NEVEN-AANKLAGER ROBERT KEMPNER
Protest Nederlandse bisschoppen was
Verkiezings
agenda
MOOIER WONEN
PRACTISCH LEVEN
Haya van Someren eerst op de korrel
GEPREZEN BOEK
Robert Kempner
jurist contra
Adolf Hitler
VOORWAARDEN UITGELEKT
VRIJE TRIBUNE" DRIE KWARTJES PER WOORD
DONDERDAG 26 JANUAR11967
!®it
us*'
,ei>«
1<L
lei* Van het indrukwekkende pa
's van justitie aan de Elisen-
daf\in München, waar dezer
gen het grote nazi-proces tegen
is vfter, Zöpf en Gertrud Glottke
rPi+egonnen' midden in de
font ial een man met ^rijs haar,
"kelende ogen en een kleine
^°r eenzaam aan een tafeltje.
bo°iJ hem tientallen mappen,
pp„ en en dossiers, naast hem
l> grote tas vol met indrukwek-
hde papieren.
^yitibolen
Vtr4"tkadaVaan
VvD rk' 20 uur
w
PROF. DR. ROBERT KEMPNER
Uitstel
Dank
DEN HAAG, 26 jan. Op de
mijnwet continentaal plat, de zo
genaamde „Natte Mijnwet" rust
een vloek. Alle gegevens schijnen
via niet-officiële bronnen bekend
te moeten worden. Lekten eerst
de geheime voorwaarden uit, die
oud-minister Den Uyl aan de olie
maatschappijen wilde stellen,
later werd een vertrouwelijke
brief van de gezamenlijke olie
reuzen aan drs. Den Uyl bekend,
waarin zij meedeelden op die
voorwaarde niet met hem in zee
te gaan. Hetzelfde lot blijkt nu
beschoren aan de nieuwe „Alge
mene Maatregel van Bestuur"
voor de Natte Mijnwet, die van
daag vertrouwelijk aan de vaste
commissie van Economische Za
ken wordt voorgelegd.
Ingewikkeld
Bovenstaand kaartje geeft een aardige indruk van hetgeen reeds
aan boor-activiteit op het zogenaamde Continentale Plat gaande is.
Van de 28 Britse putten bleken er 9 bruikbaar. Dat het boren niet
zonder risico is, bewijst het Duitse deel, waar tien boringen niets
opleverden. In Nederland zijn alleen wat mislukte pogingen gedaan
binnen de territoriale wateren. (Bron: Amro-bank).
Mevrouw Kempner, de echtgenote
van de neven-aanklager, met het
door haar geschreven en door
kardinaal Bea geprezen boek
priesters voor Hitiers tribunaal'.
Stript
ease
ADRIAAN RUIMSCHOOTS
...wederwoord zelfde tarief...
Ontzag
Lijdensweg
»»liil
ntro"'
pi
i0
ait1'
,9'
irzie4 *t>"
marl
3 Pef
Juridische Wiesenthal
<Van onZQ speciale verslaggever)
MüNCHEN, 26 jan. In zaal
5 et is de Amerikaanse jurist van
4Ucjl se afkomst, dr. Robert Kempner,
procureur-generaal in een
tonf- renbergse processen tegen de
rijfc van het in9estorte nazi-
het "lans felle neven-aanklager in
„j Br°te proces over de jodenvervol-
fSenin Nederland.
Vü \'S nu Precies deze man, die in
ha ac"en onder meer de belangen be-
j-r 'St van Anne Franks vader Otto
lig3 Van zuster Edith Steins fami-
1{0 en van de zes in de oorlog ontge
ld, en religieuzen uit de familie Löb.
to-AT" Kempner heeft al naam ge-
ehe nog voor het proces in Mün-
<je n °egon. Robert Kempner is ook
gan an' die nu het nazi-proces op
Bekomen is, niet nalaat om de
8tad Ver°achten al in het vroegste
t® v,IUl71 *ot belastende verklaringen
v&sthiit ken' die zicil als een terrier
Orin, in alle verklaringen, en die
taa] S wordt zogauw de toon in de
ge;, van het Münchense Landgericht
hjj Plg dreigt te worden. Dan springt
g P en brengt met felle vragen de
Cp elijke sfeer van een oorlogspro-
es Weer terug.
