Ook voor Schiedam was klimaat
in 1953 zeker niet ongunstig
Industrialisatie drukt nadrukkelijk
zijn stempel op het Overheidsbeleid
BURGEMEESTER PEEK HIELD NIEUWJAARSREDE IN DE RAAD
Woningnood is nog altijd het
belangrijkste probleem
Prima weerstands
vermogen
Bevolkingsstructuur
Middenstand actief
Bedreiging distilleerderijen
Stadsuitbreiding
Het verkeer
Het recreatiegebied in
het brandpunt
Bevredigende gezondheids
toestand
J. Poot beantwoordde burgemeester
Waar schuivend geluid tegen te veel optimisme
Hondenpraat
jaarwedde wethouders
Woningbouw en industrialisatie
Gas- en stroomverbruik
stegen aanzienlijk
I Het Stadhuis
Slotsom
ZATERDAG 16 JANUARI 19S4
ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD
DERDE BLAD - PAGINA'
Het jaar 1953 zijn wij begonnen met een zeker op
timisme: de financiële moeilijkheden waren opgelost,
voor de woningbouw bestonden gunstige verwach
tingen en ook de verdere uitbouw van de gemeente
kon ter hand worden genomen.
Doch nog in de eerste maand werden wij opge
schrikt door de berichten van hetgeen zich in het Zui
delijk gedeelte van ons land afspeelde. De waters
nood kwam over ons in een sinds eeuwen niet ge
kende omvang, met één slag vernietigend het rots
vaste vertrouwen in het vermogen van onze dijken.
Maar nog voordat het laatste noodsein verklonken
was maakte het Nederlandse volk zich op. eendrach
tig als steeds in tijden van nood, om hulp te bieden in
dreigend gevaar om bijstand te brengen aan hen, die
voor het geweld van het water moesten wijken, De
gemeente Schiedam en haar burgerij zijn hierbij niet
achtergebleven; 1100 évacué's vonden een tijdelijk
onderkomen binnen onze grenzen, aan de oproep om
in geld en goederen de getroffenen bij te staan werd
in ruime mate gehoor gegeven, de gemeenten Gouds
waard en Piershil werden geadopteerd.
Een woord van hulde en dankbaarheid mag aan onze
burgerij niet onthouden worden: haar daadkracht en
zelfbeheersing werkten er toe mede, dat de gevaren
konden worden overwonnen zonder dat ergens de
rust werd verstoord. De door haar aangeboden hulp
en de bereidvaardigheid om met terzijdestelling van
persoonlijke belangeu de slachtoffers te ontvangen
en verder te helpen hebben diepe indruk gemaakt;
wie zich het medeleven, in die dagen betoond, herin-
'ïicrt, mag met vreugde constateren, dat onder de
oppervlakte van het dagelijks leven het saamhorig
heidsgevoel nog immer een levend bestanddeel is van
ons volksbestaan.
In de verdere loop van het Jaar open
baarde zich het weerstandsvermogen van
ons volk ten voile. Wel verre van dat de
ramp een ernstige terugslag bracht in de
productiviteit en de arbeidslust, zette een
ieder zich tot het uiterste in om de gevol
gen ongedaan te maken en het bereikte
voorzieningspeil te waarborgen. En wat
niemand in Februari had durven verwach
ten werd bereikt. De voorlopige resultaten
over 1853 tonen aan, dat dit jaar als het
beste moet worden beschouwd tn de jaren
van hoogconjunctuur na de oorlog.
Het spreekt welhaast vanzelf, dat een
sterk geïndustrialiseerde gemeente als de
onze het hare heeft bijgedragen in dexe
verheugende ontwikkeling. Uit recente ana
lyses is naar voren ge-komen, dat In Schie
dam de uitbreiding van de werkgelegenheid
büna dubbel zp groot is als de toename van
de beroepsbevolking, zodat in toenemende
mate werkkrachten van buiten de gemeente
moeten worden aangetrokken.
Wel zeer duidelijk komen hier naar voren
de nadelen van de woningbouwpolïtiek,
welke het ons bestuur onmogelijk maakt
aan allen, die economisch aan onze gemeente
verbonden zijn, een passende huisvesting te
bieden. Daar zulks leidt tot een geforceerd
gebruik van openbare ett andere vervoer
middelen met een vaak aanzienlijk tijdver
lies. drukt deze omstandigheid als een zware
economische last op mens en maatschappij.
Zeker, aan dit bezwaar zou ten dele tege
moet gekomen kunnen worden door nieuwe
woningen bij voorkeur toe te wijzen aan
gegadigden van buiten de stad. Een snellere
toeneming van ons zielental zou daarvan
het gevolg zijo. doch dit zou verkregen
worden ten koste van de huisvestingsnood
van de hier reeds gevestigde gar «men. Wij
blijven daarom van mening, dat het be
schikbare woningcontmgent in principe
vooreerst voor onze eigen bevolking be
stemd is.
