Woonwagens van pernis naar bolnes
Werk aan de winkel voor vrijwilligers
kampgebouw in schaduw brienenoordbrug
STAELDUYN G0LFVELD VOOR RIJNMOND
Internationale industrie
wil in Rotterdam spelen
ontspannend spel
- -
Rotterdamse Golfclub wil ook Kralingen behouden
INTERIEUR
«ff
DE TIJD - DE MAASBODE
ZATERDAG 25 MAART 1967
5b
tot verdwijnen gedoemde woonwagenkamp in Pernis, waarvan de omlijsting weinig twijfel overlaat over de artikelen waarin de be
woners bij voorkeur handelen. Ook het terrein zelf is bezaaid met autobanden en andere onderdelen. In het nieuwe kamp komen boxen
waarin een deel van de han del kan worden opgeslagen.
Rotterdam, 25 maart Er
Wordt naar gestreefd om in sep
tember van start te gaan met het
nieuwe woonwagenkamp nabij
Solnes. Het is een regionaal
kamp, dient mede ter vervanging
van het reeds lang onder de maat
zijnde terrein in Pernis en is tot
stand gekomen uit samenwer
king tussen Rotterdam en Rid
derkerk. Toen de Rotterdamse
naad eind 1963 het besluit daar
toe nam, speelde mee, dat de uit
rusting van het kamp dusdanig
Moest zijn, dat het maatschappe
lijk werk onder de woonwagen
bewoners op gang kon komen. In
Pernis mag er dan incidenteel en
door particulieren al eens iets
voor de kampbewoners gedaan
zijn, thans is deze sector van
Maatschappelijk werk duidelijker!
dan ooit doordegemeente(n)
overgenomen, al zal de hulp van
Particulieren niet uit kunnen blij
ven.
Dokterskamer
Gevoel voor traditie.
18
|:v
het nieuwe kamp zijn de „straten" al uitgezet. Het kampgebouw staat reeds overeind Er in
Kovr^n onder meer, behalve een grote in delen te splitsen zaal, spreekkamers voov een dokter en
een maatschappelijk werker.
TWEEDE PAASDAG
GEOPEND
VAN 11.00-18.00 UUR
„WANNEER DE contracten
getekend zijn kan het Staelduyn-
se bos in twee jaar een prachtig
golfterrein worden. Het is een
uitgelezen stuk grond. Hoewel
het is omgeven door zware klei
grond, ligt hier toevallig een flink
stuk zand. Zeer geschikt voor een
golflink die aan internationale
wedstrijdeisen moet voldoen."
Deze verzekering geeft de voor
zitter van de Rotterdamse Golf
Club, reder-cargadoor E. H. Ver
koren.
Geen elitespel
Golf in feodale tijd met een „slaaf" om de „kolven" te sjouwen.
Een goede caddie is ook in wed
strijden voor velen een onmisbare
adviseur. Hij overlegt met de spe
ler, weet wat de kracht van zijn
pols betekent, houdt rekening
met de wind die de baan van de
bal kan beïnvloeden en verwerkt
al die subtiliteiten in zijn advie
zen over het type stok, dat ge
bruikt moet worden en de kracht
waarmede met zo'n stok geslagen
moet worden. Van feodale toe
standen is geen sprake meer. Mijn
caddie is mijn autoriteit, eerder
dan mijn dienaar", zegt mr.
Brenkman.
citroen
der» Ouden
Showroom Coolsingel bij Hofplein
Mr. Breukman op Kralingen, het betwiste golfvéldje van de
Rotterdamse Golfclub.
