DE MAASBODE
Mil
belangrijke uitbreiding van de oorlog
Noord-Vietnam gebruikte die reeds lang
Vandaag
ÖE TIJD
j3
Dode in
het verkeer
Gun U zaterdag
DE TIJD
DE TIJD
in alle kiosken
JAMIN!
SPANNING STIJGT TEN TOP
500
CALTEX
Vrijmoedig
commentaar
EGYPTENAREN IN ACTIE
GULDEN
GEWONNEN
Staatsmijnen
gaan lenen
op de beurs
[met 160.224
geldprijzen}.
.Mon dw
°E MAASBODE
ma
;en
IN DE GROTE
BORON
LUCKY STAR
GELDWATERVAL
tT ET
*°TTERDAM, VRUDAC
19 MEI 1967
ONBESTENDIG
122e JAARGANG No. 39630
Upn HA> 19 mei (Reuter,
heeft De Vietnamese oorlog
OncW611 belangrijke uitbreiding
hef in ^an'. be belangrijkste op
kaans sinds maanden. Ameri-
pen y- en Zuidvietnamese troe-
tra]P bn °P grote schaal de neu-
VietnZ°ne tMssen Noora- en Zuid
aanv/!0! binnengetrokken. De
Vanm egon gistert en werd
een ?r'"en bekendgemaakt door
ip Amerikaanse woordvoerder
^a" Ne Amerikanen en
op l0tnamezen stuitten spoedig
bieso '™anstand van Noordvietna-
ln sh'ijdkrachten.
18
Eén
pagina s
bedoek 1
Mr. w aD'"ECTIE'
A. M. van der Kallen
H°OFDREDACTIEi
t M. Lücker
en
rs- A. J. Cuppen
maasbode
SF eJd J>ermillimeterhoogte;
NOORD-
VIETNAM
ZUID-
VIETNAM
A
De gearceerde strook op deze kaart is de gedemilitariseerde zone
tussen Noord- en Zuid-Vietnam. De pijlen wijzen aan waar de Noord
vietnamezen de laatste tijd vanuit de zone aanvallen hebben onder
nomen op Zuid-V ietnam. De Amerikaanse basis Con Thien, drie
kilometer van de zone, werd daarbij vrijwel geheel omsingeld.
NIEUW voor Nederland
nu ook met
POORT VAN EUROPA'S TOEKOMST
Britse economen lichten Rotterdam door
NEGERKUNST IN PARIJS
Oude cultuur in ateliers
KVP MIST ELAN
Wetenschappelijk instituut bepleit
SOEKARNO HYPNOTISEERDE DE NATIE
Brief van John Steinbeck uit Indonesië
EUROMARKT TE KLEIN
Nederland verwelkomt Britten
PARIJS NIET „TE BESTUREN"
Twee miljoen voertuigen,
en veel ander boeiend nieuws in J
f/W v Èm A •>*-1x
Hfifljifc. r*
Een Egyptische officier geeft aanwijzingen aan een colonne tanks
ergens langs de grens tussen Israël en Egypte.
BEIROET, 19 mei Nu secre
taris-generaal Oe Thant van de
kerenorganisatie aan de Egyp-
tisch-Israëlische grens terug te
trekken, staar de legere van
Israël en Egypte voor het eerst
sinds de Suez-crisis van 1956
weer rechtstreeks tegenover
elkaar. Hoewel Oe Thant een
„redelijke termijn" heeft bedon
gen voor de terugtrekking is de
spanning rond Israël iermee ten
top gestegen.
DE TIJD
Aanvankelijk zwaar bewolkt met tij
delijk regen. Later opklaringen. Ma
tige tot krachtige, aan de kust aan
vankelijk harde zuidwestelijke
wind. Minder koude nacht. Morgen
iets hogere temperaturen.
ZON op: 04.40
MAAN op: 16.07
onder: 20.34
onder: 03.18
VS en Zuid-Vietnam vallen
neutrale
zone binnen
ipfr?0^ zetten de Amerikanen en
tgen "-Wezen 15.000 militairen in.