Thans enkele woorden over de structuur
Iran onze Schledamse bevolking. Vooraf
echter een inleidende opmerking. Veelal
ontwaart men de neiging om Schiedam te
vergelijken met andera gemeenten van de
zelfde orde van grootte. Wanneer men zegt,
dat iedere vergelijking mank gaat, dan geldt
dit zeker voor vergelijkingen als de onder
havige, Ik aarzel niet om uit te spreken,
dat de positie van onze gemeente uniek as
In den lande. Waar elders vindt men n.l.
een stad van deze grootte, welke gelegen
In het randgebied van een wereldstad, in
haar bestaansbronoen niet afhankelijk
van die stad, maar omgekeerd eerder haar
arbeiders daaruit betrekt; geen woonge-
tneente, piaar een gemeente waar hel groot
ste deel der beroepsbevolking haar arbeid
ter plaatse verricht, een gemeente zonder
achterland, onderhevig aan de aantrekkings
kracht van de 10 maal grotere nabuur. Het
is zonder meer duidelijk, dat het juist deze
omstandigheden zijn, welke hun invloed
doen gelden op de structuur der bevolking.
Het is dan ook niet verwonderlijk, dat in
Schiedam de klemtoon valt op de industrie
(goed 60 pet der beroepsbevolking is hierin
werkzaam, waarvan ruim de helft in de
metaalindustrie! terwijl de zelfstandige mid
denstand en de vrije beroepen relatief
slechts zwak vertegenwoordigd zijn. Ruim
82 pet van het totaal is in loondienst werk
zaam als arbeider of employé tegenover een
landelijk percentage van 6s pet. Voorts moet
worden opgemerkt, dat het aantal bedrijfs
leiders 3"ï pet bedraagt (landelijk nog geen
2 Va pet.); het aantal zelfstandige bedrijfs-
hoofden daarentegen beloopt nauwelijks de
helft van het landelijk beeld, n.l. IOVj pet
tegen 211/* pet.
Verschillende conclusies kunnen uit het
vorenstaande getrokken worden, conclusies,
tot welke men reeds intuïtief is gekomen,
doch die thans door voornoemde cijfers,
ten dele ontleend aan het bevolkingsonder
zoek 1047, worden onderstreept en nader
gepreciseerd in het sociografisch rapport, in
opdracht van het gemeentebestuur samen
gesteld door drs J. Diederjch.
In de eerste plaats kan worden gecon
stateerd. dat de metaalnijverheid rond een
derde van de beschikbare werkkrachten
voor zich opeist. Dit getal is hoog, doch ge
zien de gunstige ligging van Schiedam voor
de vestiging van zware industrieën zeker
niet verwonderlijk en evenmin onrustba
rend, te meer niet, wanneer men in aan
merking neemt, dat dit aandeel relatief
slechts weinig is toegenomen sinds 1930.
na welk jaar de industrialisatie van onze
gemeente grote vorderingen heeft gemaakt.
De mogelijkheid bestaat, dat dit aandeel in
de komende jaren zal stijgen, wanneer de
grond rondom de Wilhelminahaven zijn
bestemming zal hebben verkregen en de
uitbreiding van Wilton zal zijn gerealiseerd,
en dan rijst de vraagt of hier niet een een
zijdige binding ontstaat, welke tot ingrij
pende gevolgen zal kunnen leiden. De aan
dacht van het gemeentebestuur is er dan
ook op gevestigd om de ontwikkeling vatt
andere takken van nijverheid te bevorderen.
De aard van de in de loop van 1953 aange
trokken bedrijven vormt reeds een stap in
de goede richting en ook het behoud van de
capsulefabriek Holland dient mede vanuit
dit standpunt gewaardeerd te worden.
In de komende jaren zal voor de nieuwe
bedrijven een plaats moeten worden ge
vonden op het Industrieterrein bewesten
de Schie. In 1553 is mL naast de u bekende
uitgifte aan de N,V. De Jong nog voor ruim
iVf ha. aan andere bedrijven uitgegeven, zo
dat het oppervlak gerede grond tot een
minimum is ingekrompen. Zonder overdrij
ving kan men zeggen, dat de industriële
ontwikkeling in ruimtelijk opzicht de voor
lopige grenzen van het bereikbare begint te
naderen.
Rond 5 ha grond, verdeeld over 3 com
plexen, staat nog ter beschikking, en dat ia
eigenlijk reeds te weinig als reserve voor
de verplaatsing van onze eigen industrieën
uit de binnenstad. De vraag of de voorrang
moei worden gegeven aan het aantrekken
van nieuwe bedreven of aan sanering van
de binnenstad zal ernstig overwogen moeten
worden. Haar beantwoording hangt nauw
samen met de mate, waarin dc resterende
industriegrand gereed zal komen, een kwes
tie, niet alleen van tiid en techniek, maar
evenzeer van economie.
Een tweede conclusie ls, dat het plaatse
lijk initiatief de ontwikkeling in de achter
liggende decennia niet heeft kunnen volgen.
Het lage percentage zelfstandige bedrijis-
hoofden, gezien In verband met het Iets
hoger dan gemiddelde percentage voor de
bedrijfsleiders, doet het vermoeden ont
staan dat hier in sterker mate dan elders
van filiaalvormtng sprake Ss, doch dit al
leen vermag geen verklaring te geven voor
de geringe vertegenwoordiging van deze
groep in de gemeente. Echter moet worden
opgemerkt, dat hetzelfde verschijnsel zich
in alle industriële gemeenten voordoet, zij
het in mindere mate dan hier; in dergelijke
bevolkingscentra schijnt het grootbedrijf
betere kansen te hebben dan de middenstan
der. Daarpaast zal ia onze gemeente ook de
natuurlijke trek naar het grote stadscen
trum een rol spelen, een trek welke blijkens
recente publicaties zelfs door de Delftse
middenstand wordt ervaren en zich dus zo
veel meer In Schiedam zal doen gelden.