Vaarbewijs pleziervaart
A
DOB
ieu"
Ce
In nieuw regionaal kamp
doorbraak van isolement
(Van onze verslaggever)
Voor het beheer van het kamp is,
®°k al omdat dit voorwaarde is om
te delen in de rijkssubsidieregeling, een
coördinatiecommissie ingesteld, waarin
Van de zijde van de overheid de Soci
ale Dienst, Onderwijs en Volksontwik
keling, Sociale Zaken van Ridderkerk
®n het Gewestelijk Arbeidsbureau ver
tegenwoordigd zijn. Het particuliere
taaatschappelijk werk wordt in de com
missie gerepresenteerd door het Ka
tholiek Maatschappelijk Centrum. Dat
l'gt daarom voor de hand omdat 90
Procent van de woonwagenbewoners ka
tholiek is. Mocht de samenstelling van
de kampbewoners aanleiding geven om
°°k particuliere groeperingen op an
ders dan katholieke grondslag bij het
tverk te betrekken, dan staat hieraan
hiets in de weg.
Thans is de gemeente de nodige ma-
kriele voorzieningen aan het treffen.
Gemeentewerken heeft een kamp ont
worpen en in opbouw met plaats voor
'2 wagens die in „straten" worden
opgesteld. Deze opstelling wordt door
u® bewoners verkozen boven opstel
ling in carré of in cirkel. Bij iedere
^agen komt een eigen, elektrisch ver
warmd, toilet. Die verwarming is al
leen al noodzakelijk om bevreizing van
ae waterleidingen te voorkomen. Iede-
v® standplaats is „afgezoomd" met een
®oort trottoirband. Rond het gehele
kamp komt een sloot te lopen. Veel
aandacht is besteed aan de groenvoor
ziening; een gaasafzetting moet voor
komen dat kinderen dan wel afgedankte
camel in de sloten belanden.
Aan de ene kop van het terrein ko-
m®n zeventien opslagloodsen, waar een
oeel van de bewoners hun handel in
kunnen bergen. Dit aantal op 72 stand-
Plaatsen is geen weelde, zodat wel niet
voorkomen zal zijn, dat ook elders
P het terrein enige opslag plaatsvindt.
°or iedere wagen is een stukje terrein
van zes bij tien meter gereserveerd. Ie
dere wagen ook is aangesloten op het
elektriciteitsnet en iedere standplaats
heeft een eigen vuilnisemmer. Vier
waterpompen staan de bewoners ten
dienste op het straks geheel geplaveide
terrein aan het Dijkje bij Bolnes, Rot
terdams grondgebied dat nu nog enigs
zins geïsoleerd ligt. Als te zijner tijd
een nieuw wegenplan is uitgevoerd
wordt dat iets beter.
Aan de andere kop van 't terrein nabij
de ingang, bevindt zich een ruimte
voor de kampbeheerder die dient te
zorgen voor een goede gang van zaken
op het terrein, voor inning van staan
gelden en dergelijke. Voorts kan hij de
bewoners hulp bieden bij het invullen
van formulieren en bij dat soort kar
weitjes. Aan de ruimte voor de be
heerder grenst een ongeveer even grote
ruimte die ingericht wordt als politie
post. Deze zal niet permanent bemand
zijn maar in voorkomende gevallen kan
de politie er „positie kiezen". Het ei
genlijke kamp wordt tenslotte „be
kroond" met een flink kampgebouw.
In dit gebouw bevinden zich rond
een hal, een kamer voor een maat
schappelijk werker, een ruime kamer
voor doktersspreekuur, zodanig inge
richt dat er ook bevallingen plaats
kunnen hebben en voorts onder meer
wasruimten en douches. Leeuwendeel
van het kampgebouw vormt de grote
zaal, door schuifwanden in drieën te
delen. Deze zaal is te gebruiken voor
kerkdiensten en voorts, al of niet ver
kleind, voor allerlei activiteiten. Er is
ook een keuken in opgenomen voor-
het geven van kookdemonstraties. Di
rect naast het kamp komt tenslotte
de school voorlopig een tijdelijk ge
bouw omgeven door een flink speel
terrein waarop te zijner tijd de per
manente school komt.
