Actie nodig met respect zedenwet
Cockburn's Ports
kool ffcscrvccrdj
hart
verwarmend
Nieuwe catechese
eist grote inzet
VOOR DE „BURGER" WEINIG NIEUWS
Het nieuwe Burgerlijk Wetboek is
vooral
voor juristen van
belang
ÊLIijd
PLAAT
Lu
ENCYCLIEK OVER „WELZIJN DER VOLKEREN"
Creativiteit is
belangrijk voor
de liturgie
COCKBURN'S
Tijd voor een
.m
Tijd voor een
^ernher
von Braun
£leïraB°ScH,
c van Gent
Groenlose HBS
OOCKBURNS
Limburgse theaters
provinciaal geleid
WOENSDAG 29 MAART 1967
Paus Paulus VI heejt dinsdag de
sociale encycliek Populorum Pro
gressio (Het welzijn der volke
ren) ondertekend. Naast de paus
staatssecretaris kardinaal
Oicognani.
PROF. R. KWANT:
PORT
kunnen, ze er weer erven
DEN HAAG, 29 maart.
NOG DIT JAAR is de invoe
ring te verwachten van het eer
ste boek van het nieuwe Burger
lijk Wetboek. De andere acht
boeken zullen telkens als zij klaar
zijn ook worden ingevoerd. Op den
duur zal dan aan het eerste boek
nog een kleine inleidende titel
van acht artikelen voorafgaan.
wyers
••oogttt
Revolt" - Ross: "The Georgian
L°nden' J&-Zaher en FabeIr
296 pags.; prijs 45
shi,,en 19M
shilimgg
te Van Edward Marsh de eer-
8laó P0p/" ,Ploemlezingenreeks „Geor-
'v u*t- De naam was geko-
ten
?tr°minp af\e geven dat de nieuwe
^'lde af,_iï e Engelse poëzie zich
Tnn de p* ,tegen de dichtkunst
i?10). dip dWafdiaanse periode (1901-
"oas h- met uitzondering van Tho-
^eest van ee" dieptepunt was ge
vrij en J- ennysoniaanse mooischrij-
"fleerrtp nta\iteit- Marsh pre-
ate i-p_ de nieuwe poëzie een
I"°8eliit aissance te zien zou geven,
?°litiekP gemaakt doordat ook in het
J.aren ppn" jn.teilectuele leven van die
'hlet n frisse wind ging waaien
iaane -na. de opkomst van het
Vroep De nieuwe poë-
een o °'71 een direktere schrijfwij-
ÏJevere i?1"0™ realisme, en een posi-
®>Dk zji ï,dlnS tegenover het leven.
°rgian i~dward Marsh kreeg deze
E'egjng Eoetry de allure van een be-
Sanvo!li ,.een welbewust program,
8 8 Rohpvt ^l:|k teide zij sterke figuren
°"der hl„ Graves en D. H. Lawrence
a *u. viiftL a.anhangers.
heldor. Jaar later, weten we dat
.'"g hun Van de Georgiaanse ople
idt in hpt8rote doel, de Engelse poëzie
reikt h i,?16"8 ie vernieuwen, nooit
|;6riVoudi"eai n- 1)6 reden daarvan is
Ke°rgiaaf, ze: °nder degenen die de
r v°0d sa beginselen trouw bleven
rgias geen enkel groot dichter.
"Üiider v poazie is voor ons weinig
8i?aatir)pelrveiend dan die van de voor-
**rder "en jaar. Net zoals een eeuw
♦""iantift urd was ten tijde van de
ï^rpg ®K. leidde het verlangen om
'd dp® Keren naar de simpele echt-
"?atiEe ,levens in handen van middel-
u e°rBjp„ alenten tot insipiditeit. De
z°ngppS prezen „Olde Englande" en
*Pel. oi" de deugden van het cricket-
ver»Pk .ecnts de eerste wereldoorlog
-w tic CCIOLC WPl oiuuuiAug
n6'egenh de besten onder hen de
Dp ne'd, hun werk te inspireren
n0nfrontpfrschrikking van de direkte
k.e°rsipp met het wezenlijke. De
1^rkeiiiv.?".misten het contact met de
ethje ikheid. Als er in die jaren een
^fst van de Engelse poëzie is
8egaan dan is die niet van hen uit-
ïerkenri "laar van de in obscuriteit
dte de Vi ound en Eliot. Zij waren het
??hrev "langrijke poëzie van die tijd
r?asefipij terwijl Rupert Brooke, John
v v'es ri Edmund Blunden en W. H.
