Oorzaak van Apollo-ramp
nog steeds een mysterie
Verbeteringen aan ontsnappingsluik
Orders voor Fokker
nog niet verloren
Regering wil nieuw contract
Bedrijf F. Beeren
trekt veel kopers
Felle kritiek van vakbonden
Ga met DE TIJD mee!
OME
Westduitse regering geeft
bedrijfsleven ruim baan
ONDANKS NAUWKEURIG ONDERZOEK
mm
^°stons wurger
gepakt
Indonesië geeft
voorkeur aan
Nederland
UIT INDONESIË
Aanklacht tegen
Credietbank
ingetrokken
Yasco-beambten
eisen preferente
vordering v
VOLGENS VEROLME
De Smaak van Succes
Black White.,,real scotch!
Geringere activiteit
Tilburgsche Hyp.
MINISTER SCHILLER
DE TIJD
MAANDAG 27 FEBRUARI 1967
7
De ravage na de brand aan boord van de Apollo-1, gezien door het
ontsnappingsluik van de cabine. In deze rüine zoeken experts naar
de mogelijke oorzaak van de ramp als naar een speld in de hooiberg.
Je
advertentie
mém
Zeg niet whisky als u de Smaak van Succes wilt Zég Black White. Om
de volle smaak. Om de gouden kleur. Black V.hite. De Smaak van Succes.
Lrans
(Iriifsnieuw? uit V
In samenwerking met een erkend reisbureau organiseert
TIJD twee vliegreizen naar
DE
Rome is als een goede wijn; Rome behoeft geen krans.
Wie van ware schoonheid houdt, moet Rome zien.
Wij kunnen u de volgende ACHTDAAGSE VLIEGREIS NAAR
ROME aanbieden:
v.v.
vervoer per vliegtuig SchipholRome
volledige hotelverzorging te Rome
maaltijd aan boord van vliegtuig op heen- en
terugreis
vervoer van vliegveld Rome naar hotel v.v.
drie dagtochten per touringcar in en buiten
Rome
diensten van een ervaren reisleidster-
Kosten van deze reis; 408.per persoon, inclusief het boven
staande, premie bagage-, ziekte- en ongevallenverzekering en
airporttaxes Schiphol en Rome.
Vertrekdata: 2 en 9 april.
Voor uw opgave, respectievelijk verdere informaties gelieve u
zich te verstaan met:
Dagblad DE TIJD
Afdeling LEZERSSERVICE
Telefoon: 010 - 142011.
Interim Ver. Bezit
FRANKFOR1 a. d. MAIN, 27
febr. De Duitse economie moet
nieuw vertrouwen kunnen putten
uit de duidelijk op stimulering
van de conjunctuur gerichte po
litiek van regering en centrale
bank. Het loont voor het bedrijfs
leven weer de moeite om te inves
teren en te produceren. Aldus zei
de Westduitse minister van Eco
nomische Zaken prof. dr. Karl
Schiller bij de opening van de
Frankfurter Messe.
0$
d»
lir
II»
d'
op
=i<3'
(Van
11 onze ruimtevaartmedewerker)
*5* HAAG, 27 febr. Wat er
lie 1,es is misgegaan bij de rampza-
I va op^ aan k°orcl van de Apollo-
tal januari op Kaap Kennedy
kim Wellicht nimmer achterhaald
Er?en worden.
Var, meldt een tussentijds rapport
vUo_ door het Amerikaanse bureau
Sesteia en ruimtevaart (NASA) in-
Ëen commissie van onderzoek.
