•ffé
4«"i;
Mr. HANS VAN MIERLO:
Stemmen van bewuste kiezers
KVP IS TELEURGESTELD
OVER STEMBUSUITSLAG
1
regism
Tlx-haarden in Schagen
Nog
5 weken
en t is lente
I6im26februaii
jjersonenautos
De L van Loosduinen
Bath Doodeheefver
De klok horen luiden...
Post
Den Haag
m
Combinatie als van De Quay
Ssel bi] Rheden
vuvliest bocht
Dinsdag sluiting
van zitting
Staten-Generaal
VAN TIJD TOT TIJD
door isclia
Dader roofoverval
aangehouden
r\aeXe^i
i SL V
S
rail
c* 4
>V
ne^eJ,iftl
De tijd
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1967
AMSTERDAM, donderdag
Recente kleding zal haar
oi J m'sstaan, meent een snibbige
kan <?aine- Maar Olla van Mierlo
Mnr)Z*Ck ^an nauwelÜks nog °P"
in *ren- Zij zoekt haar jas, waar
oor s'eutels van de echtelijke
2e llnS- Vergeefs. Krasnapolsky,
E UlJr in de morgen.
fek,
P'
y
Mr. H. VAN M.'ERLO
intellectualistische Verwachtte Van Mierlo eigen-
hij r!n Welle soort kiezers, denkt
Y :°'aien zijn zeven zetels?
Staat de
image van D'66 die terugkeer niet
in de weg? Nee.
lijk wel die zeven zetels?
Hoe ziet de ex-journalist Van
Mierlo de politicus Van Mierlo
GELUKSTELEGRAM
Hartelijlr gelukgewenst
Een enorme prestatie
Welkom als collega
Haya vanSomeren
mode
EINDELIJK EEN NEDERLANDS MODEBLAD
OP INTERNATIONAAL NIVEAU!
Dan vraagt iedereen om
het nieuwste r&d-behang
(want voorjaar is tijd van
vernieuwing). Maar... de
complete collectie 1967
is nü al uit. Vraag erom
bij de vakman; die heeft
nu (nog) alle tijd voor u!
yeopend van 10-17 uur en 19-22 uur
zondag 10-17 uur toegang f3.-
ontwerpers en fabrikanten van behang
I11
/'.ifv
ilii
.W
te; i-
2.
•f/0(
ADVERTENTIE
t)'8gVen later loopt lijsttrekker van
do0j, Inet mini-modieuze echtgenote
g6 n Amsterdam. Na een kortstondi-
Hjst acfltrust hij nummer vier van zijn
een °mwaakt mr. Hans van Mierlo,
e6n s®ssie rijker. Hij moet en zal
blijkt °®elalel"°P"z'n"Oud-hollands. Die
jon„„ nergens voorhanden, zodat de
1 Politicus na een vergeefse tocht
hotels en res-
einde raad zijn honger
bngs
tauT-^ ,gerenommeerde
stilt "ts ten -
ter^ lel enige simpele broodjes. Dan
recht "aar Kras. De jas blijkt te-
°P d S Middags reeds kan hij thuis,
Pitale ru'me zolderkamer van het ka-
loZe g,'Nchtenpand, de schier einde-
ti6nta ®lefonade het hoofd bieden, de
Vgn ,en gelukstelegrammen in ont
man - ,nemen. Van heinde en ver.
hit
ld de'ena en vÖan<i
antieke kinderstoel, van waar-
"0tiVp! Hen maanden oude dochtertje
riftg Pskmnbare verkiezingsredevoe-
kotSenv°ert zoals tenminste de
8tote Vader interpreteert staat een
•het, ®°t vol triomfantelijk rode bloe-
kiM in Mierlo ijsbeert.
?e g, vanwege de spanningen op de-
aitij(j0rieuze dag, zegt hij, ik doe 't
^hcA.lk kan m'n gedachten
cent
^al b
'ets t„.gauw
'°taal
af, denk plotseling
anders.
slecht
Ik
aan
N-C.
