DE MAASBODE DECONFESSIONALISERING ZET DOOR D 66 met zeven man in Tweede Kamer Vrijmoedig commentaar eraad over de formatie 'andaag ÖE TIJD Stemmen en percentages Verdeling der zetels Afvloeiing van personeel Philips loopt na juni af !°tterdam )r nieuws uit en over D^lbD o D^tjD D^tJD &ON VQ. DONDERDAG 16 FEBRUARI 1967 ENICE RECEN 122e JAARGANG No. 39555 (Van onze parlementaire redacteur) Haag/AMSTERDAM, 16 febr. Alle prognoses ten "its] Nederland gisteren gezorgd voor een verkiezings- Ve] ("e de politici in de komende dagen en weken nog nodige hoofdbrekens zal kosten. Uit de eerste com- vanuit de politieke partijen komt vooral het beeld V °°tf] V°reri' ^at niemand in deze uitslagen een duidelijke ver- Heli»g of goedkeuring ziet van het beleid van het kabinet-Cals, van het kabinet-Zijlstra, noch van het regeringsbeleid. w'nst van twee zetels voor de anti-revolutionairen wordt Uitgelegd als waardering voor de premier persoonlijk. er ziet men in het verkie- ht)eeld van gisteren een uiting iitieu nbevredigdheid met het po- vo0r stelsel. In negatieve zin de stemmen op de Boe- vo0r in meer positieve zin t(itj,.VVat betreft de spectaculaire Van Democraten '66 met v2 ftels. Werdam en omgeving v^de pagina's 5a en 5b 18 pagina's DE MAASBODE Mr. DIRECTIE: Mf. A. M. van der Kallen HOOFDREDACTIE: J. M. Lücker drs, A. J. Cuppen n,8tl Qi /°REN: Rotterdam, Schiedam- 'est 111. Tel, redactie en admi- iS l-n- CEMENT: per week f 1, IgoJtteand f4,40 (van 1 februari (van a0. per kwartaal ƒ13, eve,..1 aPril 1967 af), exclusief Ue'e incassokosten. Aövtc, incaa DeERTENTIES: Zijlstra of Schmelzer Teleurstelling geteniperd Als een triomfator wordt mr. H. van Mierlo, de lijstaanvoerder van D '66, bejubeld door zijn aanhang acKvocaatbowls PARTIJEN 1966 1963 1967 K.V.P. (46*) 50 42 P.v.d.A- (36) 43 37 V.V.D. (15) 16 17 A.R.P. (13) 13 15 C.H.U. (15) 13 12 C.P.N. 4) 4 5 P.S.P. 7) 4 4 S.G.P. 3) 3 3 VOOGD 0 B.P. (10) 3 7 G.P.V. D 1 1 L.V.P. NOODRAAD LANDSBEL. N.W.P. GERMEAUX P.v.h.R. RODERMOND C.D.U. D '66 7 ALARM C.N.V. P.v.O. PARTIJEN Kamer 1967 Staten 1966 Kamer 1963 Stemmen perc. Stemmen perc. Stemmen perc. K.V.P. 1.823.807 26.51 2.034.721 30.14 1.995.352 31.88 P.v.d.A. 1.619.694 23.55 1.580.971 23.42 1.753.084 28.01 V.V.D. 738.672 10.74 676.092 10.02 643.839 10.28 A.R.P.*) 681.064 9.90 558.477 8.27 545.836 8.72 C.H.U.*) 560.364 8.15 629.806 9.33 536.801 8.57 C.P.N. 248.008 3.61 183.571 2.72 173.325 2.76 P.S.P. 197.051 2.86 336.510 4.99 189.373 3.02 S.G.P. 138.114 2.01 140.148 2.08 143.818 2.29 VOOGD 4.945 0.07 B.P. 327.816 4.77 454.072 6.73 133.231 2.12 G.P.V. 59.297 0.86 52.049 0.77 46.324 0.74 Ov. lijsten 479.707 6.97 104.273 1.53 97.538 1.61 Totaal 6.878.539 100 6.750.690 100.- 6.258.521 100.- 150 150 150 DE TIJD Veel bewolking met plaatselijk eni ge regen. Matige, langs de Wadden- kust krachtige tot harde wind tus sen zuidoost en zuid. Maximumtem peraturen van 5 graden in het noorden tot 8 graden in het zuiden. ZON op: 7.53 onder: 17.56 MAAN op: 10.30 onder: 1.50 K.V.P. en P.v.d.A. KOMEN OP NA-OORLOGS DIEPTEPUNT d» eJWee grootste partijen ver- K Y-P. meer stemmen dan de pagina 5, 6, 7, 8, 9, en 10 C/j n wi3 nieuws van de ver- nêen, foto's van de gekoze- Wervlews met de lijsttrek- 5» enz. hpL r'e nacht van 4 op 5 mei 1966 i}ge en zich merkwaardige tonelen PeeId in de kluizen van het Qe^efdamse bankierskantoor t>ir Teixeira de Mattos. Drie man kier°neel, die op last van de ban- Bejj'. drs- J. F., in het grootste ttorntr'Ii een aantal effecten uit de namen om ze anderdaags Op de Kas-Associatie te brengen. 