Da is dan de materiële kant van
de zaak, maar er dient heel wat
meer te gebeuren. Het Katholiek
Maatschappelijk Centrum heeft ter
voorbereiding van het werk een
„Sectie Woonwagenwerk" gevormd,
waarvan de heer J. G. F. M. Peters,
adjunct-directeur van 't K.M.C. voor
zitter is en waarin voorts vertegen
woordigd zijn: Het Katholiek Bijzon
der Gezins- en Jeugdwerk (S.F.L.),
het Wit Gele Kruis, de St. Vincen-
tiusvereniging, de Hendrik Backers
Stichting in verband met het onder
wijs en de parochie van Ridderkerk.
De sectie wordt wellicht nog met en
kele personen uit Ridderkerk aange
vuld. De sectie gaat bij haar werk
uit van de ook nationaal gehanteer
de en pas na geruime tijd van ont
wikkeling aanvaarde stelregel, dat irn
tegratie van de groep woonwagenbe
woners in de samenleving een doel
,,op afstand" moet zijn.
Kort na de tweede wereldoorlog ging
men er van uit, dat dit opnemen in
de burgermaatschappij het best verwe
zenlijkt kan worden door het woonwa-
genbestaan onmogelijk te maken. Later
is men ervan overtuigd geraakt, dat men
de groep als geheel eerst op een ander
niveau moet proberen te krijgen om
vervolgens naar het einddoel te stre
ven als dit ten koste van alles ge
handhaafd moet blijven. De isolering
van de woonwagenbewoners is histo
risch gegroeid en het heeft geen zin om
min of meer van de ene dag op de an
dere een ommezwaai te bewerken. Uit
een nieuwe wet die op stapel staat
heeft men dan ook een aanvankelijk
voorgestaan trekverbod verwijderd.
Er zijn op het ogenblik in Nederland
een 3500 wagens door 20.000 mensen
bewoond. Het kamp en ook het maat
schappelijk werk is niet op de eerste
plaats bedoeld voor de wat apaiT staan
de groep van zigeuners noch voor men
sen die in verband met hun werk op
kermissen bijvoorbeeld, 's zomers rond
trekken -en 's winters in hun woning
terugkeren. Het gaat ook minder om
de groep trekkers, die mede door de
woningnood en tal van andere oorza
ken zijn losgeraakt van de maatschap
pij, maar vooral om de kern van de
reizende groep: nakomelingen van de
reizigers die zo'n 80 jaar geleden in
de winter bezems, borstels en dergelij
ke vervaardigden om die in het zo
merseizoen, trekkend door het land aan
de man te brengen. Daarbij vervulden
ze dan een gerespecteerde neventaak
van „nieuwsblad".
Deze ,,trek" vond voornamelijk plaats
vanuit de economisch zwakke generali
teitslanden of vanuit de eveneens over
wegend katholieke grensgebieden met
Duitsland. Die oorsprong en het sterke
gevoel voor traditie bij deze groep ver
klaren waarom de katholieken nog al
tijd de overhand hebben. Het dienst
verlenend karakter, het ambachtelijke
en de nieuwsvoorziening verdwenen
meer en meer, toen anderen en geves-
tigden die taken overnamen. De handel
in ongeregeld goed en het trekken zon
der terugkeer naar een vaste winter
verblijfplaats kregen de overhand. In
1918 kwam er een wet die enigermate
orde trachtte te scheppen in de verre
van ideale toestand. Iedere gemeente
moest een plaats aanwijzen, waar wa
gens standplaats konden nemen. For
meel was het niet langer mogelijk een
plaats te weigeren.
