DE MAASBODE
ISRAËL EN EGYPTE BESCHULDIGEN ELKAAR VAN EERSTE AANVAL
Israëliërs melden succesvolle en snelle opmars van hun troepen
yrië in de strijd
ÖE TIJD
ZESDE VLOOT PARAAT
JAMIN!
Kort overzicht
van conflict
I
I
Vrijmoedig
commentaar
Nadaag
jrn
i^der
PROBLEMEN SINDS 1948
Sigaretten in
België duurder
:qtterd
maasbode
nna
;en
J
Lord Tedder overleden
JORD,
Sinaï
AOEDI
RABIE
Hispano |p Suiza
AfOK
Am, MAANDAG 5 JUNI 1967
VERANDERLIJK
122e JAARGANG No. 39644
Afg^. 5 juni (AFP, Reuter, UPI) Tussen Israël en zijn
stfjjj (|le buurlanden is vanochtend vroeg een felle gewapende
slgg Vutgehroken. In de Negev-woestijn woedt een verbeten tank-
1,8Sen Egyptische en Israëlische eenheden. Syrië opende later
J ee'tS ^ucbtaanvallen op steden en stellingen in Israël. Egypte
O beschuldigen elkaar de strijd te zijn begonnen. De Israë-
''Vq ,aC^°' bet eerst melding maakte van de oorlogshande-
'>erb'htte later, dat Israël onmiddellijk tot een „tegen-
OVerë*nS toen bet merkte, dat Egyptische tanks en vlieg-
een aanval beraamden op Israëlisch gebied. Volgens radio-
^he Zl''n Egyptische hoofdstad, vliegvelden in de Suezkanaal-
Egyptische basis Sjarm el-Sjeik aan de ingang van de
eu Van Akaba aangevallen. Israël ontkent de aanvallen op Caïro
jfeovj6 kanaalzone. Jordanië heeft later op de ochtend het vuur
j °P het Israëlische deel van Jeruzalem, waar eveneens
vuurgevecht ontbrand is.
Sraëlische leger is op ver-
bjk ne plaatsen aan het zuide-
a in opmars. De Egypti-
^W^blerie is tot zwijgen ge-
Avjv Aldus meldde radio-Tel
vanmorgen. Ook radio-
16 pagina's
>}«na
w DIRECTIE:
A. M. van der Kallen
H°OFDREDACTIE:
b M. Lücker
en
rs- A. J. Cuppen
^NTo
3s J^/de maasbode
Caïro meldde successen: 42 Is
raëlische vliegtuigen zouden zijn
neergeschoten, 23 daarvan tijdens
een luchtaanval op de Egyptische
hoofdstad. In Caïro werden van
ochtend vroeg inderdaad ontplof
fingen gehoord. Er werd herhaal
delijk luchtalarm gegeven. Ook in
Tel Aviv en andere Israëlische
steden loeiden de sirenes. Tegen
het middaguur begonnen de Sy-
riërs de Israëlische havenstad
Haifa te bombarderen.
MOSKOU, 5 juni (AFP, Reu
ter, UPI) Voorlopig ziet het
ernaar uit dat de oorlog in het
Midden-Oosten, die vanmorgen is
ontbrand, beperkt zal blijven tot
Israël en de Arabische landen. In
Moskou werd vanmorgen van be
voegde zijde meegedeeld, dat de
Sovjet-Unie niet tussenbeide zal
komen ten gunste van de Arabie
ren, tenzij het Westen ingrijpt
ten gunste van Israël. Wel zullen
de Russen hun technische hulp
aan de Arabische landen voort
zetten, maar zonder rechtstreeks
deel te nemen aan het conflict.
NIEUW voor Nederland
nu ook met
Twee felle tegenstanders zijn in het weekeinde aan het woord geweest. Links de Israëlische minister
van defensie, generaal Mosje Dayan, tijdens een persconferentie. De leider van het Palestijnse Be
vrijdingsfront, Ahmed Shoekairy, sprak in felle anti-Israëlische bewoordingen tijdens een massa
bijeenkomst in de Jordaanse hoofdstad Amman.
Li B, ISYR
MIDDELLANDSE ZEE
ruZQiarn
=Khon^5|
Aiaxöndrle
Port SQ.d^—
Suez
kanaal
Eilot
200 Km
RQQE ZEE
postbus 221 Breda
Financiën en economie
DE TIJD
In de avond en nacht enige regen
of motregen. Morgen overdag ook
opklaringen. Matige, naar zuidwest
krimpende wind. Dezelfde of iets
hogere temperaturen.
