Öe fout van
Oe Thant
ISRAELS STRIJDPOSITIES
Wij hebben enorme
verliezen geleden
Egypte wilde
TRIOMFERENDE ISRAËLIËRS
J mé
NA DRIE DAGEN VAN OORLOGSGEWELD
Bisschop redt kerk van Geboorte
Israëliërs
overrompelen
Hallo, hier
Nasser
mm
Gebrek aan luchtsteun was fataal
SOMBERE KONING HOESSEIN:
mmm -&
TIJD
de
°OOR H. BRONKHORST
Geweerschoten
HAIFA
TEL AVIV
Jaffa'
S \l N A I
TEL AVIV:
Een jonge Israëlische soldaat blaast op de „Shofar" (ramshoorn) aan de Klaagmuur in Jeruzalem,
ten teken dat de oude hoofdstad weer geheel in joodse handen is.
I B
Een Israëlische soldaat bewaakt Egyptische Israëlische troepen trekken de stad Bethlehem binnen.
krijgsgevangenen. De historische stad werd, zonder noemenswaardige
tegenstand, op de Jordaniërs veroverd.
'L
Symbool van de Egyptische nederlaag.
V
I
Jordaanse krijgsgevangenen liggen aan de voeten van hun triomferende Israëlische overwinnaars.
h Medeverantwoordelijk voor
j^ji uitbreken van de oorlog in het
ta .u-Oosten is Oe Thant, de secre-
tieg1S~generaal van de Verenigde Na-
ha]Sf ^6t 's 8en mysterie waarom hij,
eis me'' zo Pt°tseiing toegaf aan de
jyj en Van de Egyptische president
?,eifSer" De argumenten die Oe Thant
zij ®e§even heeft voor zijn beleid
sen niet overtuigend. De secretaris-
Wf ,®raal heeft althans de schijn ge-
Van een zekere partijdigheid ten-
hste van Nasser, hoewel men nu
n vaststellen, dat hij Nasser aller-
Scïïs'; een dienst heeft bewezen. Mis-
n tvas het juist Nassers redding
tveest als hij indertijd op tegenstand
a Oe Thant gestuit was.
js .t voorspel van de oorlog tussen
0 raël en de Arabische staten begon
P Woensdag 17 mei. De Egyptische
j'hister van Buitenlandse Zaken stel-
v °P die dag aan Oe Thant de eis
trdP een „zo spoedig mogelijk" terug-
Ze kerj van de V.N.-vredesmacht. De-
United Nations Emergency Force,
®®kort als Unef, die elf jaar geleden
"et Midden-Oosten werd gestatio-
q erd, moest zich terugtrekken uit de
aza-strook en uit het grondgebied
bin de Verenigde Arabische Repu-
d.^ek, zoals Egypte zich na de afschei-
Th""
be
8 van Syrië is blijven noemen,
ant hield de kwestie aanvankelijk in
r'^raad en hij vroeg om „ophelde-
s nS". De Amerikaanse regering advi-
j.6erde hem het verzoek niet in te wil-
v®en, maar, integendeel, de Unef te
versterken. De Israëlische minister
eatl Buitenlandse Zaken betoogde, dat
^en bevel voor terugtrekking van de
alleen door de Veiligheidsraad
Worden gegeven.
Maar reed? op donderdagavond 18
®i maakte Oe Thant bekend, dat hij
veen andere keuze had, dan de eis
ah Nasser in te willigen. Thant be-
ioc?^e' dat de Unef zich in november
°P Egyptisch grondgebied had ge-
^estigd met Egyptische toestemming,
dat de V.N.-troepen bijgevolg niet
^°r-den blijven als die toestemming
0 ®to ingetrokken. Oe Thant wees er
op, dat Israël indertijd geen V.N.-
°ePen op Israëlisch grondgebied wil-
Gelaten. Oe Thant vertelde er niet
3> dat Israël dan ook de overwinnen-
ve Partij was in de Suez-oorlog. Een
v,arj de voorwaarden die Israël stelde
een terugtrekking uit de Sinaï
as dat de aanwezigheid van V.N.-
nitairen bescherming zou bieden te-
etl Egyptische wraakoefeningen en
te:
ha
8en een blokkade van de Israëlische
Ven Eilat.