In de praktijk veranderde er echter
weinig. De meest ongunstige stukken
grond buiten de eigenlijke gemeenschap
was voor de woonwagenbewoners. Daar
door is een lokale en sociale isolering
in de hand gewerkt en het rondtrek
ken is er nog mee gestimuleerd. De
van buitenaf ondervonden vijandschap
heeft bij de woonwagenbewoners an
derzijds „een zich schrap zetten tegen
over de burgergemeenschap als collec
tieve vijand" bewerkt. Hun handelingen
zijn dan ook niet altijd vrij van ran
cune. Door het rondtrekken kwam er
weinig of helemaal niets van onder
wijs. Een groot deel van de oudere
generatie onder de woonwagenbewo
ners is analfabeet. Opvattingen over
hygiëne en tal van andere zaken ver
schillen aanmerkelijk van de in de
„burgermaatschappij" als normaal ge
hanteerde regels.
De woonwagenbewoner zal, gelet op
dit alles, binnen zijn isolement moe
ten worden benaderd. Het maatschap
pelijk werk zal de burgerlijke samen
leving binnen het kamp moeten intro
duceren. Vandaar ook aparte scholen
voor deze groep die nog eens te meer
vereist zijn omdat de kinderen dan
eens hier, dan eens daar op school,
werken volgens een bepaald takenstel-
sel, waarmee ze op-de gewone scholen
niet terecht kunnen. Bij deze benade
ring is wél plaats voor regionale, be
hoorlijk toegeruste woonwagenkampen,
maar niet voor een trekverbod, zoals
dat in een wetsontwerp was opgeno
men. Een dergelijk verbod zou de pro
blemen slechts vergroten. Situering van
kampen niet al te ver van bebouwde
kommen wordt voorgestaan waarbij
voldoende behoud van privacy voor de
kampbevolking gehandhaafd moet wor
den.
Het regionale kamp wordt dus voor
al als middel gezien om de bewo
ners de mogelijkheden te bieden aan
sluiting te vinden bij de omringende
samenleving. Hier ligt dan ook een
taak voor de vrijwilligers, die bij het
door lang niet altijd welkome vak
krachten te verrichten werk veel
meer „terloops" het hunne kunnen
doen om 't uiteindelijke doel van in
tegratie te bereiken. Ook omdat de
beroepskrachten voor deze zeker niet
meest aantrekkelijke sector van
het maatschappelijk werk niet
in overvloed voorhanden zijn, hoopt
men ook voor het kamp bij Bolnes
voldoend vrijwilligers te krijgen, die
ten koste van veel geduld, zo kan
bij voorbaat wel opgemerkt worden
de goede kanten van de „burger
maatschappij" onder de aandacht en
het bereik van de kampbewoners
willen brengen.
Daar zijn moeilijk duidelijke regels
voor te geven. Het gaat hierbij vooral
om het opbouwen van een relatie van
wederzijds vertrouwen in een sfeer van
normaal menselijk contact, waarin geen
plaats meer mag zijn voor achterdocht
aan beide kanten. Waarin ook geen
plaats meer kan zijn voor liefdadig
heid. Lectuurvoorziening, het leren le
zen en schrijven aan volwassenen, va
kantiewerk, sportbeoefening en dit
soort activiteiten kunnen de middelen
zijn. Gedacht kan ook worden aan
huishoudelijke- en gezinsvoorlichting,
aan de vrouwelijke kampbewoners, cur
sussen baby- en kieuterverzorging, voor
lichting over hygiëne enzovoorts. In
verband met de betrekkelijk grote af
stand tussen kamp en woonkernen
denkt men de vrijwilligers, die aan ta
melijk hoge eisen moeten Voldoen, een
tegemoetkoming in de reiskosten te ge
ven.
Er ligt kortom een flink brok werk
te wachten, werk daarenboven dat
voor Rotterdam en omgeving althans
in deze concentratie en opzet nieuw
is. Daarbij kan men niet zonder
ver doorgevoerde coördinatie tussen
alle betrokken instanties. Gemeenten
en rijk subsidiëren het werk. dat
wordt uitgevoerd door en onder ver
antwoordelijkheid van het Katholiek
Maatschappelijk Centrum met de ge
meente als supervisor. Het landelijk
bureau van de Katholieke Vereniging
.voor Woonwagenwerk geeft de nodige
adviezen. Bij dit alles staat het wel
zijn van de kampbewoners veel meer
centraal dan voorheen, toen vrijwel
alle maatregelen erop waren gericht
de gemeenschap van hinder van „die-
venvolk" te vrijwaren. De gemeen
schap heeft, zo beseft men thans,
zelf aan die uitzonderingspositie
schuld en men vindt het hoog tijd
geworden dat die schuld eens wordt
ingelost.
