boek
Verslaafd aan het mechanisme
Intelligent spel in Rotterdam
Algemene Bank Nederland
De werkelijkheid van
het niet aanwezige
Nieuwe kathedraal
Liverpool geopend
Kardinaal verdedigt de bouw
imammm
Gratis
prchweppes
"St
Neem
uw guldens
mee
uit sparen
NILLMIJ
rli t; T i..-1
Systeem-bouwer
sX S" sK" oSATf
Nijverheidsschool
Sittard geopend
Voor mensen die „risico"
een naar woord vinden en
de risico's van morgen het liefst
vandaag zouden uitschakelen
TWEE EENACTERS VAN PINTER
Opname van de moeder
Vau Carel Visser
o,ö>?aar Venetië
Mien Duymaer van
Twist overleden
„De Horstink" begint
documentatiecentrum
Gemeente Breda stelt
cultuurprijs in
fi'j "Hi" it
I-we mmu
-■ irg| i ll
8 HJd
Blijvende herinnering
aan mgr. Bekkers
TIJD
DINSDAG 16 MEI 1967
Tijd
voor een
rtaTS^sopMca'^
N feh. ai6"/:0
'Lsctl mel Drs' R' w' D-
Scène uit Het Tuinfeest met links op de voorgrond Eric Schneider.
MIEN DUYMAER VAN TWIST
4% Spaarboekje
4% Spaarrekening
VERZEKERINGEN
^S|
met recepten in ieder pak
Een overzicht van het interieur van de nieuwe kathedraal in Liver
pool tijdens de openingsplechtigheid. Mgr. Augustine Harris bidt
voor het Hoogaltaar. De zeer opmerkelijke architectuur van deze
Christus Koning-kathedraal is reeds door vele deskundigen
geprezen.
Sportief....
elegant.,
gedistingeerd.
de sfeer waarin
Schweppes
thuishoort
D p j
kinderen Vje^nf'erB: Hoe reageren
name „„j psychiatrische op-
studie - Tut t moeder (een gezins-
A-rnhem an Loghum Slaterus,
Het bo Z' pp302-
tatldelsuitegav^an dr. Weinberg is de
P,e door rjB van zijn doctorstudie,
gelling auteur behandelde vraag-
^cholo^.,?13 zodaniS van kinder
led. lïiaai- if en kinderPsychiatrische
|Uet deze u,lnstanties die speciaal
k°rnen 7i- pr°a^ematiek in aanraking
c!aalpsvchil+ ,huisartsen en de so-
®hiater riiQ ?s diensten. De psy-
,ut opneprv,(. moeder in zijn insti-
Zl-3n Patiëntl maakt voornamelijk via
als met hot e? ar echtgenoot ken-
zieke ontwrichte achterland van
4®Ur zih,6"- al verwachten dat de au-
^einig beulo Nederland tot °P heden
®n zorg maar stellig aandacht
c via int gende onderwerp aanroer-
Buisartsen maties van de betrokken
diensten Aen sociaalpsychiatrische
wam Ho Asterdam> zijn onderzoek
bauwe aa acto tot stand dank zij de
C.hiatrischBme^erking tussen de psy
chiatrisch "-Jiniek en de kinderpsy-
darnse r-e ^deling van de Amster-
6en m phT r?eenteliike Universiteit en
Plaatse °Pvoedkundig bureau ter
1Vaardov!^ïlgri''kste conclusies uit deze
y°lgt t.J gozinsstudie laten zich als
keiinL, nvatten. Tijdens de ontwik-
de mn»ln de psychische stoornis bij
de ouHp verziekte de relatie van
Reh mX.?' zaalden de contacte tus-
moe,je der en kinderen, raakte de
deh Vangvi1Soleerd en gingen de ban-
relc} net gezin met de buitenwe-
gezinsint verloren. De gestoorde
8®vallPn t ac4ies voerden in ettelijke
tot 0D tot een duidelijke clirhax die
der aaa,m.e,.van de geesteszieke moe-
.'hderp s ABe onderzochte
hjkheriJ1 3 hadden identificatiemoei-
de helft11 rond de moeder terwijl bijna
Ziektev yan de kinderen zich met haar
^an dper®chi:inselen vereenzelvigden.
