NA FRANKRIJK S MILITAIRE NEUTRAUTEITS VERKLARING
x7
r rmoranV
GROOTS
BR ITT ANNIE
IafcëntHI
frlus eucomL
zwei {J*
rückeiT^A Q
DOHGEs FRANKRI J\K
Noord-Atlantische Raad
Het Militair Comité
SHAPE (Supreme Headquarters
Allied Powers Europe)
AFCENT (Allied Forces
CENTral Europe)
Navo-Defensie-Studiecentrum
US EUCOM
WOENSDAG 4 JANUARI 1967
IKAN AAL-COMITÉ
Londen"
AMSTERDAM
ROTTERD
ANTWERPEN
CASTEAU
SHAPE
FRANKFURT
N ^STUTTGART 71
NOORD-ATLANTISCHE
cT- RAAD
ETAIN_ wpT7
VERDUN
EVREUX
PARUS
St GERMAINen LAY^ CHALONS
CHAMBLEf TROIS
DREUXB
ROCQENCOU^v
3JJ1«ÓNTAINEBLEAU TOUL^ F0,NTAII9ES
Nro'vES
"^ORLEANS® N. CHAUMONT
AUGSBURG
E N R IJ K
St NAZ AIRE
SAUMUR
CHINON
INGRANDES CHATEAUROUX
POITIERS
ZWITSERLAND
LA ROCHELLE
PERIGEUX
BORDEAUX
CAPTIEUX
St MIC HEL
ROME
NAVO
Defensiestudiecentrum
NAPELS
de PERSCONFERENTIE, die
Gaulle President, Charles de
Elysée hp 21 februari op het
leiders van gehouden, zal de
Vedragsorva Noord-Atlantische
gen. Of de ve?u,atie n0§ lan§ heu'
raai toen uitsSng die de
ereplaats zal Lit 6611 ingellJs
we politieke hoofli!" in het nieV'
Verdragsorganisatie^^T Va".
twijfelen. De belerenrJ teJbe"
stroom, die het Fran^00/
hoofd over de hoofden
internationale schare persvertp6
denern°trdifrS .U.itstorttfc> luidde
^nstigste crisis in waarmee de
Ayo sinds haar oprichting in
"Pnl 1949 te make„ beeft gehad
r-f vtrLde Sr/,
fan het
Hoogste gezag in de NAVO. Samen
gesteld uit vertegenwoordigers van de
ledenstaten. Besluiten worden met een
stemmigheid genomen. De Raad kan
bijeenkomen op het niveau van ministers
of op dat van permanente vertegenwoor
digers. De Raad verhuist van Parijs
(Porte Dauphine) naar een wolkenkrab
ber in Brussel. De NAVO-partners
achten het logisch dat, nu het militaire
hoofdkwartier uit Parijs weg moet, het
politiek hoofdkwartier eigener bewe
ging volgt. Het zou onverstandig zijn
de hoofdzetel van de Atlantische Orga
nisatie te handhaven in een land, waar
van de regering die organisatie volstrekt
afwijst.
Hoogste militaire gezag in de NAVO.
Samengesteld uit de Chefs van Staven
van de ledenstaten. Het Comité kan ook
bijeenkomen op het niveau van per
manente militaire vertegenwoordigers.
Het Comité heeft sinds de oprichting
van de NAVO in Washington gezeteld.
Om de volledige gelijkwaardigheid van
de Europese partners ten opzichte van
de Amerikaanse te beklemtonen, heeft
men het beter geoordeeld het bureau
naar Brussel over te brengen.
Militaire NAVO-hoofdkwartier voor
Europa. Staat ondei leiding van de
opperbevelhebber van de NAVO, de
Amerikaanse generaal Lemnitzer. Op
13 september hebben de permanente
vertegenwoordigers bij de Atlantische
Raad besloten SHAPE van Rocquen
court te verplaatsen naar Chièvres-Cas
teau, bij Brussel. Tweeëntwintighon
derd personeelsleden trekken mee. Kos
ten: honderdvijftig miljoen gulden.
Hoofdkwartier van de geallieerde
strijdkrachten voor Centraal-Europa.
Komt met drieduizend man naar het
Limburgse Brunssum. Kosten voorlopig
geraamd op honderdzestig miljoen gul
den. Gebouwen van de staatsmijn Hen
drik in Brunssum en de Tapijnkazerne
in Maastricht zijn aangewezen als
onderdak voor het personeel.
Belast met bestudering en coördinatie
van telecommunicatie-problemen. Ook
dit centrum had zijn zetel in Parijs. Na
dat de Atlantische Raad Italië unaniem
had uitgenodigd het Centrum op te
nemen, werd deze uitnodiging midden
september door de regering-Moro aan
vaard. Nieuwe zetel: Rome.