Het
proces in München is het zo-
apner ontpopt zich al spoedig als
n te nazi-proces dat jurist Kemp
als 'wo°nt, sinds hij in Neurenberg
etr ,aanklager de zwaarst denkbare
Eu3 tegen Hitiers vroegere topfi-
^,j.ren eiste. Het juiste aantal kan of
hij niet noemen.
Kem
SOort Simon Wiesenthal in de ju-
„a1Sche sector. Als een man die alle
^'-Processen afloopt en die er min
thi I^eer Persoonlijk op toeziet, dat de
10„S ifdigers uit de tweede wereldoor-
hun gerechte straf niet ontgaan.
^"Als Amerikaans staatsburger met
Vq zeldzame bevoegdheid om als ad-
ih ?at in Duitsland op te treden kan
dat doen", zegt hij, ,,ik ben onaf-
jydhelijk, ik heb niets met de Duitse
jStitie te maken. Als dit proces in
hetnchen niet zou verlopen zoals ik
het graag zie> kan ik uit protest op
vhegtuig stappen naar Philadel-
a- Men moet mijn optreden in
vannchen niet zien als een inmenging
j» de Duitse officier van justitie,
ja Per- Beslist niet. Huber is een bril-
tf.n aanklager, maar twee man we-
e. meer naar voren te brengen dan
v Ik ben volledig in de historie
El]11 ket oazi-dom ingewerkt, ik ken
®ant^eiten' 'k hen een steun voor de
ter- ger die door het Duitse minis-
le van Justitie is aangewezen
<J?r' Robert Kempner geeft bij deze
o ««kingen rechtstreeks antwoord
op ?e uitlatingen van de tweede man
O** Nederlands Rijksinstituut voor
zich°^Sd°CUmentatie P' A' Siies' die
Wat ln - interviews heeft afgevraagd
hlüti 7li]nheer Kempner precies in
hijP n wil gaan doen en waarom
tia u met dit proces weer beroemde
als Anne Frank en Edith Stein
haar
voren wil brengen. ,,Dit proces
hfede i°V6r tienduizenden vermoorde
«m dse joden", zegt Sijes, „waar-
v0or ,oet Kempner nu weer speciaal
Anne Frank komen. Zij was één
-j, Donderdag, 26 januari
PartijerritZending van P°htieke
p^ienpartij - eerste net - 20.20
OpenhJ tweede net - 19.50
Kvp vergaderingen:
Debatav d in Rotterdam> drs.
mevr'v 3roen (KVP) tegen
Bla. van Someren-Downer in
2o UUfe ^aal, Beursgebouw
20 u^aar "Pet Gulden Vlies" -
Wert-u spreker o.a. mr. Aalberse.
Albel°?en spreker o.a. dr.
'ering - 20 uur
n. Kt door 1
o.a.
met
htaaU d°or Zuid-Limburg
Vroint-10 Bijeenkomst
ïhinicaL e" Samkalden in Do-
2o'sPreker mr. van Riel
semSaenÓ^gen spreker mr. Geert-
Vn' l 20 uur
Vq*"' uur
Giessl® uin Zeist- Middelburg,
whuden oog Doorn en Veen"
AHP uur
20 Uur^S<frdam' Krasnapolsky,
B I ^Prekers prof. Zijlstra
ln nraA; de Boer
?°ersrna on (Fr') spreker d18-
In BnV 20 uur
20 Uu 0oP spreker Roolvink,
Ciilj
20thu^h, spreker Beernink
|°°uuren' sPreker Tilanus
vJ®nS'SU20'uureker mr' W* Scho1"
van die tienduizenden, zij was niet
meer en niets minder."
Kempner reageert: „Anne Frank en
Edith Stein zijn symbolen van de jo
denvervolging in Nederland. In der
gelijke processen als hier in München,
hebben wij symbolen nodig en geen
anonieme doden. Wanneer het om de
dood van twee mensen gaat, dan
spreekt men van moord, gaat het om
de dood van negentigduizend mensen,
dan spreekt men al gauw van statis
tieken." De heren Sijes en Kempner
hebben elkaar afgelopen zondag toe
valligerwijs in een internationale trein
naar München ontmoet. Het is geen
gesprek geworden over koetjes en
kalfjes. Kempner zegt: „Ik waardeer
de figuur Sijes, maar onze meningen
lopen uiteen."