®nige 1 kinderen bleken er 25 aan
den «,o°rm van gestoordheid te lij-
Met Hp an 7 in ernstige mate. De
der gen °Pnamenoodzaak van de moe-
zo sneiaard Saande crisissituatie werd
dp B mogelijk afgesloten, waarna
biet hotlnnen zich weer inkapselden,
hiOeiop- gevolg dat therapeutische be-
DeZplsfen nauwelijks mogelijk waren.
door H armerende bevindingen, welke
sche t auteur zonder enige dramati-
zijn 5.e?eur werden neergeschreven
v°or °bere pretentieloze stijl biedt
den __^ramatisering geen mogelijkhe-
te attenderen op een grote leem
de geestelijke gezondheidszorg.
J- J. C. MARLET, zenuwarts.
Het Tuinfeest van Havel
^hsrh6* Erankfurter Studiën zur Wis
sel von der Politik is als derde
Mn wen studie verschenen van Ot-
Mv0ii!;?ssing: Fortschritt und Gegen-
>°mte °n' Die Gesellschaftslehre
üfaSai® in ihrer sozialen Funktion.
£°fnte> wijst eerst op de stilte, die
®hech? denken in onze tijd omgeeft.
Mpzaaiï zegt hij, dat dit enerzijds zijn
*~°mte vindt in het dogmatisme van
®tifle dat ons vreemd geworden is,
••Positj1 echter in het feit, dat de
p °hUe e benaderingswijze van
a, a ,z°zeer gemeengoed is gewor-
r?b hp ieder haar volgt zonder zich
aar oorsprong bewust te zijn.
w gecachte is kort samengevat in
ssin van Henri Gouhier, die
8®eft- gaIs motto aan zijn boek mee-
,lPes' ''.Tout change lorsque les prin-
hnerlf ecteurs du positivisme de-
Mowf des hypothèses de travail et
°riqUePne technique da l'analyse
?{eetSckoon de schrijver zeer goed
Matg a het bij Comte op de eerste
hu E de methodologie aankomt,
ichthoBl~°mte onder een andere ge-
JbpliCatf benaderen en diens politieke
Utadox s blootleggen. Hij wijst op de
aMboi,', at de uitgesproken sys-
jbhde- wer Comte meestentijds bij-
j ®St hü .Vatematisch werkt. Zelden,
bherliiiip houdt Comte vast aan de
ri hij f consequentie der gedachten
ÏMl mt omt dikwijls bij het tegen-
li U Uit aiKA
lis 6 OD»Jlan hetgeen zijn oorspronke-
jjjhen (jg '^was. „Dat is ook in grote
»i.aatsrhp^8an8 van zijn theorie der
st alyse tp?1J: die van de kritische
elp ihg" Ep de apologetische gerust-
v®hjk Toch is deze ommekeer te-
dp11 het h v?ortzetting van bepaalde
*hties. gm af aan aanwezige ten-
Ip.v°orhp'il en met voorzichtigheid
hipM aLpVOU,d mag men spreken over
het meer latere werk in feite
Cp- zou 5 met het vroegere te ma-
ornai? n" Eerder ligt het bij
EpM duiripraeerd: het late werk stelt
gescwi de tendenties der vroe-
Mn natten in het licht".
in g tot systematiek maakt
Vij-L® conflict e zin blind vopr de
her 4 daarovpen „van zijn ti3d- Men
1 iuw®'nit7 alles bij elkaar bijzon-
"last,;- e Jn zijn werk. Desondanks
Mte0fi® mening, dat de sociale
®t> V°mte, mits zij juist ge-
ProblfL.1®! wel aansluiting geeft
vatl ProblpJ l. wel aansluiting geeft
°htri rertp atlek van onze tijd. Een
he Mken j! dat dit zo moeilijk te
derkoziol0 a' ls Comte's „radebrechen-
hiQp.aagse t Pr.ache", die in de he-
Zien Wortj '®rminologie overgebracht
Al hoe „r.' Ean zal men duidelijk
>sMorbep1Hueel Comte eigenlijk is.
