Geef f5.-of meer
DE STERRENHEMEL IN JUNI
KINDERPUZZEL
van Dam en Dame
I
ZATERDAG
-PUZZEL
langdurig zieken
VAN UW VAKANTIEGELD
VAN STUKKEN
EN SCHIJVEN
ZhicKUmG3 JUN11967
7
kroon cCT:
Kleine
tweelingen
Waarom huil je?
Zonnebloem
vakantie-actie
Giro 11 55555
t.n.v. Vakantiefonds, Breda
honderden lezers
0 Tijd zijn in de maand
,en in de eerste week van
Takers geworden, op zoek
.,0^.*Casso. De Paasprijsvraag
'iet Picasso" heeft hen op
Se{1j]?P0°T gezet van de grote
ste]ij wiens overzichtstentoon-
jJS in het Stedelijk Museum
de sALlhsterdam een niet aflaten-
r°om belangstellenden blei'
Wer,eh. Gelijk met deze stroim
tïiet dn ^aSeüjks de briefkaaten
S0(We oplossingen op ons b'reau
^e^^heerd, aanvankelijk wat
«jJ' d, later regelmatger.
■«1 «en
ÊEpjgTp
TWp PRIJS: De volledige Hieronymus Bosch, door Tolnay.
PRIJS: Dutch painting (Skira), door Jean Leymarie.
V|g^ pfRUS: Het Rijksmuseum, door dr. A. F. E. van Schendel.
Vijprrë
US: Picasso, door prof. dr. H. Jaffé.
ti E TH en MET TIENDE PRIJSSchilderkunst van de twin-
V|jp eeuw, door Werner Haftmann.
u, EXTRA PRIJZEN: Schilderkunst van de twintigste eeuw, door
TWlM>ner Haftmann-
p. 'G TROOSTPRIJZEN: Reproducties van werken van Pablo
ICasso.
,DE PRIJS: Kunst van heden in het Stedelijk, door W. Sand-
er0.
VOOR DEGENEN die niet
helemaal uit de opdracht zijn
gekomen laten wij hier de
goede oplossingen volgen. Wij
kunnen ons voorstellen, dat
men na al dat zoeken nog eens
een en ander wil vergelijken.
De oplossing moest luiden:
n
retha m Schi'dercle Velasquez het beroemde doek „Las Meninas", een interieur met de infante Marga-
^ns ria' die belangstelling toont voor het pose ran van haar ouders, koning Philips de vierde en
lui q Vrouw. De prinses is omgeven door haar dwrgen. „Las Meninas" werden ook de adellijke jonge-
asnoemd die aan het hof de koninklijke familb moesten vermaken of begeleiden. Ruim 300 jaar
later schildert Picasso zijn „Les Ménines" ïaar het schilderij van zijn grote voorganger.
beits
NES
T
DRAAK
NOORDER\\ Arcturus
BEER
HAAR VAN
BERENICE
SLANGEN.
DRAGER
poolstar
DenabO-HZWAAN
MAAGD,
CEPHEUS
AREND
LEEUW
\KREEFT
O©
DOLFIJN
Regulus
KASSIOPEIA
RAAF
jXfrQCostor D-£Spal,a
SCHUTTER
WATERSLANG
'SCHORPIOEN O
OOST
JUNI 1967
ZUID
NOORD
Vanus^
IK WEET'T NIET.
SALLY WAT IS ER
v
5
!eteSs*eken is dat velen met grote in-
en plezier hebben uitgezocht
6? iek n?am van het schilérij of van
k!°8 v!'ning moet luiden naar aanlei-
0^asza.an ae details darvan die op
|Ne erdag met ee> vraagteken in
Za, aTl' werden agedrukt. Natuur
reis Cn in de opfacht enkele voet-
èL,®? klemmn, ma;
bekemen, dat
"-uirh+u..:
maar wij willen
wij de Picas-
Ne g^btheid ondemchat hebben. De
j^toeji°e^e *ioss<- gen bewijzen dat.