In Nederland verwacht men veel
van het optreden van Robert Kemp
ner, omdat het mogelijk wat meer
licht zal werpen op de omstreden rol
van Paus Pius XII tijdens de tweede
wereldoorlog. Kempner zelf betwijfelt
of het in München zover zal komen.
Hij heeft zijn eigen gedachten over
het protest van de Nederlandse bis
schoppen tegen de jodenvervolging en
over het zwijgen van Paus Pius XII.
Hij wil geen duidelijk oordeel uit
spreken, zoals blijkt uit het antwoord
op de vragen die ik hem hierover
stel: ,,Bent u van mening dat kardi
naal De Jong indertijd beter had kun
nen zwijgen over de jodenvervolgin
gen, inplaats-van een open protest in
alle katholieke kerken van Nederland
te laten horen?"
Kempner: „Het is absoluut zeker
dat het protest van de Nederlandse
bisschoppen een strafmaatregel van
de Duitsers tengevolge heeft gehad
Een maatregel zwart op wit, die ik
u hierbij zal laten lezen. Deze maat
regel hield in, dat alle katholiek ge
worden joden zo snel mogelijk moes
ten worden afgevoerd, omdat de bis
schoppen het Duitse verzoek om zich
in deze zaak niet te mengen in de
wind hadden geslagen. Deze straf
maatregel heeft ook de deportatie en
vergassing van de joodse filosofe zus
ter Edith Stein tot direct gevolg ge
had. Dat neemt echter niet weg, dat
de Nederlandse bisschoppen goed ge
handeld hebben door te protesteren."
Vraag: ,,lk meen toch uit theorie-
en begrepen te hebben, dat als de
bisschoppen niet geprotesteerd had
den, vele katholieke joden ^misschien
nog geleefd zouden hebben."
Kempner: „Dat is niet zo. Als de
bisschoppen niet geprotesteerd had-
den, dan zouden de katholieke joden
ook wel gedeporteerd zijn, maar het
tijdstip van de deportatie zou zijn uit
gesteld. En dan komt de heel belang
rijke vraag die wij onszelf kunnen
stellen: zou het tijdstip misschien zo
lang zijn uitgesteld, dat de geallieer-
den Nederland al bereikt hadden en
de katholieke joden dus niet waren
afgevoerd? De tijd speelt in deze
kwestie een belangrijke rol. Maar nog
maals men mag hieruit niet afleiden
dat de Nederlandse bisschoppen niet
hadden mogen spreken. Ik wil geen
causaal verband leggen. Het was de
morele plicht van kardinaal De Jong
om te protesteren."
Vraag: ,,Had Paus Pius XII ook
niet uit morele overwegingen een zeer
duidelijk protest moeten laten horen
Kempner: „De Paus staat niet bo
ven een land, maar boven de hele
wereld. Het was voor hem veel moei
lijker om te spreken. In de tijd dat
Hitier aan de macht was, had een
luid protest van de Paus de cata
strofe nog kunnen verergeren. Dat
had als een boemerang kunnen wer
ken. Ik kan het met dit voorbeeld
misschien duidelijk maken. Als je te
genover een monster staat dan kun
je proberen dat monster te overbluf
fen, je kunt ook kijken of er een deur
tje is om te ontsnappen."
Dr. Robert Kempner spreekt emo
tioneel. Hij zoekt even naar woorden
en vergelijkingen en formuleert dan
snel zijn zinnen met duidelijke klem
tonen en vele handgebaren. Hij heeft
zeer goede betrekkingen met het Va-
ticaan. In 1954 was hij met zijn vrouw
op particuliere audiëntie bij Paus Pi
us XII. Deze heeft zijn vrouw toen
aangespoord om een onderzoek in te
stellen naar de dood van de katholiek
geworden joodse filosofe zuster Edith
Stein. Dat heeft uiteindelijk geresul
teerd in het door zijn vrouw Benedic
ts Maria Kempner geschreven boek
„Priester vor Hitiers Tribunalen",
waarin 131 gevallen worden besproken
(Van onze speciale verslaggever)
Dr. ROBERT M. W. KEMPNER werd
in 1899 in Freiburg geboren. Hij stu
deerde aan de universiteit van Ber
lijn, Breslau en Freiburg en kwam
na een korte periode als advocaat
bij het Duitse openbaar ministerie,
waar hij al spoedig substituut-offi
cier van justitie was.