ZON op: 4.23
MAAN op: 3.11
onder: 20.55
onder: 19.30
PELLE STRIJD BIJ GRENS VAN ISRAËL
s
s6tl er<Iamse Energiehallen wa-
,Q0f -i, .dag het toneel van een
*?enden tieners bezocht beat
er (ju dat niet minder dan acht
Helemaal zonder moei-
V°t> n VerlieP het niet maar in
°Ortl.pfe.t jaagden de organisatoren
Lelijk; iedereen, met mu-
r°lotia: °r°P, in een grootscheepse
-genSer,na afl°°P de zaal uit te
1 pagina 3.
Ni
heeft er veertien jonge
Isuel - - -
da* ^.Lers en -speelsters bij. Za-
v ItQg "71 -opcctötcv 5 Oy« i/U"
j h af Verden twee toneelscholen
Arni*neOen in Amsterdam en vijf
0Vger^. André Rutten en Franc.
r' tQrJ beoordelen hun prestaties
uina s.
.-1 he(.e,bouw van sporthallen bin-
"ereik van talloze, ook klei-
kv B vctii utixu^e, uuis. mei-
"heenten is gekomen, is in
bieden sP°rt in tal van nieuwe
|,r°r<gen r Pas echt goed doorge
it 'aEe v3P??ina 3 van onze sport-
a? Uie nt U dat vandaag lezen.
het risporibijlage natuurlijk ook
V00f eüws van het weekeinde.
Sb^^dsnieuws zie pagina's 6a
Botterdam, Westblaak
?Jni«^47' Tel- redactie en ad-
J?-3o 14 20 11redactie na
•N t n 1421 14- Postbus 723.
h 2 ?B 84' 'v' De Tijd, Amsterdam:
®E>r\
tot 19 afdeling lezersservice
B0K|Mc UUr' tel" 010-14 2810.
5er per week 11t
b 13_.nd ƒ4,40, per kwartaal
Ca6Sok'0 axclusief eventuele In-
^ENTIe's:
T|jq per millimeterhoogte;
°ent"~L9ehele °P'a9®
r? cent per mllllmeterhoogte;
°ntracH Voc>r familieberichten.
ari«ven op aanvraeg.
Syrië heeft zich in de loop van de
ochtend gemengd in de strijd. De Sy
rische luchtmacht bombardeert zo
werd in Damascus officieel meege
deeld Israëlische steden, stellingen
en andere militaire objecten. Jordanië,
dat sinds een week met Egypte in een
militair pact verbonden is en een ge-
meenschapelijk opperbevel heeft, meng
de zich pas tegen halftwaalf vanochtend
in de strijd door het vuren te openen
op het Israëlische deel van Jeruzalem.
Koeweit verklaarde om die tijd de oor
log tegen ,,de Zionistische benden in
bezet Palestina" en Algarije liet weten,
dat Algerijnse legereenheden vanavond
naar het Midden-Oosten zouden vertrek
ken. Radio-Mekka meldde, dat Saoedi-
Arabische troepen Jordanië zijn binnen
getrokken „om aan de zijde van onze
Arabische broeders te strijden".
De Israëlische regering spreekt de
Egyptische berichten over bombarde
menten op Cairo en vliegvelden in de
Suezkanaalzone formeel tegen. Radio-
Tel Aviv meldt het neerschieten van
177 Egyptische vliegtuigen. Generaal
Mosje Dajan, de overwinnaar van de
Sinaï-veldtocht van 1956 en sinds vo
rige week Israels minister van defen
sie, heeft in een dagorder aan zijn
troepen verklaard: „Wij willen geen
gebied veroveren. Wij willen slechts on
ze veiligheid verzekeren." Volgens ra
dio-Tel Aviv kwam Israël in actie toen
bij het aanbreken van de dag Egypti
sche tanks, gesteund door vliegtuigen,
zich in beweging zetten in de richting
van de Negev-woestijn. De radar toon
de tezelfdertijd aan, dat andere Egyp
tische vliegtuigen de kust van Israël
naderden en richting Negev op vlo
gen. De Israëliërs gingen onmiddellijk
tot een tegenaanval over: „Onze strij
ders hebben bevel gekregen drastisch
door te stoten", aldus radio-Tel Aviv.
Volgens de lezing van radio-Cairo
hebben de Israëliërs getracht „voor
uitgeschoven posten" in de Sinaï aan
te vallen, zonder daarin te slagen.
