WILTON TREURT OM DUIKBOTEN
»Op deg
rens vaneen enorme transactie
Werkloosheid eist ingrijpen
Machinist heeft schuld
aan ontsporing Halfweg
Gastheren van DEze TIJD
De dood van een provo
VAN TIJD TOT TIJD
Wij kennen
een
ondernemer, die
zijn
transportkosten
telkens
neuriënd
controleert...
En profiteer van de
zekerheden die
railtransport biedt
1
Schuld aan dood
vader en dochter
Jongen verbrand
Vakbeweging in
,Vrij Griekenland'
Meisje (3) dood
na val uit raam
W,aZegt h]j: "Wij zijn niet
VAKCENTRALEN VERONTRUST
VOLGENS OFFICIER VAN JUSTITIE
Statenleden tegen
presentiegeld GS
Snijd de kostenpiek af
van uw transport.»
rek er een spoorlijn door
DE tijd
VRIJDAG 12 MEI 1967
VerwSDAM' 12 mei' »Nee'
wwacin u van mij geen emotio-
Vepi <J?mmentaar, daar ben ik te
J TT1 „roninger voor", zegt mr.
dp 'r- ^er (59) .directeur van
jr kehiedamse werf Wilton-
Wa^enoord, waar bijna de kiel
bnt van twee onderzee-
]aten v°or Zuid-Afrika. Even
hrmf u Vln(tt ons hier wél een
3>e treurig bijeen".
da:
Mr. J. E. WOLTJER
we zijn niet gék
en klaar
^iet
,°h
gek
Ir. O. J. VAN DER VORM
een rare twist
Wapen tegen apartheid
'n DUURZAME
AAN DE GEBOORTE VAN
^Sis^
CHAUFFEUR DRONKEN
H
msm
5020
v£m CENTRAAL
Inlichtingen oveir deze rubriek kunt
U telefonisch verkrijgen. Tel. 020-
221359, toestel 87.
KEES FENS
Een helderziende?
Nee. Gewoon een man
die zijn transporten niet
overlevert aan het duister toeval.
Die de risico's
ten gevolge van topperiodes
en leegloopperiodes
wijselijk overlaat
aan een ander bedrijf.
Aan NS.
NS biedt elk bedrijf
een transportsysteem „op maat".
Voor sneller, regelmatiger,
economischer vervoer.
Een expeditieplan dat
onvoorziene kosten uitbant
en werkt op basis van gefixeerde,
economisch verantwoorde bedragen,
vastgelegd in jaarcontracten.
regelmatige, „klok-vaste"
dienstregeling
Europees net
van 195.233 km
minimaal oponthoud
bij de grenzen
4 supersnelle
goederentreinen (T.E.E.M.)
Sin Nederland 1500
treinen elke nacht
20 verschillende typen
gratis stuwage-adviezen.
Bel de N.V. Nederlandse
Spoorwegen, Dienst van
Economische Zaken,
tel. 030-15871, toestel 1319
Illusie getorpedeerd
(Van onze verslaggever)
Jo* '>°ns" slaat dan ook op zijn
der v mededirecteur, ir. O. J. van
kaan °rm (43), die de hele Zuidafri-
heei.S~ a*faire heelt behandeld. De
s h- -n ^er Vorm reageert heftiger,
«Is hij
zich wat later bij het gesprek
,,Wij waren op de grens van
öeliiw0fme transactie", zegt hij, dui-
de r teleurgesteld door het besluit van
egermg geen garantie voor een
a. erver§unning toe te zeggen.
ïicu errnalen heeft het kabinet-Cals
PQjjj.^t^sproken tegen de apartheids-
zond' 'n Zuidafrikaanse republiek,
lan(jer dat aan onze handel met dat
tej^ evenwel belemmeringen van be-
van ais in de weg gelegd werden. Een
Scjjp deste bewijzen daarvoor is, dat
Wer,epsk°Uwer Verolme momenteel nog
Scu aan een order van koopvaardij-
Ntr PCn' die Zuid-Afrika had besteld,
«en Z1Jn koopvaardijschepen wel van
de2eaadere orde dan duikboten, maar
de aatste categorie valt, ondanks
ond rft6gische betekenis, toch niet
er 't wagenembargo van de NAVO.
