DE MAASBODE
ff
ALS ER OORLOG KOMT IN MIDDEN-OOSTEN:
Omsingeling door Arabieren compleet
VAN VIJAND TOT VRIEND
ÖE TIJD
Politie moet wetenschap
meer inschakelen
Nederland heeft belang
bij open Golf van Akaba
1
YJZÏÏ1
Vrijmoedig
commentaar
ahdaag
AMBASSADEUR
Ni
Gezag niet meer vanzelfsprekend
Geen behoefte aan vrijivilligers
Encycliek gereed
over celibaat
4
Geen loon meer
voor 76 man
De Gaulle wilde
na verkiezingen
maart aftreden
V
UE maasbode
UTRECHTSE HOOFDCOMMISSARIS
ISRAELS REIZENDE AMBASSADEUR
Kamerlid wil steun
voor dagbladpers
Frans journalist
^TTErd
AM, WOENSDAG 31 MEI 1967
OPKLARINGEN
122e JAARGANG No. 39640
eej1 31 mei (Reuter, UPI) Militaire deskundigen menen
t 7°°rIoS in het Midden-Oosten, als die uitbreekt, in de eerste
u Miai Worden beslist. De kansen van Israël om de overwinning
Worden -.tamelijk goed" geacht, al zal het niet zo gemak-
(ie I-'91' als in 1956- Het Israëlische leger kan alleen slagen als
krijgt snel beslissende acties uit te voeren. De numerieke
y°°rdepi t Van de Arabische landen is overstelpend. Factoren in het
11 hit an Israël zi.in het hoge moreel van de Joodse soldaten,
teob ende training en uitrusting en hun zeer goede militaire
hnische kennis.
nli"
öat afstraff
18 pagina's
?*~toUer
C/r. K
Mr. w DIRECTIE:
A. M. van der Kallen
H°0FDREDACT1E:
k M. Lücker
rs- A. j. Cuppen
kANt
?0rging m
Ï^NT'ES,
Dreigender
Leiderschap
Hun kinderen tegen zich aange
drukt oefenen deze Israëlische
vrouwen uit een kibboets vlak bij
de Syrische grens hoe ze snel de
schuilkelder kunnen binnenvluch
ten bij een luchtbombardement.
Open voorlichting
Russische vloot
Twee gezworen Arabische vijanden werden gisteren plotseling vrien
den: president Nasser omhelst koning Hoessein na hun verbroede
ring in Cairo. Onze politieke tekenaar heeft een heel andere visie
op deze omhelzing, zoals hij laat zien op pagina S.
MICHAEL COMAY
eerst Ven Haag
roomboter
koekjes
[Financiën en economie]
DE TIJD
Zwaar bewolkt met regen, maar
later opklaringen. Matige tot krach
tige wind tussen noordwest en
noordoost. Iets hogere temperatu-
ZON op: 4.27
MAAN op: 2.14
onder: 20.49
onder13.31'
Militaire experts rekenen
op overwinning van Israël
uswtwwt wyw&Mw
<tpV Ar^eden heeft het leger van
h 2e Arabieren reeds tweemaal
t V-J?rnederende nederlaag toe
De eerste keer was dat n:
lol om.., eerste keer was dat na
d toe van de staat Israël in
jjhe J,- n de Arabieren het land op
I<f ^®ston!fen tegelijk binnenvielen.
s/^isch itoen nog geen geregeld
teger; er was alleen een
„hidjpa uS.el van allerlei kleine
P^ah p tjes met de beroemde Ha-
rjWelbekend uit Leon Uris'
,,rege^' ?0<tus") als kern. Niettemin
Arabische landen een ge-
ri W» «xiing.
6 Sijei s °°k het geval in 1956 tijdens
'Oatnpagne, toen Israël in tijd
?etki^~aht°matische vrachtver-
hif- °P Schiphol functioneert
pSiïla helemaal naar wens. Op
ties v= eest men hoe de instal
ler jn n het oude Schiphol maar
v acht- gehruik zijn genomen, in
de lng van de doorlichting
c°mputers.
f Èv
^?ftO-T°^ese kunstmaan ESRO-2
r) v°lQt overigens pas in het
o°9attn lS gisteren roemloos onder-
,^-Qan 1? het water van de Stille
hen, Amerikaanse Scout-raket,
T'1- m ]n een baan rond de aarde
Sj"' O-, brengen, faalde volko-
!>pa2C ruimtevaartmedewerker
e't u VAN DER WERF ver-
er
hlle.
s over op pagina 5.
