volkomen in het duister. In
de eerste verwarring verkeerde men in
de mening dat er meer inzittenden in
de auto aanwezig waren geweest, maar
bij een nader onderzoek bleek dat het
slachtoffer alleen in de wagen had ge
zeten.
De rijkspolitie te water vas vanoch
tend vroeg nog aan het dreggen naar
de tas met 157.000 gulden. In de loop
van gisteravond zijn een zak met sala
ris-enveloppen alsmede een tas met en
veloppen met effecten uit het water op-
gedregd. Deze stukken waren uit de
auto gevallen, toen de wagen uit het
water werd opgehaald. De bankem
ployé moest op zijn rit, een soort in
terne postdienst, onder andere ook ef
fecten naar een der bijkantoren bren
gen.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM, 29 aug. Ook hier is
gisteravond een massale demonstratie
gehouden voor rassengelijkheid in Ame
rika. Een stoet demonstranten, die van
300 deelnemers tot circa 1500 aangroei
de, maakte een stille tocht van de
Nieuwmarkt naar het Amerikaanse con
sulaat op het Museumplein. De mars,
die als uiting van solidariteit bedoeld
was met de mars naar Washington,
verliep bijzonder ordelijk en rustig. De
politieagenten te paard, die de betogers
escorteerden, behoefden slechts in actie
te komen om het verkeer op enkele
drukke kruispunten stop te zetten.
Eve-n na half acht vertrokken circa
driehonderd betogers van de Nieuw
markt. Onder hen bevonden zich vele
Surinamers en andere kleurlingen.
Het merendeel van de deelnemers be
stond uit jongeren. Zij voerden span
doeken en levensgrote borden mee,
waarop geschreven stond: „Wat is de-
yocratie Amerika?", „Rassengelijk
heid „Sociale rechtvaardigheid, nu"
en andere leuzen. De kilometer lange
stoet trok via de drukste punten van
de hoofdstad, zoals Munt, Weteringcir
cuit en Leidsepiein naar het Museum
plein. Onderweg sloten zich honderden
bij de demonstranten aan, zodat de
stoet tenslotte vijf maal zo lang werd.
Op sommige punten ontstonden klei
ne verkeersopstoppingen. Voor aan de
stoet liepen de organisatoren: de
Amerikaanse negerschrijver Paul Har
rison, de schilder Sam Middleton, de
leraar A. van Soest en de assistent
1 .V.-regisseur Huib de Vries.
Op het Amerikaanse consulaat over
handigde het actiecomité een petitie ter
ondersteuning van de actie voor rassen-
gelijkheid in de Verenigde Staten. De
consul, de heer Byron Blankinship, ont
ving het comité hartelijk en beloofde de
petitie zo spoedig mogelijk door te stu
ren naar ambassadeur Rice in Den Haag
die er volgens hem ongetwijfeld voor
zou zorg dragen, dat het document zo
snel mogelijk op het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Amerika terecht
zou komen.
Tijdens de overhandiging van de peti
tie wachtten de demonstranten buiten
in doodse stilte. Toen de delegatie het
consulaat verliet hieven sommige jeug
dige deelnemers een spreekkoor aan:
„freedom". Het werd echter stil, toen
Paul Harrison zich vla een megafoon
tot de demonstranten richtte en alle
Nederlanders dankte voor hun sympa
thie met de actie.
Omstreeks kwart voor negen was de
sobere demonstratie ten einde. De beto
gers gingen rustig uiteen. Het Museum
plein was in korte tijd verlaten.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 29 aug. De minister
raad heeft besloten de heer F. H. v. d
Putten, de vroegere technisch hoofd
ambtenaar van Defensie, het volledige
salaris te doen uitbetalen over de pe
riode, die hij ten onrechte ontslagen is
geweest.
