DE MAASBODE
WACHTEN OP DOUANE
Meer ruimte
voor leningen
Va:
Naar akkoord van
Praag met Rome?
Operatie paus
in november
Vrijmoedig
commentaar
Vandaag valt beslissing
over Van Heyst
Ontslag Haagse werknemers
JAMIN
Lezen en laten lezen
VOLGENDE WEEK EINDE BEPERKINGEN
ftdaag
en
FELLE KRITIEK OP PLOHJAR
Nieuwe kieswet
heeft voorrang op
revisie grondwet
ail
MATRASSEN
Schade tientallen
miljoenen
Beroep op Nigeria:Staak strijd
In 1968 gevoelige
opleving in EEG
NAAM:-«CS
ELISABETH BAS
00m i
hm 35 ets.
neem er de tijd voor
ACTIE DOUANE
CONFERENTIE OAE AFGESLOTEN
VOLGENS BARRE
AfON
Otterdam, vrijdag 15 september 1967
WISSELVALLIG
123e JAARGANG No. 39732
De
re^N hAAG, 15 sept. -
sooni Mg wil ,het sluiten van per-
on afu lenin§en en het kopen
ken ^eTtaling gemakkelijker ma-
Van\^yaarschiinli'ik met ingang
Perki»g®?de week vervalt de be-
iitef** L .erop' die in 1964 werd
dreio-c j *n verband met de toen
coni?,!n<?e oververhitting van de
%>rdt ?Uur* Voor alle artikelen
stortiv. eerste verplichte kassa-
brachtgtrWeer op 20 Procent ge-
procent \^or aut0's wordt dat 35
Was He minimumkasstorting
de v'ariëërende naar gelang van
procent V&n de auto's' 45 tot 55
22 pagina's
v6rder
^'e voor stadsnieuws
Pa9ina 5a en 5b
°E MAASBODE
M DIRECTIE!
r' A. M. van der Kallen
HOOFDREDACTIE:
I. M. Lücker
dr«- A. J. Cuppen
Kantobi
Minirokken taboe
in Vaticaanstad
il
De douane-actie in België heeft niet aTleen voor het wegverkeer
ernstige vertragingen tot' gevolg, ook de scheepvaart wordt ernstig
gehinderd, zoals hier in Sas van Gent, waar tientallen schepen
liggen te wachten.
kersenbonbons
niet duur wel heerlijk
Morgen verschijnt in DE TIJD de tweede opgave in de grote
puzzelwedstrijd „Lezen en laten lezen". Tegelijk zullen de
namen worden gepubliceerd van de winnaars uit de eerste
ronde!
De inlegsommen die de lezers van onze krant bijeen bren
gen, zullen dienen om jonge dagbladbedrijven in de ont
wikkelingsgebieden groeikansen te geven.
Kent u nog kwekers die méé willen sproeien?
Vul dan namens hen onderstaande bon in en verdien
zo een
PLAKBOEK DE TIJD
Ik geef als nieuwe abonnee DE TIJD op: ^dt^dlLgewemst
de reeds versche-
ADRES:
WOONPLAATS:
Het abonnementsgeld 13,- p. kwartaal) wprdt
betaald door bovengenoemde/ondergetekende.
Het plakboek gelieve u te zenden aan:
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
Handtekening:
Deze bon als brief verzenden aan:
DE TIJD Postbus 348 Amsterdam-C.
DE TIJD
1
Verspreide opklaringen, maar tijde
lijk enige regen. In de nacht en
ochtend hier en daar mist. Zwakke
tot matige wind en weinig verande
ring in temperatuur.