ttiee_te htronische storing wordt het
hoemrt v^?ars°hijnlijk als oorzaak ge-
gebr,,-v e commissie beveelt aan het
v°orh van Pure zuurstof bij vlucht-
reidingen °P de grond achter-
vaif te laten, al heeft het gebruik
sie gasmengsels volgens de commis-
iii <jeeri2;eer zÜn nadelen. Bij de brand
de j, Polio kwamen, zoals bekend,
chaffelr02auten Grissom, White en
leven 6 r rookverstikking om het
^ie wlv^e't6nc' heeft de commissie
geleid door dr. Floyd Thomp-
Jdenti„T°^ 1 februari reeds een vrijwel
(Cai[i American-fabrieken te Downey
Can. Piel laten overbrengen naar
Orth'A Apollo-ruimteschip uit de
uan. laten overDrengen naar
Vo0t Kennedy, waar in een speciaal
doe( vrijgemaakte laboratori-
eerst de nieuwe, onbescha-
cabine uiterst zorgvuldig werd
^Ifrftcerd en daarna in precies
gehav werk-volgorde het deerlijk
vojg 6nde, uitgebrande toestel. Als ge-
Ap01] Van de enorme ravage in de
hlOg.?r.l bleek het overigens niet steeds
j Ik deze procedure konsekwent
door houden... Men hoopt nog steeds
la „.hiinutieuze vergelijking eventue-
breken op het spoor te komen en
doA.'s zelfs al overgegaan tot het
bejA'chten van allerlei kabels en ka-
°°k mdingen, maar tot dusver heeft
biet» v onderdeel van de nasporingen
kracht langwekkends aan het licht ge-
ri^ePaald en gebruikelijk is de verkla
ag van de commissie, dat men elke
lei?f?estle en elk aanbod voor het ver-
v. h Van assistentie bij het onderzoek
tj. Piet alleen van geleerden, indus-
Va„ n en research-centra, maar ook
ik geïnteresseerde particulieren"
iCnkbaar aanvaardt en zal aanvaar-
yh' Men kan nauwelijks duidelijker be-
h verlangen voor het uiterst myste-
®Uze karakter van de ramp.
-«lijft de oorzaak van de brand in
Apollo-1 wellicht altijd een raadsel
L zal de commissie van onderzoek in
5]]®r definitieve rapport waarschijnlijk
c)ü ®n maar tot betrekkelijk vage con-
t^csu komen, er wordt wel op zeer
basis gewerkt aan de uitvoering
ABol,Plannen, die de veiligheid van
Zo c-astronauten moeten vergroten.
(een heeft dr. Robert C. Seamans
Zer ,°nderdirecteur van de NASA) de-
v^"aeen meegedeeld, dat de tijd om
5#
A
ft6 Sai,, 27 febr- (Keuter) Albert
°Str,. die beweert de wurger van
wurger
te Lynn
Setts'1 Amerikaanse staat Massachu-
Zijn Hy was nog geen 48 uur voor
cbi„.aan'~l0uchn£ ontsnapt uit een psy-
fotrische inrichting.
35-jarige De Salvo was onge-
toen Hii droeS een matrozenuniform
tiel' hij werd gearresteerd in een tex-
^^•'sak. Hij bood geen verzet.
de cabine te kunnen verlaten, tot ma
ximaal 30 seconden zal worden terug
gebracht en dat is alvast een uiterma
te belangrijk winstpunt voor de veilig
heid van de ruimtevaarders.
In tegenstelling tot de eerste berich
ten, die spraken van anderhalve mi
nuut, heeft de NASA nu verklaard, dat
een ,,goed-getrainde bemanning" aan
één minuut voldoende zou hebben om
uit de cabine te komen. Maar en
dat is een zeer belangrijk aspect in
die ene minuut zit een periode van
maar liefst dertig seconden wachten.
Die dertig seconden die het verschil
kunnen betekenen tussen leven en dood
wil men nu zien kwijt te raken,
door bij proeven als op 27 januari en
bij de definitieve lanceringsvoorberei
dingen de druk in de cabine zélf nage
noeg gelijk te houden aan de er buiten
heersende druk.
Op die zwarte 27ste januari was dat
(helaas) niet het geval. Toen werd het
binnenluik namelijk onwrikbaar op zijn
plaats gehouden door de inwendige
druk (een kracht van circa 725 kg.).
Het zou nog dertig seconden hebben
geduurd, voordat die druk tot een nor
male waarde zou zijn gereduceerd en
pas dan had de bemanning naar buiten
kunnen klimmen.
Het blijft overigens onwaarschijnlijk,
dat de NASA nog zal besluiten explo
siebouten aan te brengen in het grote
ontsnappingsluik, ook al is daar de
laatste weken van verschillende kan
ten met grote nadruk op aangedron
gen. „Wij moeten er rekening mee
houden", aldus dr. Seamans, „dat er
dampen van de brandstof in de boven
ste trap van de Saturnus-draagraket
(vloeibare waterstof) rond de cabine
hangen, die door het exploderen van
de bouten in het ontsnappingsluik tot
ontbranding zouden kunnen komen. In
dat geval zou het middel erger zijn dan
de kwaal...".
