Groot tekort aan tandartsen
haatdragende Ambonezen
zonder spijt voor rechter
m
Dorp Reusel blijft sceptisch
NILLMIJ
Burgerwacht kan burgeroorlog geven
ALLEREERST ZORG VOOR KLEUTERS
Concurrent van
Fokker F-28
maakt proefvlucht
Nieuw Schiphol
draait proef
Jongen sloeg door
voorruit van bus
Voor de man die gister
dat wrak in de berm zag liggen
en toen vijf minuten lang
tachtig reed
VACANTE COLLEGES
Haal Henkes in huis!
Groningen krijgt
verkeersplan
AANVAL OP AMBASSADE
Kinine tien maal zo
duur door kartel
BOEING-737
FIRMANT ZAT IN MOF,RIJKHEDEN
K
&E Tijd
DINSDAG 11 APRIL 1967
Den HAAG, ll april De
tandheelkunde in ons land ver
beert in een zeer moeilijke situatie
door het tekort aan tandartsen.
.Uit statistieken van de World
Health Organisation 1962 blijkt,
dat aan tandartsendichtheid Noor
wegen met 719 tandartsen per
een miljoen inwoners op de eerste
Plaats staat (W.-Duitsland bij-
Voorbeeld met 563, V.S. 511, en
Luxemburg 354) terwijl als zes
tiende op de lijst Nederland voor
komt met 228.
voorrang voor het kind vanwege de preventie
«JONGE JENEVER
h£EN haag, 11 april Indien we
8ek aTibassadegebouw binnen waren
sig °h7en, dan zouden we de Indone-
klao daar hebben vermoord"zo ver-
ee?l rds bij de politierechter gisteren
°D u er deelnemers aan de aanval
PSEUDO-PASSAGIERS
W
SUPER SENORITAS
EIS VAN VIJF JAAR
Man gevaarlijk door
hersenschuddin z
VERZEKERINGEN
VIER DODEN
Drie maanden geëist
tegen woeste rijder
aan de
Leuvense universiteit
V'
tel*
a
Crisis in tandheelkunde
(Van onze correspondent)
In de welvaartstaat is er een toe
nemende vraag naar tandheelkundige
gorging. De Nederlandse Maat-
chappij tot Bevordering van de Tand
heelkunde werkt eraan, dat de discri
minatie tussen de behandeling der
i°ndspatiënten en particulieren zal
erdwijnen. Er dient bovendien een
Program uitgevoerd te worden tot voor
koming van tandziekten. Dit be-
mkent een aanzienlijke uitbreiding
^an het werk van de tandartsen en
«ereist eens te- meer een vergroting
^ah mankracht en van financiële mid
delen. Een rapport van de Nijmeegse
hoogleraar dr. J. Godefroy, uitge
dacht aan de maatschappij, komt
'°t de gevolgtrekking, dat de aanvoer
at1 tandartsen dringend gestimuleerd
doet worden, wanneer men de ont
wikkeling in de sociale tandheelkunde
hiet wil afremmen, laat staan die niet
«aar de eisen van de tijd uitbreiden.
Daarom is er een urgente behoefte
«an verruiming van de opleiding. Mo-
ytenteel beschikt Nederland over vier
ibfaculteiten voor tandheelkunde, en
«Je' aan de universiteiten van Amster-
om, Groningen, Nijmegen en Utrecht.
e faculteit van Nijmegen dient uit-
&ebouwd en voltooid te worden en
erder is er, volgens de rapporteur,
en nieuwe subfaculteit nodig. Dat is
eh minimumeis. Wil Nederland bin
nen één generatie de tandartsendicht-
oeid nan West-Duitsland bereiken en
en verantwoorde tandheelkun-
verzorging, dan zouden terstond
nieuwe subfaculteiten nodig zijn,
l'ous een
®cflappy.
Illusies voor
®°el behoeft
®rste vijftien jaren niet te koesteren.