EtoncfeVeer anderhalf jaar geleden ont-
Afr't ^et eerste contact tussen Zuid-
Ver en de Nevesbu, het Nederlands
Ha- nigd Scheepsbouwbureau in Den
dat voor De Schelde, de Rotter-
*hse Droogdok
de
Droogdok Maatschappij,
®ls h en Wilton-Feijenoord optreedt
e6n, t gaat om marine-orders. Op dit
ver ale bureau wordt de acquisitie
bin Z°rgd en men maakt de teke-
8en voor de bestelde schepen.
te^e Zuid-Afrikaanse marine legde gro-
e*ahgstelling aan de dag voor onze
ka ding-onderzeeboten. Men wilde een
bleet en klaar leverbaar type, zodat
gejiJde voorbereidingen zo weinig mo-
be jk tijd gemoeid zou zijn. Nederland
ir. i Vier ®xcmplar®n van deze door
naa Puning ontworpen duikboten, ge-
de Zeehond, Dolfijn (gebouwd door
door -Pctvis en Tonijn (gebouwd
dpr ^Wilton-Feijenoord). Dit type on-
r0lTi ctleidt 2ich door een driedubbele
tien k ^'e in marinekringen nogal op-
^otid gebaard. Ook het buitenland
i0(j de zichr bijzonder geïnteresseerd,
ZnjjJ bet geen verbazing wekte, dat
]a ~^rika zijn keus op het Neder-
in h t ontwerp bepaalde. Het zag er
teger k®gin niet naar uit, dat onze
Werv ng (toen nog onder Cals) het de
is eep11 moeilijk zou maken. Officieel
deren exportvergunning nodig voor goe-
°hder Van strategische betekenis, waar-
kree„ marine-vaartuigen. Officieus
hij 6 heer Woltjer te horen, dat
°hderh vergunning wel zou krijgen. De
t>e k_andelingen gingen derhalve door.
j16'
b®r ^rika het overleg. Eind novem-
aan„p 0riS jaar werd de vergunning
ficiepi raagd. Tot dusver is geen of-
wilton antwoord bij de directies van
één 'ienoord en De Schelde (waar
hiruw zeeboot zou worden gebouwd)
lhondefek°men. Wel is hun deze week
ting „lng Meegedeeld, dat de rege
ls zj:geen garantie wilde geven, dat
Vopj, er tijd de toestemming tot uit
fttl,sta«rf- Woorden verleend. Onder deze
biets v gheden voelt Zuid-Afrika er
*biij0 °or de order van honderdvijftig
«en, Kulden in Nederland te plaat-
Zuid'V?1".- ^an der Vorm voerde in
j h# had <i!>rma ^eza antwikke-
Wolf nnen vermoeden, antwoordt
'btoszinJer'.ziin gewone zelfbeheersing
8 u't het oog verliezend/1 „ja,
wat denkt u nou, we zijn toch niet
gek. We hebben ons grote moeite ge
geven die order voor ons land in de
wacht te slepen. Denk eens aan: drie
miljoen manuren zouden die schepen
ons hebben opgeleverd voor onze wer
ven gezamelijk, en 2500 manjaren, als
je de toeleveringsbedrijven erbij telt.
Duikbotenbouw behoort tot de hoogst
gekwalificeerde arbeid die je je op een
werf kunnen voorstellen. We zouden het
graag hebben gedaan".
Mr. Woltjer is niet zonder begrip
voor de politieke kant van de zaak.
„Ons officiële beleid is gericht tegen
de apartheidspolitiek. Goed. Het is hier
niet de plaats dat beleid te kritiseren.
Daarvoor moet u bij mij thuis komen.
Ons bedrijf, en iedereen in Nederland,
moet met het regeringsbeleid rekening
houden. Maar nu nemen praktisch de
zelfde heren die aanvankelijk sterk de
indruk wekten dat het met die ver
gunning wel safe zat, plotseling een
totaal andere houding in. Wat is nu
het principe dat hierbij in het geding
is? Absolute zekerheid, dat wij de ver
gunning zouden krijgen heb ik nooit
gehad. Ik kan u geen enkel papier
tonen waaruit dat zou blijken. Maar
de indruk is stellig gewekt. Het is
eigenlijk een bewijs uit het ongerijm
de waarmee wij hebben gewerkt".
