Werknemers metaal pispn voor ae prm»»
flV DENEKAMP:
Stugge kapper
wint drie ton
Duitse Lotto
A.D.M.
losse
zet c.
schroeven
op
Vrije zaterdag
op Arnhemse
scholen
ELECTR0N1CA OP DE FIRATO
i
Staking op
Amsterdamse
Scheepswerf
MINISTER staat
bouw goedkope
huizen wel toe
Grens verhoogd tot 14 mille:
rijhsgoëdkeuring komt snel af
Kennedy zal
Assemblee
toespreken
ITALIË ontstemd over
Oostenrijkse beoordeling
Italiaanse rechtspraak
Dreigend fiasco
Eis: hoger loon
liet
weer-
Frans vliegtuig
met 36 Britse
toeristen zoek
Halve ton op lot
nr. 10419
Geen afkeuring
van terrorisme
in Zuid-Tirol
Man wilde vrouw
dood rilden
Zonnige perioden
Rassenrel in
Noord-Carolina
Gearresteerd iregens
poging tot moord
D°NDERDAC 12 SEPTEMBER 1963
16 pagina's
54ste JAARGANG No. 15545
P^DENZAAL, 12 sept. In
'te zou kapper G. J. Oorthuis
^an de Oldenzaalsestraat 6 in
enekamp een bijzonder gelukkig
an moeten zijn, want hij kan
n dezer dagen een chèque van
ve Duitse Lotto tegemoet zien
an ruim driehonderdduizend gul-
Om precies te zijn D.M.
do.762,80, zoals de uitslagenlijst
j an de laatste Lotto in de Duitse
fjlanten aangeeft. De kapper, die
't bedrag met een paar simpele
kerken verdiende, is echter niet
DEN HAAG, 12 sept. De
werknemers in de metaalindustrie
hebben de werkgevers aangekon
digd, dat zij bij de komende onder
handelingen over herziening van
de c.a.o. voor de metaal een loons
verhoging van acht procent en
een vakantie van drie weken zul
len eisen. De werknemers hebben
laten weten tijdens een spoed
vergadering tussen werknemers
en werkgevers, die tot gisteravond
laat duurde. Aanleiding tot het
spoedberaad was het besluit van
de Amsterdamse Droogdok Maat
schappij om met ingang van ver
leden maandag de lonen voor
de arbeiders met tien cent per
uur op te trekken en de beamb-
tensalarissen met ingang van de
zelfde datum te verhogen met 25
gulden per maand.
Controle
Het uit veertig leden bestaande meisjeskoor Ulster Girls Choir" uit
Bel]ast in Noord-Ierland heeft prinses Beatrix gisteren in de tuin
van kasteel Drakesteyn een zanghulde gebrachtdie onze kroon
prinses glimlachend in ontvangst nam.
Voorbarig
BOGAERS
MINISTER
Eigendom
HET NIEUWE
3»
Van De Maasbode N-V-' dlrecteur J- Kuijpers; directeur-hoofdredacteur mr. W. A. M. v. d. Kallen; algemeen redacteur H. Paalvast. Kantoren: Rotterdam: Kortenaerstraat 1, tel. 135270, postbus 723, giro 590948; Gouda: Lange Tiendeweg 23, tel. 3600 giro 590947-
t: °ude Delft 97- tel- 23441 en 23792- Biro 590944: Schiedam: Dam 18, tel. 66152, giro 590943; Vlaardingen: Oosterstraat 14 B. tel. 2539; Dordrecht: Wijnstraat 147, tel. 6121, giro 590946. Abonnementsprijs: ƒ8,25 per kwartaal, ƒ2,80 per maand en ƒ0,65 per week.'