o rden 0r een groot publiek gelezen
t^lek Ook de niet levensvatbaar
v'tWpj, experimenten van een Edith
aebben' J"eer berucht dan beroemd,
arder "e Engelse dichtkunst weinig
Jüist gebracht.
y^s J e'ebter doqr deze- gespletenheid
grnt ^e°rgiaanse periode er een
k. En, levendigheid, waarin figuren
ri Ziipard Marsh en Harold Monro
dep, ei" "Poetry Bookshop" erin slaag-
kp te hiassaal publiek voor de poë-
d'ijkt 'hteresseren. Die levendigheid
jJ°ortreffelijk uit de studie die
p id. R0?3. aan de Georgians heeft ge-
"ver p-[t is 't eerste volwaardige boek
ÏJel j't onderwerp, en lijkt voorlopig
jdoss "aangevend te zullen blijven.
?eeld geeft een zeer genuanceerd
?®eft v?fa" de periode 1910-1922, en
;atie "°r een voortreffelijke documen-
"seh= 0rgd- Zijn boek staat op we-
ïaïhterp Peliifc niveau, en lijkt me voor
esseerden onmisbaar.
W:Br.
Sj^In*er von Braun: ,,Mein Weg
17q}§ 0T^d,^ Deutsche Vogue LDV
DEZE TEXASHOED voor
aoht k maan vóór 1970". Deze op-
ri "toriira tt president Johnson de
atnm. ?e astronauten gegeven en
v®" dat dez°rgde hij Kennedy's stre
wn id de eerste mens op de maan
*"ierit„ rikaan zou zijn, een typisch
tdaar ans-reële inhoud.
ï-rsten 2pnen de Amerikanen wel de
dssprj z.1Jn? Juist in deze tijd, nu de
Üe" iuhu1 schijnen op te maken voor
uCe oni^Um"ruimtestunt, is de maan-
t is ri 6Uw zeer actueel geworden.
?e"Uw<5lriZe voor de ingewijden soms
,ah een ,ende race die in de groeven
a striiri gspeelplaat is vastgelegd,
?6Cor h ld "iet als indringend geluids-
LaUen) p spannende count-down" (af-
atUrn,, het machtige gebrul van de
Het raket.
ï?l'ste «,tat overigens nog maar om de
a"r k appen op weg naar de maan,
"den ei- zuHen historische stappen
3t hét in dit Duitse klankbeeld
v°°rnaarn "ageslacht zijn vastgelegd,
v" inter,,; e onderdeel van de plaat is
n r v0n met natuurlijk Wern-
en ^raun, de vader van de Duitse
iuart-kiin" het Amerikaanse ruimte-
v?°nd" in en' die nMein Weg zum
1 °"stant; een vlot gesprek met prins
l°"g stnrf" v°n Bayern schetst. Van
a®" twint®" in bet Berlijn van de ja-
v skundjbg' waar hij met de raket-
to^Voerenri Hermann Oberth de eerste
"art v ,SesPrekken over de ruim-
an dertig rJ' v'a Wenen in de ja-
iriri°Kst,,; Eeenemünde met het helse
vl5, wol8, k"aar het Amerika van
toriiheid t-r..bij praktisch onbeperkte
k"ssiSch krijgt als in 1957 het eerste
s®eft ge Spoetniksucces veler ogen
VprekenriP Von Brauns meest aan-
Sio John ï^suitaat daarna: de stem
Vii? in dp p .enn uit de Mercury-cap-
b» e op rip mte' in 1961. Von Brauns
r-epl»- ue mppct «pk;;_ i„pn
achna"de~" meest nabije toekomst van
hPn?pscentr,^lmtevaart: een weten-
ka 6 berpV?1" op de maan met perma-
- "se "S- In Russisch-Ameri-
er.
O AU X\USSlSCXl-r\JlIICAl-
6. menwerking gelooft hij niet
dpir"aa'kt"'pnis., voor de Duitse markt
dat6"- Het ]Ldat heeft wel enige na-
8©p^er znnri er soms een beetje op,
«e„ Arnern5er Von Braun helemaal
Wap "st. MKaa"se ruimtevaart zou zijn
V, Va aar» JnmiTTontnirP
diG
^eetje ij delheid niets af.
t>0;
do.
af aan de documentaire
- «PI, ue QUCUlilCUiaiik
im ge, dip goéd gebrachte re-
rin e een tijdperk markeert,
dit
J. W.
29 maart De ge-
aPrU zijn vergadering
g ,rJLesllss 1 nS. nemen over
Toeneming bevolking
vergt voorlichting
(Van een correspondent)
ROME, 29 maart In zijn nieuwe,
meer dan 12.000 woorden tellende en
cycliek „Populorum Progressio" (Het
welzijn der volkeren) ontvouwt de
Paus een uitvoerig programma voor
de strijd tegen sociaal en economisch
onrecht in de wereld. Hij bepleit de
instelling van een wereldfonds voor
ontwikkelingshulp, te vormen uit
gelden, die de geïndustrialiseerde
landen thans uittrekken voor hun be
wapening. In voorzichtige bewoor
dingen erkent Paulus VI de noodzaak
van maatregelen, via een juiste voor
lichting, om het vraagstuk van de
bevolkingstoename op te lossen,
„mits deze in overeenstemming zijn
met de zedenwet en de vrijheid van
de echtparen eerbiedigen".