A3?1- hoe ook, en zelfs bij een opti
me voorziening dringt zich onaf-
Vo de no°dzaak op van het uit-
v ®ren van een uitgebreid program
an preventieve maatregelen en ook
zullen voor een deel ijdel zijn,
"heer de patiënten voor hun eigen
kn„ niel veel meer gaan meewer-
«et de tandheelkunde. Dit is de
maa'.hS van het hoofdbestuur der
met Thappij in overeenstemming
Prev rapport-Godefroy.
htieve maatregelen zijn o.a. de
la Wering van het drinkwater, on-
nfg afgewezen door de Haagse
g meenteraad. Voorlichting is nodig
over doelmatige voeding en rigoureu
ze bestrijding van de snoepgewoonte
onderricht in mondhygiëne en inscha
keling van deskundige assistenten
hierbij, de mondhygiënistes. In Noor
wegen bestaat een wettelijk snoepver-
hod op scholen. Hierop heeft de Twee-
?e Kamer al gewezen bij de jongste
.ohandeling van de nota over de
olksgezondheid. Dit is natuurlijk niet
zaak van overheidsbemoeiing in
eerste plaats, maar het doen door
ben van de gedachte dat een te-
®el aan zoetigheid de ondergang van
gezond gebit betekent. „Wat wilt
zei de onlangs afgetreden voor-
jï'er der maatschappij Cl. C. J.
ahler „dat Jantje het ulevelletje bij
Za, slager, de kruidenier, de drogist
dat ye'geren' omdat zijn moeder zegt
het zo slecht voor zijn tanden is?"
voorts onderstreept het rapport-Gode
zegsman van de Maat
hei bereiken van dit
men in Nederland de
froy de noodzaak, dat tandartsen hel
pers krijgen, praktijkassistenten en
mondhygiënistes en dat vraagt op zijn
beurt de opleiding daartoe. Bij het
hoofdbestuur der maatschappij is
thans ook in onderzoek de mogelijk
heid van vrouwelijke hulpkrachten
met eenvoudige curatieve bevoegdhe
den. Zij zouden aan scholen kunnen
werken onder de supervisie van een
tandarts. Dit type van tandheelkun
dige hulp bestaat in Nieuw Zeeland.
Van een vérgaand belang is de
schooltandverzorging van kleuters,
iets dat nog eerst in een beginsta
dium is. Het is zelfs de vraag of de
tandperzorging van de kleuters in het
algemeen na hun tweeënhalve le
vensjaar niet prioriteit moet hebben,
juist vanwege de preventie. De tand-
verzorging op de lagere scholen moet
uitgebreid worden. Thans wordt de
helft van de kinderen op school gere
geld gecontroleerd. Maar voor meer
dan een eenvoudige behandeling worden
de ouders naar hun tandarts verwe
zen.
De verhoudingen van de tandartsen
met de ziekenfondsen liggen goed, zei
de voorzitter van de maatschappij, F,
Spies. Jaarlijks worden de afspraken
hei-zien. Intussen blijft het conflict
tussen sociale wensen, praktische mo
gelijkheden en de grens van het men
selijk kunnen in wetenschap en meer
nog in werkuren van de tandartsen
In de Nederlandse Maatschappij ter
ADVERTENTIE
(Van een correspondent)
GRONINGEN, 11 april De Gro
ninger raad heeft maandagavond gedis
cussieerd over een schets voor een ver
keersplan Groningen-centrum, dat ir.
H. M. Goudappel heeft gemaakt als
eerste aanzet voor een diepgaande stu
die.
Een van de belangrijkste conclusies
van het ontwerp is, dat het voor een
verantwoorde opzet van een structuur
plan voor de binnenstad vóór alles
nodig zal zijn een verkeersonderzoek
in te stellen en een verkeersanalyse
te maken, waarin ook de structuur van
het openbaar vervoer en het parkeer
probleem een plaats zullen moeten heb
ben.
Het voorlopige rapport zegt dat de
hele binnenstad als „marktplein" zal
moeten worden beschouwd en niet de
„Grote Markt" alleen.
Er moeten verdeel- of ontsluitingswe
gen komen, die het verkeer over het
centrumgebied verspreiden. Dit is de
enige mogelijkheid om de stadskern
zijn hoofdfunctie te laten behouden.
het
<iaa:sa~de
gebouw van de Indonesische
'lo
op 27 december van het
iei:'ye jaar. Een andere verdachte
?iërs" heb het land aan alle Indone-
h-Sn zou niet hebben geweten, wat
ad gedaan".