C?nferentie van de zes EEG-
jjl'O s, n Rome heeft slechts een
r'g et!rCes opgeleverd: De Gaulle
6 akkoord, dat de Britse
t-linj. J 0111 het lidmaatschap door
4 ri0Moa6rraa<t in behandeling wordt
>t rt .Onze Romeinse correspon-
J. HAHN schrijft over
0p Pagina 9.
9 Sb, ta<Isnieuws zie pagina's 6a
d en
13l erM^j botterdam, Westblaak
(Sinistra,. ^e'- redactie en ad-
D.3o le: 142011, redactie na
Gir0 t n r: 14 21 14. Postbus 723.
28 84 'Vl '->B Tijd, Amsterdam:
°t l9->n afdeling lezersservice
firn... UUr. tel. 0 10-142810.
UUr, tel. 0 10-14 2810.
;NT: per week f 1,
ïer ma= Per week 71,—
f 13,nd f 4,40, per kwartaal
CasSQk'os^lusief eventuele In-
35 cen/DE MAASBODE
TlJD Por m|lllm®terhoogt«(
v| 96h®l« oplage
i c? Per mll|in>eterhoogtaj|
°htreCH«yoor 'amllieberiohteifc
- "adeven op aenvr.ag»
van enkele dagen door de Sinai-woes-
tijn trok en o.a. een einde maakte aan
de blokkade van de Golf van Akaba.
De Israëlische troepen trokken toen te
rug op voorwaarde, dat de VN-strijd-
macht, door het innemen van posities
bij Sharm el Sheik, de vrije doorvaart
door de Golf zou garanderen.
Nu de VN-macht is vertrokken en
president Nasser bij Sharm el Sheik
opnieuw de Golf blokkeert, beschikt
Israël over een casus belli", een re
den tot oorlog. In Tel Aviv is men nog
steeds bereid, onder Amerikaanse druk,
af te wachten of de grote mogendhe
den een diplomatieke oplossing kunnen
vinden. ,,Wij willen echter geen maan
den wachten", zei de Israëlische mi
nister van buitenlandse zaken, Abba
Eban. „Wij zijn vastbesloten de blok
kade te breken."
De situatie is gisteren voor Israël
weer een stuk dreigender geworden
door het onverwachte defensieverdrag
tussen Egypte en Jordanië, waarvoor
koning Hoessein speciaal in een door
hemzelf bestuurd straalvliegtuig naar
Cairo was gevlogen. Daar werd hij om
helsd door president Nasser en Ahmed
Tsjoekeiry, de voorzitter van de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO).
Tsjoekeiry vloog met Hoessein terug
naar Amman. Nog maar kort geleden
voerden hij en Nasser een felle cam
pagne tegen Hoessein. Tsjoekeiry be
schuldigde de Jordaanse koning in ra
diotoespraken herhaaldelijk van ver
raad aan het Arabische volk en riep
de Jordanezen openlijk op zich van hun
koning te ontdoen.
De plotselinge verbroedering van
Nasser en Hoessein bewijst afdoende,
dat de Egyptische president de door
hem veroorzaakte crisis in het Midden-
Oosten behendig benut om zijn leider
schap over de gehele Arabische wereld
te heroveren. Waarnemers achten het
helemaal niet uitgesloten, dat hij de
hele crisis om die reden heeft opgezet.
De eenheid in de Arabische wereld
lijkt groter dan ooit, waarbij landen als
Saoedi-Arabië, Jordanië en Tunesië, die
Nasser zeer vijandig gezind waren,
Egypte nu blindelings volgen. Zelfs pre
sident Habib Bourguiba van Tunesië,
die destijds opriep de kwestie-Israël
door onderhandelingen te regelen, het
geen hem gehaat maakte in bijna het
gehele Arabische blok, doet dapper
mee. Hij heeft zelfs een einde gemaakt
aan de Tunesische boycot van de Ara
bische Liga.