Eigenmachtig nam oe Thant
®n beslissing, terwijl hij de zaak had
toeeten voordragen ter behahdeling in
jj6 Veiligheidsraad. Zijn voorganger
^ammarskjöld die de Unef, in op
dacht van de Verenigde Naties op-
achtte, zou dat zeker gedaan hebben.
Hammarskjölds project voor deze
l^todebewarende operatie stond, dat de
develhebber van de Unef verantwoor-
lng schuldig was aan de Veiligheids-
aad of anders aan de Algemene Ver
kering.
d °e Thants persoonlijke verantwoor-
^ikheid is vooral zo groot, omdat
had kunnen weten dat een oorlog
16t gevolg kon zijn. De snelle terug-
6kking van de Unef bood Nasser im-
crs de gelegenheid op 22 mei de
°if van Akaba af te sluiten voor alle
s sraëlische schepen en voor het
j.eePvaartverkeer op Eilat. En tevo-
had Israël duidelijk gewaarschuwd
Qat zo'n Egyptische blokkade als een
°rtogsdaad zou worden beschouwd.
w°e Thant haastte zich naar Cairo,
aar hij op 23 mei besprekingen voer-
6 met Nasser, maar de secretaris-
eheraal kon toen de gevolgen van
to eigen verkeerde beleid al niet
s er stuiten. Op 30 mei voerde Nas-
de bedreiging van Israël op door
hn defensiepact met koning Hoessein
hr-n.Jordanië. Op maandag 5 juni
ak de oorlog uit.
e e Verenigde Naties zelf zijn hipt
j rste slachtoffer geworden van de
a Pgste crisis in het Midden-Oosten die
oÜh 00rtog vooraf ging. De Britse
he mier, Sir Alec Douglas-Home
v vorige week in het Lagerhuis
n8rklaard, dat het herstel van het
e estige van de volkerenorganisatie
sJ?1, „onmetelijke en bijna bovenmen-
•j« tJke inspanning" zou vereisen. Oe
«Pt zal ongetwijfeld r.og ter verant-
u °rding geroepen worden voor zijn
belwijze.
EEN BEOORDELINGSFOUT, een
'ioori°r °f Judgment", is °e Thants
d6 dtottige beslissing genoemd door
toider van de Britse Conservatieve
1}'tositie in het Lagerhuis, Edward
dr to- Tevoren was diezelfde uit-
Sch g gebruikt door een socialisti-
Lord in het Hogerhuis. Uiteraard
geeh de Britse gentlemen zich uit-
te rukt in een „understatement", een
jto die slechts schijnbaar mild is.
dg heeft terecht opgemerkt, dat
le„ erenigde Naties nooit meer de ge-
rha6n^eid moesten krijgen op deze
t toer een vredebewarende macht te-
bgf, te trekken. Anders zou bijvoor-
toa h °°k onmiddellijk de V.N.-vredes-
tot Cyprus teruggetrokken moe-
har'W°rden. nis dat aartsbisschop Ma-
Q10s van pas kwam.
e„ Unef, of V.N.-vredesmacht in
1 Midde--
b6r Vi'dden-Oosten, die op 15 r.ovem-
Srg aan de Egyptisch-Israëlische
t0r.to arriveerde, is op 19 mei 1967
dag opgehouden te bestaan. Een
tie °e Thants feitelijke capitula-
ens
Of Jy.
dag eet opgehouden te bestaan. Een
ha Oe Thants feitelijke capitula-
a]s °°r Nasser. De blauwhelmen, zo-
hiva ze troepen genoemd werden,
ger toen u;t Canada, India, Noorwe-
Jo6*~ Weden, Denemarken, Brazilië en
slgtototavië. De totale sterkte was
de j? 3400 man; dus geen gewapen-
his, -acht van enige militaire beteke-
VooVai aar die betekenis was dan ook
jj symbolisch en ideëel,
nw ^.nef vormde louter door zijn
v0iko8zigheid een garantie van de
aa„ unei v
tolWZiftoeid M I
va„ ®norganisatie tegen hervatting
Toen vijandelijkheden van 1956.
