DE MAASBODE
RAMP VOOR HERNHUTTERS IN ZEIST aanvaring op de waterweg
Totale schade ruim 30 miljoen
Vandaag
DE TIJD
Lezen
en laten
lezen
Koeien gered van
zinkend schip
Felle betogingen
in roerig Madrid
Operatie paus
zodra koorts
is geweken
OLGA
4V'
m
Vrijmoedig commentaar
S3
Oudste inwoonster
overleden
MATRASSEN
30 OKTOBER
en
verder
ii
POGING TOT GESPREK
Pracht partijtje SMYRNA TAPIJTWOL
N.V. „Noord-Braband" 1843
&OND^
ROTTERDAM, ZATERDAG 28 OKTOBER 1967
HARDE WIND
123e JAARGANG No. 39769
ZEIST, 28 okt. Aangewak
kerd door de zuidwester storm
heeft een geweldige brand van
nacht de zuidelijke vleugel van
het gebouwencomplex der Evan
gelische Broedergemeente in
Zeist herschapen in een gebla
kerde puinhoop. De dertig be
woners konden in veiligheid wor
den gebracht. Kantoor en maga
zijnen van een textielgroothan-
del werden eveneens een prooi
der vlammen. Tweehonderd man
zijn daardoor zonder werk geko
men, maar hun salaris is voor
anderhalf jaar gegarandeerd. De
totale schade zal een bedrag van
dertig miljoen gulden te boven
gaan.
24 pagina's
DE MAASBODE
DIRECTIE:
Mr. W. A. M. van der Kallen
HOOFDREDACTIE:
J. M. Lücker
drs. A. J. Cuppen
SYSTEEM
Het Duitse schip Hornland kreeg hij de aanvaring met de Franse
tanker op de Nieuwe Waterweg een groot gat aan de achterzijde.
Men ziet het hier in zinkende toestand.
Yaël Day an, de dochter van de
Israëlische veldheer, heeft tever
geefs gepoogd na een perscon
ferentie in Parijs koning Hoes
sein van Jordanië te spreken te
krijgen. Ze wilde van de Jordaan
se vorst een nadere toelichting
van diens verklaring, dat het be
staan van Israël voor de Arabie
ren een realiteit is, waaraan niet
langer voorbij gegaan kon wor
den.
INSPANNENDE MAAND
Waalwijk
Levensverzekering - Pensioenverzekering
SPAARBANK
VOOR DE STAD
AMSTERDAM
ALLE KANTOREN
GEOPEND VAN
8.30-20.00 UUR
De massale betogingen in de Spaan
se hoofdstad tonen eens te meer aan,
hoezeer de tand des tijds onverbid
delijk knaagt aan de paternalistische
idealen uit de jaren dertig volgens
welke het régime-Franco de Span
jaarden nog wil besturen. De „dag
van strijd", voor vrijheid van vak
vereniging en tegen de „corporatieve
syndicaten, waarin werkgevers en
werknemers verondersteld wor
den broederlijk te kunnen samenwer
ken, is een spectaculair succes ge
worden voor de clandestiene „arbei-
ders-comité's". In feite blijken deze
te kunnen, waartoe in de vrije we
reld vakbonden ook in staat zijn. De
vrijdag was goed gekozen voor de
betogingen: Madrid gaat een roerig
weekeinde tegemoet, hetgeen de
image van bet FranCo-bewind in bet
buitenland geen goed zal doen. De
illegale „vakbonden" danken bun
greep op de massa aan de ontevre
denheid over de steeds stijgende kos
ten van levensonderhoud en de lage
minimumlonen, die uiteraard met
geen politiegeweld te keren is. Het
internationale toerisme een der
voornaamste bronnen van inkomsten
voor Spanje en bet verschijnsel
van de gastarbeiders hebben een de
mocratische wind over het Iberische
schiereiland doen waaien. De lei
ders maken er zich wel zeer goed
koop van af iedere ontevredenheid te
doodverven als „communistische agi
tatie".
Wisselend bewolkt, plaatselijk en
kele buien. Krachtige tot storm
achtige zuidwestelijke wind. Aan
de kust tijdelijk zware zuidwester
storm. Maximumtemperaturen om
streeks 14 graden.