-iv erworr het met het tweede
/raag. Men moest uit
B - -n andere titel, zo men
p.Jt» qT11 b -ere of meer originele
n Cbso> 0171 schrijving bedenken voor
i schilderij uit 1957 „Lês Méni-
°eze
*^8eiiVf n d pr
^'l<jp atksie
yl
lip V^Ze. tamelijk vrije opgave
de meesten van de deelne-
Vatl" struikelhlok. Een groot aan-
tjj j,"en kwam niet verder dan
"tf1 gev^'116®" te verklaren, hetgeen
EO kleiZaaSd werd in de opdracht;
stja0stajjn aantal zocht het in zelfs
ep hS.e. woordspelingen, nogal ern-
o.Têr eel diep, goed bedoeld maar
l'a 6 }riv20cbt. Sommigen hadden hele
nle alIen' anderen wisten er geen
iit!!S iem 6n scllreven maar iets Op,
I ^1 v ^Sriff H1 o Tink o Ki IJ nu Jj ^Jg
kran-
Na Img puzzelen van onze kant,
wikken en wegen, strootje trekken bij
de gode inzendingen en selecteren,
om rc een zo eerlijk mogelijke uitslag
te Tomen, hebben de leden van de
juv tenslotte aan de navolgende deel-
neiers prijz :n toegekend:
EERSTF PRIJS:
V. van Aerlanderveen, Klingelaan 4,
Wassenaar. Hij gaf aan ,,Les Ménines"
de titel „De klop op de deur".
TWEEDE PRIJS:
Mej. Julia Schaake, Roerstraat 49,
Amsterdam-zuid. Haar titel luidde:
,,Protocollage" (een collage over het
Spaanse hof, waar het protocol nogal
streng was).
DERDE PRIJS:
P. A. van Oostrum, Bisschoppelijk
college te Weert. Hij gaf een actuele
titel aan het schilderij: „De vluchte
ling" (met excuses aan Richard Kim
ble van de gelijknamige t.v.-serie).
VIERDE PRIJS:
Mevr. H. C.' Tl. Munsters, De Stout-
heuvel 18, Eindhoven. Zij vond dat het
schilderij moest heten: „Ik zie niets,
waar is mijn oog?"
VIJFDE PRIJS:
F. Haarmans, Heibeek 53 b, Venlo.
Hij bedacht de naam: „Les Pablo-sis-
ters".
VOOR DE ZESDE, ZEVENDE,
ACHTSTE, NEGENDE EN TIENDE
PRIJS komen in aanmerking:
A. A. Staatsen, Rotsoord 24, Utrecht.
(„Huiselijk tafereel met onpedago
gische pogingen om eetlust bij het kind
op te wekken").
Mej. J. M. Lenssen, Vrijheidstraat
73, posterhout (N.Br.) („Het ont
wrichte gezin").
De familie Ch. Marks, Populieren
laan 189, Zwanenburg. („Koffie in het
Stedelijk").
M. Vroom van Oppen, C. Houtman
straat 1, Zwolle, („Momentopname van
Velasques door Picasso ontwikkeld").
Drs. J. van Binnebeke, St. Severus-
straat 14, Boxtel. („De Spaanse furie
in het nonnenklooster").
2) Paardenhoofd-studie voor Guernica,
1937, schilderij;
3) Maïa met de pop, 1938, schilderij:
4) Fles, glas en viool, collage en teke
ning, 1912/'13;
5) Vrouw met blauwe hoed, 1944,
schilderij;
6) Drie vrouwen bij de bron, 1921,
schilderij;
7) Vrouw voor spiegel, 1937, schil
derij;
8) Portret Igor Strawinsky, 1920,
tekening.
EEN VAN DE VIJF EXTRA PRIJ
ZEN komt in het bezit van:
W. Wijnands, Marckhoek All, Dui
velsbruglaan 40, Breda.
P. F. Frijns, Brusselseweg 321,
Maastricht.
F. J. M. Scheepens, Pastoor van
Leeuwenstraat 72, Helmond.
J. Buskermolen, Kudelstaartseweg
218, Aalsmeer.