Het is voor het eerst, dat de Paus
de armoede in de ontwikkelingslan
den in verband brengt met de pro
blemen rond de overbevolking en de
geboorteregeling. Een uitspraak over
de kwestie van de kunstmatige ge
boorteregeling geeft Paulus VI echter
niet zijn nieuwe encycliek is trou
wens niet aan dit moeilijke vraagstuk
gewijd. Volgens Vaticaanse waarne
mers kan de uitspraak echter nog dit
jaar verwacht worden. Zij wijzen er
op, dat de Paus thans enigermate te
rug komt van zijn standpunt inzake
de overbevolking, dat hij formuleerde
in zijn toespraak tot de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties
in 1965. Paulus VI riep de wereld
toen op te streven naar uitbreiding
van de voedselproduktie in de strijd
tegen honger en armoede in plaats
van zich te beperken tot het ontoe
laatbare middel van kunstmatige ge
boortebeperking
Kapitalisme
Sinds zijn troonsbestijging in 1963
heeft Paulus VI aan de nieuwe
zijn vijfde encycliek gewerkt. Mgr.
Paul Poupard, van het Vaticaanse
staatssecretariaat deelde mede, dat
de tekst ervan zeven maal herschre
ven is. Veel van het voorbereidende
werk voor „Populorum Progressio" is
verricht door de vorig jaar overleden
Franse Dominicaan en socioloog, pa
ter Louis Lebret. De Paus veroor
deelt thans op even ondubbelzinnige
wijze het ongebreidelde kapitalisme
als hij dit in 1964 deed met het tota
litaire communisme. Voor het Sovjet
persbureau Tass was de belangrijk
ste, letterlijk geciteerde, passage uit
de nieuwe encycliek: „Particuliere
eigendom is niet het onvoorwaardelij
ke en absolute recht van wie ook,
omdat niemand het recht heeft meer
te bezitten dan hij nodig heeft op een
tijdstip waarop anderen zelfs het
noodzakelijke minimum missen".
De Paus begint zijn encycliek met
een schets van de huidige situatie in
de wereld. Tegenover het groeiende
verlangen van de mensheid „meer te
doen, meer te leren, meer te bezitten
en meer te zijn" staat een wereld,
die voortgekomen is uit het tijdperk
van het kolonialisme, een wereld,
waarvan het evenwicht steeds meer
bedreigd wordt. De onrechtvaardige
verdeling van de goederen en meer
nog van het gebruik ervan neemt
steeds meer toe. De Kerk is er, aldus
Paulus VI, steeds op uit geweest de
volkeren, welke zij het Geloof in Chris
tus bracht, tot volledig menszijn op
te voeren. De wereldsituatie van
thans eist echter een gezamenlijk han
delend optreden. Naar christelijke op
vatting is ontwikkeling niet hetzelfde
als economische vooruitgang. Het
recht op privé-bezit moet onderge
schikt zijn aan het algemeen belang.
Revolutie
Alle goederen zijn er, aldus de
Paus, ten behoeve van alle mensen.
Het fundamentele recht van iedere
mens, datgene te zoeken, wat hij
nodig heeft, gaat voor alle andere
rechten, ook voor het recht op
persoonlijk bezit en vrije beschikking.
Het is een ernstige en dringende so
ciale taak deze rechten hun oorspron
kelijke betekenis terug te geven. Het
recht op privé-bezit mag immers, vol
gens die traditionele leer der Kerkva
ders en der grote theologen, nooit uit
gelegd worden ten nadele van het al
gemeen belang. Het algemeen belang
kan zo stelt Paulus VI nadrukke
lijk soms onteigening van bezit
vereisen, wanneer bijvoorbeeld het
privé-bezit van grote landgoederen
het algemeen belang in de weg staat.
Teken en gedeeltelijk ook oorzaak van-
de huidige situatie is de met het stel
sel van het liberale kapitalisme ver
bonden industrialisatie. De Paus ver
oordeelt zowel een ongeremd libera
lisme" als een overdreven arbeids-
mystiek".
