DE MAASBODE
ÖETTJD
RADICALEN ZIJN HET ONEENS
Motie om meer geld verworpen
OLGA
Ensemble wil
acteurs kwijt
JAMIN
Rotterdam betaalt vaargeul
Bakkers vrezen
1 januari
Paus Paulus
volgend jaar
naar Bogota?
Zie ginds....
-v.
aftdaag
rJJa
neem het op
voor het
Nederlands
Astma Fonds
*°tterd
Meer ambtenaren
van financiën
naar Apeldoorn
MATRASSEN
Waarschuwing
aan schepen bij
West-Afrika
Verolme en Fokker
willen ook boren
ELISABETH BAS
35 ets.
neem er de tijd voor
Geen gevaar voor strandvervuiling
Verder
b Maasbode
JAARLIJKS 450.000 TON ZUREN
MONP^
AM. vrijdag 17 november 1967
ZONNIC
123e JAARGANG No. 39786
M°nc.^e.n van Djenghis Khan schijnen weergekeerd wanneer cavaleristen op kleine, pittige paarden door de steppen van Binnen-
y llé trekken, op weg naar een grote parade, om de vorming van een revolutionair Mao-comité in dit autonoom district van China
te vieren. Alleen de leuzen en portretten van partijvoorzitter Mao ontbraken destijds.
advertentie
jï*ïïend boKnhar%
08 f10,90
^0 pagina's
blotter N-Schmelzer, fractie-
lat!?itiseerd»n KVP'is de meest
*ïl
p39ina°E stadsnieuws
y na 5a en 5b.
Mr. W D,RECTIE:
u' M" van der Kallen
H°OFDREDACTIE:
M. Lücker
drs.
A J. Cuppen
APVEE>ÏS:
cÏ/DE MAASBODE
te T|J0 Jl' umllll"ieterhooBtei
°ent ni '6., cp'age
DEN HAAG, 17 nov. In de
radicale groep binnen de KVP-
fractie in de Tweede Kamer
tekent zich een scheuring af
over de omvang van de Neder
landse bijdrage voor de ontwik
kelingshulp. De radicaal mr. J.
Mommersteeg heeft, als woord
voerder van de KVP, in het de
bat over ontwikkelingshulp
dat gisteren in de Kamer
commissie voor buitenlandse
zaken is gehouden het
verlangen, deze hulp met 45 mil
joen uit te breiden niet doorge
zet. Hij zei, dat de uiteenzetting
van minister Udink bevredigend
was en dat hij daarin geen aan
leiding zag om méér te vragen.
Een van de andere radicalen, drs.
J. Aarden, neemt daar geen ge-
Steun de collecte of
help per giro 55055
tn.v. het N.A.F. - Utrecht
noegen mee. Hij gaat na „langs
welke wegen alsnog een verho
ging van het voor ontwikkelings
hulp bestemde bedrag kan wor
den bereikt". Volgens de heer
Aarden delen andere radicale
KVP-ers zijn standpunt. De groep
radicale leden van de KVP-frac-
tie omvat zeven man, inclusief
mr. Mommersteeg.
Motie verworpen
czW/ia
i| "3
morgen
speculaas
ROTTERDAM, 17 nov.
Twee moties, beraadslagingen tot
in derde termijn, tussentijdse
schorsing voor beraad en twee
stemmingen aan het slot van een
uren vergend debat waren er voor
nodig, eer de Rotterdamse raad
zich uitsprak voor de regeling
die het graven van de geul in de
DEC0STUUMSEN MANTELS
MET RALPH-SIGNATUUR
ZIJN UITSLUITEND
VERKRIJGBAAR IN DE
BETERE MUDEHUIZEN
Noordzee mogelijk moet maken.
De belangrijkste punten uit deze
regeling zijn: Rotterdam moet de
geul zelf betalen en krijgt daar
voor aanvullende geldmiddelen,
dat wil zeggen buiten het nor
male plafond om.
Vervolg op pagina 5b
BROOD WORDT „VRU"
Vervolg op pagina 7
Vrij zonnig. In de nacht en ochtend
lichte vorst en hier en daar mist
Dezelfde middagtemperaturen als
vandaag of iets lagere.
ZON op: 08.04 onder: 16.46
lof
MAAN op: 16.59 onder: 09.42
cavalerie in de steppe van binnen-mongolie
i
Tg \tr
h tniiv ,man in de Neder-
?aak, „De indruk die ik
Ahij in llc niet belangrijk",
J- Cunn.een hiterview met drs!