SJOERD VAN DER WERF
W l lil
t rtCVi,
m-m*
"v
BUCHANAN'S
-"OrCrt WH
hunt Co. N.V. Tilburg - Importeur
SCHIPHOL, 27 febr. Het nieu
we Indonesische bewind wil het eco
nomisch herstelprogramma stimule
ren door ondernemende buitenlandse
bedrijven de vrije hand te geven
bij de vestiging van eigen indu
strieën in Indonesië. Bij de te ver
lenen toestemmingen krijgt Neder
land prioriteit, omdat Indonesië op
grond van historisch gegroeide ban
den nu eenmaal aan ons land de
voorkeur wil geven. Als de grote
Nederlandse industrieën van die
voorkeur niet spoedig gebruik ma
ken, dan laten zij hun laatste kans
ongebruikt; het buitenland ligt op
de loer.
Dit is de mening van scheepsbouwer
C. Verolme, die zaterdagmiddag uit
Djakarta op Schiphol is teruggekeerd.
Hij heeft in Djakarta een week lang
besprekingen gevoerd met de nieuwe
Indonesische bewindhebbers, onder wie
de twee leden van het presidium Malik
en Buwono.
„Het nieuwe bewind heeft de moge
lijkheid van buitenlandse investeringen
de vrije teugel gegeven. Het heeft de
oude bepaling, dat alle in Indonesië te
bouwen nieuwe industrieën nationaal
eigendom van Indonesië moeten zijn,
afgeschaft. De mogelijkheid tot joint-
ventures en tot eigen buitenlandse in
dustrieën is daarmee dus geopend",
aldus de heer Verolme.
Fokker, D.A.F. en Verolme zijn dus
van harte welkom wanneer zij de
grote industriële projecten, waarover
zij in de afgelopen jaren met de rege
ring van Soekarno contracten hebben
afgesloten, wensen uit te voeren, voort
te zetten of af te maken, maar Indo
nesië kan op dit moment de verplich
tingen op financieel gebied wegens
gebrek aan geld niet nakomen. Het is
bereid de joint venture-vorm te accep
teren, waarin het dus op den lange
duur zijn aandeel in de vorm van af
gestane winst kan leveren.
Een goed voorbeeld is de in aan
bouw zijnde scheepswerf en machine
fabriek van Tandjong Priok (de haven
van Djakarta), waarvoor president Soe
karno nu ruim 2 jaar geleden de eerste
paal sloeg. Dit project, waarmee 300
tot 400 miljoen gulden is gemoeid, zou
worden uitgevoerd onder Indonesisch
beheer door de Indonesische maat
schappij Carya Putra en de Verenigde
Scheepswerven van Verolme, die zowel
voor werf als te bouwen schepen de
„know-how" zou leveren.
Voor dit project werd uit het krediet
van 100 miljoen gulden, dat de Neder
landse regering destijds aan Indonesië
ter beschikking heeft gesteld, een be
drag van 5 miljoen uitgetrokken. Daar
mee zijn intussen de gebouwen neer
gezet en daarmee is het beton voor de
eerste helling gestort, maar toen was
het geld op en werd het werk op een
laag pitje gezet, om niet te zeggen
geheel stil gelegd. Dat was nu onge
veer een jaar geleden. Sedertdien ligt
alles daar dus renteloos te roesten. De
Indonesische regering had geen geld
om het werk voort te zetten, van
Verolme kon men niet verwachten, dat
hij op eigen financiële kracht met een
project zou voortgaan, dat immers ge
heel Indonesisch eigendom was.
Gezien deze stand van zaken meende
de heer Verolme een beroep op de
Nederlandse regering te kunnen doen
een flink bedrag uit de pot voor de
algemene ontwikkelingshulp speciaal
voor dit project in Tandjong Priok op
tafel te leggen. Ook hij zelf gaat be
zien welke investeringen zijn bedri.lf
voor de Indonesische projecten vrij kan
maken. Want naast het grote Carya
Putra-project zijn op papier de plan
nen voor nog zeven kleinere werven
gereed.
Veel concrete beslissingen heeft hij
in Indonesië dus niet kunnen nemen.