W. van Kappel, M. H. Trompstraat
15, Amsterdam.
VOOR DE TROOSTPRIJZEN KO
MEN IN AANMERKING:
Gabrielle Balm, Stetweg 17, Wijk aan
Zee; J. A. M. Galle, Bredaseweg 204;
Mej. H. M. Boon, Witte Singel 95, Lei
den; M. A. Ponsioen-van Leeuwen,
Nachtegaalplein 19a, Rotterdam; H. J.
M. Mulder jr., Portugesestraat 28 b,
Rotterdam-7; W. Scheepens, Odrada-
straat 21, Eersel (N.Br.); J. W. Vocks,
Rubensstraat 75, Deventer; Leo Ja
gers, Korte Bredestraat 18, Nijmegen;
M. Klijn van Wijk, Caan van Neck-
laan 242, Rijswijk (Z.H.); G. C. Wil-
berts, Halsterseweg 235, Bergen op
Zoom; J- H. Ducrot, Prinses Marijke-
laan 3, Tiel; Marije Romme, Huize:
„Nieuwland", St. Michelsgestel; A. F.
Stein, Weverstraat 17 a, Arnhem; G.
Borggreve, Wilgenstraat 44, Leeuwar
den; M. C. van Breda, Delftlandstraat
59, Nootdorp; Maria Strik, Drostlaan
10, Didam; Frances Corbey, Regina
Coeli, Vught; C. J. van Vogelpoel, Van
Zoutelandestraat 53, Den Haag; Net-
teke de Heng, Christoffelplan-
tijnpad 10 II, Amsterdam-Slotervaart;
Paul Hoomans, Vondellaan 46, Arn
hem.
De voornaamste gebeurtenissen aan de sterrenhe
mel van juni zijn:
1) Venus en Jupiter ontmoeten elkaar:
2) Maan passeert op dezelfde dag Venus en Jupiter;
3) Venus bereikt zijn grootste afstand tot de Zon;
4) Zon bereikt het noordelijkste punt van zijn baan;
5) Zomerdriehoek wordt zichtbaar.
De laatste tijd zijn Venus en Jupiter steeds dichter
bij elkaar gekomen. Venus beweegt zich van de Zon af.
Jupiter keert zich naar de Zon. Op 9 juni 's nachts om
drie uur heeft do ontmoeting plaats- s Avonds, bij het
donker blijkt, dat Venus en Jupiter van stand zijn ver
anderd. Jupiter Is dichter bij de horizon gekomen dan
Venus, terwijl voordien de situatie juist omgekeerd was.
Wie zonder kijker ziet, merkt slechts een gering ver
schil tussen de beide planeten. Hij ziet Venus alleen
iets helderder dan Jupiter. Dit wordt heel anders, als
men zelfs maar een kleine kijker op de beide hemel
lichamen richt; dan krijgt Venus de vorm van een
halve maan en wordt Jupiter een afgeplatte bol, die
wordt begeleid door vier kleine sterren. Allereerst
blijkt dan duidelijk het verschil tussen een binnen- en
'n buiten-planeet. Venus staat dichter bij de Zon dan de
Aarde, hetgeen betekent dat voor de Aarde-bewoners
de planeet Venus, evenals de Maan, schijngestalten ver
toont. In juni is het halve-Venus. Jupiter daarentegen
staat verder van de Zon verwijderd dan de Aarde. Dit
heeft tot gevolg dat deze plaeet, waar hij ook staat, als
een schijf wordt waargenomen. Zij het dan van verschil
lende grootte, afhankelijk van de afstand, en sterk afge
plat, omdat Jupiter driemaal zo snel om zijn as draait
als de Aarde.
Nog een verschil is, dat, terwijl Venus eenzaam door
het heelal moet gaan, Jupiter vergezeld gaat van een
aantal wachters. De vier grootste zijn zelfs met een
kleine kijker waar te nemen.
Venus is klein en staat dicht bij de Zon. Dit maakt
het onmogelijk een wachter in zijn zwaartekracht-veld
te houden. Jupiter daarentegen is zeer groot en staat
ver van de Zon. Hier kan hij niet minder dan twaalf
wachters meenemen op zijn tocht om de Zon.