Hieraan zal van onze zijde niet veel te
veranderen zijn; het scheppen van plaat
selijke winkelcentra op de meest gunstige
punten kunnen wij bevorderen, maar de
doorslaggevende factoren zijn gelegen in
hef initiatief en het concurrentïe-vermogen
van onze middenstand zelve. Met voldoe
ning kan worden opgemerkt, dat de geor
ganiseerde middenstand een lofwaardige
activiteit ontwikkelt om de omstandigheden
te zijnen gunste te doen keren.
Ik vertrouw, dat de nieuw te vormen
Middenstands raad in de gelegenheid zal
worden gesteld de aangeroerde vraagstuk
ken in breder verband en op langer termijn
te bezien dan thans mogelijk is en zo een
verandering ten goede tot stand 2al weten
te brengen. Onze samenleving kan slechts
gezond blijven en opgewassen tegen de
wisselvalligheden -der conjunctuur, wanneer
zij op harmonische wijze is opgebouwd.
Nauw samenhangend hiermede kan als
derde conclusie naar voren gebracht wor
den, dat de ontwikkeling van Schiedam als
samenleving nog niet is voltooid. De indus
triële expansie heeft voor de eerste jaren
itaar voorlopige grenzen bereikt; de
neveubedrQven op het gebied van handel en
verkeer ca de maatschappelijke diensten,
waaronder mede vallen de vr^j'e beroepen,
zullen nog verder kunnen en moeten uit-
groeien, wil de Schiedam&e industrie en de
bevolking in eigen gemeente op voldoende
wjjze in hun behoeften kunnen voorzien.
Behalve op de hiervorc» geschetste ge
bieden, dreigen ook op ander terrein ge
varen voor de Schiedamse bedrijvigheid; Ik
doel hier op onze distillecrderyeo. Zoals ik
in vorige jaren moest opmerken, is op dit
gehjed van inkrimping der productie sprake:
na een daling van 30*/» in 1S52 heeft het
binnenlands verbruik zich cagcveer fctumen
handhaven, maar de export liep verder
terug. Wanneer au de plannen om binnen
Benelux-verband de wet van 1951 in wer
king tc doen treden, waardoor onder meerde
accünzcn zouden worden gelUkgeschakeld
(dat wil zeggen drastisch verhoogd), door
gang zouden vinden, dan mag een ernstige
terugslag op bet binnenlands verbruik wor
den gevreesd, hetgeen de positie der be
drijver» in hoge mate zon verzwakken. De
hoop bestaat echter, dat alsnog een regeling
zal worden getroffen, waarbij voor de
accijnzen, een uitzondering zal worden ge
maakt.
Overigens had de bedrijvigheid dit jaar
een ongemeen bevredigend verloop. De
werkloosheidscijfers bleven onder die van.
het. vorige jaar, mede doordat een aantal
werken, zowel in de particuliere sector als
door de overheid, tot uitvoering kwam. Op
bouwgebied is buiten de woningbouw voor
ruim 6 millioen gulden aan werken uitge
voerd, waarvan bijna 2 millioen voor ovcr-
heidebouw.
Thans overgaande tot het terrein van de
plannen tot uitbreiding van de stad wil Ik
opmerken, dat dc voltooiing van de stede
lijke bebouwing langs de Hogenbanweg In
het Oosten en langs de VlaardingerdyK in
het Westen voor de nabije toekom;! op het
programma staan. De verdere bebouwing
van Nieuwland wordt voorbereid; in dé
komende tfld zal het Zuidelijk deel worden
afgerond, zodat daar in enkele jaren een
nieuwe gave stadswijk zal ontstaan,
waarin duizenden hun levensvreugd® zullen
kunnen vinden.
Nog steecis is het niet raadzaam de uit
breidingsplannen op lange termijn vast te
stellen; te zeer hangt deze materie samen
met de plannen -omtrent de aan te leggen
rijkswegen, waaromtrent echter nog niet
veel te zeggen valt. Het is wel zeer gewenst,
dat hierover eindelijk een beslissing wordt
genomen, want de bebouwing van het
Noordelijk deel van Nieuwland en de uit
breidingen in Kethel dreigen de vertragende
invloed van dit langdurige beraad te onder
vinden,
De enkele plannen, die in J953 ztfn vast
gesteld, die van „Het Hoofd" en omgeving,
zijn thans reeds door de feiten achterhaald
en zuilen in verband met de verhoging der
dijken geheel moeten worden herzien.