P n °P pagina 3.
v^u1enen, een Poolse filmweek
oin°r' °Ver n zei Wajda kwam er
ivr,9 er in tPUS 111 van Skolimowski
loll °°k Zemière- Zie Pagina 11,
bii ziiJ'L Karl°ff gehuldigd
ziM 80e verjaardag.
!923
Z°TdeXari def°Tnd? toen 17-3ariSe
^akl^er-t.L ,gt °P een «uur
^Uiru Ornyit ®childerijhaakjes te
ri- Se oi,_ 800 gulden. Hoe de
do
°P to 'aaró^';nbelerser'van Toma-
fiRlT.TV°eren 40 miljoen wist
^IJSTGs L6rtelde hÜ ARMAND
Men leze pagina 13.
en
R" en l47^Tttfrdam' Westblaak
?'n|strati6. redactle en ad-
l '3° b j redactie n«
hn v. Postbus 723.
28 84. TiJd, Amsterdam:
B^ORqiNg
^ass°k'ost^lusi6f eventuele in-
75
r. cent Wo', '"l,l|meterhoogtsi
ntraottarieven an,'"ebeiichten.
°P aanvraag.
Conflict in KVP om
steun arme landen
(Van onze parlementaire redacteur)
ADVERTENTI»
DEN HAAG, 17 nov. Er gaan
nog meer ambtenaren van het
ministerie van financiën van Den
Haag naar Apeldoorn. Drie dien
sten worden overgeplaatst. Daarbij
zijn vijfhonderd ambtenaren be
trokken. Het totaal aantal ambte
naren van het ministerie van finan
ciën in Apeldoorn komt daarmee op
ruim elfhonderd.
Dit is gisteravond meegedeeld in
de openbare commissievergadering
van financiën. Dit ministerie loopt
voorop bij de spreiding van de
rijksdiensten. Minister Witteveen
heeft gisteren met nadruk gezegd,
dat het niet de bedoeling is de
rijksdiensten druppelsgewijs over
het hele land te verspreiden. Er
wordt naar een concentratie in
bepaalde gemeenten gestreefd.
De verklaring van de heer Aarden
kwam voor vele fractieleden als een
verrassing. In het fractie-overleg, dat
aan het ontwikkelingsdebat was voor
afgegaan, was overeenstemming be
reikt over de wijze, waarop de fractie
zich zou opstellen.
Tijdens de algemene politieke be
schouwingen op 10 oktober had frac
tievoorzitter drs. Schmelzer de rege
ring gevraagd om „met ons mee te
denken om te trachten het geld voor
uitbreiding van de ontwikkelingshulp
met 45 miljoen te vinden." Hij kondig
de aan, dat de KVP op de kwestie
terug zou komen bij het debat over de
begroting van minister Udink. Toen er
gisteren geen motie van de KVP over
uitbreiding van het bedrag kwam,
vroeg mr. Van Mierlo van D'66 hoe
het met die eis zat. „Ik ben erop
teruggekomen", antwoordde mr. Mom
mersteeg.
Eerder had de KVP-woordvoerder,
die zijn fractie samen met een andere
radicaal, drs. J. Westerterp, verte
genwoordigde, gezegd dat hij zeer
tevreden was over het antwoord van
de minister. Drs. Udink vond het een
hele prestatie dat een klein land als
het onze zijn ontwikkelingsbijdrage
verhoogt ondanks eigen moeilijkheden
Grote donorlanden als Engeland en
Amerika hebben hun hulpinspanning
juist verminderd.
Een motie van de Partij van de
Arbeid en D'66 om. honderd miljoen
gulden meer voor de arme landen in
het volgend jaar werd, met vijf tegen
twaalf stemmen, verworpen. Eenzelfde
lot onderging de motie om drie mil
joen gulden meer te geven aan het
ontwikkelingsfonds van de "Verenigde
Naties.
Binnen het vastgestelde begrotings
bedrag wordt de hulp voor Indonesië
uitgebreid. Hierop was van alle kanten
uit de Kamer aangedrongen. Boven
dien kondigde minister Udink aan, dat
een extra bedrag van 17 miljoen
beschikbaar is om te voldoen aan de
Nederlandse garantie voor Indonesi
sche schuldverplichtingen in Neder
land. Indonesië zelf kan die niet beta
len.
Ten laste van de begroting van
defensie komt nog eens een bedrag
van drie tot vier miljoen gulden be
schikbaar voor het Nederlandse wa-
terwinningsprojekt in India, dat door
de genietroepen wordt uitgevoerd.