V*rda Po'Aierechter veroordeelde vier
Sep; «dhten tot twee maanden gevan-
^6rhal raf' *wee verdachten tot an-
e maand gevangenisstraf, voor
v aftrek van voorarrest en
Isiy- ®rdachte tot een maand gevan-
voorwaardelijk,
december was er in Den
tv'dm e,en demonstratie geweest van
!)'s.t6]J0mkkers in ons land, die de mi-
>i -rh?re-s'dent een verzoekschrift
Jmdigden. Daarna begaf men
?*t m r hst gebouw „Amicitia" aan
^koiY^^mde. Na afloop van de bij-
a t daar gingen naar schatting
a°heSi Ambonezen op weg naar de In-
hSsche i ambassade aan de Tobias
J® trapi,aan- De daar aanwezige poli-
jA tuis te de opdringende groep uit
ji.h, van het gebouw te verwijde-
rbij een fel gevecht ontstond.
*t SbLrfWerden politiemannen tegen
yd geslagen en mishandeld,
Vlogen naar de ambassade en
er werden dreigementen geroepen. Acht
personen, waarvan een minderjarige,
werden gearresteerd.
In het algemeen waren verdachten
spaarzaam met het bekennen der fei
ten, zoals die ten laste waren gelegd:
het plegen van openlijk geweld tegen
de politie, mishandeling en vernieling.
In sommige gevallen waarin ver
dachten hetgeen ten laste was gelegd
ontkenden, waren de talrijke foto's
die door een toevallig passerende
persfotograaf waren genomen goede
bewijsstukken voor de rechter. De of
ficier van justitie wees erop dat de
Haagse politie een moeilijke taak
heeft met de zorg voor de bescher
ming van de ambassades. „Daar heb
ben verdachten niets van begrepen.
Het is opvallend dat het ook in dit
geval meest jongeren zijn, die de
moeilijkheden veroorzaken." De offi
cier verzocht de ouders, die allen in
de rechtszaal aanwezig waren, hun
kinderen beter in bedwang te houden,
al zei de officier begrip te hebben
voor de ook voor hen moeilijke le
vensomstandigheden.
De raadslieden bepleitten clementie.
Er zou geen voorop gezet plan zijn
geweest. Men voelde zich beledigd
omdat een dorp in de binnenlanden
van Ambon door de Indonesische re
gering zou zijn plat gebrand. Daarom
wilden zij ook iets dergelijks op de
ambassade toepassen.
Bevordering der Tandheelkunde is
een discussie aan de gang hoe bin
nen de grenzen der sociale rechtvaar
digheid en menselijke capaciteiten de
dienst van de tandarts tot volle effi
ciency te doen komen. Volgens onze
zegslieden neigt die mening naar een
ethisch oordelende bevoegdheid van
de tandarts, en die zonder aanzien des
persoons. Wanneer de personen, even
tueel hun patiënten meewerken om
hun dentaal bezit goed te houden naar
de huidige kennis eh eisen, dan is het
de medische taak der tandartsen om
hen zo veel mogelijk te helpen. Ver
waarlozen de patiënten daarentegen
dit stuk van hun gezondheid, dan ziet
men niet in waarom de tandartsen
(voor tachtig procent hunner geval
len op kosten van de gemeenschap
maar evenzeer voor de overigen) ein
deloos moeten doorgaan met het re
pareren van het onherstelbare. Ex
tractie en prothese zouden dan hun
eindoordeel en daarmee het einde van
hun assistentie zijn. En wel om zich
des te meer te kunnen wijden aan
hun opbouwend werk, de preventie,
het tijdig ingrijpen en hun raad aan
jonge moeders „Tegenwoordig weet
iedere aanstaande moeder dat een
kind haar één tand kan kosten en
daarom hebben wij in het consultatie
bureau een hechte band met de gezin
nen, aldus dr. Mahler.