Spoedig nadat Venus Jupiter is voorbijgegaan, komt
de Maan opzetten: het hemellichaam, dat slechts een
maand nodig heeft om eenmaal een rondgang langs de
hemel te maken. Na op 8 juni 's morgens om ongeveer
kwart over zes de Zon achter zich te hebben gelaten,
passeert hij op 11 juni 's avonds om zes uur Venus
en om elf uur Jupiter. Op 17 juni 's morgens om vier uur
wordt de planeet Mars bereikt. De vier hemellichamen
passeren de Maan zo op korte afstand. Inderdaad
bewegen Zon, Maan, Venus, Mars en Jupiter zich in
banen, die slechts geringe hoeken met elkaar maken;
het gevolg is dat vele van de belangwekkende hemel
verschijnselen zich om de zonnè-baan (ellptica) af
spelen. Ter voorkoming van misverstand zij opgemerkt
dat de zonne-baan niets anders is als de projectie van
de Aarde-baan.
Kort nadat Venus Jupiter achter zich heeft gelaten,
gaat Venus weer in de richting van de Zon. Op 21 juni
s nachts om èèn uur bereikt Venus, vanuit de Aarde
gezien zijn grootste afstand of elongatie tot de Zon.
anat 21 juni gaan Venus en Jupiter beiden op weg
naar de Zon. Het lukt Venus niet meer Jupiter vóór
de Zon in te halen. Jupiter gaat op 8 augustus achter
de zon om en Venus gaat op 29 augustus vóór de
Zon langs.
Intussen Is de Zon op weg naar het noordelijkste punt
van zijn baan; op dat punt is de afstand tot het vlak
van de aarde-evenaar het grootst. Voor de bewoners van
het noordelijke halfrond is dat etmaal de dag het
'angst en de nacht het korst. Dit jaar zal 22 juni de
langste dag zijn. Het noordelijkste punt wordt op die
datum namelijk door de Zon gepasseerd, 's morgens,
drieëntwintig minuten over drie.
Het begin van de zomer betekent tevens het verschij
nen van de „zomerdriehoek". Deze naam Is gegeven aan
een combinatie van drie heldere sterren, die een ge-
lijkbenige driehoek vormen. Het zijn Deneb, Wega en
Altair. De grote helderheid van deze drie sterren heeft
zeer verschillende oorzaken: Voor Altair de geringe
afstand tot de Aarde, namelijk slechts vijftien licht
jaren; voor Wega vooral de hoge temperatuur, die uit
haar blauw-witte kleur blijkt; voor Deneb, die ongeveer
50 lichtjaren van de Aarde verwijderd staat, de sterke
lichtkracht, die tienduizend maal zo sterk Is als die
van de Zon.
IK WAS AANT7DUWTJE.-
SPRINGEN, ALLES GING
GOED TOTDAT.. IK WEET
'T MIF="T"
Wit: Kh3 Dhl T£7 Th6 La3 Lh7 Pc6
Pe5, pionnen a7 b3 d4 d6 g4.
Zwart: Kd5 De3 Lgl Pc8, pionnen b5
b6 d3 f3 h4.
Oplossing probleem No. 287 van N. G.
G. van Dijk: De2! dreigt Pf7 mat. Te2:
2. Lc2; De7: 2. Ldl; c2 2. Dd2: Ta6 2.
Db5: met mat.
Combinatiespel
Trockenheim tegen Wilcynski, gespeeld
in Warschau 1939.
1. Pf3 d5: 2. c4 e6; 3. b3 Pf6: 4. Lb2
Le7; 5. g3 b6; 6. Lg2 Lb7; 7. Dc2 Pbd7;
(beter was Pb7: waardoor meer tegen
stand mogelijk was); 13. Lc3: Pb7: 14.
hg6: hg6: 15. De4 (een klein valletje:
Pe4:? 16. Th8 mat; hoe mooi deze zet
ook lijkt, hij geeft de winst uit handen.
De juiste speelwijze was Pe6:!
