DE MAASBODE
CONCLUSIE VAN INFORMATEUR
Zijlstra nu ook formateur?
JAMIN
Vandaag
DE TIJD
Nog
kweken
en'lis lente
Rath Doodeheefver
weekend-systeem
Zöpf 9 jaar5
Hanoi blijft
doorvechten
Vrijmoedig commentaar
RAADSELS ROND MOORD OP KENNEDY
1
Storm raast door Europa
GERTRUD SLOTTKE BEDREIGD
Aanlegsteiger
van fS min.
in Europoort
Getuige verdwijnt
en duikt weer op
YELE DODEN EN VERMISTEN
ELISABETH BAS
34 ets.
neem er de tijd voor
eu
verder
de maasbode
Dan vraagt iedereen om
het nieuwste r&d-behang
(want voorjaar is tijd van
vernieuwing). Maar... de
complete collectie 1967
is nü at uit. Vraag erom
bij de vakman; die heeft
nu (nog) alle tijd voor u!
Grondverf droog na 50 minuten.
Plamuur hard na 15 minuten I
HO TSJI MINH
Voor nieuws uit en over
Rotterdam en omgeving
zie de pagina's 5a en 5b
Ar on
Rotterdam, vrijdag 24 februari 1967
MEER BEWOLKING
122e JAARGANG No. 39562
J ^EN HAAG, 24 febr. In-
rï rliateur dr. Zijlstra meent dat
e WdA zichzelf buiten de kabi-
l^sinformatie heeft gezet. Hij
,eHt dit af uit het antwoord van
''actieleider Den Uyl op het me-
f^randum. De reacties van de
rodere fractie-voorzitters heb-
de informateur duidelijk ge
haakt dat de basis aanwezig is
,°°r de formatie van een kabinet
steunt op de KVP, VVD.
ARP en CHU.
pinda rots jes
Snelle formatie
Lr
W. HARSTER
MÜNCHEN, 24 febr. Het
Schwurgericht in München heeft
vanmorgen de drie verdachten in
het grote Nazi-proces, Harster,
Zöpf en Slottke, alle drie tot
tuchthuisstraffen veroordeeld
voor medeplichtigheid aan de
moord op tienduizenuen Neder
landse Joden.
MOORD KENNEDY
Er is aanleiding tot vergelijking
tussen de nacht van Schmelzer en
de informatie-Zijlstra. Bij heide ge
beurtenissen hebben de socialisten
geen stap verzet om de andere par
tijen tegemoet te komen. Het had
anders kunnen lopen. Nu dat niet
het geval is zou er wel eens spoedig
een kabinet kunnen komen. Wij
menen dat de argumenten voor het
premierschap van de heer Zijlstra
na deze informatie sterker zijn dan
ooit. Door de wijze waarop deze in
formatie verlopen is verspringt het
accent van de econoom-Zijlstra naar
de politicus-Zijlstra. Wie breekt
moet lijmen, heet het bij kabinets-
crises. Iets soortgelijks zou men kun
nen zeggen van een informateur,
die door zijn procedure de schijn
gewekt heeft meer dan registrerend
aan de totstandkoming van een
nieuwe regeringscombinatie en een
nieuwe oppositie bijgedragen te heb
ben.
DE TIJD
Meer bewolking met plaatselijk re
gen. Matige tot krachtige zuidelijke
wind. Dezelfde temperaturen als
vandaag of iets hogere.
ZON op: 7.38 onder: 18.09
MAAN op: 17.46 onder: 8.04
Basis
aanwezig voor
regering met WD
ADVERTENTIE
onze parlementaire redactie)
In
zijn conclusie op de antwoorden
an de fractieleiders zegt dr. Zijlstra:
'■Voor de heer Den Uyl is een overleg
°ver punten van het regeringsprogram-
ïpa met de informateur alleen moge-
'Jk indien de informateur eerst gekO'
ADVERTENTIE
melk en puur wan
duur we! heerlijk
14
pagina s
Op pagina 5 vandaag aandacht voor
cl geschenk van de Boekenweek
«oor dè uitgave van die week en
"oor een roman, vertaald uit het
ngels, maar geschreven door Jan de
lartog. in Amerika werd eijn ro-
"lan uitgekozen als boek van de
Tiaand.
de omroepwet blijft het suk
kelen. Nu durft nóg niemand met
volledige zekerheid te zeggen, dat
dij er door komt. Want in de
Eerste Kamer deed een socialist
net, of zijn fractie ook tegen zal
stemmen. Zie pagina 3.
piet Zwanenburg, coach van de Ne
derlandse damesschaatsploeg is van
morgen met zijn pupillen naar In-
jmll Vertrokken. Hij zal daar Stien
Kaiser steunen in haar jacht op
^ei'eldrecords, die zeker binnen haar
ereik liggen. Op de valreep ver-
aWe hij onze verslaggever FRANS
"PELS over zichzelf; over zijn
rijf ver en en iets over zijn werk.