DEN HAAG, 11 april Ir. H. Vre-
deling, Nederlands lid van het Euro
pees parlement, heeft de EEG-com-
missie schriftelijk gevraagd of ze
kennis heeft genomen van recente be
richten over het optreden van het in
ternationaal kininekartel. Hij vraagt
of er aanwijzingen bestaan voor het
optreden van dit kartel binnen het
grondgebied van de E.E.G. en of het
juist is dat sinds 1960 de kinineprij-
zen tienmaal zo hoog zijn geworden
door manipulaties van een onder Ne
derlandse leiding staande groepering,
waarvan ook Westduitse, Franse en
Britse ondernemingen deel uitma
ken. Tenslotte vraagt hij de commis
sie of het tot haar bevoegdheden be
hoort om tegen eventuele ongeoorloof
de praktijken van dit kartel op te
treden.
SCHIPHOL, 11 april. Nog juist
een maand voor Fokkers F-28 Fellow
ship de vleugels uitslaat, heeft de
twee-motorige Boeing-737, door Fokker
directeur Frits Diepen vorige week een
der drie .indirecte concurrenten" van
de Fellowship genoemd, zondag in
Amerika zijn eerste proefvlucht ge
maakt.
Bij de start, uitgevoerd door test
vlieger Brien Wygle, was ,,'s werelds
nieuwste straaiverkeersvliegtuig" zo
als de Boeing-fabrieken trots bekend
maakten, na slechts 976 meter los.
Voor de landing had de machine 1220
meter nodig bij een landingssnelheid
van 240 km per uur. Evenals de Fel
lowship heeft de 737, die met een ca
paciteit van 80 tot 90 passagiers gro
ter is dan de F-28 met maximaal 65
zitplaatsen, dus gunstige eigenschap
pen voor het gebruik van korte ba
nen.
Het testprogramma van de Boeing
zal dankzij het feit, dat de fabriek
over zes toestellen gaat beschikken
slechts zeven maanden in beslag ne
men tegen ruim anderhalf jaar van
proefvliegen voor de F-28. Met dat al
heeft de Boeing als „indirecte concur
rent" dus een voorsprong van onge
veer een jaar. Eind van dit jaar hoopt
de fabriek de eerste 737-toestellen al
aan de luchtvaartmaatschappijen te
kunnen afleveren.
In scherpe tegenstelling met het Ne
derlandse vliegtuig zijn van de Boeing-
737 in totaal al 141 exemplaren be
steld. Fokker heeft voor de Fellowship
pas één opdracht: in Europa heeft de
Lufthansa de grootste stap gewaagd:
zij heeft niet minder dan 21 van de
nieuwe Boeing-machines besteld.
SCHIPHOL, 11 april In het nieu
we honderd bij honderd meter grote
stationsgebouw van Schiphol is maan
dag de generale repetitie begonnen.
Ongeveer tweehonderd leden van het
KLM- en luchthavenpersoneel fungeer
den als pseudo-passagiers.
Alle instanties legden er de nadruk
op, dat dit proefdraaien op Schiphol
slechts een eerste oriëntatie was. Het
inwerken op het 400 miljoen gulden
kostende nieuwe Schiphol wordt ech
ter nauwgezet ter hand genomen. Het
zal twee volle weken worden voortge
zet. Gehoopt wordt, dat in die laatste
weken in technisch opzicht nog heel
veel gereed zal komen, waaraan nu
nog met man en macht gewerkt moet
worden: telefoons, omroep-installaties,
verlichting en het „tapis roulant", de
glijdende loper, waarop de passagiers
zonder een stap te verzetten in de
225 meter lange middenpier naar de
avio-bruggen kunnen worden vervoerd.
Wie zich over het nu nog ietwat
verward schijnende krakelingen-com
plex van allerlei wegen langs het re
volutionaire vrachtgebouw met zijn
hangende dak naar het stationsge
bouw begeeft en daarin vervolgens
een rondgang maakt, zal opmerken,
dat de koningin op 28 april Neder
lands trotse nieuwe luchthaven zal
openen op een moment, dat daar nog
wel het een en ander zal zijn af te
maken en op te ruimen.
(Van onze correspondent)
UTRECHT, 11 april Bij een bot
sing tussen een vrachtauto en een
autobus van de VAVO maandagmid
dag om half vier op de Verlengde
Vleutenseweg is de 17-jarige J. G.
Spithoven uit Vleuten, die voor in de
bus stond, door de voorruit gevlogen
en door hetzelfde voertuig overreden.