Al in het begin van de dertiger ja
ren eiste hij beroepshalve een straf
vervolging tegen Hitier wegens mein
eed en hoogverraad, en stelde offi
cieel voor om de NSDAP te ontbin
den en Hitier als ongewenste vreem
deling uitte wijzen.
Dit optreden bleef niet zonder ge
volgen. Nadat Hitier aan de macht
gekomen was werd Robert Kempner
direct geschorst en later door de
Gestapo gearresteerd. Na zijn invrij-
heidsstelling gelukte het hem in 1933
via Italië en Frankrijk naar de Ver
enigde Staten te vluchten, waar hij
tot 1945 bleef en waar hij het Amer-
rikaanse staatsburgerschap aannam.
Op juridisch gebied maakte hij in
die twaalf Amerikaanse jaren zoveel
naam, dat de regering na de oorlog
besloot hem naar de processen in
Neurenberg te sturen.
Hij werkte daar vanaf het hoofd
proces in 1945 tot en met het der
tiende nazi-proces in 1949. Tijdens de
laatste processen was hij plaatsver
vangend hoofd-aanklager van de VS.
Dr. Kempner heeft meer nazi's
verhoord dan wie ook in de wereld.
Bij het proces Eichmann een paar
jaar geleden was hij adviseur van
de Israëlische regering. Hij hielp de
Israëlische aanklager met het ver
garen van bezwarend materiaal en
het opstellen van het requisitoir.
ADVERTENTIE
v
Van winst olie en gas
60-70 pet. naar Staat
van de naar schatting vierduizend tij
dens de tweede wereldoorlog omgeko
men priesters.
Kardinaal Bea schreef bij dit boek
een begeleidingsbrief, waarin hij de
schrijfster dankt voor haar vele moei
te en werk en waarin hij het boek
het meest denkbare succes toewenst.
Advocaat Robert Kempner heeft ge
drukte en van het kardinaalswapen
voorziene exemplaren van deze brief
(gedateerd 22 februari 1966) op zak,
samen met intekenbiljetten voor het
boek.
Het echtpaar Kempner is afgelopen
zomer ook op particuliere audiëntie
geweest bij Paus Paulus VI. Een foto
in de portefeuille van Robert Kemp
ner herinnert eraan. Mensen uit
Kempners omgeving weten te vertel
len, dat in zijn kantoor te Philadel
phia foto's hangen van verschillende
pausen en kardinalen. Kempner ze
telt niet het hele jaar op dit kantoor.
Hij verdeelt de tijd tussen Duitsland
en Amerika als hij niet ergens moet
zijn voor de nazi-processen. Op mijn
laatste vraag wil hij geen antwoord
geven. „Wordt u voor dit proces door
de gezamenlijke families Frank, Stein
en Löb betaald?" „Over geld spreek
ik niet," zegt hij snel, „ik wil mijn
bijdrage leveren tot opheldering van
de geschiedenis."
L. HIESELAAR
(Van onze speciale verslaggever)
Volgens deze officieuze gegevens
zou het kabinet-Zijlstra besloten heb
ben dat de staat niet in oliewinning
op het Nederlandse stuk van het Con
tinentale Plat zal deelnemen. Moge
lijk wel bij gasvondsten, maar dan
tot maximaal 40 procent. Zowel voor
gas als olie zal een royalty-schaal
gelden van 0 tot 16 procent, afhan
kelijk van de hoeveelheden die worden
geproduceerd. Volgens de nimmer of
ficieel bekend gemaakte voorwaarden,
die Den Uyl de kandidaat-boorders
had gesteld, maar die evenals nu via
het financiële dagblad waren uitge
lekt, kon de staat voor 50 procent
deelnemen, zowel in olie als gas
vondsten, terwijl aan royalties een
vast percentage van 12Va moest wor
den betaald.