^Icek garantie werd weggenomen,
blau de oorlog onvermijdelijk. De
v°Udi en kunnen straks niet een-
dati68 terugkomen. Oe Thants liqui-
Van de V.N.-aanwezigheid in het
is onherroepelijk en
hieu stelbaar. Tenzij er een geheel
z'cht 6 Vorm van internationaal toe
kan ,Eev°nderj kan worden. Maar dat
tong duren.
In Bethlehem gaat leven
weer zijn gewone gan
(Van een speciale verslaggever)
BETHLEHEM, 9 juni De grote
kerk van Christus' Geboorte, centrum
van de pelgrimage in deze plaats,
heeft het oorlogsgeweld tussen de op
rukkende Joodse troepen en de Jor
daanse verdedigers op het nippertje
overleefd. Tijdens de felle beschieting
trof een van de Israëlische granaten
het vierhonderd jaar oude eikenhouten
dak van de kerk, dat meteen vlam-
vatte. Terwijl het vuurgevecht nog in
volle gang was, klommen de zestig
jaar oude bisschop Pella Klavios en
twee van zijn priesters met emmertjes
water naar het brandende dak van
hun kerk. Terwijl de kogels hun om
de oren vlogen, begonnen zij de strijd
met het vuur, dat zij na korte tijd
wisten te bedwingen. Zij hadden de
kerk van een zekere ondergang ge
red.
Gisteren waren er de eerste begra
fenisplechtigheden van oorlogsslachtof
fers in Bethlehem. Ook in de kerk
van Christus' Geboorte. Op het grote
voorplein stonden Israëlische tanks en
troepen opgesteld. Auto's reden af en
aan, ambulances vervoerden doden en
gewonden. Toch leek men hier de
draad van het gewone dagelijkse le
ven weer snel te hebben opgenomen.
Wij, die geen uniform droegen, waren
tenminste binnen de kortst mogelijke
tijd omringd door een aantal Arabi
sche toeristengidsen, die ons met bij
na smekende stem hun diensten aan
boden...
Onze tocht over de weg van Jeru
zalem gaf het bekende afschuwelijke
oorlogsbeeld. In een sloot naast de
weg zagen we de ontzielde lichamen
van een Arabische vrouw en haar
kind, temidden van halfverbrande
auto-wrakken, die men om ruim baan
te maken van de weg had gestoten.
De huizen, in de omgeving toonden al
le sporen van het gevecht. Verschil
lende waren zelfs gedeeltelijk inge
stort. Uit enkele kapotgeschoten ven
sters, wapperde een witte vlag aan
een stok.
Het was druk op de weg. Behalve
het intensieve militaire verkeer lie
pen er grote groepen vluchtelingen te
rug in de richting van Jeruzalem. Ter
wijl wij hen passeerden wezen ze her
haaldelijk op hun mond, ten teken
dat ze honger hadden. Ze hadden de
meest uiteenlopende dingen bij zich.
Zo zagen wij een jongen en een meis
je sjouwen met een naaimachine. Een
oud vrouwtje droeg een grote stok in
balans op haar hoofd. Aan beide uit
einden bungelden dode kippen. Allen
strompelden voort over de weg, be
zaaid met onbruikbaar oorlogsmateri
aal.
Op vijftien kilometer buiten Jeruza
lem ontmoetten we twee nog volledig
bewapende Jordaanse soldaten. Ze
hadden er eenvoudig geen idee van
hoe de stand van zaken was en meen
den, dat de Jordaanse strijdkrachten
nog volop actief waren en met name
in Jeruzalem nog altijd tegenstand bo
den. De mannen liepen door in de
heilige overtuiging dat de slag nog
lang niet verloren was. Het bericht
van de wapenstilstand had hen niet
bereikt. Ook niet de Jordaanse wacht
post, die we op een zijweg verderop
tegenkwamen. Hij hield ons aan, een
jonge, grimmig kijkende man, die zijn
schoenen met de veters aan elkaar
vast had gebonden en om zijn nek
gehangen.
