Niet Harster en Zöpf
maar het Rijk schuldig
KVP 64 zetels bij
districten stelsel
als u pure gezondheid
kon wegen...
dan woog becel
het zwaarst
s
SEEN
BEREKENING HAAGSE POST
Was U niet bij de 87.000
Fantastisch
Brinkman's Lichtpaleizen
Gemengde Ulo-school
Prins-Alexanderpolder
NETTE
PAKHUISBEDIENDEN
cinduwenkenc
ASSISTENTE
STENO-TYPISTE
GEMAAKT OM U GEZOND TE HOUDEN
VERDEDIGER DR. LEER:
Verpleegtehuis in
Tilburg in gebruik
NEL+CO.n.v.
ingenieur/materiaalkundige
VERPLEGER-OPVOEDKUNDIGE
uithoorn
GYMNASTIEKLERAAR
KINDEREN ZIJN ER GEK M£é!
en geen wonder...
DE GEÏLLUSTREERDE PERS NV-
AMSTERDAM
DE TIJD
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1967
MÜNCHEN, 16 febr. Dr.
Eugen Leer, één van de verdedi
gers in het nazi-proces heeft van
morgen in zijn pleidooi verklaard,
dat hij van talrijke in de oorlog
door het nazi-regiem vervolgde
personen aanbiedingen heeft ge
kregen als getuige op te treden
en te pleiten voor de oorlogsmis
dadigers Harster en Zöpf, omdat
deze zich naar de omstandig
heden zeer redelijk hadden ge
dragen en alleen dat zouden heb
ben gedaan waar zij niet onderuit
konden.
Hitiers wil
Geen interview
Veel geleden
De reden? Becel is een heel bijzondere margarine. Becel bevat een
maximum aan meervoudig onverzadigde vetzuren (50-55%). Bijna even
veel als pure zonnebloemolie! De wetenschap heeft ontdekt dat juist
deze vetzuren van grote waarde zijn voor de conditie van Uw bloedvaten
en daarom... voor Uw gezondheid. Met Becel profiteert U 3x per dag van
die gezondheidswaarde! Becel is immers een margarine, dus normaal
te gebruiken bij elke maaltijd. En Becel heeft méér voordelen:
Becel smaakt voortreffelijk.
Becel is opvallend goed smeerbaar. Ook zó uit de koelkast.
Becel is zuiver plantaardig, ongezouten en licht verteerbaar.
REISBUREAU
8 d. DUITSLAND v.a. 160.-
10 d. OOSTENRIJK v.a. 230.-
10 d. ITALIË v.a. 255.-
13d. OOSTENRIJK v.a. 270.-
13 d. ITALIË v.a. 280.-
13 d. SPANJE v.a. 335.-
19 d. ROEMENIE v.a. 720.-
REISGIDS
Ka
bezoekers van „Binnenhuis '67"? Jammer,
dan heeft U véél gemist!!! Zij allen zagen
onze stand met exclusieve verlichting en
waren unaniem in hun mening:
Deze show kunt U nu zien in onze show
room
PANNEKOEKSTRAAT 66
en we nodigen U hierbij uit voor een vrij
blijvend bezoek!!!
Dit moet U zien alvorens tot aankoop van
verlichting over te gaan!!!
De Rotterdamse Vereniging voor
Katholiek Onderwijs
GROOTHANDEL IN RUWE TABAK
A. L. van BEEK N.V. - ROTTERDAM
vraagt voor onmiddellijke indiensttreding:
leeftijd tot 35 jaar. Goed loon.
Goed loon.
Vrije werkkleding, gunstige werktijden
en goede sociale voorwaarden.
Aanmelden: Pakhuis Admiraliteitskade 37,
ROTTERDAM van 95 uur.
specialisaties o.m.
dakbedekkingen
bedrijfsvloeren
corrosiewering
voegdichtingen
vraagt een
die als stafmedewerker van de directie tot taak krijgt:
de behandeling van uiteenlopende technische
vraagstukken in samenwerking met opdrachtgevers,
bedrijfsleiders en het centraal laboratorium.
de verdere opbouw van het technisch-wetenschappelijke
kennisniveau van het kaderpersoneel
de voorbereiding van nieuwe ontwikkelingen, veelal
in samenspel met functionarissen van andere
concern-onderdelen.
Enkele jaren praktische ervaring na de studie is noodzakelijk.