De Paus waarschuwt tegen de nei
ging onrecht met geweld te vergel
den: „Elke revolutie brengt nieuw
onrecht voort, afgezien van het geval
van een onmiskenbare en langdurige
overheersing, welke de grondrechten
van de menselijke persoon in ernsti
ge mate aantast en het algemeen wel
zijn van het land gevaarlijke schade
heeft toegebracht".
Particuliere initiatieven en het
vrije spel der concurrentie geven geen
garantie voor een goed resultaat van
de ontwikkelingshulp, aldus Paulus
VI. Hier ligt duidelijk een taak voor
de regeringen. De mens meet echter
op de eerste plaats komen, collecti-
vering dient vermeden te worden. De
Paus noemt als eerste punt van een
rechtstreeks ontwikkelingsprogram
ma de strijd tegen het analfabetisme.
Vervolgens vraagt hij aandacht voor
gezins- en bevolkingsvraagstukken.
Het gezin speelt aldus de Paus
in de samenleving de eerste rol.
De menselijke tvaardigheid is ondenk
baar zonder de oerrechten van huwe
lijk en opvoeding. In dit verband
brengt Paulus VI ook het vraagstuk
van de bevolkingstoename en de
noodzaak van juiste voorlichting ter
sprake. De regeringen moeten hier
„binnen het kader van hun bevoegd
heden" tussenbeide komen met voor
lichting en maatregelen, ,,mits deze
overeenstemmen met de zedenwet en
de vrijheid van de echtparen eerbie
digen". Over de geboorteregeling zegt
de Paus in dit verband: ,,Het is uit
eindelijk aan de ouders om met vol
ledige kennis van zaken het aantal
kinderen te bepalen, terwijl zij zich
bewust zijn van hun verantwoordelijk
heid tegenover God, tegenover zich
zelf, tegenover de kinderen, die zij
reeds ter wereld gebracht hebben en
tegenover de gemeenschap, waarvan
zij deel uitmaken".
De Paus wijst tenslotte op de grote
opvoedende taak van de vakorganisa
ties, mits deze er van uitgaan, dat
de menselijke vrijheid en waardigheid
geëerbiedigd worden. Ook waarschuwt
hij de ontwikkelingslanden ervoor, een
goede keuze te maken uit hetgeen hun
aangeboden wordt, schijnwaarden af
te wijzen en zich bewust te blijven
van hun eigen waarden.
(Van onze correspondent)
BAARN, 29 maart „Het katholi
cisme is meer dan vroeger, maar nog
onvoldoende afgestemd op actieve deel
name aan de diensten. Ook de gebou
wen zijn over het algemeen niet uitno
digend. De Kerk zal naar nieuwe we
gen moeten zoeken om de diensten toe
gankelijker te maken, door te zoe
ken naar nieuwe liturgische expressie
vormen.
De liturgische vormen moeten boven
individueel maar toch persoonlijk door
leefbaar zijn. Dit alles is niet moge
lijk zonder een kritische reflexie op de
eigen creativiteit."
Dat zei dinsdagavond prof. dr. R. C.
Kwant, bijzonder hoogleraar in de wijs
begeerte aan de rijksuniversiteit te
Utrecht, op een bijeenkomst in
de Volkshogescnool Drakenburg alhier.
Uitgaande van de filosofische stelling
„Création est au même temps éduca-
tion" constateerde de Utrechtse hoogle
raar dat het onthullen van een werke
lijkheid door creativiteit ook van toe
passing is op het geloof, al doet zich
daar de moeilijkheid voor dat er spra
ke is van een heel ander soort wer
kelijkheid en dat de mogelijkheid tot
empirische verificatie ontbreekt. „Hoe
kan men nagaan of men niet in het le
ge tast", zo vroeg prof. Kwant zich
af.
Ook in de liturgie speelt de creativi
teit een grote rol. „In ieder mens
schuilt een aanleg voor religieusiteit.
De liturgische viering moet de gelegen
heid bieden tot actualisering van de
menselijke religieusiteit. Daarvoor
moet de liturgische expressie zijn afge
stemd op de tegenwoordige mens en
moet zij niet uitgaan boven het niveau
van de gemiddelde mens. Het zou een
ramp zijn voor de Nederlandse kerken
als de liturgische viering tot een per
fecte show zou worden. De liturgie
moet provoceren tot actieve deelna
me", aldus prof. Kwant, die memo
reerde dat de tijd dat de priesterwij
ding een garantie was om te kunnen
voorgaan in een dienst lang voorbij
is.