Sf°edio eerste berichten werd er
^.°chten enkele plaatsen hevig ge-
zone i.. e Zuidvietnamezen rukten
Nu. werrt nen te tand; de Amerika-
lJl helicnV d°or de lucht aangevoerd
Va°-rtuia P en over zee in aanvals-
^erden e helicopters en schepen
2'-- door de Noordvietnamezen
Zlv,
Iciy
schio+- er vuur genomen, maar de
vol en ngen waren niet erg succes-
?e Vert^er°orzaat<ten nauwelijks eni-
ri.Ooi'ciu Bovendien werden de
9 do *etnamese kustbatterijen spoe-
f71 don T ^merthaanse jachtvliegtuigen
hv<inSer rïe kanonnen van de Ameri-
^ogen. schepen tot zwijgen gebracht.
*0tie Jk zal de strijd in de nautrale
^ikkei1 tn de komende dagen ont-
len tot een van de grootste veld-
Wer dag heeft Nederland op de
viooi tentoonstelling de eerste
artlj. mogen spelen. De Canadese
'aut v?e vuurde eenentwintig sa-
00rS<S°ten af voor de koningin.
det.i Renk Suèr was in het Ne
kt^ jJnds paviljoen. Op pagina 3
u zijn bevindingen lezen.
hau,je, 6 verwachtingen.
^en.
hep "ez°ek aan de Amphilex over-
ï&ïjrj ,alle verwachtingen. Ook de
ker, aJaren doen er uitstekende za
al p Pagina 5 een overzicht van
j. r vagina o een oven
6 dikke tevredenheid.
hitig„Ve de gebruikelijke filmbespre-
artifcel vindt tt op pagina 7 een
in Waarin wordt beschreven hoe
bou 'lcic-'n een stalen vulkaan ge-
ho0 g wordt van veertig meter
v°or'f t is een wat duur decorstuk
turen 6 nieuwste James Bond-avon-
eh 5b stadsnieuws zie pagina's 5a
KANT0REM n
131 en ij ^ottei"dam, Westblaak
^inistr,, Tel. redactie en ad-
V.3o 14 20 11redactie na
£'ro r: 14 21 14. Postbus 723.
4 28 84 'v- ^e Tijd, Amsterdam:
'°t l9nn^: deling lezersservice
ABOhMc UUr. tel. 0 10-14 28 10.
S6r nSlNT: per week f 1,_,
13,nc* f4,40, per kwartaal
Cassok'r,.fXc'usief eventuele in-
oE 'ENriEs,
35 'JD/de
e6nt~~ 9ehe'e oplage
O Cent Per millimeterhoogtei
Voor familieberichten,
'even op aanvraag.
Quan Tay
Triu L,u
NEUTRALE
ZONE
Veng
Khuch
#CON TH1EN
Bo Ho Su
DONO HA
An Thai
Quang
Tri
slagen in de geschiedenis van de Viet
namese oorlog.
Door de actie is een eind gekomen
aan het bestaan van de zone als neu
traal gebied tussen de beide delen van
Vietnam. De zone, die tien kilometer
breed is, werd bij het Verdrag van
Genève ingesteld als gedemilitariseerd
gebied tussen noord en zuid. Hij be
staat uit twee stroken van vijf kilo
meter aan weerszijden van de feite
lijke grens, die wordt gevormd dooi
de zeventiende breedtegraad.
De Amerikanen zijn niet van plan
die feitelijke grens met Noord-Vietnam
te overschrijden. De actie beperkt zich
tot het zuidelijk deel van de zone,
waar zich volgens de Amerikanen twee
Noordvietnamese regimenten bevin
den, het 812de en het 90ste. Indien
deze bewering juist is, zijn het dus de
Noordvietnamezen, die het eerste de
status van de neutrale zone hebben
geschonden.
In de afgelopen weken zijn in het
'noorden van Zuid-Vietnam zware ge
vechten geleverd tussen Amerikaanse
mariniers en geregelde Noordvietna
mese eenheden, waarbij telkens de
Amerikaanse kampen zwaar onder
vuur werden genomen. Volgens de
Amerikanen gebeurde dat vanuit de
neutrale zone. In ieder geval, zo me
/i
nen zij, vonden de Noordvietnamezen
in het zuidelijk deel van de zone een
veilig toevluchtsoord, als zij door hun
tegenstanders werden achtervolgd.
Aan deze situatie wenst Washington
een eind te maken.