hog er loon en meer vakantie
in
"'■iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiii
(Van onze correspondent)
•Pin- nu bevreesd is voor onze
Piot ler van Justitie, van wie men
\v; meer dan 50.000,. tegelijk mag
d[ lnen, voor de belastingambtenaren
zij x "°r dp honderden „vrienden", die
^jn deur wel zullen plat lopen, is niet
ï\v "d' maar de barbier uit een van
b-'s mooiste dorpen is niet bereid
x>* maar iets over zijn prille geluk te
ben?a's het echter een goed kapper
heeft de heer Oorthuis na de
i„.siag van zondag, waarin bleek dat
(Van onze Haagse redactie)
Tegeljjkertjjd hebben de drie werkne
mersorganisaties in de metaalindustrie
tegenover de werkgevers verklaard
JD bleek
vijf cijfers van de rij van 1 tot
tt,. met 50 goed had geraden, zijn
hu voorbijgepraat en dat was vol-
v
te ehde voor het dorp de rest zelf uit
(.jj.^oeken. Met die combinatie van vijf
hers is kapper Oorthuis winnaar 'ge-
kuf.■>--- i.. i.iu^se twee. roe eersie
zes cijfers goed, is het maxi-
5Ór!'i3 en de
u°000 D.M
,W0
winnaar daarvan krijgt
hensdag heeft de heer Oorthuis
1bevestiging ontvangen, dat hij in-
6ri uaad winnaar is in de tweede klasse
?eri 6£ werd zeifs over een „Zusatz",
bepaald bedrag uit een extra pot
bgjPhuken. Wie de kapper echter op-
daj.' of bezoekt krijgt steevast te horen,
"ij n0g niets weet.
■■lat1 vanachter de verschansing van
g'eSn ze maar kletsen" sluit hjj het
*a.Prck af met de woorden: „Niemand
'k „Van mÜ ooit het bedrag horen, dat
gewonnen heb".
(Van onze correspondent)
ARNHEM De gemeentelijke kleu
ter- en lagere scholen alsmede de
tessori Lagere School te Arnhem krij
gen aan het eind van het pas begonnen
schooljaar twee maanden achtereen een
vrije zaterdag en wel op de zaterda
gen in de maanden juni en juli. Het
is een voorlopige regeling want lang
niet alle onderwijzers zijn het er mee
eens. Zij vrezen, dat het leerplan in ge
vaar komt.
Als gevolg van deze regeling heeft
de schooljeugd elf weken ofwel ruim
twee en een halve maand in een school
jaar vrijaf.
dat zij de c.a.o. voor deze bedrijfstak
ongewijzigd en volledig willen handha
ven voor de nog resterende looptijd tot
1 januari 1964. Maar dat betekent niet,
zo lichtte de heer I. Baart namens de
werknemers toe, dat de organisaties
loonsverbeteringen van de hand zouden
moeten wijzen wanneer deze hun in
navolging van de A.D.M. door de
werkgevers zouden worden aangebo
den. „Er vallen er wel meer uit de
boot zonder dat wij iets doen" aldus de
heer Baart.
De werknemers achtten het echter
onjuist nu de c.a.o. open te breken om
te komen tot nieuwe tarieven. De c.a.o.
loopt maar een jaar, aldus de heer
Baart. Zo lang is dat niet. Hij achtte
het vanzelfsprekend, dat ook de werk-
fevers zich aan de c.a.o. zullen hou-
en. De N.D.S.M. heeft nu evenwel een
groter kwaad binnengedreven door
haar arbeiders 60 gulden ineens extra te
geven uit de twee ton die de Zweedse op
drachtgever heeft toegezegd als het in
aanbouw zijnde schip snel wordt afge
leverd. De N.D.S.M. is daarvoor inmid
dels gestraft met schorsing als lid van
de metaalbond voor vier maanden.
Intussen heeft de maatschappij, al
dus de heer Baart, daarmee de hele
c.a.o. op losse schroeven gezet.
De A.D.M. heeft als reactie op de
houding van de N.D.S.M. 'naar een
ander middel gegrepen om op de een
of andere manier de tarieven toch te
veranderen. Deze beslissing is voor
eigen verantwoordelijkheid van de
directie van de A.D.M., aldus de heer
Baart. Hij meende te weten dat ook
andere bedrijven in Amsterdam als
mede ook bedrijven in Groningen aan
hun arbeiders hogere tarieven beta
len dan volgens de c.a.o. zijn toege
staan. Deze bedrijven zouden volgens
de heer Baart eveneens in aanmer
king komen voor schorsing van het
im itschap van de mr'talbon;',, de
heer1 Baart sloot niet uit dat dat ook
zou gebeuren.