Toch liet hij ons even later passe
ren en bereikten we Jeruzalem, waar
af en toe nog een Arabische sluip
schutter actief was. Nu en dan hoor
den we geweerschoten knallen. Overal
troffen we de sporen van zware ge
vechten aan. Vooral bij de St. Stefa-
nuspoort ten noorden van de grote
moskee met het gouden dak, die won
derwel nauwelijks beschadigd uit de
strijd is gekomen. Op verschillende
plaatsen lagen nog altijd de doden.
Soldaten in volledige wapenuitrusting
Maar ook burgers, met het gezicht in
het stof op de weg.
Bij de ingang van het hoofdkwartier
van de vredesmacht in het zogenaam-
Akko
GAZA
DAMIETIE
El Kotrani
ELARIS
AL MANSOERA
TANTA
MA'AN
Jljfakhl
BirOdeib.
EIThetnea
AKABA
ElSaff
EILAT
boeZenima
Nuweiba
AtroeDoerba
K.M. 20 40 60
TIRAN
(Van onze speciale verslaggever)
AMMAN, 9 juni. Koning Hoessein
is zijn land niet ontvlucht. Aan alle
geruchten daarover kwam gisteren een
einde, toen de vorst, ongeschoren en
zeer vermoeid na zijn verblijf aan de
frontlinie, plotseling een persconferen
tie gaf in het hoofdkwartier van de
strijdkrachten in de Jordaanse hoofd
stad. Hij gaf toe dat zijn leger enorme
verliezen had geleden in het gevecht
met de Israëli's.
Hifwas ook zeer teleurgesteld dat
zijn land, waarvoor zovelen in de we
reld grote sympathie koesteren, door
bijna iedereen aan zijn lot was over
gelaten. „Wij hebben onze uiterste best
gedaan ons land te verdedigen. Wij
vochten met de grootst mogelijke in
zet tegen een bijna overstelpende over
macht", sprak koning Hoessein met 'n
zachte, monotone stem tot de journa
listen.
De duidelijk teneergeslagen vorst
liet er niet de minste twijfel over be
staan dat zijn troepen in de eerste
plaats door de Israëlische luchtmacht
waren verslagen. „Hun vliegtuigen be
stookten ons dag en nacht op vrijwel
alle posten", aldus de vorst, die na
drukkelijk vaststelde. dat de Joodse
grondstrijdkrachten zonder die lucht
macht lang niet zover gevorderd zou
den zijn als nu.
„Veel van onze mannen stierven, zij
die leven zijn helden. Ik hoop dat onze
offers niet tevergeefs zijn geweest en
dat de rechtvaardigen in de wereld ons
zullen helpen. Als de vijand besluit de
strijd voort te zetten, zullen ook wij de
wapens weer opnemen en vechten tot
de laatste man. Kost wat kost".
Uit de speech van koning Hoessein
kon een bedekt protest worden opge
maakt tegen de Arabische bondgenoten
die Jordanië zonder steun lieten strij
den. Maar onder de bevolking van
Amman leeft in dit verband veel meer
een anti-Britse stemming. Vele mensen
menen hier, dat Engeland de Jorda-
niërs best de helpende hand had kun
nen toesteken. Het feit dat de grote
Arabische leider Nasser niets voor Jor
danië heeft gedaan, verklaren zij snel
met de opvatting, dat hij het druk ge
noeg heeft aan zijn eigen frontlinie.
de niemandsland werden we door Is
raëlische bewakers tegengehouden. Ze
lachten tegen ons en wilden best op
de foto. „Dit hier is nu ook Israël",
riep er een tegen ons. We vertelden
een soldaat van de Verenigde Naties,
die zijn wagen naast de onze parkeer
de, dat we door de Joden bij de in
gang van het VN-hoofdkwartier waren
tegengehouden. „Ja dat kan ook best',
antwoordde hij dof. „Het is nu hun
land".