(Van een verslaggever)
GROENLO, 29 maart Het conflict
tussen de directie en het bestuur van
de katholieke HBS „Marianum" is bij
gelegd. Op initiatief van het leraren
korps is er een bespreking geweest
tussen directie en bestuur, welke bei
de colleges voornamelijk bestaan uit
paters Maristen. Deze bespreking heeft
tot een positief resultaat geleid. De
directie heeft haar ontslagaanvrage in
getrokken. De sfeer is gezuiverd en de
situatie is gered. Marianum zal met
ingang van het nieuwe schooljaar in
het kader van de mammoetwet experi-
menteerschool worden en worden ge
splitst in atheneum en HAVO.
ADVERTENTIE
Alleen een Port van het Huis Cockburn'»
biedt u deze verrassende, verfrissende
eigenschap. Proef Cockburn's Port licht ge
koeld. Of serveer het met een blokje ijs;
geniet van die extra milde gloed. Een hart
verwarmende fonkeling in ieder glas.
Want neem de mooiste wijnen van Oporto;
voeg er 150 jaar ervaring aan toe - en u
hebt Cockburn's -ronde, milde wijnen,
een tikkeltje droog.Ports, die natuurlijk
even groot blijven, wanneer u ze
serveert op kamer-temperatuur. En als
u houdt van de karakteristieke smaak
van Witte Port, proef din Cockburn's
Dry Tang.
één van 's werelds
voortreffelijkste
wijnen.
SHIPPf
kBuhn sm
Importeurs: Koopmans Bruinier N.V. - Amsterdam.
DEN BOSCH, 29 maart (KNP)
Mgr. Bluyssen heeft dinsdag de katho
lieke onderwijzers uit zijn bisdom zijn
visie voorgehouden van de manier
waarop het godsdienstonderricht in
deze tijd van snelle verandering in het
kerkelijk denken het beste vorm
kan krijgen. De onderwijzers en onder
wijzeressen waren bijeen voor de 66ste
Algemene vergadering van het dioce
sane onderwijzersverbond.
,,De tijd is voorbij, dat u kunt vol
staan met het overhoren van de ka-
techismusboekjes en met het voorlezen
van een verhaal uit de bijbelse ge-
ADVERTENTIE
H Va" de (Va" een nieuwe direc-
stadsschouwburg Casino.
Ult HilVer!?ben de heer Luc van
rsum daartoe voorgedra-
(Van een juridische medewerker)
Nu moet men niet verwachten dat
de invoering van dit nieuwe wetboek
een even ingrijpende gebeurtenis is als
de jongste vernieuwing van het ver
keersrecht. Hoewel wij allemaal de he
le dag met burgerlijk recht te maken
hebben, speelt de wet daar eigenlijk
maar een betrekkelijk ondergeschikte
rol in. Het is mogelijk om overeen
komsten en regelingen te maken die
volkomen in strijd zijn met het bur
gerlijk wetboek zonder dat een haan er
naar kraait.
In sommige streken in het oosten
van ons land worden boeren nalaten
schappen nog steeds verdeeld volgens
de plaatselijke gewoonten, ook als er
geen testament is. Zolang er geen ruzie
tussen de erfgenamen komt, kunnen zij
rustig deze bepalingen uit het oud-va
derlandse recht toepassen. Als er moei
lijkheden waren ging men in die stre
ken dan meestal nog naar de notaris
om bemiddeling vragen die dit dan aan
de hand van heel oude regels deed.
Zelfs op het gebied van het arbeids
recht kan men rustig een overeenkomst
in strijd met de wet sluiten of een
ontslag in strijd daarmee geven of ne
men. Het burgerlijk recht komt er pas
aan te pas als de zaak voor de rech
ter wordt gebracht. Men kan dus het
burgerlijk wetboek het beste definiëren
als de verzameling van bepalingen die
de rechter hanteert als hij een geschil
moet oplossen.
In dit nieuwe burgerlijk wetboek ziet
men dan ook zaken geregeld die in
het oude niet waren opgenomen. Zo
wel voor als na de wetswijziging zijn
dat natuurlijk zaken van burgerlijk
recht geweest.
Een voorbeeld is de bepaling dat de ge
huwde vrouw gerechtigd is de naam van
haar man te voeren, met de bepaling er
bij dat de rechter het haar op verzoek
van de man na echtscheiding kan ver
bieden. Dit is een punt waar tot nu
toe veel strijd over bestaan had.
Het feit dat het niet in de wetfrstond
dat de vrouw gerechtigd was deze
naam te voeren gaf sommige ambtelij
ke instanties de neiging te stellen dat
de vrouw het dan ook niet mocht en
zij dus altijd met haar meisjes-naam
moest tekenen.