Aangenomen wordt dat koning Toes-
sein gisteren naar Cairo vloog om zijn
troon veilig te stellen. Er zijn veel Pa-
UTRECHT, 31 mei Het gezag is
niet meer vanzelfsprekend, het is min
der traditioneel. Het zal zichzelf door
bekwaamheid, door prestatie en doel
matigheid moeten kunnen realiseren.
Het proces van ontmythologisering
van het gezag is ingezet en zal voort
duren. Men heeft ontdekt dat gezags
dragers ook maar gewone mensen
zijn, die zelfs in kritieke situaties ern
stige fouten kunnen maken.
Dit zei de heer A. W. Offers, de
Utrechtse hoofdcommissaris van poli
tie in een ontleding over de openbare
orde voor het criminologisch instituut
van de rijksuniversiteit in Utrecht.
Andere factoren die bijdragen tot een
verdere ontmythologisering van het
gezag zijn volgens hem de vrijheid
van meningsuiting in de vorm van
felle, dikwijls niets ontziende kritiek,
het hogere ontwikkelingspeil en het
sterkere onafhankelijkheidsgevoel van
de mens door de materiële welstand.
In principe, aldus de heer Offers,
zal - dehandhaving aangepast moeten
worden aan de aard van de versto
ring. Zij zal dus genuanceerd moeten
zijn, hetgeen niet hoeft te betekenen
dat geen wetshandhaving zou plaats
vinden.
Zodra verstoringen van de orde ge
volgen zijn van structurele verande
ringen en een frequent terugkerend
verschijnsel worden, zullen door ge-
zagshandhaving alleen geen oplossin
gen verkregen kunnen worden. Ver
diepte aandacht zal dan geschonken
moeten worden aan de eigenlijke oor
zaken van de eventueel gewijzigde
rechtsopvatting om zo via de gestelde
diagnose tot een verantwoorde thera
pie te komen.
Er dient bij de politie naar zijn oor
deel meer inzicht te worden ontwik
keld in de maatschappij-ontwikkeling,
in de structuurveranderingen van on
ze samenleving. Voorts moet de toe
nemende tendens naar democratisering
ook van het gezag onderkend worden.
De hoofdcommissaris vindt dat gebruik
moet worden gemaakt van de bevin
dingen van die takken van wetenschap,
die voor de politie van betekenis kun
nen zijn, zoals de psychologie, sociolo
gie, organisatieleer etc.
Hij vroeg ook aandacht voor de
sfeer. Als de sfeer onbehagen op-
schap. Als die sfeer onbehagen op
wekt dan is de kans groot dat die
naar buiten wordt afgereageerd. De
heer Offers bepleitte een actuele en
open voorlichting zowel intern als
extern over zoveel mogelijk aspec
ten van de politie en haar taakuit
voering. Men zal zich ook moeten be
zinnen hoe de bevolking het beste er
van kan worden overtuigd dat orde
handhaving in de eerste plaats in haar
belang is. Het politie-personeel zal naar
zijn overtuiging ervan moeten worden
doordrongen dat geweld alleen als ui
terste middel mag worden gebruikt en
nooit het karakter van tuchtiging mag
krijgen.
Van de zijde van het bestuur be
pleitte hij een wetenschappelijk onder
zoek naar de oorzaken van ordever
storingen en een eventueel soepeler
benadering van de zijde van de over
heid ten aanzien van strafbepalingen
op het gebied van de openbare orde.