Naar aanleiding van uitlatingen van
minister Veldkamp, dat hij de looncon-
troiedienst zou opdragen een meer
stringente controle uit te oefenen op de
naleving van de c.a.o.'s, merkte de heer
Baart op, dat een dergelijke controle
alleen mogelijk is als de economische
situatie zodanig is, dat het niet de spui
gaten uitloopt. Maar, zei hij, zoals de
situatie nu is, weet deze dienst er ook
geen raad mee. Hoe het ook zij, uit
gangspunt voor de werknemers blijft, al
dus de heer Baart, de bestaande c.a.o.
tot 1 januari van het volgend jaar te
handhaven. Hjj gaf toe dat dit een
moeilijke opgave is, omdat de interne
spanningen in de metaalsector op het
ogenblik groot zijn.
AMSTERDAM, n sept. Het per
soneel van (le n.v. Verschure en Co's
se. eepwerf en machinefabriek alhier
heeft vanochtend van 10 uur tot 11 uur
het werk gestaakt ter onderstreping
van de eis: verhoging van de Ionen tot
het peil waarop deze voor de werkne
mers van de Amsterdamse Droogdok-
maatschappij zijn gebracht.
llllllllllllHIIIII"lllllllllll||||l,||,|,,||,,,,,||lt,„,II|m||||,|||||||>
Op een persconferentie van de werk
gevers verklaarde de algemeen secre
taris van de federatie, dat zij evenals
de werknemers menen, dat de c.a.o. in
derdaad tot die datum ongewijzigd moet
blijven. De beslissing van de werkne
mers reeds nu hun wensen kenbaar te
maken voor de totstandkoming van de
nieuwe c.a.o. keurde hij echter af, om
dat deze stap in het kader van het hui
dige loonsysteem voorbarig is. De
werkgevers hebben deze stap dan ook
met klem afgeraden en verder voor
kennisgeving aangenomen. Verder had
hij geen commentaar. Vandaag verga
deren de werkgevers opnieuw.
iilliiillltlllllllllliiillllllllllllllllilllllllllllliilliillllililllllllill
Verwachting tot vrijdagavond,
(opgemaakt te 11.15 uur)
Droog weer met zonnige perioden
en in de nacht en ochtend plaatselijk
mist. Zwakke tot matige wind tus
sen noord en west. Weinig verande
ring in temperatuur.
VRIJDAG:
Zon: 6.09-19.02; maan: 00.44-17.22.
I Advertentie
e 20.000 vierkante meters opper
vlakte van de nieuwe R.A.I. in
Amsterdam puilen uit van elec-
4je tronica bij de grote FIRATO,
hje .püdag a.s. wordt geopend. Zie
t* hoven b.v. een volledig functione-
bijA® controletoren van de lucht-
4eie Verwacht mag worden dat
show van televisie en radio dit
hog meer bezoekers zal trekken
sl)t>„(Voorheen, omdat de Firato nog
6je laeulairder is opgezet. En boven
in wie zou er nu al uitgepraat
lie J^Sekeken zijn op de televisie?
h*
daan
om in dit nummer de pagi-
fte^.jdie speciaal aan de Firato zijn
HIGH POINT, 12 sept. (AFP) Gis
teravond heeft de politie van High Point,
in Noord-Carolina, van traangas ge
bruik moeten maken om een menigte
van meer dan duizend blanken te ver
spreiden, die met stenen, eieren en to
maten gooiden naar negers, die tegen
de rassenscheiding demonstreerden.
Eén blanke werd gearresteerd.
1/") C3
G
4> OO
61] OS -2
a oo
DEN HAAG, 12 sept. De minister
van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid
drs. P. Bogaers heeft positieve waar
dering voor de initiatieven, die in de
Brabantse gemeenten Deurne en Fij
naart ten aanzien van de bouw van
goedkope woningen zijn ontplooid. De
minister kan niet toestaan zoals met
name in de gemeente Deurne is ge
beurd, dat in de ongesubsidieerde sec
tor woningen worden gebouwd, die niet
aan de minimale kwaliteitseisen van een
woning voldoen. Om de kwaliteit van de
in deze sector te bouwen woningen te
waarborgen heeft de minister besloten
het bedrag waar binnen gr Ikopere wo
ningen mogen worden gebouwd te ver
hogen vail 10.000 tot 14.000 gulden. Wel
zal voor dergelijke woningen rijksgoed
keuring moeten worden verleend door
het departement en niet meer door de
gemeenten. De minister heeft echter
gezegd, dat deze goedkeuring direct zal
worden verleend, dus buiten de normale
woningtoewijzing om.