De onderneming beweegt zich op verschillende
terreinen van de civiele techniek; meer in het
bijzonder is de aandacht gericht op de toepassing
van bitumina en kunststoffen voor afdichting,
isolatie en corrosiewering.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan het
Hoofd van de afdeling Personeelszaken,
Amsteldijk N 35 te Uithoorn.
cinriuwenkeno
Bij TANDARTS is per 1 april plaats voor
een
die goed kan typen.
Brieven onder no. 14670 DK aan het bur.
van dit blad.
WILTON-FIJE NOORD
>RIJFSSCHOOL ff
BEDRIJFSSCHOOL
W. van HOUTEN en Zonen N.V.
Gevraagd op handelskantoor
in de Nederlandse en een of 111
moderne talen.
Aanmelden: Bierstraat 9 (bij Wijnhaven),
ROTTERDAM-C. Telef. 113190.
ee f
het jeugdblad met pit, vaart en
spanning in elk verhaal, en óók nog
zoveel humor, geeft alles wat de
jongelui echt ontspant!
GEEF OOK UW KINDEREN EL^
WEEK EEN PEP
Schrijf een briefkaart naar ?E?'
postbus 497, Amsterdam. P^.
kost maar 35 cent per week.
een uitgave van
(Van onze speciale verslaggever)
Leer kwam in zijn pleidooi van
ruim twee uur met de verrassende
opmerking, dat het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie in Amster
dam had toegegeven, dat de schuld
van Zöpf lang zo groot niet was als
men aanvankelijk had verondersteld.
De heren B. Sijes en A. de Leeuw
van het Instituut, die het proces als
officiële waarnemers en vertegen
woordigers van de Nederlandse re
gering bijwonen, zeiden na afloop
van het pleidooi verbaasd te zijn
over deze opmerking. Sijes: „Uit de
stukken die wij met betrekking tot
deze zaak naar München hebben ge
stuurd, valt de opmerking van Leer
geenszins op te maken. Ik kan mij
ook moeilijk voorstellen, dat een
andere medewerker dan wij van het
Rijksinstituut iets dergelijks gezegd
zou hebben."
Dr. Eugen Leer, evenals confrère
Aschenauer een beroemd nazi-verde
diger kwam vandaag op de' negende
en voorlaatste dag als eerste verde
diger aan het woord. Wat kan men
nog aanvoeren ter verdediging van
mensen, die tienduizenden joden heb
ben helpen uitmoorden en dat zelf
bekennen? Voor de ervaren Leer, stu
dievriend van jurist Wilhelm Zöpf en
als zodanig min of meer persoonlijk
bij deze zaak betrokken, bleven er nog
ontlastende argumenten over.
„Deze mensen Harster en Zöpf,"
maakte hij in een zwierige omhaal van
woorden duidelijk, „waren eigenlijk
niet schuldig voor hun oorlogsdaden.
Het regiem, de staat zelf was schul
dig aan al het misdadige dat zich in
de oorlogsjaren had afgespeeld. Men
denkt recht te doen aan figuren die
zonder het gehate regiem niet schul
dig zouden zijn geweest". En even
later: Zouden mensen die toevallig
een paar jaar later zijn geboren dan
deze verdachten anders hebben gehan
deld als zij, die het noodlot hadden
eerder te worden geboren? Ik wil hier
mee maar duidelijk maken, dat schuld
en noodlot wat betreft de Duitse oor
log heel dicht bij elkaar liggen".
Vplgens advocaat Leer, de man die
in de oorlogsjaren zelf in Nederland
verzetslieden heeft verdedigd in op
dracht van de Duitsers, is het voor
de negen rechters (drie beroeps en
zes leken), onmogelijk tot een afgewo
gen vonnis te komen zonder zich ter
dege rekenschap te geven van de
omstandigheden, de werkelijkheid van
het Duitse rijk in de oorlogsjaren.
„Niemand die het niet heeft meege
maakt, kan zich in feite voorstellen
hoe deze twee mensen, onderdanen
van Hitiers rijk, in die tijd hebben
geleefd. Voor rechters die de tijd ge
lukkig niet hebben meegemaakt is het
onmogelijk zich een volledig beeld van
die tijd te vormen: van de psycho
logische achtergronden, het ineengrij-
pen van het hele systeem".