7>r0 e eerste dag van het straf- *h a stegen drs. F. kwamen deze *ie /"tere feiten ter sprake. Men v. Pa9ina 3. en 8ev, I7v?tie: 14 2011; redactie na J0 Uur; 14 21 14, Postbus 723. 84. v. De Tijd, Amsterdam: toP^p'NG: afdeling lezersservice 4Bq 30 uur. tel. 010-14 2810. 35 TlJD/DE maasbode Ög TUq' P6r mi"imeter"009te' 95 cint~ ?5 cent gehele oplage per milllmeterhoogte; voor familieberichten. °ntracttarieven op aanvraag. velen hadden verwacht. De decon fessionalisering werkte door en be zorgde de K.V.P. een verlies van 8 zetels ten opzichte van de Kamer verkiezingen in 1963: van 50 naar 42. Vergelijken met de verkiezingen van de Provinciale Staten in 1966 was het verlies minder groot, maar toch belangrijk. De K.V.P. zou vorig jaar, omgerekend, 46 zetels in de Tweede Kamer hebben gekregen. De uitslagen in het zuiden, waar een verhoudingsgewijs groot aantal jonge kiezers voor het eerst naar de stembus ging en waar D'66 op merkelijke resultaten behaalde, lij ken erop te wijzen dat vooral bij de jeugd de katholieke partij minder heeft aangesproken. Toch bleef de KVP de grootste par tij. t)e PvdA zag haar oppositie van de laatste tijd niet beloond met stem menwinst. De socialisten maakten slechts één zetel goed van het ver lies van zeven zetels in 1966: Kamer verkiezingen 1963 43 zetels, Statenver kiezingen (omgerekend) 36 zetels, gis teren 37 zetels. De CHU verloor één zetel en komt op 12; de VVD won er één bij en steeg daarmee tot 17. De extreem-linkse groeperingen ble ken niet sterk genoeg om PvdA en PSP aan winst te helpen. Wel won de CPN een zetel. De communisten werden bo- •vendien weer de op een na sterkste partij in de hoofdstad. De Noodraad en de Christen-Democratische Unie kwa men enkele honderden stemmen tekort voor een zetel in Tweede Kamer. De moeilijkheden voor de komende kabinetsformatie zullen niet gering zijn, dacht men vannacht in politieke kringen. Toch werd algemeen gezegd, dat in deze tijd van onzekere economi sche ontwikkelingen het landsbelang vraagt om snelle vorming van een stabiele regering. Vandaag zijn de fracties in Den Haag bijeengekomen voor intern beraad over de beleidslijn, die men in de forma tiebesprekingen zal volgen. De neer slag van dit beraad zal verwerkt wor den in de adviezen van de fractievoor zitters aan de koningin. Volgens de ge bruikelijke procedure zullen eerst de vice-voorzitter van de Raad van State en de voorzitters van de Tweede en Eerste Kamer door de koningin wor den ontvangen. Daarna volgen, in volgorde van grootte van hun fractie, de fractievoorzitters, In Den Haag werden gisteren twee namen genoemd voor een eerste for matieopdracht: prof. dr. J. Zijlstra en drs. W. K. N. Schmelzer. Prof. Zijl stra werd vooral genoemd, omdat hij als premier en financieel-econo- mische autoriteit, direct in staat is de kern van het noodzakelijke economi sche beleid voor de naaste toekomst te formuleren. Tegen zijn benoeming zou echter spreken, dat hij gisteravond enige malen heeft verklaard beslist niet" te willen terugkomen. Drs. Schmelzer zou in aanmerking komen voor een formatieopdracht, omdat zijn fractie duidelijk de grootste is ge bleven en omdat de KVP als centrum partij zowel naar PvdA- als naar VVD- zijde de bereidheid tot samenwerking in een regering kan peilen. Bij de KVP werd gisteravond de te leurstelling over het verlies getemperd door de wetenschap dat toch nog ruim 26 procent van de kiezers zijn ver trouwen aan deze partij is blijven ge ven. Partijvoorzitter mr. P. J. M. Aal- berse wees in zijn eerste commentaar op de vele ontwikkelingen en gebeur tenissen van de laatste tijd in het katholieke kamp. Hij noemde het „voor ons een heel goede ontwikkeling, dat met al deze achtergronden