Het complex maatregelen, dat genomen
moet worden cm het achterland meer zeker
heid tc verschaffen tegen een hernieuwde
stormloop van de geduchte watermassa's,
vereist grondige bestudering, De aard van de
uit te voeren werken verdraagt zich niet
met het treffen van tijdelijke voorzieningen,
zodat de versterkingen direct in hun defi
nitieve vorm zullen worden aangebracht
nadat de nieuwe kruinhoogte van de dijken
door dc regering zal zijn vastgesteld. Aan
de Buitensl uis werden nieuwe vloeddeuren
geplaatst: het blnnenbeloop van de dijk bij
de zwemplaats wordt versterkt; de andere
werken, waaronder de aanleg van een
nieuws Spuislufs, zijn nog in bet stadium
van voorbereiding.
Daarentegen kan worden vastgestc-ld, dat
in de spoorwegplannen enige tekening be
gint te komen, al zal de uiteindelijke vorm
van uitvoering nog nader moeten worden
bezien. De hinder, ondervonden van de
spoorwegovergang In de Overschiesestraat,
is zeer ernstig en zal «!ch sterker doen
gevoelen, nu wederom zich nieuwe bedrij
ven aan de Kommiezenlaan en de Bettowcg
hebben gevestigd; een gelijkvloerse kruising
met de spoorweg, welke ruitn 40*/« van de
tijd gesloten is, kan niet langer dan strikt
noodzakelijk geduld worden.
Omtrent de vraagstukken van het verkeer
is bij de behandeling van de begroting uit
voerig gesproken, zodat ik daarop niet terus4
zal komen. Ik volsta dan ook met ds opmer
king, dat de intensiteit van het verkeer nog
steeds een lichte stijging vertoont, hetgeen
zijn weerslag vindt in een verhoogd aantal
ongevallen. Dit aantal benaderde dit jaar
de 1300, een stijging dus van 104/#; 6 doden
vielen te betreuren, terwijl 500 personen
gewond werden; in 1952 vielen onder de
Over het recreatiegebied zei de burge
meester in zijn Nieuwjaarstoespraak:
Het recreatiegebied stond In het brand
punt van de belangstelling, naarmate het
voormalige Sterrebos voor de wandelaar
zön aantrekkelijkheid verliest, dient nieuw
gebied ln gebruik te worden genomen. Ito
het in aanleg zijnde stadspark te Kethel
ondervonden de werkzaamheden vertraging
door het tekort aan arbeider*, die voor een
belangrijk deel In het rampgebied waren te
werk gesteld. Een tiental voetbruggen in
dit gebied kwam reeds tot stand, dc vijvers
cn dc speelweiden zullen in het komende
jaar tot uitvoering komen.
Drie sportvelden in Groen oord en twee
velden ln de Westabtspoldcr kwamen ge
reed, terwijl de werkzaamheden aan hel
uitgestrekte sportveldencomplex bewesten
de Poldervaart gunstig verlopen. De moge
lijkheden tot actieve recreatie binnen het
verband van onze sportverenigingen zijn
dus wederom belangrijk uitgebreid. Een
andere vorm van actieve, zij het minder in
spannende recreatie zal binnenkort kunnen
worden beoefend, wanneer dc Maasboule
vard zal worden opengesteld; dc bijbehoren
de speelweiden en plantsoenen zullen nog
worden gereed gemaakt. Ook de plantsoen-
aanleg in Nieuwland en de herindeling van
het Volkspark maken goede vorderingen.
Niet alleen voor de burgerij m haar geheel,
maar vooral voor de jeugd is uitbreiding
van het? recreatieterrein van groot belang.
Verwacht mag worden, dat de baldadigheid
daardoor zal afnemer}dat de Tuchtbngade
van de politie ruim 2500 maal waarschu
wend moest optreden en daarnaast nog in
bijna 1200 gevallen tot het opleggen van
strafwerk moest overgaan, maakt het dui
delijk, dat aan de vrije-tijds-besteding nog
wel iets te verbeteren valt.
slachtoffers 3 doden en eveneens 500 gewon
den. Deze getallen zijn hoog, doch betwijfeld
mag worden of hierin door voorschriften
verbetering verkregen kan worden; naar het
mij voorkomt ligt hier het zwaartepunt ln
het meer of mindere wellevende gedrag van
de weggebruikers-
De bevolking nam ln 1953 met ruim 600
zielen toe en bedraagt thans/75 300; op 30
Maart 1953 kon de 75.000e inwoner van
Schiedam in het bevolkingsregister worden
ingeschreven.
Aangezien het vestigingslekort rond 250
bedroeg, is ook dit jaar de vermeerdering
uitsluitend een gevolg van het geboorte
overschot, Dit is ook niet te verwonderen;
de geboorte-frequentie hier ter plaatse is
vrij hoog, vaak zelfs hoger dan het lande
lijk gemiddelde. De hedendaagse leeftijds
opbouw geeft dan ook een onevenredig
sterke bezetting van de kienlerleeflijden te
zien.
Dit heeft ons voor de noodzaak gesteld
meer schoollokalen ter beschikking te stel
len, opdat de toevloed van nieuwe leerlin
gen voor de lagere scholen op redelijke wijze
kan worden opgevangen. Hierin is dit jaai
voorzien door de ingebruikneming van een
openbare lagere school in Nieuwland. waar
in ook een Hervormde schoo-l onderdak heeft
gekregen, van een R.K. lagere school in
Kethel en van een R.K. u.l.o. school. Na de
bevrijding zijn nu 71 leslokalen aan de be
staande toegevoegd: mede ln verband met de
bouwplannen van een scholencomplex voor
het buitengewoon lager onderwijs is thans
de totale beschikbare ruimte zeker voldoen
de tc achten om aan alle kindeten binnen
het raam van de wettelijke grenzen onder
wijs te geven. De nieuw Technische School,
welke binnenkort in gebruik wordt ge
nomen, zal de leerlingen van de hoogste
klasse de gelegenheid bieden zich tc bekwa
men voor een toekomst in onze groeiende
industrie.