Zle Pagina 7.
DIRECTIE:
Mr. W. A. M. van der Kallen
HOOFDREDACTIE:
J. M. Lücker
en
drs. A. J. Cuppen
KANTOREN: Rotterdam, Schledam-
sevest 111. Tel. redactie en admi
nistratie: 14 20 11; redactie na
17 30 uur; 14 21 14. Postbus 723.
Giro t.n.v. De Tijd, Amsterdam;
2 28 84.
®EZorginG: afdeling lezersservice
tot 19.30 uur. tel. 010-14 2810.
ABONNEMENT: per week ƒ1,—,
mCmaand f4'40 (van 1 februari
i af), per kwartaal 13.—
Wan 1 apri| 1967 af) exc|usief
eventuele incassokosten.
ADVERTENTIES:
&E TIJD/DE MAASBODE
oo cent per millimeterhoogte;
DE TIJD gehele oplage
,5 cent per millimeterhoogte;
'5 cent voor familieberichten.
ontracttarieven op aanvraag.
zen heeft voor een regeringscombina
tie met de Partij van de Arbeid. Deze
weg is voor de informateur onbegaan
baar. Door het stellen van deze eis
vooraf schakelt de PvdA zichzelf in
deze fase uit", aldus dr. Zijlstra.
Hij vervolgt: „De overige fractie
voorzitters stellen bedoelde eisen voor
af niet. Hun antwoorden op de door
de informateur gestelde vragen, als
mede hun beschouwingen ten aanzien
van de overige punten bieden een
grondslag voor de vorming van een
kabinet als bedoeld in de informatie
opdracht.
Het is misschien niet geheel uitge
sloten, dat een gedetailleerde analyse
van de verkiezingsprogramma's (even
tueel aangevuld met een studie van
het grote aantal stukken, dat de infor
mateur tijdens de informatie van tal
van maatschappelijke groeperingen en
organisaties ontving), de informateur
zou brengen tot een aanvankelijke po
litieke keuze.
Zou die keuze bijvoorbeeld vallen op
een kabinet met de PvdA en zonder
de VVD, dan zouden in de gedachten-
gang van de fractievoorzitter van de
PvdA daarna wel complete program
matische besprekingen kunnen begin
nen. Wat hiervan ook zij, dit duurt
te lang. Na alles wat recentelijk In
Nederland is gebeurd en gezegd op
politiek terrein is een snelle formatie
noodzakelijk", aldus dr. Zijlstra.
„De samenstelling van een beknopt
programma in hoofdlijnen, zo vervolg
de de informateur", ligt in belang
rijke mate reeds besloten in het me
morandum. De informateur zou, voor
dat tot formatie kan worden overge
gaan hier nog aanvullend en kritise
rend werk kunnen verrichten. Ook op
het terrein van d epersonele samen
stelling van het kabinet zou de infor
mateur ten behoeve van de komende
formateur nog enige voorarbeid kun
nen verrichten.
Tenslotte zij in dit verband nogmaals
de noodzaak beklemtoond van een be
knopt programma. Het nieuw optre
dende kabinet zal eerst in september
in Troonrede en Miljoenennota zijn be
leid breed kunnen ontplooien. Wanneer
in de komende maanden het econo
misch en financieel evenwicht verder
wordt hersteld en gehandhaafd, kan
op basis daarvan op vele terreinen
vruchtbaar worden gearbeid, vooral
ook op sociaal, cultureel en maat
schappelijk gebied," aldus de heer Zijl
stra in zijn schrijven aan de fractie
voorzitters.
In een nadere beschouwing op de
antwoorden op zijn memorandum ver
wijt de informatuer alle fractie-vior-
zitters, dat ze zelf nauwelijks aanvul
lende punten voor hét regeringspro
gram hebben genoemd, maar verwe
zen hebben naar hun partijprogram
ma's. Dit nu is geenduidelijke grond
slag voor de informatie, aldus dr. Zijl
stra. De werkelijkheid in Nederland is,
dat ook een zeer zorgvuldige nalyse
van deze verkiezingsprogramma's op
zichzelf niet leidt tot een keuze voor
of tegen een bepaalde regeringscombi
natie.