Alle vliegvelden in het Midden-
Oosten zijn gesloten voor de burger
luchtvaart, zo werd in Beiroet van of
ficiële zijde meegedeeld. De Libanon
is bereid met zijn strijdkrachten bij
te dragen tot de Arabische zaak, al
dus een mededeling van de Libanese
premier.
Nasser heeft laten weten dat hij bij
voorbaat iedere verklaring verwerpt,
waarin de Golf van Akaba een inter
nationale waterweg wordt genoemd.
Egypte zou zo'n verklaring beschou
wen als een .inleiding tot een oorlogs
daad". President Johnson en de Brit
se premier Wilson hebben onlangs in
Washington gesproken over het afleg
gen van een gezamelijke verklaring
van twaalf tot vijftien zeevarende mo
gendheden over het recht van door
vaart door de Golf van Akaba.
Moskou zou, volgens diplomatieke
waarnemers in Londen, hebben aan
geboden de Egyptenaren te bewegen
af te zien van oorlogshandelingen on
der voorwaarde dat de Amerikanen
het zelfde zouden doen met Israël.
Tijdens de bijeenkomst van de Veilig
heidsraad van zaterdag bleek echter
opnieuw, dat de standpunten van Was
hington en Moskou lijnrecht tegenover
elkaar staan.
Irak is dit weekeinde toegetreden tot
het vorige week tussen Egypte en Jor
danië gesloten militaire verbond, dat
de verdediging van eikaars grondge
bied en de vorming van een gemeen
schappelijk opperbevel behelst. Iraak-
se legereenheden hebben reeds stel
lingen ingenomen aan de grens van
Israël, dat door een grote Arabische
strijdmacht is ingesloten. Zo bevinden
zich alleen al in de Sinaï-woestijn hon
derdduizend man Egyptische strijd
krachten.
Geen ingrijpen
van
VS
Moskou of
verwacht
Waarnemers verwachten niet dat
de Vërenigde Staten of andere wes
terse landen met militaire middelen
zullen interveniëren. Dit zal pas ge
beuren als Israël door zijn buurlanden
onder de voet wordt gelopen en ver
nietigd dreigt te worden. Maar zover
is het nog lang niet.
Een Amerikaanse woordvoerder in
Napels heeft vanmorgen meegedeeld,
dat de Amerikaanse Zesde Vloot, die
sinds jaar en dag in de Middellandse
Zee kruist, al sinds 25 mei in staat
van paraatheid verkeert. De vloot om
vat vijftig schepen, tweehonderd vlieg
tuigen en 2500 manschappen. Onder de
schepen zijn twee van de grootste
vliegdekschepen van de V.S.: de „Ame
rica" en du „Saratoga,'", Elk van deze
schepen herbergt tachl^r vliegtuigen,
waaronder Phantoms.
Sinds enkele weken worden de Ame
rikaanse schepen in de Middellandse
Zee voortdurend „geschaduwd" door
Russische oorlogsschepen. De Russen
zijn verleden week begonnen aan een
versterking van hun vloot in dit ge
bied. Zij varen daartoe, met Turkse
toestemming, vanuit de Zwarte Zee
door de Bosporus en de Dardanellen
naar de Middellandse Zee.
Volgens radio-Cairo heeft een Ameri
kaanse tankboot vanmorgen een po
ging gedaan alle verkeer in het Suez-
kanaal te blokkeren door dwars te
gaan liggen. Er werd een sleeptboot
heengestuurd om de tanker, die in de
richting Suez voer, weer in het rechte
spoor te helpen, maar zij ging weer
dwars. Toen hebben de Egyptenaren de
tanker op sleeptouw genomen, aldus de
radio, die voorts beweerde dat Israël
heeft geprobeerd in Kabrit een Franse
tankboot te bombarderen.
In New York is vanmiddag om half
twee de Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties in spoedvergadering bij
eengekomen. Verwacht wordt dat de
Raad een oproep tot de strijdende
partijen zal richten het vuren onmid
dellijk te staken en hun strijdkrachten
terug te trekken op de uitgangsposities.
De Raad heeft krachtens het VN-
Handvest de bevoegdheid het einde
van de strijd te gelasten. Als de be
trokkenen dat bevel naast zich neerleg
gen kan de Raad economische sancties
toepassen en in laatste instantie een
VN-strijdmacht gebruiken.
