DE MAASBODE
VERRASSEND OPTREDEN VAN ROMME
JAMIN
Vand;
350-400 miljoen
belastingverhoging!
Hoogendijk
belt met
premier
Vrijmoedig
commentaar
Geen tijd voor spel
aag
Rijnpoort hindert
Westland niet
DEN HAAG VERWACHT
Ook radio's en drank duurder
Kamervragen
over Van Heyst
35 ets.
neem er de tijd voor
ELISABETH BAS
MATRASSEN
^vroN V&Q
bitterkoekjes
en
eerder
maasbode
dodelijk ongeluk
Geen onderzoek
naar bronnen
NU 00K
IN ROTTERDAM
Korte Hoogstraat 4
Modehuis „Rosita"
ROTTERDAM, VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1967
MEER BEWOLKING
123e JAARGANG No. 39726
advertentie
he?EL"*** 8 sept. -'In
de nnii«,en nuchtere bedrijf van
de ™ek wordt het beleid van
bepaald"1^ V00r v^ftiS procent
dineert J ?r de machtsverhou-
verkie7ïr>° d*e zich Pas na
zowel volrndaftekenen- Dat geldt
tijcombinaties in°rming Van P?T
voor de nnlf,!" 6611 regering als
ringsprog^m g Van 6611 r6ge"
advertenttp
",e< duur wel heerlijk
18 pagina's
het Leids KVP-debat: partijvoorzitter mr. Aalberse in gesprek met prof. Romme
Pauze in
voor stadsnieuws
Pagina 5a, 5b
DIRECTIE:
Mr- W. A. M. van der Kallen
HOOFDREDACTIE:
1. M. Lücker
drs. A. J. Cuppen
Verschillen
MILJOENEN VOOR TV
DEN HAAG, 8 sept. Op
enkele tientallen miljoenen gul
dens na zullen de rijksuitgaven
op de begroting 1968 23.000 mil
joen gulden bedragen, zo wordt
in Den Haag verwacht. Volgens
de in april jl. gecorrigeerde ra
mingen van de begroting 1967
bedragen de uitgaven in het
lopende jaar 21.115 min. gulden.
De stijging van 1967 op 1968 is
dan rond 1.800 miljoen gulden,
een kleine 9 procent.
MORGENOCHTEND
9 uur OPENEN wij onze
nieuwe vestiging aan de
heeft altijd iets aparts
in
DAMESKLEDING
sn.... bij aankoop van 25,-
ontvangt U
een leuke attentie.
Financiën en economie
B ewindvoer der s
PLAKBOEK DE TIJD
Ik geef als nieuwe abonnee DE TIJD op:
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
Het plakboek gelieve u te zenden aan:
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
Deze bon als brief verzenden aan:
DE TIJD Postbus 348 Amsterdam-C.
Ém&s,
DE TIJD
Koude nacht met hier en daar mist.
Morgen overdag aanvankelijk zon
nige perioden. Op de meeste plant
en droog weer. Zwakke tot matige
wind. Weinig verandering m tem
peratuur.
ZON op: 06.03
MAAN op: 12.2S
onder: 19.11
onder: 21.09
De radicalen
in KYP niet
realistisch
(Van
onna parlementaire redacteur)
het „gewoon lid van de
In®> na de Leiden," prof. Rom-
streden U;,i0g vele jaren de onbe-
afdelinEs^®r van de K.V.P. op de
°p de Tr ^dermS in Leiden we
debat ging j^ adicaal'Jur§ens
j>nrn g* "et optreden van de
e' die zich de laatste ja-
He noodzaak voor de vestieine
yan de achtste medische faculteit
een onderwerp van ernstiae -
ft??8?® tUSSen Eindhoven en Til-
od nö3eilolan^al m°tieven wordt
°P Pagina 3 belicht.
®erzunh*eit' helaas weinig kwaliteit,
VOc*?L°nze verslaggever bij het
Bosct %TENCONCOURS in Den
^nstènanl d6Z- da°en vele }onge
houdt ln zenuwspanning
ren vrijwel volledig uit de actieve
politiek heeft teruggetrokken was
voor alle aanwezigen een volkomen
verrassing.
Prof. Romme heeft met de vol
gende stellingen het debat voor een
groot deel bepaald.
Een vóór de verkiezingen gevorm
de combinatie van de christelijke par
tijen met de PvdA en D '66 maakt, als
zij geen meerderheid haalt, het land
onregeerbaar. Een andere combinatie
van WD met de splinterpartijen van
uiterst links en rechts is ondenk
baar.