Ir. Van der Vorm voegt daar aan
toen: ,,er zit een rare twist in de
zaak. Als de regering een onderzee
boot beschouwt als een wapen in de
strijd voor apartheid maar dat is
het allerminst dan vraag ik mij
af, hoe het komt, dat handwapens uit
België 'en Tsjechoslowakije uit Neder
landse havens naar Zuid-Afrika mogen
worden verscheept."
De heer Woltjer: „de kwestie is in
de verkiezingstijd geheel in de politiek
geworpen. Het was een bal waarmee
druk heen en weer is gegooid tussen
de partijen. Na die uitzending van
„Achter het nieuws" was de kans wel
verkeken. Wij achten de gang van za
ken bedroevend, maar moeten ons
wel bij de beslissing neerleggen. Ove
rigens, niemand van ons personeel
in totaal 8600 man zou gedwongen
zijn aan de duikboten mee te werken.
Principiële bezwaren worden bij ons
altijd geëerbiedigd, als het gaat om
militaire vaartuigen".
Ir. Van der Vorm: „het is wel voor
gesteld, alsof wij ons die order ge
makkelijk konden laten ontgaan. Dat
is onjuist. Wij kunnen in de nieuw-
bouwsector juist heel goed werk ge
bruiken. Als het doorgegaan was, had
den wij wel aan de vakbonden mede
werking gevraagd. Wij moeten het idee
hebben, dat de Nederlandse bevolking
achter ons staat bij de uitvoering van
zo'n karwei".
De drie onderzeeboten zullen nu
hoogstwaarschijnlijk op Franse werven
worden gebouwd. Ir. Van der Vorm:
„Ik hoorde uit goede bron, dat zelfs
Engeland opnieuw op het vinkentouw
zat". De heer Woltjer lacht veelbete
kenend.
ADVERTENTIE
Eten geboortelepeltje dat van generatie
op generatie bewaard blijft.
Voorzien van de naam en de
geboortedatum van ons prinsje.
In glanzend
Gero Zilvium
(verzilverd op
basis 100)
3,25
Verkrijgbaar bij uw
Gero-leverancier
zolang de
voorraad strekt
In zilverwit
Gero Zilmeta:
1,95
GRONINGEN, 11 mei Wegens het
veroorzaken van een dodelijk ongeluk
onder invloed van alcohol is de 38-ja-
rige veeverzorger H. B. uit Nieuwolda
veroordeeld tot vier weken hechtenis,
omdat hij de veiligheid van het ver
keer in gevaar had gebracht, en tot
zes weken wegens het rijden onder
invloed, alsmede een jaar ontzegging
van de rijbevoegdheid. Verdachte had
op zondag 26 februari in Slochteren
zodanig links gereden dat een tege
moetkomende auto in het water terecht
kwam. De inzittenden, vader en doch
ter Geertsema kwamen daarbij om het
leven.
(Van onze verslaggever)
KLIMMEN, 12 mei De vijfjarige
jongen Tony Bakker, jongste uit een
gezin van zes kinderen uit de buurt
schap Weustenrade, is donderdagmid
dag levend verbrand in een schuurtje,
vlak bij zijn ouderlijke woning.
Aangenomen wordt dat de jongen
met lucifers heeft gespeeld en vuur
tje heeft gestookt in een met lompen
en benzine gevuld schuurtje. In een
minimum van tijd stond het bouwsel in
lichterlaaie. De brandweer van Klim
men alarmeerde de beroepsbrandweer
van Heerlen, die het vuur vrij gauw
meester was.
(Van onze verslaggever)
HAARLEM, 12 mei De officier
van justitie bij de rechtbank alhier,
mr. G. W. F. van der Valk Bouman,
heeft gisteren tegen de 51-jarige ma
chinist P. van L. uit Den Haag een
voorwaardelijke gevangenisstraf van
een maand geëist, omdat hij schuldig
zou zijn aan de ontsporing van een
trein op 2 november van het vorig
jaar bij Halfweg. Ook was da officier
van justitie van oordeel, dat de ma
chinist vijf jaar lang zijn beroep niet
zou mogen uitoefenen.