De Amerikaans-Zuidvietnamese in
val in het zuidelijk deel van de zone
begon enkele uren nadat de Ameri
kaanse militaire basis Dong Ha, ten
zuiden van de zone, was beschoten
met mortieren en raketten. Daarbij
sneuvelden elf Amerikanen, terwijl er
41 werden gewond. De wens de vijand
te beroven van zijn uitwijkmogelijkheid
in de neutrale zone, die volgens de
VS allang niet meer neutraal was,
heeft geleid tot het besluit de zone
binnen te trekken.
Reeds op 30 juli 1966 waren de Ame
rikanen begonnen met het bombarde
ren, zowel met artillerie als met vlieg
tuigen, van het zuidelijk deel van dc
zone. De Verenigde Staten zijn er ook
van overtuigd dat Noord-Vietnam de
(Van onze verslaggever)
ROTTERDAM, 19 mei Op de krui
sing RochussenstraatNieuwe Binnen
weg is vanmorgen de 19-jarige Portu
gees M. Dos Reis Lopez na een botsing
om het leven gekomen. Doordat er
geen voorrang werd verleend botste hij
op zijn bromfiets tegen een vracht
auto, bestuurd door de 37-jarige C. Z.
uit Monster. Zijn duopassagier, de 23-
jarige A. I. M., werd met een shock in
Dijkzigt opgenomen De vrachtwagen
bestuurder liep geen letsel op.
gedemilitariseerde zone gebruikt als
onderdeel van de infiltratie-route naar
Zuid-Vietnam.
De bufferzone tussen Noord- en
Zuid-Vietnam werd in het leven geroe
pen in 1954, toen de belanghebbenden
bij de de Indochinese oorlog bijeen
kwamen in Genève en besloten,
dat Vietnam moest worden verdeeld.
De handhaving van de zone wordt ge
controleerd door de Internationale Con
trole Commissie (ICC), die bestaat uit
vertegenwoordigers van- Canada, Po
len en India. Het laatste jaar werd
de zone echter steeds meer in de
strijd betrokken. De ICC kon niet veel
meer doen dan melding maken van
alle schendingen van het neutrale ge
bied.
ADVERTENTIE
lis
ADVERTENTIE
j,
:*'i v-,
VN-troepen verlaten
rens Egypte-Israël
(Van een correspondent)
waren. De Russen hebben tot dusver
nog niet gereageerd, maar men mag
aannemen, dat zij de Arabische landen
zullen steunen.
tvt a m u De Arabische buurlanden betichten
Verenigde Naties de Egyptische Israël ervan een aanval op Syrië voor
eis heeft ingewilligd en besloten! te bereiden. De vredesmacht van de
heeft de strijdmacht van de vol-1 -N langs -de -187 kilometer lanee
Oe Thant was tot dusver degene, die
het deksel op de pot met kokende brij
hield: de legers in alle buurlanden van
Israël zijn in staat van alarm ge
bracht en ook in Israël zelf zijn de
reservisten opgeroepen. De Verenigde
Staten hebben laten weten, dat ze de
VN volledig steunen in alle acties om
de vrede in het Midden-Oosten te be-
(Van onze verslaggever)
HEERLEN, 19 mei Staatsmijnen
zal thans als NV voor het eerst in de
loop van dit jaar een beroep doen op
de open kapitaalmarkt. Het gaat hier
om een obligatielening in de orde van
grootte van 125 miljoen gulden, welk
bedrag nodig is voor de verdere uit
bouw van de chemische aktiviteiten.
de grote winstbron van de Staats
mijnen.
Ook in 1967 en komende jaren zal
deze uitbouw grote bedragen vergen.
De benodigde investeringsgelden zul
len voor een deel door de onderneming
zelf worden opgebracht.
In 1966 werd een investeringsrecord
bereikt van 169 miljoen gulden, ter
wijl de kapitaalvoorziening van deel
nemingen nog eens 54 miljoen verg
de. Het investeringsplan voor het lo
pende jaar voorziet in uitgaven van
ruim 150 miljoen, waarvan het over
grote deel in de chemische sector zal
worden besteed. De uitgaven voor de
deelnemingen zullen ongeveer op het
zelfde niveau liggen als in 1966 (zie
voorts financiële pagina).