(Van onze speciale verslaggever)
TEL AVIV, 9 juni De Israëlische
regering is ervan overtuigd, dat Egyp
te Israël onyerhoeds heeft willen over
rompelen. Zij zegt voor deze bewering
de nodige bewijzen te hebben.
Zo zouden de Israëliërs een Egyp
tisch operatie-plan hebben buitge
maakt, waaruit af te lezen zou zijn
dat Egyptische vliegtuigen in het
„Uur S" hadden moeten opstijgen om
de Israëlische luchtmacht op de vlieg
velden te vernietigen. Voorts had men
de hand kunnen leggen op een ander
document dat luidde: „Een order aan
het oostelijke commando van de strijd
krachten der Verenigde Arabische Re
publiek, d.d. 22 mei: Opdracht aan de
tweede luchtbrigade om de radarin
stallaties van het vliegveld Akron te
bombarderen, het 25ste eskader moet
drie Hawk-raketbases bombarderen..."
Uit een en ander zou men kunnen
afleiden, dot de Egyptische orders
niet zijn uitgevoerd omdat de Israë
liërs hen voor zijn geweest. Een groot
aantal waarnemers is er niet zo vast
van overtuigd, dat het de Egyptena-
ren zijn geweest, die maandagmorgen
de vijandelijkheden zijn begonnen.
ADVERTENTIE
(Van onze speciale verslaggever)
TEL AVIV, 9 juni Op een
drukbezette persconferentie in Tel
Aviv hebben de Israëliërs een, op
de band opgenomen, telefoon
gesprek laten horen, waarop naar
men beweerde de stemmen van
koning Hoessein van Jordanië en
president Nasser van Egypte te
horen waren. Hetgeen de journalis
ten hoorden waren twee, niet te de
finiëren, stemmen, die elkaar toe
schreeuwden dat zij de Verenigde
Staten en Engeland zouden be
schuldigen van Britse interventie
ten gunste van Israël.
Het gesprek verliep als volgt:
Nasser: „Hallo, zullen we de Ver
enigde Staten en Engeland zeg
gen of alleen de Verenigde Sta
ten?"
Hoessein; „De Verenigde Staten en
Engeland."
Nasser: „Heeft Engeland vliegdek
schepen?"
Hoesseins antwoord onverstaan
baar.
Nasser: „Gaat zijne majesteit een
verklaring afleggen over de deel
neming van de Amerikanen en
Britten?"
Hoesseins antwoord niet te ver
staan.
Nasser: „Bij God, ik leg een ver
klaring af, en U doet het en we
zorgen ervoor, dat de Syriërs zul
len verklaren, dat Amerikaanse
en Britse vliegdekschepen deel
nemen aan de strijd tegen ons.
We geven een verklaring uit. We
leggen de nadruk op de zaak en
zorgen ervoor, dat het erin
wordt gehamerd."
Hoessein: „Goed, in orde."
Het gesprek, dat volgens de Is
raëlische woordvoerder plaats
vond op 6 juni om 04.50 uur 's och
tends, eindigde met de verzekering
van Nasser, dat zijn vliegtuigen
bezig waren met aanvallen op Is
raëlische vliegtuigbases. Op dat
moment was echter het grootste
deel van de Egyptische luchtmacht
reeds uitgeschakeld. Vier uur later
maakte radio-Cairo bekend, dat
Britse en Amerikaanse vliegtuigen
Israël steunden.
Tijdens een onderhoud met de
buitenlandse militaire attache's in
het Jordaanse hoofdkwartier, in
Amman, heeft het hoofd van de
Jordaanse militaire inlichtingen
dienst gezegd, niets af te weten
van deelneming van Britse of
Amerikaanse vliegtuigen aan de
operaties boven Jordanië.
M