Uitvoerig schetste de verdediger de
opkomst van Hitier en het geloof in
hem van het hele Duitse volk. Ook
van beroemde Duitse filosofen, die
in Hitier de vervulling van alle wens
dromen zagen. Radio en kranten speel
den een zeer invloedrijke rol bij de
vorming, de indoctrinatie als het wa
re van het hele volk met de ideeën
van Hitier. En heel Duitsland had
zich aan Hitier vastgezogen en vast
geklampt. Een land van zestig mil
joen inwoners, van hoog tot laag. Er
bestond geen hoger rechtsidee dan dat
van de Führer zelf, de Führer was als
het ware het recht zelf. „Der Führers
Wille" was wet. Daar viel niet aan
te tornen. En die wet was streng. Wie
ongehoorzaam was of ontrouw kreeg
gevangenisstaf of de kogel. Wie dit
niet deed of dat wel idem dito. De
eenheid van het Duitse volk was be
lichaamd in de Führer. In 1942 was
52 procent van het in Duitsland op
gelegde aantal doodstraffen te wijten
aan het niet opvolgen van Hitiers wen
sen en wetten. Hitier eiste absolute
gehoorzaamheid In dit systeem, in de
ze Duitse wereld, zijn ook de figuren
Harster en Zöpf meegegroeid, speel
den daarin hun eigen rol.
Dr. Leer: „De maat van schuld 'van
deze mensen is daarom niet zo groot,
als bij normale liever gezegd crimine
le misdaden. Men mag ook niet stellen
dat de schuld van deze mensen is be
gonnen met hun loopbaan als jurist in
Hitiers rijk. Niet om hun politieke in
teresse of hun politieke talenten, zijn
zij in hun functies gekomen, maar als
vaklui, als juristen, die meenden op
deze manier hun carrière op te kun
nen bouwen. Harster is ook geen be
velhebber van de Sicherheitsdienst in
Nederland geworden, omdat hij door
Hitiers ideëen gegrepen was, maar ge
woon omdat hij een goed vakman was.
Voor Zöpf ligt dat precies hetzelfde. De
interessen van deze man lagen op een
heel ander terrein dan het politieke.
Hij teas sportleraar, filmregisseur en
cameraman geweest. Hij hield van mu
ziek. Dit waren typische „niet-bureau-
mensen"geen echte activisten."
Harster en Zöpf luisteren roerloos in
de beklaagdenbank, naar wat hun ver
dediger over hen zegt. Beiden in hun
zo langzamerhand karakteristieke hou
ding. Hartster in elkaar gedoken, de
armen over elkaar en een hand steu
nend onder de kin. Zöpf als een stand
beeld voor zich uitkijkend. Roerloos,
de handen sereen gevouwen in de schoot.
Hij maakt soms een bijna seniele
indruk, een oude man, die het niet he
lemaal meer begrijpt en vaak door een
vraag tot de werkelijkheid wordt terug
geroepen.
Gertrud Slottke is er ook, al komt
haar verdediger pas morgen aan het
woord. Voor het eerst wordt zij van
daag na de zitting vriendelijk opgevan
gen door een paar dames van haar
leeftijd, kennelijk vriendinnen. Slottke
is zelfs al even bereid een paar minu
ten met mij te praten, maar Aschen
auer schiet haar te hulp. Geen inter
views in deze tijd tussen eis en von
nis, het spanningsveld is te groot". Of
zou Slottke misschien gevaarlijke ant
woorden kunnen geven?
De publieke tribune is deze dag weer
verrassend vol. Nu bijna geen jonge
ren. In de wandelgangen ontstaan tij
dens de pauzes verwoede discussies
tussen oudere Duitsers over Hitier en
oorlog. De woordenstrijd laait daarbij
soms hoog op.
Dr Eugen Leer gaat door met zijn
tegenaanval na al het juridische artil
lerievuur, dat de laatste weken in de
vorm van een overweldigende hoeveel
heid documenten op de tafel van de
rechters is afgevuurd. Harster en Zöpf,
zo betoogt hij nog eens ten overvloede,
waren geen typische SS-ers, geen fana
tiekelingen. Men mocht niet vergeten:
Hun eenzaamheid in de oorlogsdagen op
hun vrij hoge posten, zoals zij die zelf
ook hadden geschilderd. Het onzekere
gevoel ook van deze mensen, die niet
alles konden overzien. „Zij hebben de
staat zo goed mogelijk als beambten ge
diend, niet als fanatici. Harster was een
een correcte beambte. Hun verdwijning
van de posten in Den Haag zou aan het
verschrikkelijke gebeuren met de Ne
derlandse joden niets veranderd heb
ben. Zij zijn niet verdwenen en hebben
nu oprecht bekend. Zij hebben de waar
heid willen dienen en met zichzelf in
het reine willen komen."