Egyptisch-Israëlische grens en in de
Strook van Gaza telt, volgens gisteren
door de volkerenorganisatie gepubli
ceerde cijfers, 3393 man. De laatste
maanden werd de eenheid uit bezui
nigingsoverwegingen met een 600 man
ingekrompen. Het grootste contingent
is dat van India: 978 man. Verder zijn
er 800 Canadezen, 580 Joegosiaven.
582 Zweden, 432 Brazilianen, 72 Noren
en 3 Denen Wanneer deze VN-vredes-
mach; zich teruggetrokken heeft be
heersen de Arabische landen de Golf
van Aqaba en kunnen ze de Israëli
sche scheepvaart via de Rode Zee
naar Oost-Afrika onmogelijk maken.
Israël reageert tot nu toe ijzig kalm
op de Arabische militaire activiteiten.
Waarschuwend klonk de stem van de
minister van Voorlichting, Galili, die
zei dat de Egyptischet roepen concen
tratie aan de grens een ernstige be
dreiging vormt. Israël kan echter re
kenen op zijn strijdkrachten, die zowel
infiltraties als aanvallen zullen afilaan,
zo merkte hij op. Voor de- rest is ei-
weinig te merken in Israël van de po
litieke spanning. De terrasjes in Tel
Aviv en andere steden zitten vol met
vakantie-gangers en inde grensk ib-
vakantie-gangers en in de grenskib-
boets gaat het werk gewoon door. De
Israëlische president, Zalmar Sjazar,
is ondanks alles toch vertrokken voor
een serie staatsie-bezoeken.
Ondanks de schijnbare rust is Israël
er vanmorgen toe overgegaan een deel
van zijn strijdkrachten te mobiliseren.
Alles geschiedde ordelijk en efficiënt.
In de Arabische hoofdsteden gaat het
niet zo rustig toe. Volgens zegslieden
zijn de Egyptische troepenconcentraties
in de Sanaï de grootste die men daar
ooit heeft gezien. Voorts zouden Egyp
tische troepen op weg zijn naar Syrië.
Het gemobiliseerde leger van Koeweit
is ter beschikking van het verenigd
Arabisch opperbevel gesteld. In Irak
worden reservisten opgeroepen om de
strijdkrachten te completeren. Saoedie-
Arabië heeft verklaard dat het aan de
kant van Syrië staat. Maar tevens be
treurt het de onderlinge strijd van de
Arabieren in Jemen. Wat Jemen be
treft, de president van dit land, Ab-
doellah Sallal, heeft gezegd dat binnen
kort een formele unie tussen Jemen en
Egypte tot stand zal komen.
Waarnemers wijzen er op dat de hui
dige explosieves ituatie in het Midden-
Oosten des te gevaarlijker wordt nu de
VN-strijdmacht zich gaat terugtrekken.
De kans op incidenten wordt hiermee
groter en momenteel kan elk incident
de aanleiding worden tot een groot
scheepse oorlog. Gisteravond deed zich
reeds een incident voor toen Israëlische
straaljagers een duidelijk herkenbaar
vliegtuig van de VN, waarin de com-
mandan van de VN-strijdmacht Rik-
hye zat, met waarschuwingsschoten wi
den dwingen op Israëlisch gebied te
landen. De piloot vloog echter door na
Gaza. Oe Thant zond onmiddellijk een
protest naar Tel Aviv en ontving al
even prompt een formele verontschul
diging.
Wat de reacties van andere landen
betreft: Engeland heeft laten weten,
dat het de ontwikkeling aandachtig
volgt en in contact staat met de andere
belanghebbende mogendheden. De mi
nister van Buitenlandse zaken, George
Brown, heeft zijn voorgenomen bezoek
aan Moskou enige dagen uitgesteld in
verband met de crisis. De Algerijnse
minister van buitenlandse zaken, Ab-
delazizBo uteflika, heeft in een tele
gram aan Oe Thant zijn verontrusting
uitgesproken over de „Israëlische
agressie". De Russische regering geeft
blijk van een grote mate van terughou
dendheid.
ADVERTENTIE
De heer J. Drent
Paulus Potterstraat 11
Hoogezand
Als aan de geest van Hamiets
vader wordt aan Marinus van der
Lubbe geen rust gegund. Een Ber-
Iijnse rechtbank die het schandelijke
vonnis van 1955, met Duitse gron
digheid, opnieuw heeft nageplozen,
is tot de zuinige conclusie gekomen,
dat het wel wat minder had gekund.