De maximaal zestien procent die
het kabinet-Zijlstra nu als royalty in
de produktie voorstelt, is slechts schijn
baar ruimer bemeten dan minister
Den Uyl van plan was, aangezien die
zestien procent eerst geldend zal zijn,
als er enorme hoeveelheden olie of
gas per jaar uit een concessie in de
Noordzee zullen worden gewonnen, wat
naar deskundigen menen niet mogelijk
is. Bij een staatsdeelneming zal de
schaal van 0 tot 16 procent worden
gehalveerd. Door een nogal ingewik
kelde berekening van de royalties,
omvang van de staatsdeelneming, pre
mies van de oliemaatschappijen en be
lastingen op winsten, komt de staat
bij het nieuwe ontwerp-Zlijstra tot een
claim van 70 procent op de gaswin-
sten (76,4 ptc. bij Den Uyl) en om
streeks 60 procent op de olie-winsten
(65,6 pet bij Den Uyl).
Deze nieuwe percentages komen op
vallend overeen met hetgeen het Twee
de Kamerlid mr. Blaisse (KVP) on
langs in een debat met de heer i oe-
ie- (PvdA) heeft genoemd. Hij be
weerde toen dat hij slechts vermoe
dens uitsprak. „Voorzover ik Zijlstra
ken, zal hij hoog mikken", zei mr.
Noors Consortium
Deens Consortium
tUCUAl
O
E8ITI**'*
Duits Consortium
H»MV0N/|«
»IS1»U
|v»MAM
Q
3ULr
;;ntin5n?*u O
0U*WAH MOI *5S0.
A cqmtO
-.AVCCy
AMETÓ
§HEw'./c_
E5SQ
ENGELAND
SE3SS1.AN3
W.DUITS!.
Blaisse bij die gelegenheid. Ook voor
spelde hij, dat er met een glijdende
schaal zou worden gewerkt, hetgeen
eveneens juist blijkt.
De wijze waarop de publikatie rond
de Natte Mijnwet is geschied is voor
alle partijen onbevredigend. Het beleid
van de regering, die in het geheim
wilde onderhandelen, wordt doorkruist.
De kamerleden horen de voorwaarden
eerder uit de pers dan via de vaste
commissie en de oliemaatschappijen
- i;.' i :'V
Lucht het hart bij Adriaan
(Van onze speciale verslaggever)
DIEVER, 26 jan. In café Brink-
zicht, waar de mannelijke bevolking
van dit vriendelijke dorp in de kop
van Drente dagelijks zijn afzakkertje
haalt, weten ze wel waar hij woont:
„O, je moet Arie Ruimschoots heb
ben. Ja, die weet veel waars te ver
tellen, zo is het niet. Maar nu gaat
hij toch wel wat te ver. Als hij zo
doorgaat, snijdt hij zich lelijk in de
vingers. Hij schijnt nu ook bij de club
van Koekoek te horen, wil zeker in
de Tweede Kamer komen. Wij waar
deren hem hier allemaal erg, maar
pas op: het is een handige jongen".
Midden in het bos, even buiten Die
ver, bewoont Adriaan Ruimschoots
met vrouw en vijf kinderen een
kasteel van een bungalow. Een forse
man van achter in de dertig, gemil
limeterd hoofd en gekleed in een ha
rig, hooggesloten truitje. Van beroep
handelaar in onroerend goed. Maar
daar zit volgens hem de klad in. Hij
exploiteert nu een camping in de Die
verbossen. Geboren in Rotterdam,
meldde hij zich als zeventienjarige bij
de mariniers aan. Een jaar later
vertrok hij met zijn compagnie naar
Indonesië, waar hij een deel van de
politionele acties meemaakte.
Dinsdag is hij in het nieuws ge
komen dank zij de Haagse advocaat
mr. Pels Rijcken, die als raadsman
optreedt van mevrouw Haya van
Someren-Downer in haar kort geding
tegen de leider van de Boerenpartij.
Hij eiste, dat de heer Koekoek zich
voortaan zal onthouden van bewerin
gen, dat mevrouw Van Someren voor
de oorlog leidster van de Nationale
Jeugdstorm zou zijn geweest. Om dui
delijk te maken, waartoe een derge
lijke lastercampagne kan leiden,
bracht hij het binnenkort te ver
schijnen blad „De Vrije Tribune" ter
sprake. Hoofdredacteur is Adriaan
Ruimschoots.