De gezondheidstoestand van fle bevolking
blfjrt bevredigend; dc lange wachttijden voor
ziekenhuis en sanatoria zijn voorbij; de
t.b.c.-barakken tellen nog slechts enkele
patiënten en ook het aantal vcrplcegdagen
in het ziekenhuis vertoont niet langer een
stijgende lijn. Toch dienen wij paraat in
blijven teneinde de behaalde winst nfet door
verminderde zorg weer te ioor ie zien gaan.
Dc modernisering van het ziekenhuis vindt
nog steeds voortgang e« in het komende
jaar zal door een herhaald bevolkingsonder
zoek onze oude volksvijand, de t.b.c„ weder
om worden opgespoord, waar hy zich mocht
hebben genesteld.
Dc vu 11 verwijdering door middel van de
Installatie van de V.A.M. verloopt geheel
volgens de verwachtingen Ruim BSV» van
het huisvuil wordt door dit bedrijf verwerkt
en komt zodoende ten goede aan de cul
tuurgrond van het Westland. Het slagen
van deze proef, waarmee te Schiedam is
Hel oudste gemeenteraadslid, de heer J. Poot (C.H.U.) bracht gisteravond fn antwoord
op de Nieuwjaarsrede van de burgemeester dank aan B, en W. en de gemeente-ambte.
naren, van hoog tot laag, voor hetgeen zü hebben gedaan voor onze slad. Spr. drong w
nog eens op aan bij de woningbouw aan particuliere bouwers voorrang te geven. Hneivjj
de resultaten in 1353 voor Schiedam niet onbevredigend waren, meende dc heer pMt
toet» een waarschuwend gelald te moeten laten horen tegen te veel optimisme, want 3»
toestand Is geenszins van zorgen vrij.
Dit relief ook do heer V*n dar Vit»,
(CHU). 1,1
Ir ven der Toom (XVP) verzocht unf
en W. een volgende meel beter orlënutjl
materiaal te verstrekken.
De heer Van Lith (PvdA) vond, dat, wair
de Regering onze jongens oproept, zij 00j,
de verantwoorde lijk beid en de zorg heeft
Onze gemeente, waar geen garnizoen'ja
gelegerd, heeft in deze geen taak, voegde fcjj
er aan, toe,
Mr Peek antwoordde:
ïeder van one zal grote sympathie
koesteren, voor het werk v«n de militairs
tehuj2en, maar hoe nuttig zij ook zijn,
gemeente als Schiedam, waar geen militairen
zijn gelegerd, kan er geen subsidié y0Df
uittrekken.
Ook de ontheffing van hondenbelasting
voor ouden van dagen, die van Drees trek.
ken, of hiermee kunnen worden gelijkg*.
steld en die reeds voor 1949 een hond had-
den, maakte de tongen los.
De heer Bosch (VVD) vond, dat de bepa
ling „reeds voor 1949" moet vervallen. Er
moet geen onderscheid worden gemaakt.
Een hond kan een lichtstraal zijn in hei
leven van menige eenzame bejaarde.
De heer Collé (CPN) kon zich hierbij
volledig aansluiten.
De heer Van der Vlies (CHU) greep dit
honden praatje aan als goede gelegenheid
om nog eens te wijzen op het euvel van de
door honden bevuilde trottoirs.
Wethouder Van Boehove antwoordde, dat
zij, die na 1949 een hond hebben aangeschaft,
misschien ook wel kwijtschelding van be
lasting kunnen krijgen. Geval voor geval
zal worden bekeken.
Burgemeester Peek zegde toe aan de
Commissaris van politie te zullen doorgeven
punctueel te laten waken tegen de bevuiling
ven de trottoirs.
Toen vtrtleten de wethoudar* in optocht
da taal, want er zou over de varhoging van
hun jaarwedde worden gesproken, Als eerate
stak de heer Collé (C.P.N.) van wal.
Kijk eens, zei de heer Collé, de verho
ging bedraagt meer dan de vijf procent, die
por 1 Januari door de Regering ls vast
gesteld, En dan, waarom moet die verhoging
met terugwerkende kracht per. 1 September
1853 worden gegeven?
De heer Van Lith (PvdA) maaide het
antwoord-gras voor de ambtsketen van de
burgemeester weg doDr niet zelf te vragen.,
maar de heer Collé te beantwoorden.
Het ls onjuist, aldus de heer Van Lith,
de jongste loonron.de en de verhoging van
de wedde van de wethouders met elkaar in
verband te brengen. Bij het Departement
van Binnenlandse Zaken was men reeds
lang bezig om de vergoeding te herzien.
Dit was zeker zeer noodzakelijk, want de
verantwoordelijkheid cn de werkzaamheden
van de wethouders zijn sterk toegenomen.