toch zoveel kiezers de KVP, zoals zij nu is, ken nelijk blijven steunen". Drs. W. K. N. Schmelzer ziet in de uitslag „geen be leidsveroordeling'8«ien de resul taten van vooral de PvdA en de VVD. Wel betreurt hij het, dat de KVP bij de jongeren kennelijk toch niet vol doende is aangeslagen. Volgens de heer P. J. J. Mertens, voorzitter van het NKV, „moest mijn uitspraak na de kabinetscrisis reper cussies hebben". Hij zei ook, dat „de confessionalisering er wel in zit, maar voor onze werknemers niet het belang rijkste motief is geweest". De heer F. v.d. Gun, tweede voorzitter van de KVP en secretaris van het NKV, had „niet de indruk, dat de katholieke werknemers, die ontevreden waren met de KVP, de PvdA als alternatief heb ben gezien". (Vervolg op pagina 9) ADVERTENTIE LVP 11.343 0.16 Noodraad 45.412 0.66 Landsb. 17.676 0.66 NWP 1.699 0.02 Germeaux 1.245 0.02 1.141 0.02 P v h R 1.064 0.02 Rodermond 913 0.01 CDU 45.250 0.66 17.321 0.26 D'66 307.119 4.46 Alarm 3.617 0.05 CNV 1.069 0.02 1.824 0.13 P v O 43.360 0.63 Nadat de grote politieke partijen elkaar tot vervelens toe onduidelijk heid verweten hebben beeft de kie zer Kun iets duidelijk gemaakt: er is een crisis in bet heersende partij stelsel en daar wordt geen genoegen meer mee genomen. KVP en PvdA. de twee honden die het felst om het been gevochten hebben, zien de Boerenpartij en D 66 met de buit weglopen. Er dreigt een vergruizing van deze vergrijzende partijen: na de uitspraak van de kiezers zijn zij meer eikaars lotgenoten dan eikaars rivalen geworden. Hoe komt dat? Door de nacht van Schmelzer? Nee. Althans niet door de economische en budgettaire twistpunten, die daar aan de orde waren. Als dat zo was zouden niet de heide rivalen, maar slechts één van hen een verlies ge boekt hebben. Nederland ziet de nacht van Schmelzer niet als een smadelijk verraad van de socialis tische regeringspartner. Vooral na het optreden van het kabinet-Zijlstra heeft men de harde economische en sociale feiten van een stokkende wel vaartsgroei aanvaard als de beves tiging van redeneringen, die men destijds tot zijn grote ergernis niet begrepen heeft. Dat is uiteindelijk ten nadele van de PvdA uitgepakt Maar op zichzelf genomen levert dit geen afdoende verklaring op. Er is meer aan de hand. Het grote verlies van de KVP moet zonder twijfel worden verklaart uit een verlangen naar deconfessio nalisering. De grotere openheid in katholieke kring heeft zich ook in de politiek geopenbaard. Het ligt voor de hand, dat de jongere katholieke kiezers dit verschijnsel verhevigt hebben. (Jit de cijfers blijkt ook. dat de afbrokkeling van de KVP het sterkst was in de gebieden waar het katholieke klimaat overheerst. Ook dat is niet verwonderlijk. Waar katholieken een minderheid vormen spreken de verworvenheden uit het verleden sterker aan dan in ge bieden waar men „onder ons is. Moet de KVP spijt hebben van dit verlies? De afbrokkeling is natuur lijk te groot om haar niet te betreu ren. Maar de positieve kant van de zaak is. dat de KVP of hoe de partij in de toekomst ook zal gaan heten enige ballast van zich af schudt. Als programpartij, als partij, die zich enigermate verlost weet van de kwade naam, dat zij alleen door sleurstemmers gesteund wordt, is zij tussen de andere partijen een vol waardiger concurrent geworden. Het zal dan ook goed zijn. dat zij nu de plannen tot interne vernieuwing niet als een vaandel voor zich uitdraagt, maar dat zij ook werkelijk ernst maakt met de verwezenlijking van die plannen. mandsland waar het parlement het contact met het volk hopeloos ver loren heeft. D '66 tenslotte. Een grandioos succes, dat