ZON op: 06.15 onder: IS.54
MAAN op: 18.41 onder: 03.09
Kop
en op krediet
volop
mo
(Van onze verslaggever)
de andere artikelen hield
af^etaliV^C- reie beperking van de
nimum vL'on^1 het wettelijke mi-
Perceiu=.? Pr°cent met een zeker
keleri dat niet voor alle arti-
eze vLJ ^vas> werd verhoogd. Nu
^kuniiJ? mg vervalt, wordt de
^ikelen ^fr,ste aanbetaling voor alle
'batisch ^nalve voor auto's, a
bat de ®er.20 procent.
coniunJ?misterraad besloten heeft
e leninn!UreIe beschikking persoon-
erlri 1S64 *n te trekken en ook
^ffen, h-VTf van de afbetaling op te
lc°notni»-K de staatssecretaris van
'■J0". Verkil zaken, drs. L. J. M. van
^!>rifteliil„rd antwoord op een.
char (PVl}A^ "raap van de heer Pe-
Orote Uii.
ter autn» 1 anger op de Frankfur-
°Pen,j °n' die gisteren werd ge-
Verhiaarrt nieuwe NSU met de
deze Rh„ Wankelmotor. Meer over
w der 1968-ers op pagina 9.
bet eriandse toneel is niet wat
en o,„moeten zijn. Daarom heb-
6eh e»o,°ster' Paul Steenber-
Verbeto^'0 de Vries plannen tot
dagfr,-ontwikkeld. Donder-
Atbstpv^ag bebben ze die in de
toen mise
Stadsschouwburg
na 5"' Men leze hierover op
"o0r Vaal heeft een prachtig pion
Parfc y'n filmhuis in het Vondel-
een riie an van der Keuken heeft
S°n<i j!"fe film gemaakt, en James
biirn. iylerUQ' net als Audrey Hep-
®P QHes en nog meer nieuws
e filmpagina.
De tijd
EN: Rotterdam, Westblaak
60 147. Tel. redactie en ad-
131
17nJ?tratle: 14 2011, redactie na
'•30 uur: 14 21 14. Postbus 723.
j 2g gi'n-v- De Tijd, Amsterdam:
^?aGlNG: afdeling lezersservice
01 19.30 uur, tel. 0 10-14 28 10.
"ONNEMENT: per week ƒ1,—.
maand 4,40. per kwartaal
exclusief eventuele In
cassokosten.
^VERtENTIES:
Pe TIJD/DE maasbode
cent per millimeterhoogte:
„5 TIJD gehele oplage
cent per millimeterhoogte;
voor familieberichten,
tracttarieven op aanvraag.
95
Is cent
Uontri
De beperking van de persoonlijke
leningen was een beperking van de
groei hiervan. De beschikking hield in,
dat het totale volume van de verstrek
te persoonlijke leningen jaarlijks met
met meer dan 12 procent mocht toene
men. De staatssecretaris deelde mee,
dat het besluit zo spoedig mogelijk zal
worden uitgevoerd. Volgens een]
woordvoerder van economische zaken
zal dit reeds volgende week gebeuren.
Het kamerlid had zijn vraag gesteld,
omdat de Nederlandse Bank de beper
kingen voor de kredietverlening van de
banken in de particuliere sector al
eerder heeft opgeheven.
De eerste aanbetaling op radio- en tv-
toestellen, grammofoons en andere
electronische apparatuur werd in 1964
op 30 procent gebracht. Voor huishou
delijke artikelen als koelkasten, was
machines, centrifuges en naaimachi
nes was een eerste aanbetaling van 25
procent nodig.
Voor personenauto's beneden de prijs
van zesduizend gulden bedroeg de
eerste aanbetaling sinds 1964 35 pro
cent. Voor auto's uit de middenklasse
(zes- tot tienduizend gulden) moest 50
procent worden gestort, en voor auto's
duurder dan tienduizend gulden 55
procent.
PRAAG, 16 sept (KNP) Binnen
de Tsjechoslo waakse regering heerst
onenigheid over het beleid, dat ge
voerd moet worden tegenover de
katholieke kerk. Steeds meer wint de
opvatting veld, dat de „harde koers"
die verantwoordelijk is voor het af
breken van de onderhandelingen tus
sen Vaticaan en Praag, plaats moet
maken voor een soepeler beleid.
Verwacht wordt, dat een van de
eerste slachtoffers van deze nieuwe
ontwikkeling de geëxcommuniceerde
priester Plojhar zal zijn. Deze ex-
kapelaan heeft nog steeds een voor
aanstaande plaats in de regeringstop.