"G /V, -
"'s 'v-v
'Vj
y
Par^j1 bewuste kiezersDe grote
VeP st*1 ziin 'n wezen stil blij-
het an. Denk vooral niet dat ik
illkhVeTrUes van KVP en PvdA toe-
de j." It- het beginselprogramma van
Üj AVP staan zeer juiste dingen waar
"öa' Vc'komen mee eens ben. In de
ttie zitten mensen waar ik graag
list Z°d willen samenwerken. Maar
g?at in wezen juist om die begin-
lo„j larmgen. Wij hebben geen ideo-
hebben geen beginsel... En
tin. z®ël zo'n woord beginsel nou
*oau ik mtg— 't Is een kreetr net
de - rechts of links. In de mond van
Oqj. en Winkt het anders dan in het
,Weeatn -de ander-
3e, vroeger, zo'n dertig jaar
:n wilden de mensen zekerhe-
"eugde
De vraag of wij niet te intellectua
listisch zouden zijn komt altijd uit de
mond' van intellectuelen.
Ik heb gesproken voor zalen, bom
vol dokwerkers. Ik heb debatten met
ze gevoerd. Intelligente, scherpe ge
sprekken. Die mensen
IK HEB ALTIJD GEZEGD: zes ze
tels hebben we nodig. Dan kunnen we
werken. Als dat niet lukt hadden we
beter iets anders kunnen gaan doen.
Toen de uitslagen een uur bezig wa
ren, had ik 't gevoel dat 't niet zou
lukken. Nee, ik was niet in paniek.
Ik constateerde gewoon, 't Is zo gek,
een tamelijk groot offer. Kun je na
gaan hoe essentieel al die aanvragen
nu zijn.
Wij hebben de kiezer het alternatie!
kunnen geven: een volwaardige partij.
Dat noem ik het alternatief. Wij kun
nen alle commissies bemannen, nu.
Ik heb nooit, nooit in de politiek
willen gaan. Tot voor een jaar. En
zelfs toen we die koninginnedag met
ons elven het plan voor D'66 smeed
den had ik helemaal niet de ambitie.
Toen ik mijn rechtenstudie in Nijme
gen voltooid had wist ik niet wat ik
moest doen. Ik ben maar de journa
listiek in gegaan. Ik dacht voor tijde
lijk. Maar het wefk beviel me gewel
dig. Drie maanden geleden heb ik een
enorme loyaliteitscrisis doorge
maakt: moest ik bij de krant blijven,
waar ik 't geweldig naar m'n zin had,
of niet? Ik ben de politiek ingegaan.
Met de gedachte van: lukt 't, dan
lukt 't, luk 't niet, dan maar niet...
Ja, goed dat was ook TIJDELIJK in
principe, qua uitgangspunt... Maar
dan toch anders dan die keuze inder
tijd voor de journalistiek... Nu heeft
dat woord tijdelijk voor mij meer de
betekenis die gelovigen er aan hech
ten, zoals zij het stellen tegenover de
eeuwigheid.
Ja, ja, ze hebben 't over de win
naar Van Mierlo. Maar die bestaat
niet. Er bestaat toch ook geen groep-
Van Mierlo. Of een groep-Gruyters...
De mensen personifiëren graag.
NEE. IK GELOOF dat ik nu de be
wuste keuze heb gedaan. Ik heb mijn
filosofie veranderd. Door na te den
ken. Door de mensen te laten naden
ken kun je verdriet voorkomen, zelfs
wegnemen. Ik doe nou wat mij bij ex
terne factoren wordt opgedragen. Dat
klinkt gek: maar ik kan meer dan
ik ooit had gedacht. Ik weet niet waar
om. Tijdens de verkiezingscampagne
vond ik 't nog helemaal niet fijn.
Eigenlijk is 't ook niet fijn, om steeds
weer dezelfde mening te moeten ver
kondigen. Maar ik kon 't. Misschien
blijkt dat ik helemaal niet goed ben
?eled,
Ti' VVAlut;n ae mensen
dan t>T6Ugde de ene zekerke'd n'el'
Zekerw jtsten de Politici een andere
'Hkerheirt J ue pon"VI ecu
die hoi, daarvoor in de plaats. Maar
gem6
Wij ^aakt voor de scepsis.
aan zekerheid heeft
hen nieter?11 d'a scepsis aan. Wij heb-
van de 0IIr,e Paternalistische instelling
Zijlstra m 6 politici- Vannacht vroeg
*t in e' in opperste verbazing, hoe
Seven Snaam mogelijk was dat we
ï/tagr zatels in de wacht sleepten,
't vraag me af: hoe bestaat
Als
to-
de
dat
zo'n man zich nog verbaast.
hij goed kijkt ziet-ie toch dat de
^Politici zich langzaamaan verwij
fd hebben van de samenleving...
terug naar die samen-
moeten
Wing.
uitstekend. Ook van die mensen ko
men stemmen. Nogmaals, het zijn
bewuste kiezers geweest die op ons
gestemd hebben.