een felicitatie waard is. Het succes zal niet op de laatste plaats te danken zijn aan de maag delijke staat waarin deze partij de politieke arena betreedt. Politieke joyriding hebben wij deze partij van af haar opkomst verweten omdat zij zoveel ideeën van andere par tijen, zoveel onuitgewerkte en onbe proefde gedachten uit de studeer kamer in haar programma heeft gedaan. Zij zal nu zichzell moeten waarmaken. In de strijd, die links en rechts om haar gunst zullen voeren zal zij reeds spoedig ervaren, dat politiek in de praktijk iets anders is dan het opstellen van fraai verzorgde pamfletten en bro chures. Te klein om haar ideeën door te voeren, te groot om combi naties met andere groepen te weer staan, wordt de voornaamste opgave voor D '66 haar eigen gezicht te be waren. Wij wensen haar succes toe. verwacht onder „«-ffpMitino «au de uitslagen van deze partijen met 1966 en 1963 dient er rekening méde te worden lehouden dat deze partijen In 1966 in de provincie Noord- Brabant en Limburg gecombineerde üisten he^eVrrie?to?\s' u^de^sfagen va™?963 zijn in 1966 onder „Overige lijstenopgenomen. De verdeling is uit de uitslagen ongeveer als volgt te herleiden: ARP 0.35%, CHU 0.36/0. Zetelverdeling in 1966, zoals deze geweest zou zijn, wanneer de voor de verkiezing van de Provinciale Staten uitgebrachte stemmen zouden zijn uitgebracht voor de verkiezing van de Tweede Kamer. (Van onze verslaggever) EINDHOVEN, 16 febr. Het ziet er naar uit dat bij Philips in Ne derland, na het eerste halfjaar van 1967, vrijwel geen personeel meer zal behoeven ai' te vloeien. Dit heeft Philipspresident ir. F. J. Philips gis teren in een bijeenkomst van het Centraal Contact Ondernemingsraden van Philips meegedeeld. Zoals be kend streeft Philips ernaar de totale personeelsbezetting in de loop van het eerste halfjaar '67 te vermin deren met 2500 personen. Drs. J G. Bavinck, directeur van so ciale zaken bij Philips, voegde hieraan toe, dat, terwijl nu nog op beperkte schaal 't middel van ontslag moet wor den gehanteerd, mag worden verwacht, dat na het eerste halfjaar 1967 verdere aanpassing van de personeelsbezetting voor de handarbeiders zou kunnen plaatsvinden door het niet geheel aan vullen van het personeelsverloop. Dit geldt in het algemeen ook voor de be- ambtensector maar waarschijnlijk niet in alle bedrijfsonderdelen. Ir. Philips merkte op dat het in de huidige omstandigheden meermalen zal voorkomen dat de oplossing voor be staande moeilijkheden in bedrijfsonder delen zal kunnen worden gevonden door 'n aantal personeelsleden over te plaat sen naar andere bedrijfsonderdelen die 'n groter werkpakket hebben. „Wij zul len in Nederland hieraan wat meer moe ten leren wennen", zo zei hij. „Wanneer personeelsleden eerder bereid zijn werk te accepteren in andere plaatsen waar bedrijven van onze onderneming geves tigd zijn, dan wordt het voor de leiding gemakkelijker een oplossing te vinden voor zich voordoende moeilijkheden". Het niet volledig aanvullen van het verloop is steeds het belangrijkste mid del om een aanpassing van de perso neelsbezetting te bereiken. Omdat de ze mogelijkheden zeer aanzienlijk zijn kan ook het geven van ontslag zeer beperkt blijven. Daarnaast wordt door 2900 man korter gewerkt om de voorraden te vermin deren. (Vervolg op financiële pagina) De PvdA heeft een geringer ver lies geboekt dan de KVP. Toch staat zij er slechter voor. Het ziet er naar uit. dat de ruk naar links, die zij onder aandrang van dogma tisch en ongenuanceerd denkende jongeren gemaakt heeft haar duur te staan komt. Wellicht heeft het een aantal vroegere PSP-stemmers opgeleverd, maar het heeft