Stand na de 15e zet van wit:
15. Pd6?? (zwart had Dd2:t moe
ten spelen; zowel op Ld2: als op Kd2:
kan zwart de dame op e4 nemen): 16.
Th8t Kg7: 17. Th7t Kg8; 18. Dh4 en
zwart gaf de partij op.
Correspondentie - adres: A. Perquin,
Persijn 48, Amsterdam Bvt.
Hcasso boeide
y*C-
Ieder woord bestaat
uit de letters van
het voorgaande
woord plus één.
1. Delfstof - Oude
vochtmaat - Ge
west
2. Schop - Geestelij
ke - Roofdier
3. Ovenkrabber -
Meubelstuk -
Stijloefening
4. Open plek in een
bos - Schoeisel -
Verslag
5. Muz. instrument -
Onzin - Spijltje
6. Maal - Stilstaand
water - Kleding
stuk
7. Af en toe - Voor
wendsel - Ver
menging v. twee
vloeistoffen door
een wand
8. Slok - Naar het
punt v. uitgang -
Dringend
ADVERTENTIE
Probleem No. 288 van H. L. Musante.
Bekroond American Chess Bulletin.
Wit geeft in 2 zetten mat.
8. Pc3 0-0: 9. Pg5 (dreigt pionwinst op
d5 daar Pf6 aan h7 gebonden is); 9.
g6; 10. h4 Pc5; 11. h5 d4; 12. Lb7: dc3:
9. Eerste kellner -
Fam. lid - Kaart-
term
10. Pret - Medicinaal gewicht - Handel
11. Stijf - Bloem - Beslaglegging
12. Bijb. fig. - Rechtbank - Wankelbaar
13. De oppergod - Austr. wilde hond -
Kleur
14. Plaats - Aanvankelijk - Lijn
15. Damesjapon - Zuivelproduct - Pie-
keraar
Oplossingen, liefst op briefkaart, wor
den tot 10 juni ingewacht aan het bu
reau van De Tijd in Amsterdam, N.Z.
Voorburgwal 67. In linker bovenhoek
briefkaart: Zaterdagpuzzel.
Oplossing puzzel van 20 mei:
V
DEL
DEREN
VERWEER
LEEST
NET
R
V
LEB
LEREN
VERGIET
D E
GEK ALE
GENRE ADELE
DENTIST ELEGANT
KRIMP ELAND
ESP END
T T
De prijzen zijn gewonnen door:
M. J. H. M. Knapen, Dorpsstraat 44,
Neerbosch-Nijmegen; W. Visser, Kwar
telstraat 47, Leeuwarden; C. Snel,
Spreeuwenpark 27-h, Amsterdam-N.; F.
v. Esch, Smelenstraat 11, Budel; Mej.
M. Wuts, Rijksweg Zd. 38, Swalmen.
De plaatjes in het
bovenste gedeelte
van de tekening
moet je combine
ren met de onder
ste plaatjes. Bij
voorbeeld: inkt -
vis.
Als je de plaatjes
goed bijelkaar ge
zocht hebt lees je
in de goede volg
orde uit de eerste
letters de naam van
een t. v. held.
Schrijf de oplos
sing op een brief
kaart en stuur de
ze vóór 10 juni
naar het bureau
van De Tijd in
Amsterdam, N. Z.
Voorburgwal 67.
Links bovenaan
moet je schrijven:
Kinderpuzzel.
Oplossing puzzel
van 20 mei:
DELFT
LAREN
De prijzen zijn ge
wonnen door: Vin
cent van Hout,
Prinses Juliana-
plein 11, Hedel; Gerard Gerritsma,
Lieven de Keystraat 1, Leiden; Anne-
mieke Schlatmann, Roland Holststraat
Wit speelt en wint. Oplossingen kun
nen ingezonden worden tot 15 juli a s
aan B. H. M. Stevens, Eikenlaan 36,
Heemstede.
OPLOSSING
van No. 4323 van A. A. Polman
te Halfweg.
Wit speelt naar: 31, 32, 33, z49xl9, 2,
21, 10, 46 en wint.