,Ik ga thans in Nederland aan de slag.
Indonesië wacht op een voorstel van
onze kant".
(Van onze verslaggever)
SCHIPHOL, 27 febr. De nieuwe
Indonesische regering is zeer gebrand
op de uitvoering van de plannen
voor een vliegtuigfabriek van Fok-
ker-Friendshipr en de aankoop van
twintig Friendships uit Nederland
voor de Garuda Airways. Men acht
het evenwel onmogelijk de plannen
te verwezenlijken op de wijze, zoals
die in de twee oude contracten is
vastgelegd. Dit heeft de heer F. Die
pen, verkoopdirecteur van Fokker,
medegedeeld.
De berichten uit Djakarta, dat In
donesië de bestaande contracten op
wil zeggen, zijn een halve waarheid,
aldus de heer Diepen, die zaterdag
uit Djakarta is teruggekeerd. Men wil
namelijk de twee bestaande contracten
opzeggen en deze vervangen door een
nieuw contract, waarin beide projec
ten zijn opgenomen. Het nieuwe con
tract zal een ander uitgangspunt krij
gen, met name ten aanzien van de
investering In Indonesië en dc financie
ring, het belangrijkste probleem van
de hele zaak.
In augustus 1965 werd de overeen
komst getekend, dat Fokker op Java
een vliegtuigfabriek voor Indonesië zou
bouwen. Hierin zouden in eerste aan
leg 100 Friendships worden gefabri
ceerd. Ongeveer een jaar geleden
volgde de ondertekening van een con
tract met de Indonesische luchtvaart
maatschappij Garuda voor de levering
(uit Nederland) van twintig Friend
ships.
Voor de financiering van deze con
tracten was een ingewikkelde regeling
getroffen. Het project voor de vlieg
tuigfabriek zou 340 miljoen gulden gaan
kosten, de prijs voor de 20 Friendships
met reserve-onderdelen was circa 90
miljoen. Gezien zijn precaire finan
ciële positie zou Indonesië deze kosten
in natura voldoen met cultuurproduk-
ten, die via de N.V. die West-Haghe
in Amsterdam, een onderneming van
de Zwolsmangroep, verhandeld zouden
worden. Daarvan is tot nu toe niets
terecht gekomen.
De besprekingen met de nieuwe In
donesische regering hebben volgens de
heer Diepen „een constructief sta
dium" bereikt. De onderhandelingen
zijn echter zeker nog niet beëindigd.
Het nieuwe Indonesische bewind ziet
af van de vroegere voorwaarde, dat
AMSTERDAM, 27 febr. Namens
het hulpcomité van gedupeerden in de
zaak Tclxeira de Mattos heeft de heer
A. Vos aan de officier van justitie mee
gedeeld, dat het comité zijn klacht te
gen de Nederiandsche Credietbank te
Amsterdam intrekt.
Het hulpcomité zegt tot de overtui
ging te zijn gekomen, dat het depo
neren van een depositorekening van
drie min. gld. door de Ned. Crediet
bank bij de firma Gebrs. Teixeira de
Mattos primair tot doel had, Teixeira
de Mattos financieel tijdelijk te helpen;
in de overtuiging dat de firma Teixeira
de Mattos haar moeilijkheden binnen
afzienbare tijd zou overwinnen.
(Van onze verslaggever)
WEERT, 27 febr. De kans is
groot, dat de Tricotagefabrieken v/h
Frans Beeren en Zn., waarvoor een
faillissementsaanvrage is ingediend
bij de rechtbank in Roermond, bij
gedwongen executie zullen worden
verkocht. Diverse kooplustigen uit
binnen- en buitenland tonen grote
belangstelling voor het Weerter be
drijf en zijn nevenvestigingen in
Venray en Nieuw-Vossemeer. Zowel
door de Katholieke Textielarbeiders-
bond „St. Lambertus", alsook door de
Katholieke Federatie van Beambten
in de Industrie (K.F.B.I.), werd deze
verwachting uitgesproken.
Da heer Th. Hijnen, bestuurslid van
„St. Lambertus" waarschuwde de hon
derden ter vergadering aanwezige
werknemers evenwel, dat met de ver
koop van het bedrijf, de werkgelegen-
heidsproblematiek in haar totaliteit
niet opgelost zal zijn.