Volgens de minister bestaan tegen dit
projekt van Indiase zijde geen bezwa
ren meer.
De heer Udink beloofde verder, dat
Nederland zich „optimaal zal opstel
len" bij de komende onderhandelingen
in Den Haag over de International
Development Agency (IDA) van de
V.N., dat bedoeld is om de financie
ring van ontwikkelingsprojecten te
vergemakkelijken. Omdat de rijke lan
den in de IDA proportioneel bijdragen,
kan dit een uitbreiding van de Neder
landse hulp betekenen. Minister Udink
zei ook, dat de bijdragen van Neder
land voor ontwikkelingshulp niet alleen
in omvang maar ook in kwaliteit zijn
verhoogd.
Het denkbeeld van de regering om
ten behoeve van de ontwikkelingshulp
een lening uit te schrijven tegen een
zeer lage rente van drie procent om
daarmee buiten en boven het program
speciaal de kleine projecten van „mi
cro-economie" te steunen ontmoette
veel tegenstand. „Hiermee", aldus ve
le leden, „begeven wij ons weer in de
liefdadigheid en de staat zou wel eens
het hooggewaardeerde streven van
particuliere organisaties, kerkelijke als
andere, in de wielen kunnen rijden".
ADVERTENTIE
DEN HAAG, 17 november (ANP)
Radio Scheveningen heeft donderdag
een aantal malen een waarschuwing
uitgezonden, bestemd voor gezagvoer
ders en bemanningen van schepen op
weg naar havens in West-Afrika,
waarin namer de directeur-generaal
van scheepvaart van het ministerie
van verkeer en waterstaat „met het
oog op 'e situatie in Nigeria" wordt
gewaarschuwd „voor mogelijke ernsti
ge risico's voor bemanning, schip en
lading bij zonder meer aandoen van
havens."
(Van onze verslaggever)
EINDHOVEN, 17 nov. Jan Retel
is voor de rest van het seizoen be
noemd tot plaatsvervangend directeur
van de toneelgroep Ensemble. Het
Stichtingsbestuur is tot deze benoe
ming overgegaan omdat de directeur
Carl Guttmann, voor een deel van het
jaar afwezig is door zijn verbintenis
met de Hochschule in Stuttgart,' waar
hij dramaturgie doceert.
Onder de leden van het gezelschap
blijft onrust aanwezig omdat een aan
tal hunner een mededeling van de
komende directeur, Ton Lutz, heeft
ontvangen, dat het volgende seizoen
geen beroep op hun medewerking zal
kunnen worden gedaan. Er wordt een
aantal van twintig genoemd, maar dat
laat zich niet precies vaststellen. Er
zijn enkele jongeren onder, maar ook
anderen, die uit de freelancesector
waren aangetrokken door de huidige
directie. Een aantal goede acteurs van
het tweede plan blijft bij het gezel
schap. Met sommigen hunner zijn nog
besprekingen gaande. Overigens staat
nog niets helemaal vast, want het
tekenen der contracten zal nog enige
tijd op zich laten wachten.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG, 17 nov. Verolme en
Fokker behoren tot de aanvragers van
opsporingsvergunningen voor aardolie
en aardgas op het Continentale Plat.
Ook de Oranje-Nassau mijnen, Laura
en Vereeniging willen een consessie.
NAM, Mobil en eert combinatie met
o.a. Total nemen verder een eerste
plaats in.
De staatskas zal een flinke injectie
krijgen wanneer de vergunningen wor
den verleend. Voor elke vierkante
kilometer waarvoor een vergunning
wordt gegeven dient de aanvrager een
bedrag van duizend gulden te betalen.
Er zijn ruim honderd blokken aange
vraagd. Elk blok is maximaal vier
honderd vierkante kilometer groot. De
inkomsten voor het rijk zullen dus aan
„sleutelgeld" vierhonderd maal hon
derd maal duizend gulden, is veertig
miljoen gulden bedragen.
Daarnaast ontvangt de staat nov
jaarlijkse bedragen voor het opper-
vlakterecht. Per vierkante kilometer
bedraagt dit vijftig gulden per jaar,
gedurende de eerste vijf jaar. De
tweede periode van vijf jaar moet
honderd gulden per kilometer worden
betaald, de daaropvolgende vijf jaar
honderdvijftig gulden. De vergunnin
gen gelden voor vijftien jaar tenzij ze
eerder worden ingetrokken. Via deze
regelingen kan het werken op de
Noordzee een dure geschiedenis wor
den. Stel dat de Nederlandse Aardolie
Maatschappij, die 35 blokken heeft
aangevraagd, er twintig krijgt, dan
moet zij acht miljoen gulden ineens
betalen en nog eens twaalf miljoen in
de komende vijftien jaar.