De leden van een partij mogen
verwachten, dat het bestuur niet
door een overmatige behoefte om
een open discussie toe te laten, na
laat om leiding te geven.
Ook al is een binding met andere
partijen vóór de verkiezingen in de
praktijk onmogelijk, de kiezer heeft
er wel recht op om tevoren te we
ten met welke partij men bij voor
keur samenwerkt.
Het aangekondigde debat tussen mr.
Aalberse en mr. Jurgens was minder
een onderling debat dan een discussie
met de deelnemers aan de vergade
ring. De beide tegenspelers uit de
„christen-democratische" en de
„christen-radicale" stromingen in de
KVP waren opmerkelijk vriendelijk
tegen elkaar. Zij verdedigden geza
menlijk de waarde van partijvorming
op christelijke basis en de grote over
eenkomst tussen het officiële KVP-
program en de programmatische ge
dachten van de radicale groepering.
Mr. Jurgens sprak enkele malen over
de KVP als „de partij die mij zeer lief
is". Mr. Aalberse zei het „te betreu
ren", dat de coalitievorming vooraf,
die de christen-radicalen wensen, niet
mogelijk is.
Burgemeester Thomassen van Rot
terdam heeft ernstige bezwaren tegen
een onjuiste voorstelling van zaken,
die onlangs is gegeven in een artikel in
het periodiek „Landbouw nu over de
plannen om de haven Rijnpöort bij
Maassluis te bouwen.
Het artikel was geschreven door de
oud-redacteur van het Vrije Volk de
heer R. Idenburg. De auteur had
erboven gezet: „Rotterdam, wij be
wonderen uw voortvarendheid, maar
waarom in het Westland?"
De schrijver had bezwaren tegen een
herziening van het streekplan die de
burgemeester ontzenuwt. Herziening
van zo'n plan is normaal. Om de tien
jaar moet ieder streekplan herzien
worden. Van een nieuwe industriële
vestiging bij Rijnpoort kan geen spra
ke zijn, aldus mr. Thomassen. Dit
wordt dan ook niet gevraagd aan de
hogere instanties, die de herziening
nog moeten goedkeuren.. Bovendien is
de begrenzing van het havengebied een
voldoende garantie tegen verder op
dringen van de havenactiviteiten.
ADVERTENTIE
combinatie. Dat wordt een volstrekt on
mogelijke positie die het land onregeer
baar maakt en die leidt tot zoiets al
een koninklijk kabinet, waarop
kiezer geen enkele invloed heelt.
Het antwoord van mr. Jurgens was,
dat de KVP de durf, het élan en de
bewogenheid moet opbrengen om deze
risico's te nemen. „Het is juist de
oorzaak van de politieke malaise van
dit ogenblik, dat geen enkele party die
durf getoond heeft. Een durf om ook
het risico te nemen, dat de eigen
machtspositie afbrokkeltProt.
Romme onderbrak hem: „Ik heb niet
gezegd, dat niemand durft, maar
niemand zo gek is". Mr. Jurgens
antwoordde: „Het is ook een kwestie
van moed om gek te durven zijn Hij
vond verder dat prof. Romme te
vanzelfsprekend uitging van het huidi
ge kiesstelsel. Mr. Jurgens zei_ dat bij
het districtenstelsel van vóór t»1"
stembusakkoorden en coalities wel de
gelijk mogelijk waren.
(Vervolg op pagina 5)
voor°hlP °fnze *ilmPa§ina aandacht
Producent to Venetië» de
Premières. ZanUck en de
iDËTÜDl
en
KANTOREN: Rotterdam, Westblaak
131 en 147. Tel. redactie en ad
ministratie: 14 ZO 11, redactie na
17.30 uur: 14 21 14. Postbus 723.
2 28 84" V Ti''d, Am3terdam:
BE,Z?'?q onG'" afdelin9 lezersservice
tot 19.30 uur, tel. 010- 14 28 10
ABONNEMENT: pe, week
per maand ƒ4,40, per kwartaal
13,—, exclusief eventuele in
cassokosten.
ADVERTENTIES:
DE TIJD/DE MAASBODE
35 cent per millimeterhoogte;
DE TIJD gehele oplage
95 cent per millimeterhoogte;
75 cent voor familieberichten.
Contracttarleven op aanvraag.