Met zware verwondingen is hij naar
het Academisch Ziekenhuis overge
bracht, waar hij bij aankomst over
leden bleek te zijn.
ADVERTENTIE
AGIO
O
(Van onze correspondent)
DEN BOSCH, 11 april Voor het
gerechtshof heeft opnieuw terechtge-
staan de 25-jarige Eindhovenaar M. M.
die in de nacht van 23 op 24 juli 1965
de 49-jarige S. Bosch aldaar in zijn
eigen huis met een geweer heeft ge
dood. De man had tot nu toe iedere
medewerking aan een psychiatrisch
onderzoek geweigerd, en nadat de
rechtbank hem tot acht jaar gevange
nisstraf had veroordeeld, eiste de ad
vocaat-generaal, mr. Pfeïl, 30 januari
tien jaar gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest.
Daarna is verdachte op zijn weige
ring teruggekomen en heeft het hof
de zaak aangehouden. Het psychia
trisch onderzoek is thans geschied. Dr.
Lely constateerde bij verdachte een
goede intelligentie, doch door een her
senschudding die hij in 1965 heeft op
gelopen is zijn reactievermogen inge
krompen. Tijdens het plegen van de
aanslag leed hij aan een ziekelijke
storing van de geestvermogens en hij
is voor dit feit niet volledig toereken
baar. De psychiater adviseerde een
niet te langdurige straf op te leggen,
gevolgd door ter beschikkingstelling
van de regering gedurende welke pe
riode verdachte geobserveerd kan
worden en bepaald kan worden op
welk tijdstip hij in de maatschappij kan
terugkeren.
De advocaat-generaal zei er goede
nota van te hebben genomen dat de
psychiater van mening was dat ver
dachte een gevaarlijk man is die koel
bloedig heeft gehandeld. Hij meende
daarom bij zijn standpunt te moeten
blijven dat verdachte langdurig uit de
maatschappij verwijderd dient te wor
den doch onder deze omstandigheden
wilde hij zijn eis terugbrengen tot vijf
jaar met aftrek van voorarrest en ter
beschikkingstelling van de regering.
De raadsman, mr. Chr. Witlox, refe
reerde zich aan het oordeel van het
hof dat 24 april arrest zal wijzen.
Bedrijf moest de lucht in
(Van onze speciale verslaggever)
REUSEL, 11 april „Als het wer
kelijk waar is, moet mijnheer A. over
spannen zijn geweest." Tot deze con
clusie komt de heer M. Coppens, mo
lenaar in Eersel en medefirmant van
de drogerij en graanhandel N.V. Het
Zuiden in Reusel, het bedrijf dat fir
mant A. met springstoffen zou hebben
willen opblazen om de verzekerings
penningen te kunnen incasseren.
Noch de heer Coppens, noch de der
de firmant, de heer P. van Herk, die
vlak bij het bedrijf zijn woning heeft,
kunnen werkelijk aannemen, dat het
spectaculaire plan serieus is geweest.
Niettemin schijnt de justitie voldoende
gronden te hebben om A. en zijn Til-
burgse vriend P. in verzekerde bewa
ring te houden.
In Reusel zijn de meningen verdeeld.
Sommigen geloven dat het dorp voor
een ramp gespaard is gebleven en heb
ben de springstoffenexpert W. van de
Nieuwendijk uit Bergen in Noord-Hol
land dankbetuigingen gestuurd omdat
hij er de politie van op de hoogte had
gesteld dat het tweetal zijn hulp had
gevraagd voor het aanbrengen van
springstoffen in het bedrijf. Anderen,
onder wie de door het nieuws volko
men verraste mede-firmanten, kunnen
zich nog steeds niet voorstellen dat A.
een man zou zijn die mensenlevens
zou riskeren om geld te slaan uit ver
zekeringen. A. mocht dan wel een man
zijn die in het grensgebied op niet al
tijd even duidelijke wijze geld wist te
verdienen, het was echter geen type om
over lijken te gaan, zegt men. Dat de
verzekerde bedragen kortgeleden aan
zienlijk zijn verhoogd, is een feit, maar
dat gebeurde niet door toedoen van A.,
maar op aandringen van een bank die
er geld in had zitten.