ïoml h inleiri- no®mt Massing reeds
Tgpl® zicu ding de wijze, waarop
®h 0 stellinB enschap geeft van de
g®hpp,4,vikken„ sen groepsdynamiek
OJ ÏJ t», Cung Ho-V
Vhooit Mliswf der maatschappij als
ove>r komt Comte zelden
Sisc.Wijls sta„een eerste aanpak heen:
if. inzipK?n hmdamentele sociolo-
MonD?PSte^nia en maar
ai maar ergens in
flon ekeni<; Waren ze eigenlijk niet
opgeko-
eef IE8 ziet zijn
-Het ln ?ven in de
- n zijn •- ont de moei-
Ot,
de moei-
■win "aten kennis te 'nemen
WT'lEj Fortschritt und Gegen-
lo"bhKlatt Verlag, Stutt-
li»11 34pi de jn ,Srlands commissa-
T^hhol6 inter49a8t8 te Venetië te hou-
*a hmirtP8se bee1ri°nale Biennale van
heeft rio6 kunst'
lng dp commissie van
nulaUdse^s. minister geadviseerd
C hot 4 ®en rpntZending te doen be
ar B^erk va!^rPsPectief overzicht
Srafip," de beeldhouwer, te-
CUs Carel Visser.
DE TSJECHISCHE SCHRIJVER Va
clav Havel kreeg internationale faam
door zijn toneelstuk Het Rondschrijven
dat door de Nederlandse Comedie is
gespeeld. Al eerder had hij 't Tuinfeest
geschreven, waarvan het Nieuw Rot
terdams Toneel nu een Kleine Zaal
productie heeft gemaakt in het Picco
lotheater. De geestdrift erover was za
terdagmiddag groot.
Het Tuinfeest lijkt, zoals, het Rond
schrijven, vooral een karikatuur van
het ambtelijke apparaat. Er is een mi
nisterie van Ontbinding, dat het tuin
feest heeft georganiseerd. Maar het
gaat eigenlijk over de mensen, die
dat apparaat in stand houden en nauwe
lijks over wat 'het apparaat doet. Het
is er en het werkt omdat de mensen,
die het op fjang houden,, handelen als
machines, die geleerd hebben wat zij
doen moeten en dat zonder verder ha
te denken ook blijven doen. Het stuk
begint met een vader en een moeder,
die bezig zijn hun zoon een positie in
het maatschappelijke leven te ver
schaffen met behulp van een relatie.
Dit gegeven is in het eerste tafereel
tot in het absurde vereenvoudigd. De
vader en de moeder zitten te wachten
op d« relatie al uren. Zij zeggen, om
beurten steeds hetzelfde. De zoon zit
intussen tegen zichzelf te schaken: hij
wint, omdat hij verliest, of mogelijk
verliest hij ook, omdat hij wint.
Dit meerzijdige schaakmotief blijft
het hele spel doorwerken: elk ding
roept niet alleen zijn tegenkant op,
maar, voorzover het ergens een be
vestiging van is kan het dat tegelijker
tijd ontkennen. Voorlopig betekent dit,
dat de zoon zulk een goed beheerser
van de spelregels is, dat hij. de hogere
functionarissen, die hij door het tuin
feest leert kennen, met hun eigen re-
AMSTERDAM, 16 mei. Zondag
avond is hier op 76-jarige leeftijd over
leden de toneelspeelster Wilhelmina
(Mien) Duymaer van Twist, verbonden
aan de Nederladse Comedie.