Burgemeester Peek had er niet veel meer
aan toe te voegen.
Do verhoging van f 8140 tot f 8200 is
zeer noodzakelijk, meende mr Peek en zeker
mei te hoog als waardering.
Do hoer Collé vond het alle maal best,
de wethouders zullen volgens hem wel veel
te doen hebben, maar de meeste werkers
hebben per 1 Januari maar vijf procent
toeslag gekregen, dus wilde hij de aan
tekening tegen le hebben gestemd.
Dc heer Hoek (AR) betreurde hel, wan
neer de subsidie-aanvrage van Pro Rege,
M-ellsc bond 44 Protestants,-Christelijke mili
taire tehuizen in Nederland verzorgt, zou;
worden afgewezen. De militaire tehuizen
voorzien zeer zeker In een grote behoefte,
volgens dc heer Hoek.
Wanneer er %veer een verzoek binnen
komt, verzoek ik dat niet af te wtfzen. Dc
AR-fractic vroeg aantekening tegen de af-
ivjjziging te hebben gestemd-
Over woningbouw en industrialisatie
wees burgemeester Peek op het volgende:
AI meen ik ook, dat onze eigen burgertf
een prac heeft op de nieuwe woningen, bet
zou dwaasheid zijn de ogen te sluiten voor
het belang van het bedrijfsleven bij het aan
trekken van onmisbare arbeidskrachten van
elders en by het behoud van bepaalde ge
waardeerde werknemers, die door toezeg
ging van een woning naar andere gemeen
ten worden weggelokt. In welke mate de
Scbfcdamse bedrijven met deze moexüjkhe'
den ie kampen hadden, blijkt wel vit het
feit, dat sinds 1945 ruim ICOfl meer mensen
uit Schiedam zijn vertrokken dan er zich
vestigden. Meer dan voorheen zal met deze
belangen rekening gehouden moeten wor
den. WK hebben in het afgelopen jaar ge
daan wat wij konden doen door, zonder ruil,
aan van buiten komende gezinnen IG9 zelf
standige woningen en 3 zelfstandige woon
gedeelten toe te wijze», maar meenden niet
verder te mogen gaan. Immers, in totaal
werden 459 woningen in gebruik genomen:
verminderd met de 53, die ons door sloping
of anderszins ontvielen, blijft de vermeer
dering dus beperkt tot 406 woningen.
In uitvoering zijn thans 440 woningen,
terwijl de voorbereiding van de bouw van
588 zover is gevorderd, dat deze tot uitvoe
ring kan komen naarmate bouwcontingent
beschikbaar komt.
Na 1947 zij» in.onze gemeente ruim 1908
woningen gebouwd, waarvan ruim 1500 door
de gemeente en ruim 400 door particulieren;
na aftrek van de afgebroken of aan hun be
stemming onttrokken woningen resulteert
een toeneming van goed J800 woningen, dus
16'/» van de huidige woningvoorraad. In die
zdfde tijd is de bevolking met ruim 7'/» toe
genomen, zodat thans de toestanden op wo-
nlnggebied een weinig beter zijn dan ten
tijde van de volkstelling in 1947, Hiermede
in overeenstemming is het feit, dat voor
het eerst het aantal ingeschrevenen bij het
Bureau Huisvesting een lichte daling ver
toont, n.l. van 4400 op 4200- Een eenvoudige
berekening wijst echtet uit, dat wanneer
ons geen ruimer contingent wordt toegewe
zen het nog zeker 10 jaren zal duren voor
dat de woningmisère tot het verleden zal
behoren.
Het is dan ook niet zozeer de omvang van
de lijst van eigen woningzoekenden, welke
ons benauwt. Neen, het is meer het feit.
dat de latente vraag naar woningen, afkom
stig van economisch verbondenen van el
ders, vrijwel onverminderd blijft bestaan.
Op deze wijze kunnen wij dc woningnood
In een bepaalde sector wel verminderen,
maar laten wij beseffen, dal de practijk an
dere eisen stelt, waaraan moet worden te
gemoetgekomen.
Het is voor mij dan ook onbegrijpelijk,
dat de regering, die de industrialisatie wil
bevorderen, de woongelegenheid niet aan
past aan de gestegen werkgelegenheid en
daardoor zelf de gevaren schept voor dc
/erdere ontwikkeling van soms nog jonge
ndustrieèn. Het aan Schiedam tot dusverre
toegewezen normale bouwcontingent is nau
welijks voldoende om voor hen, die in onze
gemeente reeds jaren lang wachten, ver
betering van hun woongelegenheid te be
reiken. Het feit, dat van hen, die dit jaar
van de lijst worden afgevoerd, bijna de helft
reeds drie jaar of langer avaren ingeschre
ven, spreekt duidelijke taal: uitbreiding van
de industriële bedrijvigheid zal slechts ten
kosie van de bevolking kunnen geschieden,
tenzij de regering maatregelen neemt, waar-'
door onze industriële expansie niet door een
beperkende woningbouwpolitiek zal wor
den doorkruist.
begonnen, hoeft sterk de aandacht getrok
ken, zowel in binnen- als buitenland. Ver
scheidene Nederlandse gemeenten zullen
thans dit voorbeeld volgen, terwijl de bui
tenlandse bezoekers (onder meer uit Duits
land, Denemarken en Amerika) voor de
levering van de apparatuur reeds contact
hebben opgenomen met onze plaatselijke
industrie.