ADVERTENTIE
Sis -
Duits afvalnu
direct in zee
(Van onze verslaggever)
ROTTERDAM, 17 nov. Het grote
chemische concern Bayer in het
Roergebied zal begin volgend jaar
vloeibare afvalstoffen rechtstreeks
lozen op de Noordzee in plaats van
deze door de Rijn af te voeren. Met
binnenvaarttankers worden de on
verdunde afvalzuren eerst naar de
Botlek gebracht, waar ze worden
overgepompt in een speciaal lozings
vaartuig. Onafgebroken zal dit schip
een pendel onderhouden tussen Rot
terdam en een punt ongeveer 15 mijl
uit de kust voor Hoek van Holland.
De chemicali n zijn zwaarder dan
het Noordzeewater en zakken dus
naar de bodem. Door een speciale
constructie van dit schip wordt een
zodanige verdunning bereikt, dat de
afvalstoffen geen schade kunnen
toebrengen aan het biologisch even
wicht in het water.
Het Waterloopkundig Laboratorium
in Delft kreeg eind vorig jaar van
Bayer opdracht uit te zoeken, welke
methode het geschiktst zou zijn om
grote hoeveelheden chemische afval in
de Noordzee kwijt te raken, zonder
slhade aan de visstand of aan de
Nederlandse kust toe te brengen. Het
onderzoek in samen met het plan om
een nieuwe fabriek in Leverkusen te
bouwen, die zijn afval niet meer in de
Rijn zou kunnen lozen zonder de
vervuiling van deze in dacht opzicht
toch al zwaar belaste rivier tot ontoe
laatbare hoogten op te voeren. Er was
grote haast met de studie, want vol
gens jaar wil Bayer het gaat in
totaal om drie fabrieken in Leverku
sen en Homberg met de nieuwe
lozingsmethode beginnen. Na twee
maanden was het laboratorium klaar.
De studie is gehouden onder super
visie van ir. B. Hilberts, model-inge
nieur van het lab. De conclusie ludde
dat een dergelijke manier om zich van
chemicaliën te ontdoen uitvoerbaar is,
mits er gebruik wordt gemaakt van
een speciale constructie in het schip,
dat het spul naar de Noordzee zou
brengen. Die constructie komt hierop
neer, dat de vloeistof die ongeveer
25 procent zwavelzuur bevat en voorts
hoeveelheden titaanbestanddelen
via slangen onder water in de schroef-
straal van het schip gespoten wordt,
ADVERTENTIE
250 gram van 59
voor 49
niet duur wel heerlijk
(Van onze verslaggever)
ADVERTENTIE
Voor varkoopadressen
André Hoelen - de Lalressestraat 90 Amsterdam
De meeste raadsleden waren met
die regeling niet gelukkig. Ook was
men met name mr. L. Struik er
niet zo zeker van, dat het rijk alle
toezeggingen zal naleven. Men wees op
het gemak waarmee andere toezeg
gingen van dien aard zijn genegeerd.
Bij alle bezwaren stelde de heer Struik
als kernprobleem in hoeverre Rotter
dam, als havenbeheerder, bezig is zijn
andere taken te ondergraven. Voor en
na hem brachten tal van sprekers
bezwaren van gelijke strekking naar
voren.
Ditmaal lukte het burgemeester
Thomassen met de bezwaren weg te
wuiven, zodat na zijn „verdediging" de
heer A. J. Lems (PvdA) een motie op
tafel legde. De raad werd uitgenodigd
als zijn mening uit te spreken, dat het
voorstel alleen kan worden aangeno
men, voor zover de investeringen voor
de geul en de daarmee samen-hangen
de werken volledig uit aanvullende
middelen worden gefinancierd en in
dien het investeringsniveau van de
gemeente voor de overige (niet met de
haven verband houdende) voorzienin
gen niet wordt aangetast.
Verder werd in de motie aangedron
gen op verdere onderhandelingen tus
sen het college en het rijk over
verschillende twistpunten: onderhan
delingen die overigens in het voorstel
al in het vooruitzicht werden gesteld.