Mien Duymaer van Twist debuteer
de in 1907 in Rotterdam. Zij was toen
nog maar zestien jaar, maar het is
toch zo lang geleden, dat de naoorlog
se generatie haar niet meer in de bloei
van haar leven heeft gekend. Zij ver
scheen met de Nederlandse Comedie in
september 1953 in de Stadsschouwburg
van Amsterdam en heeft daar het laat
ste deel van haar carrière voltooid,
zonder haar officieel af te sluiten. Vijf
tien seizoenen heeft zij er meegespeeld
in een kleine dertig rollen, gemiddeld
twee per seizoen.
Toen zij na de oorlog met de vaste
bespeelster op het Leidseplein ver
scheen was zij al een en zestig, met
een vaststaande speelstijl en met een
een duidelijk eigen karakter, waarvan
de grondtrekken in haar rollen te her
kennen waren. Tenminste zo leek het.
Men kon denken, dat zij „met enige gre
tigheid leefde, hevig geïnteresseerd in
wat er in haar eigen kringen omging,
zich ook snel eigen meningen vormend,
maar met voldoende gevoel voor be
trekkelijkheid, waarin 'n duidelijke hu
moristische trek aanwezig was. Dit
maakte haar bijzonder geschikt voor
blijspelen. Waarschijnlijk minder voor
tragedies. Men is geneigd vooral aan
haar te denken als aan een grote da
me, die een te ondeugende trek in zich
heeft om echt te geloven in de grote
stijl, die zij toch perfect kan voeren,
Dit neemt niet weg, dat zij ook per
fect een blijspelfiguur kon spelen met
de ernst, die er dikwijls de echte hu
mor van uitmaakt. Zij paste uitstekend
in Molière, in Feydeau, in Sheridan, in
Shaw, in Molnar, in Giraudoux, in
Eliott. Een van de laatste rollen, die
men zich van haar herinnert, is die
van de moeder in Claus' De dans van
de reiger ook in Fons Rademakers
film. Zij kend haar vak en zij stond
voor haar rol, alsof zij er haar hand
nauwelijks voor hoefde om te draaien.
Misschien was dit maar schijn, maar
die werkte zij in de hand door over
zichzelf vooral met aanstekelijke zelf
spot te praten.
R.
gels buiten het spel zet en in korte tijd
zelf een top bereikt. Maar zoals hij in 't
begin van het stuk al tegelijk iets
ontkende en bevestigde, tegelijk iets
weigerde en deed, zo is hij op het eind
tegelijk zichzelf en iemand anders,
tegelijk iets en niets. Tegelijk einde en
begin en daarom ook vervolg. In zijn
laatste zet wint hij, maar staat tege
lijk schaakmat.
Alle figuren' ip het stuk vertonen een
eigen mechanisme. Na de vader .en de
moeder treedt de functionaris van de
openingsdienst op, die. aan elkaar hangt
van de joviale cliché's; na hem ~de di
recteur van de ontbindingsdienst, die
alle stukken van stempels voorziet, het
laatst zichzelf. Daartussendoor enkele
lagere beambten.Niet. zonder, beteke
nis zijn de interrupties van een tele
gram-meisje, want in de telegrammen
die zij voorleest, komen ook de pri-
vé-voorstellen voor die de opgever van
het telegram het meisje doet. Het men
selijke in het stuk is teruggebracht tot
sex in een simpele vorm.