Bijna als terloops kwamen toch ook
de verschillen naar voren. Op een
opmerking van mr. Aalberse „ik
kan mij bijna niet voorstellen hoe de
heer Jurgens zijn programma-ideeën
beter kan formuleren dan wat in het
KVP-program staat" antwoordde de
heer Jurgens: „Het gaat om de uitvoe
ring, om de mentaliteit. Waarom zijn
de spijtstemmers in de AR naar voren
gekomen toen de confessionele partijen
tot samenwerking met de VVD beslo
ten? Omdat zij bang waren, dat er van
hun mooie programma niets zou ko
men."
En ook: We moeten afwachten of
een combinatie vooraf met de PvdA en
D'66 realiseerbaar is. Dat hangt mede
af van de bereidheid bij die andere
partijen. Maar uit die samenwerking
kan langs de weg van de geleidelijke
ontwikkeling de opbouw van één partij
groeien.
De heer Jurgens weigerde een ant
woord op de vraag uit de zaal wat de
christen-radicalen zullen doen als zij er
niet in slagen binnen de KVP een
meerderheid achter hun ideeën te
krijgen. Een verklaring dat we dan uit
de partij zouden treden, wordt een
dreigement waardoor iedere werkelij
ke discussie onmogelijk wordt, aldus de
heer Jurgens.
De realiteit van de christen-radica
le ideeën in deze discussie werd
vooral in de opmerkingen van prof.
Romme tot de heer Jurgens aange
vochten. Prof. Romme zei: Geen partij
zal zo gek zijn om vóórdat de onder
linge verhoudingen tussen de partijen
bij de verkiezingen zijn vastgelegd aan
de samenstelling van een gemeen-
schappelijke regeringsploeg te begin
nen. Ook hangt van de uitslag van de
verkiezingen af hoe een regeringspro
gramma er uit zal zien. „Jaren gele
den heeft de toenmalige socialistische
fractievoorziter, jhr. Van der Goes
van Naters, mij dat gezegd en het is
een waar woord", aldus prof. Romme.
In 1946 is vanuit de KVP een poging
'gedaan om met de PvdA tot een
gemeenschappelijk programma te ko
men, maar de PvdA wilde dat niet".
Hoe stelt de heer Jurgens zich de
verkiezingen voor bij zo'n gemeen
schappelijk program?, vroeg prof.
Romme. Kan het dan niet schelen op
welke partij van die combinatie de
kiezer zijn .stem uitbrengt? Maar het
beginsel van de PvdA is, dat deze
partij onder andere kiezers uit de KVP
wil aantrekken.
De heer Jurgens had gezegd, dat de
kiezer vooraf wil weten voor welk
beleid en welke regering hij kiest.
Maar", zei prof. Romme, „wat ge
beurt er als de combinatie de meer
derheid niet haalt en er geen mogelijk
heid is van een andere meerderheids-
NUNSPEET, 8 sept. Donderdag-1
morgen is een anderhalf j aar oud kind
van de familie Van der Horst uit
Nunspeet onder een bakkerswagen ge I
komen en op slag gedood.
BUNSCHOTEN Donderdagmorgen J
is ds 47-jarige R. Hopman in bdtsing
gekomen met een bestelauto en om ner
leven gekomen.
(Van onze verslaggever)
DEN HAAG, 8 sept. - Minister-
vresident De Jong is gistereavond
opgebeld door drs. F. Hoogendijk,
samensteller van het geruchtma-
kende programma over de "in
nennota, dat dinsdagavond en
AVRO's Televizier werd uitgezo
den. „Ik heb," aldus de heer Hoo
gendijk," de premier verteld, dat
hij mijn bronnen niet onder de
ambtenaren in Den Haag moet
zoeken en dat ik het vervelend zou
vinden als hij daarnaar een onder
zoek zou laten instellen. Premier de
Jong zei, dat hij bli] was met deze
mededeling endat hij geen onder
zoek zou instellen."
De rijksvoorlichtingsdienst °nt"
kent alle geruchten en berichten
over een onderzoek door de rijks
recherche naar de bonnen waaruit
drs. Hoogendijk zijn gegevens heeit
verkregen over de komende Miljoe
nennota en de Troonrede. Een
woordvoerde van de dienst zei da
de heer Hoogendijk zijn verhaal
met veel aplomb heeft gebracht.
„Wij hebben alles uitgewerkt en
bekeken, maar wat er m staat is
voornamelijk onjuist. Er zijn wel
een paar gegevens die kl°PP®"' ^at
hij gezegd heeft over de personele
belasting is waar, maar de
ens daarover zijn al eans
gepubliceerd. Maar verder wemelt
het betoog van de heer Hoogendijk
van de onjuistheden."