Dit besluit is in overeenstemming
met een rapport, dat hierover is uit
gebracht aan de ministerraad door
een interdepartementale werkgroep,
die nog onder het kabinet-De Quay
is ingesteld om deze kwestie te be
studeren. Voortaan zullen nu alle
ambtenaren, die achteraf ten onrech
te blijken te zijn ontslagen, hun ach
terstallig salaris uitbetaald krijgen.
Zoals bekend, werd de veelbesproken
heer v. d. Putten in november 1961
ontslagen, omdat hij naar het oordeel
van de toenmalige minister van Defen
sie, ir. Visser, bepaalde beschuldigin
gen niet waar had kunnen maken. Een
jaar later werd dit ontslag door de
Centrale Raad van Beroep nietig ver
klaard, waarna de heer v. d. Putten
er de voorkeur aan gaf zelf ontslag
te nemen. De minister weigerde ech
ter het volledige achterstallige salaris
terug te betalen, om welke beslissing
hij algemeen als een „slecht verliezer"
werd beschouwd. Ir. Visser wilde het
door de heer v. d. Putten in die tijd
bij een particulier bedrijf verdiende sa
laris in korting brengen. De Tweede
Kamer nam hier geen genoegen mee.
Daarop werd de bovenvermelde com
missie ingesteld om advies uit te bren
gen. Het oude kabinet kwam niet meer
aan een beslissing toe, deze werd aan
het nieuwe kabinet overgelaten. Aange
nomen kan worden, dat de zaak-Van
der Putten nu definitief is afgesloten.
voort. Besprekingen van de vertegen
woordigers van werkgevers en werkne
mers met hun organisaties; besprekin
gen ook met de centrale organisaties
van werkgevers en werknemers, in de
Stichting van den Arbeid, met het Col
lege van Rijksbemiddelaars en met het
ministerie van Sociale Zaken. Dit over
leg had echter voornamelijk een oriën
terend karakter. Er zijn in het voorstel
van de vakbonden nog een aantal de
tails oningevuld gebleven, zoals de om
schrijving van de gevallen die wél en die
niet voor uitzondering op het algemeen
verbod in aanmerking komen. Ook be
staan er in werkgeverskring ernstige
bezwaren tegen de mogelijkheid die de
vakbonden willen openen om te staken
als het verbod wordt overtreden. Als
dit inderdaad voor de werkgevers on
aanvaardbaar blijkt, rijst de vraag wel
ke sanctie dan moet worden toegepast.
Gedacht wordt aan het opleggen van
een dwangsom maar de juiste juridische
vorm, die een dergelijke mogelijkhid
zou moeten krijgen, is nog niet duide
lijk.
Tenslotte is er nog het probleem
van de concurrentiepositie op de ar
beidsmarkt tussen de metaalnijverheid
enerzijds en de andere bedrijfstakken.
In de metaalindustrie wil men niet het
risico lopen, dat de koppelbazen onbe
perkt geronselde metaalarbeiders aan
andere bedrijfstakken kunnen aanbie
den. De metaalindustrie wil niet zich
zelf verbieden wat voor anderen toe
gestaan blijft. Het is hiervoor echter
noodzakelijk, dat een vorm gevonden
wordt waardoor op korte termijn het
koppelverbod voor het gehele be
drijfsleven zal kunnen gaan gelden.
De Sociaal Economische Raad heeft
vorig jaar reeds een suggestie in die
richting gedaan, maar men is toen niet
verder gekomen dan een algemeen bin
dende loonregeling die in de praktijk wei
nig effectief is gebleken. Het ziet er
daarom vooralsnog niet naar uit dat in
de besprekingen in de vakraad reeds
een definitieve oplossing zal worden ge
vonden, waardoor zoals de vakbonden
willen reeds per 1 september a.s. aan
de koppelarij in de metaalindustrie een
einde wordt gemaakt. Wel is het moge
lijk dat de vakraad een uitspraak doet
dat werkgevers en werknemers in be
ginsel voorstander zijn van een koppel
verbod in de lijn van de voorstellen,
zoals die door de vakbonden zijn ge
daan, en dat zij gezamenlijk en in over
leg met andere instanties ernaar zullen
streven dat deze regeiing zowel voor de
metaalindustrie zelf als voor het overige
bedrijfsleven op de kortst mógelijke ter
mijn in werking kan treden. Wellicht zal
in afwachting daarvan reeds tot enkele
voorlopige maatregelen worden besloten.