Een kritische doorlichting van de or
ganisatie, sterkte en bevoegdheden van
de grote korpsen vindt hij funest. Ten
slotte pleitte hij voor het geven van
duidelijke lijnen van algemeen beleid
aan de politie. De korpsleidingen kun
nen aan het personeel geen rust en
zekerheid bieden als de verantwoorde
lijke instanties niet duidelijk stelling
nemen en geen duidelijke beleidslijnen
geven, aldus de Utrechtse hoofdcom
missaris.
lestijnse vluchtelingen in zijn land en
ook om andere redenen van binnen
lands-politieke aard was het voor hem
vrijwel onmogelijk zich niet solidair te
tonen. De omsingeling van Israël is nu
compleet, hetgeen vooral van belang
is omdat de Israëlisch-Jordaanse grens
de langste is van Israels grenzen mei
Arabische landen, namelijk 530 kilome
ter. Overigens heeft Israël er altijd re
kening mee gehouden, dat Jordanië
zich op het kritieke moment bij de an
dere Arabische landen zou aansluiten
en zich daar ook op voorbereid.
Het defensieverdrag tussen Egypte
en Jordanië is voor vijf jaar gesloten.
Bepaald is dat de Egyptische stafchef
in geval van nood de leiding van alle
operaties, óók die van het Jordaanse
leger, op zich zal pemen.
Andere belangrijke ontwikkelingen
van gisteren:
O De Sovjet-Unie heeft de Turkse re
gering ervan in kennis gesteld, dat in
de eerste week van juni tien Russische
oorlogsschepen de Bosporus en de Dar-
danellen zullen doorvaren in de richting
van de Middellandse Zee. Deze aanzeg
ging geschiedde krachtens het Verdrag
van Montreux, waarin wordt bepaald
dat Turkije minstsas acht dagen te vo
ren op de hoogte-iaoet worden gesteld
van het passeren v in buitenlandse oor
logsschepen.
(vervolg op pagina 4)
SCHIPHOL, 31 mei Israëls
reizende ambassadeur, Michael Co-
may, die zeven jaar lang vertegen
woordiger voor zijn land bij de V.N.
is geweest, is dinsdag per El-Al-lijn-
vliegtuig uit Tel Aviv op Schiphol
aangekomen als politiek adviseur
voor de Israëlische minister van bui
tenlandse zaken. In verband met de
crisis in het Midden-Oosten gaat hij
in enkele West-Europese landen over
leg plegen met de daar gestationeer
de Israëlische ambassadeurs. Daarbij
zal hij eventueel ook contact opne
men met de regering der betrokken
landen. Nederland is het eerste land,
waarheen hij zich op deze reis heeft
begeven.
De heer Comay verklaarde dat de
Israëlische regering het zeer bemoedi
gend vindt, dat met de andere zeeva
rende mogendheden Nederland publie
kelijk het duidelijke standpunt heeft
ingenomen, dat er vrije doorvaart
moet zijn voor alle schepen van alle
naties door de Golf van Akaba.
„Mag ik in dit verband er nog aan toe
voegen", zo vervolgde hij, „dat er in de
afgelopen tien jaar door de Golf van
Akaba als internationaal vaarwater
meer Nederlandse schepen naar Eilat
zijn opgevaren, dan van welke andere
natie ook, met uitzondering natuurlijk
van Israël zelf. Het hooghouden van
het principe dat de vrije doorvaart
moet worden gegarandeerd is dan ook
van praktisch belang voor Nederland.
Wij verwachten van Nederland en
van de andere grote zeevarende naties
dat ook zij maatregelen zullen nemen
om zich hun rechten niet te laten
beknotten. Meer wil ik hier niet van
zeggen."
Tot dusverre is nog geen schip met
bestemming Eilat tegengehouden, doch
naar bekend heeft er zich nog geen
enkel in de Straat van Tiran laten
zien. Wel zijn er schepen doorgelaten
die naar Akaba gingen. De economi
sche nadelen van de blokkade vond
de heer Comay niet alleen belangrijk.
,,Ik kan u geen cijfers geven voor de
haven van Eilat", zo zei hij, „maar ik
geloof niet dat wij van die blokkade
zullen verschrompelen, evenmin als we
dat gedaan hebben van de legale blok
kade. Wel veroorzaakt zo'n blokkade
uiteraard economisch nadeel, en wij
beschouwen deze dus als een daad
van agressie, doch daarnaast achten
wij het voornamelijk van principieel
belang, dat de Golf van Akaba een
internationaal vaarwater blijft. Van dit
principiële vraagstuk hangt voor ons
immers veel meer af."