Hij is minister en bovendien voorzitter
van de vereniging van „Vredespries-
ters". Zijn invloed echter taant als
gevolg van de liberaliserende ontwik
keling.
Plojhar heeft op een recent congres
van „Vredespriesters" in Praag felle
kritiek uitgeoefend op het regerings
bureau voor kerkelijke zaken.
Hij verwijt het bureau, dat het
de paar bisschoppen, die hun functie
nog mogen uitoefenen, alsmaar toe-
(Van onze correspondent)
DEN HAAG, 15 sept. „De regering
ziet gaarne dat u bij uw veelomvatten
de werkzaamheden voorrang geeft aan
de herziening van de kieswet. De
periodieke verkiezingen van 1971 zou
de regering indien het enigszins moge
lijk is, willen laten verlopen volgens de
opzet van de nieuwe kieswet. „Dit zei
minister-president De Jong gisteren
bij de installatie van de staatscommis
sie van advies inzake de Grondwet en
de Kieswet, in de Trèveszaal.
Is het wellicht wenselijk, vroeg de
premier zich af, naast de gebruikelijke
procedure voor de periodieke verkies
zingen een verkorte procedure te ont
werpen voor verkiezingen in bijzondere
omstandigheden, zoals zich voordoen
bij het aftreden van een kabinet.
Onze nieuwe grondwet, aldus de heer
De Jong, zal er een zijn voor een
heel andere tijd. Alleen herzienings-
voorstellen die in tweede lezing een
tweederde meerderheid kunnen ver
werven, hebben reële waarde, bena
drukte de eerst minister.
De voorzitter van de staatscommis
sie, mr J. M. L. Th. Cals, zei, dat de
commissie wellicht niet zulk een vlie
gende start kan hebben als hier en
daar wordt verondersteld. „Het is
duidelijk dat wij geen rapport kunnen
uitbrengen voordat de daartoe aange
zochte instanties de gelegenheid heb
ben gehad hun adviezen op te stellen.*
De heer Cals pleitte ervoor dat de
ontwikkeling der denkbeelden en de
vaststelling van eventuele voorste-llen
zich zoveel mogelijk voltrekt ten over
staan van de eerste belanghebbende:
de Nederlandse staatsburger. Hij gaf
te kennen reeds in een vroeg stadium
een aantal vraagpunten aan de rege
ring voor te leggen die deze aan de
beide Kamers kan toezenden.
VATICAANSTAD, 15 sept. (DPA) -
Minirokken worden thans in Vaticaan
stad als ongewenst beschouwd. De
Zwitserse Garde en gendarmes die bij
de poort van de St. Pieter en bij de
toegangen naar Vaticaanstad de wacht
houden, hebben instructie, al te kort
gerokte vrouwelijke personen de toe
gang te weigeren.
Waarnemers merken op dat de Curie
met dit verbod lange tijd gewacht
heeft. Het is alweer vier maanden
geleden, dat de filmster Claudia Car-
dinale op een audiëntie bij de paus in
minirok verscheen en daardoor veel
opzien baard*.
stemming geeft naar Rome te gaan en
in het eigen land rond te reizen, en dat
het officieel van hun functie ontheven
priesters op drukke dagen laat assiste
ren in parochies.
Plojhar herhaalde ook de oude eis
waarop al vier jaar lang alle onder
handelingen tussen Praag en de H
Stoel zijn gestrand, namelijk dat alle
te benoemen bisschoppen er zijn
veertien bisschopszetels vacant uit
sluitend uit de kring van „Vredespries-
ter" worden gerecruteerd. Deze eis
wordt door het Vatikaan onaanvaard
baar geacht.
Welingelichte kringen in Tsjechoslo-
wakije zijn van mening, dat de kritiek
van Plojhar in de regering steeds
grotere oppositie ontmoet. Zelfs Ploj-
hars volgelingen onder de priesters
zouden het niet langer met hun leider
eens zijn. Zij verwijten hem stalinisti
sche methoden.
Dezelfde critiek leeft bij moderne
communisten. Tussen hen en christe
lijke intellectuelen is geleidelijk aan
een dialoog op niveau mogelijk gewor
den. De afdeling van de communisti
sche partij binnen de medische facul
teit van de Universiteit van .Olomouc
heeft reeds het aftreden van Plojhar
geëist wegens zijn stalinistische
methoden.