ADVERTENTIE
De militaire commentator van de
Israëlische staatsradio, brigade-gene
raal Chaim Herzog, verklaarde dat het
Israëlische leger zo is georganiseerd,
dat het op drie fronten tegelijk kan
strijden. De benoeming van generaal
Dayan, de overwinnaar in de Sinaï-
campagne van 1956, zal de Egyptena
ren tot nadenken stemmen, aldus de
Israëlische commentatot
Egypte heeft de Veiligheidsraad of
ficieel ervan in kennis gesteld dat
Israël agressie tegen de Verenigde
Arabische Republiek (Egypte) is be
gonnen en vliegvelden aanvalt, aldus
een communiqué van het Egyptische
ministerie van buitenlandse zaken. Het
voegt er aan toe dat de Egyptische
strijdkrachten bezig zijn de „agressie"
terug te slaan.
President Nasser had, daags voor
dat de strijd tussen Israël en Egypte
ontbrandde, aangeboden de Egyptische
vice-president Mohieddin naar Was
hington te zenden om daar het stand
punt van zijn land uiteen te zetten. De
Egyptische president verklaarde te
zelfdertijd echter nadrukkelijk, dat hij
nooit meer een V.N.-vredesmacht in
zijn land zal dulden, zoals die er kwam
in 1956.
LONDEN, 5 juni (Reuter) De
Britse Luchtmaarschalk, Lord Tedder,
die van 1943 tot '45 onder generaal
Eisenhower vice-opperbevelhebber van
de geallieerde strijdkrachten was, is
op 76-jarige leeftijd in zijn huis in
Banstead, Zuid-Engeland, overleden.
*|S
OP 15 MEI 1948, toen na een
woelige politieke voorgeschiedenis
van het Zionisme en het vertrek van
de Britse troepen uit het gebied
de staat Israël werd uitgeroepen, be
vond het land zich direct in oorlog
met zeven Arabische landen, die de
Arabische bevolking steun hadden
toegezegd tegen de zionisten.
De Arabische landen, verbitterd
over de toenemende immigratie van
Joden uit de gehele wereld in het
Britse mandaatgebied Palestina, had
den op 22 maart 1945 de Arabische Li
ga in het leven geroepen. Hiervan
maakten deel uit: Irak, Egypte, Sy
rië, Libanon, Jordanië, Jemen en Sa-
oedie-Arabie.
In november 1947, na voortdurende
wrijvingen tussen de Joodse en de Ara
bische bevolking van Palestina, sprak
de Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties zich uit voor verdeling
van het Heilige Land in een Joods en
een Arabisch deel. De oude stad Jeru
zalem vormde hierin een internationa
le enclave.
Het Britse mandaat liep af op 15
mei 1948 en de Nationale Raad, die de
Joodse bevolking van Palestina ver
tegenwoordigde, riep daags tevoren de
soevereine staat Israël uit. Dit leidde
tot een openlijke oorlog tussen Joden
en Arabieren. Terroristen vermoord
den de Zweedse graaf Bernadotte, de
VN-bemiddelaar. In 1949 sloten de
strijdende partijen een voorlopige wa
penstilstand.
Ondanks de bestandsovereenkom
sten, die in 1949 tot stand kwamen
bleef de oorlogstoestand bestaan. Een
ontelbaar aantal grensincidenten
volgde. Nadat in 1956 de laatste Brit-
se troepen de Suezkanaalzone hadden
verlaten inmiddels was in Egypte
president Nasser aan het bewind ge
komen maakt Egypte de nationali
sering van het Suezkanaal bekend.
Israëlische troepen overschreden de
grens met Israël en een verbitterd ge
vecht begon op het schiereiland Si
nai. De Israëliërs drongen tot nage
noeg aan het Suezkanaal op, maar
op dat ogenblik kwamen de Verenig
de Naties tussenbeide en de Israëli
sche grenzen werden teruggebracht
tot zoals ze in de bestandsovereerv-
komsten waren vastgelegd.
De uit Israël verdreven Arabieren,
de Palestijnse vluchtelingen, wonen in
kampen in Jordanië, de strook van
Gaza, Libanon en Syrië. Hun aantal
wordt op het ogenblik geschat op één
miljoen.
De Arabische landen bleven weigeren
het bestaan van een Joodse staat te
erkennen. Op een topconferentie in
1964 besloten zij een Palestijnse be
vrijdingsbeweging in het leven te roe
pen, waarin de vluchtelingen worden
gemobiliseerd voor hun terugkeer naar
Palestina.