Een heel leuk vraagstukje; niet zo
moeilijk maar toch wel te waarderen.
Meerslag en slagdwang werken meestal
erg verrassend, zo ook hier.
Probleem voor beginnende oplossers.
Wit begint en wint. Oplossingen van
de nummers 969 en 970 kunnen tegelijk
ingezonden worden tot 15 juli a.s.
OPLOSSING
van No. 965 van Hans Leushuls
te Nijmegen.
34-29. 23x43. 49x7, 37x46, 33-28, 46x1,
40-34, 1x40, 45x34 en wint op tempo.
Een vrij, eenvoudig maar goed stukje;
als eerste probleempje van een begin
ner mag het geslaagd heten, zowel stand
als ontleding zijn heel goed en het slot
gaaf.
iiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiHiiiiiimitiiiiiiiiiimimniiimiiimiiiiiiiinmiiiiiiiiiitiii
Het partijspel.
De jonge Harm Wiersma heeft het in 't
Brintatoernooi heel goed gedaan. Zijn
deelname is een verantwoord experi
ment gebleken— Behalve speltechnisch
is hij ook mentaal sterk gebleken; als
een echte Fries heeft hij zich niet merk
baar door klinkende namen laten be-
invloéden doch zijn spel gespeeld zoals
hij meende het te moeten doen en ten
slotte een plaats op de ranglijst veroverd
waar menig sterk speler jaloers op kan
zijn.
We geven nu de partij uit de eerste
ronde welke hij met wit speelde tegen
Baba Sy. 1. 32-28 18-22: 2. 37-32 12-18;
3. 41-37 7-12: 4. 46-41 1-7; 5. 34-29 20-25;
6. 39-34 19-23; 7. 28x19 14x23; 8. 44-39
23-28: 9. 32x23 22-27; 10. 31x22 17x19: 11.
29-24! heel goed! 19x30: 12. 35x24 10-14'
13. 37-32 5-10: 14. 42-37 16-21; 15. 32-28
11-17; 16. 34-29 21-26; wit heeft het cen
trum stevig in bezit genomen. 17. 37-32
17-22: 18. 28x17 12x21; 19. 41-37 18-22'
20. 47-42 14-20; 21. 32-28 10-14; 22. 28x17
21x12; 23. 33-28 wit laat zich het midden
niet zo gemakkelijk ontnemen! 13-19;
zwart ziet wel dat hij het lastige stuk
zelf moet verwijderen om op het cen
trum spel te krijgen 24. 24x13 8x19;
25 38-33 9-13 26. 42-38 6-11; 27. 38-32
3-8; 28. 43-38 19-24; 29. 40-34 13-18;
30. 45-40 14-19; 31. 29-23 18x29 32.
34x14 20x9; en weer moet Baba Sy het
toelaten dat zijn kansen op het centrum
aanzienlijk verkleind zijn. 33. 40-34 9-13-
34. 49-44 12-18: 35. 44-40 7-12; 36. 36-31
4-10; 37. 31-27 10-14: 38. 50-45 14-20;
39. 34-29 11-16; zwart moet het wel
aan de vleugels zoeken, tegen het witte
bolwerk kan hij toch niet op. 40. 40-34
24-30; 41. 45-40 30-35; 42. 48-43 35x44;
43 39x50 13-19 44. 43-39 19-24, 45.
50-44 24-30 46 28-22 8-13 47. 44-40
30-35: 48. 32-28 35x44; 49. 39x50 zwart
zag van verdere winstpogingen af en
bood remise aan. hetgeen door Wiersma
geaccepteerd werd.
Een waardig begin van onze jongste
deelnemer!
22, Breda: Betty Nederstigt, Lijsterbes'
laan 43, Hillegom; Bettie Sesing, Vuur-
pad 10, Creil (N. O. polder)
No. 4330 van B. J. Pranger
Probleem voor geoefende oplossers,
te Den Haag.
No. 969 van Dr. J. A. Picard
te Heemstede.
Opgedragen aan de heer H. J. Smid.