De informateur gaat niet in op de
aandrang van verschillende zijden om
tot nadere uitspraken te komen over
de verdeling van de financiële ruimte
in het overheidsbudget. Die ruimte is
beperkt, zei dr. Zijlstra, vooral ook
door in het verleden genomen beslis
singen. Er is derhalve niet of nau
welijks ruimte voor enigerlei nieuw
initiatief, tenzij men in 1968 opnieuw
de belastingen zou willen verogen.
(Vervolg op pagina 4)
ontwerpers en fabrikanten van behang
ADVERTENTIE
Vijftien jaar
voor Harster
(Van onze speciale verslaggever)
Dr. Wilhelm Harster (62), in de oor
logsjaren bevelhebber van de Sicher-
heitsdienst en de Sicherheitspolizei in
Nederland werd veroordeeld tot vijf
tien jaar. Dr. Wilhelm Zöpf (58), in
dertijd leider van het Judenreferat IV
B 4 in Den Haag, kreeg negen jaar en
Gertrud Slottke (64), de enige vrou
welijke en tevens oudste verdachte,
vijf jaar. Tegen mej. Slottke, die nog
altijd op vrije voeten was, nadat zij
in augustus vorig jaar uit voorarrest
was ontslagen, werd onmiddellijke ge
vangenneming bevolen.
Onder de bewakers ontstond grote
verwarring, omdat niemand wist of
de vrouw onmiddellijk gearresteerd
zou moeten worden of dat zij nog even
op vrije voeten kon blijven. Gertrud
Slottke had overigens ook om andere
reden een zware politiebegeleiding no
dig. Na de uitspraak dromden tien
tallen mensen rond haar heen, die haar
toeschreeuwden „moorenares ga weg".
Politiemensen namen Slottke in hun
midden en leidden haar weg van de
woedende, met vuisten dreigende men-
cen.
(Vervolg op pagina 4)
DEN HAAG, 24 febr. De Caltex-
Esso Maatschap in Europoort zal in
juni van dit jaar beginnen met de
bouw van een aanlegsteiger in de vijf
de Petroleumhaven. De kosten van dit
project worden geschat op 5 miljoen
De nieuwe steiger zal accommoda
tie bieden aan één tanker van 200.000
ton. Op de steiger zullen drie los- en
laadapparaturen voor ruwe aardolie
worden geplaatst en twee laadappara
turen voor stookolie. De lossnelheid zal
12 miljoen liter per uur bedragen, wat
betekent dat een 200.000 tons tanker
binnen 19 uur kan worden gelost. De
steiger zal via pijpleidingen met het
tankpark van de Maatschap in Euro
poort worden verbonden.
Met de bouw van het project hoopt
men aan het eind van dit jaar gereed
te zijn.
PARIJS, 24 febr. (AFP, Reuter
VPIPresident Ho Tsji Minh van
Noord-Vietnam heeft in een bood
schap aan de Franse communistische
partij verklaard dat zijn land tot het
bittere einde zal blijven vechten tegen
Amerikaans imperialisme", dat hij
vijand-nummer één noemde van alle
volkeren.
NEW ORLEANS, 24 febr. (AFP,
TJPI) De Amerikaan David Lewis,
die als particulier detective een on
derzoek naar president Kennedy's ver
moedelijke moordenaar zou hebben in
gesteld. en die woensdag met zijn ge
zin uit New Orleans was verdwenen,
is terecht. Gisteren heeft hij zich ge
meld bij de officier van justitie Jim
Garrison van New Orleans,
Tot journalisten zei Lewis: „Ik ben
niet ongerust om mijzelf, maar om
mijn gezin. Er zijn misschien reeds
te veel dingen over mij gezegd. Zij
kennen mijn naam, zij kunnen mij ge
makkelijk herkennen, zij weten waar
ik werk, dus..."
Lewis, die bij een busstation werkt
is niet betrokken geweest bij de moord
op Kennedy en daar ook niet mee in
verband gebracht door Garrison, maar
Lewis heeft gezegd Oswald te hebben
gekend en door zijn onderzoek in ken
nis te zijn gekomen van belangrijke
bijzonderheden over de moord. Daar
om, maatregelen vrezend, was hij vol
gens zijn zeggen woensdag verdwenen.
Inmiddels gaat het onderzoek voort
naar de oorzaak van het plotselinge
overlijden van de belangrijke verdach
te David Ferrie. Volgens de gerech
telijke lijkschouwing, zou Ferrie dins
dagavond zijn overleden, maar een
journalist van de Washington Post,
George Lardner, heeft verklaard dat
hij woensdagmorgen tot vier uur met
Ferrie heeft zitten praten. In het in
terview dat hij met Ferrie had zou
deze geze-gd hebben, dat er geen com
plot rond Kennedy bestond en dat Os
wald de enige moordenaar is geweest.