Zon op:
Maan op:
7.28
1.47
onder: 17.19
onder: 16.09
'tt N\ i
lU I
Felle brand maakt
30 mensen dakloos
(Van onze verslaggever)
De brand brak gisteravond even
over tienen uit op de tweede verdie
ping van het ruim tweehonderd jaar
oude bouwwerk. Dit deel van de
vleugel was in gebruik bij de tex
tielhandel, de NV G. van Wees en
Het rumoer rond de prozaprijs
van de stad Amsterdam heeft
ANTON KOOLHAAS aan het
denken gezet over het pad vol
distels, dat een jury gewoonlijk
moet bewandelen. Op pagina 3
heeft hij zijn denkbeelden ver
woord.
De Nederlandse sportlieden waren
gisteren op vele fronten succesvol
De biljarter Henk Scholte versloeg
grote mannen als Marty en Schrau-
wen, de ruiter Ebben benaderde de
Westduitser SchockemÖhle op Jum
ping Amsterdam en in Mexico ver
overde de zwemmer Dick Langen-
horst een bronzen medaille. Hoe de
roeier Jan Wienese in datzelfde
Mexico een rode neus opliep vertelt
hij ook op de sportpagina
Het onderwijs in Nederland is
langzamerhand een schier onbe
taalbare zaak geworden. Bijna
een kwart van de totale Rijksbe
groting is voor Onderwijs. Op
pagina 5 geeft TON ELIAS een
samenvatting van de enorme pro
blematiek rond dit onderwerp.
en
KANTOREN: Rotterdam. Westblaak
131 en 147. Tel. redactie en ad
ministratie: 14 2D 11. redactie na
17.30 uur: 14 21 14. Postbus 723.
Giro tn.v. De Tijd, Amsterdam:
2 28 84.
BEZORGING: afdeling lezersservice
tot 19.30 uur, tel. 010-14 2810.
ABONNEMENT: per week f 1,
per maand f4,40, per kwartaal
f 13,exclusief eventuele In
cassokosten.
ADVERTENTIES:
DE TIJD/DE MAASBODE
35 cent per mllllmeterhoogte;
DE TIJD gehele oplage
95 cent per milllmeterhoogtei
75 cent voor familieberichten.
Contracttarieven op aanvraag.
Weiss, die volledig eigendom is van
de Hernhutters, zoals de Evangeli
sche Broedergemeente ook wel ge
noemd wordt. De oorzaak was van
morgen nog niet bekend. Voorlopig
houden politie en brandweer het op
kortsluiting.
Tien minuten na het alarm versche
nen de eerste brandweerwagens al,
maar het was de tientallen spuitgasten
zowel als het duizendkoppige publiek
weldra duidelijk, dat er geen redden
meer aan was. Het vuur vond over
vloedig voedsel in de kurkdroge gebin
ten van het omstreeks' 1750 gestichte
Broederhuis. In korte tijd brandde de
vleugel over zijn volle lengte van 150
meter als een fakkel. Intussen was ook
het achter deze vleugel gebouwde
kantoorpand annex magazijnen van
het textielbedrijf aangetast. De brand
weer heeft wanhopige pogingen ge
daan om althans dit gebouw te behou
den, de wind zat wat dat betreft in de
goede hoek, maar omstreeks 1 uur 's
nachts bleek ook deze strijd verloren.
De enige hoop, die men vanmorgen
nog koesterde was, dat de computer
van tien miljoen gulden, die in een
brandvrije ruimte staat opgesteld, niet
al te zeer van het water heeft geleden.
Men was daarover echter niet optimis
tisch. Afgezien van de (in huur ver
kregen) rekenmachine wordt de scha
de bij Van Wees en Weiss getaxeerd op
18 miljoen gulden, inclusief de voorra
den aan goederen. Van de inboedel kon
niets worden gered, op de debiteuren
administratie na.
Bij het textielbedrijf werken twee
honderd man, het merendeel woonach
tig in Zeist. Dank zij de verzekering
zullen deze mensen gedurende ander
half jaar normaal hun salaris krijgen
uitbetaald. Binnen die tijd hoopt de
Broedergemeente de zaken te kunnen
hervatten, en wel op dezelfde plaats.
Ongeveer de halve vleugel was in
gebruik als bedrijfsruimte. In het res
tant van het gebouw waren twee
andere ondernemingen gevestigd, na
melijk een importeur van tandartsin
strumenten en een kunstnijverheids
ADVERTENTIE
m
ft
Havenstraat 209-213, Rotterdam-W Telef (010) 256565*
Showroom geopend maandag t/m vrijdag,
ruime parkeergelegenheid.
Een brochure ligt voor u klaar.
..Mensen helpen zichzelf te helpen!"
Dat is de moderne opvatting van de
vorm die onze steun aan ontwikke
lingsgebieden zal moeten aannemen.