Het stuk is maar ten dele een satire,
en dan een nogal onschuldige, op de die
tatuur, iets meer op de Dureaucratie
maar vooral op de mens zelf, die zich
gedraagt als een mecnanisme: niet
zelf denkt, zich drukt voor de conse
quenties, willoos doet wat hem voorge
houden wordt, nooit partij kiest, ztcn
in alles schikt en zeifs ais nij werkenj.>
intelligent is versiaaiü raaxt aan hei
mecnanisme, dat hij spelenderwijs be
heerst.
fn het stuk is alles opzettelijk ver
eenvoudigd en tot in net onzinnige toe
benadruxc. Een Korniscn enect worat
daar nauwelijks mee beoogd. Een tra
gisch effect misschien ook met, hoewel
het soms even dientoij komt: telkens
wanneer het mechanisch handelen on
toereikend blijkt en de aldus nanaelen-
de functionaris zijn onmaent ervaart
en zienzeii uitschakelt, want dat bete
kent dan, dat hij opeens een neel kiei-
ne mens blijkt.
Jonan Greter heeft Het Tuinfeest ge
regisseerd met veel meer begrip vuur
on soort toneel, aan men ïnuemja dij
de Nederlanase Comedie in nei nonu-
schrijven kon ontmoeten. Rij het zo
speten, dat het mechanisch nanaelen
aer Iiguren net geaacntenioos conior-
misme uitbeeldde. Dit maaxie ook
vooral in ae rollen van Fieier Lutz en
Aaotf KijkenS boeienae overgan
gen mogelijk naar ae menselijke ont
reddering op net ogenblik, aat het
mechanisme niet toereixena bleek. Bij
andere liguren de lagere lunctiona-
rissen van Nelleke Kiiegtmans, Mar-
tine Crefcoeur en Jan Kruyk werd
het ambtelijk mechanisme afgewisseld
door een lichtelijk erotisch maar hier
is de toon lichter, komischer, zoals
ook in de jongere zoon van Fred Vaas-
sen. Een figuur apart was de schaken
de zoon van Eric Schneider .afgezien
van de halsbrekende teksten)het ver
fijnder en soepeler mechanisme, dat
in deze interpretatie zeer suggestief
werkte, ook door het gegoochel met
schijn-syllogismen, onthult wellicht de
intellectueel, die het allemaal doorziet
en er uiterst spits mee omspringt, maar
verzuimt een standpunt in te nemen.
Het was dus in een welsprekende ver
taling van Josephine Soer, een boeien
de goed gedane voorstelling die er ook
goed qitzag met aantrekkelijke cos-
tuums van Bér van Hirtum en Lenie
van Vliet ,ep in. een vernuftig en speels
decor, vermoedelijk van Greter, uitge
voerd o.l.v. Chiel de Mey.
ANDRE RUTTEN.
ADVERTENTIE
E SKKUrtK
Direct beschikbaar op vertoon
f 2.000,per maand; één maand opzegging
voor hogere bedragen
Direct beschikbaar f 2.000,per maand;
één maand opzegging voor hogere bedragen
Spaardeposito Drie maanden opzegging
Spaardeposito Zes maanden opzegging
Spaardeposito Eén jaar opzegging
Spaardeposito Achttien maanden vast
Spaardeposito Twee jaren vast
kunt een spaarrekening of spaardeposito openen bij een A.B.N. kantoor in uw
omgeving. U kunt nu ook storten op postgirorekening no. 757800 t.n.v.
Spaarrekening Algemene Bank Nederland, Amsterdam, onder vermelding van d
gekozen spaarvorm: Spaarrekening (minimumbedrag f 10,-) of een der vijf
Spaardeposito's (minimumbedrag f 100,-).
(Van onze verslaggever)
SITTARD, 16 mei Nog teveel
ouders kijken neer op het nijverheids
onderwijs. Daarmee bewijzen zij hun
kinderen geen dienst. Niet zelden ge
beurt het, dat door de houding van
de ouders, vele kinderen op scholen te
recht komen waar zij niet thuishoren.
Na enkele ellendige jaren willen zij
dan het nijverheidsonderwijs gaan vol
gen. Vaak is het dan te laat, omdat
de nijverheidsschool overbezet is.
Vooral veel meisjes horen, gezien hun
aard en instelling, thuis op een nijver
heidsschool. Misschien komt in deze
situatie spoedig verandering, omdat de
onderwijsvernieuwing ook hier een be
perkte doorstroming mogelijk maakt.