Op 2 november waren ter hoogte
van Halfweg spoorwegarbeiders bezig
met reparaties aan de hoofdlijn. Ma
chinisten die dit punt moesten pasise-
ren werden door middel van seinen ge
waarschuwd, dat zij niet sneller dan
veertig kilometer per uur mochten rij
den. Het bewuste punt zouden zij over
een zijspoor passeren. De machinist
verklaarde gisteren, dat de seinen op
veilig hadden gestaan en dat hij daar
om de snelheid van honderdtwintig
kilometer had gehandhaafd. De trein
ontspoorde en dertien mensen werden
gewond.
De machinist van de trein, die kort
vóór het ongeluk Halfweg was gepas
seerd, vertelde dat de seinen d» voor
geschreven snelheid hadden aangege
ven. Een deskundige ontkende de mo
gelijkheid, dat de seinwachter een fout
zou hebben gemaakt. Deze was voor
de seinen verantwoordelijk. De ma
chinist bleef evenwel bij zijn verkla
ring. Het ongeluk kan niet te wijten
zijn aan onervarenheid, want al meer
dan vijfentwintig jaar rijdt Van L. op
de lijn HaarlemAmsterdam.
De officier van justitie bleef erbij,
dat de machinist zich vergist heeft.
Dat er geen doden zijn gevallen is te
danken aan het deugdelijk materieel
van de spoorwegen. De raadsman van
de machinist sloot de mogelijkheid van
een vergissing niet uit en vroeg daar
om vrijspraak. Hij vertelde nog, dat
een keuring van de NS had uitgewe
zen, dat de machinist niet geschikt is
om zijn beroep langer uit te oefenen.
De machinist is tegen deze uitspraak
ln beroep gegaan.
Uitspraak 25 mei
UTRECHT, 12 mei Het overleg
orgaan van de drie vakcentralen
meent dat de werkloosheid in Neder
land de laatste maanden een zorg
wekkende omvang heeft aangeno
men. Het noemt de cijfers van eind
april zeer verontrustend. Wel is de
totale werkloosheid in deze maan
den gedaald van 85.000 tot 75.000
man, maar dit is vooral een gevolg
van normale seizoeninvloeden.
In feite is er volgens de vakbeweging
sprake van een stijging van de werk
loosheid met 9.000. Het overlegorgaan
meent, dat het totale cijfer daardoor,
de tijd van het jaar in aanmerking
genomen, op een onaanvaardbaar
hoog peil is gekomen. Het vreest dat
de werkloosheid, als de lijn niet op kor
te termijn wordt omgebogen in de loop
van dit jaar een ontoelaatbare omvang
zal aannemen.
Het overlegorgaan vindt, dat het lan
ger uitblijven van ingrijpende maatre
gelen door de overheid nu zeker niet
meer verantwoord is. De regering
dient met grote spoed de toezeggingen
gestand te doen die zij in de regerings
verklaring heeft gedaan.
Het kabinet heeft bij zijn presentatie
gezegd: „Indien in het verloop van de
werkloosheid geen keer ten goede op
treedt, zullen verdere maatregelen ter
bestrijding van conjuncturele werkloos
heid worden getroffen. De aard en
omvang van die maatregelen zullen met
name afhangen van de ontwikkeling
van de betalingsbalans, van de parti
culiere investeringen en van de budget
taire mogelijkheden. Daarnaast staat
de regering in beginsel open voor het
nemen van speciale maatregelen in
dien de strukturele werkloosheid dit ver
eist."
Reeds eerder heeft het overlegorgaan
erop gewezen, dat hiermee de werk
loosheidsbestrijding aan teveel beper
kende voorwaarden werd gekoppeld.
Temeer nu de situatie zich zo ongun
stig ontwikkelt, vinden de vakcentra
len het handhaven van deze beperkin
gen onverantwoord. Volgens de vak
centralen mogen met name budget
taire bezwaren bij deze omvang van
de werkloosheid geen motief zijn om
dringend noodzakelijke maatregelen
nog langer achterwege te laten.
Gezien de spreiding van de werkloos
heid over de bedrijfstakken en delen
van het land acht het overlegorgaan
gerichte stimuleringsmaatregelen op
zeer korte termijn noodzakelijk. In het
noorden, oosten en zuiden, zal het
bouwbedrijf een sterke impuls moe
ten krijgen door overheidsopdrachten
voor woningbouw en werken tot ver
betering van de infrastructuur. Bo
vendien zullen onderhanden zijnde wer
ken zoveel mogelijk in versneld tem
po moeten worden uitgevoerd. Verho
ging van de bouwactiviteit zal gunsti
ge gevolgen hebben voor de algemene
bedrijvigheid, met name voor de toe
leveringsbedrijven.