Hoofdkwartier van de Amerikaanse
strijdkrachten in Europa. Het is een af
zonderlijk commando, dat los staat van
de NAVO hoewel het generaal Lemnit
zer tot opperbevelhebber heeft. Van
zijn oude zetel in St. Germain-en-Laye,
bij Parijs, zal EUCOM naar Stuttgart
vertrekken.
Verzwakking
TON CRIJNEN
Noord-Atlantisch
Bondgenootschap
bezint zich op zijn nieuwe taak
t
hier(?n ^'00£f -Va" P.e Gaulle kwam
kunnen bclrh J^ wil zelfstandig
°Ver de ™et van
"teer aJh 2 SU Wenst zich niet
liinen 9ehond<;n te achten aan de richt-
Verbandah- N.AVO-°PPcrbevel. In
öen 21 h'ermef kjtn het ook niet dul-
delen buitenlandse militaire onder-
resSo °nder een ander gezagsgebied
Frans* Ten dan onder dat van de
denp autoriteiten. Met andere woor-
krachtnkriik onttrekt al zijn strijd-
NAVO en Zijn grondgebied aan de
klap kwam bijzonder hard aan
De Gaulle de NAVO niet bepaald
b!u Wa™ hart toedroeg was algemeen
°etcend. Ook betwijfelde niemand dat
Nat ts een reorganisatie van de
j1 Frankrijk op den duur binnen
°e organisatie zou kunnen houden.
Maar dat Parijs tot dergelijke krasse
en onverwachte maatregelen zou
overgaan had niemand verwacht
van zijn besluft bekend: C0nsequentles
zeIdÓÓrmLjUFra2n°sUeei?rodeepeneVeentifdUi'
IUChTestatmSnead7S' die in ^üsZd
den vóór die datum alle Franse offi-
eieren, verbonden aan het NAVO-
hoofdkwartier voor Europa (SHAPE)
e„ het hoofdkwartier van de geallieer
de strijdkrachten voor Centraal-Europa
,aFCENT) worden teruggetrokken. En
ala venijnige staart: Vóór i april 1967
j Inden de militaire hoofdkwartieren
de NAVO en alle Amerikaanse
VaIWnadese troepen uit Frankrijk te
e" J «nen Hieraan werd terloops
verdwijnen- hgt voortaan voQr
toegevoegd N^vo verboden zou
vliegtuigen afgaande toestemming
ZijêiZFrans grondgebied te vliegen.
°VaedFur:ndegkorte tgih-ste «ugro
"AVO-P«r.n«r D.
aUesoverheersende vraag was: kan de
NAVO blijven voortbestaan zonder
Frankrijk? Maar 1 spoedig gingen de
Veertien in het offensief. Binnen enke-
le weken heten zij De Gaulle weten,
Hat men zou doorgaan, ook als Frank-
rhk de Verdragsorganisatie geheel zou
1 tem Die eensgezinde houding
nam" niet weg dat de Verdragsorgani-
.-.an mei emir
satie zich gecónlr
me moeilijkheden
.'.ar, mei wmr
Vnot een deel zijr
C II lt»V"l i l.l
ze nog steeds niet opgelost
Het direkt in hel oog springende ge
volg van de Franse houding is, dal
het NAVO-front in tweeën wordt ge
splitst door een neutrale zone, lopend
van Oostenrijk via Zwitserland
en Frankrijk tot aan de Atlantische
Oceaan. Het wordt onmogelijk troe
pen over het land te verplaatsen van
het Centraal-Europese front in Duits
land en de Benelux naar Italië. Dat
vermindert de beweeglijkheid en doel
treffendheid var de NAVO-strijdmacht.
De militaire deskundigen zijn ook
bezorgd over het feit, dat de NAVO-
infrastructuur thans opgehoopt wordt
op een betrekkelijk klein gebied.
Daardoor wordt men veel kwetsbaar
der bij een mogelijke vijandelijke aan
val. Tevens worden, door het uitval
len van de Franse luchtcorridors, de
luchtverbindingen met Italië en Por
tugal ernstig belemmerd. De NAVO-be-
velhebber voor Centraal-Europa, de
Duitse generaal Von Kielmansegg, vat
te onlangs de militaire gevolgen van
de Franse houding als volgt samen:
,,De Gaulle's houding heeft de afschrik
kingscapaciteit van de Verdragsorgani
satie ontegenzeggelijk verkleind".