„De benzine wordt helemaal met
duurder. Wat hij zegt °.Yer net
woningbouwprogramma lijkt op
niets. Hij geeft een cijfer van zeven
miljard voor loonkosten, maar dat
is 3,6 miljard. De Vietnam-passage
was een van de eerste dingen, die
ons als onwaar opviel. Vorig jaar is
er veel heen en weer gesproken
over Vietnam en hij heeft waar
schijnlijk gedacht da tdat nu weer
zo zou zijn. Hij heeft gewoon gegokt
en dat is mislukt."
Drs. Hoogendijk met geelzucht
thuis heeft overigens niets ge
merkt van een onderzoek door de
rijksrecherche. Toen hij er gister
avond thuis van hoorde heeft hij
onmiddellijk de telfoon gepakt om
de ministerpresident te vertellen
dat zijn inlichtingen nie van ambte
naren afkomstig waren.
Over de weinig vloeiende beoor
deling van zijn gegevens zegt de
heer Hoogendijk: „Daar hoor ik
van op. Er is nogal wat opschud
ding door ontstaan. Dat zou er niet
zijn als er niets van waar was".
In Den Haag hechten ingewijden
meer waarde aan cijfers die
I woensdagochtend door de NCRV-
radiokrant werden genoemd.
(Van onze parlementaire redacteur)
Voor een gezonde financiering acht
'het kabinet het noodzakelijk dat
naast de normale stijging van de be
lasting-ontvangsten nog extra mid
delen worden gevonden. Politieke
kringen menen, dat hiermee een
bedrag van 350-400 miljoen gulden
gemoeid zal zijn. Desondanks wordt
een fors tekort op de begroting ver
wacht. Het geraamde tekort over
1967 is 2.300 miljoen. Afgezien van
bijzondere maatregelen, die eventueel
pas bij de indiening van de miljoe
nennota op 19 september bekend zul
len worden, is niet te verwachten dat
het tekort in 1968 kleiner zal zijn.
De extra inkomsten moeten voor het
grootste deel komen uit een verhoging
van een aantal indirecte belastingen
zoals omzetbelasting, invoerechten en
accijnzen. Artikelen, die hierdoor
waarschijnlijk zullen worden getroffen
zijn: chocolade èn suikerwerken,
bromfietsen, radio's, frisdranken en
gedistilleerd. Gesproken wordt ook
over een mogelijke verhoging van ae
belasting op sigaretten. De tijdelijke
verhoging van de benzine-accijns met 4
cent per liter, die op 1 januari 1868 zou
aflopen, blijft waarschijnlijk gehand
haafd.
(Vervolg op pagina 8.)
DEN HAAG, 8 sept. De Tweede-
Kamerleden Van Lier en Masman
(beiden PvdA) hebben de ministers van
sociale zaken en volksgezondheid en
van justitie schriftelijk gevraagd, ol|
het juist is, dat de vakbeweging een
half jaar geleden aan de Verzeke-
ringskamer heeft gevraagd een onderri
zoek in te stellen naar de situatie bij
het pensioenfonds van J. B. van Heysi
en Zonen. De Kamerleden vragen j
voorts, of de Verzekeringskamer in de i
resultaten van het onderzoek aanlei
ding gevonden heeft maatregelen te
treffen en of er reden is te overwegen I
de bepalingen in de pensioen- en
spaarfondsenwet over het toezicht van
de Verzekeringskamer op de pensioen-1
fondsen te verbeteren.
Aan de minister van economische
zaken vragen de Kamerleden, of hij de
Kamer wil inlichten over de gang van
zaken bij het bedrijf van Van Heyst te
Den Haag, Wierden en Ossenzyl? Zij
willen weten, of de minister maatrege
len heeft overwogen om dit bedrijf in
staat te stellen zijn werkzaamheden
voort te zetten.
Het college van B. en W. van Den
Haag heeft vanmorgen in zijn verga
dering over de zaak Van Heist gespro-1
ken. Wethouder Bol van economische
zaken is reeds enige tijd bezig om
geïnteresseerden in deze zaak te vin
den. De gemeente zelf kan het bedrijf
niet tegemoet komen, omdat zij niet
over de middelen beschikt.