En dan die term splinterpartij. Dat
vooronderstelt toch dat we ergens af-
gesplinterd zouden zijn. Dat is hele
maal niet waar. Ze hebben gezegd,
gisteravond, dat veel stemmen geko
men zouden zijn uit de intelligentsia
van de Boeren Partij. Ze trokken der
halve een wat zure vergelijking tus
sen D'66 en de BP. Ik heb toen ge
antwoord: je kunt net zo goed een
vergelijking trekken tussen een groen
teboer en de lijkbezorger wanneer het
enige verschil is dat de een geen mid
denstandsdiploma heeft en de ander
wel.
Het moeten bewuste kiezers zijn ge
weest. Dat zie je al aan de duizen
den aanvragen voor ons verkiezings
programma. De talloze aanvragen
voor het lidmaatschap nu.
begrepen me he> ik ben niet eens geweldig blij of Hetzij door aard, hetzij door technische
T",-. -> v. ib- niot +bb in ciaat +Blrrvr+lrnmïn gen De POÜtiek Zal t
zo. Daar ben ik niet toe in staat.
Olla zegt steeds: doe toeh es wat
enthousiaster. Haha. Maar ik kan 't
nou eenmaal niet opbrengenIk re
ageer altijd omgekeerd aan wat nof-
maal is
Een fractie van zes is een werkza
me fractie. Nu nog alleen maar een
wetenschappelijk instituut. Dat kost
geld. En daarom is het lidmaatschap
tekortkomingenDe politiek
moeten uitwijzen.
Vroeger heb ik me altijd onttrok
ken aan de competitie. Uit lafheid,
misschien. Maar vooral uit angst om
te falen. Nee, geen minderwaardig
heidscomplex, geloof ik Maar nu
heb ik die angst niet meer om m'n
gezicht te verliezen. Misschien ont
maskeren ze me, na verloop van tijd.
Ontnemen ze me het masker dat zij
mij opgelegd hebben, bedoel ik. Ik heb
zelf geen mom voor.
Toen ik begreep dat ik het KON,
WILDE ik ook. En als het anders
uitkomt is 't ook niet erg. Dan zie
ik wel weer...
Het zoveelste telefoontje. De repor
ter van een groot dagblad wil een
vraaggesprek. Maar Van Mierlo wei
gert. Hij moet naar Bussum. De man
biedt aan hem naar Bussum te rij
den. Van Mierlo stemt na ampele
overweging toe. De man verklaart na
lange aarzeling dat hij eigenlijk geen
auto heeft. Van Mierlo hangt de haak
weer neer, haalt zijn schouders op en
blijft even peinzend voor zich heen
kijken.
(Var,
j) 1 °nze parlementaire redactie)
Wtw HaAG, 17 febr. Na het frac-
?erkl Qavan Gisteren heeft de KVP
's 0u ard, dat de fractie teleurgesteld
"selljf' de verkiezingsuitslag. Een
'"crnip Van factoren", waaronder de
<jn j^wingsdrang bij de jongeren
et>bpr,e'deconfessionaliseringsproces
een r l art>ij volgens de KVP-fractie
®°rde j gespeeld. De fractie is van
en snp7,tJat de partij aan deze aspec-
6feden en grondig aandacht moet be-
WetenZOu reeds genomen initiatieven
rï w»HWLKKeien, ook ien «actix^ien
Nrdt Partijstructuur. Van KVP-zijde
i reMv,er daarbij op gewezen, dat de
>?den ,?!d. hiertoe al geruime tijd ge-
gewezen,
b?en7,uu,.mertoe al geruime =-
't het structuurrapport van de
öe i® gebleken.