Er zijn reeds tekenen dat de werk
gevers in de Amsterdamse haven hun
contacten met de koppelbazen aan het
beperken zijn.
De vergadering van de vakraad voor
de metaalindustrie, die aanvankelijk op
morgen was vastgesteld, is verschoven
naar zaterdag wegens het plotseling
overlijden van Ir. Sprey, voorzitter van
do grootste werkgeversorganisatie in
de metaalindustrie, de F.M.E.
Verwachting tot vrijdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Enkele zonnige perioden, maar ook
hier en daar een bui. Vannacht
zwakke wind en plaatselijk mist,
morgen zwakke tot matige wind uit
oostelijke richtingen. Iets hogere
middagtemperaturen.
VRIJDAG:
Zon: 5.46-19.34. Maan: 17.19-0.30.
Morgen verspreide opklaringen en op
de meeste plaatsen droog. "Zwakke, ver
anderlijke wind. Overdag 17 a 18 gra
den, zeewater 17 graden. Vooruitzich
ten: tijdelijk rustig strandweer, maar
zaterdag nadert weer een oceaanfront.
Max. min.
Station
Weer temp.
temp
gisteren
Den Helder
zw. bew.
15
13
Ypenburg
mist
15
11
Vlissingen
zw. bew.
16
11
Eelde
mist
17
8
De Bilt
mist
14
7
Twente
mist
17
10
Eindhoven
zw. bew.
16
9
Zd-Limburg
onbewolkt
17
8
Stockholm
zw. bew.
19
7
Oslo
onbewolkt
20
11
Kopenhagen
regenbui
17
12
Londen
onbewolkt
17
7
Amsterdam
mist
17
8
Brussel
licht bew.
17
87
Luxemburg
onbewolkt
16
4
Parijs
onbewolkt
18
6
Bordeaux
geheel bew.
20
13
8
Grenoble
zw. bew.
18
Nice
zw. bew.
27
16
Berliin
regen
20
12
Frankfort
mist
17
5
München
zw. bew.
14
9
Zurich
mist
14
6
Genève
half bew.
17
6
9
Ljcarno
half bew.
20
neersl.
afgel.
24 uur
11
23
5
0
2
0
4
4
0
3
0.2
0
4
3
0
0
0.4
0
0
5
1
14
8
0
32
lI1II1
AANTAL UIEN ZON TE DE BILT
aantalVneersiab VAN 0-IUtlATE OEIILT
19—
I-4UGUS
GEMIDDELDE E TMAALTEMPERATULIS TE DE BILT
JV
76
"V
75
74
A
73
7?
1111
1 1 1 1
1 1 i
eenko}jde maand, augustus '61 was eveneens aan de koude kant
U aJi9Ustus 60 was zeer nat en te koud en pas in 1959 vinden we een
uugustusmaand die ons 9 zomerse dagen wist te brengen. Best was het dus al niet
de laatste jaren en nu gaat 1963 deze traditie voortzetten. Na een mooi en warm
oegm met zelfs twee zomerse dagen (warmer dan 25°) sloeg het de 8e van de
maand radicaal om. Wanneer het nog een paar dagen regent, heeft augustus al
twee keer zoveel regen opgeleverd als normaal en de temperatuur lag sedert de
beruchte 8e augustus rond drie graden onder de normale. In Oostenrijk en zelfs
bij Charleroi dus in België en niet eens in de altijd gure Ardennen viel,
sneeuw. En wat de boeren betreft, die over de modderige akkers waden.... was
augustus niet de oogstmaand?