Tot bewindvoerders voor J. B. van
Heyst en Zn., die woensdag surséance
van betaling heeft aangevraagd, zijn
benoemd mr. M. P. Bloemsma (van
het advocatenkantoor Mrs. Bloemsma,
W. Blackstone, A. C. Rueb, prof. W. L.
Haardt en S. K. Martens in Den
Haag), en dr. ir. J. G. Schlingemann, I
eveneens uit Den Haag.
De kinderen van onze abonnees hebben wel tijd om te
snelen Ze worden beschut en beschermd. Voor hen is
meedoen aan de grote Missiepers-prijsvraag, die morgen
begint een prettig verzetje. Laat ze spelen; hun genoegen
is voor hem een levensbelang!
Kent u nog kinderen met een volle spaarpot?
Vul dan (vlug) ten behoeve van hen onderstaande
bon in en verdien zo een
Het abonnementsgeld 13,- p. kwartaal) wordt
betaald door bovengenoemde/ondergetekende.
Handtekening:
modehuls
ROTTERDAM
Korte Hoogstraat 4
De eerste openbare discussie tus
sen een christin-radicale LVP-er
de beer Jurgens en een RN r-er
van de gangbare stijl de heer Aa -
berse - zou met een keurige ge
lijke stand geëindigd zijn. als pro
Romme niet in de zaal gezeten had.
De beren waren eigenlijk niet van
plan bet elkaar moeilijk te maken,
want sinds de eerste strubbelingen
over bet bekende adres spelen de
KVP-ers bet spel van de partij
vernieuwing uiterst minzaam en tac
tisch. In bet huis van de gehangene
praat men niet over de beul. zeker
niet zolang het nog onduidelijk is
wie de beul en wie de gehangene
nu eigenlijk is. De beer Romme is
bet nooit gewend geweest over vra
gen als deze misverstand te laten
bestaan. Met de vragen die hij
Jurgens stelde legde bij een paar
zwakke plekken in de opzet van de
christenradicalen tot op bet bot
bloot. De belangrijkste vraag was
wat de christen-radicalen, die reeds
vóór de verkiezingen met een pro
gram, een partijencombinatie en een
zetelverdeling willen komen, gaan
doen als zij geen meerderheid krij
gen. Moet bet land dan zonder
regering blijven of zou de EVP in
dat geval in een andere combinatie
aan bet regeren gaan? Het eerste
is een ramp, bel tweede is kiezers
bedrog. De beer Jurgens kwam met
zijn antwoord niet uit de voeten.
Geen wonder, want er is geen ant-
woonJ op die vraag. De fout van
de christen-radicalen is. dat zij de
kiezers voor een combinatie van par
tijen laten stemmen, betgeen slechts
goed kan gaan zolang die combina-
j tie van succes verzekerd is. Alleen
in dat geval treedt de combinatie
op als ware zij één partij. Maar
verliest de combinatie, dan valt zij
weer uit elkaar in de verschillende
oorspronkelijke partijen, die- ieder
voor zich de vraag onder ogen
moeten zien of zij ter wille van de
regeerbaarheid van het land in zee
zullen gaan met een andere com
binatie dan zij de kiezers hebben
beloofd.
Op dit punt zijn de christen
radicalen noch duidelijk noch radi
caal. Z,ij willen de kiezers laten be
slissen welke combinatie zal regeren
Maar als deze combinatie niet ge
kozen wordt kan er alleen geregeerd
worden op basis van trouweloosheid
Dit dilemma kan men alleen ont
lopen door niet met een combinatie
van partijen te komen maar met een
geheel nieuwe partij. Dat eist ecbtei
meer radicaliteit dan de christen
radicalen en hun verwanten in an
dere partijen kunnen opbrengen.
Hoewel de heer Jurgens tegen
aanvallen als deze onvoldoend-
rechtstreeks verweer heeft, beschik'
hij wel over argumenten van lagen-
orde. Argumenten uit het ongerijm
de. Wat men ook tegen zijn plan
nen te berde brengt, staan blij li.
dat de ervaringen met kabinets
wisselingen en kabinetsformaties uil
het jongste verleden zo slecht zijn
en voor de KVP zo ongunstig, dal
men zelfs het starten met onrijp»
nieuwe plannen beter vindt dan hel
voortgaan op de oude weg. Vei
standig in praktisch politiek op
zicht is dat wellicht niet. maai
het is wel een vorm van radicalitei!
die tot nadenken en tot discussie
prikkelt. Dal kan de KVP wel g.
bruiken.
ADVERTENTIE
0LGA