WatA 's "zeer tevreden" over het
l°lf j, resultaat, „gezien de vloed-
rt a1'. i? andere partijen heeft getrof-
?e i,;, e liberale fractie meent, dat
C" hitoi "oeraie tractie meenv,
Watio f wiist °P een regeringscom-
ikVp als van het kabinet De Quay
5eerni„,VVD. AR en CHU). De heer
Wh W? deelde mee, dat zijn fractie
TWa „i nitspreelrt ten gunste van de
t'lslat. de VVD. Door de verkiezings-
rt'd pb js de politieke onduideli.ik-
hppfW t°e- dan afgenomen, meent
V zien Beernink. Hij zei geen reden
?J:oenj aan de winst van D'66 bij de
®den V rmatie veel aandacht te be-
v el ri0' daarentegen liet mr. Biesheu-
/h forvfapgalijkheid open om D'66 bp
d ."natie-overleg te betrekken. Op
Wn Lurking, dat de afgevaardigden
tedere parlementaire ervaring
-*n »,2e' de heer Biesheuvel: „Dat
In I genoeg".
W ueen vara.,fit,
Wiilta! Nieuws"* werden gireren de
gepubliceerd van een pnder-
??ege at het Nijmeegse Instituut voor
Ni?aste Psychologie heeft ingesteld
Nltate?eegse kiezers. Een van de re-
dp WP zijn, dat het overgrote deel
l'Wtp „KVP-stemmers in de onder-
hfachtlgL°ep (die representatief wordt
^®nwelvet liefst een hernieuwde sa-
v&ȟ- e^lng KVP-PvdA zou zien Het
igens i, beleid" van de PvdA zou
tiet onderzoek bij de kiezers
OItv V i
VARA-uitzending van ,,Acn-
di^N
niet erg zijn aangeslagen. Een ander
gegeven uit het onderzoek: de katho
lieke kiezers, die op de KVP stem
den, gaan altijd naar de kerk. Ka
tholieke D'66-stemmers gaan „meest
al" en PvdA- en Boerenpartij-aanhan
gers gaan "soms" of "nooit" naar de
kerk.
De burgemeester van Rotterdam, de
heer Thomassen, zei tijdens deze uit
zending, dat zijns inziens de kernge
dachte van de doorbraak zich opnieuw
aandient. Mr. H. van Mierlo, lijsttrek
ker van D66, verklaarde dat hij zvn
partij niet ingedeeld wenst te zien bij
een linkse of rechtse groep. Hy noem
de deze indeling verouderd.
HENGELO, 17 febr. Na enkele
•dagen intensief speuren is het de
Hengelose politie gelukt de dader van
de zaterdag, gepleegde roofoverval op
een half blinde winkelier te arreste
ren. Het is de negentienjarige onge
huwde Enschedeër H. J. N„ die in
de naaste omgeving van de sigaren
winkel van het slachtoffer, de 56-ja-
rige R. J. Tempelman, heeft gewerkt.
De dader was enkele weken gele
den wegens oneerlijkheid ontslagen.
Omdat hij schulden had en enkele din
gen wilde kopen beraamde N. het plan
de winkelier, die hij vaak met zqn
tas had zien lopen, te overvallen. Toen
de man, die zeer slecht ziet en maar
klein van stuk is, tegenstand bood en
begon te schreeuwen raakte N. in pa
niek en sloeg zijn slachtoffer neer,
zonder hem te verwonden. Van de
buit, 1800 gulden, is nog ruim duizend
gulden over.
DEN HAAG, 16 febr. De officiële
sluiting op dinsdag 21 februari van de
zitting van Staten-Generaal en de ope
ning op donderdag 23 februari zullen
op het binnenhof worden opgeluisterd
door de rijkspolitiekapel van het korps
rijkspolitie, onder leiding van kapitein
H. Ch. Hoogervorst.
De rijkspolitiekapel heeft in verband
met de sluiting van het gebouw St.
Willibrord aan de Lange Lobrard-
straat in Den Haag sedert 1 februari
j.l. een nieuwe accommodatie gevonden
in het congrescentrum „De Brug" te
's-Gravenzande. De kapel zal binnen
kort een officiële intocht in deze ge
meente houden met een mars doar
's-Gravenzande en een concert voor de
inwoners.
Kl J*'ni "n A
'eor "'eu- nS,„. A/At
(Van onze correspondent)
SCHAGEN, 17 febr. Volgens
het Ministerie van Volksgezondheid
zijn in Schagen en in Winkel geval
len van besmettelijke tbc geconsta
teerd. De explosie liet zich aan
vankelijk ernstig aanzien. Later kon
den de haarden behoorlijk worden
gelokaliseerd. Ongeveer vijftien
mensen zijn bij deze tbc-besmetting
betrokken. Niet alle contactpunten
van de infectiebronnen zijn bekend,
zodat een voortdurende attentie ge
boden blijft.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Het eerste geval werd ontdekt bi]
een bejaarde caféhouder uit Schagen,
die vijf andere personen heeft besmet,
onder wie een dochter, zijn dienstmeis
je, een nichtje en een achternichtje.