Half februari wil deze het eerste
nummer gratis huis aan huis laten
bezorgen in de drie noordelijke pro
vincies. Oplage: 400.000 exemplaren.
Behalve advertenties zal het blad
een rubriek bevatten, waarin ieder
die zich daartoe geroepen voelt, tegen
een tarief van 75 cent per woord zijn
hart kan luchten tegen personen of
groepen. Wel moet men voor de
waarheid van zijn aantijgingen in
staan en bereid zijn tot het plaatsen
van een eVentuele rectificatie op
eigen kosten. De aangevallene mag
zich verweren, tegen hetzelfde tarief
wel te verstaan.
Arie Ruimschoots vindt, dat de ad
vocaat van mevrouw Van Someren
„een leugenachtig verhaal heeft op
gehangen" over zijn blad, door te
zeggen dat het „van laster een be
drijf wil maken". „Ik doe hem een
kort geding aan", zegt hij. „Ik eis
een kwart miljoen schadevergoeding.
Dat zal ik wel niet krijgen, maar
het is te proberen".
Er zijn maar weinig mensen in zijn
omgeving, die hij niet voor de rech
ter zou willen slepen. Sinds hi] drie
jaar geleden in Diever kwam wonen
heeft hij overhoop gelegen met de ge
meentelijke autoriteiten, in het bij
zonder met burgemeester J.C. Mey-
boom. „Die verrekte Kees", want zo
noemt hij hem, zit hem voortdurend
dwars. Binnenkort zal hij een boekje
over hem opendoen. En niet alleen
over burgemeester Meyboom. Nee,
diens ambtgenoten en onderhorigen
in de omliggende gemeenten zijn vol
gens Ruimschoots geen haar beter.
Het boek is al voor tachtig procent
klaar.
„Striptease der autoriteiten" zal
het heten. Heel Diever weet het al,
want de auteur heeft het aangekon
digd op een groot bord langs de
rijksweg. Dat het vier uur later door
de politie werd weggehaald, was geen
moeten reageren op krantenberichten
die onvolledig en mogelijk onjuist zijn.
Toen de Natte Mijnwet werd aange
nomen, heeft de KVP-er Blaisse via
een amendement weten te voorkomen
dat de onderhandelingen met de olie
maatschappijen geheel buiten de Ka
mer om zouden worden gevoerd. In
een „algemene maatregel van be
stuur" moesten de voorwaarden wor
den geregeld. Deze moeten dertig da
gen bij het parlement ter inzage lig
gen, in welke periode twintig procent
van de leden van Eerste en Tweede
Kamer kan verzoeken het in werking
treden bij wet te regelen. Den Uyl
was toen fel tegen het amendement
gekant, maar het geeft zijn partij nu
de gelegenheid de maatregel op te
houden totdat er een nieuwe regering
gevormd is.
Overigens mag men wel opschieten
met het wetsontwerp. Wil er tenmin
ste nog in het jaar 1968 kunnen wor
den geboord, dan zullen voor septem
ber de nodige concessies aan de olie
maatschappijen moeten worden uitge
geven. De olieconcerns kunnen dan in
het najaar hun investeringen voor het
volgende jaar projecteren. Elke maat-
schappij die een concessie krijgt voor
het Nederlandse deel van de Noordzee
zal naar schatting binnen een bepaal
de periode rond 500 miljoen gulden aan
exploitatiekosten moeten besteden.
ramp, want 's avonds werd het te
ruggevonden in de tuin van de bur
gemeester, voorzien van een nieuw
opschrift: „Meyboom te koop. Te be
vragen bij A. Ruimschoots".
Het boek had al klaar kunnen zón,
maar het blad eist momenteel al zijn
aandacht op. Hij wil zijn ingezonden
stukken rubriek openen met een ver
haaltje over mevrouw Van Someren,
samengesteld uit een aantal krante
knipsels. Hij houdt dezelfde beschul-
dicing in, Wcinrvoor Kogkogk zien
thans moet verantwoorden. Boven het
stuk komt te staan: „Was mevrouw
Van Someren lid van de Jeugdstorm
of niet?" Uit beleefdheid heeft hij
haar in een brief zijn plan uiteenge
zet. Zij mocht zich verweren, tegen
het genoemde tarief. „Als ze alleen
maar zou schrijven, dat het allemaal
leugens zijn, zou haar dat slechts één
rijksdaalder kosten", zegt hij prijsbe
wust.