Het gevaar is namelijk groot, dat
een nieuwe eigenaar wél de jongere
arbeidskrachten zal willen overnemen,
maar niet de ouderen.
Bovendien is het niet onmogelijk, dat
de kandidaat-kopers wei enkele goed
lopende afdelingen van de „Beeren"-
fabrieken willen aankopen, maar niet
het gehele bedrijf.
Uitgaande van de stelregel, dat één
nieuwe arbeidsplaats een investering
van ƒ50.009 vergt, merkte de heer Hij-
nen op, dat voor een bedrijf zoals Bee
ren, een uitgave van minstens 50 mil
joen nodig is. Zelfs, wanneer een ge
deelte van het personeel, weer bij een
nieuwe eigenaar van het Weerter be
drijf aan de slag kan, zijn er vele mil
joenen gemoeid met het scheppen van
vervangende werkgelegenheid.
Een bijzonder moeilijk te verteren
zaak noemde de heer G. de Heus, be
stuurder van de KFBI het, dat een
bedrijf als Beeren met een goed gevul
de orderportefeuille, ten onder moet
gaan.
Hij vroeg zich ®f, of hier niet te
lichtvaardig gehandeld wordt? is er wel
alles gedaan om de werkgelegenheid
te behouden? Had de Herstelbank geen
uitkomst kunnen bieden? Konden geen
garanties gevonden worden voor nieu
we leningen van de AMRO-bank?
De heren Hijnen en De Heus wezen
voorts op onvolkomenheden in de uit
1895 daterende faillissementswetgeving.
Worden bijvoorbeeld ook zieke perso
neelsleden ontslagen bij faillissement?
De wet wordt op dit punt verschillend
geïnterpreteerd. Het „Vasco-drama"
heeft de werknemers geleerd voortaan
op hun qui-vive te zijn, en derhalve
bepleitte de heer De Heus, de aanwij-
zij alle projecten in eigen beheer wenst
uit te voeren en alleen de hulp van
Fokker wil aanvaarden. Nu weer bui
tenlandse investeringen worden toege
staan, is de principiële achtergrond
wezenlijk gewijzigd. Het opstellen van
het nieuwe contract is geen sinecure.
Het kan lang duren voor het helemaal
geregeld is. „Wij zijn soms jaren be
zig met minder belangrijke contrac
ten" aldus de heer Diepen. Hij wilde
mets zeggen over de wijze, waarop de
projecten thans gefinancierd zullen
worden.
TILBURG, 27 febr. Voor de Til
burgsche Hypotheekbank is 1966 be
vredigend geweest. Zowel aan de pand
brief als aan de hypothekenportefeuille
kon nog enige uitbreiding worden ge
geven. Ook het winstsaldo vertoonde
een gunstige stijging. Het jaar werd
echter gekenmerkt door een aanmerke
lijk geringere activiteit dan in vorige
jaren.
De prijsontwikkeling van het onroe
rend goed was een punt van bijzondere
zorg, en op de prijzen daarvan werd
een druk gelegd door de hoge kapitaals
rente. De financieringskosten van on
roerend goed werden dusdanig hoog.
dat de animo voor aankoper van wel
moest verminderen. De bank moest
overgaan tot het afgeven van zeven
pet. pandbrieven. Het winstsaldo steeg
van 309.000 tot 360.000.
(Van onze verslaggever)
HEERLEN, 27 febr. De Katho
lieke Federatie van Beambten in de
Industrie (K.F.B.I.), staat op het
standpunt, dat de bij het „Vasco"-dra-
ma betrokken personeelsleden wel de
gelijk in dienst waren van de „Vasco"-
maatschappij, en niet bij haar dochter
onderneming Reumkens Bouwbedrijf
N.V.
Onder meer blijkt dit uit mdivi-
dueel-afgesioten arbeidscontracten. De
KFBI is dan ook van oordeel, dat de
aanspraken op achterstallig loon en sa
laris (groot 350.000) als een preferen
te vordering op „Vasco" aangemerkt
dienen te worden, hetgeen de bewind
voerders betwisten.
Een van de ontslagen ,,Vasco"-be-
ambten heeft over deze kwestie een
proefproces bij de kantonrechter aan
hangig gemaakt.