De Stichting „Missie-Pers-Radio"
bevordert binnen dit kader de grond
legging en instandhouding van dag
bladen, die kunnen drijven oo in
heems talent. DE TIJD wil de Stich
ting nelpen met de opbrengst van de
puzzelwedstrijd „Lezen en laten le
zen T andaag vindt u de opgave
voor de achtste ronde in de bijlage
SUN U DE TIJD.
Kent u nog milde gevers met een
puzzelknobbel? Vul dan namens
hen onderstaande bon in en ver
dien zo een
PLAKBOEK DE TIJD
Aan nieuwe lezers wordt desge
wenst de reeds verschenen puz-
zelopgaven alsnog toegezonden.
Ik geef als nieuwe abonnee DE TIJD
op:
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Het abonnementsgeld 18,per
kwartaal) wordt betaald door
bovengenoemde/ondergetekende.
Het plakboek gelieve u te zenden
aan:
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Handtekening:
Deze bon als brief verzenden aan:
DE TIJD - POSTBUS 348 -
AMSTERDAM-C.
handel. Op een gering deel na ging ook
hier de gehele inboedel verloren. Op
verschillende verdiepingen en verdeeld
over het gebouw woonden dertig per
sonen in de nu afgebrande vleugel,
gezinnen en alleenstaanden. Zij werden
onder dak gebracht bij omwonenden,
het merendeel bij enkele andere leden
van het godsdienstig genootschap. In
totaal wonen ongeveer driehonderd
personen in de gebouwencomplexen der
Zeister gemeente. De schade aan het
reddeloos verloren gebouw alleen wordt
geraamd op vijf miljoen gufden, die
aan de inboedel op twee miljoen. Zou
de computer vernietigd zijn, dan stijgt
het bedrag, dat met deze brand ge
moeid is, tot 35 miljoen gulden.
(Vervolg op pagina 6)
VLISSINGEN, 28 okt. De oudste
inwoonster van Nederland, mevr. Jo
hanna Adriana Pouwaart-Ratelband
is vrijdagmiddag overleden. Mevr.
Pouwaart werd 106 jaar en elf maan
den. Op 15 november zou ze 107 zijn
geworden. Zij was al jong de weduwe
van een roeier bij het Belgisch loods
wezen in Vlissingen.
ADVERTENTIES
niet duur wel heerlijk
(Van onze verslaggever)
VLAARDINGEN, 28 okt. Twee
snel wegzinkende schepen, daarom
heen een groot aantal kleine vaartui
gen, sleepboten en bergingsschepen,
wat druipende koeien op de wal, dat
was het beeld dat zich gisteravond
vertoonde op de Nieuwe Waterweg
nabij Vlaardingen. Twee schepen het
4234 ton metende Duitse vrachtschip
Horr/iand n de 3000 ton metende
Franse tanker President Pierre Angot
waren om ongeveer halfacht met el
kaar in aanvaring gekomen. Persoon-
lijke ongelukken hebben zich hierbij
niet voorgedaan. Van de schepen, die
snel water maakten werden de beman
ningen (in totaal zeventig man) van
boord gehaald.
Aan de boord van het Duitse schip
werd een dertigtal koeien vervoerd.
Met man en macht trachtte men de
beesten te redden. De bemanning van
de veerboot Noord" en die van enkele
kleine bootjes, die rond de plaats van
het ongeluk actief waren hebben vele
koeien uit het water gehaald. Ze
toerden opgepikt en ergens de wal
opgejaagd. De roeiers in de bootjes
kregen hen op het drooge door ze aan
een touw achter hun boten te laten
zwemmen.
Beide schepen, hebben een
groot gat opgelopen, de Duitser van
het achterschip, het Franse schip in de
piek. Op een gegeven moment was de
tanker zo ver gezonken dat de
schroef boven water kwam. Men heeft
de schepen spoedig buiten de vaargeul
weten te brengen zodat er voor het
scheepvaartverkeer geen noemens
waardige hinder ontstond.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
(Van een correspondent)
MADRID, 28 okt. De toestand in
de Spaanse hoofdstad is tot het
uiterste gespannen na een krachtme
ting tussen de politie en vele duizen
den betogers, die gisteren tot een
„dag van strijd" hadden uitgeroe
pen. De politie kon gisteravond pas
na felle gevechten en een reeks
waarschuwingsschoten de menigten
uiteendrijven, die betoogden tegen
de stijgende kosten van levensonder
houd, de lage minimumlonen en
tegen de van overheidswege ver
plichte organisatie in „syndicaten",
waarin werkgevers en werknemers
gelijkelijk vertegenwoordigd zijn
De politie in oorlogsuitrusting be
heerst sinds gisteren het stadsbeeld in
Madrid. Ook in Bilbao en Barcelona,
evenals de hoofdstad industriële centra
van belang, zijn ostentatieve voor
zorgsmaatregelen genomen, hoewel de
onrust zich daar beperkt tot korte
stakingen. De betogingen van gisteren
waren het gevolg van een oproep van
illegale „arbeiders-comités", waarvan
de leiders door de regering als „com
munisten" gedoodverfd zijn, hoewel
voor die kwalificatie geen duidelijke
aanwijzingen bestaan.