Een groep zakenlieden in New Or
leans heeft een fonds in het leven ge
roepen om officier van justitie Jim
Garrison financieel te steunen in zijn
onderzoek.
ADVERTENTIE
Informateur Zijlstra is zeer ge
prezen over de openheid van zijn
informatie. Bij hem geen geheim
zinnigheid. Het kiezersvolk moet
zoveel mogelijk weten wat er ge
beurt. Jawel.
Heeft deze openheid nu werkelijk
betekenis in die zin, dat de mensen
precies kunnen volgen wat er aan
de band is of is het de openheid van
de goochelaar? Niets in de mouwen,
geen dubbele bodem en. warempel,
alweer een konijn!
Het begint op bet laatste te lijken
en dat is ook geen wonder. Men
praat zo laatdunkend over „bet ge
heim van Soestdijkalsof dat een
tamelijk minderwaardige opzet is;
een manier om de kiezer bij de neus
te vatten. Maar dat geheim van
Soestdijk is vaak meer middel dan
doel. Als men er buiten kon zou
men bet zonder twijfel al eerder
hebben gedaan. Bij de bestaande
partijverhoudingen zijn tactische ma
noeuvres nodig, die hun zin ver
liezen als zij bij vol daglicht worden
uitgevoerd. Een werkelijk open in
formatie lijkt vrijwel onmogelijk. Er
zijn vijf partijen, die een kabinet
kunnen vormen. Twee van die par
tijen willen niet met elkaar in zee,
de VVD en de PvdA. Maar ze
willen ook niet in de oppositie.
Beide willen dus bewijzen, dat bet
niet aan ben zelf ligt als dat toch
zal gebeuren. Het gevolg is dan,
dat de informateur van trucs be
schuldigd wordt en daarmee wordt
de hele, mooie openheid terugge
bracht tot een politieke handigheid
waarachter niet uitgesproken mo
tieven en gecamoufleerde voorkeu
ren schuil gaan. Noem zoiets het ge
heim van Soestdijk, of bet geheim
van Zijlstra. maar noem het niet
„open" want dat is het niet.
--y.v.v.-."
Boven van links
naar rechts J. D.
Tippit, Lee Harvey
Oswald, Jack Ruby
en Tom Howard;
onder William
Whaley, Dorothy
Kilgallen en David
W. Ferrie
Dit zijn zeven van de vijftien personen van wie het overlijden, al dan niet rechtstreeks, in verband
staat met de moord op president Kennedy. Agent 1. D. Tippit werd waarschijnlijk door Lee Harvey
Oswald neergeschoten toen hij deze trachtte te arresteren in verband met de moord, lack Ruby
schoot Oswald neer „in een vlaag van verstandsverbijstering" en overleed later aan kanker. Tom
Howard was een van Ruby's verdedigers. De taxichauffeur William Whaley reed Oswald na de aan
slag naar diens kosthuis. De journaliste Dorothy Kilgallen had met Ruby een interview. De woensdag
overleden privé-detective David W. Ferrie werd door de commissie-Warren gehoord omdat hij zich
op de dag van de aanslag in Dallas bevond; het is nog steeds niet zeker of Ferrie, door de officier
van justitie Garrison een „zeer voorname verdachte" genoemd, inderdaad zelfmoord heeft gepleegd.
(Van onze verslaggevers)
AMSTERDAM, 24 febr. De storm,
die gisteren woedde en waarin soms
windstoten van ongeveer honderdtwin
tig kilometer per uur voorkwamen,
heeft allerwegen ontreddering ge
bracht. Er zijn minstens drie doden
gevallen. Een Urker kotter met vijf
opvarenden wordt vermist.
In Hardegarijp, werd van een wo
ningblok van vijf het dak gelicht. Ge-
meentepersoneel was druk bezig de
huizen provisorisch af te dekken toen
van een tweede blok van vijf huizen
het dak verdween. In Cuyk viel tij
dens de storm een tuinmuur om. Een
tweeëenzestigjarige man werd onder
het vallend gesteente bedolven. Hij
overleed tijdens het vervoer naar het
ziekenhuis. Op de Waal ter hoogte van
Druten zonk het negenhonderd ton me
tende motorschip „Spes mea", dat met
grint geladen op weg was naar Rot
terdam. De kapitein en zijn zoon kon
den zich nog net op tijd van het snel
wegzakkende schip redden. De dertig
jarige vrouw van de schipper zag ech
ter geen kans meer het roefje te ver
laten. In Assendelft werd een eenen
twintigjarige jongeman met zijn scoo
ter door een windstoot tegen een in
halende vrachtwagen geslingerd. Hij
was op slag dood. Op de Waal bij
Zaltbommel zonk het motorschip Slees-
wijk Ho'lstein uit Hamburg midden in
de vaargeul. De opvarenden konden
zich hier redden.