Voor de justitie is het verhaal van
de heer Van de Nieuwendijk, dat ten
dele bevestigd is door de gearresteer
de Tilburger P., kennelijk nogal ge
loofwaardig. Op last van de Officier
is in de Reuselse drogerij een groot
scheepse inval gedaan, waarbij tot in
alle hoeken en gaten naar springstof
fen is gezocht. Men hield blijkbaar ern
stig rekening met de mogelijkheid, dat
A. zijn plan zonder hulp van de Ber
gense specialist had willen doorzetten
en het gevaarlijke materiaal al ergens
had aangebracht of opgeslagen. Die
vrees bleek ongegrond te zijn. Er werd
althans niets gevonden.
Firmant A. blijft nog steeds ontken
nen dat hij het plan heeft willen uit
voeren. Wel heeft hij gezegd, dat hij
van het weinig rendabele bedrijf afwil
de. Hij heeft in zijn woonplaats Bladel
een fourage-handel en 'n auto-verhuur
bedrijf en naar verluidt wilde hij zijn
zaak vernieuwen. Kortgeleden heeft hij
in het centrum van Bladel een stuk
bouwgrond gekocht.
De gebouwen, die volgens de aan
klacht in de lucht hadden moeten vlie
gen, zijn overigens geen eigendom van
de N.V. Het Zuiden, maar van de heer
Van Herk. De n.v„ waarin de drie fir
manten gelijke aandelen hebben, bezit
ADVERTENTIE
(Van onze juridische medewerker)
TELKENS IS ER de laatste weken
sprake van het oprichten van een soort
burgerwachten. Verontruste ouders wil
den een ouderwacht stichten; winke
liers gebruiken direct het woord burger
wacht als zij spreken over een soort
hulpcorps voor de politie. Eerder was
het al tot een soort van particuliere
knokploegen gekomen die zich geroepen
voelden een deel van de orde hand
having op zich te nemen. Boer Koekoek
had ze in zijn partijvergaderingen en
moeilijk daarmee te vergelijken, ook
de buurt waar vorig jaar de Amster
damse brandstichter optrad had een
eigen knokploeg.
Wat is nu het gevaar van deze instel
lingen? Het woord burgerwacht wekt
geen herinneringen in ons land aan een
staatsgevaarlijke organisatie. De
naam komt voor bij verenigingen die
na de revolutie-poging in november
1919 in ons land werden opgericht. Zij
waren gemeentelijk georganiseerd,
maar stonden voor de bewapening on
der toezicht van een rijksinspecteur. Of
ficieren van de landmacht waren soms
bij de oefening ingeschakeld. Het doel
was vooral plaatselijk te hulp te ko
men in geval de bestaande staatsor
de werd bedreigt. Vooral in Brabant
en Limburg werden de burgerwachten
al s-nel gezellige schietverenigingen die
in feite de regelrechte opvolgers wa
ren van de oude schutterijen. In de
mei-dagen van veertig werd aan de
burgerwacht uitdrukkelijk verboden
zich in de gevechtshandelingen te men
gen. Korte tijd later werd zij door de
Duitsers ontbonden. Na de oorlog, in
1948, kort na de communistische staats
greep in Tsjechoslowakije werd een
poging gedaan de burgerwaoht opnieuw
op te richten. Er kwam een landelij
ke organisatie de nationale reserve, die
het nooit verder heeft gebracht.
Geen reden, zou men zeggen, om
burgerwachten nu als zo gevaarlijk te
beschouwen. De geschiedenis in het bui
tenland leert ons anders. Al tijdens
de Franse Revolutie was de macht in
de staat, vooral in het begin, in han
den van degenen die de gunst geno
ten van de Parijse nationale garde.
Bij de revoluties van 1830 en 1848
speelden deze schutterijen een allesbe
palende rol. Ook de opstand in Brussel
in 1830 was voor een belangrijk deel
het werk van een dergelijk plaatselijk
legertje.