ADVERTENTIE
llil
Goudsesingel 221 Rotterdam
tel.116673 -123082
Onze paasshow werd een beetje
„PAAP"SHOW (handbedmkte
gordijnstoffen van „het Paapje").
Naast stoffen ziet u vele nieuwe
meubelen (eethoek in wengé-
hout), vloerbedekking, tapijt en
frisse biezen matten.
In BOUTIQUE d'ARCHI nieuwe
kunstnijverheid, vele zomerkle-
dingstoffen en het eerste deel van
een collectie exclusieve dames-
confectie.
De strijd om de Staelduinen is niet
alleen door de Rotterdamse Golf ge
streden, want Staelduyn wordt een
gemeenschappelijk terrein voos Den
Haag. Delft en Rotterdam. Het Haagse
veld in de Wassenaarse duinen stroomt
al lang over van de belangstellenden,
die moeten worden afgewezen Delft
ziet met spanning uit naar een terrein
dat bereikbaar is. Men heeft daar hele
maal niets. Rotterdam heeft wel een
veld, maar de club is daar veel te eng
behuisd. De heer Verkoren ziet Stael
duyn als een uitkomst voor heel Rijn
mond. Maar zijn club zal er alles op
zetten om ook het eigen Rotterdamse
terrein te behouden, dat men in de
crisisjaren door aankoop van de Spoor
wegen heeft verworven.
Het telt maar 9 „holes" (stukjes grond
zo glad als een biljartlaken, waar de
bal terecht moet .komen). Echte wed
strijden kan men er niet spelen. Stael
duyn gaat 18 holes tellen. Het veld
achter het Kralingse bos blijft voor-
ons onmisbaar als oefenterrein, waar
iedereen na zijn dagtaak even snel naar
toe kan, zegt voorzitter Verkoren.
Het is zeer de vraag of de gemeente
het Kralingse veld aan de club zal la
ten. Er zal nog heel wat water door de
Rotte moeten stromen en dat wa
ter stroomt traag voordat daarover
een beslissing wordt genomen. Vlak
achter het golfterrein dringt Alexander-
polder met zijn hoogbouw naderbij. Als
recreatiegebied voor de bewoners wil
men graag ieder vierkante meter voe
gen bij de groenstrook waarvan het
golfterrein een onderdeel vormt. Het is
begrijpelijk dat de club vecht voor het
behoud van dit met enorme kosten op
het kletsnatte veen veroverde terrein,
waaronder in de loop der jaren een
onafzienbare hoeveelheid drainagebui
zen is gelegd.
Het veld heeft voor de golfsport grote
verdiensten. Een flink aantal spelers
is op dit primitieve veldje opgeleid tot
succesvolle competitiespelers. Rotter
dam komt in nationale wedstrijden
dan ook met twee voortreffelijke teams
uit. De heer Verkoren wijst er ook
op. dat wil men het golfspel voor zoveel
mogelijk liefhebbers mogelijk maken.
Kralingen niet. 'gemist kan worden.
Golfen hoeft helemaal geen elite-spel te
zijn. Maar dan moet men ook de een
voudige mandie na zijn dagtaak graag
wil spelen, niet de mogelijkheid ont
nemen. Staelduyn zal voor velen te
moeilijk bereikbaar worden om er des
noods iedere dag even heen te gaan.