In de wet was er geen enkele aan
wijzing voor te vinden. De verbeter
de paragraaf over de naam houdt
niet veel anders in dan een aantal
bepalingen over de naam die men in
een proces zou moeten voeren. Ieder
een blijft ook na de invoering van het
nieuwe B.W. gerechtigd om bijvoor
beeld onder pseudoniem te schrij
ven of te zingen.
Nu is het familierecht dat in dit eer
ste boek geregeld wordt in zoverre an
ders dan de rest van het B.W. dat
men minder vaak aan de rechter voor
kan schrijven om andere regels als die
uit het wetboek bij het oplossen van ge
schillen toe te passen.
Bij koop en verkoop en veelal ook
bij huur en verhuur kunnen de partijen
steeds andere regels toepassen als die
welke men in de wet vindt en bepa
len dat de rechter die in geval van
geschil ook zal moeten toepassen.
In de laatste jaren hebben verschil
lende bedrijfschappen voor de handel
in hun bereik bepalingen opgesteld over
koop en levering die volkomen afwil
ken van die in het burgerlijk wetboek
en die in dat gebied dan ook door de
rechter moeten worden toegepast. Om
dat opvoeding van kinderen, huweiijK
en echtscheiding sterk samen hangen
met buitenrechtelijke opvattingen heett
men die vrijheid hier niet gewild. A-
leen bij 't huwelijksvermogensrecht, de
regeling van de wijze waarop ieder
van de echtgenoten ten opzichte van
de andere zakelijke verplichtingen heett,
is deze vrijheid weer volop aanwezig.
De wet regelt eigenlijk alleen in wel
ke vorm een regeling tot stand moet
komen wil de rechter die in geval van
conflict toepassen en de regels die de
rechter bij de uitleg van de overeen
komst zal toepassen. In dit deel van
het burgerlijk recht zijn geen werke
lijke veranderingen gebracht. Enige ja
ren geleden was, als gevolg van de
emancipatie van de vrouw dit alles al
volgens een heel nieuwe opzet geregeld.
In de praktijk bleken er toen veel for
muleringsmoeilijkheden te zijn die nu
verholpen zijn. x
Rond het huwelijk is trouwens in het
geheel niets veranderd in dit nieuwe
B.W. Zelfs is blijven staan de bepa
ling: de man is hoofd van de ech1>
vereniging. Een zinloze bepaling omdat
zij onder de tegenwoordige verdere for
mulering van de wet nooit tot een rech
terlijke uitspraak kan leiden. Belangrij
ker is dat ook de hele echtscheidings
paragraaf onveranderd blijft. Ook nu
zal het dus zo blijven dat in rechte
altijd aan maar één van beide echtge
noten de schuld zal worden gegeven
als zij samen van hun leven niets wis
ten te maken. Nauw hiermee hangt de
regeling van de alimentatie samen.
Veel korter en veel minder verward
door processuele bepalingen als in het
oude B.W. blijft toch hetzelfde be
zwaar aanwezig. Degene die verplicht
is gelden tot levensonderhoud te bepa
len, wordt veroordeeld een bepaald be
drag te voldoen. Dit geeft aanleiding
tot een onnoemelijk aantal procesjes.
Bij iedere loonronde komen de vrou
wen die voor de kinderen moeten zor
gen weer in moeilijkheden. Om hun
alimentatie aan te passen is een pri
ces nodig dat hun meestal meer kost,
zelfs als ze kosteloos procederen, dan
het hun opbrengt.
Een technische verbetering die het
de rechter mogelijk maakte de alimen-
tatie-plichtige te veroordelen een per
centage van zijn inkomen te betalen
zou op haar plaats zijn.
Waarschijnlijk om principiële reden
zijn ook geen bepalingen over het con
cubinaat opgenomen. Toch moet men
er rekening mee houden dat indien ie
mand iets aan een ander op crediet
levert en de koper niet betaalt de ver
koper er heel anders voorzit met zijn
verhaalsmogelijkheid bij een huwelijk
als bij een concubinaat.
Men kan zich echt niet steeds op
de hoogte stellen of de vrouw die iede
re dag bij de melkboer koopt wel de
vrouw of de concubine is van de man
wiens naam op de deur staat. Als de
rekening hoog oploopt kan dat nare ge
volgen hebben.
Iets anders wat met de gewone win
kelverkoop verband houdt, is nu in
het nieuwe B.W wel duidelijk geregeld.
Eigenlijk kunnen minderjarigen on
der de tegenwoordige wet niets kopen.
Een wonderlijke toestand in een tijd
dat hele reclamecampagnes op tieners
worden ingesteld en de tienerwinkeltjes
als paddestoelen uit de grond verrij
zen.