Ook de Technische Bedrijven hebben 3n
de afgelopen jaren gestaan voor de moei
lijke keuze omtrent de voortzetting van het
bedrijf. De ontwikkeling van het gasver
bruik was zodanig, dat de aanwezige capa
citeit onvoldoende was om aan de vraag te
blüven voldoen. Drie mogelijkheden waren
aanwezig! uitbreiding van het bestaande
productieproces, uitbreiding door nieuwe
productie-methoden of inkoop van het be
nodigde gas van elders.
De eerste mogelijkheid ia niet benut ge
worden, vooral omdat gebleken vvas, dat de
invoering van nieuwe productie-methoden
de economische batiis van de fabriek bc
lang ruk zou verbeteren.
Zo is in 1952 de watergas-instaliatie in
gebruik genomen; enerzijds werd hierdoor
een gemakkelijk variabele productie ver
kregen, welke zich te allen tijcu? a&n de
schommelende vraag kon a?rtpassen. ander-
zijiis werd een nuttig emplooi gevonden
voor de cokes, ontstaan bij de kolgasfabri-
cage, welker afzet steeds met moeilijkheden
te kampen had. In het verstreken jaar nam
de2B installatie 6 miUioen m3, dat is 4U*'»
van de gasproductie, voor haar rekening; uit
dit enkele getal blijkt wel zeer duidelijk
welke spanning tussen vraag en productie
was ontstaan voor de watergasfabricage i<
hand werd genomen.
De tr.tndere calorische waarde van het
waterga» werd opgevangen door toevoeging
van 2 rnillioen m.3 kraakgas van de B.P.M.
Al met al wordt een eindproduct ver
kregen, waarvan de calorische waarde con
stant ongeveer 4000 is, doch welk product
minder afhankelijk is van de kolenprijs dan
vroeger het geval was. Hieruit is het te
verklaren, waarom van de algemene ver
gunning om de gasprijs met 1 cent per m3
te verhogen geen gebruik behoefde te wor
den gemaakt.
Behalve bij de productie bracht de ver
grote vraag ook moeilijkheden bij de distri
butie; de capaciteit van de hoofdleidingen
van het buizennet Week onvoldoende te zijn
om de gevraagde hoeveelheden gas te trans
porteren; vooral in de z.g. randgebieden
leidde dit tot ontoelaatbare drukverminds-
ring. Een oplossing wordt gezocht in het
ieggen van een middendrukleidmg. van
waaruil het gewone lagedruknet op verschil
lende plaatsen in de stad kar» worden ge
voed.
De totale gasafglfte bedroeg ruim 17 mi:-
lxoen m3, zodat ook dit jaar van een stij
ging, en wel met 56/o, gesproken kan wor
den, niettegenstaande de uitzonderlijk zach
te wintermaanden het gasverbruik aanzien
lijk hebben geremd.
De ontwikkeling van de gasfabriek na de
oorlog is zeer bevredigend. Zij toom aam
dat ook voor de kleinere productiebedrijven
een economisch verantwoord bestaan moge
lijk is, mits de beslaande mogelijkheden
worden benut. Het verheugt mij, dat het
Schiedamse gemeentebestuur de moed heelt
getoond om nieuwe wegen te begaan en hel
siemt tot voldoening, dat daardoor deze
taak van gemeentelijke zorg me> behoeft te
worden afgestaan, maar in eigen sfeer kan
blijven behartigd.
Het etecirïciteitsvrrbruik steeg dit jaar tot
H millioen kw; hiervan werden 560,OOG Uw
benut voor de straat verlichting.
De verzwaring van het net en dc hand
having van de juiste spanning stellen hoge
eisen aan de paraatheid van de dienst, maar
ondervinden, na de investerings-moeilljk-
heden voorbij zijn, geen tegenslag. Dc
drinkwatervoorziening handhaafde zich op
het pcü van 1352, toen ongeveer 3.4 millioen
tn3 water werd betrokken.
Door natuurlijke oorzaken (de stormvloed
van 31 Januari en de abnormale lage water
stand m de laatste maandem werd de smaak
van het water somtijds nadelig beïnvloed,
doch ondanks dc zeer ongunstige omstandig
heden bleef de afwijking binnen de grenzen
van het toelaatbare.
De moeilijkheden, in de practijk onder
vonden bij de inning der watergei den, gaven
aanleiding tot het besluit om ln den ver
volge deze gelden bij de verbruikers te
innen, tezamen met het verschuldigde voor
gas en electriciteit. Ik vertrouw, dat nadat
Öe overgangsmoeilijkheden zijn overwonnen
in gezamenlijk overleg de juiste verhoudin
gen zullen kunnen worden vastgesteld-
Het onlangs geopende bijkantoor in de
Toonzaal aan de Broersvest kan ook op dit
gebied inlichtingen verstrekken.
t Burgemeester peek, die Vrijdagavond
S in de Gemeenteraad z(?n Nieuwjaars- 5
s rede heeft gehouden, zei naar aanlea- 5
j ding van de bouü) van het nieuwe
j? Stadhuis: 5
5 Een besluit van historische bs- J
5 tckenis werd door nw Raad genomen m
de vergadering van 25 November 1953,
v toen als plaats voor het -nieuwe stad-
huis het Emmaplein werd aangewezen
i Voor de huisvesting van het gemeen-
tetyfc bestuur e» zijn diensten zjjn i
thans betere perspectieven geopend, nu
besloten is de bouw van het werkge-
5 deelte met spoed aan te vatten.