De zorgelijke ontwikkeling in de tex
tielindustrie vereist naar het oordeel
van de drie vakcentralen het nemen
van bijzondere maatregelen die een ge
leidelijke aanpassing aan verande
rende omstandigheden mogelijk ma
ken. Volgens het overlegorgaan dient
de regering na te gaan door welke
oorzaken de tot nu toe getroffen sti
muleringsmaatregelen nog zo weinig
zichtbaar effect hebben gesorteerd. Het
DEN HAAG, 12 mei De fracties
van PvdA, CPN en PSP in de provin
ciale staten van Zuid-Holland willen
het presentiegeld, dat gedeputeerden
krijgen voor het bijwonen van staten-
en commissievergaderingen afschaffen.
Het bijwonen van dergelijke vergade
ring behoort tot hun normale werk en
moet daarom niet extra gehonoreerd
worden.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
JJ&S
door veten
ontdekt bi htm
Irish Coffeet
IMPORT: SCHAPPERS «0R0EMANN N.V.,A'DAM
ADVERTENTIE
het uitgangspunt voor
n ?n automobilist in Twente
|j_ is natuurlijk
Ooi, Jdfr sfeer, comfort en
te „de kok behaaglijkheid,
doetl^en oZai a alleszins tevreden weten
liefde „^Pontane gastvrijheid en vol-
^ote»500 Per«n„ Vot£ gezelschappen tot
eer in a^°"en. Parkeren met gemak.
w agenda. Tel. 05427 12 52.
vindt het namelijk dringend noodzake
lijk dat mogelijke bestaande beletselen
zo snel mogelijk uit de weg worden
geruimd.
Als algemene maatregel tot het sti
muleren van investeringen dringt het
overlegorgaan aan op een discontover
laging die zal leiden tot een verla
ging van de bankrente. De verwach
ting van het centraal planbureau
een stagnatie in de groei van de in
vesteringen dreigt immers door de
feiten te worden bevestigd. Mede
daarom zij, ook andere (belasting)
maatregelen ter stimulering van de
investeringen dringend noodzake
lijk, aldus het overlegorgaan.
UTRECHT, 12 mei Het overlegor
gaan van de drie samenwerkende vak
centralen heeft een verklaring over
Griekenland uitgegeven. Hierin wordt
gezegd dat het orgaan met grote zorg
vervuld is door de recente ontwikke
lingen in dit land.
„Fundamentele democratische rech
ten worden aangetast door de terzijde
stelling van instituten die juist die
rechten tot uitdrukking brengen". Zo
is het overlegorgaan geschokt door het
van overheidswege ontbinden van een
groot aantal vakorganisaties en het ar
resteren en in hechtenis houden van
vakbondsbestuurders. Het overlegor
gaan betuigt van harte zijn instemming
met de door het comité Vrij Grieken
land opgestelde verklaring en heeft zijn
algemeen secretaris, de heer P. J. J.
van Hout, aangewezen als vertegen
woordiger van de vakbeweging in dit
comité.
Naar aanleiding van berichten over
maatregelen inzake toeristenbezoek aan
Griekenland deelt de Griekse ambasa-
de in Den Haag mee, dat toeristen,
die bij een reisbureau een reis naar
Griekenland hebben besteld geen enke
le moeilijkheid zullen ondervinden en
hun vakantie geheel op de voorgeno
men wijze kunnen uitvoeren en even
gastvrij als altijd worden ontvangen.
In een bericht uit Athene wordt mel
ding gemaakt van maatregelen tegen
„zwerver-toeristen'*, die in Griekenland
net zo min welkom zijn als in andere
landen". Deze maatregelen, die niet
van invloed zijn op het gewone toeris
me, verkeren nog in een stadium van
overweging.
ZATERDAG heeft er in Amster
dam een merkwaardige gebeurte
nis plaats. Getracht zal worden iets
dat er niet is in het niets te doen
verdwijnen. Provo wordt opgehe
ven. Daarmee houdt provo niet op
te bestaan. Het begint opnieuw. Ik
vind dit voorlopig laatste witte plan,
waarin alles van witheid onzicht
baar moet worden, uitstekend. De
provo's goochelen zichzelf weg.