HOE GEVAARLIJK de niet onder di
recte staatscontrole staande politie en
legergroepjes kunnen worden bewees
de Duitse geschiedenis na de wapen
stilstand van 1918. De vrijkorpsen, die
zich ten doel heetten te stellen de
maatschappij tegen het communis
me te beschermen, grepen in maart
1920, bij de zogenaamde Kapp-Putsch,
zelf naar de macht. Alleen een algeme
ne staking van de Berlijnse arbeiders
kon verhinderen dat deze staatsgreep
lukte. Hitlers S.A. en S.S. kwamen uit
deze vrijkorpsen voort. Het hakenkruis
werd door een van deze groepen uit de
Baltische landen in Duitsland geïntro
duceerd.
Ook de Verenigde Staten hebben hun
burgergroepen gekend, die zich geroe
pen voelden de orde te handhaven. „Vi-
gilants", wat zo ongeveer wakers be
tekend, werden zij genoemd. Waar
sprake is van lynch-partjjen is bijna
steeds sprake van een dergelijk comité
van waakzaamheid. Het gevaar van de
niet onder staatscontrole staande poli
tiemachten openbaart zich daaraan in
volle hevigheid. Bekend is het geval
van een Mexicaan die wegens paar
dendiefstal door de vigilantes voor een
jury werd gebracht. Na een uur vroe
gen zij om de uitspraak. Niet schuldig
antwoordde de jury. Daarmee nemen
wij geen genoegen stelde de burgerpo-
litie. Na een half uur vroegen zij op
nieuw om de uitspraak. Wel schuldig
stelde de jury nu, om van de vigilan
tes ten antwoord te krijgen: „Dat is
goed. We hebben de man al een uur
geleden opgehangen." Het paard werd
korte tijd later teruggevonden. Het was
niet gestolen. Dergelijke gevallen zijn
bij honderden voorgekomen.
HIER ZIEN WE dat de burgerwacht
niet alleen een politietaak op zich
neemt, maar ook nog die van rech
ter. Zelf willen de leden van deze
wacht dan bepalen of de man die zij heb
ben aangehouden schuldig is, waarbij
zij er steeds van uitgaan dat zij geen
fouten maken en hij dus schuldig is.
Met een rechterlijke uitspraak die hun
geen gelijk geeft namen zij geen genoe
gen. Zij voelen zich er zelfs door be
ledigd. Er ontstaat dan een georga
niseerde en bewapende groep in de
staat die geen genoegen meer neemt
met de uitspraak van de staat. Bijna
in alle gevallen dat in een land een
particuliere macht naast de staats
macht de orde ging handhaven zien we
dat verschijnsel. Vaak zien we ook
nog dat zij de wetten niet streng ge
noeg achten en in plaats daarvan hun
eigen regels gaan stellen. De burger
wacht oefent op deze manier naast de
staatsmacht haar eigen rechtspraak en
wetgeving uit. Het wordt zo de vraag
wie de grootste macht heeft de staat
of de burgerwacht. De machtigste is
geneigd het volledige staatsgezag aan
zich te trekken. Duitsland en China
hebben aangetoond waar dit toe kan
leiden.
In de Verenigde Staten heeft het jaren
geduurd voor men een eind wist te
maken aan de activiteiten van de com-
mité's van waakzaamheid. Zo nu en
dan duiken ze nog wel eens op. Som
mige schrijvers menen een historisch
verband te kunnen bewijzen tussen de
ze burgerwachten en de eerste gangster
activiteiten.
Nu kan men zeggen dat het in ons
land niet zo'n vaart zal lopen. Dat
zou men in Duitsland voor de eerste
wereldoorlog ook gezegd hebben. In ie
der geval zal men rekening moeten hou
den met competentiegeschillen tussen
de burger- en de overheidspolitie. Soms
zal men dezelfde kwestie in handen
willen nemen, soms zal de een de zaak
op de ander willen afschuiven. Moei
lijkheden over de bevelvoering bij geza
menlijke acties zijn niet te voorko
men. Door dit alles zal de misdaad
en de wanorde toenemen.
Het is de plicht van de staat de orde
te handhaven. Omgekeerd heeft degene
die in staat is de orde in het land te
handhaven, feitelijk de macht in de
staat in handen. Daarom moet de orde
handhaving steeds ten volle onder toe
zicht staan van een democratisch
gekozen en gecontroleerde regering.