In kerkelijke kringen van Tsjecho-
slowakije verwacht men dat het Vati
kaan voorlopig niet op nieuwe onder
handelingen zal aandringen, maar zal
wachten totdat de ontwikkeling in
Tsj echoslowakij e is uitgekristalliseerd.
llfliill
ADVERTENTIES
0LGA
ADVERTENTIE
(Van onze verslaggever)
BREDA, 15 september. De schade
die de langzaamaanactie van de Belgi
sche douane aan het vervoer veroor
zaakt, wordt op tientallen miljoenen
guldens geschat. De vervoerders dur
ven de situatie niet in hun tarieven door
te berekenen, omdat er een grote
groep is die daar niet aan meedoet. De
concurrentie is groot, zodat men zo
lang mogelijk de klappen blijft incas
seren.
Bij de grenspost Wernhout gaat het
nog steeds langzaam aan. Vanochtend
bedroeg de gemiddelde wachttijd voor
het vrachtverkeer 21/» a 3 uur. De files
groeiden langzaam aan en de rijkspoli
tie stond klaar om het verkeer van
personenauto's over de langzamerhand
bekende sluipwegen om te leiden.
In Budel ging het verkeer daarente
gen normaal de grens over. Er werd
hier gewoon gewerkt en er deed zich
geen enkele stagnatie voor. De mare
chaussee had overigens niet de indruk
dat het hier drukker was dan normaal
Het uitwijken van transporten naar
andere grensposten is gering, of zeer
gespreid.
De Eigen Vervoerders Organisatie in
Den Haag tracht regelmatig op de
hoogte te blijven van de actuele situa
tie aan de diverse grensposten om de
vervoerders te adviseren ten aanzien
van de routes. De NOB in Den Haag
die de beroepsvervoerders vertegen
woordigt, ziet in het leiden van de
zware transporten naar kleine grens
posten weinig heil. De kleine posten
zijn op massaal goederenvervoer niet
berekend en zouden door een grote
toevloed van vrachtverkeer in een
minimum van tijd verstoppen, waar
door men weer even ver zou zijn.
BRUSSEL, 15 sept. (ANP) Ruim
1500 stakende ambtenaren van de
Belgische douane en belastingdiensten
zijn door Brussel getrokken om kracht
bij te zetten aan hun eisen voor
loonsverhoging en toeslagen. De sta
kers riepen leuzen tegen de minister
van financiën en gooiden met voetzoe
kers.
(Van onze correspondent)
ROME, 15 sept. Het staat zo goed
als vast dat de paus in november aan
de prostaat zal worden geopereerd. De
operatie zal waarschijnlijk niet in de
operatiekamer van het Vaticaan ge
schieden, maar in de universiteitskli
niek ,,Agostini Gemelli". Deze kliniek
beschikt over een zeer moderne uitrus
ting en is veel beter geschikt voor het
uitvoeren van iets omvangrijker opera
ties, dan de behandelkamer van het
Vaticaan.
De operatie zal waarschijnlijk wor
den verricht door prof. Valdoni, direc
teur van de chirurgische kliniek van
Rome, en door dr. Mario Arduini, chef-
uroloog van de verenigde ziekenhuizen
van Rome. Overigens vordert de ge
zondheidstoestand van de paus en
geeft, naar het oordeel van de artsen,
geen aanleiding tot bijzondere onge
rustheid.
Door zich pas in november te laten
opereren kan de paus zowel de bis
schoppensynode in oktober, als 't derde
wereldcongres voor het lekenaposto-
laat bijwonen. Hij zal ook begin no
vember de Orthodoxe patriarch Athe-
nagoras van Constantinopel kunnen
ontvangen.
Afrikaanse top
werd succes
KINSJASA, 15 sept. (AFP, Reuter)
wro J? te£enstellmg tot hetgeen vele
waarnemers hadden voorspeld en in
vte^C°ntrast met de resultaten
van vorig jaar in Addis Abeba, is de
vierde topconferentie van de Organi-
Afr;kaanse Eenheid, die in
afgesloten, een duidelijk
succes geworden.