Nu wordt een minderjarige die met
het oordeel des onderscheids handelt,
bevoegd geacht met toestemming van
ouders of voogd rechtshandelingen te
verrichten. Een student zal dus nu ook
wettig een kamer kunnen huren. In
sommige gevallen zal de toestemming
schriftelijk gegeven moeten worden.
In de positie van de minderjarige
komt wel wat verandering, 't Begint er
al mee dat een kind wettig wordt ge
acht niet als het binnen de driehon
derd maar als het binnen de driehon
derd en zes dagen na ontbinding
van het huwelijk wordt geboren. Er is
dan echter wel een soort tegen-bewijs
mogelijk. De ontkenning van wettigheid
van een kind is iets makkelijker ge
worden. De driehonderd en zes dagen
spelen ook een rol bij het hertrou
wen van een vrouw. Mocht zij vroe
ger onder geen omstandigheid binnen
de driehonderd dagen hertrouwen nu
mag zij dat wel als er binnen die tijd
een kind geboren is; als zij boven de
twee en vijftig jaar oud is en als zij
een medische verklaring kan overleg
gen dat zij niet in verwachting is.
Als de minderjarige wil gaan huwen
dan zal hij in het vervolg soms vier
verschillende toestemmingen nodig heb
ben; van zijn ouders, als hij onder
voogdij staat ook van zijn voogd; en
als hij ter beschikking van de regering
is gesteld ook van de minister van
Justitie. Feitelijk was dit tot nu toe
net zo, maar de nieuwe wet neemt
alle twijfels weg.
Een zeer belangrijke vernieuwing is
dat meerderjarigen geen toestemming
van hun ouders meer voor een huwe
lijk nodig hebben. In de laatste ja
ren was dit instituut een klucht ge
worden. Weigerden de ouders toestem
ming dan werd die in ieder geval door
de kantonrechter gegeven. De meeste
kantonrechters hadden absoluut geen
tijd om zich in deze zaken te verdie
pen zodat ze degradeerden tot een
soort huwelijkstoestemmings-automa-
ten. Hier heeft men dus alle juridi
sche twistpunten uit de wereld gehol
pen door het hele instituut af te schaf-
fen.
Bij de curatele heeft men de zaken
verduidelijkt. Het in de oude wet nog
voorkomende woord „razernij" is ko
men te vervallen. Nieuw kwam in de
plaats de geestelijke stoornis waardoor
iemand niet in staat is of bemoeilijkt
wordt om zijn belangen te behartigen.
De oude zwakheid van vermogens kon
daarmee ook verdwijnen.
Soortgelijke bepalingen als voor de
curatele zijn ook van kracht geworden
ingeval van vermissing. Men mag zich
echter afvragen of men bij dit onder
werp en bij het vermoedelijke overlij
den niet te veel heeft willen regelen.
In de periode na de afgelopen oorlog
moesten allerlei special» instituten in
het leven worden geroepen om het ver
mogen van afwezigen en vermisten te
beheren. Het is onmogelijk te voorzien
wat er na een onverhoopte volgende
ramp aan maatregelen moeten worden
genomen.
Men zegt terecht dat noodrecht niet
bij de wet geregeld kan worden omdat
het een soort van recht tegen het
recht is. In de noodtoestand moeten
steeds rechten voor andere op dat ogen
blik belangrijkere wijken. Welke dat
zijn is niet te voorzien.
Ook bij de vermissing en de verkla
ring van vermoedelijk overlijden staat
ook in het nieuwe B.W., als bij de
voogdij, de curatele en het huwelijk
de vermogensrechtelijke kant voorop.
Wie mag in geval van een conflict
het vermogen van de vermiste, de min
derjarige, de geestelijk gestoorde of
van de echtgenoten beheren? Dit is de
eigenlijke vraag waarop men antwoord
kan krijgen in het eerste boek van
het B.W. De privaat eigendom staat
nu eenmaal centraal in ons burgerlijk
recht. Dat is op zich zelf zeker te ver
dedigen.
Een bezwaar is dat het ook in het
nieuwe B.W. een nog al weinig over
dachte vorm van privaat-eigendom is.
Deze vorm stamt uit de wetgeving van
de Franse revolutietijd, toen de idee
van de privaat-eigendom nog maar net
met geweld veroverd was. Pas een goe
de veertig jaar later overdachten He-
gel en zijn volgelingen dit instituut
waarbij zij de privaateigendom erken
den als een realisatie van de mense
lijke vrijheid in de hem omringende na
tuur. Hieruit volgen niet alleen een
aantal restricties maar ook een beter
inzicht dat veel van de tegenwoordig
in onze wetten gevonden conflict-regels
overbodig maakt.