Aan de maatregel heeft minister Bo
gaers de volgende voorwaarden verbon
den. De aannemingssom mag zoals ge
zegd de 14.000 gulden niet te boven
gaan. In dit verband wordt een uitzon
dering gemaakt voor de bouw van wo
ningen voor grotere gezinnen. E' maxi
mum bedrag heeft de minister niet ge
noemd, maar voor de bouw van deze
grotere woningen is hij bereid een soe
pele^ maatstaf aan te leggen. Bovendien
is h;j genegen bij het vaststellen van de
maximum-aannemingssom rekening te"
houden met de hogere kosten van een
eventuele zware fundering. Minister Bo
gaers heeft ook de voorwaarde gesteld,
dat de kwaliteit van de woningen in de
ongesubsidieerde sector niet mag liggen
beneden die voor woningwetwoningen.
NEW YORK, 12 sept. (Rtr) Van
welingelichte zijde is vernomen dat
president Kennedy de Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties, die
deze maand haar nieuwe zitting zal
aanvangen, zal toespreken. Dit zal
waarschijnlijk op 20 september, drie
dagen na de openingsvergadering, ge
schieden.
PARIJS, 12 sept. (UPI) Een woord
voerder van de Franse particuliere
luchtvaartmaatschappij „Aimautic" in
Parijs, heeft vandaag meegedeeld, dat
een van haar toestellen, een tweemoto-
ri_e Viking met veertig mensen aan
boord, wordt vermist op een reis van
het vliegveld Gatwick naar Perpignan
in Zuid-Frankrijk.
De bemanning van het toestel be
staat uit vier Fransen. De 36 passa
giers zijn alle Britse toeristen, die het
toestel ook hebiien gecharterd.
De verkeerstoren van Gatwick heeft
gezegd, dat het toestel onder Franse
verkeerscontrole viel, toen het ver
dween.
De politie in Prades (Pyreneeën)
heeft bericht, dat het werak van het
Franse toestel op de „Pic de la Ro
caille", op 1.653 meter hoogte, is waar
genomen.
Zo moet de benodigde grond eigen
dom zjjn van de aanvrager van de
bouwvergunning, die de woning zelf
gaat bewonen of de grondoverdracht
van de aanvrager-bewoner moet zo
danig zijn, dat de woning in opdracht
van de toekomstige eigenaar-bewoner
wordt gebouwd. Dergelijke goedge
keurde woningen zullen niet in min
dering worden gebracht van de aan de
gemeenten toegewezen woningcontin
genten. Minister Bogaers heeft met
het nemen van zijn maatregel be
doeld dat de hoofdingenieurs-direc
teur hun bevoegdheid alleen toepas
sen voor gemeenten, waar de bouw
capaciteit van kleine aannemers onbe
nut is of onbenut dreigt te raken.
Om dit te bereiken heeft de minister
aan zijn beslissing ook de voorwaarde
verbonden, dat de rijksgoedkeuring al
leen kan worden afgegeven voor één of
enkele woningen. Bovendien moet de
aannemer ter plaatse gevestigd zijn of
tot de normaal ter plaatse werkende
aannemers behoren. Het bouwen van de
goedkopere niet gesubsidieerde wonin
gen mag niet leiden tot een verstoring
van de plaatselijke bouwmarkt. Tenslot
te moet de aannemer aantonen, dat hij
voor de uitvoering van de bouwplannen
over voldoende arbeidskrachten be-
beschikt. De hoofd-ingenieurs-directeur
zal worden opgedragen geen rijksgoed-
keuring af te geven, wanneer het gaat
om de bouw van een weekendhuisje,
een zogenaamde tweede woning of an
dere projecten. Het enige, dat de mi
nister met zjjn maatregel wil bereiken
is het opheffen van de woningnood.
(Vervolg op pagina 5).
DEN HAAG, 12 sept. In de 560e
staatsloterij is de prjjs van 50.000,—
gevallen op lot nummer 10419.