Mevrouw Van Someren reageerde
niet. Wel haar advocaat. Die schreef
hem kort maar krachtig: „indien uw
blad zich niet zal ontzien dergelijke
insinuaties verder te verspreiden, zult
u er rekening mee moeten houden,
dat ook tegen u rechtsmaatregelen
worden genomen". Ruimschoots klom
onmiddellijk weer in de pen. Hij
stuurde de advocaat een foldertje
over zijn blad, voorzien van enkele
niet mis te verstane kanttekeningen:
„Ais u dit leest kunt u een idee krij
gen welke mogelijkheid er is om
Adriaan Ruimschoots bang te maken.
Zonder overdrijving kan ik deze kans
op nihil taxeren".
De bewoners van Diever hebben
ontzag voor Adriaan Ruimschoots. Hl]
heeft het toch maar gepresteerd in
drie jaar de hele gemeente op zijn
kop te zetten. Menigmaal kwam de
rijksrecherche eraan te pas om de
door hem gesignaleerde misstanden
in het bestuurlijke beleid te onder
zoeken. Volgens een ober van Hotel
Dieverbrug zijn niet al zijn beschuldi
gingen van zwendel en nalatigheid
aan het adres van het gemeentebe
stuur uit de lucht gegrepen. Maar he
lemaal serieus neemt men hem toch
niet.
In zijn vorige woonplaats. Wierden
bij Almelo, heeft hij het de autori
teiten ook niet gemakkelijk gemaakt,
Het Nieuwsblad van het Noorden ka
rakteriseert hem als „de bekende po
litieke stemmingmaker uit Diever"
Toch houdt Ruimschoots zich niet ac
tief met de politiek bezig. „Ik voelde
veel voor de Boerenpartij", zegt hij.
„Maar ik stem er niet op. Ik heb
Koekoek èèn keer ontmoet en hij
viel mij bitter tegen". Adriaan Ruim
schoots is zelfs boer Koekoek te bar.
Hij is dan ook geboren onder het
sterrebeeld De Stier.
De weg, die de oliemaatschappijen
moeten afleggen, voor de olie of het
gas kan worden afgeleverd, is moeilijk
en lang. Het is bijna zo'n lijdensweg
als onze Natte Mijnwet blijkt te moeten
volgen, vooral omdat de gehele kwes
tie vanuit de commerciële sfeer, zoals
dat in Engeland en Noorwegen, het ge
val was in de politiek is getrokken. De
beide andere landen vragen voor hun
deel van het Continentale Plat respec
tievelijk 50,4 en 55,2 pet. van de win
sten. De lange weg, die concerns moe
ten afleggen, zit vol risico's. Het is
daarom niet te verwonderen dat men
liever op plaatsen boort, waar de
eventuele opbrengst minder zwaar be
last wordt. Bovendien zijn de olie
reuzen bang dat het midden-oosten ook
hogere royalties wil hebben als de
maatschappijen op de Nederlandse ei
sen ingaan. Daar staat tegenover, dat
de winst voor de staat bij de gasbel
van Slochteren ook op rond 70 procent
becijferd kan worden.
Op het Engelse deel van het Noord-
zeeplat heeft men tot nu toe achten
twintig putten gegraven, waarvan in
negen aardgas werd aangetroffen dat
commercieel te exploiteren is, een zeer
hoog aantal.
Het kabinet heeft vrijdag de voor
waarden voor het Nederlandse deel
goedgekeurd. Vandaag heeft de vaste
commissie van de Tweede Kamer ze
ter inzage gekregen. Begin februari
wordt publikatie in het staatsblad ver
wacht. Dan wordt duidelijk of de „Al
gemene Maatregel van Bestuur" op
korte termijn in werking kan treden
en de onderhandelingen met de olie
maatschappijen kunnen worden ge-
opend, of dat het ontwerp weer het
slachtoffer wordt van politieke touw
trekkerij, zodat de eerste boor in het
Nederlandse deel van de Noordzee ook
in 1968 niet de grond in kan. De op
brengsten voor het gehele volk" zullen
dan opnieuw naar een latere dat'-
worden verschoven.