In de oorspronkelijke opzet van het
nieuwe Burgerlijk Wetboek had men
zich voor het vermogensrechtelijke
toezicht ln al de gevallen die zich
voordoen dat iemand namens een an
der handelt, zoals de voogd en de cu
rator een aparte boedelrechter gedacht.
Later heeft men besloten deze toch niet
ln te voeren zodat overal waar deze
term in de aangenomen tekst voor
komt, ze vervangen wordt door kanton
rechter. Dit is een van de vele ver
anderingen, die voorkomt in de nu aan
hangige overgangswet. Deze moet ook
regels geven waardoor beslist wordt
welk recht er toepasselijk wordt op een
conflict dat ontstaat juist als de nieu
we wet in werking treedt.
De vele procesrechtelijke regels die
nu uit het B.W. verdwijnen, moeten
elders worden ondergebracht. Min of
meer in het voorbijgaan verdwijnt ook
de wel aangenomen maar nooit inge
voerde wet tot het voorkomen van
lichtvaardige echtscheidingen, die een
zeer ingewikkelde verzoeningsrege
ling bij echtscheiding voorschreef. De
bestaande voorzieningen blijven vrij
wel onveranderd bestaan behalve dat
de president van de rechtbank een dui
delijker bevoegdheid krijgt om han
gende het proces aan een van beide
partijen het woonhuis toe te wijzen.
Al met al gaat het om veranderin
gen die een groot aantal juridische
moeilijkheden zullen oplossen, maar
ook nieuwe vragen zullen opwerpen,
maar waarmee mensen die geen ruzie
maken nooit veel te maken zullen krij
gen.
schiedenis", aldus de bisschop. „De
nieuwe catechese vraagt veel meer in
zet en deskundigheid van u. Ik meen
dat het hoofd van de school regelmatig,
iedere maand, met zijn leerkrachten
en met de moderator moet overleggen,
hoe telkens weer de catechismus 't best
verzorgd wordt. U moet samen zoeken.
Pasklaar is het antwoord nergens te
vinden". De ouaers blijven overigens
volgens mgr. Bluyssen „de eerst ver
antwoordelijken voor de godsdienstige
opvoeding en beleving van het geloof
van hun kinderen". Al zullen zij zich
niet rechtstreeks met het godsdienst
onderwijs bemoeien (zij zullen dit graag
aan de school overlaten), zij kunnen
toch laten zien welke waarde de chris
telijke boodschap 'n hun leven heeft
en ze scheppen in het gezin het kli
maat waar het religieuze een vanzelf
sprekende dimensie is. Mgr. Bluyssen
vroeg dan ook om nauw contact tussen
ouders en leerkrachten wat betreft d»
hele opvoeding, de geloofsopvoeding in
het bijzonder. Om dit te stimuleren
moeten ook de schoolbesturen hierin
actief zijn en zich niet tot de gelde
lijke kant van de school beperken. Hij
hoopt via catechetische werkgroepen
nog steun aan het onderwijzend perso
neel te kunnen geven. Mgr. Bluyssen
wees er nog op dat het godsdienston
derricht uit moet gaan van de werke
lijkheid dat we leven in de twintigste
eeuw en in Nederland. „Ook al vinden
we het soms minder makkelijk en zou
den we soms in een andere tijd willen
leven of wensen dat onze tijd ander»
was. Er is ook reden om blij te zijn
met deze tijd. Er is afbraak zeker,
maar ook geboorte van authentiek
christendom. Wie rondkijkt, ogen en
oren openhoudt, ziet sterk, welke ver
schuivingen er in wijze van denken en
de werkelijkheidservaring optreden. Als
voorbeelden noemde mgr. Bluyssen de
discussie rond het ambt van de pries
ter, het verschil in levensgevoel tussen
jong en oud, de discussie rond gehoor
zaamheid, wet en gezag, de discussie
over de interpretatie van de H. Schrift
en de uitdrukking van geloofsgeheimen.
ADVERTENTIE
Het Internationale
merk voor goedgekeurde
tapijten.
Interfere tapijt wordt
geleverd vla de erkende
woninginrichter.
(Van onze verslaggevers)
HEERLEN, 29 maart Er bestaan
plannen voor een prov. theaterbeleid in
Limburg, dat gericht is op een nauwe
samenwerking van de in deze provin
cie bestaande schouwburgen. Het Ini
tiatief hiertoe is uitgegaan van de heer
G. Heiligers uit Heerlen, lid van Ged.
Staten en belast met Limburgse cultu
rele aangelegenheden. Wanneer het
plan-Heiligers slaagt ral »r een einde
komen aan de nu en dan waarneem
bare naijver tussen ruidélijke «chouw-
burgen.