Golfen is geen elitespel, zegt ook de
Rotterdamse advocaat mr. H. Brenk-
man. In zijn werkkamer hangt een
prent, waarop een oud-Hollandse koop
man in staatsiejas, voorzien van kanten
lubben, door een veld schrijd, gevolgd
door een onderdanige dienaar, die zijn
kolven (sticks zegt men tegenwoor
dig, nadat de Engelsen het spel over
de wereld hebben verspreid) in zijn ar
men meedraagt. Waarschijnlijk zijn het
herinneringen aan die periode, die bij
velen de gedachte erin gehamerd heb
ben dat het spel iets feodaals heeft be-
houden, al heeft het golfspel vooral de
laatste tijd snel aan populariteit gewon
nen. De vroegere slaafse dienaar is al
lang vervangen door de hedendaagse
caddie, die zelf regelmatig, speelt, in
ieder geval het spel door en door kent,
de spelers scherp kan beoordelen,
ieder onderdeel van het veld helemaal
doorheeft en door zijn begeleiding van
de spelers veel voor de golfsport is
gaan betekenen.
Voorzitter Verkoren heeft nog andere
redenen om aan te tonen dat het toe
kennen van Staelduyn aan zijn club van
belang is. De stroom van aanvragen
om te mogen spelen op het veldje in
Kralingen neemt hand over hand toe.
Geen wonder, nu in de haven steeds
meer Engelse en Amerikaanse bedrij
ven gevestigd worden. Hamburg heeft
de beschikking, over negen golfvelden,
de eerste haven van de wereld komt
niet verder dan een half veld van 9
holes. U hebt geen idee, welke rol de
mogelijkheid tot golfspélen kan spelen
voor buitenlanders die in Europa zoe
ken naar goede vestigingsplaatsen voor
hun bedrijven, zegt hij. Het zijn niet
alleen Engelsen en Amerikanen die ons
om spelmogelijkheden vragen.
Opvallend is de laatste jaren het aan
tal koopvaardij-officieren die willen
spelen als ze onze haven zijn binnen
gelopen. Er zijn veel Japanners onder.
Heel begrijpelijk. In hun land is golf
al lang een echte volkssport geworden.
„Wij generen ons een beetje als we deze
gasten moeten ontvangen op ons be
scheiden terreintje in Kralingen, dat
met hoge kosten en een niet meer te
tellen aantal draineerbuizen in de loop
der jaren op de kletsnatte veengrond
is veroverd", zegt de heer Verkoren.
Hij is nog bescheiden in zijn argumen
tatie. Rond een stad als Londen liggen
tegenwoordig ruim honderd golflinks.
Geen Engelsman die zal protesteren te
gen deze bestemming van recreatie-
grond.
,,Ik vind het golfen een sport die voor
al regenererend werkt voor mensen
die een leven vol spanning hebben",
zegt mr. Brenkman. Uit een weekeinde
op de golfbaan doorgebracht kom jt
als herboren thuis, is zijn overtuiging.
Geen wonder dat wij onder onze leden
heel wat medici tellen, die hoe langer
hoe meer hun patiënten meebrengen,
aldus mr. Verkoren.
JAN WESTERWOUDT
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
haute w_7
coiffure
bergse dorpsstraat 34 - tel 18.74.00
obU^el'le'1'8
ROTTERDAM, 25 maart Vijf af
delingen van de schippersvereniging
„Schuttevaer" wensen dat voor beroeps
en pleziervaart een „vaarbewijs" (be
wijs van vakbekwaamheid) verplicht
wordt gesteld.
In verband met de toenemende re-
creatievaart kan door ondeskundig va
ren het aantal ongelukken toenemen, zo
verklaren de afdelingen Rotterdam,
Rijnstreek, Middelburg. Meppel en
Enkhuizen. Zij vinden het nodig dat
men voor he bevaren van een schip
of pleziervaartuig aan bepaalde eisen
dient te voldoen. Voor de pleziervaart
kan men met een beperkte kennis vol
staan.