Het ging er de indieners van de motie
dan ook niet om B. en W. tot dit
overleg aan te sporen, maar mier om
zich als raad duidelijk en krachtig
achter het streven van B. en W. te
stellen. Het college werd in de motie wel
uitgenodigd spoedig een tariefstelling
voor te bereiden die het exploitatiere
sultaat van het havenbedrijf gunstig
beïnvloedt.
UTRECHT, 17 nov. De Neder
landse bakkers zijn ongerust over het
feit, dat na 1 januari de verkoop van
brood niet meer tot het privilege van
de bakker zal behoren. Zij zijn vooral
bevreesd dat supermarkten het brood
als lok- en stuntartikel zullen gebrui
ken door met afbraakprijzen te wer
ken.
Dr. G. Verhaegen, direkteur van de
Nederlandse Bakkerij Stichting, heeft
van de overheid vernomen dat de
maatregel op 1 januari geen desas
treuze gevolgen voor de bakker zal
hebben. De moeilijkheid is dat niet
iedereen zich aan het advies van
hogerhand zal houden. Hij meent, dat
een goed alternatief zou zijn het
bedrijfschap verkoopwaarden te laten
vaststellen. „We zullen alles in het
werk moeten stellen om het verschil
tussen minimum- en maximumprijzen
zo klein mogelijk te houden om ernsti
ge gevolgen te voorkomen, aldus de
heer Verhaegen.
waardoor een maximale verdunning
bereikt wordt. Het lozen zou tijdens
het varen dienen te geschieden tenein
de de chemicaliën over een zo groot
mogelijk oppervlak te verspreiden.
Ir. Hilberts verzekert dat er onder
deze voorwaarden geen sprake zal zijn
van enige vervuiling van het Noord
zeewater. Omdat het soortelijk ge
wicht van de afvalzuren ongeveer 1.25
bedraagt, staat het vast dat ze naar
de bodem zullen zakken, terwijl tijdens
de reis een grote verdunning optreedt,
die nog voor de visstand, noch voor
ander leven onder water schadelijk zal
zijn. De afstand waarop de lozing
geschiedt is ruim voldoende om het
-strand van enige hinder te vrijwaren.
De capaciteit van het lozingsschip, dat
momenteel op een Nederlandse werf
in aanbouw is, zal duizend ton bedra
gen. In ongeveer een uur kunnen de
ruimen worden leeggepompt.
(Van onze correspondent)
ROME, 17 nov. Volgens kardinaal
Samoré, de voorzitter van de pause
lijke commissie voor Latijns-Amerika,
is het niet uitgesloten dat de pau»
volgend jaar augustus naar Bogota in
Columbia reist om het Internationaal
Eucharistisch Congres bij te wonen.
Kardinaal Samoré vertelde dit op
een persconferentie, waarop hij tevens
het nieuwe programma van de com
missie nader toelichtte.
Kardinaal Samoré kritiseerde de lei
der van de christelijke vakbeweging in
Latijns-Amerika, Emiiio Maspero, die
zich heeft uitgesproken ten gunste van
de revolutionaire bewegingen en
guerilla-acties tegen kapitalistische on
derdrukking. Hij beriep zich op passa
ges in „Populorum Progressio", waar
in bijzonder erge gevallen, als geen
andere uitweg mogelijk is, een omver
werping van een onrechtvaardig regi
me rechtvaardig wordt geacht. Geweld
wordt echter niet erkend als een
normaal middel om sociale rechtvaar
digheid in te voeren, aldus de kardi
naal. „Ik geloof niet", zei kardinaal
Samoré. „dat het geweld het beste
middel is voor de oplossing van de
problemen in Latijns-Amerika."
nadert de eindopga-, a van onze aktie
LEZEN EN LATEN LEZEN. Morgen
komt de voorlaatste ronde in de
krant, volgende week zaterdag de
laatste!
Er zijn nog vele prijzen te winnen.
Kent ii nog verrekijkers die nftg
meer willen zien?
Vul dan namens hen onderstaande
bon in en verdien zo een
PLAKBOEK DE TIJD
Aan nieuwe lezers worden
desgewenst de reeds ver
schenen puzzelopgaven als
nog toegezonden.
Ik geef als nieuwe abonnee DE TIJD
op:
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Het abonnementsgeld 13,— per
kwartaal) wordt betaald door
bovengenoemde/ondergetekende.
Het plakboek gelieve u te zenden
aan:
Naam
Adres: i
Woonplaats:
I indtekening:
Deze bon als brief verzenden aam
DE TIJD - POSTBUS 348
AMSTERDAM-C.