De grote invloed van de arbeiders
tomité'sbleek duidelijk uit de vele
spandoeken, borden en kreten, waar
mee de betogers vrijheid van vakver
eniging eisten. De arbeidersbetogingen
kwamen pas in de late namiddag op
gang, maar eerder op de dag had de
Madrileense politie, spectaculair uitge
rust met paarden, honden en waterka
nonnen, reeds slaags geleverd met
studenten, die voor de derde achtereen
volgende dag op de been waren, ook
voor vrijheid van organisatie.
De betogingen waren kennelijk goed
georganiseerd, en lang tevoren door de
illegale comités aangekondigd. De
voorzorgsmaatregelen van de rege
ring, die onder meer enige honderden
leiders van de arbeidersbeweging en
andere „verdachten" in preventieve
hechtenis liet nemen, mochten niet
baten.
Centra van onrust in Madrid waren
de Plaza de Toros en de fabriekswijk
Atocha, waar de betogers zich gecon
centreerd hadden en de politie met
stenen en andere projectielen bekogel
den. Voor het eerst sinds de burgeroor
log maakte de politie gebruik van
honden. Een waterkanon en gummi
knuppels misten hun effect. Pas tegen
middernacht konden de menigten na
een reeks waarschuwingsschoten wor
den verspreid. Aan beide zijden vielen
enkele tientallen, merendeels licht ge
wonden, die de verplegenden in de
ziekenhuizen overwerk bezorgden.
Twee buitenlandse verslaggevers He
pen politiële klappen op: mejuffrouw
Jean McDonough, verslaggeefster van
het Amerikaanse persbureau VPI, in
de naar de fascistische leider José
Antonio genoemde Gran Via, en de
Nederlander Kees van Bemmelen tij
dens de straatgevechten op het Ato-
chaplein, waar hij naar zijn zeggen
op veilige afstand van de betogers
vier meppen met een gummiknuppel
opliep.
ADVERTENTIE
f,h- °f ged' ter °vern., 100% zuiver schapewol voor 1.39 per 100 gr.
Inlichtingen en kleurenstaaltjes onder no. 73532, bur. De Tijd, AMSTERDAM.
ïïma
Regelt/verzorgt en betaalt
uitvaarten overal in Nederland
op basis van verzekering.
TRAMSTR. 60 EINDHOVEN! TEL. 040-63957
(Van onze correspondent)
ROME, 28 okt. De paus zal naar
alle waarschijnlijkheid in de eerste
helft van de komende maand aan
zijn nier- en blaasaandoening wor
den geopereerd. Op de tweede ver
dieping van het Vaticaan wordt de
operatiekamer reeds in gereedheid
gebracht.
Aan het einde van een bijzonder
inspannende maand waarin de eerste
zitting van de synode, het wereldcon
gres voor het lekenapostolaat en de
ontmoetingen met patriarch Athenago-
ras plaats hadden, vraagt men zich in
Rome af of van de krachten van de
paus niet te veel gevergd werd. Welin
gelichte kringen in en rond het Vati
caan geven toe dat het de paus de
laatste dagen grote inspanningen kost
te aan deze gebeurtenissen actief deel
te nemen.
De paus heeft nog altijd in de
avonduren koorts die tot 39 graden kan
oplopen. Het is daarom dat de synode
beslist op de voorziene datum, 29
oktober, moest eindigen. Daarna zal de
paus onmiddellijk volledige rust nemen
om vervolgens geopereerd te worden,
zodra hij vrij van koorts is.