Een tweede enorm probleem biedt
de verplaatsing van de diverse militai
re hoofdkwartieren en installaties. Het
gaat om de verplichte verhuizing van
twee grote NAVO-hoofdkwartieren,
drie ondergrondse luchtmachtstafkwar
tieren, één ondergronds luchtverdedi
gingssysteem, ruim twintig navigatie-
en zendstations, bijna vijftig vliegvel
den, zes haveninstallaties voor benzi-
ne-aanvoer, zeventien benzinedepots
en tweeduizend kilometer pijpleiding.
Hierbij zijn de diverse Amerikaanse
en Canadese installaties op Frans
grondgebied, waarvan er alleen al in
de intendance-sfeer zeven - en twin
tig zijn, buiten beschouwing gelaten.
Het Europese hoofdkwartier (SHA-
Pb.) zal van Rocquencourt bij Parijs
naar Chièvres-Casteau in Belg ié ver
huizen Het hoofdkwartier van Mid
den-Europa (AFCENT) verlaat bin
nenkort Fontainebleau en hoopt op 1
april 1967 zijn werkzaamheden in het
Nederlandse Brunssum te kunnen her
vatten. Het Defensie-studiecentrum
van de NAVO gaat naar Rome. De
Noord-Atlantische Raad zal voortaan
in Brussel gehuisvest zijn. De zetel van
het oppercommando nan de Ameri
kaanse strijdkrachten in Europa (US
EU COM), tot nu toe ondergebracht in
Camp des Loges bij St. Germain-en-
Laye (Parijs), zal worden overge
plaatst naar Stuttgart. Daar zit mo
menteel de staf van hel Zevende Ame
rikaanse Leger, maar deze zal wor
den samengesmolten met het opper
bevel van het Amerikaanse leger in
Heidelberg. EUCOM kan dus onmiddel
lijk de leegstaande kwartieren betrek
ken. Tenslotte gaat de militaire top
van de NAVO, het Militaire Comité,
naar Brussel.
De verhuizing van de NAVO is in
volle gang. Men is druk bezig met
het buiten gebruik stellen van een
groot deel van de 46 vliegvelden, die
de NAVO in Frankrijk in gebruik had,
zoals de bases in Evreux, Chateau-
roux, Laon, Chambley en Toul-Ro-
sière. De hier gestationeerde vliegtui
gen zijn naar de Verenigde Staten, En
geland en West - Duitsland overge
bracht. De benzine-toevoer baart de
NAVO-deskundigen grote zorgen. Tot
nu toe werd de benzine met tankers
naar Franse havens vervoerd, daar op
geslagen In grote benzine-depots en
vervolgens via een tweeduizend kilo
meter lang buizennet naar West-Duits-
land gevoerd. De belangrijkste ver
binding was de grote pijpleiding, die
van de Franse haven Donges via Metz
naar het Duitse Zweibrücken loopt.
Men zal nu gedwongen zijn een nieuw
buizenstelsel aan te leggen in Noord-
Duitsland en de Benelux-landen, wat
ettelijke miljoenen gaat kosten.
Tel daarbij nog de enorme kosten,
die het overbrengen en ombouwen van
het omvangrijke NAVO-verbindingen-
net (telefoon, telegraaf, radio, radar
etc.) met zich meebrengt. Frankrijk
heeft reeds aangekondigd geen franc
aan deze kosten te zullen bijdragen.
Alleen voor het grote automatische
waarschuwings- en afweersysteem
van de NAVO (NADGE) is Parijs be
reid gelden uit te trekken om de een
voudige reden dat het gehele Force
de Frappe-project van De Gaulle af
hangt van dit systeem.
Wanneer men de huidige moeilijkhe
den in de NAVO in hun totaliteit be
schouwt, is de conclusie dat het Fran
se probleem niet op zichzelf staat. Het
vormt een onderdeel van een veel die
per gaande crisis binnen de Verdrags
organisatie .Ondanks dringende verma
ningen van hoge NAVO-functionaris-
sen, als secretaris-generaal Manlio
Brosio, dat het Russische gevaar nog
steeds zeer acuut is, zijn de regerin
gen van een groot aantal NAVO-lan-
den een tegenovergestelde mening toe
gedaan. Zij menen dat de dreiging
uit het Oosten over haar hoogtepunt
heen is en zij vinden hierin een mo
tief het met de eigen defensieinspan
ningen wat kalmer aan te doen.
Het meest recente voorbeeld hier
van is België, dat de Verdragsorgani
satie heeft meegedeeld ernstig te
overwegen zijn In Duitsland gelegerde
strijdmacht van dertigduizend man te
halveren. Geruchten over een dras
tische vermindering van de Ameri
kaanse troepenmacht in West-Duits-
land blijven aanhouden.