Hun geschiedenis doet me denken
aan een Zweeds kinderboek dat
„We gaan naar het oerwoud" heet.
In het begin van het boek zijn de
hoofdfiguren fijn kleurloos. Dan
komt er een tovermannetje in hun
leven, ze krijgen kleur, beleven
ijzingwekkende avonturen. Hoogte
punt ervan is een ongeluk met een
pot witte verf. Op slag verdwijnen
de figuren in het niets. Geleidelijk
worden ze weer tot kleur en her
kenning gebracht. Zaterdag hante
ren de provo's zelf de pot met wit
te verf. Ze zitten nu dus midden
in het kinderboek. Hopelijk krijgen
ze niet opnieuw last van toverman-
netjes. Want die hebben hen tot nu
toe lelijk dwars gezeten.
Ieder die maar enigszins met de
provo's is begaan waarschijnlijk
zit hij op dat ogenblik al fout, want
volgens Roel van Duyn is een ech
te provo nu juist geen provo zal
moeten toegeven dat het hun van
het begin af niet heeft meegeze
ten. Nog maar net hadden enkelen
tot het heerlijke niemand-zijn be
sloten of ze hadden al een naam:
provo, en daarmee waren ze
iemand. Ze werden grijpbaar. Maar
er gebeurde nog veel meer: wat
anoniem, ondergronds had moeten
werken, werd niet alleen erkend,
het werd omhelsd.
Nog maar nauwelijks waren en
kelen hun witte leven begonnen, of
de jaloersen die vroeger ook een
wilde haar hadden gehad, traden
aan, verklaarden de provo's hun
liefde en deden tussen de woorden
en regels uitkomen dat ze zich met
terugwerkende kracht provo's voel
den. Maar de grootste narigheid
begon met het optreden van staats
secretaris Egas. Hij verklaarde van
de provo's alles te begrijpen, daar
mee het alles fnuikende element
van de huidige maatschappij intro-
duoerend: het begrip. Je kunt het
zo gek niet maken, of je wordt be
grepen en daarmee dadelijk in je
gekheid geneutraliseerd. Dat liefde
volle moordende begrijpen heeft in
enkele jaren een verschuiving door
gemaakt; eerst kon nog maar al
leen alles van het kind begrepen
en daarmee vergoelijkt en zelfs ge
stimuleerd worden. Nu worden we
al begrepen tot we, zeg, vijfentwin
tig zijn. Wat na de A.O.W. komt
wordt ook al begrepen. Er blijft een
klein tussenmootje van niet begre-
penen over. Een noodzakelijk moot
je, want er moeten er tenslotte en
kelen overblijven die het begrip op
brengen. Maar goed. Egas drukte
de witte mannen aan zijn jonge
hart en de gevolgen bleven niet uit:
filmster, vermoedelijk het enige
provo-achtige aan de film, het wit
te doek, als excuus gebruikend. En
als je dan leest in welk melodra
matisch geval hij de verliefde jon
gen moet spelen, kun je wel huilen.
DE NARIGHEID, met Constantijn
Egas begonnen, wordt aanstaande
zaterdag hopelijk ongedaan ge
maakt. Gelovig Nederland moet
goed toekijken, want er voltrekt
zich in Amsterdam een brokje mo
derne kerkgeschiedenis. Om provo
te redden wordt de provobeweging
opgeheven, zoals velen de kerk wil
len laten verdwijnen om het chris
tendom te redden. Misschien ver
liezen ze nu ook die wat ouderwet
se idealistische trekken van onge
diplomeerde maatschappelijke wer
kers. Ze voelden zich eerst geroe-
ze stikten. Hetgeen wil zeggen, dat
ze tot officieel leven kwamen.
DE HEER EGAS heeft de rol
van Constantijn de Grote gespeeld.
Het resultaat: de provobeweging
werd geïnstitutionaliseerd. Dat was
het einde van de oorspronkelijke
geest. De catacombenjongens wer
den officiële persoonlijkheden. Ze
gingen zich steeds meer als echte
idealisten gedragen. Ze moesten
hoognodig in de gemeenteraad van
Amsterdam, en één kwam er ook,
Bernard de Vries. Zijn hele zittings-
tijd heeft hij gedaan waartoe hij
door zijn kiezers was geroepen:
niets-zijn. Zijn grote bekwaamheid
daarin werd door de geïnstitutiona
liseerde beweging niet begrepen.