„Er zijn mensen," betoogt Leer, „ju
risten, die twijfelen aan de strafbaar
heid van dit soort oorlogsmisdaden, niet
op eigen initiatief gepleegd, maar voort
gekomen uit een functie in een misda
dige staat. De rechtbank moet deze
twijfel in aanmerking nemen om te be
palen dat de schuld van deze mensen
niet zo groot is als die van criminele
misdadigers. Het heeft ook geen zin in
deze gevallen afschrikwekkende straf
fen op te leggen."
Dr. Leer bepleit de uiterste clementie
Harster had in totaal al elfeneenhalf
jaar in gevangenissen en kampen door
gebracht. Eerst in Italiaanse krijgsge
vangenkampen (Leer: „Hij heeft daar
zeer geleden, al praat hij er niet over")
en daarna in de Nederlandse gevange
nissen. „Zij hebben hun vernedering nu
ook zonder klacht gedragen", roept
Leer uit. „Laat de rechtbank afzien van
het intrekken der burgerrechten in een
land dat eigenlijk schuldig is aan hun
misdaden. Wij hebben het recht niet
om deze mensen te verdoemen".
Het proces duurt voort.
L. HIESELAAR
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM, 17 febr. Het week
blad Haagse Post heeft in de nacht
van de verkiezingen, met behulp van
computers, uitgerekend hoe de uitslag
van de verkiezingen zou zijn geweest,
(Van onze correspondent)
TILBURG, 15 febr. De stichting
het Rooms-Katholiek Gasthuis zal za
terdag het verpleegthuis Joannes XXIII
officieel in gebruik stellen. Het ver
pleegtehuis dat 68 bedden telt is thans
gevestigd in een voorlopig gebouw
naast het Mariaziekenhuis alhier. Over
enkele jaren zal het worden onderge
bracht in een nieuwbouw met onge-
vee.r.. bedden. In het tehuis worden
patiënten opgenomen die na onderzoek
of behandeling in een ziekenhuis nog
een langdurige nabehandeling met ver
pleging en reactivering nodig hebben,
die thuis niet kan worden gegeven.
Dee bouw- en inrichtingskosten van
het voorlopige gebouw hebben onge
veer één miljoen gulden bedragen, ter
wijl die voor de nieuwbouw op tien
miljoen gulden worden geschat. De
stichting het rooms-kathoïiek gasthuis
heeft onlangs een aanvraag ingediend
bij het ministerie voor Sociale Zaken
en Volksgezondheid voor de oprichting
van een apart verpleeghuis voor psy-
hiatrisch gestoorde patiënten. Boven
dien zal binnenkort in Tilburg een
een tweede verpleegtehuis met tachtig
bedden in gebruik worden genomen.
als Nederland een districtenstelsel had
gehad in plaats van het systeem van
de evenredig vertegenwoordiging. Als
men Nederland had verdeeld in 44 dis
tricten, zou het volgende resultaat uit
de bus zijn gekomen:
KVP 64 zetels, PvdA 55 zetels, VVD
9 zetels, ARP 12 zetels, CHU 7 zetels,
CPN 2 zetels, D '66 1 zetel.
Alle andere partijen zouden niet één
zetel hebben veroverd.
Blijkens het toegevoegde HP-com-
mentaar heeft men de indeling van
Nederland in districten laten vaststel
len door een computer. Elk district
vaardigt drie vertegenwoordigers naar
de Kamer af, met uitzondering van
de conglomeraten Amsterdam, Rotter
dam en Den Haag, die respectieve
lijk 10, 9 en 8 vertegenwoordigers af
vaardigen. Uiteraard is bij de vast
stelling van de districten rekening ge
houden met de bevolkingsdichtheid.
Het district Utrecht bijvoorbeeld is
zeer klein, terwijl de noordelijke pro
vincies zeer grote districten opleveren.
Als de partijen combinaties hadden
gemaakt, zouden die onder dit dis
trictenstelsel, de volgende resultaten
•hebben geboekt:
Bij combinatie AR—CHU: KVP 64,
PvdA 46, VVD 4, ARP—CHU 32, CPN 1
PSP 2, ËP 1.
Bij christendemocratische combina
tie KVP-AR-CHU: PvdA 38, KVP-AR-
CHU 104, VVD 4, CPN 1, PSP 2, BP
1.
Bij combinatie PvdAPSPCPN
(„Volksfront"): KVP 61, PvdA-PSP-
CPN 65, VVD 6, ARP 7, CHU 10, BP 1.