Tegenover deze „ontspanningsge
dachten" stellen de militaire deskun
digen de volgende feiten:
Aan het IJzeren Gordijn staan
momenteel 300.000 man aan Russische
en Oostduitse troepen, terwijl zich in
het Westrussische achterland nog
maals 1.000.000 man parate troepen
bevinden. De vroeger gehuldigde stel-
ling, dat deze laatste troepen bij het
uitbreken van een oorlog niet op tijd
aan het front kunnen verschijnen
wegens de grote vervoers- en verbin
dingsproblemen, is thans niet meer houd
baar: In een paar uur kunnen zes vol
ledige divisies van Rusland naar het
IJzeren Gordijn worden overgevlogen,
terwijl per dag nogmaals zes devisies
per spoor naar het terrein van de strijd
kunnen worden vervoerd.
De Russische vloot, met zijn meer
dan vierhonderd duikboten, groeit snel
en heeft in het nabije verleden aange
toond, dat zij haar operatie-terrein, in
dien noodzakelijk, snel kan uitbreiden.
Zo kunnen enkele eenheden Russische
onderzeeërs de Oostzee voor Weste
lijke scheepvaart onbruikbaar maken,
terwijl de Russische vloot ongetwijfeld
ook het vermogen heeft in de Atlan
tische Oceaan en Middellandse Zee te
opereren.
Het aantal middellange afstands
raketten, dat aan de Russische west
grens op het NAVO-gebied staat ge
richt is veel groter dan het Westeuro-
pese potentieel.
De Russische begroting voor het
komende jaar heeft aangetoond, dat de
Sovjet-Unie een inkrimping van haar
militaire potentieel niet overweegt.
Wanneer nu, zo redeneren de NAVO-
deskundigen, het Westen zijn troepen
sterkte drastisch gaat verminderen
heeft dit tot gevolg dat het toch al
niet sterke Centraal-Europese front nog
verder wordt verzwakt. Dit zou bete
kenen dat men van twee kwaden de
minste zou moeten kiezen: Of een uit-
dunnin van de frontlijn aan de zone-
grens met Oost-Duitsland, hetgeen
zou moeten worden gecompenseerd
door modernisering van de conventio
nele strijdkrachten (en wie wil dat be
talen? en een verhoogde atoomcapa
citeit, of het opgeven van de diepte-
verdediging en het vervolgens terug
trekken op de linker Rijnoever: het
einde dus van de sinds 1963 gevolgde
voorwaartse verdediging.
Het volgen van deze strategie zou
vrijwel onmogelijk zijn, omdat door
Frankrijks optreden een groot stuk
achterland van de NAVO is weggeval
len en hierdoor een soepele, achter
waartse verdediging ernstig belem
merd wordt. Met een verhoging van de
atoomcapaciteit als enige overgebleven
mogelijkheid zou volgens de NAVO-
deskundigen, iedere aanval uit het Oos
ten reeds spoedig in een kernoorlog
uitmonden, wegens gebrek aan conven
tionele wapens bij het Westen met alle
rampzalige gevolgen van dien. Zij ach
ten daarom een toenaderingspolitiek
van de NAVO ten opzichte van het
Oosten (Warschau-pact) alleen dan
zinvol, Indien dit niet gepaard gaat met
een eenzijdige vermindering van de
Westerse militaire macht.
Dit is niet het enige punt, waar de
opvattingen van politici en militairen
met elkaar in botsing komen. Een twee
de onderwerp van felle discussies vor
men Spanje en Portugal. Een aantal
bondgenoten vindt het nauwelijks ver
teerbaar, dat het dictatoriaal geregeer
de Portugal lid is van de NAVO, maar
een toetreden van Spanje wordt door
een grote meerderheid resoluut geblok*
keerd. De militairen zijn het met dez®
opvatting niet eens. Zij betogen dat
het uittreden van Frankrijk het lid«
maatschap van Spanje juist tot een
urgente zaak heeft gemaakt.
Tijdens de bijeenkomst van di
NAVO-ministerraad veertien dagen
geleden in Parijs, is het duidelijk ge
worden, dat de Verdragsorganisatie
niet meer kan ontkomen aan een
„drastische reorganisatie en een her
oriëntering, aangepast aan de ver
anderde situatie" (Belg Harmel). Al
leen dan zal de NAVO kunnen blijven
wat zij in de afgelopen jaren is ge
weest: een krachtige en tevens soepel
werkende organisatie, die een hechte
garantie weet te bieden voor het
voortbestaan van onze Westerse de
mocratie.