ADVERTENTIE
f »oo"i
De primeur van onze Limburgse
correspondent over pastoor Miedema
beeft bij de Maas- en Roerbode tot
een warmbloedige reactie geleid. Het
blad blaast zicb vijf kolommen breed
op en spreekt over een ernstig ver
grijp. De bisschop van Roermond
bad vijf Limburgse hoofdredacteuren
schriftelijk in vertrouwen genomen
over zijn voornemen met de herder
van bet Eikske. Hoe bet komt is niet
bekend, maar dat nieuws lag al
dus het blad op straat. Daar beeft
onze correspondent bet gevonden en
aangezien bij niet kon vermoeden dat
zulk nieuws alleen voor Limburgse
hoofdredacteuren bestemd was. beeft
hij ermee gedaan wat in zijn vak ge
bruikelijk is. De bisschop bad hém,
als correspondent van een landelijk
blad, niet in vertrouwen genomen en
een vertrouwen dat niet gegeven is
kan men moeilijk schenden. En zo is
bet gekomen.
Wij zijn niet boos op de bisschop
van Roermond. Als bij meent, dat
het beter is alleen hoofdredacteuren
in te lichten is dat zijn zaak. Maar
bet gaat te ver als één van die hoofd
redacteuren op grond van zijn ver
trouwelijke inlichtingen gaat eisen
dat dit feit anderen moet weerhou
den van bet garen van nieuws. Onze
man in Limburg beeft, zonder schen
ding van journalistieke erecodes, ge
daan wat van hem verwacht werd
door zijn hoofdredactie. Wij zouden
bet hem kwalijk genomen hebben als
bij eerst het nihil obstat van de
hoofdredacteur van de Maas- en
Roerbode was gaan vragen.
Nederland, als kampioen voor
Engelands aansluiting bij Europa,
moet naar vermogen druk uitoefenen
op Frankrijk en Duitsland en bet
Britse enthousiasme steunen. Met
grote voldoening kan men vaststel
len, dat de Britse regering zich niet
uit het veld laat slaan door de af
wijzende Franse houding op de
Europese conferentie in Luxemburg
van deze week.
De Engelsen, die in 1963 door
een veto van De Gaulle getroffen
werden, laten zich in 1967 niet af
schrikken van een tweede poging
lid te worden van de Europese
Economische Gemeenschap. Was
het in 1961 een conservatieve rege
ring die toegang tot de E.E.G. vroeg,
nu is bet een socialistisch bewind,
dat. met instemming van de Tories,
een dringend beroep doet op de Zes.
ADVERTENTIE
Oök Labour is de laatste jaren
steeds meer Europees gaan denken.
Op het Labour-partijcongres van
1962, toen de socialisten in de oppo
sitie waren, bad de toenmalige leider,
Gaitskell, nog zware voorwaarden
gesteld aan toetreding tot de E.E.G.
Maar op bet Labourcongres in Scar
borough van drie weken geleden
bleken die oude bedenkingen niet
meer te bestaan en premier Wilson
kreeg massale steun voor zijn Euro
pees beleid.
Op basis van dat succes in Scar
borough is Brown, de minister van
buitenlandse zaken, nu nog verder
gegaan. De belangrijkste zin uit zijn
rede voor het Lagerhuis van donder-
was:
„Wij willen ons bij de gemeen
schappen aansluiten zoals zij zijn,
op gelijke voorwaarden met de
andere leden, met geen speciale
voorrechten".
Zo duidelijk beeft een Engelse
regering zich nog nooit uitgesproken.
Zo onvoorwaardelijk Europees beeft
tevoren nog geen Britse minister zicb
getoond. Dat élan moet op bet vaste
land worden beantwoord. Vooral
Nederland kan Engeland niet in de
kou laten staan. Browns verklaring
verdient een Nederlands applaus.
Gerard Kornelis van bet Reve
beeft in een radio-programma van de
VPRO uitgeweid over zijn vergeef
se verliefdheid op een aanbiddelij
ke Indische jongen, die, als door
God gezonden, flauw viel in zijn ar
men. Kleffere verbalen hoort men
maar zelden. Ze zouden van geen
heterofiel genomen worden. Men zou
wensen dat de emancipatie van de
homo's zo snel ging, dat de VPRO
zich niet meer hoeft te verheelden
dat deze sentimentaliteiten zo nodig
zijn voor de progressieve image, zo
dat men tegen van bet Reve zou kun
nen zeggen: Doe wat je niet laten
kunt, schrijf een boek, want dat kun
je, maar donder nou eens op met dat
gezeur en gekwebbel want dat maakt
heterofiele kijkers tot gluurders tegen
wil en dank. Van bet Reve hoeft
geen missie te bedrijven en hoeft de
moralist niet uit te hangen. Daar
waren we nu net een beetje vm «4.