tevens een groot aantal meer vrijzinnig denkenden naar de frisse, nog on betreden weiden van D 66 doen overlopen. De Nederlander is in de grond van zijn hart tegen de bele rende en betuttelende methoden van de socialistische partijen. Hij weet, dat wij te klein zijn voor de uit dagende spandoeken der demon stranten. Hit beseft, dat wij de olie bronnen beter kunnen laten vloeien dan dat we ze dichtstoppen met dikke dogma's. De geforceerde ruk naar links bevalt hem niet. Het uit blijven van sympathie met de PvdA en het door niemand verwachte ver lies van de PSP bewijzen het. Wat bevalt de Nederlander dan wel? De winst van de Boerenpartij wijst in de richting van een ver nieling zonder uitzicht. Het is be schamend. dat zelfs de kwalijke avonturen met de heer Adams en de onverkwikkelijke ruzies binnen deze partij de groei van de kiezersgunst niet hebben kunnen stuiten. Maar het feit ligt er en de grote partijen doen er goed aan te bedenken, dat deze zege van het onbenul slechts bevochten kon worden in het ni«- Hoe nu? vraagt men dan na zulk een uitslag. Volgens mevrouw Van Someren wordt het de moeilijkste kabinetsformatie van deze eeuw. Het is niet uitgesloten. Een herstel van de combinatie KVP-ARP- PvdA mag nauwelijks worden. De socialisten zijn invloed van veeleisende jongeren van „10 over rood naar links ge zwenkt. Nu er voor de KVP weinig aanleiding is om als nog steeds grootste partij concessies aan de PvdA te doen zou het meedoen aan de regering voor de PvdA beteke nen, dat zij enorm veel eisen moet inslikken. Zij kan zich dat niet ver oorloven omdat het door haar linker vleugel beschouwd zou worden als verraad van het onzuiverste water. De PvdA heeft de gok verloren en zij zal dus een beurt moeten over slaan. Alleen de oppositie kan haar nog sieren. Wat dan? Een samen werking van de drie confessionele partijen zit er niet in omdat zij sa men niet over een meerderheid beschikken. Samenwerking tussen PvdA en WD in welke vorm dan ook is in de verkiezingsstrijd geof ferd op het altaar van de duidelijk heid. Resteert de mogelijkheid van een kabinet met de VVD en de drie confessionele partijen. De formule Marijnen. Voorwaarde voor een dergelijke samenwerking lijkt te zijn, dat men onder sterke leiding met een vliegende start zou moeten beginnen. Die mogelijkheid is er wel. Maar dan moet de heer Zijlstra minister-president worden. Wij zou den dat zeer verwelkomen. Het zou ook billijk zijn. want van de confes sionele partijen heeft alleen de ARP een vrij aanzienlijke winst geboekt. Het leveren van een minister-presi dent zou haar dus niet misstaan. Er lopen geruchten, dat de heer Zijlstra zich ondanks herhaalde weigeringen toch zou willen laten vermurwen. Maar duikt onmiddellijk een gevaar op. Het kabinet-Marijnen kwam aan zijn einde door de om- roepkwestie. Die moeilijkheid is op dit ogenblik nog steeds niet gere geld, want de Eerste Kamer moet de zaak nog goedkeuren. Zou de PvdA het in strijd achten met haar positie als loyale oppositiepartij om in de Eerste Kamer het wetsontwerp af te wijzen? De kans op een ver traging van het wetsontwerp bestaat zeker, want de PvdA heeft steeds gezegd, dat zij de behandeling wel wat te geforceerd vond. Stel, dat zij dat punt nu volop uitspeelt. De VVD zou dan opnieuw voor het struikelblok staan, want zij kan deze wet na haar tegenstand in de Twee de Kamer niet meer aanvaarden. Men moet afwachten hoe de socia listen dit spel spelen. De kans op moeilijkheden en dus op de meest ingewikkelde kabinetsformatie van de eeuw achten wij zeker niet uit gesloten.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1967 | | pagina 1