Doorstroming, horizontaal én vertikaal,
is een van de belangrijkste doelstel
lingen van de Mammoetwet. De ont
werper hiervan, mr. J. Cals, merkte
een en ander op bij de officiële inge
bruikstelling van een nieuwe nijver
heidsschool voor meisjes in Sittard.
ADVERTENTIE
AMERSFOORT, 16 mei Het com
municatie- en oriëntatiecentrum voor
kerk en wereld „de Horstink" en de
„St. Willibrord vereniging" zijn bezig
met de opbouw van een documentatie-
en inlichtingencentrum. Dit centrum
legt een documentatie aan inzake oecu
menische vraagstukken, problemen van
kerk en wereld en in het kader van
„werkgroep 2000" over toekomst-
denken. Het betreft hier zowel het do
cumenteren van literatuur als het sa
menstellen van dossiers over belang
rijke actuele gebeurtenissen.
Het centrum zal dienen als service-
instituut voor alle personen, groepen,
instituten en media die op deze terrei
nen geïnformeerd willen zijn.
De resultaten van deze documenta
tie zullen Ook hun weg vinden via eigen
publikatiekanalen als „Kosmos en oe
cumene", Katholiek archief" en
„Euros". Er bestaan plannen om de
resultaten van de documentatie in de
toekomst ook te verspreiden via litera
tuurbulletins. De instituten hopen hun
werkzaamheden zoveel mogelijk te
coördineren met reeds bestaande acti
viteiten op dit gebied.
Het genomen initiatief dient be
schouwd te worden als eerste aanzet
van een samenwerking welke zich tot
vele andert instanties, binnen en bui
ten de kerken, zal gaan uitstrekken,
aldus een mededeling van „de Hor
stink."
BREDA, 16 mei Burgemeester
en wethouders van Breda hebben
het plan opgevat een cultuurprijs voor
de stad Breda in te stellen. De prijs,
die „Nassau-Bredaprijs" zal gaan he-
ten, zal voor het eerst worden uitge-
reikt in 1968. Zij zal bestaan uit een
geldbedrag van 2.500 gulden en een
oorkonde. De prijs zal een keer in de
twee jaar worden toegekend aan een
kunstenaar of kunstenares die door
Breda of de directe omgeving is ge
ïnspireerd.
DE DREIGING is het gemeenschap
pelijke thema van de twee eenacters
van Harold Pinter, waarvan De Nieu
we Komedie zaterdagavond een korte
serie voorstellingen in Diligentia te
Den Haag heeft ingezet. De dreiging
onder twee gezientshoeken, van buiten
af in 'De dienstlift' (The dumb waiter)
en van binnenuit in „Een beetje pijn"
(A slight Ache). In het eerste stuk is
de dreiging onzichtbaar. Zij is over
heersend over twee mannen, die wach
ten op een nieuwe instructie in een
vensterloze sousterrain-kamer van een
huis, waarin aanvankelijk een restau
rant gevestigd is geweest. De „dumb
waiter" in de vorm van een dienstlift
brengt nog steeds briefjes met bestel
lingen naar beneden voor exotische
schotels.
Dit is een fascinerend theatereffect:
de dienstlift vormt de verbinding tus
sen de beide mannen en de bron van
de dreiging, de opdrachtgever; het wil
lekeurig dalende en rijzende kastje
wordt het substituut van de man die
erachter zit. De twee mannen zijn be-
roepsdoders, die blindweg naar hun in
structies handelen. De dienstlift wordt
ook voor hen symbolisch.
In „Een beetje pijn" wordt de drei
ging zichtbaar. Zij komt het huis binnen
van het echtpaar, Edward en Flora,
binnengehaald in de gestalte van een
man, die al weken lang onbeweeglijk
achter hun tuin op een verlaten land-
paadje heeft gestaan. Hij biedt luci
fers te koop aan, maar niemand koopt
ze, er komt daar niemand voorbij.