Ook op zee heeft het gespannen. De
„Burgemeester van Kampen" acht
endertig ton uit Termunten in Gro
ningen heeft donderdagmiddag geseind
even ten noorden van Helgoland in
moeilijkheden te verkeren. Kort daar
op kon de reddingboot „Adolph Berm
pol" melden dat de drie opvarenden
waren gered. Sindsdien is de radiover
binding met deze reddingsboot echter
verbroken. Hij wordt als vermist op
gegeven. De „Adolph Bermpol" heeft
een driekoppige bemanning. Het is
een van de modernste zee-reddingbo
ten van de Bondsrepubliek.
Men heeft de reddingsboot inmiddels
gevonden. Naar de vier bemannings
leden en de drie Nederlanders wordt
nog gezocht.
Ten noorden van Den Helder wordt
een Urker kotter, die met twee ande
re op weg was naar de thuishaven,
vermist. Aan boord van de UK-223
bevonden zich.vüf vissers.
De storm op de Noordzee heeft in
totaal waarschijnlijk aan negentien zee
lieden het leven gekost.
Op Urk zelf liep het tankschip
„Ruth" uit Rotterdam op een dijk.
Het schip was stuurloos geworden.
In Zandvoort werd een auto, die op
een parkeerterrein op de boulevard
stond, door een windvlaag opgenomen
Hij stortte vijftien meter omlaag. De
vijf inzittenden kwamen er met wat
builen en schrammen af. Van de Te
xelse kust zijn vele meters duin weg
geslagen.
In Zwitserland spreekt men van de
zwaarste storm van de laatste tien
tallen jaren. Bij verschillende ongeluk
ken kwamen er minstens zes mensen
om.
Voor de Duitse Noordzeekust en in
Hamburg heeft een zware stormvloed
gedreigd. Het water werd hoog in de
Elbe opgejaagd. Ongeveer tweehonderd
mensen die aan de oevers van deze
rivier wonen moesten worden geëva
cueerd.
In Schotland en het noordoosten van
Engeland raasde de wind met hon
derdvijftig kilometer per uur voort.
Hoe zit die open methode van
Zijlstra in elkaar? Eerst wordt er
gepraat. Dan volgt er een memo
randum met voor iedere fractie ge
lijkluidende vragen. Van het ant
woord, zegt de informateur, hangt
het nu af welke politieke samen
stelling het kabinet moet krijgen.
Mooi open, zegt men dan. Maar
vergeet niet. dat er zojuist een ver
kiezingscampagne is geweest waar
in alle partijen hun wensen luid en
breed hebben uitgemeten. Het kan
voor een informateur niet moeilijk
zijn een vragenlijst op te stellen
waarbij één van de partijen voor
het blok komt te staan, omdat zij
roerloos wordt vastgepind op haar
eigen verkiezingseisen. Naar onze
mening is dat met de PvdA gebeurd.
De vragen van de beer Zijlstra had
den een sterk voorsorterend karak
ter. De socialisten werden in feit*
uitgenodigd hun naar links getrok
ken verkiezingsprogram te wijzigen
ofwel het te handhaven en zich
reddeloos in de oppositie te laten
drijven.
Nu zeggen wij niet, dat de heer
Zijlstra dit niet mocht doen. zelfs
niet. dat hij het niet moest doen.
Maar de gedachte, dat hij als in
formateur zijn voorkeur had en dat
hij zijn vragenlijst zodanig heeft in
gericht, dat deze voorkeur ook ver
wezenlijkt zou worden laat zich moei
lijk onderdrukken. De lijn-Zijlstra
heeft zich in de informatie-Zijlstra
voortgezet. Eigenlijk komt het er op
neer, dat de socialisten werden uit
genodigd de gevolgen van hun boze
daad een te sterke afzwenking
naar links om te zetten in een
sollicitatie naar de oppositie. Iets
anders zat er zonder gezichtsverlies
naar links niet op.
Het is allemaal in „openheid" ge
beurd, dat is waar. Maar het is niet
uitgesloten, dat een andere infor
mateur in even grote openheid een
geheel andere vragenlijst had op
gesteld. die voor de PvdA tot een
ander resultaat geleid zou hebben.
Onze conclusie is dus. dat de pro
cedure wel open was, maar wat er
aan vooraf ging veel minder, zodat
openheid een zeer betrekkelijke zaak
genoemd moet worden.