Waarnemers zijn verrast door de
feremiThe% avtiBheid- die de C0Ï!"
jerentie heeft gekenmerkt. Een grote
stap vooruit was de unanieme toezeg
ging van de 37 deelnemende landen de
organisatie financieel te steunen. De
in dtrf, ie^ °f0ezieTl van luide en,
in de grond, loze dreigementen aan het
adres van de koloniale mogendheden
hJ1J!'ZtJnnn-Ji00nde een Wallende vast
beslotenheid compromissen te vermii-
voort te gaan met financiële
bevri]dingsbewegingen in
de Portugese en Afrikaanse kolonies in
Afrika en in Rhodesië.
Twee andere belangrijke besluiten
fludeuC.0nnrentie heeft genomen
nebben betrekking op onderwerpen, die
niet op de agenda stonden. Ze zijn
desondanks toch behandeld. Het eerste
was de eis, dat de blanke huurlingen in
Congo dit land onmiddellijk dienen te
verlaten op straffe van ingrijpen van
de OAE. Vervolgens is besloten een
misslie, bestaande uit zes staatshoof-
(Van onze verslaggever)
DEN HAAG, 15 sept. Bewindvoer
ders van de in surséance verkerende
radiatorenfabriek J. B. van Heyst en
Zoon hebben het personeel van de
onderneming gisteren meegedeeld, dat
de beslissing over wat met net bedrijf
gebeurenzal nog niet gevallen is. Tij
dens een zeer korte bijeenkomst werd
gezegd, dat vandaag de besprekingen
over het voortbestaan van de onderne
ming definitief zullen worden afgerond.
Naar verluidt zou het 650 man
tellende personeel van het Haagse
bedrijf vanmiddag worden ingelicht
over de stand van zaken en naar huis
worden gezonden.
Daaruit zou moeten worden gecon
cludeerd, dat het in Den Haag geves
tigde bedrijf wordt gelsoten.
Verder verluidt, dat het in Weerden
Overijsselgevestigde bedrijf van J.
B. van Heyst en Zoon zal worden
overgenomen door de NDSM.
Er hebben zich gisteren een aantal
nieuwe mogelijkheden voorgedaan, die
alle op hun waarde bestudeerd moes
ten worden, waardoor de besprekingen
onmogelijk konden worden afgesloten,
zo deelde vakbondsbestuurder Pit ons
mede. Het is ellendig voor het perso
neel, dat in deze zenuwslopende dagen
toch al zoveel geduld heeft moeten
betrachten, zo zei hij, maar wij moes
ten wel afwijken van onze aanvankelij
ke toezegging, dat gisteren uitsluitsel
over hun lot zou worden gegeven,
„Vandaag is de dag der beslissin
gen", zo zei de heer Pit. „Wij kunnen
onmogelijk het personeel nog langer
laten wachten. De mensen leven nu al
den, naar de Nigeriaanse hoofdstad
Lagos te sturen om aan te dringen op
beëindiging van de strijd tussen de
federale regering van Nigeria en de
afgescheiden staat Biafra. De zes
staatshoofden (van Kameroen, Congo-
Kinsjasa, Ethiopië, Ghana, Liberia en
Niger), zullen een beroep doen op het
Nigeriaanse staatshoofd, generaal Go-
won, het conflict in een sfeer van
matiging en begrip bij te leggen.
De conferentie behandelde ook de
toestand in het Midden-Oosten. Men
sprak medeleven uit met Egypte en
eiste, dat het bezet gehouden deel van
het land onmiddellijk door „de vreem
de mogendheid" ontruimd wordt. Is
raël werd niet met name genoemd of
veroordeeld. Vele OAE-leden onder
houden uitstekende economische en
diplomatieke betrekkingen met de re
gering in Tel Aviv.