Van de ruim 100 ontslagen „Vasco"-
beambten, hebben er circa vijftig an
der werk gevonden, zo is zaterdag op
een beambtenvergadering door de Lim
burgse bondsbestuurder G. de Heus,
meegedeeld. Bij deze gelegenheid gaf
mr. H. J. A. Prickartz, een juridische
uiteenzetting over de nog onopgeloste
pensioenkwesties, alsook over de Alge
mene Bijstandswet, welke per gemeen-
e anders geïnterpreteerd wordt, waar-
!oor sommige ,,Vasco"-beambten geen
'tkering ontvangen.
olaroid Corporation: 1966 was een record-
aar met een omzetstijging van 58% en een
erbetering van de winst van 65%. De om-
et bedroeg $322,4 min. (f 1.16 mld.) tegen
5 204,0 min (f 734,4 min) in 1965. Winst per
aandeel 3,03 1,85). De maatschappij
oehaalde in de laatste drie maanden van
1966 de beste kwartaalresultaten ooit be
reikt. met een omzet van 113.475.000.-
(f 408.510.000,-) en een winst van 1.16
(f4.17 per aandeel.
ADVERTENTIE
zing van minstens één werknemers-cu
rator in het faillissement van Beeren.
De heer Hijnen voorziet moeilijkhe
den tengevolge van het feit, dat bij
faillissement maar een opzegtermijn
van maximaal 6 weken in acht geno
men moet worden. Hij betreurde het,
dat de bewindvoerders en de bij de
„Beeren"-zaak betrokken banken, de
vakbondseis om de normale opzegter
mijnen in acht te nemen, hebben afge
wezen. Ernstig misnoegen bestaat er
ook over de weigering om voor nood
gevallen een speciaal fonds in te stel
len. De bewindvoerders vonden dit niet
verantwoord ten opzichte van de credi
teuren.
De grootste grief van de vakbonden
betreft het feit, dat zij niet aan het
overleg, dat sinds begin januari door
banken, crediteuren en vermoedelijk de
aandeelhouders, over de toekomst van
„Beeren" gevoerd is, hebben mogen
deelnemen.
Felle kritiek leverde hij op het be
drijfspensioenfonds, waarvan de balans
over 1965 en 1966 nog niet is opge
maakt. Eind 1964 bezat dit fonds 3,7
miljon, waarvan 220.000 aan aandelen
Beeren. Deze aandelen zijn thans vrij
wel waardeloos geworden. Het bedrijf
bezit een schuld van 1,3 miljoen ten
opzichte van het pensioenfonds, vanwe
ge niet afgedragen premies.
Geruchten, als zou de R.V.S.-verze-
kering3maatschappij het fonds over
nemen, noemde de heer Hijnen fabels.
De situatie ten aanzien van het pen
sioenfonds kwalificeerden enkele ver
bolgen werknemers als „gecultiveer
de corruptie".
Voor de gemeente Weert, die weinig
of niets van zich heeft laten horen in
het „Beeren"-debacle, hadden de ontsla
gen personeelsleden geen goed woord.
De heer Hijnen nam het op voor de
directeur M. van den Riet, die alles ge
daan zou hebben om het drama te
voorkomen. Dit in tegenstelling tot de
prioriteitsaandeelhouders, de gebrs.
Beeren, volgens wie, het debacle aan
ondeskundig directioneel beleid is te
wijten. Zij worden door het aanstaan
de faillissement zwaar gedupeerd.
In het weekeinde is het borstbeeld
van de heer E. Beeren, een personeels-
geschenk bij het veertigjarig bestaan,
weggehaald uit de hal van het hoofd
kantoor.
ROTTERDAM, 27 febr. Het be
leggingsfonds Vereenigd Bezit van 1894
zal op woensdag 1 maart een verga
dering van commissarissen houden,
waarin een voorstel over een uit te
keren interimdividend over het boek
jaar 1966-1967 zal worden behandeld.
(Van onze speciale verslaggever)
Een geruststellende mededeling van
de bewindsman was ook, dat de re
gering dit jaar geen verdere belasting-
verzwaringen op het program heeft.
„Wij willen de kip met de gouden
eieren niet slachten", zei Schiller. Hij
hoopte dat de Frankfurter Messe, die
hij méér dan een barometer voor de
conjunctuur noemde, bijzonder veel
nieuwe energie voor een gepaste eco
nomische kettingreactie en dus voor
een opleving, zal vrijmaken.