Later werd geconstateerd, dat ook een
conciërge van een Schagense lagere
school tbc had. De contacten met de
scholieren zijn ook onderzocht, maar
niemand bleek besmet.
Bij een in de gemeente Winkel gehou
den doorlichting werd vervolgens een
jonge bouwvakker als open tbc-haard
ontdekt. Deze man bezocht vrij inten
sief café's in Schagen, waaronder dat
van de bejaarde kastelein.
In dit café werden tenminste vier
personen ernstig met tbc besmet. Een
ober moest worden opgenomen in een
santorium, terwijl anderen met een
lichtere medische behandeling konden
volstaan. De bouwvakker heeft voorts
in een ander café te Schagen besmet
tingen veroorzaakt. Deze maakten het
noodzakelijk alle contacten na te gaan
en zo mogelijk te lokaliseren. Hieruit
werd een ernstig geval van tbc, een
meisje, ontdekt. Zij moet ook naar een
sanatorium. Voorts werden via de
bouwvakker en de ober nog tenminste
elf personen besmet.
de ?tAag- 17 febr. De bocht
ssel ten zuiden
zal worden
p?seJ ten zuiden van de ge-
V8geWerkt vertoont
6bW 3aak""r, ?lt karwei vergt buna
So °cht halve het afsnijden van
dender ?1Vatten de werken ter plaat-
Ij„ aaniB„^aansluitende rivierw erken en
1s®1wbb van de aardebaan van de
,>hgte
hBiDedra*a^ van de rivier ter plaat-
IjjL afSnbgi ruim vijf kilometer. Door
hlM®1 Van de bocht wordt de
ter iang nu ruim anderhalve kilo-
EINDELIJK HEEFT IEMAND de
moed opgebracht uit te spreken wat
als een vage gedachte in veler ge
moed leefde, namelijk dat kerkklok
ken atavistische werktuigen zijn
van een christelijk imperialisme. Al
zal nog niet iedereen het met deze
stoutmoedige stelling eens zijn, ik
geloof dat de Leidse promovendus,
wiens brein haar produceerde, de
spijker precies op de kop heeft ge
slagen.
Welke christen voelt niet telkenma
le de borst zwellen van trots, als
het machtig geluid van beierende
kerkklokken zijn trommelvliezen in
beweging brengt? Iedere slag van
de klepel tegen het bronzen gevaar
te betekent immers zoveel als een
herinnering, een aansporing, ja een
zweepslag om onze kruistocht on
versaagd voort te zetten, het christe
lijk imperium uit te breiden tot
aan de grenspalen der wereld. Lui
dende kerkklokken zijn als schallen
de klaroenstoten, die alleen daar
door al de sidderende vijand op de
knieën dwingen.
Iedere zondagmorgen verbeiden
tal van christenen met ongeduld het
ogenblik, waarop de klokken In be
weging komen en met hun oorver
dovende klanken stad en streek doen
opschrikken uit hun suf gemijmer,
uit hun roes van the day after the
night before. Dan is het uur U weer
aangebroken, en de heidense hon
den wachten huiverend hun ellendig
lot Zij, de verstokte ongelovigen,
weten wat dat gebeier beduidt. De
klokken spreken van dood en bloed,
zij inspireren de christelijke scha
ren tot nieuwe triomfen op in zonde
gedompelde langslapers, ad majorem
dei gloriam. En net zo lang zal hel
gebimbam en gedingdong blijven
doorgaan totdat ook de meest hard-
doorbakken atheïst le vermoeide
ogen zal opslaan en, na enige po
gingen zichzelf te hervinden, tot het
inzicht komt, dat verzet niet langer
baat.