Paradoxaler wÜze vertegenwoordigt
hij de dreiging van binnen, terwijl hij
een figuur is en van buiten komt.
Edward wordt zo verontrust door zijn
voortdurende aanwezigheid, dat hij hem
ADVERTENTIE
BASILICUM
DILLE
THIJM
VENKEL
door Flora in zijn werkkamer laat
brengen. Hij gaat hem ondervragen, hij
zal met hem afrekenen; hij praat ein
deloos, hij put zich uit, hij krijgt nooit
antwooTd van de oude man.
Edward, die opgesloten in zijn ego
tisme zijn maatschappelijke bestaan op
bouwt door het schrijven van waanwijze
essay's, kletst zoveel tot hij zichzelf
heeft weggegeven, dat wil zeggen zijn
leegte aan de dag heeft gebracht en
ineenstort. Flora ontdekt dat de oude
man niet oud is, maar sterk en krach
tig. en in het eind voert zij hem met
zich mee, nadat zij de verstard ge
raakte Edward het blad lucifersdoosjes
in de hand heeft gegeven en hem
de kleren van de zwerver heeft toege
worpen.
Wat de lucifersverkoper is blijft on
opgehelderd, zelfs of hij iets anders
is dan louter de projectie die Edward
en Flora uit hun eigen onbekende in
nerlijk op hem werpen. Hij komt bin
nen als de personificatie van Edward's
deficiëntie; omgekeerd is de onzicht
bare dreiging in „The dumb waiter'
niet alleen buiten de scène aanwezig
maar ook daarbinnen. De twee colle
giale beroepsdoders zijn ook een drei
ging voor elkaar. De domme van de
twee, de zwakkere zal op het eind door
de ander worden neergeschoten, althans
zo lijkt het volgens de door de toe
schouwer niet vernomen opdraent. Ook
Edward is overigens kaduuk.
Pinter is een realist. De dreiging is
bij hem onbenaambaar en blijft vol
strekt onverklaard. Zij vertegenwoor
digt slechts de ongrijpbare werkelijk
heid achter de werkelijkheid, maar de
kaduken gaan eraan. Dat is zijn natura
listische uitgangspunt. Het leidt hem
tot de schildering van een werkelijk
heid met een onmeetbaar diepe dub
bele bodem. Hoe meer realisme men
ziet, hoe meer alledag-gebrabbel er
wordt gesproken, tot des te ijlere stof
de werkelijkheid zich oplost in een
onkenbare maar kennelijk dwingend
agerende kracht. Dit leidt niet alleen
tot verrassende en verbazende theatrale
spanning om dingen die aan de op
pervlakte niets voorstellen, maar zelfs
tot een poëtische kracht, vooral dan
in „Een beetje pijn", dat tragiek aan
duidt terwijl in „De dienstlift" de drei
ging uitgeoefend op twee van de aller
zwaarste jongens voornamelijk als lou
tere „horror" werkt, wel met bijwijlen
heel komische accenten die relative
rend effect hebben. Pinter is een speler
en laat dat merken.
Door zich zorgvuldig te houden aan de
waarneembare feiten hebben de acteurs
van De Nieuwe Komedie aanneembare
opvoeringen van de beide stukken ge
geven. Deze manier werkt het best in
de betrekkelijke ongecompliceerdheid
van „De dienstlift" (Jan Korevaar en
Joop van der Donk). „Een beetje pijn"
vereist rijkere schakeringen in boven-
en ondertonen, die Cor Stedelinck te
bruusk overspeelt en Kitty van Wijk
onderspeelt. Het is niet eenvoudig zich
scènes lang uit te spelen tegen de
stomme aanwezigheid van een derde
persoon (John Soer), die nochtans het
niet uitgesprokene en in zoverre ook
het niet aanwezige los maakt. Toch is
het oo-k in deze onvolmaakte eenvoud
een boeiende avond. Dat zegt wel iets
over de sterke kwaliteit van Pinters
theater.