Een teken, dat men internationaal de
OAE-conferentie als belangrijk be
schouwde, was de komst van de secre
taris-generaal van de VN, Oe Thant,
naar Kinsjasa. Op de slotzitting sprak
Thant de afgevaardigden toe. Hij
waarschuwde hen tegen nationalisme
en regionalisme, die volgens hem in
een tijdperk, waarin zelfs het voortbe
staan van de mens niet meer als
vanzelfsprekend kan worden aange-
niet meer op hun plaats zijn.
een week in angst. Het is onverant
woord om de onderhandelingen tot
redding van het bedrijf langer voort te
zetten, als niet zou blijken dat er voor
95 procent kans van slagen in zit. Als
bewindvoerders het onderhandelings-
gesprek morgen niet tot een goed
einde brengen, betekent dat onherroe
pelijk het faillissement van Van Heyst
en het ontslag van negenhonderd
man".
Da heer Pit betreurde het, dat de heer
Van Heyst Sr. tot nog toe elke mede
werking tot het welslagen van de
overnamebesprekingen geweigerd heelt.
Als hij wat behulpzamer was ge
weest, dan had het personeel al veel
eerder kunnen weten waar het aan toe
is.
Is er rets mis met Let toneel in
Nederland? Van ket publiek hoort
men weinig klachten. De kritiek iis
redelijk tevreden. Maar het toneel
zelf is er niiet gerust op. Wij doen
het niet goed genoeg, zeggen nu
drie grote gezelschappen. Dat is een
zelfkritiek, die men kan bewonde
ren. Uit de lucht vallen komt zij
niet. Ze zeggen het niet voor het
eerst en ze zeggen het niet alleen.
Het wordt een zeer gemengd koor.
voorzover het niet in soli vernomen
wordt en in het geluidsarchief op
geborgen. Misschien klinkt de zelf
kritiek van de drie wat eigenaardig
Ze zeggen niet: wij werken niet
hard genoeg, maar: wij werken te
veel. Zij zeggen: wij schieten te
kort, omdat wij onze krachten moe
ten versnipperen. Toch is dit reële
zelfkritiek. Het systeem, dat hen tot
versnippering dwingt, is door het
Nederlandse toneel zelf bedacht en
door de subsidiegevers slechts goed
gekeurd en met geld bekrachtigd.
Als alle systemen is het in de lange
uitgroei van een kwart eeuw een
woekerplant geworden, die een be
nauwende greep krijgt op het leven,
dat het bestemd was te bevruchten.
Hierover is het hele Nederlandse
toneel het eens. Over de soort in
greep, die toegepast moet worden,
lopen de gedachten minder gelijk.
Ook daarom kan voorlopig over het
plan van de drie het laatste woord
geschreven noch gesproken worden.
De noodkreten, die al uit „de pro
vincie'' vernomen zijn, tonen aan,
dat het publiek deze gezelschappen
ziet als de „grote drie", dat wil zeg
gen als toonaangevend voor het
Nederlands toneel. Hun plan is in
feite een bekentenis, dat zij deze
faam niet waarmaken en een plei
dooi voor een nog te scheppen mo
gelijkheid om het wel te doen. Als
zij met hun duidelijk krediet bij het
hele Nederlandse publiek er niet in
slagen een keer ten goede aan te
brengen, wie dan wel?
ADVERTENTIE
LUXEMBURG, 15 sept. Begin
volgend jaar kunnen de EEG-landen
een gevoelige opleving van, de conjunc
tuur en de industriële bedrijvigheid
verwachten, zo heeft de Franse vice-
voorzitter van de Europese commissie,
Barre, in Luxemburg verklaard.
De opleving zal in Duitsland begin
nen en zich snel tot de andere gemeen-
schapslanden uitbreiden. Barre stelde
voorts vast, dat er nog steeds inflatie
gevaar bestaat. Tegen net einde van
dit jaar zou de toestand echter gestabi
liseerd kunnen zijn.
De vicevoorzitter, die sprak in het
raadgevende comité van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal
(EGKS), verklaarde dat de Europese
commissie gekant is tegen voorlopige
steunmaatregelen voor bepaalde,
structureel achteruitgaande bedrijven.
Wel was zij voornemens de aanpassing
en omschakeling van die bedrijven te
versnellen, teneinde de EGKS een
gezondere industriële structuur te ge
ven.
i(«tUX*X*T4«
iXI
►i*:*