De aanval, die nu in Leiden is in
gezet op het christelijk réveil, blijkt
door de Nederlandse geestelijkheid
zeer ernstig te worden genomen. De
klokkencommissie is al in spoedzit-
zen. Voor de vroegmis van zes uur
moest ik het wel even volhouden,
voordat de kerk vol was. Ik had toen
nog klokketouwen en ik trok me de
blaren om de mensen uit hun bed
te beieren. Ja. er waren wel heide
nen. die het me kwalijk namen als
ze door mijn klokkenspel voortijdig
werden gewekt, maar Ik vraag u:
is er een mooiere manier denkbaar
om wakker te worden en bovendien:
dat is het risico als je niet wilt be
horen tot de ware schaapstal. Nu
zal dit. pleziertje me worden afge-
ting bijeengeroepen om te achter
halen, waar precies de klepel hangt.
Haar voorstellen zullen binnenkort
aan de grote klok worden gehangen.
Vast staat wel, dat het geluier bin
nenkort afgelopen zal zijn, maar nie
mand weet nog, wat er voor in de
plaats moet komen. Een pastoor
van 'n grote stadsparochie, echt een
man-van-de-klok, zei mij moede-
loos: f,Ik keek altijd met vreugde
uit naar de zondagmorgen. Dat mo
ment waarop ik de knop indrukte
en het elektrisch klokkenspel in
werking trad. De klanken waaierden
uit de toren en wekten de vrome
gelovigen tot hun tocht naar de
kerk. Hoe langer ik luidde, hoe meer
nensen er kwamen uit hun hui-
nomen. Zeker weer
oecumene..."
die eeuwige
EEN ANDERE PASTOOR rea
geerde: „Wij ondervinden hier zwa
re concurrentie van de gereformeer
de en hervormde kerk. Met onze vo
rige klokken kwamen we daar niet
bovenuit. Onze parochianen hebben
echter twee jaar lang kromgelegen
om een paar nieuwe luiklokken te
kunnen kopen en ik mag wel zeg
gen: die klinken als een klok. Daar
bij vergeleken zijn de klokken van
onze protestantse medebroeders
maar tafelbelletjes. Je moet er te
genwoordig nu eenmaal wat voor
doen om de stem van de kerk te la
ten horen, en ik zal mij zeker niet
het zwijge" laten opleggen door dat
Leidense verzet. -Wat zou de con
currentie lachen..
Ik ondervroeg een kerkganger.
„Geen kerkklokken meer?" schrok
hij. „Heel jammer, want ik zette
zondagmorgen altijd de klokken in
huis gelijk op de bimbam van de
pastoor. Hij is heel punctueel in die
dingen. En dan zal ik er ook wel niet
meer tijdig aan denken om dat ra
dioprogramma van Garthof aan te
zetten." Ik sprak maar één gelovige,
die erkende, dat het luiden van de
klok voor hem het sein betekende
om zich op weg naar de kerk te be
geven. „Maar als de wind niet mijn
richting uitwaait, kom ik altijd te
laat. De pastoor begrijpt dat en hij
heeft mij verzekerd, dat dat geen
biechtpuntje meer is."
MERKWAARDIG dat niemand
een zinspeling maakte op de eigen
lijke betekenis van het klokkespei
als aftands werktuig van een chris
telijk imperialisme. Zouden de ge
voelens van de christenen dan zé
afgestompt zijn, dat ze in dat alar
merende beieren niet meer een
stem herkennen die hen oproept tot
grootse daden, tot een vernieuwd
evangelisch élan? Zijn klokken voor
een kerk niet meer dan een soort
welluidend, vérdragend statussym
bool en zou d'e Leidse promoven
dus 'soms toevallig vlak naast een
kerk wonen, die hem iedere zon
dagmorgen kwelt met atavistisch ge
beier op een (voor hem) onzalig uur
In dat geval heeft hij inderdaad
slechts de klok horen luiden.
St.
DE GEMEENTE LOOSDUINEN,
voorportaal van het weerbarstige West-
land, verloor in 1923 haar zelfstandig
heid aan de fluwelen expansie van
's-Gravenhage. De zachte hand gaat
nu, bijna vijfenveertig jaar later, op
nieuw toeslaan. En iedereen die wei
eens een bokshandschoen gevoeld heeft,
weet hoe hard zacht kan zijn.
De gemeenteraad gaat binnenkort be
sluiten in Loosduinen, dat formeel niet
meer is dan een wijk, een aantal
straatnamen te veranderen die er zijn
ingeburgerd en die de Loosduiners hei
lig zijn. Doelmatigheid is het motief.