ADVERTENTIE
Gasketels voor
centrale verwarming
staande en hangende
modellen
vraag documentatie e
BRUSSEL, 5 juni In België wor
den de sigaretten op 1 juli een kwartje
per pakje duurder. Alleen „technische
moeilijkheden" zouden de prijsverho
ging eventueel nog kunnen vertragen,
zo meldt Het Laatste Nieuws.
Een pakje sigaretten zal 16.50 frank
1,20) gaan kosten in plaats van 13.50
frank. De helft van de prijsverhoging
komt de fiscus ten goede, de andere
helft de sigarettenfabrikanten.
Israël vedKt nu voor zijn bestaan.
Sfnidis vanmorgen is het in oorlog met
Arabische staten. Radio Caïro hitst
de Egyptische troepen op met de
strijdlfcreet: „Vermorzel Israël De
strijd die Arabische leiders hebben
durven betitelen als een „heilige oor
log is een worsteling op leven en
dood voor de handhaving of de ver
nietiging van een natie die negentien
jaar geleden met bloedige offers tot
stand kwam. De Israëliërs die in Pa
lestijnse oorlog hun Arabische tegen
standers versloegen en die in de
Suez-oorlog van 1936 sterker bleken
dan de Egyptenaren, zullen zich nu
tot het uiterste weren. In de laatste
elf jaar is Egypte militair veel sterker
geworden, maar het moreel van de
strijdkrachten van Israël is beter dan
dat van welke Arabische staat ook.
Hdt oorlogsdoel van de Arabische
staten is negatief en destructief en
de inspiratie is er een van haat. Israël
vecht met de rag tegen de muur, of,
om een beeldspraak van Nasser te
wijzigen: „Israël zal zich niet in de
zee laten drijven."
Egypte en Israël beschuldigen el
kaar van het openen van de agres
sie. Wie er in werkelijkheid met een
aanval begonnen is, valt uiterst
moeilijk vast te stellen. De oorlog
is uitgebroken, omdat de spanningen
van de laatste weken ondraaglijk
waren geworden. Het conflict was
niet meer te stuiten.
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Oe Tbant, draagt een
zware verantwoordelijkheid door zijn
besluit van 18 mei de VN-troepen
terug te trekken op de eerste eis van
Nasser, zonder de zaak rustig naar
de Algemene Vergadering te verwij
zen. Oe Thants houding heeft bet
prestige van de V.N. verzwakt, ter
wijl het op de weg van de volkeren
organisatie had gelegen het conflict
in de kiem te smoren. Nassers afslui
ting van de toegang tot de Golf van
Akaba op 22 mei was de volgende
stap naar de oorlog. Egypte ontnam
Israël daarmee de verbinding met de
Rode Zee en de Indische Oceaan.
Nassers maatregel was in strijd met
bet volkenrecht, omdat de Golf van
Akaba een internationale waterweg
is, waarvan de doorgang niet door
èèn land eigenmachtig, versperd mag
worden.
Naast de oorlog in Vietnam is er
nu ook een oorlog in bet Midden-
Oosten. Bij die tweede oorlog waren
tot vanmiddag nog geen grote mo
gendheden hterokken, zodat het een
geografisch beperkte oorlog bleef.
Rusland beeft gezegd niet tot inter
ventie ten gunste van de Arabische
landen te zullen overgaan als Ame
rika Israël niet te hulp zou komen.
Zo staan de dominerende wereldmo-
gendheden met hun verschillende
sympathieën voor de oorlogvoerende
partijen nog aan de kant. Van de
houdingen van Washington en Mos
kou zal het vooral afhangen hoe de
hoogst verontrustende internationale
situatie zich zal ontwikkelen. D.'
Grote Twee zullen tot een openlijke
ol anders stilzwijgende overeenstem
ming moeten komen om de Midden-
oostelijke oorlog te doen beëindigen
vóór de strijd zich buiten dit deel
van de wereld uitDreid.
Runsland heeft noch om Cuba
nodh om Vietnam een rechtstreekse
botsing met Amerika willen riske
ren en men moet hopen en verwach
ten dat Moskou deze oorlog beperkt
wil houden. De Russen hebben sinds
1956 Nasser aan zich gebonden door
hem te vertellen dat bij in de Suez
crisis gered werd door de dreigemen
ten van premier Boelganin aan de
Britten en de Fransen. Nu zal pre
mier Kosygin wellicht opnieuw pro
beren de rol van redden van Egypte
te spelen, in een poging het prestige
van de Sovjet-Unie in de Arabische
wereld te versterken.
i.