Bij combinatie Volksfront tegen chris
tendemocraten samen met de libera
len: PvdA-PSP-CPN 42 .KVP-AR-CHU-
VVD 107, BP 1.
becel
immimmumnmmtm
ROTTERDAM TEL. 235766*
MIDDELLANDPLEIN 26
GROTE KEUZE IN REIZEN
NACHTRITTEN
LUNCHPAKKETTEN
EXTRA KOSTEN
U PAKT UW KOFFER
SNEL VERZORGT UW REIS
EEN GREEP UIT ONS
PROGRAMMA 1967
EN VELE ANDERE REIZEN
VRAAGT ONZE GRATIS
OOK BIJ UW REISBUREAU
«O*«O* «O* *0
J. DOMINICUS
PAPERBACK
Verkrijgbaar in de boekhandel
indringend beeld van
het Mohammedaanse
land dat
zo dicht bij Europa ligt
een ideale voorberei
ding op en herinnering
aan een vakantie in dit
land
met foto's,
kaartjes en tekeningen
als naslagwerken als
reisgids te gebruiken
UITGEVERIJ KLAROEN
•S-HERTOGENBOSCH
•O.«O* *A* «O*«O* «O* «O* «O»
De geëtaleerde artikelen zijn stuk voor stuk aparte
modellen en toch tegen een redelijke prijs!!! O.a.
Ambrolite kronen, oud-Hollandse balken, koperen
kerkkronen, petrolampen, strass kristal
kronen, klassieke schemervoeten in koper, marmer
of hout, marmeren pilaren en tafels, grote sorte
ring kappen uit eigen atelier, witte smeedconsoles,
stoelen, smeedhaardjes, blaasbalgen, koperwerk,
spinnewieltjes etc. etc. U kent toch onze adressen??
Pannekoekstr. 42 (naast de polikliniek), Tel. 129412
Showroom Halhof (ook te bereiken via winkel 42 a).
Showroom Pannekoekstraat 66 (hoek Vogelenzang).
Schiedamseweg 35 a (even voorbij Prinses-Theater)
Telefoon 234099, ROTTERDAM.
\VU geven K.E.S.-zegels
Zie onze 5 etalages - winkels en 500 m2 verkoop
ruimte
opent in september a.s.' een
in de
Eerste klas is een brugklas.
Differentiatie naar aanleg en belangstel
ling.
Veel aandacht voor vorming.
Op 20 en 24 februari a.s. is het hoofd van deze
ULO (F. M. L. Pörtzgen) van 19.30 tot 21.00 uur
in de Min. Calsschool, De Waghemakerestraat 11
(Prins Alexanderpolder) aanwezig voor het
verstrekken van inlichtingen.
Aanmeldingen dienen voor 1 maart a.s. plaats
te hebben.
VRAAG 0WAT
EEN PHILIPS TV
BUMODERN'
KOST F??
BELvana,S!S 134700
moaern
ROTTERDAMSchiedamseweg 145 Straatweg 59 Pieinweg 150-154 Asterlo 29-31 Tel. 134700
Winkelcentrum Hoogvliet Tel. 160822 Kerstendijk 3 IJsselmonde Tel. 1976 40
Winkelcentrum Koperwiek - Capelle a/d IJssel Tel. 010-20 24 44
Alexanderstad, Winkelcentrum Het Lage Land Tel. 010-20 36 78
Het Bestuur van het
PROF. DE. K. HERMAN BOUMANHUIS
te Rotterdam roept sollicitanten op voor de
funktie van
in haar Sociaal Medisch Centrum te Rotter
dam. De instelling werkt ten nauwste samen
met het Consultatie Bureau voor Alcoholis
me en de Kliniek voor Verslavingsziekten.
Sollicitaties te richten aan het Bestuur p/a
Essenlaan 4, ROTTERDAM (16).
SCHIEDAM
Wegens kampactiviteiten van onze gymnastiekleraar
vragen wij, als WAARNEMER voor de lessen in
LICHAMELIJKE OEFENING én ZWEMMEN,
voor de maanden april, mei en juni
Vereiste: diploma C.I.O.S. of gelijkwaardig diploma
Sollicitaties te richten aan de Chef van de Bedrijfsschool Wilton-
Fijenoord, Postbus 22, Schiedam. Inlichtingen kunnen ook telefonisch
worden ingewonnen onder nr. (010) 269200, toestel 3491.
METAALMAATSCHAPPIJ VAN