Wegens zijn volmaakte witheid werd
De Vries van zijn zetel gewipt.
Bernard ging verloren, mogen we
wel zeggen. Hij trouwde met Sonja
en ging naar Rome hoewel niet met
de „Katholieke Illustratie'*. Hij
werd, de grote Klaas betere het,
pen de centraal-stationjeugd te
gaan bevoogden en tot gezond niets
doen te brengen. Wie dat enkele
jaren geleden op zaterdagavond op
het Spui voorspeld zou hebben, zou
waarschijnlijk een klap met de lan
ge wapenstok hebben gekregen.
Ook op nog ander maatschappe
lijk terrein wilden de provo's zich
gaan bewegen; ze wilden een soort
zendelingen van het frisse knutselen
worden in de buurt achter de Am
sterdamse Nieuwmarkt. Aan de ras
echte Amsterdammers die die buurt
bewonen, hebben zij enkele weken
geleden hun plannen voor werkhui
zen waar alle moeilijkheden ver
dwijnen achter werkbank en met
figuurzaag, voorgelegd. Met een
werkelijk moordende nuchterheid
en een humor die de provo's niet
wisten op te vangen, werd het pa
tronaatsgebouw door de buurt afge
wezen. Op andere motieven dan die
in te brengen zijn tegen deze ro
mantici, die de redding van de we
reld zien in een soort pan-creativi-
teit. Als ik leegloper was, zou ik
liever fijn leeglopen, dan me onder
leiding in verf of klei te uiten.
Nu dan de provobeweging weer
anoniem begint te worden en het
woord creativiteit is gevallen, mag
er wel op gewezen worden, dat de
provo's op één terrein zeer crea
tief zijn geweest: dat van de taal.
Ik moet zeggen, dat ik alleen al de
spreuk „Johnson molenaar" een
grandioze vondst vind. En meteen
mag wel gezegd worden dat de hu
mor in vele van hun woorden en
daden eigenlijk te weinig gewaar
deerd wordt. Een hele bloemlezing
van zeer humorrijke taaluitingen
Fan gemaakt worden uit het boek
„Het witte gevaar" van Roel van
Duyn. (Het boek heeft als onder
titel „Vademecum voor provo's,
het zal dus zaterdag wel bij De
Slegte terecht komen, want een
vademecum hoort bij instituten
thuis.) Ik citeer het volgende brok
je uit een happeningverslag. De
gebeurtenis had plaats in de oer
tijd, 1965, toen het messiaanse ge
luid van Robert Jasper Grootveld
nog in de uitingen van de provo's
doorklonk:
„Maarten Visser, die al eens eerder
zijn mooie keurige zondagse pak met
een literfles yoghurt en eieren besmeurd
heeft bij een happening omdat hij we
gens lang haar ontslagen was en toen
Eieren Voor Zijn Geld Koos, schreeuwt:
„Wat zaait de boer?" De anderen ant-
woordenvolgens het gepaste ritueel:
5'Ee j£ej: ^aait W en „een tevre
den roker is geen onruststoker."
Om dergelijke kleurige zaken in
een witte geschiedenis moét men
het boek van Van Duyn, dat bijna
posthuum verschenen zou zijn, le
zen. Wat hij allemaal aan theorie
en historische parallellen weggeeft,
gaat wel diep, maar raakt weinig.
Het boek is een mooi afscheidsca
deau, nu de beweging haar opgelos
te leven begint. Over enkele jaren
lezen we het misschien met wee
moed. Tot slot: hoe goed provo zich
laat exporteren, blijkt wel hieruit,
dat in Vlaanderen de provo-actie
„lief zijn voor de politie** onder
meer de volgende provocerende
zinnen opleverde: „Wuift onze agen
ten na!! Trakteer ze op pinten!!".
ADVERTENTIE
SITTARD, 12 mei. In Susteren ia
het driejarig meisje Renate Smeets om
het leven gekomen door een val uit het
raam van de eerste verdieping van de
ouderlijke woning.