De nodige onteigeningsplannen zullen g
S binnenkort worden aangeboden, tem|jl
omtrent de architectenkcuze binnen g
enkele maanden met u in overleg zal s
worden getreden.
Wij vertrouwen, dat deze uoorberd-
dende handelinpen ons dc weg zullen
5 banen om thans, na een ontwikkeling1 J
van tientallen van jaren, le geraken tat
t de bonw van een stadhuis, onze stad
waardig.
IwwwwHWttVuwwvwiNUwmmwmTOWiMMWMw!
Wanneer wij (hans dc slotsom trekken uit
de gegevens, welke ons over 1953 ten dienste
staan, dan komen wft tot het verheugende
vet-uKaat, dat onze gemeente niet afwijkt
van dc algemene lijn; ook voor haar is in
dat jaar het klimaat gunstig geweest voor
bet uitvoeren van een aantal werken.
De duur van de gunstige conjunctuur doet
zejfs de deskundigen verwonderd staan; ia
dit licht is het begrijpelijk, dat aan enkele
kleine aanwijzingen van een teruggang soms
le grote aandacht wordt besteed, maar over
het algemeen Ls dc aard der posities te stevig
dan dat door sombere voorspellingen de
geestelijke weerstand zou worden gebroken.
AL|e pessimisme ten spijt vertonen de econo-
miüche verhoudingon een veerkracht, welke
slechts op een gezonde basis kan bestaan.
Het jaar 1954 zijn wij onder wederom ge
wijzigde omstandigheden ingegaan. Belas
tingverlaging doet de rijksmiddelen en ook
die van de gemeente minder ruim tos-
vloeien; tezamen met de loon.**verhoging ver
sterkt zij de consumptieve kracht van ons
volk, al zijn de eerste repercussies op de
prijzen reeds waar te nemen.
De gevolgen van een en ander voor om<»
rationale en internationale betrekkingen zijn
niet te voorspellen. Maar wanneer onder
nemingslust, arbeidszin en volharding blij
ven samengaan, dan zullen ook in 1954 de
nieuwe maatregelen zonder wrijving m het
maatschappelijk bestel worden aangepakt.
Gelukkig mag ons volk geprezen worden,
dat het deze eigenschappen sieeds in zijn
midden heeft kunnen opbrengen: de gedenk
dagen van enkele instellingen en bed rij ven
in het afgelopen jaar hebben ons hierbij in
het bijzonder bepaald, met name de herden
king enkele dagen geleden van het honderd
jarig bestaan van de scheepswerf Wilton-
Fjjenoord. Hier hebben durf en doorzet
tingsvermogen een onderneming doen
groeien van een kleine smederij tot ee»
wereldvermaard bedrijf, waarin omstreek*
7-000 personen zich een positie hebben ver
worven, De hand tussen dit bedrijf en onze
Gemeente, in de loop der jaren gegroeid en
verstevigd, is steeds van grote invloed! ge
weest op het wel en wee van bevolking en
gemeenschap beide.
De lijnen van kranen en dokken, de con
touren der hoog oprijzende schepen, leggen
een bijzonder cachet op bet Westelijk ge
deelte van onze stad; zij getuigen van de
arbeidzaamheid der bevolkina, van het tech
nisch vernuft der leiders, van de aanpak en
de brede blik van onze captains of industry.
Gelegen aan de Poort van Europa, in het
hart van de industriële bedrijvigheid rond
om de Maas en de Nieuwe Waterweg, i*
deze onderneming cr een van landelijke be
tekenis.
In dit verband wil ik nog in uw herinne
ring roepen de vreugdevolle 18e November,
toen Hare Majesteit de Koningin onze ge
meente bezocht ter eelegenheid 'an de ia
dienst stelling van de kruiper De Ruyter.
Hoewel de oorspronkelijk opgezette plannen
voor een grootse ontvangs* geen doorgang
konden vinden, is toch op deze dag dosr
onze bevolking een ondubbelzinnig getuige
nis afgelegd van haar verbondenheid en aan
hankelijkheid san onze geliefde Vorstin eu
Haar Huis.
Zoals wy ons locn verenigd hebben, 20
staan wjj thans nog. gemeentebestuur en
burgerij, ouderen en jongeren, handel e»
industrie, arbeiders, middenstanders en lei
ders vaa bedrijven, allen tezamen rondom
de troon van Oranje op onze plaats in 6e
eigen gemeenschap, gereed om het nieuwe
jaar tegemoet te treden, om voort te *aan
en verder tc bouwen, in de wetenschap, de
geruststellende overtuiging, dat wij dc uit
komst mogen leggen in God® handen, dlft
alles voor ons zullen maken, zoals het naar
Zjjn wil wezen zal.