LEO HANEKROOT
(Van een correspondent)
LIVERPOOL, 16 mei De droom
van vele generaties katholieken in het
noordelijke deel van Engeland werd
zondag werkelijkheid, toen de nieuwe
kathedraal van Christus Koning in Li
verpool door de consecratie van het
Hoogaltaar officieel werd geopend.
Tienduizenden katholieken omzoomden
de wegen, waarlangs een plechtige
stoet hoogwaardigheidsbekleders naar
de kathedraal schreed.
Mgr. Augustinus Harris, de hulpbis
schop van Liverpool, consacreerde het
altaar en verklaarde de kathedraal
daarna officieel voor de eredienst ge
opend. Hij deed dat in aanwezigheid
van de Pauselijk Legaat, kardinaal
Heenan, die aartsbisschop is van West
minster. Koningin Elizabeth werd ver
tegenwoordigd door de Hertog van
Norfolk. Onder de genodigden bevon
den zich premier Wilson, Edward
Heath en Jack Lynche, de premier
van Ierland. Ook waren aanwezig kar
dinaal Alfrink, kardinaal Suenens en
mgr. Zwartkruis, de bisschop van
Haarlem.
Kardinaal Heenan hield een rede,
waarin hij antwoordde op de kritiek
op het feit, dat een kerk van veertig
miljoen gulden is gebouwd. „Er is
niets waarover wij ons moeten scha
men bij de bouw van een kathedraal
ook al zijn de gedachten van mensen
van goede wil bij de miljoenen men
sen in de wereld, die honger lijden",
aldus kardinaal Heenan.
Het woord triomfalisme wordt ge
bruikt om af te rekenen met allerlei
uiterlijk vertoom in de gewoonten en
het gedrag van de Kerk, zo vervolg
de hij. Maar het bouwen van deze
kathedraal is een nederige daad van
dankbaarheid aan God en aan de ka
tholieken van vorige generaties. In
deze kathedraal zullen mensen de in-
spiratie vinden om de armen te die
nen en de hongerigen te voeden.
Als het verkeerd is kerken te bou
wen, aldus de kardinaal, is het even
verkeerd theaters, jeugdclubs, radio
stations en muziekpaleizen te bouwen.
ADVERTENTIE
's HERTOGENBOSCH, 16 mei -
Kort na het overlijden van mgr. W.
Bekkers ls in Den Bosch een initiatief
comité gevormd, dat de mogelijkheden
wil onderzoeken om een „monument"
te stichten dat persoon en werk van
deze bisschop blijvend in herinnering
kan houden. De gedachten van dit co
mité gaan uit naar het ondernemen
van enige projecten, die een voortzet
ting zouden kunnen betekenen van het
werk van deze bisschop als „bisschop
van de dialoog, en als prediker en voor
ganger op het gebied van de daad
werkelijke naasteliefde."
Het comité, waarvan dr. A. L. M
Knaapen in 's Hertogenbosch en deken
J. G. M. Janssens uit St. Oedenrode als
woordvoerders optreden zal binnenkort
enkele van zijn plannen ontvouwen. Het
ziet deze niet als een uitgemaakte zaak,
maar als een voorstel waaraan van al
les gewijzigd kan worden. Het is aller
minst de bedoeling van het comité van
deze activiteit een katholieke aangele
genheid te maken. Het gaat er juist
van uit dat mgr. Bekkers een nationale
figuur was, die zich het respect en de
waardering verwierf van alle rangen
en standen van katholieken en niet-
katholieken. Het is derhalve van me
ning dat de hele opzet daarvan het
stempel zal moeten dragen.
INDIAN TONIC» SODA»
GINGER ALE (Siveet and Dry)
Schweppes (Genval) Ltd. Nederland
Riouwstraat 131 Den Haag Tel. 070-180558