ROME, 12 sept. (Rtr) De Italiaan
se regering heeft bekendgemaakt dat
zjj tot Oostenrijk „zeer ster! verto
gen" heeft gericht tegen wat zij noemt
de onaanvaardbare Oostenrijkse ver
klaringen inzake de kwestie Alto Adige
(Z .d-Tirol)die een „opzettelijke ver
draaiing" van de feiten betekenen.
De verklaring werd uitgegeven na
een kabinetsvergadering. Gezegd
wordt dat Oostenrijk niet heeft sa
mengewerkt bij het onderzoek naar
en bestraffing van de verantwoorde
lijken voor de recente terroristische
aanslagen in Alto Adige. Oostenrijk
heeft daarentegen met de onlangs
gehouden redevoeringen van verant
woordelijke personen „de spanning
sterk verhoogd", aldus de verkla
ring.
D Oostenrijkse minister van buiten
landse zaken, Bruno Kreisky, heeft on
langs kritiek geuit op een proces in
Trente, waarin een groep carabinieri
werd vrijgesproken van mishandeling
van van terrorisme verdachte perso
nen. Zij zouden „onmenselijke marte
lingen" hebben toegepast. De naam
van Kreisky wordt in de Italiaanse
verklaring niet genoemd. De Italiaanse
regering zegt in haar verklaring dat
zjj „de ongegronde beweringen en on
toelaatbare oordelen over de Italiaanse
rechterlijke macht betreurt en ver
werpt", omdat ze de „extremisten en
de misdadigers aanmoedigen, terwijl
het aan de andere kant noodzakelijk is
dat beide partijen blijk geven van grote
evenwichtigheid en verantwoordelijk
heid", aldus de verklaring.
Volgens waarnemers in Rome kun
nen tal van Italianen zich, politieke
overwegingen daargelaten, niet inden
ken hoe Oostenrijk kan protesteren
tegen de behandeling van terroristen
zonder ook maar een woord van ver
oordeling uit te spreken jegens die ter
roristen zelf. Velen in Italië geloven,
dat de terroristen in Oostenrijk een
toevluchtsoord hebben.
Alto Adige is een klein bergdistrict
met een bevolking van ongeveer 230.000
zielen. Het maakte voor 1918 deel uit
van de toen uiteengevallen Oostenrijks-
Hongaarse monarchie en staat sinds
dien onder Italiaans bestuur. Oostenrijk
heeft reeds herhaalde malen grotere
autonomie voor de Duits sprekende be
volking gevraagd. Dit jaar zjjn onge
veer tweeduizend Italiaanse politie
mannen en militairen betrokken ge
weest bij de jacht op een aantal extre
misten die afgelegen grensposten aan-
zen 8n boogsPannin2smasten opblie-
GENUA, (UPI) Een koffer met
plastic-explosieven is gisteravond in de
oagageopslagplaats van het spoorweg
station in Genua gevonden. De politie
deelde mede dat een tijdbom die ver
bonden was met de explosieven niet
was afgegaan, waardoor een ontplof
fing werd voorkomen die waarschijn
lijk vele mensenlevens geëist zou heb
ben. De politie nam aan dat de bom
aanslag het werk was van terroristen
uit Alto Adige, Deze lieden hebben de
laatste weken hun sabotage-aktivitei-
ten in noord-Italië opgevoerd.
De landelijke metaalorganisaties
van werknemers zijn niet van plan
liun Amsterdamse districtsbestuurders
af te vallen als zij de loonsverbeterin
gen accepteren, die nu door de Am
sterdamse Droogdok Maatschappij
zijn aangeboden. Zij zullen iets der
gelijks evenmin doen als andere on
dernemingen bet voorbeeld van deze
maatschappij zouden volgen. Daar
mee wordt de terreinwinst, welke al
leen de gevende partij als onoorbaar
wordt voorgehouden, door de vakbon
den geconsolideerd en voor vergroting
opengesteld. Dit is bet voornaamste
resultaat, dat gisteren na het overleg
tussen deze landelijke organisaties uit
de bus gekomen is. Nu het eerste
schaap over de dam is, willen de werk
nemers dus de overige gegadigden de
sprong niet beletten, mits zij deze
maar op eigen verantwoordelijkheid
maken.