Doodstraf had Van der Lubbe niet
mogen hebben, maar wel straf. De
edelachtbare heren van 1967 heb
ben er. met veel passen en meten,
acht jaar tuchthuis van gemaakt.
Van der Lubbe was niet zo n erge
misdadiger als de Nazi's beweerden,
maar toch wel een misdadiger, zo
wordt ons voorgehouden. En het
schijnproces van vierendertig jaar
geleden zou toch niet helemaal ver
werpelijk geweest zijn.
Dit juridische optellen en aftrek
ken van schuld en boete, dit accoun
tantsonderzoek van een verva 1ste
boekhouding, bevalt ons niet. Wat
was de zin van de herziening van
het oude proces, als men tot deze
uitspraak moest komen? Men had
zich moeten bepalen tot het nietig
verklaren van het oorspronkelijke
doodvonnis. Dat vonnis was al
leen al onwettig, omdat het ge
baseerd was op een wet die eerst
na de misdaad van kracht werd.
Welk vonnis dan wel wettig en
rechtmatig zou zijn geweest is een
puur historisch-academische kwestie.
Het gaat er niet om vast te stellen
welke schuld Van der Lubbe nog
toegekend moet worden, na uitscha
keling van de valse beschuldigingen.
Het gaat er om het proces van 1955
aan de kaak te stellen en de schande
uit te wissen van de Hitler-recht-
spraak.
Het is zinloos uit te rekenen wel
ke straf Van der Lubbe wel had
moeten hebben, als hij geen dood
straf verdiende. Zinvol en nood
zakelijk is: de erkenning van de
misdadigheid van het proces, waarin
hij veroordeeld werd. Dat moest
men nu toch in YVest-Berlijn he
grijpen.
Na de door eeuwenlang gebruik
tot een gladde frase verworden me
dedeling, dat de heer Van Hall
„met dank voor vele en gewichtige
diensten" per 1 juli eervol ontslag
was verleend, komt de motivering
van dat ontslag welke nu ont
heffing genoemd wordt, zoals het
ook hoort als een donderklap uit
de ambtelijke hemel gevallen. Er
zitten drie belangrijke aspecten in
de gespierde mededeling van de
lankmoedige Beernink: 1. De reden
van de ontheffing is het falen van
de burgemeester bij het leiding ge
ven aan de politie. 2. De oorzaak
van het gebrek aan vertrouwen
vloeit blijkbaar niet rechtstreeks
voort uit het rapport-Enschedé,
maar mede uit de gebeurtenissen na
15 en 14 juni. want de motivering
spreekt over de gegevens van het
rapport „in het licht van wat er
later gebeurd is". 3. Het gebrek aan
vertrouwen was „acuut". Als dit
sloeg op de situatie zonder meer
zou dit een afkeuring van het beleid
van het kabinet-Zijlstra inhouden.
Wij nemen niet aan dat zoiets be
doeld wordt. Het woordje „acuut"
moet in verhand gebracht worden
met de weigering van de regering
ook maar enige twijfel over haar
mening te laten bestaan als het
rapport-Enschedé eenmaal gepubli
ceerd zou zijn.
Wat wij aanvankelijk als ver
onderstelling hebben geuit lijkt door
de motivering van de regering be
waarheid te worden. De regering
zag zich genoodzaakt het „rauwe
lijks ontslag te geven nadat de
burgemeester geweigerd had de pil
voor zichzelf te vergulden door vrij
willig ontslag te nemen. Het tot de
laatste minuut volgehouden verweer
voortspruitend uit gebrek aan tact
of invoelingsvermogen van de
heer Van Hall heeft hem een uit
spraak opgeleverd die klinkt als een
vonnis, dat alle dank voor „vele en
gewichtige diensten" tot een hol-
bolle gelegenherdsuitspraak degra
deert. Toch speelt, als men het grote
werkterrein van een Amsterdams
magistraat beziet, het conflict zich
af op de punt van een naald: de
openbare orde. Maar de heer Van
Hall is er zelf met zijn volle gewicht
op gaan zitten. Wij huiveren bij de
gedachte aan de pijn, die daar het
gevolg van is.