Gevraagd of Israël vrijwilligers, die
zich in het buitenland beginnen te
melden, zal accepteren, antwoordde
hij: „Wij zijn niet geïnteresseerd in
rekruten voor ons leger, dat immers
de hoogste graad van geoefendheid en
efficiency heeft.bereikt, maar wel zijn
er suggesties gekomen uit sommige
landen van jonge mensen, die ons
willen komen helpen in het dagelijkse
arbeidsproces. Omdat vele van onze
jonge mannen .nu voor militaire dienst
zijn opgeroepen is, er een schaarste
op de arbeidsmarkt ontstaan, die wij
gaarne willen aanvullen met volontairs
uit andere landen. Wij zullen hen in
de eerste plaats te werk stellen in de
kleinere dorpen."
De reizende ambassadeur zal naar
hij verwachtte twee dagen in ons land
blijven.
ROME, 31 mei (KNP) Paus
Paulus is gereed gekomen met een
encycliek over het celibaat. In dit
schrijven beklemtoont hij het kerke
lijk gebod van het celibaat voor de
priesters en geeft de redenen ervoor
aan.
Op het ogenblik wordt aan de ver
talingen van de encycliek gewerkt.
Het is nog niet bekend wanneer de
encycliek verschijnt, maar men acht
het niet uitgesloten, dat het schry.
ven gedateerd zal zijn op 29 juni,
het feest van de apostelen Petrus en
Paulus.
ADVERTENTIE
niet duur we! heerlijk
DEN HAAG, 31 mei Het Tweede
Kamerlid de heer J. J. Voogd (PvdA)
heeft de minister van cultuur, recrea
tie en maatschappelijk werk naar aan
leiding van het jaarverslag 1966 van
de Nederlandse Dagbladpers en van de
rede van haar aftredende voorzitter
op haar vergadering van 27 mei te
Amsterdam, waarin grote zorg wordt
uitgesproken over de toekomstige si
tuatie van het dagbladwezen, schrif
telijk gevraagd of de minister niet van
mening is, dat een op gezonde fi
nanciële basis werkend dagbladwezen
essentieel is voor een democratisch be
stel.
De heer Voogd vraagt, of de minis
ter in dit verband nadere mededelin
gen kan doen omtrent het tempo van
uitbreiding van de voor de inkom
sten van de pers nadelige televisie
reclame en omtrent de uitwerking van
de in verband met de reclame in de
televisie toegezegde financiële com
pensatieregeling voor de pers.
(Van onze correspondent)
UTRECHT31 mei Door financië
le moeilijkheden kan het Constructie
bedrijf Utrecht, dat als een soort kop-
pelbedrijf zijn werkterrein over het he
le land. heeft, de verplichtingen tegen
over 76 man personeel niet nakomen.
De meeste van hen wonen in de om
geving van Utrecht, maar er zijn ook
slachtoffers in Limburg. Aan het per
soneel is per brief meegedeeld dat uit
betalingen van lonen en vakantiegeld
niet gegarandeerd kan worden. Het
komt zonder meer op straat te staan.
Een van de vroegere directeuren
had bij de AMRO-bank meer krediet
op kunnen nemen door het geven van
cijfers die niet in overeenstemming
waren met de solvabiliteit van het be-
drl j Toen men daar achter kwam
werd natuurlijk verder krediet gewei
gerd. Inmiddels is het faillissement
van het bedrijf aangevraagd. De vak
bonden hebben de zaak in behandeling
en denken erover een vordering tegen
het constructiebedrijf in te stellen.
Volgens de directeur, de heer C. G.
Verhey, zouden de loonvorderingen
die een bedrag van f. 100.000 belopen,
niet uit de boedel betaald kunnen wor
den. Indien waar mocht zijn wat wordt
beweerd, namelijk dat een ex-directeur
technisch materieel aan de uit te voe
ren executie onttrokken heeft en naar
België vervoerd, ia de heer Verhey
ven zal ook in 1967 gericht blijven op
doen.
Spionage wordt door ieder land
bedreven en waarom zou Nederland
een uitzondering zijn? Het is een
noodzakelijk kwaad, waarover men
maar niet te veel moet moraliseren.