Wij kunnen ons dit standpunt goed
indenken, al vragen wij ons wel af of
de morele verantwoordelijkheid over
een mogelijke forse loonbewe-
ging en voor de desintegratie van de
werkgevers-organisaties, die er het ge
volg van kan zijn, Wel zo eenzijdig
bij de werkgevers ligt als de bonden
bet nu doen voorkomen. Als de ene
band de andere wast wordt het moei
lijk in termen van oorzaak en gevolg
te spreken. De optimisten verwachten
intussen, dat bet met de repercussies
in andere ondernemingen en bedrijfs
takken wel zal meevallen, maar de
pessimisten denken daar anders over.
Als argument voor optimisme voeren
de werknemersbonden aan, dat zij
toch bereid zijn afgezien van de
bovenstaande loonbeweging de
CAO in de metaalnijverheid eerst op
de vastgestelde datum (l januari 1964)
te herzien. Wij denken er niet aan
deze geste als onvoldoende of waar
deloos te kritiseren. Zij kan wel de
gelijk effect hebben op de lonen in de
bedrijfstakken waar bet minder floris
sant toegaat.
Zeer veel begrip, maar minder waar
dering kunnen wij opbrengen voor Het
feit, dat de werknemers-organisaties
reeds nu in concreto hebben aangege
ven welke eisen zij zulten stellen wan
neer de CAO eind 1965 afloopt. Met
die concretisering pogen zij uiteraard
bun gezicht te redden tegenover de
leden op wie de gunst van de werk
gevers niet op korte termijn gericht
zal zijn. De keerzijde van de zaak is
echter, dat zich voor de andere be
drijfstakken reeds nu een kristallisatie
punt vormt waaromheen de loonvor
ming in 1964 zich zal ontwikkelen.
Dat gebeurt niet alleen zonder enige
wetenschap over de economische prog
noses van dat jaar, hetgeen dus voor
barig is. maar bet betekent tevens, dat
de interne coördinatie, dat is bet op
elkaar afstemmen van de verbeterin
gen in de verschillende bedrijfstakken
nadat de prognoses voor 1964 bekend
zijn, sterk aan waarde verliest.
Daar moet u niet over spreken, zal
men opmerken, want u hebt vroeger
ook twijfel uitgesproken over de zin
van deze coördinatie als de cijlers wel
ekend zijn. Dat is ook zo. Maar wie
aelet ons dat wij. als bel er op aan-
<omt, toch nog meer vertrouwen heb
ben in een schot bagel dan in de losse
lodder die men nu beeft afgevuurd.
Daarbij zien wij dan nog maar af van
e invloed welke het genoemde per
centage van acht zal hebben op de
jedrijfstakken die nog vóór eind 1963
met hun eisen op tafel komen.
Vast staat dat na de besprekingen
van gisteren het dreigende fiasco van
de vrijere loonpolitiek zeker nog niet
is afgewend. Men moet maar afwach
ten waar we aanspoelen en wij heb-
en tot nu toe geen insiders ontmoet
ie daarover een duidelijke schatting
urfden te maken.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 12 sept. Zes agenten
zijn er gisteren aan te pas moeten ko
men om een 25-jarige koopman te kun
nen arresteren, <!ie ervan wordt ver
dacht een vrouw opzettelijk met zijn
auto te hebben willen aanrijden. Hij
had al verschillende keren gedreigd
de vrouw te zullen doodrijden. Dins
dag was hij nog door de politie ge
hoord omdat hij de vrouw beledigd zou
hebben.
De slechte verstandhouding tussen de
vrouw en de koopman was ontstaan
doordat de koopman er zijn gewoonte
van maakte zijn auto te parkeren voor
de fietsenstalling van de vrouw aan de
Gedempte Burgwal. Gisteren leek hij
zjjn dreigementen waar te zullen gaan
maken toen hjj op de vrouw inreed.
Door tijdig weg te springen kon zij zich
redden. De gealarmeerde politie kon de
koopman slechts met moeite de baas.
De koopman zag nog kans een agent
enkele gekneusde ribben te bezorgen.
Hem zullen poging tot moord en weder-
spannigheid ten laste worden gelegd.