Schiller vroeg zich af of de groei-
injectie, die de regering de economie
wil geven onder meer door een extra
investerings-program in de overheids
sfeer van twee en een half miljard
Mark, wel voldoende is. Hij wees er
evenwel op, dat nu het woord aan het
particuliere bedrijfsleven is. Dat zal er
in wezen over beslissen of deze twee
en een half miljard al of niet genoeg
zal zijn. De investeringsactiviteit van de
private sector wordt nog ondersteund
door de extra afschrijvingen, die men
heeft toegestaan. Hier en daar wordt
een ontwikkeling in de goede richting al
waargenomen.
De bewindsman wees er nog op, dat
de maatregelen, genomen om de vraag
te stimuleren en daarmee de invoer,
ook een steun betekenen voor de na
buurlanden, die in hun handelsverkeer
met de Bondsrepubliek tekorten heb
ben zien ontstaan.
Schiller zei te kunnen begrijpen, dat
de economische inzinking de zwaar
ste in het naoorlogse Duitsland bij
vele werknemers de vrees heeft doen
opkomen, dat dit het begin is van een
proces, dat tot inkomensverslechtering
en dus tot welvaartsdaling zal leiden.
Voorzichtigheidshalve begint men al
op bepaalde uitgaven te besnoeien.
Maar, aldus de minister, hier kan ver
andering in komen. Nu de conjunctuur
stimulering het doen en laten van de
consument in de toekomst niet meer
behoeft te bepalen.
Dat neemt niet weg, dat er eind
januari in Duitsland nog altijd 620.000
werklozen waren, dat is ruim 350.000
meer dan in januari 1966. Wel meent
de Centrale Bank, dat het dieptepunt
van de werkloosheid is bereikt en dat
vanaf maart weer een teruggang te zien
kan zijn.
Wat betreft de deelneming van West
duitse firma's aan de Oostduitse Leip-
ziger Messe, zei Schiller, dat de be
treffende kringen zich daarover in po
sitieve zin hebben uitgelaten De in
stelling van de regering wordt, en hij
vroeg de Frankforters hem dit niet
kwalijk te nemen, het best gekarak
teriseerd met „Auch Leipzig ist eine
Messe wert".
Al voordat de feestelijke opening van
de jaarbeurs zijn beslag had gekregen,
kwam de activiteit op het jaarbeurs-
terrein in volle gang. Een boven ver
wachting grote stroom van bezoeker»
nam weldra bezit van de duizenden
stands. De met gematigd optimisme
naar Frankfort gekomen exposanten
waren over het algemeen verrast door
de grote drukte. Het duurde niet lang
of de orderboeken werden beschreven.
De eerste indrukken waren, dat het
vertrouwen in de economische ontwik
keling weer begint toe te nemen, zo
dat de handel weer bereid is orders
te plaatsen om de voorraden aan te
vullen.
Op de Frankfurter Messe (26 februa-
ri-2 maart), de grootste Duitse ver-
bruiksgoederenbeurs, waren ditmaal
ruim 2500 exposanten, waarvan er
ruim 400 uit het buitenland komen en
wel uit 27 landen. De Nederlandse deel
nemers, ongeveer 70 in getal, zijn na
de Oostenrijkers en Fransen, 't grootst
in aantal. Nu ook in Nederland de
conjunctuur een moeilijke periode door
maakt, is het van groot belang dat
onze export stijgt. Deelneming aan bui
tenlandse jaarbeurzen kan dit bevorde
ren, omdat daar de mogelijkheden be
staan in contact te komen met inkopers
uit alle windstreken der aarde.
Van de Nederlandse deelnemers ko
men de meeste uit de textielsector.
Met name onze tapijtfabrikanten zijn
sterk vertegenwoordigd. Maar ook in
vrijwel alle andere branches, die in
Frankfort aanwezig zijn, vindt men
Nederlandse exposanten, zoals in de
groepen: muziekinstrumenten, papier
en schrijfwaren, glas, porcelein en aar
dewerk, sieraden, relatiegeschenken,
verpakkingsmateriaal en kantoorbeno
digdheden. Het ziet er althans op het
eerste gezicht naar uitdat ze niet
tevergeefs gekomen zijn.