De ene dag wordt onthuld dat de
Russen gespioneerd hebben, de vol
gende dag de Amerikanen en ten
slotte blijken ook Nederlanders, in
bet kader van de Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie. spionage te
plegen. Spionage hangt samen met
de internationale bewapeningswed
loop en bet wederzijds wantrouwen
van de naties. Maar als men
spioneert, moet men bet goed doen
en vooral de juiste mensen selecteren
voor dit uiterst veeleisende ambacht.
Met Reydon en De Jager en vooral
met de eerstgenoemde heeft de
Nederlandse militaire inlichtingen
dienst indertijd kennelijk een mis
greep gedaan.
Reydon beeft nu in een boek
Spion voor Nato" zogenaamde ont
hullingen gedaan, maar aangezien
bij zelf erkent dat zijn boek voor bet
grootste deel fantasie is. geloven we
ook niet in de echtheid van de rest.
Als document is bet boek eenvoudig
waardeloos en de uitgevers maken
geen beste beurt met de publicatie
van zo'n volslagen misleidend en
onbetrouwbaar geschrift.
Als we althans aannemen dat
Reydon inderdaad spionage-op-
drachten heeft moeten vervullen,
dan beeft hij zich voor dat werk
volkomen ongeschikt getoond door
zijn zucht naar avontuur. N oor in
lichtingenwerk kan men nu juist
geen avonturiers gebruiken, maar
alleen evenwichtige en serieuze
mensen die zich voortdurend bun
grote verantwoordelijkheid bewust
zijn en de risico's die zij lopen. In
zijn rancuneuze sensationele publi
catie, geschreven naaT het recept van
„Ik Jan Cremer", beeft Reydon zich
getekend als iemand die kennelijk
de meest elementaire karaktereigen
schappen miste voor bet beroep van
spion. Als „spion voor Nato" was
bij duidelijk een mislukking, een
schertsfiguur. Dat heeft men in
Moskou blijkbaar ook ontdekt, zodat
Reydon met zijn makker De Jager
al vrij gauw werd vrij gelaten. Nu
probeert Reydon zich alsnog interes
sant te maken.
De grootste waanzin eigenlijk
doodgewoon landsverraderlijk in
bet boek van Reydon staat op de
laatste bladzijde. Als hij zijn terug
keer naar Nederland beschrijft, na
zijn vrijlating in Rusland, zegt bij,
dat bij wist, dat bij „tegen de pers
moest zwijgenWat zou er volgens
onze fantast anders gebeuren?
„Bij een onvoorzichtig woord
zou ik meteen worden gegrepen.
Binnenskamers veroordeeld. Ge
marteld worden. Ongemerkt ver
dwijnen
Toe maar. De verbeeldingskracht
van onze nationale James Bond kent
geen grenzen. Maar in werkelijkheid
beeft onze held niet gezwegen. Hij
heeft een boek van heel veel woor
den geschreven, waarin droom en
werkelijkheid niet te ontwarren zijn.
Daarmee beeft bij zich zelf veroor
deeld. Voer voor psychologen.
PARIJS, 31 mei (UPI) De beken
de Franse journalist Raymond Tour-
noux schrijft in de jongste aflevering
van Paris-Match, dat president De
Gaulle van plan was af te treden na
de parlementaire verkiezingen van 5
maart, die voor hem zeer teleurstellend
waren. De gaullistische partij behaal
de een meerderheid van slechts één
zetel.
De Gaulle zou tegen intieme vrien
den hebben gezegd: „Er was een mo
ment waarop ik zin had terug te keren
naar mijn dorp. Ze dwongen me bijna
terug naar Colombey." Maar, aldus
Tournoux, De Gaulle sprak in de ver
leden tijd. Hij is geheel van gedachten
veranderd. „Hij bleef, hij blijft en hij
zal blijven.™
De Gaulle zou ook hebben gezegd:
„De tendens in de richting van een
parlementair regime keert met grote
snelheid terug. Dia partijen en zo, ze
zijn allemaal hetzelfde. Ze hebben ge
noeg van mij gezien. Ze willen veran
dering."