Een andere vraag is natuurlijk of die
ordehandhaving moet blijven geschie
den met behulp van een politie zoals
wij die nu kennen. In haar tegen
woordige vorm ontstond zij eigenlijk
pas in de vorige eeuw. Misschien is
deze vorm al verouderd en moet de
handhaving van de orde in deze tijd
meer met behulp van psychologische
en massa-psychologische middelen
geschieden.
alleen de inventaris, met een verze
kerde waarde van ruim drie ton.
Firmant A. en zijn vriend P. die
met de N.V. helemaal niets te maken
heeft en die voor de mede-firmanten
een volkomen onbekende is hebben
zich volgens de verklaringen van de
springstoffenexpert Van de Nieuwendijk
een tijd geleden naar Bergen begeven
nadat zij in een artikel gelezen hadden
dat de Bergenaar een deskundige was
op het gebied van springstoffen. Zij
stelden de heer Van de Nieuwendijk een
forse beloning in het vooruitzicht als
deze zijn kennis in dienst wilde stellen
van A. ter vernietiging van de fabriek.
Uitlokking tot misdrijf, meent de Alk-
maarse Officier van Justitie.
Een misdrijf, dat volgens velen niet
tot de ondergang van de fabriek be
perkt had kunnen blijven, maar waar
van onder andere de familie Van Herk
en enkele andere omwonenden het
slachtoffer zouden zijn geworden. Die
omwonenden vinden het verhaal echter
nog altijd te fantastisch om te kunnen
geloven dat zij aan een ramp zijn ont
komen.
BREDA, 11 april De 31-jarige
J. W. uit Gilze hoorde maandag voor
de rechtbank wegens hoogst roekeloos
autorijden, als gevolg waarvan vier
personen werden gedood, drie maan
den gevangenisstraf en drie jaar ont
zegging van de rijbevoegdheid tegen
zich eisen.
Op 18 september van het vorig jaar
reed verdachte als bestuurder van een
auto met vijf passagiers op de Raak-
eindsekerkweg onder Gilze met grote
snelheid in een bocht naar links een
voor hem rijdende auto voorbij. Hij
verloor daarna de macht over het
stuur, ramde rechts van de weg een
bermpaal, sloeg enkele malen over de
kop en botste toen tegen een boom.
Drie inzittenden werden op slag ge
dood. De vierde overleed in het zie
kenhuis. Eén passagier werd ernstig
gewond. Alleen de chauffeur kreeg
geen letsel. De verdachte zei voor een
tegenligger naar rechts te zijn ge
gaan, maar de bestuurder van die te
genligger, dr. L. van Egeraat, ver
klaarde, dat hij op vierhonderd meter
afstand zijn auto al tot stilstand had
gebracht, omdat verdachte zo vreemd
en onveilig door de bocht van de
smalle landweg kwam.
De uitspraak is op 24 april.
ADVERTENTIE
Met het oog op het Koninklijk Besluit
tot heivorming van de studiën in de
Rechtsgeleerdheid worden, met ingang
van het academiejaar 1967-'68, de hier
navolgende colleges voor Leuven-Neder
lands vacant verklaard
Semester
uren
8 le Kand.
Rechtsgeleerdheid
„Wijsbegeerte"
„Psychologie"
„Historische feiten in
verband met de evolutie
van het recht en van de
instellingen"
Wijsbegeerte en Letteren
(Afd. Kortrijk)
„Wijsbegeerte"
„Psychologie"
„Historische feiten in
verband met de evolutie
van het recht en van de
instellingen" 3 idem
Personen die hun kandidatuur willen
stellen, moeten hun aanvraag richten tot
het Prorectoraat van Leuven - Nederlands
(Oude Markt, 13, Leuven) vóór 24 april
e.k. De aanvraagformulieren twee for
mulieren per college kunnen bekomen
worden bij het Secretariaat van het Aca
demisch Dossier, Oude Markt 13, Leuven
(tel.: 016/204.31, uitbr. 117).
De kandidaten moeten houder zijn van
een diploma van een doctoraat met thesis
of van een aggregaat hoger onderwijs of
van een speciaal doctoraat.
Rechtsgel.
idem
idem
le Kand.
Rechtsgel.
idem