Sinds de annexatie draagt een aantal
zeer ver van elkaar gelegen straten in
Loosduinen en 's-Gravenhage dezelfde
naam en dat geeft verwarring. Het
verplicht briefschrijvers op de post
die voor die straten in Loosduinen be
stemd is er (L) aan toe te voegen.
Ook (LSD) is een gebruikelijke aan
duiding voor post Loosduinen en er is
nooit een Hagenaar geweest die in deze
lettercombinatie het de geest of wat
dan ook verruimende Lysergzuurdiae-
thylamide in heeft gelezen, ongeacht
de propaganda die grootverbruiker Am
sterdam daarvoor maakt. Nu de Em-
mastraat, Wilhelminastraat, Jan Steen
straat en twintig andere straten wor
den herdoopt in welluidender namen
als Nocturnestraat, Serenadestraat,
Symfoniestraat en Ouverturestraat is
ook de noodzaak komen te vervallen,
zo hebben de Haagse bestuurderen doen
weten, die (L) of (LSD) voortaan te
vermelden. In het voorjaar verliest
Loosduinen zijn L.
Loosduinen mag hiermee een stukje
identiteit gaan verliezen, de vreemde
ling die er binnenrijdt zal het onver
minderd duidelijk zijn dat dit niet zo
maar een wijk is. Dit is een durp in
een dorp, met lage huisjes, smalle
straten, een eigen kerk, kroeg en krant,
en met het gebruikelijke kringetje oude
mannen die veelzeggend staan te zwij
gen in de kom. Het heeft niets met
>s-Gravenhage te maken. Het gemeen
tehuis mag dan nu hulpsecretarie he
ten, er wordt toch evengoed getrouwd
door de Loosduiners, het is hun raad
huis gebleven, al wordt er dan geen
raad, en ook geen onraad, meer ge
schaft. En tegen de zwaarhouten lam-
brizering hangt onverlet het gemeente
wapen „vanwege de koning" in 1916
verleend: drie „duinen van goud te
gen een blauwe achtergrond, de loze
duinen, die van de zee geen kwaad
weten, zover landinwaarts zijn ze ge
legen.
Loosduinen heeft ook zijn eigen ver
enigingen en coryfeeën: de drie muziek
verenigingen en de autochtone voet
balclubs GDA en Postduiven, zowel
speltechnisch als wat betreft de inzet
meer knoestig-Westlands dan geache-
veerd-Haags en deswege gevreesd. Het
heeft, juist in deze dagen, zijn Heter
Nottet, de Loosduinse Verkerk, en het
heeft vooral zijn Cornelis Jeursen, de
martiale man met de onafzienbare wit
te snor die men meestal in de hoofd
straat kan zien, een van de twee nog
levende Nederlanders die op dezelfde
dag als koningin Wilhelmina zijn ge
boren, 86 nu.
Steeds weer heeft Loosduinen tegen
's-Gravenhage moeten vechten om het
behoud van zijn kostbare grond, steeds
weer zonder succes. In 1900 nog reikte
Loosduinen tot de Lijnbaan, de rand
van het Haagse centrum, maar gelei
delijk is het teruggedrongen tot een
uur lopen zuidelijker. Het verzet der
tuinders was steeds heviger. In 1949
wierpen zij nog de brochure „Alarm
in de strijd als papieren barricade te
gen het Haagse structuurplan Dudok
met als bitter argument: „Waar vindt
men zo'n komkommer als buiten Loos
duinen?". Maar sindsdien zijn er weer
vele flats gebouwd waar eerst tomaten,
druiven en meloenen groeiden, met
als verrukkelijke overgangstijd de pe
riode waarin de onteigende kassen aan
de natuur werden overgelaten en de
bulldozers nog niet gekomen waren.
In een vrijheidsroes zochten de ranken
en takken er wild hun weg naar alle
kanten, een tomeloze laatste bloei voor
het sterven, de vruchten verstikkend
nu de ordening ontbrak, maar een
welhaast tropische, geheimzinnige wil-
denis ervoor in de plaats gevend.
Loosduinen, geleidelijk teruggebracht
tot de kale beginletter, wordt nu ook
dit laatste stukje eigenheid ontnomen.
Maar alleen postaal gezien. Loosdui
nen zal Loosduinen blijven, daar kan
geen maatregel van 's-Gravenhage iets
aan veranderen.
P. v. d. E.
